106096445

Recenzje, przeglądy wydawnictw i czasopism 195

życia przez chłopów i robotników, znalazły się wystąpienia: B. Deneke, Fragen der Rezeption biirgerlicher Sachkultur bei der landlichen Bevólkerung (Uwagi odnośne do recepcji miejskiej kultury przedmiotów przez ludność wiejską); U. Bauche, Re-ception stddtischebiirgerlicher Formen und regionale Sonderung im bauerlichen Wohninventar der Elbmarschen (Recepcja miejsko-mieszczańskich form i regionalna izolacja w wiejskim wyposażeniu mieszkalnym terenu nadłabskiego); T. Ganter, Brauchtumsuorjiihrungen In Festumziigen des 19. Jahrhunderts (Zwyczajowe przedstawienia w uroczystościowych pochodach XIX w.).

W kolejnej grupie referatów, dotyczących religijnej i ideologicznej orientacji chłopów i robotników, I. Baumer przedstawił Kulturkampf und Katholizismus im Ber ner Jura, aufgezeigt am Beispiel des W allfahrstswesens (Walka kulturalna i katolicyzm w berneńskiej jurze, w świetle wiedzy odpustowej); G. Korff, Heiligenver-ehrung und soziale Frage. Zur Ideologisierung der popularen Frómmigkeit im spaten 19. Jahrhundert (Cześć świętych, problem społeczny. Z ideologii popularnej pobożności w późnym XIX w.); D. Kramer, Sozialkulturelle Lagę und Ideologie der Arbeiterschaft im 19. Jahrhundert (Społeczno-kulturowa pozycja i ideologia klasy robotniczej).

Obrady trzeciej sekcji, o kulturowym znaczeniu stowarzyszeń, otwierał referat K. Kóstlin, Schleswig-holsteinische Gilden im 19. Jahrhundert (Szlezwik-holsztyń-skie bractwa w XIX w.); V. L. Lidtke, Die kulturelle Bedeutung der Arbeitervereine (Kultrowe znaczenie stowarzyszeń robotniczych); E. M. Wallner, Die Rezeption stadt-biirgerlichen Vereinswesens durch die Bevólkerung auj dem Lande (Recepcja mieszczańskiej wiedzy o stowarzyszeniach przez ludność wiejską); K. Beitl, Grossstad-tische Trachtenuereine des 19. und 20. Jahrhunderts. Moglichkeiten musealer Doku-mentation (Wielkomiejskie stowarzyszenia strojów XIX i XX w. Możliwości muzealnej dokumentacji).

W sekcji czwartej, zajmującej się migracją i akulturacją oraz innymi problemami wychodźstwa, D. Yoder przedstawił Akkulturationsprobleme deutscher Aus-icandercr in Nordamerika (Problemy akulturacji niemieckich emigrantów w Ameryce Północnej); I. M. Greverus, Auswanderung und Anpassungs-barrieren. Hypo-thesen zur Integration von Minderheiten (Wychodźstwo i bariery przystosowania się. Hipotezy dotyczące integracji mniejszości narodowych); W. Marinow, Auswan-derung und Anpassung der bulgarischen Kolonisten in Bessarabien-am Ende des 18. und im 19. Jahrhundert (Wychodźstwo i przystosowanie się kolonistów bułgarskich w Besarabi na przełomie XVIII i w XIX w.); A. Schenk, Die Rolle von Schule und Bildung bei Sozialisierungsprozessen am Beispiel etnischer Gruppen des Banats (Rola szkoły i wykształcenia w procesach uspołeczniania na przykładzie grup etnicznych Banatu).

W ostatniej sekcji omawiano fazy i główne motywy przeobrażeń kulturowych.. Ii. Siuts mówił na temat Phasen von Beharrung und Wandel im Volksleben Mittel-europas (Fazy stałości i przemiany w życiu ludu środkowej Europy); T. Hofer, Phasen des Wandels im óstlichen Mitteleuropa im Lichte kulturanthropologischer Theorien (Fazy przemian we wschodnio-środkowej Europie w świetle antropolo-giczno-kulturowych teorii) oraz S. D. Ek, Die Fiktion des Wandels im 19. Jahrhundert (Fikcja przemian XIX w.).

W związku z podejmowaniem badań nad kulturą naszego wychodźstwa warto chociażby w paru zdaniach dodać, jaki model poznawczy — w odniesieniu do emigracji — przewijał się w referatach i dyskusji kongresowej. W wypowiedziach uczestników dominował pogląd rozpatrywania wychodźstwa od strony jego akulturacji, asymilacji i integracji w miejscu przebywania. Na tym tle należy ukazywać-