8857686360

Stosunki rosyjsko-ukrainskie w latach 1991-2002

Krymu (władze krymskie nie ukrywały swojego zaskoczenia, gdyż spodziewały się raczej sprzeciwu).

Zaostrzenie kursu wobec Ukrainy znalazło odzwierciedlenie nie tylko w rosyjskich dokumentach politycznych i wojskowych (np. w doktrynie wojskowej Federacji Rosyjskiej), ale także w działaniach polegających na uzyskaniu międzynarodowej akceptacji dla "specjalnej roli" Rosji w rozwiązywaniu problemów politycznych na obszarze powstałym po rozpadzie ZSRR.

W marcu 1993 r. prezydent Borys Jelcyn ogłosił, że "nadszedł czas, aby odpowiednie organizacje międzynarodowe, w tym ONZ wyposażyły Rosję - jako gwaranta pokoju i stabilności na terytorium byłego ZSRR w specjalne pełnomocnictwa".

ONZ

i KBWE odmówiły jednak zaakceptowania tych propozycji, zaś w Kijowie skrytykowano je jako nowy element rosyjskiej polityki neoimperialnej, "powrót żandarma Europy".

Nie przeszkodziło to jednak w rozwoju rosyjskiej nowej myśli politycznej w stosunku do Ukrainy i innych państw WNP. Polegała ona na koncepcji tzw. "bliskiej zagranicy". W styczniu 1994 r., rosyjski minister spraw zagranicznych Andriej Kozyriew na konferencji ambasadorów rosyjskich w państwach WNP rozwinął tę koncepcję, podkreślając, że ważna jest obecność rosyjskich wojsk w "krajach bliskiej zagranicy", które miały być traktowane jako obszar, na którym koncentrują się kluczowe interesy Rosji, oraz jednocześnie terytorium, z którego można się spodziewać największego zagrożenia dla tych interesów.

Andranik Migranian, doradca prezydenta Borysa Jelcyna porównywał "doktrynę Kozyriewa" do "doktryny Monroe", przewidując jednocześnie że Ukraina nie będzie zdolna do zbudowania własnej państwowości bez ścisłego związku z Rosją. Rosyjscy politycy prognozowali, że w niedługim czasie nastąpi rozpad Ukrainy na kilka części, rozważali również możliwość wybuchu wojny domowej, jeżeli Ukraina nie zintegruje się Rosją. Ich zdaniem w każdym przypadku Rosi a    z

łatwością będzie w stanie na powrót włączyć Ukrainę w orbitę swoich interesów.

Czternastego września 1995 r. prezydent Federacji Rosyjskiej wydał dekret "O zatwierdzeniu strategicznego kursu polityki Federacji wobec państw WNP", który potwierdzał, że kraje "bliskiej zagranicy" stanowią strefę priorytetowych interesów politycznych, ekonomicznych i strategicznych Rosji, zaś ich obrona jest podstawą bezpieczeństwa narodowego i państwowego Rosji. Za najważniejsze zadanie rosyjskiej polityki uznano powstrzymywanie państw WNP od