Wybrane zagadnienia opiniowania sądowo-informatycznego - Metodyka ekspertyzy-uwagi ogólne
138 Artykuł 198 § 1 KPK „W miarę potrzeby udostępnia się biegłemu akta sprawy w zakresie niezbędnym do wydania opinii i wzywa się go do udziału w przeprowadzeniu dowodów". Artykuł 284 KPC: „Sąd może zarządzić okazanie biegłemu akt sprawy i przedmiotu oględzin oraz zarządzić aby brał udział w postępowaniu dowodowym".
Kwestia dostępu biegłego do akt sprawy podnoszona była wielokrotnie w piśmiennictwie (zob. np.: (. Wojtasik: Akta sprawi/ jako materiał badawczy w ekspertyzie, http://www.zielona-gora.po.gov.pl/index.php?id=36&ida=8265). Zasadniczo za udostępnieniem biegłemu dostępu do całości akt sprawy przemawiają następujące przesłanki:
s biegły może zapoznać się z całością informacji dostępnej organowi procesowemu, którego jest narzędziem, może w tym materiale znaleźć informacje, które w świetle wiadomości specjalnych, pozwolą mu odpowiedzieć na postawione pytania, a które mogłyby być pominięte, gdyby organ procesowy ograniczył biegłemu dostęp do akt sprawy (organ procesowy może nie ocenić właściwie znaczenia jakiegoś fragmentu materiału dowodowego, nie posiada bowiem wiadomości specjalnych, które ma biegły);
s źle dokonana selekcja materiału dowodowego może stać się przyczyną wyciągnięcia wniosków o niewłaściwym stopniu kategoryczności, bądź wniosków błędnych, a nawet stać się podstawą zarzutu, że opinia nie uwzględnia wszystkich istotnych okoliczności wynikających z akt sprawy (por. np. K. Eichstaedt, P. Gałecki, A. Depko: Metodyka..., op. cit., s. 120).
Argumentami przemawiającymi za daleko idącą selekcją akt udostępnianych biegłemu są natomiast:
s ekonomia postępowania: konieczność zapoznania się biegłego z aktami liczącymi czasem przecież kilkadziesiąt, czy kilkaset tomów, implikuje wydłużenie czasu i kosztów opiniowania, stosunkowo często natomiast treść akt sprawy nie ma wpływu na jakość wydanej opinii. Jak pisze słusznie J. Wojtasik, przykładem takich sytuacji mogą być klasyczne techniczne ekspertyzy identyfikacyjne w sprawach dowodowo niepowikłanych. „Poza postanowieniem i dobrze oznaczonym i opakowanym materiałem dowodowym oraz porównawczym, nie ma w wielu przypadkach potrzeby przekazywania do laboratorium kryminalistycznego innych materiałów procesowych" (J. Wojtasik: Akta..., op. cit.);
S trudność w konstruowaniu opinii opierającej się na zeznaniach świadków, w szczególności, jeśli świadkowie ci zostali lub mogą zostać w przyszłości oskarżeni o popełnienie przestępstwa oraz obawa uznania takiej opinii za niedopuszczalną, z powodu tego, że przy jej opracowaniu wykorzystany został materiał dowodowy uzyskany w sposób niedozwolony. Zob. ibid.;
65