Mikrobiologia - II rok Towaroznawstwo i Dietetyka
Własnoręczne komponowanie pożywek wymaga stosowania składników i związków chemicznych o najwyższym stopniu czystości.
Czysta kultura - kultura drobnoustrojów wyprowadzona z 1 komórki (monokultura).
SKŁADNIKI POŻYWEK DLA HETEROTROFÓW 1. Substancje odżywcze Źródło węgla
Najłatwiej przyswajalnym źródłem węgla i energii dla drobnoustrojów są cukry (gl. glukoza, laktoza, maltoza, skrobia, celuloza). Dodatek cukru do pożywki może służyć celom diagnostycznym lub wybiórczym, gdyż dany gatunek mikroorganizmów wy korzystuje określony rodzaj cukru. Zawartość cukru w pożywce waha się w ilości 0,5 do 2%.
Oprócz cukrów drobnoustroje mogą też wykorzystywać glicerol i mannitol oraz niektóre kwasy organiczne.
Źródło azotu
Większość drobnoustrojów wykorzystuje azot z połączeń nieorganicznych (sole amonowe, wodorotlenek amonu, azotany). Jon amonowy stanowi podstawowy związek w przemianach azotowych. Niektóre drobnoustroje mogą pobierać wolny azot atmosferyczny. Poza tym, drobnoustroje czerpią azot również ze związków organicznych, niekiedy bardzo skomplikowanych. Należy tu wymienić przede wszystkim ekstrakty (wyciągi) z tkanek roślinnych i zwierzęcych oraz różnego typu hy drolizaty białek zwierzęcych i roślinny ch. Wszystkie te składniki są dostępne już jako preparaty handlowe, w postaci proszków lub past. Dodatek związków białkowych do pożywek wynosi 0,5-2%.
Do źródeł azotu zaliczamy:
Ekstrakty mięsne - wodne wyciągi z tkanki mięsnej, ale także ekstrakty z serc i wątroby; zawierają one substancje azotowe oraz węglowodany i witaminy rozpuszczalne w wodzie;
Ekstrakty drożdżowe - obok związków azotu i węgla organicznego są bogatym źródłem witamin z grupy B;
Peptony - to specyficzne produkty częściowej, enzymatycznej hydrolizy białka, są bardzo częstym źródłem azotu organicznego w pożywce; zawierają liczne wolne aminokwasy i krótkie łańcuchy peptydowe, pewne witaminy, czasami węglowodany;
Hydrolizaty enzymatyczne lub kwasowe białek mięsa, kazeiny, jaj, nasion soi - bogate źródło aminokwasów, jedno z najczęściej wykorzystywanych źródeł azotu organicznego w pożywce;
Czyste białka (żelatyna, kazeina) oraz białka rodzime (np. białka jaja, surow icy krwi) - opcjonalne źródło azotu wykorzystywane przez bakterie proteolityczne;
Wolne aminokwasy - czasami dodawane do podłoża.
7