3813573912

Mikrobiologia - II rok Towaroznawstwo i Dietetyka

IV. BARWIENIE

Barwniki - substancje organiczne naturalnego pochodzenia lub też związki sporządzone syntetycznie, które adsorbująsię lub rozpuszczają w substratach, dając trwale połączenia barwne.

Barwniki dzielimy na: kwaśne (eozyna, fuksyna kwaśna, zieleń jasna) - jonem barwnym jest anion oraz zasadowe (błękit metylenowy, fiolet krystaliczny, fiolet goryczki, fuksyna zasadowa) - jonem barwnym jest kation.

Do barwienia drobnoustrojów przeważnie stosuje się barwniki zasadowe, wynika to z budowy i składu chemicznego, powierzchniowych warstw komórki drobnoustrojów, a także zawartości kwasów nukleinowych.

Barwienie bakterii zależy:

-    od stanu fizykochemicznego barwnika i odbarwiacza,

-    natury barwionych drobnoustrojów,

-    zewnętrznych czynników natury fizycznej i chemicznej wspierających proces barwienia.

Celem barwienia jest:

-    odróżnienie bakterii od składników otoczenia,

-    rozróżnienie poszczególnych grup drobnoustrojów między sobą,

-    odróżnienie pewnych szczegółów w budowie komórki,

-    wykazanie zmian czynnościowych w komórce.

Metody barwienia drobnoustrojów:

-    barwienie proste - polega na wprowadzeniu do komórki jednego barwnika, stosuje się je rzadko, ponieważ daje informacje jedynie o kształcie komórki,

-    barwienie złożone - stosuje się kilka barwników w mieszaninie lub po sobie oraz odbarwiacze,

-    barwienie pozytywne - obserwujemy zabarwione komórki na bezbarwnym tle,

-    barwienie negatywne - obserwujemy niezabarwione drobnoustroje na zabarwionym tle.

Utrwalanie preparatów

Utrwalenie przerywa zachodzące w komórkach procesy fizjologiczne i pozwala zachować strukturę komórek, zapobiegając zmianom pośmiertnym. Ma na celu:

-    zabicie komórek drobnoustrojów;

-    przyklejenie się komórek do powierzchni szkiełka - nie spłukuje ich barwnik ani woda,

-    odsłonięcie w ścianach komórkowych martwych mikroorganizmów związków, z którymi łączy się barwnik.

Utrwalanie możemy wykonywać metodą:

-    termiczną - wyschnięty preparat przeprowadzamy 3-krotnie w pozycji poziomej (rozmazem do góry) przez płomień palnika (część nie świecąca)

-    chemiczną - do badania struktur komórkowych, przy użyciu 60-70% alkoholu, 10% formaliny, sublimatu lub mieszaniny eteru i alkoholu (1:1). W tym celu na wysuszony rozmaz nalewa się odpowiedni odczynnik. Po 5-10 min zlewa się utrwalacz, suszy na powietrzu i barwi jedną z

9