4 SP zeszyt 2

Kim Ty jesteś,

Panie Boże?

Bóg naszym

Stworzycielem

Kim Ty jesteś,

Panie Boże?

Bóg naszym

Stworzycielem

zeszyt

katechezy

15-29

zeszyt

katechezy

15-29

Klasa IV

III.

IVa.

III.

IVa.

Zeszyty 04 SP.p65

2006-07-28, 02:31

Poradnik metodyczny do podręcznika nr AZ-21-01/1-1 do nauczania religii rzymsko-katolickiej na

terenie całej Polski, z zachowaniem praw biskupów diecezjalnych, przeznaczonego dla klasy IV

szkoły podstawowej, zgodnego z programem nauczania nr AZ-2-01/1.

Recenzenci: ks. dr Józef Kraszewski, ks. prof. dr hab. Kazimierz Misiaszek SDB.

REDAKTORZY TOMU

ks. Andrzej Hajduk SJ, s. Anna Walulik CSFN

ZESPÓŁ AUTORÓW

pod kierunkiem ks. Zbigniewa Marka SJ

ks. Tomasz Lenczewski (Kalisz)

Małgorzata Mendyk (Legnica)

Marek Mendyk (Legnica)

Ewa Miśkowiec (Kraków)

s. Ewa Modzelewska SAC (Warszawa)

ks. Janusz Mółka SJ (Kraków)

Jolanta Strojek (Radom)

Małgorzata Suska (Kraków)

s. Anna Walulik CSFN (Kraków)

Barbara Wysokińska (Biała Podlaska)

Agnieszka Banasiak (Katowice)

Paweł Barczyński (Kraków)

Dorota Cieślik (Olkusz)

Aneta Czerenecka (Skawina)

Piotr Ćwik (Skawina)

Małgorzata Figuła (Ostrowiec Świętokrzyski)

s. Halina Iwaniuk USJK (Warszawa)

Krzysztof Kordylewski (Kraków)

ks. Andrzej Krasiński (Płock)
Anna Królikowska (Kraków)

Redakcja:

Dorota Cieślik, Anna Królikowska

Projekt okładki:

Tomasz Prażuch

Nihil obstat: Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego

ks. Adam Żak SJ, Kraków, 9 maja 2002 r., l.dz. 81/02

ISBN 978-83-7097-957-7 (WAM)

ISBN 978-83-88209-39-0 (WSFP)

WYDAWNICTWO WAM

ul. Kopernika 26; 31-501 Kraków

tel. (012) 429 18 88; fax (012) 429 50 03; e-mail: wam@wydawnictwowam.pl

DZIAŁ HANDLOWY

tel. (012) 429 18 88 wew. 322, 348, 366; (012) 423 75 00; fax (012) 430 32 10;

e-mail: handel@wydawnictwowam.pl

Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ:

http://WydawnictwoWam.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody wydawcy

nie można do podręcznika tworzyć żadnych materiałów pomocniczych.

Wznowienie 2005, 2008, 2009

WYDAWNICTWO WAM

ul. Kopernika 26 • 31-501 KRAKÓW

tel. (012) 62 93 200 • fax (012) 429 50 03

e-mail: wam@wydawnictwowam.pl

DZIAŁ HANDLOWY

tel. 012 62 93 254-256 • fax (012) 430 32 10

e-mail: handel@wydawnictwowam.pl

Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ

http://WydawnictwoWam.pl

tel. 012 62 93 260 • fax 012 62 93 261

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

III

Jednostki III grupy tematycznej maj¹ pomagaæ katechizowanym w for-

mu³owaniu odpowiedzi na pytanie o powody, dla których Bóg objawia siê
ludziom. Poœród odpowiedzi bêdzie zapewne i ta: Pan Bóg kocha cz³owie-
ka i dlatego chce go zbawiæ. Katechezy tej grupy tematycznej bêd¹ przez
pryzmat powy¿szego zdania przybli¿aæ, w jaki sposób Bóg dawa³ ludziom
poznaæ sw¹ przyjaŸñ i mi³oœæ. Dla wyjaœnienia tej prawdy wiary bêd¹ w ko-
lejnych katechezach pojawiaæ siê postacie biblijne, które bezpoœrednio do-
znawa³y mi³oœci Boga. W katechezach istotne bêdzie jednak nie tylko samo
zaznajomienie siê z poszczególnymi postaciami biblijnymi, co raczej odkry-
wanie w ich ¿yciu dzia³ania Boga, a tak¿e i to wydaje siê wa¿ne, uczenie,
w jaki sposób cz³owiek ma reagowaæ na takie dzia³anie. Chodziæ tu bêdzie
u wprowadzanie katechizowanych w praktyczne rozumienie i praktykowa-
nie wiary religijnej.

Odrêbnym tematem jest ponowne przywo³anie osoby Jezusa Chrystusa.

Tajemnica Chrystusa jest przybli¿ana katechizowanym jako owoc, znak
wiernoœci Boga obietnicom, które da³ ludziom. Ten motyw ma jeszcze bar-
dziej wzmacniaæ wiarê w wiernoœæ Boga, a tak¿e uczyæ okazywania Mu swe-
go zaufania. W ten sposób dzieci zostan¹ wprowadzone w podstawowe
znaczenie i praktykowanie wiary biblijnej.

Poœród tematów rozwijaj¹cych wiarê w Boga wystêpuje tak¿e kwestia

wolnoœci cz³owieka i zwi¹zana z ni¹ mo¿liwoœæ odrzucenia oferty Boga –
niewiara. W kontekœcie niewiary chcemy wyjaœniaæ dziecku sytuacjê, w ja-
kiej mo¿e znaleŸæ siê cz³owiek ¿yj¹cy bez Boga.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

15. BÓG JEDYNY

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Przekazanie podstawowej prawdy, ¿e Bóg, który wybra³

naród izraelski, jest jedynym prawdziwym Bogiem. Zachêca-
nie uczniów, by zwracali siê do Niego w modlitwie.

Treœæ orêdzia zbawczego

Wœród narodów staro¿ytnych, czcz¹cych wielu bogów, ist-

nia³ jeden ma³y naród oddaj¹cy czeœæ jedynemu Bogu. Naród
izraelski, nazywany ludem Bo¿ym lub Narodem Wybranym,
dziêki odpowiedzi na Bo¿e wybranie sta³ siê œwiadkiem wiary
w Boga Jedynego. Stopniowe ods³anianie siê Boga przed ludŸ-
mi rozpoczê³o siê od zgromadzenia i wybrania tego narodu,
który prawdê o przyjaŸni i bliskoœci Boga Jedynego mia³ za-
nieœæ wszystkim ludziom. Œwiadectwem poznawania Boga
przez naród izraelski i ca³¹ ludzkoœæ jest spisane Pismo Œwiê-
te. Jego autorzy, sami g³êboko wierz¹c i dostrzegaj¹c troskê
Boga o ludzi, przekazali prawdê, ¿e tylko On jest Jedynym
i Prawdziwym Bogiem.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

pogadanka;
opowiadanie;
praca z podrêcznikiem;
rozmowa;
mapa, obrazy;
teksty psalmu Ps 95 (94) 3-7a na osobnych kartkach.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Wychodz¹c od wiadomoœci zawartych w podrêcznikach do

jêzyka polskiego i historii, prowadzimy pogadankê dotycz¹c¹
wierzeñ staro¿ytnych ludów. Koñczymy pytaniem, czy wszyst-
kie narody czcz¹ bóstwa w taki sam sposób.

B. Rozwiniêcie

Rozpoczynamy opowiadaniem o narodzie izraelskim, szu-

kamy wyjaœnienia pojêæ w podrêczniku ucznia, by nastêpnie
wys³uchaæ i omówiæ fragment Pwt 6, 4-7. Na tej podstawie
ukazujemy powody wielkoœci narodu izraelskiego, podkreœla-
j¹c jego wybranie przez Boga i zadanie, jakie otrzyma³.

C. Zakoñczenie

Wspólna modlitwa tekstem psalmu z podzia³em na dwa

chóry.

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Wykorzystuj¹c podrêczniki do jêzyka polskiego i historii

oraz wiadomoœci uczniów o bogach egipskich, greckich i rzym-
skich, prowadzimy pogadankê na temat bóstw i ich wyobra¿eñ
oraz roli, jak¹ odgrywali w œwiecie staro¿ytnym. Czy wszyst-
kie narody w ten sam sposób oddawa³y czeœæ bogom?

B. Rozwiniêcie

Rozpoczynamy opowiadaniem o narodzie, który nie odda-

wa³ czci ró¿nym bóstwom, ale czci³ Boga jedynego. W opowia-
daniu pos³ugujemy siê map¹, wskazuj¹c na tereny zamieszka-
³e przez Izraelitów, oraz obrazami przedstawiaj¹cymi ludnoœæ
i krainy przez nich zamieszka³e. Nastêpnie uczniowie odnajdu-
j¹ powody wielkoœci i wybrania narodu izraelskiego oraz jego
pos³annictwa poprzez pracê z podrêcznikiem. Czytaj¹c drugi
akapit katechezy, odpowiadaj¹ na pytania:

– Jak nazywany jest naród, który czci³ Boga jedynego?
– O czym maj¹ przypominaæ te nazwy?
– Co Bóg czyni³ dla tego narodu?
– Jakie zadanie otrzyma³ ten naród?
W podsumowaniu indywidualnej pracy uczniów powinny

znaleŸæ siê nastêpuj¹ce treœci: Izraelici byli Narodem Wybra-
nym przez Boga Jedynego, który ods³ania³ przed nimi swoje
zamiary wobec wszystkich ludzi, powierzy³ troskê o zachowa-
nie i dzielenie siê z innymi ludŸmi wiar¹ w Boga Jedynego.

Co obiecuje Bóg Izraelitom i czego od nich oczekuje? Od-

powiedzi poszukamy w Piœmie Œwiêtym.

Uczniowie s³uchaj¹ tekstu Pwt 6, 4-7. Tekst ten znajduje siê

w równie¿ w podrêczniku dla ucznia.

S³uchaj, Izraelu, i pilnie tego przestrzegaj, aby ci siê dobrze
powodzi³o i abyœ siê bardzo rozmno¿y³, jak ci przyrzek³ Pan,
Bóg ojców twoich, ¿e ci da ziemiê op³ywaj¹c¹ w mleko i miód.
S³uchaj Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Panem jedynym.

Staro¿ytni
bogowie

Pogadanka

Praca z pod-
rêcznikiem

Pwt 6, 4-7

15. Bóg jedyny

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Bêdziesz mi³owa³ Pana, Boga twojego z ca³ego swego serca,
z ca³ej duszy swojej, ze wszystkich swych si³. Niech pozostan¹
w twym sercu te s³owa, które ja ci dziœ nakazujê. Wpoisz je two-
im synom, bêdziesz o nich mówi³ przebywaj¹c w domu, w cza-
sie podró¿y, k³ad¹c siê spaæ i wstaj¹c ze snu.

W formie rozmowy z uczniami ustalamy odpowiedŸ na

postawione wczeœniej pytania. Prosimy, by uczniowie udzie-
lali odpowiedzi tekstami zaczerpniêtymi bezpoœrednio z Pisma
Œwiêtego.

Rozmowê koñczymy informacj¹, i¿ wys³uchany tekst jest

nie tylko Ÿród³em wiedzy o Bogu, ale przede wszystkim co-
dzienn¹ modlitw¹ ¯ydów.

C. Zakoñczenie

Uznanie Boga Izraelitów za jedynie prawdziwego Boga

sk³ania nas do tego, byœmy w modlitwie zwracali siê do Nie-
go. Mo¿emy to zrobiæ na wzór Izraelitów, którzy modlili siê
psalmami. Proponujemy, by by³ to Ps 95 (94) 3-7a. W tym celu
rozdajemy kartki z tekstem psalmu podzielonym na linijki i po-
s³uguj¹c siê form¹ dialogu, recytujemy tekst na przemian z po-
dzia³em na dwa chóry.

3. Zeszyt ucznia

Temat: BÓG JEDYNY
Zapisem do zeszytu bêd¹ odpowiedzi na pytania dotycz¹ce
tekstu biblijnego.
Bóg obiecuje, ¿e bêdzie siê Izraelitom dobrze powodzi³o.
Bóg oczekuje, ¿e ludzie bêd¹ Go mi³owaæ i zachowaj¹ w ser-
cu Jego s³owa: „Pan jest naszym Bogiem – Panem Jedynym”.

4. Praca domowa

Ze znanych ci modlitw wypisz fragmenty, mówi¹ce o naszej
wierze w Jedynego Boga.

Modlitwa

Ps 95 (94)

3-7a

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

16. BÓG OBIETNIC

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie, ¿e obietnice, które Bóg daje cz³owiekowi, wska-

zuj¹ na Jego troskê o doczesne ¿ycie ludzkie, ale najwa¿niej-
sza dotyczy zbawienia, przemiany ludzkiego wnêtrza. Kszta³-
towanie za¿y³oœci ¿ycia z Bogiem, który nas kocha i troszczy
siê o nasze ¿ycie.

Treœæ orêdzia zbawczego

Bóg w historii zbawienia jest Tym, który otwiera przed

cz³owiekiem nowe ¿ycie, drogê do Nowego Jeruzalem, gdzie
cz³owiek pozostanie ju¿ na zawsze zjednoczony w mi³oœci ze
swym Stwórc¹. Wszystkie dzia³ania Boga, s³owa kierowane
przez proroków do Ludu, maj¹ uwiarygodniæ Jego troskê o Izra-
ela, wskazaæ ludziom jedyne Ÿród³o prawdy, mi³oœci i pokoju.

Obietnice zbawcze Boga, jakkolwiek kierowane w ró¿nych

okolicznoœciach i sytuacjach do Narodu Wybranego, maj¹ ten
sam cel: doprowadziæ cz³owieka do zbawienia, uratowania go
od grzechu, który wiedzie do œmierci – a to mo¿e siê dokonaæ
jedynie poprzez wiernoœæ Bo¿emu s³owu. Owe obietnice maj¹

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

prowadziæ cz³owieka do przemiany serca, do zawierzenia Bogu,
który jest jedynym jego ratunkiem. Spe³nianie siê kolejnych
obietnic Bo¿ych, zwi¹zanych najpierw z sytuacj¹ doczesn¹
cz³owieka na ziemi (np. wyzwolenie Izraela z niewoli egipskiej,
wprowadzenie ludu do Ziemi Obiecanej itd.) ma uwiarygod-
niæ s³owa Bo¿e o ostatecznym zbawieniu cz³owieka i jego prze-
mianie na podobieñstwo Syna Bo¿ego.

W tej katechezie przedstawiamy Boga jako wiarygodnego

Pana swoich obietnic kierowanych do uwik³anego w grzech
cz³owieka, do ludzi, którzy szukaj¹ ratunku nie tylko w swo-
ich doczesnych sprawach, ale przede wszystkim pragn¹ odpo-
wiedzi na pytanie o sens ¿ycia, o sens walki ze z³em, o ostatecz-
ne przeznaczenie.

Metody i œrodki dydaktyczne

opowiadanie;
pogadanka;
praca z podrêcznikiem;
test wyboru;
trzy kartoniki dla ka¿dego ucznia z grafikami (ilustracjami):
chleba i pieniêdzy; samolotu w chmurach; serca

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Na wstêpie analizujemy z uczniami opowiadanie, którego

treœæ ma wskazaæ na wartoœæ dawanego innym s³owa i wagê do-
trzymywania obietnic.

B. Rozwiniêcie

Analizuj¹c teksty Pisma Œwiêtego zamieszczone w podrêcz-

niku, pokazujemy Boga, który wype³nia dawane ludziom obiet-

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

nice. Troszczy siê zarówno o podstawowe potrzeby ¿ycia do-
czesnego cz³owieka, jak i o zbawienie, którego podstaw¹ jest
przemiana ludzkiego serca i pragnienie nowego ¿ycia.

C. Zakoñczenie

Wiadomoœci sprawdzamy i utrwalamy æwiczeniem, w któ-

rym uczniowie poprzez wybór jednego z obrazków opowiadaj¹
siê za jedn¹ z trzech wartoœci, uto¿samianych z poszczególnymi
obietnicami Bo¿ymi. Katechezê koñczymy wspóln¹ modlitw¹.

2. Katecheza

A. Wstêp

Proponujemy przeprowadzenie analizy krótkiego opowia-

dania, które pomo¿e zrozumieæ wagê dotrzymywania danego
innym s³owa, obietnicy.

Opowiadamy historiê, do której uczniowie maj¹ siê ustosun-

kowaæ. Mo¿emy poleciæ, aby czêœæ klasy stara³a siê zrozumieæ
sytuacjê jednego, a inni sytuacjê drugiego bohatera. Na koñcu
opowiadania mo¿emy zaproponowaæ w klasie krótk¹ dyskusjê.
Celowo wybieramy jasny przyk³ad, ¿eby niepotrzebnie nie
rozci¹gaæ rozmowy.

Marek nie przyszed³ do szko³y. Jego kolega z ³awki, Ar-

tur, zaniepokojony nieobecnoœci¹ przyjaciela zadzwoni³ do
niego po szkole i dowiedzia³ siê, ¿e Marek jest chory. Artur,
nie namyœlaj¹c siê d³ugo, zapewni³ kolegê, ¿e przyjdzie do
niego w odwiedziny po po³udniu. Marek bardzo siê ucieszy³
i zaprosi³ Artura do siebie. Jednak gdy po po³udniu Artur
zmierza³ do domu Marka, zatrzyma³ go Piotr, który ucieszy³
siê na jego widok: „Spad³eœ mi z nieba – powiedzia³ – w³a-
œnie mia³em iœæ do kina z Markiem, ale siê rozchorowa³. Mam
wolny bilet, wiêc mo¿e poszed³byœ ze mn¹? Szkoda, ¿eby siê
zmarnowa³. Nie ma ju¿ za wiele czasu, musimy siê spieszyæ.
Co ty na to?” Artur wobec takiej propozycji nie da³ siê d³ugo

Analiza
opowiada-
nia

16. Bóg obietnic

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

prosiæ, zawróci³ z drogi do domu Marka i uda³ siê do kina
z Piotrem.

