METODYKA DOBORU PRÓBY W AUDYCIE WEWNĘTRZNYM
zatem wystarczy zastosować do nich mniej pracochłonne metody quasi-statystyczne; natomiast w przypadku niskiego ryzyka próbkowania wskazane jest stosowanie metod statystycznych jako, że dostarczają bardziej wiarygodnych dowodów16.
Metody statystyczne dostarczają zawsze bardziej wiarygodnych dowodów badania niż metody quasi-statystyczne. Przebieg tego typu testowania oparty jest na naukowych podstawach wypracowanych przez lata i stosowanych z powodzeniem w różnych dziedzinach (np. medycynie, w której wymogi w zakresie wiarygodności tych testów są bardzo wysokie).
1.5. Metody próbkowania audytowego zgodności
Próbkowanie audytowe dotyczy jedynie pewnych etapów pracy audytora, a mianowicie:
1) testów zgodności - próbkowanie audytowe zgodności,
2) testów wiarygodności - próbkowanie audytowe wiarygodności.
W przypadku testów zgodności wykorzystuje się najczęściej podejście statystyczne do próbkowania. Jest ono mało skomplikowane, a przy tym pozwala na uzyskanie wiarygodnych dowodów badania. Spośród metod statystycznych, do próbkowania zgodności znajdują zastosowanie przede wszystkim: próbkowanie według atrybutów oraz metoda akceptacji wyników próbki.
Próbkowania według atrybutów to badanie prawidłowości (zgodności z przyjętą normą) występowania pewnych cech w elementach określonego zbioru. Przez atrybut rozumie się przy tym istotną cechę, właściwość lub przedmiot badanej procedury. Atrybutami mogą być przykładowo: cechy faktur i ich kontrola, wycena, kontrola limitu zadłużenia u odbiorców, stosowane ceny, akceptacja zakupów, kontrola poprawności naliczania płac, wystawienie tytułu wykonawczego, terminowość załatwienia sprawy, itp. Podczas badania sprawdza się, czy weryfikowane elementy posiadają wymagane atrybuty czy też nie.
Podczas próbkowania według atrybutów audytor formułuje dwie wzajemnie się wykluczające hipotezy badawcze:
H(): Liczba naruszeń weryfikowanej procedury nie przekracza poziomu uznanego za dopuszczalny.
Hi: Liczba naruszeń weryfikowanej procedury przekracza poziom uznany za dopuszczalny.
16 Por.: G. Albrieux, G. Poupa. Badanie wyiywkowe - pobieranie prób. poziom istotności. SKwP, Warszawa 1997, s. 9.
9