1419576551

METODYKA DOBORU PRÓBY W AUDYCIE WEWNĘTRZNYM

Wybór celowy jest na ogół uzupełniany próbkowaniem audytowym. A zatem po wyborze elementów poddanych badaniu pełnemu (wybór celowy) z pozostałych losuje się próbkę (próbkowanie audytowe).

Próbkowanie audytowe (audit sampling) jest metodą badania polegającą na zastosowaniu procedur audytowych do mniej niż 100 % populacji, w taki sposób, aby umożliwić uzyskanie i oszacowanie dowodów charakteryzujących wybrane pozycje, co pozwali sformułować lub pomóc w sformułowaniu wniosków, dotyczących całej populacji.

Polega ono na:

1) ustaleniu niezbędnej wielkości próbki,

2) wylosowaniu próbki,

3) zbadaniu elementów ją tworzących,

4) uogólnieniu (ekstrapolacji) wyników uzyskanych w próbce na całą populację¹.

Podstawę teoretyczną próbkowania audytowego stanowi dział statystyki matematycznej nazwany metodą reprezentacyjną. Przedmiotem metody reprezentacyjnej są procedury wyboru prób z populacji skończonych oraz metody szacowania (estymacji) nieznanych parametrów tych populacji na podstawie charakterystyk otrzymanych z przebadania prób. Od próby wymaga się przy tym aby była reprezentatywna, czyli aby z przyjętą dokładnością opisywała strukturę populacji^{2 3}.

Wyróżniamy dwa podstawowe podejścia do próbkowania audytowego: statystyczne i quasi-statystyczne^l#.

Wybór celowy nie zastępuje próbkowania audytowego i na odwrót. Poszczególne metody wzajemnie się uzupełniają. W niektórych przypadkach wystarczy zastosować tylko wybór celowy. Przykładowo:

1. Zbiorowość obejmuje operacje nietypowe lub wielkości szacunkowe, a więc mało jednorodne.

2. Zbiorowość obejmuje ilościowo niewielką liczbę danych, kwotowo znaczących; zbadanie tej niewielkiej ilości elementów pozwala uzyskać dowody badania dotyczące poważnego odsetka populacji.

Zaproponowana definicja próbkowania audytowego jest zgodna z: MSRF 530: Badania wyrywkowe (próbkowanie) i inne proceduiy statystyczne. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej: SKwP. Warszawa 2001, s 233.. a także: Wytyczne audytowania SI: Próbkowanie audytowe - Information Systems Audit and Control Association. http://www.isaca.org.pl.

A. Hołda. J. Pociecha. Rew izja finansow a. Wydawnictwo AE w Krakow ie. Kraków 2004. s. 78 - 79.

Próbkow anie quasi-statystyczne określane jest rów nież nazwą ..próbkow anie pozastatystyczne".