106096461

231 Recenzje, przeglądy wydawnictw i czasopism

jego historię i dorobek. Aby ten cel osiągnąć, muszą być podjęte prace nad szczegółowymi problemami z zakresu muzealnictwa etnograficznego. Próbę takiego opracowania podjęła redakcja wydawnicza działająca przy Muzeum Rolnictwa w Szreniawie, publikując pracę dotyczącą problematyki skansenowskiej. Zawiera ona dwa artykuły wprowadzające z zakresu historii skansenów w Europie i w Polsce oraz jedenaście artykułów omawiających wybrane polskie placówki skansenowskie. Każda z tych prac zaopatrzona jest w bibliografię, kilka ilustracji oraz w obcojęzyczne streszczenia (w językach: rosyjskim, francuskim i angielskim) K

Według zamierzeń redakcji, omawiana praca zbiorowa ma stać się pozycją, „która by w sposób kompleksowy przedstawiała historię i rozwój istniejących na terenie kraju muzeów skansenowskich oraz odtwarzała stan taktyczny zgromadzonych w nich obiektów”; redakcja jednocześnie autorytatywnie stwierdza, że „publikacja jako całość stanowi poważny przyczynek do dziejów kultury materialnej wsi polskiej” (s. 5). Jednakże ze względu na bardzo różnorodny poziom opracowań powyższe stwierdzenia nie są w pełni uzasadnione, a nawet są ze sobą sprzeczne. Wynikło to zapewne z tego, że redakcja, zbierając materiały, nie miała dostatecznie sprecyzowanego charakteru zamierzonej publikacji, a po uzyskaniu opracowań przeprowadziła niezbyt krytycznie ich selekcję ^{1 2}.

Brak ogólnego schematu, wspólnego dla wszystkich prac spowodował, żc autorzy potraktowali temat bardzo rozmaicie. Najczęściej poruszają oni problemy historii, organizacji i działalności skansenu oraz opisują jego stan dzisiejszy, jedynie w wyjątkowych wypadkach niektórzy autorzy omawiają kulturę materialną wsi, którą reprezentują zgromadzone w skansenie obiekty. Należy wyjaśnić, że wzajemny stosunek między tymi trzema, a właściwie dwoma składnikami jest nicrów -nomierny. Są prace zwracające uwagę tylko na zagadnienia historyczno-organiza-cyjne (artykuły Kowalewskiego, Rybickiego), bądź prace tylko opisowe (artykuły Świątkowskiego, Rosińskiego, Jostowej i Pilchowej). W pracach uwzględniających oba składniki autorzy różnie je akcentują — o historii więcej pisze iMalicki i Chęt-nik, opisy przeważają w artykule Wieczerzaka, a artykuły Piotrowskiej oraz Znamierowskiej-Priifiero we j i Tubaji są w tym względzie wyważone. Praca Błaszczyka, o innym niż poprzednie charakterze, uwidacznia, jak złożony i odpowiedzialny jest etap koncepcyjny, przedrealizacyjny skansenu. Zawarty jest w niej trzeci składnik szersze tło kultury ludowej Wielkopolski uzasadniające taki a nie inny wybór obiektu do skansenu. Podobnie Świątkowski i Rosiński przedstawiają obiekty skansenowskie jako reprezentację materialnej kultury ludowej określonego terenu.

Zawartość książki: A. Gólski. Zarys historyczny powstania muzeów * krmcn^wskich io Europie i ich klasyfikacja; St. Brzostowski. Z dziejów parków etnograficznych (skansenów) w Polsce; J. Piotrowska, Skansen Słowiński w Klukach; A. Chęinik, Z.c. wspomnień o Muzeum Kurpiowskim ic Nowogrodzie nad Narwią (t!t09-VJ39): n. Świątkowski, Ośrodek plenerowy budownictwa ludowego Muzeum w Łowiczu; J. Wieczerzak_> Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku; J. Kowalewski, Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu — Opolski Park Etnograficzny, s. Kosiński, Radomski skansen barlniczo-pszczclarski; A. Kybicki, Muzeum Budowniclicc: Ludowego w Sanoku’, M. Znamierowska-Prufferowa. K. Tubaja. Przymuzeainy skansen toruński i inne muzea skansenowskie realizowane i planowane tv województwie bydgoskim.: L. Malicki. Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach: W. .(osiowa. .T. Puchowa, Orawski park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej; St. Błaszczyk. Skansen Wielkopolski w Szreniawie — założenia naukowo-programowe.

- Np. artykuł J. Wieczerzaka we fragmentach przypomina nie uwzględniony w bibliografii przewodnik F. Klonowskiego, l>ark etnograficzny w Olsztynku. ..Pojezierze”. Olsztyn 1%6\ natomiast wspomnienia A. Chętnika znalazły się w zbiorze chyba przypadkowo.