614373589

Wybrane zagadnienia opiniowania sądowo-informatycznego - Metodyka ekspertyzy-uwagi ogólne

przestępstw komputerowych (hackingu, sabotażu komputerowego, oszustwa komputerowego itd.), gdzie kwalifikacja czynu może być niejednokrotnie wątpliwa¹⁴⁷ i organ procesowy może, a nawet powinien, posiłkować się opinią osoby posiadającej wiadomości specjalne, ale opinie takie powinny mieć charakter pomocniczy i nie zawierać w sobie propozycji kwalifikacji prawnej czynu, ale co najwyżej wskazywać na okoliczności, które mogą być dla dokonania takowej, zdaniem biegłego, istotne¹⁴⁸.

Od zasady tej istnieje kilka wyjątków: możliwe jest tworzenie opinii prawnych dla Trybunału Konstytucyjnego, biegły może wypowiadać się w kwestiach prawnych w kilku szczególnych wypadkach (gdy idzie o kwestie prawa obcego, bądź specjalizowanej gałęzi prawa¹⁴⁹, jak również o prawo zwyczajowe). W odniesieniu do biegłych informatyków spotyka się czasami opinie dotyczące prawa autorskiego do programów komputerowych w zakresie wymogów licencyjnych poszczególnych producentów. Zalecana jest w takim przypadku duża powściągliwość i ograniczenie się biegłego do ewentualnego informowania sądu o tym, jakie są warunki licencyjne stawiane przez producenta i gdzie można je znaleźć, natomiast stanowczo niepoprawne metodologicznie jest niestety spotykane

¹⁴⁷    Jako przykład można podać jedną ze spraw karnych opiniowanych przez autora artykułu, w której w trakcie postępowania przygotowawczego (śledztwa) trzykrotnie zmieniano klasyfikację popełnionego czynu, ostatecznie zaś sąd, w trakcie procesu karnego, zmienił ją po raz czwarty (kwalifikując zresztą czyn nie jako przestępstwo, ale jako wykroczenie).

¹⁴⁸    W wyroku z 20 maja 1997 r., (I SA/Łd 345/96) Naczelny Sąd Administracyjny, Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi stwierdził: „Żaden przepis prawa nie zabrania organom podatkowym subsydiarnego wykorzystania opinii biegłego do spraw rachunkowości i księgowości, którego zadaniem nie będzie oceniać prawa, lecz dopomóc w ustaleniu rzeczywistego obrazu rachunkowości".

¹⁴⁹    W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie z 19 lutego 1999 r. (SA/Lu 43/98) sąd stwierdził: „Opinia prawna wydana przez niezależnego prawnika, specjalizującego się w określonej dziedzinie (prawie autorskim), bvla w świetle art. 75 § 1 KPA dopuszczalnym dowodem pozwalającym na pełniejszą ocenę istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności".

69