Pytania do uczniów:

– Jak czu³ siê oczekuj¹cy na odwiedziny Marek, gdy mimo

zapewnienia kolegi Artur nie zjawi³ siê u niego?

– Czego nie spe³ni³ Artur?
– Co mia³ zrobiæ Artur wobec nadarzaj¹cej siê okazji pój-

œcia do kina?

Wnioski:

– S³owo raz dane powinno byæ dotrzymane.
– W razie nag³ych, niespodziewanych okolicznoœci nale-

¿y przede wszystkim powiadomiæ tych, którzy czekaj¹
na realizacjê danych przez nas obietnic.

Rozmowê koñczymy pytaniem: Na czyich obietnicach mo¿na
polegaæ? Czego one dotycz¹?

B. Rozwiniêcie

Proponujemy pracê z tekstami biblijnymi umieszczonymi

w podrêczniku ucznia.

Polecamy uczniom, by odliczyli do trzech i poszczególnym

numerom przyporz¹dkowujemy jedno zadanie: „jedynki” maj¹
odnaleŸæ fragmenty zwi¹zane z obietnic¹ Bo¿¹ odnosz¹c¹ siê
do wyzwolenia ludu z niewoli egipskiej; „dwójki” odszukuj¹
fragment, w którym Bóg obiecuje pomoc ludowi na pustyni,
zsy³aj¹c im chleb; „trójki” odnajduj¹ fragment, w którym Bóg
czyni obietnice wewnêtrznej przemiany swego ludu, przemia-
ny serca cz³owieka.

Teksty, które powinny zostaæ odnalezione:
Ja jestem Pan, Bóg twój, od ziemi egipskiej, innego Boga poza
Mn¹ ty nie znasz, nie ma prócz Mnie wybawcy (Oz 13, 4)
Powiedz synom izraelskim: Ja jestem Pan! Uwolniê was od
jarzma egipskiego i wybawiê was z niewoli, i wyswobodzê was
wyci¹gniêtym ramieniem i przez surowe kary (Wj 6, 6).

Praca z pod-

rêcznikiem

„Jedynki”

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Pan powiedzia³ wówczas do Moj¿esza: „Oto zeœlê wam chleb
z nieba, na kszta³t deszczu. I bêdzie wychodzi³ lud, i ka¿dego
dnia bêdzie zbiera³ wed³ug potrzeby dziennej. Chcê ich tak¿e
doœwiadczyæ, czy pójd¹ za moimi rozkazami czy te¿ nie” (Wj
16, 4).

Zabiorê was spoœród ludów, zbiorê was ze wszystkich krajów
i przyprowadzê was z powrotem do waszego kraju, pokropiê
was czyst¹ wod¹, abyœcie siê stali czystymi, i oczyszczê was od
wszelkiej zmazy i od wszystkich waszych bo¿ków. I dam wam
serce nowe i ducha nowego tchnê do waszego wnêtrza, odbio-
rê wam serce kamienne, a dam wam serce z cia³a. Ducha mo-
jego chcê tchn¹æ w was i sprawiæ, byœcie ¿yli wed³ug mych
nakazów i przestrzegali przykazañ, i wed³ug nich postêpowa-
li. Wtedy bêdziecie mieszkaæ w kraju, który da³em waszym
przodkom, i bêdziecie moim ludem, a Ja bêdê waszym Bogiem
(Ez 36, 24-28).

Podsumowujemy odnalezione treœci. Bóg, kieruj¹c do ludzi

obietnice odnosz¹ce siê do ¿ycia doczesnego (troska o los lu-
dzi), daje nam ostateczn¹ obietnicê zbawienia, czyli uwolnie-
nia z niewoli z³a, grzechu i œmierci, abyœmy mogli osi¹gn¹æ
¿ycie wieczne w jego królestwie.

Zatrzymamy siê d³u¿ej przy ostatniej obietnicy Boga, frag-

mencie z Ksiêgi Ezech iela. Ta obietnica niesie najwa¿niejsze
treœci, choæ mo¿e w sposób niezupe³nie dla nas zrozumia³y.

Polecamy uczniom, by o³ówkami w tekœcie z podrêcznika

podkreœlili te zwroty, które nie s¹ dla nich ca³kowicie zrozu-
mia³e. W trakcie omawiania trudnoœci robimy zestawienie
najwa¿niejszych treœci fragmentu w tabelce, wskazuj¹c na prze-
s³anie Bo¿ej obietnicy danej cz³owiekowi.

„Dwójki”

„Trójki”

Obietnica
zbawienia
i ¿ycia wiecz-
nego

Szczegó³owa
analiza

Ez 36, 24-28

16. Bóg obietnic

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

W podsumowaniu podkreœlamy, ¿e zapowiedŸ zbawienia

(Ez 36, 24-28) przychodzi od Boga i jest Jego darem i ³ask¹
dziêki mocy Ducha Bo¿ego.

C. Zakoñczenie

Zwracamy uwagê, ¿e w naszym ¿yciu równie¿ s¹ realizo-

wane Bo¿e obietnice.

Rozdajemy ka¿demu uczniowi trzy kartoniki z narysowa-

nymi symbolami (lub obrazkami): chleba i pieniêdzy (symbol
dostatku), samolotu w chmurach (symbol niezale¿noœci, wol-
noœci), serca (symbol mi³oœci, przemiany serca ludzkiego).
T³umaczymy symbolikê obrazków prosimy, aby ka¿dy uczeñ
wybra³ jeden z nich, jako znak tego, co uwa¿a za wa¿ne w ¿y-
ciu. Prosimy, by jeden z uczniów zebra³ wybrane kartoniki. Po-
kazujemy, ¿e mog¹ byæ ró¿ne wartoœci przez nas wybierane.

– Wybór kartonika z chlebem i pieniêdzmi oznacza, ¿e wy-

starcza nam obietnica dostatku w doczesnym ¿yciu i chce-
my, aby Bóg b³ogos³awi³ nam tylko w tej dziedzinie.

WYJAŒNIENIE TEKSTU

TEKST PISMA ŒWIÊTEGO

Zabiorê was spoœród ludów, zbio-
rê was ze wszystkich krajów...

pokropiê was czyst¹ wod¹,
abyœcie siê stali czystymi
i oczyszczê was od wszelkiej
zmazy...

I dam wam serce nowe (...),
odbiorê wam serce kamienne,
a dam wam serce z cia³a.

Ducha mojego chcê tchn¹æ
w was i sprawiæ, byœcie ¿yli
wed³ug mych nakazów i prze-
strzegali przykazañ...

bêdziecie moim ludem, a Ja
bêdê waszym Bogiem.

powiedŸ ostatecznej jednoœci

wszystkich ludzi.

ZapowiedŸ uwolnienia cz³owie-
ka z grzechu, przyczyny nie-
szczêœcia ludzi.

ZapowiedŸ odrodzenia cz³owie-
ka, wolnego od z³a.

ZapowiedŸ otrzymania przez
ludzi Ducha Œwiêtego, który
uzdolni nas do ¿ycia mi³oœci¹
Bo¿¹.

ZapowiedŸ ostatecznego powro-
tu ludzi do Boga, odzyskania
dzieciêctwa Bo¿ego.

Czego pra-

gniesz od

Boga?

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

– Wybór kartonika z rysunkiem samolotu w chmurach

oznacza, ¿e cenimy swoj¹ wolnoœæ i niezale¿noœæ, to jest
nasza upragniona wartoœæ ¿ycia, której spe³nienia i za-
spokojenia oczekujemy od Boga.

– Wybór serca oznacza, ¿e chcemy czegoœ wiêcej, ¿e nasze

pragnienia wychodz¹ poza doczesne ¿ycie, ¿e pragniemy
prawdziwej mi³oœci i g³êbszego ¿ycia, co realizowane jest
w Bo¿ej obietnicy nowego ¿ycia (zbawienia cz³owieka).

Jest to forma sprawdzianu, na ile treœci katechezy wp³ynê³y na

uczniów i wskaza³y im istotê zapowiadanych przez Boga obietnic,
w tym najwa¿niejszej: obietnicy zbawienia, przemiany ludzkiego
wnêtrza (serca). Bóg okazuje siê wiarygodny w swoich obietni-
cach, przede wszystkim dlatego, ¿e choæ wie, i¿ dla cz³owieka
najwa¿niejsze jest zbawienie, czyli przemiana serca dziêki mocy
Ducha Œwiêtego, to daje cz³owiekowi tak¿e obietnice zwi¹zane
z pomyœlnoœci¹ w ¿yciu doczesnym. Mo¿emy zwracaæ siê do
Niego na modlitwie we wszystkich sytuacjach. Przez to wszystko
Bóg przygotowuje nas do otwarcia siê na Jego wielk¹ obietnicê
zbawienia. Poproœmy Go teraz we wspólnej modlitwie o ten dar
widzenia naszego ¿ycia w œwietle Jego zbawczych planów.

Modlitwa (tekst w podrêczniku):
Mój Bo¿e, proszê Ciê o dar wiernoœci Tobie.
Mój Bo¿e, proszê Ciê o zdolnoœæ trwania przy Tobie.
Mój Bo¿e, proszê Ciê o zdolnoœæ rozumienia Twoich obietnic.
Mój Bo¿e, proszê Ciê o dar wiary Twoim obietnicom.

3. Zeszyt ucznia

Temat: BÓG OBIETNIC
Notatkê stanowi tabelka wype³niona w trakcie katechezy.

4. Praca domowa

Narysuj serce i napisz w nim s³owa: „Bóg mnie kocha i da³ mi
obietnicê zbawienia”. Niech przez najbli¿sze dni stoi ono w wi-
docznym miejscu w twoim pokoju, a na katechezê 18. przynieœ
je do szko³y.

16. Bóg obietnic

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

17. BÓG PRZEMAWIA PRZEZ JEZUSA

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie prawdy, ¿e w Jezusie Bóg najpe³niej objawia cz³owie-

kowi swoj¹ bliskoœæ i przyjaŸñ. Doprowadzenie do wyznania wia-
ry w Boga, który na chrzcie œwiêtym da³ pocz¹tek tej przyjaŸni.

Treœæ orêdzia zbawczego

Biblia jest Ksiêg¹ zbawienia ods³aniaj¹c¹ przed cz³owiekiem

tajemnicê Boga i jego plan zbawienia ludzkoœci. Zapewniaj¹c
ludzi o swojej bliskoœci i przyjaŸni, Bóg stopniowo do nich prze-
mawia³, czyli objawia³ siê im. Czyni³ to przez piêkno œwiata, ale
i przez wybranych przez siebie ludzi, tj. Abrahama, Moj¿esza,
proroków. Wszystkie wydarzenia i s³owa, przez które Bóg prze-
mawia³ do cz³owieka, nazywamy histori¹ zbawienia. Spotkania
Boga z ludŸmi zawiera³y obietnicê i przygotowywa³y na wyzwo-
lenie. Przyjœcie Mesjasza sta³o siê ostatecznym wype³nieniem tej
obietnicy. W nauczaniu i czynach Jezusa mo¿emy odkryæ tajem-
nicê Ojca, który w pe³ni objawi³ siê nam przez Syna. Obietnica
zbawienia sta³a siê udzia³em ka¿dego w momencie chrztu œwiê-
tego, kiedy to zosta³a zapocz¹tkowana nasza przyjaŸñ z Bogiem.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

wspólne wype³nianie arkusza papieru;
pogadanka;
praca z podrêcznikiem;
praca z obrazem lub tekstem biblijnym;
kartki papieru formatu A4 z napisem PRZYJACIEL;
has³a do umieszczenia na tablicy;
ilustracje lub teksty biblijne do pracy w grupach;
test luk.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Wspólne wype³nianie jednego arkusza. Poszukiwanie od-

powiedzi na pytanie: Sk¹d wiemy, ¿e mamy przyjaciela?

B. Rozwiniêcie

Na podstawie hase³ umieszczonych na tablicy prowadzimy

pogadankê, w trakcie której ustalamy, co to znaczy, ¿e Bóg jest
przyjacielem cz³owieka. Pracuj¹c z podrêcznikiem, odkrywa-
my, ¿e tê przyjaŸñ najpe³niej ukazuje w Swoim Synu. Wpro-
wadzamy pojêcie: historia zbawienia. Poprzez pracê w grupach
wyjaœniamy s³owa Jezusa: Kto Mnie zobaczy³, zobaczy³ tak¿e
Ojca.

C. Zakoñczenie

Wyznanie wiary jako odnowienie przyrzeczeñ chrztu œwiê-

tego.

17. Bóg przemawia przez Jezusa

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Wspólne wype³nianie arkusza: has³o PRZYJACIEL. Kate-

cheta dzieli klasy na 4-osobowe grupy. Ka¿da grupa otrzymu-
je arkusz papieru z napisanym na œrodku has³em. Uczniowie
wpisuj¹ krótkie skojarzenie zwi¹zane z tym has³em (ka¿dy
w swoim rogu papieru). Po chwili katecheta poleca, aby obró-
ciæ arkusz i dopisaæ nastêpne skojarzenia. Arkusz obracamy
w sumie 4 razy. Po skoñczonej pracy przedstawiciele grup od-
czytuj¹ wype³nione arkusze.

W podsumowaniu ustalamy z uczniami sk¹d, wiemy, ¿e

mamy przyjaciela? Rozmowa ma prowadziæ do postawienia
pytania. Czy Bóg mo¿e byæ przyjacielem cz³owieka, byæ bli-
sko niego?

B. Rozwiniêcie

Wywieszamy na tablicy has³a ukazuj¹ce, ¿e Bóg jest blisko

cz³owieka. Np. Bóg stworzy³ œwiat, Bóg objawi³ siê Moj¿eszo-
wi, Bóg obiecuje Zbawiciela… Prowadzimy rozmowê, z któ-
rej powinno wynikn¹æ, ¿e Bóg w ró¿norodny sposób pokazu-
je ludziom swoj¹ bliskoœæ i przyjaŸñ. Te wydarzenia okreœla-
ne s¹ jako historia zbawienia. Stawiamy pytanie, w jaki spo-
sób Bóg najpe³niej objawi³ swoj¹ przyjaŸñ? Uczniowie szukaj¹
odpowiedzi w przedostatnim akapicie katechezy 17 (podrêcz-
nik ucznia). Ustalamy, ¿e Bóg najpe³niej objawia siê w Jezu-
sie, bo wszystkie czyny i s³owa Jezusa wskazuj¹ na Boga, na
Jego mi³oœæ i troskê wobec ludzi. Jezus wyraŸnie mówi: Kto
Mnie zobaczy³, zobaczy³ tak¿e Ojca. Jak nale¿y rozumieæ to
stwierdzenie Jezusa?

Organizujemy pracê w grupach. Ka¿da grupa otrzymuje ilu-

stracjê lub tekst biblijny ukazuj¹cy Jezusa, który uzdrawia, od-
puszcza grzechy, naucza, umiera na krzy¿u…, a tak¿e test luk:

Jezus ................... (uzdrawia, odpuszcza grzechy, umiera na

krzy¿u, naucza), w ten sposób pokazuje, ¿e ........... (Bóg) jest
blisko cz³owieka.

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

Przyjaciel

– Jezus

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Grupy uzupe³niaj¹ tekst na podstawie otrzymanego mate-

ria³u.

Prezentacjê pracy w grupach koñczymy stwierdzeniem, ¿e

Bóg chce byæ równie¿ blisko nas. Nasza przyjaŸñ z Nim roz-
poczê³a siê na chrzcie œwiêtym.

C. Zakoñczenie

W chwili przyjêcia chrztu œwiêtego nasi rodzice i chrzest-

ni przyjêli w naszym imieniu zaproszenie Boga do przyjaŸni.
Teraz ka¿dy z nas mo¿e to uczyniæ sam, wyznaj¹c swoj¹ wia-
rê w Jedynego Boga.

Przy zapalonej œwiecy odmawiamy „Wierzê w Boga”.

3. Zeszyt ucznia

Temat: BÓG PRZEMAWIA PRZEZ JEZUSA
Zapis:
Jezus mówi: Kto Mnie zobaczy³, zobaczy³ tak¿e Ojca. Bóg
najpe³niej objawia siê w Jezusie, bo wszystkie czyny i s³owa
Jezusa wskazuj¹ na Boga, na Jego mi³oœæ i troskê wobec ludzi.

4. Praca domowa

Napisz datê swojego chrztu œwiêtego, pamiêtaj¹c, ¿e jest to
pocz¹tek twojej przyjaŸni z Bogiem.

17. Bóg przemawia przez Jezusa

Chrzest
pocz¹tkiem
przyjaŸni
z Bogiem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

18. JEZUS WYPE£NIENIEM OBIETNIC BOGA

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie, ¿e w Jezusie Bóg wype³ni³ obietnicê zbawienia.

Wychowanie do szukania oparcia w Jezusie, zbawicielu cz³o-
wieka. Prowadzenie do dzielenia siê radoœci¹ z faktu zbawie-
nia.

Treœæ orêdzia zbawczego

Historia zbawienia ma swój punkt kulminacyjny w narodze-

niu Jezusa: spe³nia siê ostatecznie obietnica Bo¿a o nadejœciu
Zbawiciela, który zmia¿d¿y g³owê szatana (por. Rdz 3,15).
Wszystkie obietnice Boga kierowane do ludu Izraela, mia³y go
przygotowaæ do przyjêcia tej najwa¿niejszej: obietnicy zbawie-
nia, która urzeczywistni³a siê w przyjœciu na œwiat Syna Bo¿ego.

Jezus jest najwiêkszym darem Ojca dla dotkniêtej grzechem

ludzkoœci. Nie tylko uczy nas, jak ¿yæ naœladuj¹c przyk³ad Jego
¿yciowej drogi i uleg³oœci wobec woli Boga, ale nade wszyst-
ko daje moc do pokonywania w sobie z³a i grzechu, daje nadzie-
jê na nowe ¿ycie w królestwie Bo¿ym, zapocz¹tkowanym przez
Niego na ziemi.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

W Jezusie Bóg powiedzia³ wszystko do cz³owieka, okaza³

mi³oœæ bez granic, da³ pewnoœæ swojej ojcowskiej troski o lu-
dzi, nie zawaha³ siê pos³aæ na ziemiê swego Jednorodzonego
Syna tak szybko, jak by³o to mo¿liwe. To jest niezg³êbiona
tajemnica Boga Ojca, a zarazem najwiêksza mi³oœæ, któr¹ móg³
cz³owiekowi okazaæ. Bez tej mi³oœci, bez narodzenia siê Syna
Bo¿ego w ludzkim ciele, bez ziemskiego doœwiadczenia ¿ycia
ze strony Boga nie by³by On wiarygodnym Ÿród³em naszego
zbawienia.

