METODYKA DOBORU PRÓBY W AUDYCIE WEWNĘTRZNYM
3. Można zaufać systemowi kontroli wewnętrznej, a przegląd analityczny dostarcza przekonywujące dowody; badanie stosunkowo małej liczby danych pozwala uzyskać dodatkowe dowody badania.
Próbkowanie audytowe natomiast prawie zawsze powinno być poprzedzone wyborem celowym. Teoretycznie można wyobrazić sobie sytuacje, iż badany zbiór nie zawiera elementów kluczowych, nietypowych lub obarczonych większym ryzykiem od pozostałych ale jest to sytuacja rzadko występująca w praktyce.
1.2. Próbkowanie statystyczne
Próbkowanie statystyczne charakteryzuje się następującymi cechami:
1) wielkość próbki określana jest przy zastosowaniu statystyki matematycznej;
2) prawdopodobieństwo wyboru pozycji do próbki jest znane, np. stosujemy wybór losowy;
3) wyniki audytu są oceniane metodami matematycznymi, tzn. zgodnie z teorią prawdopodobieństwa11.
Korzyści zastosowania metod statystycznych w próbkowaniu, to między innymi:
1) obiektywne uogólnienie wyników badania próbki na całą zbiorowość przy określonym stopniu ryzyka;
2) możliwość optymalizacji wielkości próbki, co umożliwia uniknięcie „nadmiernego” lub „niewystarczającego” badania;
3) konieczność dokładnego zaplanowania badania;
4) możliwość udowodnienia, że badanie zostało przeprowadzone prawidłowo;
5) ujednolicenie kryteriów badania12.
Wady statystycznych metod próbkowania, to:
1) skomplikowany matematycznie sposób ustalenia niezbędnej liczebności próbki;
2) konieczność wygenerowania liczb losowych - w tym celu należy posłużyć się tablicami liczb losowych lub generatorem liczb pseudolosowych;
3) skomplikowany matematycznie sposób oceny wyników audytu.
1.3. Próbkowanie quasi-statystyczne
Próbkowanie metodami quasi-statystycznymi oparte jest na tych samych podstawach teoretycznych co próbkowanie metodami statystycznymi. Różnica polega na tym, że
"Por.: K. Owczarek. Próbkowanie pozastatystyczne. Rachunkowość 1997, nr 9 zobacz także: Metodyka doboru próby do kontroli. NIK. Warszawa 2002.
l2Por.: K. Owczarek. Badanie próbki jako narzędzie wspomagające rewizję (próbkowanie wg atrybutów). Rachunkowość 1995, nr 5.
7