8748915106

Wybrane zagadnienia opiniowania sądowo-informatycznego - Metodyka ekspertyzy-uwagi ogólne

stosować pojęcie prawdopodobieństwa bez odpowiednich matematycznych wyliczeń jego wartości. Z drugiej jednak strony, w wielu zastosowaniach życiowych prowadzi się szacowanie prawdopodobieństwa nie w oparciu o ścisłe operacje matematyczne, ale metodą rangowania ocen eksperckich²¹³. Oczywiście stwierdzenie, że coś jest (zaledwie) prawdopodobne nie jest dla sądu w wielu przypadkach wystarczające do wnioskowania o stanie faktycznym (np. do kategorycznego stwierdzenia adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego). Z drugiej jednak strony tego rodzaju informacja może być użyteczna dla sądu w innych sprawach (np. związanych z zachowaniem nale-staranności przy zabezpieczaniu się przed jakimiś - zaledwie przecież prawdopodobnymi - zagrożeniami) czy w połączeniu z innymi dowodami, którymi przecież zazwyczaj sąd dysponuje. Gdyby zresztą wykluczyć możliwość wydawania opinii innych niż stanowcze, mogłoby się okazać, że w większości przypadków opinii nie da się wydać. Rozważania takie mogą wydawać się z jednej strony oczywiste, a z drugiej - dość abstrakcyjne, mogą

opinii. Sąd zaś winien na podstawie całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz zasady swobodnej oceny dowodów orzec, że możliwe jest przyjęcie istnienia związku przyczynowego nie w oparciu o twierdzenia biegłego o prawdopodobieństwie, lecz stwierdzonej przez sąd możliwości zaistnienia określonego stanu zdarzeń". P. Kowalski, J. Długopolski: Kategon/czność opinii biegłego sadowego medi/ka w sprawach ci/wilni/ch, „Pa-lestra" Nr 9-10/2, http://www.palestra.pl/index.php?go=artykul&id=2808.

^2,3 Tego rodzaju oszacowania prawdopodobieństwa stosuje się np. przy analizach ryzyka biznesowego. Przewodnik [PKN ISO Guide 73:2009), w definicji 3.6.1.1 (definicja z [ISO 31000:2009 - 2.19)) rozróżnia prawdopodobieństwo rozumiane matematycznie {probabiliti/) i potocznie (likelihood):

„Likelihood chance of something happening

NOTĘ 1: In risk management terminology, the word »likelihood« is used to refer to the chance of something happening, whether defined, measured or determined objectively or subjec-tivelv, qualitativelv or quantitatively, and described using generał terms or mathematically (such as a probability or a frequencv over a given time period).

NOTĘ 2: The English term »likelihood« does not have a direct equivalent in sonie languages; instead, the equivalent of the term »probability« is often used. 1 Iowever, in English, »proba-bility« is often narrowly interpreted as a mathematical term. Therefore, in risk management terminology, »likelihood« is used with the intent that it should have the same broad interpre-tation as the term »probability« has in many languages other than English" [ISO 31000:2009-2.19), [ISO Guide 73:2009 - 3.6.1.1).

93