zrzut ekranu 5 2

tj. B9 czw 26 lut, 12:15 czytelnia (!)

•C| Programy Miejsca System

O O O Kozielecki Józef - Koncepcje psychologiczne człowieka.pdf

Plik Edycja Widok Przejdź Pomoc

Poprzednia ^ Następna

■■Ci;

W

;:9!!

j.si!

; .'i-i

orientuje się, dlaczego jest agresywny, dlaczego pragnie miłości czy dlaczego dąży do zdobycia władzy. Pojęcie nieświadomej motywacji jest fundamentalnym terminem psychoanalizy, jest ono równie ważne jak pojęcie wzmocnienia w behawioryzmie czy pojęcie struktury poznawczej w portrecie poznawczym człowieka.

1,1

1,1

I

j

ii

2 Proces kształtowania popędów i programów ich osiągania dzięki oddziaływaniom warunków społecznych i kultury nazywa się socjalizacją człowieka. Pogląd, że kontakty społeczne wpływają na rozwój nowych potrzeb, nie jest oryginalnym twierdzeniem współczesnej psychoanalizy znakomita większość psychologów, socjologów czy ekonomistów akceptuje je bez zastrzeżeń. Badacz, który by stał na stanowisku, że świat społeczny i kultura nie modelują człowieka, byłby oskarżony o nieznajomość podstawowych danych empirycznych. Ale psychoanalitycy w specyficzny sposób ujmują proces socjalizacji. Według nich nabywanie podstawowych popędów wtórnych odbywa się głównie w środowisku rodzinnym w pierwszych latach życia. Dzieciństwo wywiera przemożny wpływ na dalsze losy człowieka, na jego sukcesy i dramaty. Często drobne fakty z życia dziecka, które są ignorowane przez mądrość obiegową, stają się - w oczach psychoanalityka - potężnymi czynnikami, które kształtują ludzką motywację. Kilka przykładów pozwoli nam lepiej poznać psychoanalityczną interpretację procesu socjalizacji.

Jednym z najważniejszych popędów pierwotnych jest głód; zaspokojenie go stanowi podstawowy warunek utrzymania życia jednostki. Zdaniem psychoanalityków proces karmienia dziecka nie jest jedynie czynnością o wartości biologicznej. Odgrywa on^-ważną rolę w socjalizacji. W trakcie zaspokajania głodu kształtują się nowe potrzeby społeczne. Weźmy pozornie błahe pytanie, czy karmienie piersią i za pomocą butelki wpływa na rozwój dziecka? Pytanie takie stawiało wielu lekarzy i higienistów. Ale interesowali się oni głównie tym, jak obie te formy zaspokojenia głodu wpływają na rozwój fizyczny niemowlęcia, na odporność jego organizmu i przyrost wagi. Psychoanalityków zaś interesował psychiczny

102

1    społeczny aspekt całej sprawy⁷. Zwrócili oni uwagę, że karmienie piersią wymaga kontaktu z matką, w czasie którego powstaje więź emocjonalna 0iiędzy nią a dzieckiem; dziecko przywiązuje się do matki, rodzi się u niego potrzeba „bycia razem^,ł. Ten pozytywny stosunek do matki może yf pjzyszłości przenieść się na innych ludzi. Przeciwnie, picie z butelki jmniejsza częstość kontaktów między dzieckiem a matką. Już w wieku Jwóch-trzech miesięcy może ono pić mleko bez obecności drugiej osoby. Karmienie staje się więc sprawą prywatną, odbywa się w samotności. Pociąga to często wiele konsekwencji, takich jak silna potrzeba kontaktu

2    matką i lęk związany z jej nieobecnością lub też, przeciwnie, kształtuje się słaba więź emocjonalna z innymi ludźmi i chęć unikania stosunków interpersonalnych.

Ale myliłby się ktoś, kto by sądził, że karmienie piersią ma w każdym przypadku przewagę nad karmieniem z butelki. W wielu przypadkach to pierwsze fatalnie wpływa na dalszy rozwój dziecka. Przyjmijmy, że pewna młoda matka nie lubi karmić piersią; uważa, iż jest to prymitywna czynność biologiczna poniżej jej godności. Jednocześnie boi się, że karmienie za pomocą butelki może wywołać konsekwencje psychiczne i może być uznane przez otoczenie za dowód braku zainteresowania dzieckiem oraz braku miłości. W takiej konfliktowej sytuacji - chcąc uniknąć poczucia winy - matka decyduje się na karmienie piersią. Ponieważ czynność ta wywołuje w niej obawy i lęk, ponieważ nie daje jej żadnej satysfakcji, wykonuje ją nieprawidłowo; w czasie zaspokajania głodu dziecka nie nawiązuje z nim kontaktu, nie uśmiecha się, jest sztywna i napięta. Często zbyt szybko odsuwa dziecko od piersi. Wiadomo ponadto, że kobiety, które są przeciwne karij^eniu piersią, dają mniej pokarmu niż kobiety, które lansują tę formę zaspokajania głodu niemowlęcia. Taki nieprawidłowy przebieg procesu karmienia - zdaniem psychoanalityków - wywiera niekorzystny wpływ na dziecko. Staje się ono napięte; często płacze. Reakcje te radykalnie różnią się od zachowania dzieci wychowywanych w Skinnerowskiej utopii Walden Two. Tak więc nieodpowiednie karmienie

⁷ Por. J. E. Gordon, Personality and behavior, New York 1963.

103

*

□

Pobrane - Przeglądark... <2) Facebook - Mozilla Fir... 0 Aleksander Radwański <2) Pobieranie plików

Kozielecki Józef - Konc...