Wszystkie s³owa Bo¿e przekazane ludowi przez proroków,

wszystkie wydarzenia zbawcze z dziejów Izraela s¹ jak najbar-
dziej prawdziwym doœwiadczaniem Bo¿ego dzia³ania w historii
narodu, ale nade wszystko s¹ zapowiedzi¹ tego wszystkiego,
co mia³o siê dokonaæ wraz z przyjœciem na œwiat Chrystusa.
Dlatego Jezus mówi, ¿e nie przyszed³ znieœæ prawo, ale je wy-
pe³niæ (por. Mt 5, 17) oraz podkreœla³, ¿e to o Nim mówi³y pi-
sma i prorocy. To On jest jedynym S³owem Boga, przez które
wszystko siê sta³o (por. J 1, 3) oraz Œwiat³oœci¹, która oœwieca
ka¿dego cz³owieka (por. J 1, 9). On wype³nia Bo¿e zapowie-
dzi i jest Tym, który sam obiecuj¹c ludziom nowe ¿ycie, jest
¿yw¹, zmartwychwsta³¹ obietnic¹ Ojca dla pogr¹¿onej w grze-
chach ludzkoœci.

Metody i œrodki dydaktyczne

odtworzenie piosenki;
pogadanka;
uroczyste odczytanie tekstu biblijnego;
test na dobieranie;
nagranie piosenki „Ratuj mnie” zespo³u Arka Noego;
tekst £k 4, 16-21 wydrukowany na folii;
grafoskop;
kartki z fragmentami biblijnymi do pracy w grupach.

Bibliografia

E. Tardif, J. H. Prado Flores, Jezus jest Mesjaszem, £ódŸ 1993.

18. Jezus wype³nieniem obietnic Boga

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Odtwarzamy piosenkê i analizujemy krótko jej treœæ, aby

podkreœliæ potrzebê „Kogoœ”, kto towarzyszy nieustannie ludz-
kiemu ¿yciu i pomaga w trudnych dla cz³owieka chwilach.

B. Rozwiniêcie

W analizie tekstu Ewangelii wskazujemy na Jezusa jako

zbawiciela ludzi oraz pokazujemy, w jaki sposób Chrystus
spe³ni³ obietnice o Bo¿ym zbawieniu.

C. Zakoñczenie

Przeprowadzamy pogadankê, w trakcie której zastanawia-

my siê, jak dziœ s¹ realizowane Bo¿e obietnice zbawienia. Przy-
gotowujemy do modlitwy dziêkczynnej za wype³nienie zbaw-
czych obietnic Bo¿ych w osobie Jezusa Chrystusa.

2. Katecheza

A. Wstêp

Jeœli dzieci przynios³y serce (z napisem: „Bóg mnie kocha

i da³ mi obietnicê zbawienia”) z zadania domowego (jednost-
ka 16), stawiaj¹ je na swoich ³awkach, a pod koniec katechezy
wymieniaj¹ siê nimi, dziel¹c siê t¹ dobr¹ nowin¹).

Odtwarzamy uczniom piosenkê Arki Noego „Ratuj mnie”.

Prosimy, by spróbowali odgadn¹æ, do kogo mo¿e byæ kierowa-
ny najczêœciej pojawiaj¹cy siê w piosence zwrot: „ratuj mnie”.

Arka Noego

„Ratuj mnie”

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

ChodŸ ze mn¹, kiedy idê na boisko.
Kiedy siê uczê, b¹dŸ przy mnie blisko.
ChodŸ ze mn¹, kiedy próbujê p³ywaæ.
Pomó¿ mi lubiæ naczynia zmywaæ.

Ratuj mnie! Gdy mam g³upie pomys³y.
Ratuj mnie! Gdy idê do dentysty.
Ratuj mnie! Gdy myœlê tylko o sobie.
Ratuj mnie! Jezu ufam Tobie!

Jesteœ potrzebny mi, bez Ciebie trudno ¿yæ.
Kto mi pomo¿e, gdy upadnê?
Nie puszczaj nigdy mnie, bez Ciebie jest mi Ÿle.
Ja wo³am Ciê, ja wo³am ratuj mnie!

JedŸ razem ze mn¹ na hulajnodze
I przed upadkiem chroñ mnie na drodze.
JedŸ razem ze mn¹ w góry i w lasy,
Z ca³¹ rodzin¹ ruszaj na wczasy.

Ratuj mnie! Gdy skaczê do wody.
Ratuj mnie! Gdy jem pi¹te lody.
Ratuj mnie! Gdy ba³agan robiê.
Ratuj mnie! Jezu ufam Tobie!

(piosenka „Ratuj mnie” z p³yty „Mama tata mam dwa lata”,
Arka Noego, Wyd. Fundacja Godne ¯ycie, 2001 r.)

Podsumowujemy stwierdzeniem, ¿e ka¿dy z nas nie tyle

potrzebuje tego, by ¿ycie sz³o po jego myœli i uk³ada³o siê jak
najlepiej, co raczej potrzebuje KOGOŒ, kto by³by przy nim
w ka¿dej sytuacji ¿yciowej, nawet tej trudnej, w kim mia³by
oparcie, komu móg³by zaufaæ i powierzyæ swoje ¿ycie. S³owa:
„ratuj mnie!” w piosence podkreœlaj¹ ten fakt. Bez kogo cz³o-
wiek nie mo¿e uratowaæ siê w sytuacji grzechu i z³a, które
wci¹¿ go dotyka?

Potrzebuje-
my Kogoœ

18. Jezus wype³nieniem obietnic Boga

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

B. Rozwiniêcie

Prosimy, aby uczniowie ws³uchali siê w s³owa Ewangelii

(£k 4, 16-21) i odpowiedzieli na pytanie, które zapisujemy
u góry tablicy: W jakim celu zosta³ pos³any Jezus?

Proponujemy uroczyste odczytanie tekstu biblijnego z jed-

noczesnym wyœwietleniem go na ekranie.

Przyszed³ równie¿ do Nazaretu, gdzie siê wychowa³. W dzieñ sza-
batu uda³ siê swoim zwyczajem do synagogi i powsta³, aby czytaæ.
Podano Mu ksiêgê proroka Izajasza. Rozwin¹wszy ksiêgê, natra-
fi³ na miejsce, gdzie by³o napisane: Duch Pañski spoczywa na
Mnie, poniewa¿ Mnie namaœci³ i pos³a³ Mnie, abym ubogim niós³
dobr¹ nowinê, wiêŸniom g³osi³ wolnoœæ, a niewidomym przejrze-
nie; abym uciœnionych odsy³a³ wolnymi, abym obwo³ywa³ rok ³a-
ski od Pana. Zwin¹wszy ksiêgê odda³ s³udze i usiad³; a oczy wszyst-
kich w synagodze by³y w Nim utkwione. Pocz¹³ wiêc mówiæ do
nich: Dziœ spe³ni³y siê te s³owa Pisma, któreœcie s³yszeli.

Odpowiedzi wypisujemy pod pytaniem na tablicy (ucznio-

wie wpisuj¹ je do zeszytów) w piêciu punktach:

W JAKIM CELU ZOSTA£ POS£ANY JEZUS?

a) Aby nieœæ Dobr¹ Nowinê ubogim.
b) Aby wiêŸniom g³osiæ wolnoœæ.
c) Aby niewidomym g³osiæ przejrzenie.
d) Aby uciœnionych odsy³aæ wolnymi.
e) Aby obwo³ywaæ rok ³aski od Pana.

Nastêpnie dzielimy klasê na piêæ grup i przydzielamy im

jeden z punktów wypisanych na tablicy (I grupa: Jezus zosta³
pos³any, aby nieœæ Dobr¹ Nowinê ubogim itd.). Ka¿da grupa
dostaje ponadto kartkê z przygotowanymi fragmentami Pisma
Œwiêtego oraz zadanie, aby do swojego punktu wybraæ najbar-
dziej pasuj¹ce teksty biblijne.

Teksty Pisma Œwiêtego do pracy w grupach:

1. B³ogos³awieni ubodzy w duchu, albowiem do nich na-

le¿y królestwo niebieskie (Mt 5, 3).

W jakim celu

zosta³ pos³a-

ny Jezus?

Praca

w grupach

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Gdy ci wychodzili, oto przyprowadzono Mu niemowê

opêtanego. Po wyrzuceniu z³ego ducha niemy odzyska³
mowê, a t³umy pe³ne podziwu wo³a³y: Jeszcze siê nigdy
nic podobnego nie pojawi³o w Izraelu! (Mt 9, 32-33).

3. Jezus im odpowiedzia³: IdŸcie i oznajmijcie Janowi to,

co s³yszycie i na co patrzycie: niewidomi wzrok odzy-
skuj¹, chromi chodz¹, trêdowaci doznaj¹ oczyszczenia,
g³usi s³ysz¹, umarli zmartwychwstaj¹, ubogim g³osi siê
Ewangeliê. A b³ogos³awiony jest ten, kto we Mnie nie
zw¹tpi (Mt 11, 4-6).

4. Wówczas przyprowadzono Mu opêtanego, który by³ nie-

widomy i niemy. Uzdrowi³ go, tak ¿e niemy móg³ mówiæ
i widzieæ (Mt 12, 22).

5. I obchodzi³ Jezus ca³¹ Galileê, nauczaj¹c w tamtej-

szych synagogach, g³osz¹c Ewangeliê o królestwie
i lecz¹c wszelkie choroby i wszelkie s³aboœci wœród
ludu (Mt 4, 23).

6. Rzek³ do niego Jezus: Wstañ, weŸ swoje ³o¿e i chodŸ!

Natychmiast wyzdrowia³ ów cz³owiek, wzi¹³ swoje ³o¿e
i chodzi³ (J 5, 8-9a).

7. Odpowiedzia³ im Jezus: Zaprawdê, zaprawdê, powia-

dam wam: Ka¿dy, kto pope³nia grzech, jest niewolni-
kiem grzechu. Je¿eli wiêc Syn was wyzwoli, wówczas bê-
dziecie rzeczywiœcie wolni (J 8, 34.36).

8. Lecz On rzek³ do nich: Tak¿e innym miastom muszê g³o-

siæ Dobr¹ Nowinê o królestwie Bo¿ym, bo na to zosta-
³em pos³any (£k 4, 43).

9. Wówczas Jezus podniós³szy siê rzek³ do niej: Kobieto,

gdzie¿ oni s¹? Nikt ciê nie potêpi³? A ona odrzek³a: Nikt,
Panie! Rzek³ do niej Jezus: I Ja ciebie nie potêpiam. –
IdŸ, a od tej chwili ju¿ nie grzesz (J 8, 10-11).

10. IdŸcie i starajcie siê zrozumieæ, co znaczy: Chcê raczej

mi³osierdzia ni¿ ofiary. Bo nie przyszed³em powo³aæ
sprawiedliwych, ale grzeszników (Mt 9, 13).

11. Gdy Jan zosta³ uwiêziony, Jezus przyszed³ do Galilei

i g³osi³ Ewangeliê Bo¿¹. Mówi³: Czas siê wype³ni³ i bli-
skie jest królestwo Bo¿e. Nawracajcie siê i wierzcie
w Ewangeliê (Mk 1, 14-15).

18. Jezus wype³nieniem obietnic Boga

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

12. Do niej zaœ rzek³: Twoje grzechy s¹ odpuszczone. Na to

wspó³biesiadnicy zaczêli mówiæ sami do siebie: Któ¿ On
jest, ¿e nawet grzechy odpuszcza? On zaœ rzek³ do kobie-
ty: Twoja wiara ciê ocali³a, idŸ w pokoju! (£k 7, 48-50).

13. Wtedy przyszed³ do Niego trêdowaty i upadaj¹c na ko-

lana, prosi³ Go: Jeœli chcesz, mo¿esz mnie oczyœciæ.
Zdjêty litoœci¹, wyci¹gn¹³ rêkê, dotkn¹³ go i rzek³ do
niego: Chcê, b¹dŸ oczyszczony! (Mk 1, 40-41).

14. A Jezus przemówi³ do niego: Co chcesz, abym ci uczy-

ni³? Powiedzia³ Mu niewidomy: Rabbuni, ¿ebym przej-
rza³. Jezus mu rzek³: IdŸ, twoja wiara ciê uzdrowi³a.
Natychmiast przejrza³ i szed³ za Nim drog¹ (Mk 10, 51-
52).

15. O pó³nocy Pawe³ i Sylas modlili siê, œpiewaj¹c hymny

Bogu. A wiêŸniowie im siê przys³uchiwali. Nagle po-
wsta³o silne trzêsienie ziemi, tak ¿e zachwia³y siê fun-
damenty wiêzienia. Natychmiast otwar³y siê wszystkie
drzwi i ze wszystkich opad³y kajdany (Dz 16, 25-26).

Przyk³adowy dobór cytatów wed³ug ich numerów:
Do punktu a): 1, 5, 8, 11;

b): 7, 9, 12, 15;
c): 3, 4, 14;
d): 2, 3, 4, 5, 6 ,7, 9, 12, 13;
e): 3,10,11.

W podsumowaniu pracy stwierdzamy, ¿e wszystko to,

o czym mówiliœmy, s¹ to obietnice zbawcze, które Jezus wype³-
nia przez swoj¹ misjê na ziemi: g³oszenie Ewangelii (Dobra
Nowina dla ubogich), odpuszczanie grzechów (wyzwolenie
z niewoli szatana), uzdrawianie chorób wœród ludzi (wyzwole-
nie z niewoli z³a), a wiêc obdarowywanie grzeszników mi³osier-
dziem Bo¿ym (rok ³aski). Fragment z Ewangelii, który analizo-
waliœmy w grupach, koñczy siê bardzo wa¿nym zdaniem. Prze-
czytajmy wspólnie ostatnie zdanie: Pocz¹³ wiêc mówiæ do nich:
Dziœ spe³ni³y siê te s³owa Pisma, któreœcie s³yszeli.

W ten sposób Jezus pokazuje nam, ¿e to wszystko, co za-

powiedzia³ Bóg w obietnicy zbawienia, spe³ni³o siê w Jego

Jezus wy-

pe³nia obiet-

nice

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

osobie, w Jego misji na œwiecie. To On jest obiecanym Zbawi-
cielem, który ostatecznie pokona³ szatana przez swoj¹ mêkê na
krzy¿u i zmartwychwstanie. Dziêki temu cz³owiek móg³ odzy-
skaæ na nowo utracone przez grzech dzieciêctwo Bo¿e.

C. Zakoñczenie

Bóg nie zostawi³ cz³owieka samemu sobie, ale spe³ni³ swe

obietnice zbawcze przez swego Syna Jezusa Chrystusa. Jezus
wype³niaj¹c Bo¿¹ obietnicê zbawienia mówi do nas: Chcê, b¹dŸ
oczyszczony. Zastanówmy siê, jak w naszym ¿yciu Bóg j¹ wy-
pe³nia? Pogadankê podsumowujemy stwierdzeniem, ¿e zbawie-
nie to dar, który jest naszym udzia³em. Aby nikt i nic nie ode-
bra³o nam tej wielkiej radoœci, podziêkujmy wspólnie Bogu
s³owami pieœni koœcielnej (tekst w podrêczniku):

Dziêkujemy Ci, Ojcze nasz, za wiarê i za nieœmiertelnoœæ,
któr¹ nam poznaæ da³eœ przez Jezusa Syna Twego.
Tobie chwa³a na wieki!

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS WYPE£NIENIEM OBIETNIC BOGA
Notatkê stanowi zapis z tablicy.

4. Praca domowa

Narysuj w formie plakatu, ulotki (wraz z tekstem) wiadomoœæ,
któr¹ chcia³byœ pos³aæ innym ludziom o tym, ¿e Jezus jest zba-
wicielem œwiata i ¿e On spe³nia Bo¿e obietnice przygotowane
dla wszystkich ludzi.

18. Jezus wype³nieniem obietnic Boga

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

19. ODDAWANIE CZCI BOGU

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Zapoznanie z formami ofiar sk³adanych Bogu przez Izraeli-

tów i Lud Nowego Przymierza, stanowi¹cych wyraz czci i mi-
³oœci. Kszta³towanie postawy szacunku i czci wobec Boga wy-
ra¿anej w konkretny sposób poprzez modlitwê i Ofiarê Nowego
Przymierza. Wychowywanie do œwiadomego i coraz dojrzal-
szego wspó³uczestniczenia w tej Ofierze.

Treœæ orêdzia zbawczego

Bóg, objawiaj¹c siê cz³owiekowi, oczekuje odpowiedzi.

Poprzez zewnêtrzne znaki i gesty cz³owiek wyra¿a swoje uczu-
cia i relacje ³¹cz¹ce go z innymi, tak¿e z Bogiem. Postawa
mi³oœci, szacunku i czci wobec Boga najpe³niej wyra¿ana jest
poprzez ofiarê i modlitwê. W Narodzie Wybranym i wœród
chrzeœcijan ofiara i modlitwa nabieraj¹ pewnej specyfiki.
Przymierze Boga z Izraelem zosta³o przypieczêtowane krwi¹
zwierz¹t, tak¿e jako wyraz oddania Bogu tego, co w oczach
ludzi by³o cenne (przepisy œciœle okreœla³y wiek i nieskazitel-
noœæ zwierz¹t). Niestety, ten gest ofiarny sta³ siê czyst¹ formal-

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

noœci¹. Sens, który mia³ przed Bogiem, zosta³ zagubiony. To ju¿
nie by³a ofiara ca³kowitego oddania Bogu i wyraz mi³oœci.
Dlatego Bóg ustami proroka wzywa³: Mi³oœci pragnê, nie krwa-
wej ofiary, poznania Boga bardziej ni¿ ca³opaleñ (Oz 6, 6).
Wezwanie Boga ³¹czy³o siê tak¿e z zapowiedzi¹ Nowej Ofia-
ry. Zawieraj¹c Nowe Przymierze, Chrystus w doskona³y spo-
sób wyra¿a swoj¹ mi³oœæ i czeœæ Ojcu. Ofiara Chrystusa staje
siê naprawdê równie¿ nasz¹ ofiar¹ wtedy, gdy poprzez pos³u-
szeñstwo i mi³oœæ wzglêdem Boga upodobnimy siê do Chry-
stusa w Jego oddaniu.

