8083678439

Mikrobiologia - II rok Towaroznawstwo i Dietetyka

Czynniki wzrostowe

Wprowadza się je do podłoża w postaci roztworów syntetycznych witamin (kosztowne) lub w formie wspomnianych wyżej wyciągów mięsnego, wątrobowego i drożdżowego, a także wyciągów roślinnych (sok pomidorowy, brzeczka słodowa, ekstrakt glebowy lub ziemniaczany).

Sole mineralne

Dodawane do pożywek w niewielkich ilościach, są źródłem składników nieorganicznych: fosforu, siarki, potasu, sodu, magnezu, manganu, żelaza, i in. Drobnoustroje pobierają je w postaci odpowiednich soli, najczęściej KH₂P0₄, K₂HP0₄, Na₂HP0₄, NaH₂P0₄, NaCl, siarczany i chlorki żelaza, magnezu. Niektóre z tych soli regulują ciśnienie osmotyczne, np. NaCl, dodawane w ilościach 3-5 g/1 pożywki. Inne, np. fosforany potasu, działają buforująco i utrzymują właściwy odczyn pożywki.

Związki korygujące pH

Większość bakterii rośnie w pH obojętnym lub lekko alkalicznym (6,8-7,4). Grzyby preferują środowisko lekko kwaśne (pH 5-6,0). Korektę pH pożywek przeprowadza się najczęściej za pomocą 1-5 M roztworów NaOH i HC1.

Substancje różnicujące i wybiórcze

Wprowadzone do podłoża czynniki różnicujące ulegają pod wpływem mikroorganizmów' modyfikacji lub rozkładowi, co uwidacznia się w zmianie barwy kolonii lub podłoża, lub powstaniu strefy przejaśnienia. Czynniki wybiórcze (sole kwasów żółciowych, niektóre barwniki np. zieleń brylantowa, fiolet krystaliczny, związki chemiczne np. azydek sodu) hamują rozwój pewnych grup bakterii umożliwiając rozwój tylko określonej grupie drobnoustrojów.

2. Czynniki zestalające

Pozwalają one na uzyskanie pożywek w formie stałej.

Agar-agar

Jest to związek dostępny handlowo w formie proszku lub włókiem, wielocukier otrzymywany z glonów morskich. Odznacza się właściwościami żelującymi, silnie chłonie wodę i w zależności od stopnia oczyszczenia upłynnia się w temperaturze 90-100"C, a zestala w 45-48°C. Chemicznie agar jest polisacharydem - galaktonem (zawiera m.in. galaktozę), który nie jest wykorzystywany przez drobnoustroje jako składnik odżywczy, a tylko przez niektóre drobnoustroje może być rozkładany. W celu zestalenia podłoża wystarczy 1,5-3% agaru.

Żelatyna

Jest to substancja białkowa, z odpadów rzeźnych, która powstaje w wyniku hydroliz)' kolagenu, może być zużywana przez drobnoustroje zawierające enzymy proteolityczne, następuje wówczas upłynnienie pożywki (nie należy przechowywać płytek z takimi hodowlami do góry dnem). Żelatyna upłynnia się w temperaturze 25-27°C (co pozwala na hodowle w znacznie węższym przedziale temperatur niż agar), a