2964938809

252 Z WYSTAWY PARYSKIEJ.

ówczesne, rozporządzenia

źbach i obrazach, narzędzia i sprzęty z najrozmaitszych epok, jedne autentyczne, drugie naśladowane. .. Chciano wybierać narzędzia pracy i nauki z ważniejszych chwil przełomu, uwydatnić sławniejsze imiona; raz się udało, dziesięć razy nie udało — ostatecznie zebrano co się nadarzyło, i utasowano jak się dało. To wszystko było zrobione zbyt pospiesznie, przez ludzi nieco powierzchownych; i w gruncie udać się nie mogło, bo przedmiot tak rozległy opanować się nie da. Udały się za to zupełnie niektóre małe poddziały tej historyi pracy z bardzo ograniczonym przedmiotem, który dał się objąć i uporządkować: tak ciekawa jest historya czyli historyczna kolekcya afiszów, od pierwszego drukowanego ogłoszenia, rozlepionego w przeszłym wieku w Paryżu, aż do najnowszych wielobarwnych i humbugowych reklam; jeszcze bardziej interesująca jest historya karykatury; a najciekawszą historya balonu, przedstawiająca wszystkie próby i przejścia aerostatyki — a równocześnie wrażenia jakie one robiły na publiczności: więc artykuły spółczesnych gazet, karykatury władz, i t. d.

różne

W tym samym gmachu są jeszcze, jak wspomniałem,

inne wystawy, jak geografii, dróg i mostów, chirurgii, fotografii, wspaniała wystawa introligatorstwa i papeteryi, wreszcie imponu-

jąca ogromem i bogactwem wystawa szkolnictwa.

Ogólną cechą wszystkich działów paryskiej wystawy jest, przy zmyśle estetycznym, dziwny zmysł uplastyczniania rzeczy nawet oderwanych, unaoczniania wszystkich rezultatów nauki. Umieją oni zawsze coś takiego wymyślec, że dosyć popatrzyć, aby posiąść, nie mówię

naukę,

ale ostatnie jej słowo. Już zwróciłem uwagę na ciekawe pod tym względem tablice w pawilonie ekonomii społecznej. Historya mieszkań i historya pracy, chód skądinąd nieudane, mają tę samą dążność. W sali maszyn, obok wielu z nich, różne sposoby tłumaczenia ich użytku ; przy maszynach np. używanych pod ziemią, widać całe przekroje kopalń z masy odlane, wysokości dwu do trzech metrów, a między pokładami w właściwych kolorach, pokazują się malutkie wygrzebąne szychty, i robotnicy odpowiedniej skali, uży-wający tychże maszyn -— które obok w naturalnej wielkości stoją. W dziale geografii, dróg i mostów i innych, podobne misternie wykonane reprodukcye, przekroje, mapy gipsowe, z wypukłościami