1419576550

METODYKA DOBORU PRÓBY W AUDYCIE WEWNĘTRZNYM

5)    wysokość nieprawidłowości jakim była obarczona dana pozycja w poprzednich audytach,

6)    wartość (np. środki trwałe wytworzone we własnym zakresie o wartości początkowej niższej niż 3.500 zł),

7)    wyniki innych kontroli podważających wiarygodność danej pozycji¹.

W drugim przypadku, do badania wybieramy te elementy, których wartość przekracza pewną kwotę graniczną przyjętą najczęściej na poziomie istotności cząstkowej. Pozycje o wartości równej lub większej od istotności cząstkowej określane są mianem elementów kluczowych. Można również ustalić kwotę graniczną na poziomie niższym niż istotność cząstkowa np. jedna trzecia istotności cząstkowej².

Generalnie wartość po przekroczeniu której, wszystkie elementy poddane są badaniu pełnemu, powinna być określona w taki sposób, aby niewielka ilość elementów pokrywała znaczną wartość sprawdzanego zbioru. Na ogół podczas audytu finansowego sprawdza się zasada Pareto, zwana także „zasadą 80/20”, zgodnie z którą około 20% elementów w 80% decyduje o efektywności danego działania.

W trzeciej sytuacji wybiera się operacje nietypowe. Na przykład stany nie wykazujące od dłuższego czasu obrotu, salda zerowe, salda o znakach przeciwnych od normalnych, salda o wysokości znacznie odbiegającej od wartości oczekiwanej. Podstawowym problemem tutaj jest identyfikacja takich operacji. Pomocne w tym celu są zwłaszcza wyniki przeglądu analitycznego. Przykładowo analizując saldo zobowiązań stwierdzono, iż w przypadku kontrahenta X zobowiązania jednostki sprawdzanej w grudniu wzrosły o 500 % w porównaniu z listopadem.

Można również dokonywać wyboru używając więcej niż jednego kryterium np.: wybiera się wszystkie dokumenty Pz o wartości powyżej 20.000 zł z miesiąca grudnia, wszystkie operacje dotyczące kontrahenta X o wartości większej lub równej 10.000 zł, itp.³

Należy pamiętać, ze rezultaty tego typu badania (wyboru celowego) charakteryzują jedynie zbadane elementy, a więc próbkę. Brak jest podstaw do rozciągnięcia rezultatów badania na pozostałe, nie poddane badaniu elementy zbiorowości⁴.

5

1

   Ibidem, s 106.

2

   Jak podaje K. Owczarek w artykule ..Próbkowanie pozastatystyczne” (Rachunkowość 1997 r. nr 9) określenie kwoty granicznej na poziomie jednej trzeciej istotności cząstkowej jest uzasadnione tym, że dla zbioru złożonego z elementów o takiej wartości stosując wzór na obliczenie liczebności próbki metodami ąuasi-statystycznymi lub metodą próbkowania według jednostek pieniężnych, przy założeniu ryzyka próbkowania na poziomie 5% otrzy mamy wielkość próbki równą liczebności tego zbiom.

3

   Z. Fedak. Rewizja rocznych sprawozdań finansowych. SKwP, Warszawa 1996.

4

   Ibidem, s 103.