Metody i œrodki dydaktyczne

opowiadanie;
pogadanka;
praca z podrêcznikiem;
analiza tekstów biblijnych;
rysunek;
pytania do pracy w grupach;
reprodukcje o³tarza ofiarnego, Namiotu Spotkania, œwi¹tyni.

Literatura pomocnicza

J. Rogerson, Œwiat Biblii, Œwiat Ksi¹¿ki, Warszawa 1996.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Opowiadaj¹c historiê nawi¹zuj¹c¹ do codziennego ¿ycia

uczniów, zwracamy uwagê na postawy bêd¹ce wyrazem mi³o-
œci do bliskich i odpowiedzi¹ na ich mi³oœæ.

19. Oddawanie czci Bogu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

B. Rozwiniêcie

Zapoznajemy uczniów z ofiarami Starego Przymierza

i Ofiar¹ Nowego Testamentu. Podkreœlamy wewnêtrzn¹ posta-
wê mi³oœci, konieczn¹, by ofiara sta³a siê ¿ywym wyrazem czci
i szacunku do Boga.

C. Zakoñczenie

W koñcowej czêœci katechezy utrwalamy postawy niezbêd-

ne do szczerego sk³adania ofiary.

2. Katecheza

A. Wstêp

Przedstawiamy sytuacjê zaczerpniêt¹ z codziennego ¿ycia

uczniów:
Agata i Jurek s¹ rodzeñstwem. Jurek jest waszym rówieœni-
kiem, a jego siostra chodzi ju¿ do gimnazjum. Dzieci wiedz¹,
¿e mama i tata bardzo je kochaj¹, dlatego czêsto same tak¿e
przypominaj¹ im o swojej mi³oœci. Agata nieraz przytula siê do
mamy i obiecuje, ¿e zawsze bêdzie stara³a siê byæ najlepsz¹
córk¹. Jednak Jurek zauwa¿y³, ¿e jego siostra najgorêcej zapew-
nia o swojej mi³oœci, gdy chce wyjœæ ze swoimi kole¿ankami
albo koniecznie potrzebuje nowej spódnicy. Natomiast zawsze,
kiedy mama prosi o pomoc w domu, umycie naczyñ albo wiel-
kie sobotnie sprz¹tanie, Agata przedziwnie nie ma czasu: albo
akurat siê uczy, albo j¹ g³owa boli, albo musi koniecznie wyjœæ.
Zreszt¹, co do wymówek starsza siostra jest mistrzyni¹ i Jurek
nieraz z zazdroœci¹ marzy, by jej dorównaæ. W najlepszym
wypadku Agata w koñcu pomaga mamie, po kolejnej awantu-
rze, która koñczy siê ³zami obu.

Jurek te¿ stara siê zapewniaæ rodziców o swojej mi³oœci.

Zapewnia mamê, ¿e jest najlepsz¹ mam¹ pod s³oñcem. Tacie
niedawno wyzna³, ¿e wszyscy koledzy zazdroszcz¹ mu takie-
go fajnego ojca, z którym mo¿na porozmawiaæ o wszystkim,

Z ¿ycia

wziête

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

a w ka¿d¹ niedzielê pograæ w „nogê”, jeŸdziæ na wycieczki ro-
werowe, a zim¹ na narty. Ostatnio Jurkowi marz¹ siê rolki.
Chcia³by dostaæ takie, jakie ma jego kolega, zupe³na rewela-
cja. Nawet próbowa³ na nich jeŸdziæ i ca³kiem dobrze mu sz³o.
Kiedy wspomnia³ o tym tacie, tata postawi³ warunek: Jurek
poprawi oceny z matematyki. Kilka ocen dopuszczaj¹cych
wœród lasu jedynek nie ocali go przed jedynk¹ na semestr. Ju-
rek jednak uwa¿a, ¿e matematyka jest za trudna, do niczego nie-
potrzebna i nawet d³ugie godziny, w czasie których tata æwiczy
z nim rozwi¹zywanie zadañ i ci¹gle zapominan¹ tabliczkê
mno¿enia, niczego nie zmieni³y.

Prowadzimy pogadankê, zastanawiaj¹c siê, co dziwnego

dostrzegliœmy w postêpowaniu Agaty i Jurka? Jak nazywamy
tych, którzy inaczej mówi¹, a inaczej postêpuj¹? Jak powinny
zachowaæ siê dzieci, by naprawdê okazaæ rodzicom mi³oœæ?
A jak jest w naszych relacjach z Panem Bogiem? Czy wystar-
czy zapewniæ Boga, ¿e Go kochamy? A mo¿e jest jakiœ szcze-
gólny sposób, by tê mi³oœæ wyraziæ?

B. Rozwiniêcie

Dzielimy klasê na grupy. Ka¿da grupa odpowiada na pyta-

nia, siêgaj¹c do tekstów z podrêcznika ucznia.

– Czego Izraelitom z nakazu Boga nie wolno robiæ?
– Dlaczego nie wolno robiæ Izraelitom pos¹gów?

– W jaki sposób maj¹ oddawaæ Bogu czeœæ?
– Co obiecuje Bóg tym, którzy oddaj¹ mu czeœæ?

Akapit od s³ów: „Izraelici mieli sk³adaæ Bogu ofiary...”
– Dlaczego Izraelici sk³adaj¹ ofiary ze zwierz¹t?

Akapit od s³ów: „Bóg przy ró¿nych okazjach...”
– Czego oczekuje Bóg od sk³adaj¹cych ofiary?

Pogadanka
na podsta-
wie opowia-
dania

Praca z pod-
rêcznikiem

Grupa I

Wj 20, 22-24

Grupa II

Wj 20, 22-24

Grupa III

Grupa IV

19. Oddawanie czci Bogu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Akapit od s³ów: „Dzisiaj nie sk³adamy ju¿ Bogu ofiar ze zwie-
rz¹t...”
– Dlaczego dzisiaj nie sk³adamy Bogu ofiar ze zwierz¹t?

W podsumowaniu wskazujemy, ¿e wiele narodów ¿yj¹cych

wtedy, gdy Bóg przez Moj¿esza wyprowadzi³ ludzi z niewoli
egipskiej, czci³o ró¿nych bo¿ków, dlatego Bóg, który jest nie-
widzialny, chcia³, by czczono Go w inny sposób. Izraelici sk³a-
dali Bogu ofiary ze zwierz¹t, bo Bóg pragnie, aby cz³owiek
ofiarowa³ Mu to, co dla niego jest cenne. Naród Wybrany wê-
druj¹cy przez pustyniê za swoje najwiêksze bogactwo uwa¿a³
zwierzêta. Dlatego najpiêkniejsze z nich ofiarowano Bogu. To
by³ dla ¯ydów wyraz mi³oœci i czci. Ofiara zawsze by³a zwi¹-
zana z modlitw¹. Gdy Izraelici sk³adali te ofiary naprawdê
szczerze, to rzeczywiœcie by³y wyrazem mi³oœci albo przepro-
szenia Boga. Czêsto jednak sk³adali je bez zaanga¿owania siê
sercem, nie zamierzaj¹c wype³niaæ Bo¿ych przykazañ. Bóg
wiedz¹c o tej nieszczeroœci, upomina³ ich przez proroków. Za-
powiedzia³, ¿e Syn Bo¿y z³o¿y Mu ofiarê szczer¹ i doskona³¹,
nie ze zwierz¹t, ale odda samego siebie. Jezus, który zawsze jest
oddany i pos³uszny Bogu, swoj¹ ofiar¹ na krzy¿u i w Wieczer-
niku wyrazi³ mi³oœæ i uwielbienie swemu Ojcu. Przez chrzest
œwiêty zaprosi³ nas, byœmy razem z Nim sk³adali tê doskona³¹
ofiarê Bogu.

Podsumowanie pracy w grupach mo¿emy urozmaiciæ poka-

zywaniem ilustracji przedstawiaj¹cych o³tarz ofiarny, Namiot
Spotkania wznoszony na pustyni z miejscem ofiar oraz o³tarz
ofiarny przed œwi¹tyni¹ w Jerozolimie. Reprodukcje tych
miejsc mo¿na znaleŸæ w ró¿nych przewodnikach biblijnych.

C. Zakoñczenie

Nawi¹zujemy do opowiadania z pocz¹tku katechezy. Po-

kazujemy, ¿e nasz udzia³ w Ofierze Jezusa mo¿e byæ powierz-
chowny, podobnie jak zachowania bohaterów opowiadania.
Kiedy nasza ofiara, któr¹ sk³adamy razem z Jezusem, jest
szczera i wyra¿a nasz¹ mi³oœæ do Boga? Pozwalamy na swo-
bodne wypowiedzi dzieci, zwracamy uwagê na postawê mo-

Grupa V

Jezus dosko-

na³¹ Ofiar¹

Nasz udzia³

w ofierze

Jezusa

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

dlitewn¹ na Mszy Œwiêtej, nasze zaanga¿owanie, np. w przy-
gotowanie szkolnej Eucharystii czy niedzielnej Mszy Œwiê-
tej z udzia³em dzieci, wreszcie na wspó³ofiarowanie swoje-
go ¿ycia, pos³uszeñstwo Bogu w kierowaniu siê Jego s³owa-
mi. Na koniec wracamy jeszcze raz do s³ów Ozeasza i pod-
kreœlamy ich aktualnoœæ.

Proponujemy, aby dzieci narysowa³y w zeszytach sposo-

by okazywania Bogu mi³oœci i czci przez nas, te, o których
mówiliœmy na zajêciach (modlitwa i uczestnictwo we Mszy
Œwiêtej). Po zakoñczeniu pracy uczniowie prezentuj¹ i oma-
wiaj¹ rysunki.

3. Zeszyt ucznia

Temat: ODDAWANIE CZCI BOGU
Rysunki wykonane w zakoñczeniu katechezy.

4. Praca domowa

Pod rysunkami w zeszycie zapiszê s³owa Boga, w których
wzywa mnie do mi³oœci (Oz 6, 6).

19. Oddawanie czci Bogu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

20. WIARA WARUNKIEM SPE£NIENIA SIÊ

BO¯YCH OBIETNIC

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Pokazanie na przyk³adzie Maryi, na czym polega dojrza³a

wiara, która uzdalnia do przyjêcia obietnic Bo¿ych w ¿yciu.
Kszta³towanie postawy zawierzenia Bogu na wzór Maryi.

Treœæ orêdzia zbawczego

Rzeczywistoœæ zbawienia, zapowiedziana cz³owiekowi

przez Boga i zrealizowana ostatecznie w przyjœciu na œwiat
Jezusa, Syna Bo¿ego, jest darem, ale przekraczaj¹cym wyobra-
¿enia i oczekiwanie Izraela, co ³atwo dostrzec w reakcji star-
szyzny ¿ydowskiej na osobê Jezusa. Cz³owiek nie jest w sta-
nie obj¹æ rozumem planów Bo¿ych ani tym bardziej zg³êbiæ
tajemnicê swojego ¿ycia, które od pocz¹tku by³o zakorzenio-
ne w Bogu. Przez Izajasza Bóg przypomina: Bo myœli moje nie
s¹ myœlami waszymi ani wasze drogi moimi drogami – wyrocz-
nia Pana. Bo jak niebiosa góruj¹ nad ziemi¹, tak drogi moje –
nad waszymi drogami i myœli moje – nad myœlami waszymi. (Iz
55, 8-9)

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Bo¿e obietnice, które spe³niaj¹ siê w Jezusie Chrystusie,

domagaj¹ siê od cz³owieka wiary. Wiara jest Bo¿ym darem,
ka¿dy chrzeœcijanin otrzymuje jej pierwociny na chrzcie, aby
pielêgnowana mog³a w nim wzrastaæ. Jednak œw. Jakub prze-
strzega przed wypaczeniami wiary, przed jej skar³owaceniem:
Wierzysz, ¿e jest jeden Bóg? S³usznie czynisz – lecz tak¿e i z³e
duchy wierz¹ i dr¿¹ (Jk 2, 19). Dla chrzeœcijanina nie tyle sama
wiara jest wa¿na, nie tyle wiedza, ¿e Bóg istnieje, co zdolnoœæ
zawierzenia Bogu, wejœcia w relacjê z Tym, który wie, gdzie
cz³owieka prowadzi, czêsto na oœlep dla niego samego. Takiej
postawy uczy nas S³owo Bo¿e, tak¹ postawê mo¿emy zobaczyæ
np. u prostej, ¿ydowskiej dziewczyny, któr¹ Bóg wybiera na
matkê swego Syna.

Bezgraniczne zaufanie, zawierzenie Bo¿emu prowadzeniu,

czêsto wbrew logice tego œwiata, jest jedyn¹ drog¹ dla cz³owie-
ka, który pragnie przyj¹æ Bo¿e obietnice, zbawienie przynie-
sione œwiatu przez Jezusa, bez ch³odnej kalkulacji, bez popra-
wiania Bo¿ych zamiarów i planów. Takiej postawy uczy nas
Maryja i takiej wiary domaga siê od nas Bóg – postawy bez-
warunkowego, dzieciêcego zawierzenia temu, który jest na-
szym Ojcem.

Metody i œrodki dydaktyczne

opowiadanie;
pogadanka;
inscenizacja;
praca z podrêcznikiem;
analiza tekstów biblijnych;
test luk i zdañ niedokoñczonych;
opowiadanie B. Ferrero pt. „Dlaczego siê boicie?”.

20. Wiara warunkiem spe³nienia siê Bo¿ych obietnic

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Rozpoczynamy opowiadaniem B. Ferrero lub scenkami. Na

podstawie ich treœci szukamy elementów spotkania.

B. Rozwiniêcie

Na podstawie tekstów biblijnych wskazujemy na wiarê jako

konieczny element uczestnictwa w obietnicach Boga. Ukazu-
jemy Maryjê jako wzór wiary.

C. Zakoñczenie

Koñczymy modlitw¹, do której przygotowujemy uczniów

przez odczytanie fragmentu tekstu podrêcznika.

2. Katecheza

A. Wstêp

Oto dwie propozycje rozpoczêcia katechezy:

I. Odczytujemy lub odtwarzamy nagranie opowiadania

B. Ferrero „Dlaczego siê boicie?”:

¯y³a sobie bardzo szczêœliwa rodzina, która mia³a malutki

domek na peryferiach. Ale pewnej nocy w ich kuchni wybuch³
straszny po¿ar.

Kiedy p³omienie rozprzestrzeni³y siê, rodzice wraz z dzieæ-

mi wybiegli na zewn¹trz. Jednak w pewnym momencie spostrze-
gli z przera¿eniem, ¿e brakowa³o wœród nich najm³odszego, piê-
cioletniego ch³opca. W momencie, w którym wychodzili, prze-
razi³ siê trzasku ognia i d³awi¹cego dymu, i ukry³ siê na strychu.

Opowiadanie

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Co robiæ? Ojciec i matka spogl¹dali na siebie zrozpaczeni,

dwie siostrzyczki zaczê³y krzyczeæ.

Rzuciæ siê w ten ¿ywio³ by³o prawie niemo¿liwe... Tymcza-

sem stra¿acy spóŸniali siê.

W pewnej chwili zobaczyli otwieraj¹ce siê na górze okien-

ko strychu, w którym pojawi³ siê krzycz¹cy ch³opiec: – Tata,
tata!

Ojciec podbieg³ i zawo³a³:
– Skacz w dó³!
Ch³opiec widz¹c pod sob¹ tylko czarny dym i ogieñ, a s³y-

sz¹c jedynie g³os, odpowiedzia³:

– Tatusiu, ja ciê nie widzê...
– Ale ja ciebie widzê, to wystarczy. Skacz w dó³! – Krzy-

cza³ ojciec.

Ch³opiec rzuci³ siê w przestrzeñ i opad³ ca³y i zdrowy w sil-

ne ramiona ojca, który pewnie pochwyci³ go w locie.

(opowiadanie: Dlaczego siê boicie?, w: B. Ferrero, Czy jest

tam ktoœ? Krótkie opowiadania dla ducha, Warszawa 1993,
Wyd. Salezjañskie, s. 30)

II. Przedstawiamy przygotowane wczeœniej przez uczniów

scenki pantomimiczne.

Wybieramy dwóch uczniów z klasy i prosimy, aby zaim-

prowizowali spotkanie miêdzy sob¹. Scenka ma byæ czytelna
i choæ bardzo prosta i oczywista, musi wprowadziæ element za-
skoczenia i napiêcia, aby uczniowie lepiej zapamiêtali pierw-
szy krok analizy tekstu (prosimy, aby reszta klasy powstrzyma³a
siê od komentarzy a¿ do odegrania drugiej scenki).

Uczniowie staj¹ z dala od siebie, nastêpnie powoli id¹ ku

sobie i zatrzymuj¹ siê naprzeciwko siebie w odleg³oœci wyci¹-
gniêcia rêki. Niech pozostan¹ tak przez d³u¿sz¹ chwilê w bez-
ruchu i na dyskretny znak katechety, niech zaczn¹ podawaæ
sobie d³onie, powoli unosz¹c i zaciskaj¹c sobie rêce w geœcie
powitania.

Jeden z uczniów wychodzi za drzwi, drugi zamyœlony w tym

czasie przechadza siê po klasie. Po pewnym czasie drzwi siê
uchylaj¹ i powoli, niepostrze¿enie wchodzi do klasy drugi

Scenki pan-
tomimiczne

Scenka I –
„Powitanie”

Scenka II –
„Nie bój siê”

20. Wiara warunkiem spe³nienia siê Bo¿ych obietnic

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

uczeñ. Pierwszy w tym czasie jest np. ty³em do drzwi, tak ¿e
nie widzi tego, co siê sta³o. Po chwili jednak zwraca siê w kie-
runku tamtego i zauwa¿a go, wzdrygaj¹c siê ze strachu (zasko-
czenia). Wtedy drugi uczeñ podchodzi do niego i obejmuje go
serdecznie w przyjaznym geœcie.

