1419576553

METODYKA DOBORU PRÓBY W AUDYCIE WEWNĘTRZNYM

stosujemy tutaj uproszczony sposób ustalenia wielkości próbki oraz oceny wyników badania¹³.

Wielkość próbki w tych metodach ustalana jest w proporcji do wartości badanego zbioru i istotności cząstkowej, przy zastosowaniu współczynników prawdopodobieństwa, charakteryzujących ryzyko badania¹⁴.

Wybór elementów do badania może tutaj nastąpić na chybił trafił (ang. haphazard selection) lub przy zastosowaniu odpowiednich schematów losowania. Ekstrapolacja błędów znalezionych w próbce dokonywana jest w proporcji wartości badanego zbioru do wartości próbki lub liczebności badanego zbioru do liczebności próbki.

Konsekwencją stosowanych uproszczeń jest to, iż aby uzyskać podobną wiarygodność wyników audytu należy przyjąć większą liczebność próbki aniżeli w metodach statystycznych.

Metody te są szeroko stosowane w rewizji finansowej. Każda większa firma rewizyjna ma opracowane własne wytyczne w tym zakresie¹⁵.

1.4. Kryteria wyboru metody próbkowania

Wybór między metodami statystycznymi a ąuasi-statystycznymi zależy od profesjonalnego osądu audytora. Wpływają na niego w szczególności:

1)    ścisłość wymagana dla późniejszego uogólnienia (ekstrapolacji) wyników - im wymagana jest większa precyzja wyników badania tym bardziej uzasadnione jest zastosowanie metody statystycznej;

2)    stosunek między kosztem wybranej metody a jej skutecznością - w pewnych przypadkach czasochłonność statystycznego próbkowania pozostaje w absolutnej dysproporcji do celu i użyteczności badania;

3)    liczebność danej populacji - im ta liczebność jest większa, tym bardziej wskazana jest metoda statystyczna;

4)    dysponowany sprzęt informatyczny - próbkowanie statystyczne może okazać się niezwykle kosztowne, jeśli zabraknie odpowiednich narzędzi;

5)    możliwe do przyjęcia ryzyko próbkowania (RS) - jeżeli możliwe do przyjęcia ryzyko próbkowania jest wysokie, to główny ciężar badań wiarygodności położony jest na przegląd analityczny, zaś badania szczegółowe uzupełniają jedynie proces dowodzenia, a

"Por.: K. Owczarek. Próbkowanie pozastatystyczne. Rachunkowość 1997, nr 9.

¹⁴    Por.: Z. Fedak, Rewizja rocznych sprawozdań finansowych. SKwP, Warszawa 1996, s. 115.

¹⁵    Z. Fedak w skrypcie „Rewizja rocznych sprawozdań finansowych” podaje przykładowo metody próbkowania ąuasi-statystycznego stosowane przez firmę Coopers and Lybrand.