8504862489

Pawłowski Adam (2008), Zadania polskiej polityki językowej w Unii Europejskiej. In: Jacek Warchala, Danuta Krzyżyk (red.), Polska polityka językowa w Unii Europejskiej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 113-147.

tów, na których studiowało po kilka tysięcy studentów. W PRL (...) powstało pięć nowych uniwersytetów: UMCS w Lublinie (1944), Uniwersytet Łódzki (1945), Uniwersytet Śląski w Katowicach (1968), Uniwersytet Gdański (1970) i Uniwersytet Szczeciński (1985).

Dwa uniwersytety (lwowski i wileński) (...) zostały właściwie przeniesione: lwowski Jana Kazimierza do Wrocławia (...), wileński Stefana Batorego do Torunia (...). W III RP, od momentu jej powstania w 1989 roku, powołano sześć uniwersytetów: Opolski (1994), w Białymstoku (1997), Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (1999), Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (1999), Zielonogórski i Rzeszowski (2001) oraz Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (2005). O każdy z tych uniwersytetów toczyła się długa walka [wyróżnienie moje - AP], (Nicieja 2005: 32)

Wielki skok edukacyjny polskiego społeczeństwa w zakresie szkolnictwa wyższego rozpoczął się w kilka lat po upadku komunizmu (1989), co wyraźnie pokazuje statystyka liczby absolwentów uczelni (Rys. 10) oraz wzrost liczby osób legitymujących się wyższym wykształceniem. Według różnych szacunków liczba takich osób nie przekraczała aż do początku lat siedemdziesiątych 2% społeczeństwa¹⁸. W latach 1970-88 udział posiadaczy dyplomów ukończenia uczelni wyższej w populacji powyżej 15 lat wzrósł do 6,5%, a w okresie 1988— 2002 do 10,2%, osiągając tak wysoki poziom po raz pierwszy w historii¹⁹.

Rys. 10. Liczba absolwentów wyższych uczelni w Polsce w przeliczeniu na 10’000 mieszkańców²⁰

Czy w świetle powyższych faktów wykształcenie społeczeństwa polskiego uznać można za zadowalające i porównywalne z poziomem wykształcenia w innych państwach unijnych? Raczej nie, ponieważ zaistniały dopiero warunki pozwalające na osiągnięcie tego stanu. Tezę taką potwierdza opinia filozofa T. Gadacza, odnosząca się do niskiego poziomu edukacji polskiego społeczeństwa w zakresie ogólnym i humanistycznym: „Politycy mogli robić ludziom

¹⁸ Ustalenie procentu osób z wyższym wykształceniem w Polsce w latach objętych narodowymi spisami powszechnymi (1921, 1931, 1946, 1950, 1960, 1970, 1978, 1988, 2002) jest trudne, ponieważ pytanie to nie pojawiało się we wszystkich ankietach, zmieniało się pojmowanie wyższego wykształcenia, inny był też wiek progowy (cala populacja, powyżej 13 lub 15 lat). Za w pełni reprezentatyw ne uznać należy jedynie dane GUS ze spisów¹, które odbyły się w latach 1988 i 2002.

¹⁹ Por. http://www.stat.gov.pl/dane_spol-gosp/nsp/spis_lud/lud.htm

²⁰ Źródło: „Rocznik Statystyczny” 2004: 40, 58. Dla roku 2005 przedstawiono prognozę opartą na danych o liczbie absolwentów w latach 2001-2004 przy założeniu utrzymania trendu wzrostowego.