Zarówno wersjê I, jak i II omawiamy z uczniami pokazuj¹c,

¿e w spotkaniach z ludŸmi istotne jest zawierzenie w konkret-
nej sytuacji ¿yciowej. Szczególnie wa¿nym spotkaniom towa-
rzyszy nieraz niepokój i lêk. Czêsto parali¿uje on nasze decy-
zje, dzia³ania.

Je¿eli wykorzystaliœmy inscenizacje, to podkreœlamy fakt

spotkania, powitania, a wiêc przedstawienia siê sobie i wstêp-
nego poznania siê osób. Chodzi nie tylko o zwyk³y serdeczny
gest, ale tak¿e o zainteresowanie siê drugim cz³owiekiem, po-
wiedzeniem mu: jesteœ mi bliski, nie jesteœ mi obojêtny. Co jest
istotne w naszych spotkaniach z Bogiem? Bez czego nie mo¿-
na z Bogiem siê spotkaæ?

B. Rozwiniêcie

W Piœmie Œwiêtym znajdujemy prawie gotow¹ odpowiedŸ.
Odczytujemy teksty J 12, 44-46 i J 14, 6-7, zamieszczone

w podrêczniku ucznia. Prosimy, by uczniowie znaleŸli s³owo,
które jest najwa¿niejsze. S³owo WIARA zapisujemy na tabli-
cy. Podsumowujemy stwierdzeniem, ¿e do tego, abyœmy mo-
gli mieæ udzia³ w Bo¿ym zbawieniu, abyœmy umieli przyj¹æ
i ¿yæ Bo¿ymi obietnicami, objawionymi w pe³ni przez Jezusa
Chrystusa, potrzebna jest wiara. Jest ona darem Bo¿ym i ka¿-
dy z nas otrzyma³ tê ³askê na chrzcie œwiêtym. Jesteœmy wezwa-
ni, aby j¹ pielêgnowaæ i rozwijaæ w sobie. Jak to robiæ? Jak do-
chodziæ do wiary dojrza³ej? Tego ucz¹ nas przyk³ady biblijne,
z których najwa¿niejszym dla nas jest osoba Maryi. Na czym
polega dojrza³a wiara chrzeœcijañska, która pozwala przyj¹æ
w pe³ni zbawcze obietnice Bo¿e?

Pos³u¿ymy siê fragmentem Ewangelii wg œw. £ukasza, (1,

28-33.38), którego tekst znajduje siê równie¿ w podrêczniku
dla ucznia. W zale¿noœci od tego, jak¹ wybraliœmy metodê we

Omówienie

scenek lub
opowiada-

nia

Praca z tek-

stami biblij-

nymi

J 12, 44-46

i J 14, 6-7

£k 1, 28-33.38

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

wstêpie, mo¿emy tekst biblijny uroczyœcie odczytaæ (w przy-
padku zastosowania scenki) lub zaprezentowaæ metod¹ insce-
nizacji (w przypadku zastosowania opowiadania).

Analizujemy tekst biblijny, odkrywaj¹c z uczniami sposób,

w jaki post¹pi³ wobec Maryi Pan Bóg, aby zdobyæ jej zaufa-
nie i wiarê w Jego obietnicê zbawcz¹.

Szukamy w tekœcie biblijnym takich elementów spotkania,

które odkryliœmy zarówno w opowiadaniu, jak i w scenkach.
Prosimy, by uczniowie przytoczyli konkretne cytaty, które
odnosz¹ siê do przywitania i wyzwolenia z lêku. Stwierdzamy,
¿e Maryja uwierzy³a anio³owi, poniewa¿ Bóg zdoby³ jej zaufa-
nie (B¹dŸ pozdrowiona, pe³na ³aski, Pan z Tob¹) i pozbawi³ jej
wiarê lêku (Nie bój siê, Maryjo, znalaz³aœ bowiem ³askê u Bo-
ga) Do napisu WIARA dopisujemy nowe treœci w formie sche-
matu na tablicy (uczniowie w zeszytach).
Powinien on wygl¹daæ nastêpuj¹co:

ZAUFANIE = WIARA =/ STRACH

Dla utrwalenia i sprawdzenia wiadomoœci mo¿na wykorzy-

staæ test luk i zdañ niedokoñczonych:

Wiara jest darem Boga, który ka¿dy chrzeœcijanin otrzymuje

podczas sakramentu ............ . Wierzyæ oznacza naprawdê
............... Panu Bogu i oddaæ Mu ca³e swoje ¿ycie. Takiej wiary
uczy nas przede wszystkim ............. i tak¹ postawê nazywamy
zawierzeniem. Aby móc wierzyæ w zbawcze obietnice Boga,
wiara nie mo¿e byæ przepe³niona ............, dlatego anio³ po
powitaniu Maryi kieruje do niej s³owa: ..........................
...........................................................

(chrztu œw., zaufaæ, Maryja, strachem, „Nie bój siê”).

C. Zakoñczenie

O wiarê dojrza³¹ mo¿emy siê modliæ. Chcemy do tej mo-

dlitwy siê przygotowaæ.

Proponujemy, by uczniowie indywidualnie przeczytali frag-

ment podrêcznika dla ucznia: akapit „Wierzyæ, nie znaczy wie-
dzieæ!”.

Test luk

20. Wiara warunkiem spe³nienia siê Bo¿ych obietnic

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Mo¿emy razem z Maryj¹ wielbiæ Boga s³owami: Wielbi

dusza moja Pana (Tekst modlitwy w podrêczniku).

3. Zeszyt ucznia

Temat: WIARA WARUNKIEM SPE£NIENIA SIÊ BO¯YCH
OBIETNIC
Notatkê stanowi zapis z tablicy oraz test luk podany w zakoñ-
czeniu katechezy.

4. Praca domowa

Opisz sytuacjê, w której cz³owiek musi wierzyæ innym ludziom,
mieæ do nich zaufanie.

Uwaga:
Na katechezê 22 bêd¹ potrzebne wyhodowane sadzonki faso-
lek. Katecheta prosi dwóch uczniów, by hodowali swoje fasol-
ki, ale jeden z nich, po wykie³kowaniu, ma zaprzestaæ podle-
wania. Obaj maj¹ przynieœæ swoje fasolki na katechezê 22.

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

21. PSALMY ŒPIEWANE BOGU

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Zapoznanie z psalmami jako form¹ wyra¿ania wdziêczno-

œci Bogu. Kszta³towanie postawy wdziêcznoœci wobec Boga.
Zachêcanie do dialogu z Bogiem poprzez psalmy.

Treœæ orêdzia zbawczego

Zbiór psalmów uznawany jest za arcydzie³o literatury œwia-

towej. Te pieœni œpiewane przy akompaniamencie instrumen-
tów muzycznych by³y dla ¯ydów wa¿n¹ form¹ modlitwy za-
równo publicznej, jak i prywatnej. Podzia³ psalmów (pokutne,
dziêkczynne, ¿a³obne, pochwalne) wskazuje, ¿e powstawa³y
jako wyraz g³êbokiej wiary, zaufania, wdziêcznoœci i oczeki-
wania wobec Boga. Dla chrzeœcijan psalmy stanowi¹ równie¿
Ÿród³o modlitwy. W czasie Mszy Œwiêtej psalm responsoryj-
ny jest recytowany lub œpiewany jako odpowiedŸ na us³ysza-
ne s³owo Bo¿e. Psalmy s¹ tak¿e istotn¹ czêœci¹ Liturgii Godzin,
która coraz czêœciej staje siê rzeczywiœcie „codzienn¹ modli-
tw¹ Ludu Bo¿ego”. Stanowi¹ one swoist¹ szko³ê modlitwy,
ucz¹c powierzania Bogu wszystkich swoich spraw, a przede

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

wszystkim ucz¹ wyra¿ania w piêkny sposób wdziêcznoœci za
Bo¿¹ obecnoœæ i Jego dary.

Metody i œrodki dydaktyczne

pogadanka;
praca z podrêcznikiem;
nagranie psalmu z Mszy Œwiêtej;
paski papieru;
plansza z napisem: DZIÊKUJCIE PANU...;
egzemplarz Pisma Œwiêtego;
œwieca.

Literatura pomocnicza

A. D³ugosz, Pismo Œwiête naszym przyjacielem, Verbinum,
Warszawa 1993.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Szukamy sposobów wyra¿ania uczuæ w codziennym ¿yciu.

B. Rozwiniêcie

Zapoznajemy dzieci z psalmami jako wyrazem wiary i mo-

dlitwy dziêkczynnej Narodu Wybranego i Koœcio³a.

C. Zakoñczenie

Ukazujemy psalmy jako inspiracjê do wyra¿ania wdziêcz-

noœci Bogu.

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Prowadzimy pogadankê nad mo¿liwoœciami dziêkowania

np. rodzicom, gdy podaruj¹ nam prezent. W jej wyniku usta-
lamy, ¿e s¹ ró¿ne formy wyra¿ania tego samego uczucia. Naj-
czêœciej spotykane to s³owa i gesty. Za tê sam¹ rzecz ka¿dy
mo¿e inaczej dziêkowaæ, wyra¿aæ swoj¹ radoœæ. Ale te¿ swój
smutek czy ¿al ka¿dy z nas wyra¿a w ró¿ny sposób. Jakie s¹
nasze sposoby zwracania siê do Boga?

B. Rozwiniêcie

Pismo Œwiête i œwiecê przygotowujemy w centralnym miej-

scu sali, by uczniowie mogli siê odwo³aæ do oryginalnego tek-
stu. Wyjaœniamy, ¿e w³aœnie w tej Ksiêdze czytamy o ludziach
dziêkuj¹cych Bogu poprzez modlitwê. Izraelici dziêkowali
w tak piêkny sposób, ¿e w Biblii jest ca³a ksiêga, zbiór modlitw
przez nich u³o¿onych. To Ksiêga Psalmów. Czym s¹ psalmy?

Prosimy, aby uczniowie przeczytali tekst z podrêcznika (od

s³ów: Ludzie wierz¹cy w Boga... do s³ów: …wdziêcznoœci
wobec Niego) i o³ówkiem podkreœlili definicjê psalmu i ich
liczbê. Po wykonaniu pracy prosimy o przeczytanie zakreœlo-
nych s³ów i prowadzimy pogadankê. Wyjaœniamy w niej: Ile
jest psalmów? Gdzie mo¿emy je przeczytaæ? (po odpowiedzi
uczniów pokazujemy Ksiêgê Psalmów w Piœmie Œwiêtym). Kto
je u³o¿y³ i po co? Podsumowujemy pogadankê stwierdzeniem,
¿e psalmy powstawa³y w chwilach radoœci, ale tak¿e w czasie
smutku czy zagro¿enia. Izraelici zdumiewali siê i cieszyli tym,
¿e Pan Bóg objawi³ im siebie poprzez liczne dary, których im
udziela³. Dlatego w psalmach, najpiêkniej jak potrafili, dziê-
kowali Bogu i wychwalali Go za wszystkie Jego dzie³a. Psal-
mami modl¹ siê tak¿e ludzie ¿yj¹cy w naszych czasach.

Gdzie dzisiaj œpiewamy psalmy?
Kto dzisiaj modli siê psalmami? Odtwarzamy nagranie psal-

mu ze Mszy Œwiêtej poprzedzone zakoñczeniem pierwszego
czytania.

Jak dziêko-
waæ?

Praca z pod-
rêcznikiem,
pogadanka

21. Psalmy œpiewane Bogu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Psalm 118 wykonany tak, jak na Mszy Œwiêtej poprzedzo-

ny zakoñczeniem pierwszego czytania.

Nastêpnie ustalamy z uczniami, ¿e dziœ ludzie wierz¹cy ko-

rzystaj¹ z modlitw u³o¿onych przez Izraelitów i œpiewaj¹ je
w czasie Mszy Œwiêtej, by podziêkowaæ Panu Bogu za to, ¿e ob-
jawia nam siebie podczas czytania s³owa Bo¿ego. Zobaczmy, za
co wyra¿amy Bogu wdziêcznoœæ, œpiewaj¹c Psalm 118. Prosi-
my, by uczniowie wyszukali w tekœcie i zapisali na paskach pa-
pieru (ka¿de na osobnej), za co Bogu dziêkujemy w tym psalmie.
Nastêpnie wywieszamy na tablicy planszê z napisem: DZIÊKUJ-
CIE PANU... i przyklejamy napisy wykonane przez dzieci.
W podsumowaniu zwracamy uwagê, ¿e nie tylko wtedy powin-
niœmy dziêkowaæ Bogu, gdy wszystko nam siê udaje, ale tak¿e
wtedy, gdy jest nam Ÿle, bo On nas nigdy nie opuszcza.

C. Zakoñczenie

Prosimy, by uczniowie znaleŸli w swoim ¿yciu, a najlepiej

w dniu dzisiejszym lub w kilku ostatnich dniach powód szcze-
gólnej wdziêcznoœci Panu Bogu i wybrali z Psalmu 118 jeden
wers, który najlepiej oddaje to, co chc¹ Panu Bogu powiedzieæ.
Nastêpnie w formie modlitwy uczniowie czytaj¹ wybrane frag-
menty. Dobrze bêdzie, je¿eli wszyscy uczniowie je przeczyta-
j¹, nawet je¿eli teksty bêd¹ siê powtarza³y.

3. Zeszyt ucznia

Temat: PSALMY ŒPIEWANE BOGU
Zapisem do zeszytu bêdzie wybrany przez uczniów fragment
psalmu.

4. Praca domowa

W niedzielê uwa¿nie s³uchaj, gdy bêdzie œpiewany psalm na
Mszy Œwiêtej i postaraj siê zapamiêtaæ jego refren, a po przyj-
œciu z koœcio³a zapisz go w zeszycie.

Mój psalm

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

22. WIARA DAREM DLA CZ£OWIEKA

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie wiary jako odpowiedzi Bogu na Jego propozy-

cjê przyjaŸni i ¿ycia w wiecznoœci. Kszta³towanie postawy
zaufania Bogu i odpowiedzialnoœci za rozwijanie swojej
wiary.

Treœæ orêdzia zbawczego

Bóg pierwszy zwraca siê do cz³owieka, objawiaj¹c siebie

poprzez bogactwo stworzeñ, a przede wszystkim w historii,
w któr¹ wkroczy³ jako Zbawiciel. Wychodzi do cz³owieka
z ogromn¹ mi³oœci¹. Mówi¹ nam o tym ksiêgi Pisma Œwiête-
go. Bóg, objawiaj¹c siê cz³owiekowi jako Stwórca i Zbawiciel,
wzywa go do wiary, zawierzenia i wyp³ywaj¹cego st¹d dobro-
wolnego pos³uszeñstwa i wspó³dzia³ania. Wiara jest odpowie-
dzi¹ na Bo¿e Objawienie. Wiarê przyjmuje siê od rodziców, to
oni s¹ jej pierwszymi œwiadkami i oni, prosz¹c o chrzest dla
swego dziecka, pozwalaj¹ Bogu zasiaæ ziarno wiary w jego
sercu. Wiara w ¿yciu ka¿dego cz³owieka ulega rozwojowi.
Umacnianie i rozwój wiary jest wa¿nym i odpowiedzialnym

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

zadaniem cz³owieka, którego wykonanie nie jest mo¿liwe bez
³aski i wspó³pracy z Bogiem.

Metody i œrodki dydaktyczne

pogadanka;
„s³oneczko”;
puzzle plakatowe;
test luk;
rosn¹ce fasolki;
napis WIARA;
kartki do utworzenia „s³oneczka”.

Literatura pomocnicza

Bóg, cz³owiek, œwiat, Ksiêgarnia œw. Jacka, Katowice 1991.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Na podstawie obserwacji œwiata roœlin okreœlamy warunki

konieczne do w³aœciwego rozwoju ¿ycia.

B. Rozwiniêcie

Wskazujemy na fakt wiary jako odpowiedzi danej kocha-

j¹cemu i objawiaj¹cemu siê Bogu. Wskazujemy na Niego jako
dawcê wiary, która domaga siê od nas pielêgnowania.

C. Zakoñczenie

Przypominamy o wyznawaniu wiary w ró¿norakich formach.

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Korzystamy z symboliki dwóch ziarenek fasoli. Kilka dni

wczeœniej nale¿a³oby w dwóch oddzielnych s³oikach pozwo-
liæ wykie³kowaæ fasolkom. Jedn¹ roœlinê nale¿y regularnie
podlewaæ, a drug¹ w pewnym momencie zasuszyæ. Poprosze-
ni uczniowie z pewnoœci¹ wykonaj¹ to zadanie za katechetê.
Pobudzi to jeszcze bardziej ich zainteresowanie. Pokazujemy
obydwie roœlinki uczniom i pytamy, dlaczego tylko jedna z nich
roœnie i jest zielona? Uczniowie na pewno wska¿¹ znaczenie
wody. Mo¿na jeszcze dodaæ, ¿e podobnie by siê sta³o, gdyby
nie mia³y œwiat³a. Sytuacja ta przypomina nam rzeczywistoœæ
wiary otrzymanej na chrzcie. Czym jest wiara dla cz³owieka?

B. Rozwiniêcie

Wykorzystuj¹c dotychczasow¹ wiedzê uczniów, proponu-

jemy zastosowanie metody „s³oneczka”. Rozdajemy dzieciom
kolorowe kartki, z poleceniem, by napisa³y, co to jest wiara.

Na tablicy przyklejamy du¿¹ kartkê z napisem „wiara”.

Czytamy odpowiedzi dzieci i segregujemy podobne wypowie-
dzi, przyklejamy je w formie promieni s³oñca. Uzupe³niaj¹c
wypowiedzi uczniów, zwracamy uwagê na fakt, ¿e wiara jest
odpowiedzi¹ na Bo¿e Objawienie. Dlatego wa¿ne jest zwraca-
nie siê do Boga o coraz wiêksz¹ wiarê.

