Stosunki rosyjsko-ukrainskie w latach 1991-2002
W 2001 r. Ukraina i Rosja podpisały następujące dokumenty:
1. Wstępne uzgodnienie o przygotowaniu i podpisaniu umowy międzyrządowej o modernizacji sprzętu lotniczego.
2. Oświadczenie o pogłębieniu współpracy dwustronnej w sektorze rakietowo-paliwowym.
3. Umowę o ujednoliceniu standardów w sektorze kosmicznym i lotniczym.
4. Memorandum o współpracy przy likwidacji rakiet strategicznych RS-22 i RMS-52.
5. Umowę o wspólnym wyniesieniu na orbitę i eksploatacji w 2001 r. satelity "Sicz M 1".
W 2001 r. odbyło się także spotkanie sekretarza Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej z sekretarzem Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy. Podpisano porozumienie w sprawie współpracy obu krajów w dziedzinie bezpieczeństwa. Zobowiązano się też do wymiany informacji na temat zagrożeń terrorystycznych, zorganizowanej przestępczości, handlu narkotykami, zabezpieczenia i obrony reaktorów jądrowych. Współpracy nie zaszkodził nawet tragiczny wypadek, do którego doszło w październiku 2001 r. - podczas końcowej fazy wspólnych ćwiczeń obrony przeciwlotniczej Ukrainy i Floty Czarnomorskiej FR Ukraińcy zestrzelili rosyjski samolot pasażerski z 78 osobami na pokładzie. Mimo ewidentnego niedbalstwa ze strony organizatorów ćwiczeń prezydent Kuczma nie chciał odwołać kilku odpowiedzialnych za tę tragedię generałów.
W 2002 r. współpraca wojskowa dotychczas realizowana w ramach wspólnych projektów wojskowo-technicznych, została rozszerzona o tematykę polityki wojskowej i bezpieczeństwa międzynarodowego. Przedstawiciele rosyjskiego Sztabu Generalnego odbyli wiele spotkań z pracownikami ukraińskich instytutów naukowych, którzy zajmują się problemami obronności państwa. Omawiano zagadnienia związane z obecną sytuacjąpolityczno-wojskowąna świecie, problemem walki z terroryzmem oraz możliwością rozszerzenia współpracy naukowo technicznej w dziedzinie nowych technologii wojskowych.
Wnioski
Widzimy więc, że penetracji gospodarczej ze strony Rosji, towarzyszy także zbliżenie wojskowe między oboma krajami, które coraz bardziej wskazuje, że Ukraina ma małe szanse na prowadzenie niezależnej polityki obronnej. Co prawda przyjęta zasada neutralności państwa przez Ukrainę zapisana w "Deklaracji suwerenności państwowej" z lipca 1990 r., jak zauważa J. F. Dunn, pomagała unikać prób ze strony Rosji zmierzających do ponownego zintegrowania Ukrainy w blok militarny lub bezpieczeństwa, a przy tym była tak korzystna, iż nie wykluczała współpracy czy nawet członkostwa z zachodnimi organizacjami, takimi jak NATO czy Unia
18/19