zrzut ekranu 1 2

tj, B9 czw 26 lut, 12:14 (jfc. czytelnia (!)

•C| Programy Miejsca System

O O O Kozielecki Józef - Koncepcje psychologiczne człowieka.pdf

Plik Edycja Widok Przejdź Pomoc

i' k

• i.

■ li • *

U

siły motywacyjne, między którymi często zachodzi konflikt i które są z zasady nieświadome. O ile człowiek w ujęciu behawiorystów był racjonalny, o tyle człowiek w ujęciu koncepcji psychodynamicznej jest istotą niedoskonałą; jest on miernym aktorem, kierującym swoim losem. Trafnie scharakteryzował tę koncepcję Fromm, jeden z jej twórców: „Podejście psychodynamiczne [...] zasadniczo różni się od opisowego podejścia beha-wiorysty [...] Zgodnie z tym pierwszym nie interesuje nas tak bardzo to, co jednostka myśli lub mówi, lub jak aktualnie się zachowuje. Interesuje nas struktura jej charakteru, to znaczy względnie trwała struktura energii człowieka; chcemy znać jej ukierunkowanie oraz intensywność, z jaką płynie. Jeśli wiemy, jakie siły napędowe motywują zachowanie, możemy nie tylko zrozumieć aktualne postępowanie człowieka, ale możemy również sformułować rozsądne założenie na temat tego, jak on prawdopodobnie będzie działał w zmienionych warunkach. Zgodnie z podejściem dynamicznym, niespodziewane zmiany w myśleniu i działaniu mogą być w większości przypadków przewidziane, jeśli znana jest struktura charakteru”¹.

Wypowiedz ta stanowi dobry punkt wyjścia do charakterystyki koncepcji psychodynamicznej. Zgodnie z nią głównym celem psychologa nic jest badanie zewnętrznego zachowania, lecz poznanie osobowości czy -jak chce Fromm - charakteru człowieka. Wiedza o osobowości stanowiącej przede wszystkim system sił dynamicznych, zwanych popędami lub potrzebami pozwala przewidywać i wyjaśniać ludzkie działanie, pozwala ponadto je korygować. Jeśli psychodynamicy interesują się zewnętrznymi reakcjami człowieka, to tylko dlatego, że stanowią one symptom wewnętrznej dynamiki, że mają one głębszy sens. Tak na przykład wypowiedzi jednostki, jej czynności pomyłkowe, reakcje lękowe lub agresywne, wreszcie sny i fantazje - dają wyobrażenie o motywacji człowieka o jego zdrowiu psychicznym lub patologii.

Nie jest to jedyne założenie koncepcji psychodynamicznej. Ponadto jej zwolennicy głoszą, iż wewnętrzne siły motywacyjne są nieświadome;

_z reguły człowiek nie zdaje sobie sprawy, dlaczego działa, tak jak działa. Jest aktorem, który nie zna przyczyn swego dramatu. Trafnie ujął to Bandura: „Psychodynamiczne teorie osobowości z zasady przyjmują, że działania dewiacyjne ludzi są ukierunkowane przez potężne siły wewnętrzne, które nie tylko wymykają się spod ich kontroli, ale o których istnieniu jednostki nawet nie wiedzą”². Chociaż Bandura mówi jedynie o zachowaniu nieprzystosowanym, to jednak jego wypowiedź odnosi się do wszyst-jdch reakcji człowieka.

Portret psychodynamiczny nie tylko określa, jak funkcjonuje człowiek, ale również wskazuje, jak zmieniać jego osobowość. O ile behawio-ryści stworzyli inżynierię zachowania, o tyle twórcy koncepcji psychodynamicznej opracowali zasady psychoterapii. Posiada ona wiele wariantów. W każdym przypadku jest to metoda kliniczna, której celem jest pomaganie człowiekowi w rozwiązywaniu nieświadomych konfliktów, ułatwianie mu wyboru drogi życiowej i umożliwianie przystosowania się do otaczającego świata. Psychoterapia jest nowym podejściem do modyfikacji osobowości człowieka, które radykalnie różni się od surowych zasad inżynierii zachowania.    ^

2 Koncepcja psychodynamiczna jest mniej jednolita od koncepcji beha-wiorystycznej. Składa się bowiem z wielu wariantów, które znacznie różnią się między sobą. Najbardziej znaną wersją portretu dynamicznego jest psychoanaliza³.

Od czasów Freuda, który ją stworzył, uległa ona radykalnym przeobrażeniom. Jego uczniowie i kontynuatorzy, tacy jak Horney, Sullivan czy Fromm odrzucili wiele fantastycznych i błędnych idei Freuda, formułując zasady neopsychoanalizy, zwanej również psychoanalizą społeczną lub kulturową, podkreśla ona szczególne znaczenie warunków społecznych i kultury w ukształtowaniu osobowości i powstawaniu jej zaburzeń.

1968.

94

E. Fromm, The moluńon of hope. Toward a humanized technology, New York

²    A. Bandura, PrincipUs ofbehavior modification, New York 1969.

³    Por. C. Hall, G. Iindzey, Teorie osobowości, Warszaw 1990.

95

Kozielecki Józef - Konc...

p? Pobrane - Przeglądark... <2) Facebook - Mozilla Fir... 0 Aleksander Radwański <2) Pobieranie plików