W tym celu proponujemy, by uczniowie namalowali s³owa

tekstu biblijnego: Panie, przymnó¿ nam wiary. Przygotowuje-
my tak¹ iloœæ kart, by ka¿dy uczeñ móg³ namalowaæ jedno s³o-
wo. W zale¿noœci od iloœci uczniów powstanie kilka pe³nych
tekstów.

W podsumowaniu wskazujemy na koniecznoœæ rozwoju

wiary w wymiarze indywidualnym i wspólnotowym. Odwo³u-
jemy siê do sakramentu chrztu, jako pocz¹tku wiary i pytamy,
kiedy cz³owiek otrzymuje dar wiary? Kto wtedy za nas wyzna³
nasz¹ wiarê? Kiedy dzisiaj wyznajemy nasz¹ wiarê? Jeœli
uczniowie mieliby problem z odpowiedzi¹, wskazujemy odpo-

Konieczna
do ¿ycia

Czym jest
wiara?

Sk¹d wiara?

22. Wiara darem dla c¿³owieka

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

wiednie fragmenty w podrêczniku (od s³ów: Wiarê, któr¹ wy-
znali… do: ...trudu i wysi³ku).

C. Zakoñczenie

Zwracamy uwagê na koniecznoœæ kszta³towania odpowie-

dzialnoœci za rozwój swojej wiary. Prosimy, by uczniowie po-
dali, jakie znaj¹ formy wyra¿ania wiary. Wœród odpowiedzi
uczniów powinny pojawiæ siê nastêpuj¹ce sposoby: modlitwa
poranna, dobre uczynki, dobre uczestniczenie w katechezie,
czytanie Pisma Œwiêtego, czytanie czasopism lub ksi¹¿ek reli-
gijnych, uczestniczenie we Mszy Œwiêtej i innych nabo¿eñ-
stwach, dobre wykonanie swych obowi¹zków (nauka, pomoc
w domu), wieczorna modlitwa. Zwracamy uwagê, ¿e Bóg chce
z ka¿dym cz³owiekiem nawi¹zaæ osobiœcie przyjaŸñ i od ka¿-
dego osobno oczekuje zaufania. Prosimy, by uczniowie wybrali
dla siebie jedn¹ z form wyznania wiary i o ni¹ szczególnie siê
zatroszczyli. Na katechezie mo¿e to byæ piosenka: Wierzê
w jednego Boga – tekst znajduje siê w podrêczniku ucznia – lub
odmówienie aktu wiary.

3. Zeszyt ucznia

Temat: WIARA DAREM DLA CZ£OWIEKA
Uczniowie wpisuj¹, jak¹ formê wyznania wiary uznali za naj-
bardziej istotn¹ dla siebie.

4. Praca domowa

Katecheta podaje dwie propozycje:

I. Rozdajemy uczniom tekst Sk³adu Apostolskiego z polece-
niem uzupe³nienia i wklejenia w zeszycie. Bêdzie to utrwa-
leniem nie tylko dzisiejszego tematu, ale tak¿e modlitwy,
która chocia¿ jest znana, bywa przez uczniów zapominana
i odmawiana z b³êdami.

Jak wyzna-

jemy wiarê?

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Wierzê w Boga, Ojca ............................................., Stworzycie-
la ............................. i ....................
I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego Jedynego, Pana naszego, który
siê ....................... z Ducha Œwiêtego, narodzi³ siê z ....................
........ ................... Umêczon pod Ponckim Pi³atem, ................
........................., ........................... i pogrzebion. Zst¹pi³ do
.................... Trzeciego dnia zmartwychwsta³. Wst¹pi³ na
......................, siedzi po prawicy ............... .....................
wszechmog¹cego. Stamt¹d przyjdzie s¹dziæ .........................
i ..................................
Wierzê w Ducha Œwiêtego, œwiêty ........................ powszech-
ny, .......................... obcowanie, grzechów ........................, cia³a
......................................., ¿ywot ..................... . Amen.

II. Przeczytaj wyznanie wiary autora piosenki w podrêczniku
na stronie 81 i napisz swoimi s³owami wyznanie twojej wiary.

22. Wiara darem dla c¿³owieka

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

23. KIM TY JESTEŒ, PANIE BO¯E?

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Przypomnienie prawdy o Bogu jedynym, który daje ludziom

obietnicê zbawienia i wype³nia j¹ w Jezusie. Kszta³towanie
postawy wdziêcznoœci wobec Boga. Zachêcanie do dialogu
z Bogiem.

Treœæ orêdzia zbawczego

Naród izraelski, nazywany ludem Bo¿ym lub Narodem

Wybranym, dziêki odpowiedzi na Bo¿e wybranie sta³ siê œwiad-
kiem wiary w Boga Jedynego. Wszystkie dzia³ania Boga, kie-
rowane przez proroków do ludu, maj¹ uwiarygodniæ Jego tro-
skê o Izraela. Obietnice zbawcze Boga sk³adane Narodowi
Wybranemu maj¹ doprowadziæ cz³owieka do zbawienia. Histo-
ria zbawienia ma swój punkt kulminacyjny w narodzeniu Je-
zusa, w którym spe³niaj¹ siê ostatecznie obietnice Bo¿e. Do-
magaj¹ siê one od cz³owieka wiary. Wiara jest Bo¿ym darem,
ka¿dy chrzeœcijanin otrzymuje jej pierwociny na chrzcie, aby
pielêgnowana mog³a w nim wzrastaæ. Bóg, objawiaj¹c siê cz³o-
wiekowi, oczekuje odpowiedzi. Poprzez zewnêtrzne znaki i ge-

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

sty cz³owiek wyra¿a swoje uczucia i relacje ³¹cz¹ce go z Bo-
giem i ludŸmi.

Metody i œrodki dydaktyczne

test luk;
pogadanka;
praca z podrêcznikiem;
gra dydaktyczna;
praca w grupach.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Rozwi¹zujemy test luk w celu przypomnienia kluczowych

hase³ drugiej grupy tematycznej.

B. Rozwiniêcie

Utrwalamy poznane treœci dotycz¹ce Boga Obietnic.

C. Zakoñczenie

Ukazujemy psalmy jako inspiracjê do wyra¿ania wdziêcz-

noœci Bogu, który wype³nia dane ludziom obietnice.

2. Katecheza

A. Wstêp

Rozpoczynamy rozwi¹zaniem testu luk. Jego treœæ ucznio-

wie maj¹ w podrêczniku. Przy wykonywaniu zadañ mo¿emy

Zadanie I

23. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

pomóc uczniom, kieruj¹c ich do odpowiedniej jednostki, gdzie
znajd¹ odpowiedzi.

Poprawne odpowiedzi:
[

] Naród i

raelski oddawa³ czeœæ jedynemu Bogu (kateche-

za nr 15).

[

] Bóg spotykaj¹c siê z ludŸmi dawa³ im o

ietnice. Najwa¿-

niejsza z nich dotyczy³a narodzin Jezusa (katecheza nr
16).

[

] Wszystkie wydarzenia i s³owa, przez które Bóg objawi³

siê cz³owiekowi nazywamy histori¹ zb

wienia (kateche-

za nr 17).

[

] Bóg oczekuje od nas

iary, to znaczy zaufania i pos³u-

szeñstwa (katecheza nr 20).

[

] Jezus odda³ za nas ¿yc

e i zmartwychwsta³ – to znak, ¿e

prowadzi nas pewn¹ drog¹ do Ojca (katecheza nr 18).

[

] Prawdê o tym, ¿e Bóg nas ko

ha najpe³niej objawi³ Je-

zus (katecheza nr 18).

[

] W czasie ka¿dej Mszy Œwiêtej wyznajemy nasz¹ w

arê

(katecheza nr 22).

[

] Twoi rodzice zaufali Bogu, dlatego poprosili o chrz

st dla

ciebie (katecheza nr 22).

[

] Pieœñ z Pisma Œwiêtego œpiewana podczas Liturgii S³o-

wa, w której dziêkujemy Bogu za Jego dobroæ, to psa

(katecheza nr 21).

B. Rozwiniêcie

Po odczytaniu has³a ustalamy z uczniami, dlaczego Jezusa

nazywamy Zbawicielem. PodpowiedŸ znajd¹ w katechezie
„Jezus wype³nieniem obietnic Boga” (has³o: Zbawiciel).

W podsumowaniu stwierdzamy, ¿e dziêki ofierze Jezusa my

równie¿ mo¿emy ofiarowaæ siê Bogu. Jemu nie zawsze podo-
ba³y siê ofiary sk³adane przez Izraelitów. Oczekiwa³ od nich
czegoœ innego. Jaka powinna byæ ofiara sk³adana Bogu? Od-
powiedŸ znajdziemy, uzupe³niaj¹c brakuj¹ce samog³oski w tek-
œcie biblijnym. Tekst z brakuj¹cymi literami znajd¹ uczniowie
w swoim podrêczniku.

Zadanie II

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

ŒC

, N

KRW

J OF

, P

RDZ

J N

¯ C

Ñ.

W sytuacji, gdyby zadanie sprawia³o trudnoœæ, a tak¿e

w celu sprawdzenia poprawnoœci jego wykonania, nale¿y ode-
s³aæ uczniów do katechezy „Ofiary sk³adane Bogu”.

My tak¿e staramy siê wype³niæ oczekiwanie Boga. Jak na-

zywa siê ofiara sk³adna przez nas Bogu razem z Jezusem? U³ó¿
rozsypane literki (napis: MSZA ŒWIÊTA).

C. Zakoñczenie

To w³aœnie na Mszy Œwiêtej zwracamy siê do Boga z dziêk-

czynieniem za wszystkie Jego dary, a szczególnie za zbawienie.
Poznaliœmy jedn¹ z form dziêkczynienia, jak¹ s¹ psalmy. Psal-
my zachêcaj¹ nas, by w ró¿ny sposób dziêkowaæ Bogu za to, ¿e
jest On naszym Bogiem. Wywieszamy na tablicy planszê, któr¹
utworzyliœmy w katechezie „Psalmy œpiewane Bogu”. Dzielimy
klasê na grupy i prosimy, by ka¿da z nich wybra³a jeden z po-
wodów dziêkczynienia Panu Bogu umieszczony na tablicy i wy-
razi³a swoj¹ wdziêcznoœæ w ró¿ny sposób:

Grupa I. Wyra¿a swoje podziêkowanie s³owami.
Grupa II. Dziêkuje, uk³adaj¹c krótk¹ rymowankê.
Grupa III. Wyra¿a wdziêcznoœæ gestami i postaw¹ cia³a – bez

u¿ywania s³ów.

Grupa IV. Maluje obraz jako wyraz wdziêcznoœci.

(Jeœli uczniowie zaproponuj¹ jeszcze inny sposób, nale¿y

go wykorzystaæ.)

Po przygotowaniu zadañ grupy przedstawiaj¹ swoj¹ pracê.

Najlepiej by³oby zachowaæ modlitewny charakter tej czêœci.

3. Zeszyt ucznia

Temat: KIM TY JESTEŒ, PANIE BO¯E?
Ka¿dy uczeñ samodzielnie pisze jedno zdanie, które bêdzie
odpowiedzi¹ na pytanie postawione w temacie.

Zadanie III

Ró¿ne spo-
soby dziêko-
wania

23. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

4. Praca domowa

Przepisz z podrêcznika do zeszytu jeden temat z trzeciej gru-
py katechez, który by³ dla Ciebie najbardziej interesuj¹cy.
Uzasadnij swój wybór.

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

24. CZEKAMY NA BOGA – ADWENT

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Pokazanie istoty Adwentu i sensu zwi¹zanego z nim ocze-

kiwania na przyk³adzie ¿ycia Maryi.

Wyjaœnienie symboliki liturgii adwentowej w powi¹zaniu

z konkretnymi wydarzeniami z jej ¿ycia. Wychowanie do czyn-
nego prze¿ywania liturgii adwentowej (roraty).

Treœæ orêdzia zbawczego

Adwent jest czasem rozpoczynaj¹cym nowy rok liturgicz-

ny w Koœciele. Wyprzedza on rok kalendarzowy o miesi¹c,
jakby Bóg chcia³ powiedzieæ, ¿e bardzo mu siê spieszy ze zba-
wieniem cz³owieka. Mo¿na powiedzieæ, ¿e ca³y Koœció³ jest
adwentowy, tzn. oczekuje nadejœcia Mesjasza w chwale, ¿yje
od momentu Wcielenia i Paschy Chrystusa oczekiwaniem na
Paruzjê. Zbawcze obietnice, które ju¿ siê dokona³y w przyjœciu
Jezusa na œwiat, czekaj¹ równoczeœnie na swe ostateczne wy-
pe³nienie, dlatego Koœció³ ¿yje w nieustannym adwencie: Czu-
wajcie wiêc, bo nie wiecie, w którym dniu Pan wasz przyjdzie
(Mt 24, 42).

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Te dwie rzeczywistoœci oczekiwania adwentowego chcemy

w katechezie uwypukliæ, aby pokazaæ, ¿e adwent nie jest tyl-
ko tradycyjnym okresem „przed” œwiêtami Bo¿ego Narodze-
nia, ale czasem ¿ywego, czujnego oczekiwania na spotkanie
z Jezusem Chrystusem. Przyk³adem, który winien nam przy-
œwiecaæ w tym oczekiwaniu, jest osoba Maryi. Jej adwent trwa³
d³u¿ej ni¿ okres w roku liturgicznym, ale jej doœwiadczenie jest
dla nas pouczeniem, jak czekaæ w ca³kowitej dyspozycyjnoœci
i otwartoœci wobec Boga i Jego zbawczych planów. Adwent, by
by³ dobrze prze¿yty, musi wzbudziæ w cz³owieku têsknotê za
Bogiem, pragnienie spotkania siê z Panem, dlatego Koœció³
daje now¹ mo¿liwoœæ odkrywania Boga i oczekiwania na Niego
– poprzez roraty. Oczekiwanie to zwi¹zane jest równie¿ ze
zmaganiem i wysi³kiem, jaki by³ udzia³em Maryi Panny w sta-
nie b³ogos³awionym.

Metody i œrodki dydaktyczne

piramida wartoœci;
pogadanka;
praca z podrêcznikiem;
praca z tekstem biblijnym;
gra dydaktyczna;
afisz z piramid¹;
kartki do wypisania wartoœci;
teksty do pracy w grupach;
kartoniki z symbolami adwentu i wydarzeniami biblijnymi.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

W celu pokazania, jakie wartoœci i cele s¹ dla uczniów

wa¿ne w ich ¿yciu, tworzymy piramidê wartoœci.

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

B. Rozwiniêcie

Pokazujemy, ¿e Maryja mia³a takie same pragnienia i ma-

rzenia ¿yciowe, jak ka¿dy cz³owiek. Wskazujemy na gotowoœæ
Maryi i jej dyspozycyjnoœæ wobec Bo¿ych planów oraz to, jak
prze¿ywa³a ona swoje oczekiwanie na narodziny Mesjasza.
Treœci te ³¹czymy z liturgi¹ adwentow¹.

C. Zakoñczenie

Wskazujemy na ¿ywy zwi¹zek historii biblijnej z ¿yciem

(liturgi¹) Koœcio³a i z naszym ¿yciem.

2. Katecheza

A. Wstêp

Proponujemy u³o¿enie piramidy wartoœci. Prosimy uczniów,

aby na kartkach wypisali kilka (np. piêæ) swoich marzeñ, na
które w ¿yciu czekaj¹ i pragn¹, aby siê w ich ¿yciu spe³ni³y.
Nastêpnie uczniowie uk³adaj¹ je wed³ug wa¿noœci. Mo¿emy
przygotowaæ du¿¹ piramidê przyklejon¹ do tablicy i na odpo-
wiednim poziomie umieszczaæ wybrane wartoœci. Koñczymy
tê pracê stwierdzeniem, ¿e pewne okresy naszego ¿ycia s¹
szczególnie zwi¹zane z oczekiwaniem. W Koœciele takim cza-
sem jest adwent. Przygotowuje on nas nie tylko do prze¿ywa-
nia rodzinnych Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia, ale do czegoœ znacz-
nie wa¿niejszego. Pokazuje nam to historia ¿ycia Maryi, która
równie¿ mia³a w³asne marzenia, dopóki Bóg nie wskaza³ jej,
¿e Jego obietnice s¹ dla ludzi najwa¿niejsze. Do czego Bóg
wezwa³ Maryjê i jak siê ona do tego przygotowa³a?

B. Rozwiniêcie

Pracujemy w grupach. Ka¿da z nich otrzymuje pytania

i tekst.

Czego pra-
gniesz, na co
czekasz?

24. Czekamy na Boga – Adwent

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Uczniowie w tej grupie odbywaj¹ podró¿ w wyobraŸni

i próbuj¹ ustaliæ, jakie marzenia mog³a mieæ Maryja, zanim Bóg
wybra³ J¹ na Matkê Zbawiciela.

W szóstym miesi¹cu pos³a³ Bóg anio³a Gabriela do miasta

w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poœlubionej mê¿owi,
imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy by³o na imiê Ma-
ryja. Anio³ wszed³ do Niej i rzek³: „B¹dŸ pozdrowiona, pe³na
³aski, Pan z Tob¹, b³ogos³awiona jesteœ miêdzy niewiastami”.
Ona zmiesza³a siê na te s³owa i rozwa¿a³a, co mia³oby znaczyæ
to pozdrowienie. Lecz anio³ rzek³ do Niej: „Nie bój siê, Mary-
jo, znalaz³aœ bowiem ³askê u Boga. Oto poczniesz i porodzisz
Syna, któremu nadasz imiê Jezus” (£k 1, 26-31).
Jak¹ propozycjê daje Bóg Maryi przez Anio³a?
Co ona oznacza dla dalszego ¿ycia Maryi?

W szóstym miesi¹cu pos³a³ Bóg anio³a Gabriela do miasta

Tekst £k 1, 39-43.45 – znajduje siê on w podrêczniku

ucznia.

Jak wygl¹da czas oczekiwania Maryi na spe³nienie Bo¿ych

obietnic?

Dlaczego Maryja podejmuje taki sposób oczekiwania?
Tekst z podrêcznika ucznia od s³ów: W czasie adwentu... do

s³ów: …w sakramencie pokuty.
Jaki jest cel adwentu?

