filozofia egzamin5

% X

% X

354

PLATON I ODKRYCIE 1T[Qq;

di Mit jaskini wyraża także specyficznie p|_fl(0,

ill.    S L.

I ,    Ł

Platon bowiem mówi także o *powrocie> doi ^ uwolnił sif z kajdan, powrocie, którego celem jest Jrj y, dan tych, razem; którymi by! on pnedtrn nieivo|jL J r ¹ fen «po\vrót» jest niewątpliwie powrotem jjL!’

Gdyby szedł on tylko za własnym pragnieniem, kontemplacji prawdy. On jednak przezwycięża swnje^ P^ I i wraca do jaskini, by wybawić także innych (wedługI dziwy polityk nie lubi rządzenia i władzy, ale wyk^ I w służbie państwu, dla urzeczywistnienia dobra), $8 ^ Co jednak może się przytrafić temu, kto ponownie sm, jaskini? Przechodząc ze światła do cienia niczego nie wi^T ^ nie przyzwyczai się do ciemności. Będzie się męczył, pn^J X się na nowo do dawnych zwyczajów współmieszkańców ja$S^ razi się na ryzyko, że go nie zrozumieją i uznają za szaleją zwalając głęboką odrazę, może nawet w końcu zostać nn_M zabity.    |li

Jest to na pewno aluzja do Sokratesa, ale osąd wychodzi m pliwie daleko poza wypadek Sokratesa.

Platon chce powiedzieć: Biada temu, kto odsłania iluzje, |L ludzie się otaczają. Oni nie tolerują prawd, które burzą ich yk sposoby życia oparte na pozorach i najbardziej przemijającej c?$ bytu, i boją się tych prawd, które odwołują się do całości bytu i do 1 tego co wieczne. Kto przynosi im przesłanie prawdy pod wzgjędg,

¹ ontologicznym rewolucyjnej, ten może zostać zabity, jak gdyby k\ szarlatanem! To przydarzyło się Sokratesowi, «jedynemu prawdziwemu politykowi* Grecji - jak go nazywa Platon. Tak było, i będzie, albo będzie mogło być z każdym, kto okaże się «politykiem»w tyn wymiarze globalnym.

I .0YTOMCH OSIĄGNIĘĆ

jt «J WnĘM PUNKTAMI ODNIESIENIA tfWmmi )IV$M ZACHODNIEJ

wam

. _m % szczytowych punktów myśli platońskiej, który IrZ^yśij Zachodu może najwięcej znaczył i najbardziej po-^f'e tylk° w epoce starożytnej, lecz także w czasach nowożyt-

^teoriM    -m

>    pm znamiennych przykładów.

wiąż Arystoteles platońską teorię idei uczynił przedmiotem ■^0 o charakterze teoretycznym, to jednak ona właśnie ^ęodstim inspiracją dla jego koncepcji «fomy», która na-S strukturę materii i ją kształtuje. W medioplalonizmie idee Juty pojęte jako myśli boskiego intelektu i w taki sam sposób | ^lije także Ojcowie Kościoła. 1 obydwu tych interpretacji wioski wyprowadzili scholastycy. I epoki nowożytnej przyjmijmy dwa najbardziej znamienne przykłady: Kant zinterpreto-Ń idee jako najwyższe formy rozumu i chociaż odmówiI im warto-ii poznawczej, to jednak przyznał im strukturalne zastosowanie ąulatyne* o wielkim znaczeniu. Hegel natomiast uzna/ teorię jdeiza wyraz (prawdziwej wielkości spekulatywnej» Platona i wręcz I a prawdziwy «kmień m ilowy» w dziejach filozofii, a nawet i/ihistorii powszechnej*.

Są podstawy do tego, aby zaryzykować twierdzenie, że historia interpretacji i teoretycznych przepracowali teorii idei objęłaby my obszar historii filozofii zachodniej, i to w kilku jej istotnych piśń Główną osią nośną myśli, którą Platon przedstawił w dialogach (to znaczy w wymiarze «pisma»), jest właśnie metafizyka idei ithcącnanowo przemyśleć Platona, wszyscy czytelnicy wszystkich ipok na niej skupiali swoją uwagę.