W podsumowaniu pracy w grupach zwracamy uwagê na

fakt, ¿e wiadomoœæ, jak¹ Bóg przekazuje przez anio³a, wp³y-
nê³a na dotychczasowe plany ¿yciowe Maryi. By³a czymœ zu-
pe³nie nowym. Maryja, przyjmuj¹c propozycjê Boga, musi

Grupa I

Grupa III

Grupa IV

Grupa V

Grupa II

Pogadanka

podsumo-

wuj¹ca

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

od³o¿yæ swoje marzenia, postawiæ je na dalszym planie lub
z nich zrezygnowaæ. Przyjmuje now¹ propozycjê ¿ycia ze
wzglêdu na to, ¿e jest to propozycja samego Boga. W oczeki-
waniu na spe³nienie Bo¿ych obietnic Maryja odwiedza krew-
n¹. Dzieli siê z Ni¹ radoœci¹ wybrania, przychodzi jej z konkret-
n¹ pomoc¹. Spotykaj¹c siê z bliskimi, cieszy siê obietnicami,
jakie Bóg da³ ludziom. Patrz¹c na postawê Maryi, chcemy siê
od niej uczyæ, czym jest adwent dla nas.

C. Zakoñczenie

Rozdajemy uczniom w ³awkach po cztery kartoniki, przy

czym jeden z uczniów w ³awce ma cztery symbole adwentowe,
a drugi cztery wydarzenia z ¿ycia Maryi. Dzieci staraj¹ siê
odnaleŸæ zwi¹zki, które ³¹cz¹ historiê Maryi z adwentowymi
symbolami liturgii Koœcio³a. Nastêpnie na forum klasy prezen-
tujemy wyniki tej pracy i korygujemy ewentualne b³êdy.

Cztery symbole adwentowe przedstawione na kartonikach:

otwarte Pismo Œwiête (S³owo Bo¿e); dziecko id¹ce z lampio-
nem do Koœcio³a; zgromadzenie wokó³ o³tarza z podpisem „ro-
raty”; wieniec adwentowy z czterema œwiecami (adwentowe
oczekiwanie).

Cztery wydarzenia z ¿ycia Maryi opisane lub przedstawio-

ne graficznie na kartonikach: zwiastowanie przez anio³a s³owa
Bo¿ego Maryi; Maryja w drodze (do El¿biety); spotkanie
z krewn¹ El¿biet¹; Maryja modl¹ca siê (Magnificat).

Jeœli uczniowie mieli k³opoty z prawid³owym zestawieniem

symboli, katecheta pomaga w rozwi¹zaniu, wyjaœniaj¹c dzie-
ciom ich sens:

– S³owo Bo¿e to g³os Boga, którego powinniœmy z uwag¹

s³uchaæ i wype³niaæ w swoim ¿yciu, tak jak zrobi³a to Maryja.
Anio³, który do niej przyszed³, przyniós³ jej S³owo samego
Boga i zwiastowa³ jej w ten sposób Bo¿e obietnice. Za ka¿dym
razem, gdy s³yszymy w Koœciele czytania liturgiczne, jesteœmy
w tej samej sytuacji, co Maryja. Zwiastuje siê nam Bo¿e s³o-
wo. Czy traktujemy je powa¿nie, jak Maryja, czy wype³niamy
je w swoim ¿yciu?

Dopasuj
obraz i wy-
darzenie

24. Czekamy na Boga – Adwent

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

– Na roraty nosimy zazwyczaj zapalone lampiony, chc¹c

pokazaæ innym nadchodz¹cego Zbawiciela, œwiat³oœæ dla œwia-
ta. Podobnie jak Maryja, która sz³a z Jezusem do krewnej El¿-
biety, nios¹c Jezusa innym.

– W czasie adwentu mamy specjalne zgromadzenie litur-

giczne, Msze zwane roratami. Gromadzimy siê tam, aby szcze-
gólnie radowaæ siê i przygotowywaæ na spe³nienie Bo¿ych
obietnic o przyjœciu na œwiat Bo¿ego Mesjasza. Maryja z El¿-
biet¹ te¿ spotka³y siê w³aœnie w tym celu – tak¿e dzieci¹tko
El¿biety z radoœci¹ poruszy³o siê w jej ³onie.

– Wieniec adwentowy to symbol oczekiwania na Zbawiciela

przez cztery kolejne niedziele adwentu – wzywa nas do ci¹g³e-
go modlitewnego czuwania, do bycia gotowym na spotkanie
z Panem Jezusem. Maryja czas oczekiwania na narodzenie
Jezusa prze¿y³a na pewno na gor¹cej modlitwie. By³ to dla niej
bardzo szczególny czas w ¿yciu.

3. Zeszyt ucznia

Temat: CZEKAMY NA BOGA – ADWENT
Zapis:
Wiadomoœæ, jak¹ Bóg przekaza³ przez anio³a, wp³ynê³a na
dotychczasowe plany ¿yciowe Maryi. Patrz¹c na postawê
Maryi, uczymy siê od niej, jak mo¿na przezywaæ adwent.

4. Praca domowa

Narysuj w zeszycie symbole adwentowe i podaj ich znaczenie.

III. Kim Ty jesteœ, Panie Bo¿e?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Dziecko poprzez procesy poznawcze chce odkrywaæ otaczaj¹cy je œwiat,

chce znaæ o nim prawdê. Tym pragnieniom dziecka wychodzi naprzeciw
obecna – IV grupa tematyczna. Jej celem jest nie tyle przekazanie prawdy
o Bogu Stwórcy, choæ z ca³¹ pewnoœci¹ ona siê pojawia, ile umo¿liwienie
nabywania umiejêtnoœci patrzenia na œwiat w perspektywie wiary w Boga
Stwórcê. Chodzi przy tym nie tylko o przyjêcie, ¿e Bóg jest pocz¹tkiem i Ÿró-
d³em wszelkiego ¿ycia, ale te¿ o wyjaœnienie, dlaczego w stworzonym przez
Boga œwiecie jest tak wiele z³a. Jedn¹ z odpowiedzi, które bêd¹ kontynuowa-
ne w kolejnej grupie tematycznej, jest wskazanie, ¿e ka¿dy cz³owiek uczest-
niczy w Bo¿ym dziele stworzenia. Co wiêcej, zdarza siê, ¿e cz³owiek odma-
wia Bogu udzia³u, tzn. przyczyniania siê do w³aœciwego korzystania z otrzy-
manych przez cz³owieka darów Boga Stwórcy.

W powi¹zaniu z powy¿szym treœciami wystêpuje w katechezach pojêcie:

odpowiedzialnoœæ cz³owieka i zwi¹zana z ni¹ wolnoœæ. Katechizowani zo-
staj¹ te¿ uwra¿liwianie na trwa³y fundament takiej odpowiedzialnoœci: na
mi³oœæ.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

25. BÓG OBJAWIA SIÊ JAKO STWORZYCIEL

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Zapoznanie z fragmentem opowiadania o stworzeniu z Ksiêgi

Rodzaju 1, 1-5.21-22, z którego poznajemy Boga jako Stwórcê,
to znaczy tego, który powo³uje do istnienia, obdarowuje, dzieli
siê sob¹. Pog³êbienie wiary w Boga-Stwórcê i umiejêtnoœci jej
wyra¿ania.

Treœæ orêdzia zbawczego

Wiara w Boga-Stwórcê, który jest Ÿród³em i Panem ¿ycia,

Bogiem dobrym i mi³uj¹cym, powinna owocowaæ postaw¹
uwielbienia. Biblijny hymn o stworzeniu jest utrzymany w³aœnie
w takim klimacie. Zaznaczmy na samym pocz¹tku, ¿e biblijny
poemat o stworzeniu w ¿aden sposób nie stoi w opozycji do
najnowszej wiedzy zwi¹zanej z organizowaniem siê ¿ycia na
ziemi. Orêdzie biblijne i nauki o pochodzeniu œwiata nale¿¹ do
dwóch ró¿nych porz¹dków poznawczych. Nas w ramach kate-
chezy interesuje, jaka Dobra Nowina o zbawieniu zawarta jest
w analizowanym opowiadaniu. Co Bóg chce nam o sobie powie-
dzieæ? Do wiary w jakiego Boga zaprasza nas autor tekstu?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

rysowanie;
tworzenie planszy;
pogadanka;
odtwarzanie tekstu biblijnego;
praca z tekstem;
gra dydaktyczna;
figury i szyfr formatu A5;
arkusze A4 dla ka¿dego ucznia;
du¿e arkusze papieru;
przybory do rysowania.

II. ORGANIZACJA KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Rozpoczynamy od narysowania porz¹dku i chaosu. Prowa-

dzimy rozmowê, w której dochodzimy do stwierdzenia, ¿e tylko
w stanie porz¹dku czujemy siê dobrze. Koñczymy pytaniem,
komu zawdziêczamy porz¹dek we wszechœwiecie.

B. Rozwiniêcie

Siêgaj¹c do fragmentu poematu o stworzeniu umieszczone-

go w podrêczniku dla ucznia, odkrywamy prawdê o Bogu
Stworzycielu. Podsumowujemy poznane treœci poprzez rozwi¹-
zanie zagadki.

C. Zakoñczenie

Na zakoñczenie katechezy proponujemy wyznanie wiary

w Boga Stworzyciela.

IV. Bóg naszym Stworzycielem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Rozpoczynamy katechezê od wywieszenia na tablicy dwóch

du¿ych arkuszy papieru. Na jednym piszemy s³owo: CHAOS,
na drugim s³owo: PORZ¥DEK. Klasê dzielimy na dwie czê-
œci. Jedna bêdzie rysowaæ, jak wyobra¿aj¹ sobie chaos. Z czym
im siê to s³owo kojarzy? Jakie sytuacje ¿yciowe odzwierciedla-
j¹ to s³owo? Druga wykonuje to samo zadanie w odniesieniu
do s³owa: PORZ¥DEK. Ka¿dy uczeñ otrzymuje arkusz A4, na
którym wykonuje wy¿ej wymienione zadanie. Gotowe rysun-
ki wywieszamy na odpowiedniej planszy. Prowadzimy rozmo-
wê, w której ustalamy, ¿e chaos jest obecny w naszym ¿yciu
wszêdzie tam, gdzie nie ma zgody, wzajemnego zrozumienia,
gdzie panuj¹ wojny, przemoc. W chaosie cz³owiek czuje strach.
W podobny sposób prowadzimy pogadankê na temat drugiej
planszy. Koñczymy j¹ pytaniem: Komu zawdziêczamy porz¹-
dek we wszechœwiecie?

B. Rozwiniêcie

OdpowiedŸ daje Bóg za poœrednictwem autora biblijnego

poematu o stworzeniu. Zaznaczamy na samym pocz¹tku, ¿e
biblijny poemat o stworzeniu w ¿aden sposób nie stoi w opo-
zycji do najnowszej wiedzy zwi¹zanej z organizowaniem siê
¿ycia na ziemi. Orêdzie biblijne i nauki o pochodzeniu œwiata
nale¿¹ do dwóch ró¿nych porz¹dków poznawczych.

Uczniowie s³uchaj¹ nagranego tekstu Rdz 1, 1-5.21-22. Na-

stêpnie pytamy, jaka osoba wystêpuje w tym tekœcie? Jakimi
czasownikami autor okreœla dzia³anie Boga? (uczniowie udzie-
laj¹ odpowiedzi na to pytanie, siêgaj¹c do tekstu biblijnego za-
mieszczonego w podrêczniku dla ucznia). Wypisujemy je na
tablicy. Oczekujemy, ¿e bêd¹ to s³owa: stworzy³, oddzieli³, na-
zwa³, widzia³, pob³ogos³awi³. Prosimy, by uczniowie wskazali
czasowniki, które okreœlaj¹ równie¿ te czynnoœci, jakie mog¹
wykonywaæ ludzie. Œcieramy te czasowniki z tablicy. Na tabli-
cy powinno pozostaæ s³owo „stworzy³” jako odnosz¹ce siê tyl-

Porz¹dek
i chaos –
praca pla-
styczna

Praca z tek-
stem

Rdz 1,
1-5. 21-22

25. Bóg objawia siê jako Stworzyciel

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

ko do Boga. Prosimy, by uczniowie spróbowali okreœliæ, co to
s³owo znaczy. W razie potrzeby proponujemy odwo³aæ siê do
s³owniczka w podrêczniku – has³o „Wszechmog¹cy”.

Podsumowujemy poznane treœci poprzez rozwi¹zanie za-

gadki w postaci szyfru. Zaszyfrowana wiadomoœæ jest syntez¹
ca³ej katechezy. Na figurach w kszta³cie drzewa, s³oñca, chmur-
ki lub innych (niech to bêd¹ jakieœ elementy natury) rysujemy
ma³e kreseczki, pod którymi zaznaczone s¹ numerki liter two-
rz¹cych s³owa.

Nad ka¿d¹ kresk¹ uczeñ ma zapisaæ literkê odpowiadaj¹c¹

numerkowi pod kresk¹. A oto kod:

a=1, ¹=2, b=3, c=4, æ=5, d=6, e=7, ê=8, f=9, g=10, h=11,

i=12, j=13, k=14, l=15, ³=16, m=17, n=18, ñ=19, o=20, ó=21,
p=22, r=23, s=24, œ=25, t=26, u=27, w=28, y=29, z=30, Ÿ=31,
¿=32.

3 21 10 13 7 24 26

28 24 22 1 18 12 1 16 29 17

24 26 28 21 23 4 2 25 28 12 1 26 1

12 4 30 16 20 28 12 7 14 1

Szyfr

IV. Bóg naszym Stworzycielem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Figury przygotowujemy z kolorowego papieru formatu A5

tak, by uczeñ móg³ je póŸniej wkleiæ do zeszytu.

Mo¿emy przygotowaæ równie¿ powiêkszon¹ wersjê zaszy-

frowanej wiadomoœci. Wtedy uczeñ, który jako pierwszy za-
koñczy swoj¹ pracê, mo¿e to samo zrobiæ na powiêkszonej fi-
gurze, któr¹ mo¿na nastêpnie zawiesiæ na klasowej gazetce.

C. Zakoñczenie

Ca³a dotychczasowa praca ma doprowadziæ do przekonania,

¿e Bóg-Stwórca jest Bogiem dobrym, hojnym, obdarowuj¹cym
wspania³ymi darami. Mo¿emy pomóc uczniom wyraziæ to po-
przez wyznanie wiary: „Wierzê w Boga Ojca Wszechmog¹ce-
go, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych
i niewidzialnych”.

3. Zeszyt ucznia

Temat: BÓG OBJAWIA SIÊ JAKO STWORZYCIEL
Uczniowie wklejaj¹ do zeszytu rozszyfrowan¹ zagadkê.

4. Praca domowa

Prosimy uczniów, aby wykonali sami taki szyfr lub podobn¹
zagadkê na temat katechezy i dali do rozwi¹zania rodzicom.

Bóg-Stwórca

25. Bóg objawia siê jako Stworzyciel

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

26. HYMN O STWORZENIU

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Pomoc uczniom w odkryciu religijnego sensu hymnu

o stworzeniu. Kszta³towanie nadziei, ¿e ten sam Bóg, który
stworzy³ œwiat, pozwala mu dalej istnieæ. Wprowadzenie w ró¿-
ne sposoby uwielbienia.

Treœæ orêdzia zbawczego

W tej katechezie chcemy siê skupiaæ na Bo¿ych darach – na

stworzonym œwiecie. Bóg, który jest dobry, daje dobre dary.
Mo¿emy to odkrywaæ we wspania³oœci tego œwiata. Sam tekst
biblijny podkreœla to bardzo wyraŸnie, powtarzaj¹c jak refren,
¿e wszystko, co Bóg uczyni³ by³o dobre. Ca³e stworzenie, a wiêc
wszechœwiat i wszystko, co na nim ¿yje, jest jakby przygoto-
waniem na nadejœcie najwa¿niejszego daru: samego cz³owie-
ka. To dla niego to wszystko. Bóg stwarza odpowiednie warun-
ki do ¿ycia cz³owieka, do jego rozwoju, tak by stawa³ siê on
coraz bardziej podobny do swego Stwórcy.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

praca z tekstem;
kwintyla;
nagranie utworu Stworzenie œwiata Józefa Haydna;
fotografie pejza¿y i zwierz¹t.

II. ORGANIZACJA KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Ukazujemy piêkno stworzonego œwiata. Ten etap pracy ma

doprowadziæ do stwierdzenia, ¿e œwiat stworzony przez Boga
jest wspania³y i jest dla cz³owieka darem. Sk¹d o tym wiemy?

B. Rozwiniêcie

Na podstawie poematu o stworzeniu umieszczonego w pod-

rêczniku dla ucznia stwierdzamy, ¿e wszystko, co Pan Bóg
stworzy³, jest dobre i mo¿emy to uznaæ za cztery podstawowe
elementy ¿ycia. Temat stworzenia œwiata frapowa³ i nadal fra-
puje artystów, którzy poprzez swoje dzie³a chwal¹ Boga Stwór-
cê. W ramach korelacji ze sztuk¹ proponujemy uczniom wy-
s³uchanie fragmentów oratorium Józefa Haydna Stworzenie
œwiata. Stwierdzamy, ¿e ró¿ne formy uwielbienia Boga Stwo-
rzyciela s¹ mo¿liwe tylko dlatego, ¿e Bóg pozwala œwiatu da-
lej istnieæ.

C. Zakoñczenie

Na zakoñczenie katechezy proponujemy æwiczenie zwane

kwintyl¹. Wskazujemy, ¿e jest to jeden ze sposobów wielbie-
nia Boga Stwórcy.

26. Hymn o stworzeniu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy od pracy z obrazem. Przynosimy

piêkne pejza¿e (morze, góry, wodospady, zachody s³oñca, ³¹ki
z kwiatami), fotografie zwierz¹t. Mo¿emy je wczeœniej zapa-
kowaæ w jakieœ ³adne pude³ko, aby wygl¹da³o jak wspania³y
prezent. Prosimy jednego z uczniów, by rozpakowa³ prezent.
Nastêpnie kolejno uczniowie wyci¹gaj¹ z pude³ka obrazy
i przyklejaj¹ je lub przypinaj¹ na du¿ej planszy. Ten etap pra-
cy ma doprowadziæ do stwierdzenia, ¿e œwiat stworzony przez
Boga jest wspania³y i jest dla cz³owieka darem. Sk¹d o tym
wiemy?

B. Rozwiniêcie

Prosimy, by uczniowie przeczytali poemat o stworzeniu

umieszczony w podrêczniku dla ucznia i z tekstu biblijnego
wybrali te fragmenty, które mog¹ byæ tytu³ami do przypiêtych
ilustracji. Na zakoñczenie tej pracy stwierdzamy, ¿e to wszyst-
ko, co Pan Bóg stworzy³, jest dobre i czêsto nazywane podsta-
wowymi elementami ¿ycia. Poprzez proponowane poni¿ej
æwiczenie chcemy uzmys³owiæ uczniom, jak bardzo istotne s¹
te podstawowe elementy. Dowodem tego jest czêste odwo³y-
wanie siê do nich w ró¿nych sytuacjach ¿yciowych. Znajduje
to wyraz w utartych zwrotach i przys³owiach.

Rozdajemy uczniom tabelê i prosimy, aby wpisali wyra¿e-

nia u¿ywane w jêzyku polskim, zwi¹zane z elementami umiesz-
czonymi w tabeli. To æwiczenie bêdzie stanowiæ odniesienie do
kultury regionalnej (przys³owia) i w ogóle do jêzyka. Gdyby
uczniowie mieli z tym k³opot, mo¿na do tego æwiczenia wyko-
rzystaæ s³ownik frazeologiczny czy s³ownik przys³ów lub go-
towe karty z nastêpuj¹cymi zwrotami.

ciep³a atmosfera; ognisko domowe; s³omiany ogieñ; unikaæ

jak ognia; wpadaæ jak po ogieñ; baæ siê jak ognia; skoczyæ
w ogieñ; ogieñ i woda to dobrzy s³udzy, lecz Ÿli gospodarze;

Œwiat Bo-

¿ym darem
praca z ob-

razem

Poemat

o stworze-

niu – cztery

¿ywio³y

Powiedzenia

i przys³owia

IV. Bóg naszym Stworzycielem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

ogieñ i woda najwiêksza trwoga; trudna zgoda: z ogniem
woda…

nabraæ wody w usta; robiæ komuœ wodê z mózgu; rzucaæ

kogoœ na g³êbok¹ wodê; w gor¹cej wodzie k¹pany; woda so-
dowa uderzy³a komuœ do g³owy; wpaœæ z deszczu pod rynnê…

chwytaæ wiatr w ¿agle; dmuchaæ, chuchaæ na kogoœ; jednym

tchem; z zapartym tchem; dmuchaæ na zimne; traktowaæ kogoœ
jak powietrze; wisieæ w powietrzu…

ziemia usunê³a siê komuœ spod nóg; ziemia pali siê pod

nogami; wyrosn¹æ jak spod ziemi; sól ziemi; sprowadziæ ko-
goœ na ziemiê…

Wzór tabeli:

OGIEÑ
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................

WODA
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................

POWIETRZE
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

ZIEMIA
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

26. Hymn o stworzeniu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Temat stworzenia œwiata frapowa³ i nadal frapuje arty-

stów, którzy poprzez swoje dzie³a chwal¹ Boga Stwórcê.
Jednym z takich dzie³ jest wielkie oratorium Józefa Hayd-
na Stworzenie œwiata. W ramach korelacji ze sztuk¹ propo-
nujemy uczniom wys³uchanie fragmentów tego utworu.
Uczniowie zastanawiaj¹ siê, który z elementów stworzenia
ten wybitny kompozytor najlepiej wyrazi³ za pomoc¹ mu-
zyki. Stwierdzamy, ¿e ró¿ne formy uwielbienia Boga Stwo-
rzyciela s¹ mo¿liwe tylko dlatego, ¿e Bóg pozwala œwiatu
dalej istnieæ. St¹d my te¿ mo¿emy szukaæ ci¹gle nowych
sposobów wielbienia Boga Stwórcy.

C. Zakoñczenie

Na zakoñczenie katechezy proponujemy æwiczenie zwane

kwintyl¹. Jest to wiersz sk³adaj¹cy siê z piêciu wersów, które
tworzymy wed³ug nastêpuj¹cego schematu:

Tytu³: rzeczownik (jedno s³owo)
S³owa opisowe: (dwa s³owa)
S³owa okreœlaj¹ce czynnoœci: czasowniki (trzy s³owa)
Zdanie lub jego równowa¿nik (cztery s³owa)
Podsumowanie (jedno s³owo)

Tworzymy j¹ indywidualnie lub w grupie wraz z kateche-

t¹. Tworz¹c j¹, uczniowie mog¹ pokazaæ, jak stworzenie wiel-
bi swego Stwórcê. Æwiczenie to stanowi ono równie¿ korela-
cjê z jêzykiem polskim, gdy¿ odwo³uje siê do wiedzy z zakre-
su tego przedmiotu i daje uczniowi mo¿liwoœæ twórczego wy-
korzystania wiadomoœci z gramatyki.

Kwintyla mo¿e ona wygl¹daæ nastêpuj¹co:

Œwiat
Bo¿y dar
istnieje, rozwija siê, zadziwia nas
Na nim ¿yjemy i wzrastamy
Wspania³y

Muzyka

uwielbie-

niem Boga

Poezja

uwielbie-

niem Boga

IV. Bóg naszym Stworzycielem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

albo:

Bóg
wspania³y Stwórca
kocha, obdarowuje, pomaga
Jest Panem wszelkiego stworzenia
Wszechmocny

3. Zeszyt ucznia

Temat: HYMN O STWORZENIU
Wpisujemy u³o¿on¹ kwintylê.

4. Praca domowa

Proponujemy uczniom wyprawê otwartych oczu. Niech wra-
caj¹c ze szko³y czy id¹c na spacer, spróbuj¹ zauwa¿yæ wokó³
siebie coœ, co wzbudzi ich podziw. Niech to narysuj¹ w ze-
szycie.

26. Hymn o stworzeniu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

27. BÓG STWORZY£ CZ£OWIEKA

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Zapoznanie z biblijnym opowiadaniem o stworzeniu cz³o-

wieka i jego religijnym znaczeniem; kszta³towanie odpowie-
dzialnoœci za siebie i œwiat stworzony.

Treœæ orêdzia zbawczego

Z kart Pisma Œwiêtego poznaliœmy Boga, który jest Stwór-

c¹, to znaczy, ¿e powo³uje œwiat do istnienia. Stwarza te¿ cz³o-
wieka, któremu ten œwiat powierza. Cz³owiek ma go „upra-
wiaæ”, to znaczy pielêgnowaæ tak, by mu jak najlepiej s³u¿y³.
Trzeba jednak ci¹gle na nowo szukaæ i odkrywaæ, jak konkret-
nie my dzisiaj mamy siê zachowaæ wobec daru, który Bóg sk³a-
da w nasze rêce. Bóg nas stworzy³, poniewa¿ chcia³ podzieliæ
siê z nami swoim ¿yciem i swoim szczêœciem. Stworzenie na
obraz Boga zobowi¹zuje cz³owieka do realizacji zadañ otrzy-
manych od Niego.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

pogadanka;
inscenizacja;
praca z tekstem;
kolorowy papier, taœma klej¹ca;
³añcuch odpowiedzialnoœci.

II. ORGANIZACJA KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy od pogadanki na temat: Sk¹d siê

wzi¹³ cz³owiek? Zwracamy uwagê, ¿e Pismo Œwiête nie sku-
pia siê na tym, jak powsta³ cz³owiek, ale pokazuje, czyim jest
on obrazem.

B. Rozwiniêcie

Zapoznajemy uczniów z kolejnym fragmentem poematu

o stworzeniu (Rdz 1, 26-31). Podkreœlamy, ¿e Bóg daj¹c cz³o-
wiekowi w posiadanie, w zarz¹dzanie ca³y œwiat, wszystko, co
na nim istnieje, czyni go odpowiedzialnym za œwiat. Cz³owiek
otrzymuje od Boga te wa¿ne zadania, gdy¿ zosta³ stworzony na
Jego obraz i podobieñstwo.

C. Zakoñczenie

Na zakoñczenie katechezy wzbudzamy poczucie odpowie-

dzialnoœci bêd¹cej wynikiem tego, ¿e zostaliœmy stworzeni na
obraz i podobieñstwo Boga. Czynimy to w postaci ³añcucha od-
powiedzialnoœci.

27. Bóg stworzy³ cz³owieka

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy od pogadanki na temat: Sk¹d siê

wzi¹³ cz³owiek? W podsumowaniu stwierdzamy, ¿e wierz¹cym
w Boga z pomoc¹ w znalezieniu odpowiedzi na to pytanie przy-
chodzi Pismo Œwiête. Opowiadanie biblijne, pokazuje, czyim
jest on obrazem.

Zapoznamy siê z opowiadaniem o stworzeniu cz³owieka, by

zobaczyæ, do kogo jesteœmy podobni.

B. Rozwiniêcie

Tekst (Rdz 1, 26-31) mo¿emy przeczytaæ z podzia³em na

role i z zastosowaniem elementów inscenizacji.

Narrator: A wreszcie rzek³ Bóg:
Bóg: „Uczyñmy cz³owieka na Nasz obraz, podobnego Nam.
Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrz-
nym, nad byd³em, nad ziemi¹ i nad wszystkimi zwierzêtami
pe³zaj¹cymi po ziemi!”
Narrator: Stworzy³ wiêc Bóg cz³owieka na swój obraz, na ob-
raz Bo¿y go stworzy³: stworzy³ mê¿czyznê i niewiastê. Po czym
Bóg im b³ogos³awi³, mówi¹c do nich:
Bóg: „B¹dŸcie p³odni i rozmna¿ajcie siê, abyœcie zaludnili zie-
miê i uczynili j¹ sobie poddan¹; abyœcie panowali nad rybami
morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwie-
rzêtami pe³zaj¹cymi po ziemi”.
Narrator: I rzek³ Bóg:
Bóg: „Oto wam dajê wszelk¹ roœlinê przynosz¹c¹ ziarno po
ca³ej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasie-
nie: dla was bêd¹ one pokarmem. A dla wszelkiego zwierzêcia
polnego i dla wszelkiego ptactwa w powietrzu, i dla wszystkie-
go, co siê porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek ¿ycia,
bêdzie pokarmem wszelka trawa zielona”.
Narrator: I sta³o siê tak. A Bóg widzia³, ¿e wszystko, co uczy-
ni³, by³o bardzo dobre (Rdz 1, 26-31).

IV. Bóg naszym Stworzycielem

Na obraz

Bo¿y

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

W momencie czytania fragmentu: Stworzy³ wiêc Bóg cz³o-

wieka… na œrodek wychodz¹ wytypowani wczeœniej ch³opiec
i dziewczynka i siadaj¹ na ustawionych krzes³ach. Pozostali
uczestnicy mog¹ mieæ rekwizyty poszczególnych wymienia-
nych w tekœcie dzie³ stworzenia i wychodziæ z nimi na œrodek
klasy w momencie ich odczytywania przez lektorów: Oto wam
dajê... Mo¿emy do tego zastosowaæ obrazy, które wykorzysta-
liœmy podczas poprzedniej katechezy.

Nastêpnie uczniowie wyszukuj¹ w tekœcie biblijnym zada-

nia, jakie cz³owiek otrzyma³ od Boga. Uczniowie powinni
wskazaæ, ¿e tymi zadaniami s¹: b¹dŸcie p³odni i rozmna¿ajcie
siê, zaludnijcie ziemiê, czyñcie j¹ sobie poddan¹, panujcie nad
rybami morskimi… W dalszej czêœci katechezy podkreœlamy,
¿e Bóg daje mu w posiadanie, w zarz¹dzanie ca³y œwiat, wszyst-
ko, co na nim istnieje, czyni cz³owieka odpowiedzialnym za
œwiat. To od cz³owieka zale¿y, jak œwiat bêdzie wygl¹da³ i jak
mu siê na tym œwiecie bêdzie ¿y³o. Pan Bóg pragnie, abyœmy
wszystkie swoje umiejêtnoœci, swoje talenty wykorzystywali
do budowania œwiata, który s³u¿y cz³owiekowi. Cz³owiek otrzy-
muje od Boga te wa¿ne zadania, gdy¿ zosta³ stworzony na Jego
obraz i podobieñstwo.

C. Zakoñczenie

Owocem tej katechezy powinna byæ poczucie odpowiedzial-

noœci wynikaj¹cej z tego, ¿e zostaliœmy stworzeni na obraz i po-
dobieñstwo Boga. Mo¿emy j¹ wyraziæ w postaci ³añcucha
odpowiedzialnoœci. W tym celu przygotowujemy paski papie-
ru szerokoœci ok. 5 cm w ró¿nych kolorach. Na ka¿dym pasku
nale¿y zapisaæ s³owo zdania wyra¿aj¹cego poczucie odpowie-
dzialnoœci. Mo¿e to byæ na przyk³ad zdanie:

ZOSTA£EM STWORZONY NA OBRAZ I PODOBIEÑ-
STWO BO¯E, DLATEGO CHCÊ PODOBNIE JAK BÓG
OBDARZAÆ INNYCH DOBREM, MI£OŒCI¥, WSPÓ£-
CZUCIEM, PRZEBACZENIEM…

27. Bóg stworzy³ cz³owieka

Odpowie-
dzialne zada-
nia

£añcuch
odpowie-
dzialnoœci

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Zdanie powinno zawieraæ tyle s³ów, ilu jest uczniów obec-

nych w danym dniu na katechezie. W efekcie otrzymujemy
³añcuch, jaki siê czasem robi na choinkê – ³añcuch odpowie-
dzialnoœci. Wykonany ³añcuch mo¿emy zawiesiæ w klasie.

3. Zeszyt ucznia

Temat: BÓG STWORZY£ CZ£OWIEKA
Z trzeciego akapitu w podrêczniku uczniowie przepisuj¹ zda-
nie, które wyjaœnia, co to znaczy, ¿e cz³owiek jest obrazem Pana
Boga. (Cz³owiek jest obrazem Pana Boga w tym, ¿e mo¿e my-
œleæ, kochaæ, wspó³czuæ, przebaczaæ czy ulepszaæ œwiat).

4. Praca domowa

Wyszukanie w Piœmie Œwiêtym psalmów pochwalnych, wybra-
nie jednego z nich i napisanie w zeszycie – w kilku zdaniach
– o czym opowiada lub przepisanie do zeszytu wersetu wybra-
nego psalmu, który wychwala Boga. W s³abszej klasie kateche-
ta mo¿e podaæ numery psalmów, np. 147, 148, 149.

IV. Bóg naszym Stworzycielem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

28. DZIÊKUJEMY BOGU ZA STWORZENIE

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Uczymy wyra¿ania wiary i mi³oœci wzglêdem Boga Stwo-

rzyciela przez dziêkowanie Mu za wszystko, co stworzy³ i stwa-
rza dla cz³owieka. Kszta³tujemy postawê dziêkczynienia Bogu
za stworzenie.

Treœæ orêdzia zbawczego

Katecheza ma przybli¿yæ istotê modlitwy dziêkczynnej za

stworzenie jako pierwszej odpowiedzi wiary i mi³oœci wzglê-
dem Boga – Stwórcy i Dawcy wszelkich darów. Od najdawniej-
szych czasów cz³owiek, patrz¹c na piêkny œwiat, na przyrodê,
obserwuj¹c swoje ¿ycie i ¿ycie innych ludzi, nie tylko zachwy-
ca³ siê ich piêknem, ale te¿ na ró¿ne sposoby zwraca³ siê do
Boga Stworzyciela, aby Mu za te dary podziêkowaæ. Dziêku-
j¹c Bogu za wszelkie stworzenie i za ¿ycie, cz³owiek wyznaje
wiarê w to, ¿e Bóg stworzy³ wszystko, ¿e nadal daje ¿ycie
i opiekuje siê ludŸmi i ca³ym œwiatem. Dziêkuj¹c, cz³owiek roz-
wija swoj¹ mi³oœæ i przyjaŸñ z Bogiem.

W Biblii s¹ liczne modlitwy, za poœrednictwem których lu-

dzie wyra¿ali i nadal wyra¿aj¹ swoje podziêkowanie Bogu za

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

wszystko, co stworzy³. Przyk³adem takiego dziêkczynienia jest
modlitwa zapisana w Ksiêdze Daniela. Izraelici zamiast s³owa
„dziêkujê” u¿ywali wyrazów podobnych, np. „b³ogos³awiê”,
„wielbiê”, „chwalê”. Szczególn¹ modlitw¹ dziêkczynn¹ s¹
psalmy. Jednak najdoskonalszym dziêkczynieniem Bogu za
dzie³o stworzenia jest Eucharystia (z gr. Eucharystia = dziêk-
czynienie). Rozwijaj¹c swoje zdolnoœci, cz³owiek mo¿e w ró¿-
nej formie sk³adaæ Bogu dziêkczynienie za dzie³o stworzenia.

Metody i œrodki dydaktyczne

inscenizacja;
pogadanka;
praca z podrêcznikiem;
analiza tekstu biblijnego;
czytanie tekstów biblijnych i liturgicznych;
praca w grupach;
„prezent” dla ka¿dego ucznia (ilustracja piêkna stworzeñ);
instrumenty muzyczne (np. grzechotki, cymba³ki, tambury-
no…);
wazon z kwiatami;
wi¹zanki zbó¿;
owoce;
kolorowe kamienie, muszle itp.;
tabela dla ka¿dego ucznia.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Rozpoczynamy od uœwiadomienia uczniom istoty naturalne-

go aktu ludzkiej wdziêcznoœci. Odwo³uj¹c siê do zdobytych wcze-
œniej wiadomoœci dotycz¹cych stworzenia œwiata, stawiamy pro-
blem okazywania Bogu wdziêcznoœci za dzie³o stworzenia.

IV. Bóg naszym Stworzycielem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

B. Rozwiniêcie

Wykorzystujemy teksty biblijne: Dn 3, 57.62-63.72-73.75-

76.81-82; Ps 100, 1-4 oraz fragment I Modlitwy Eucharystycz-
nej we Mszy z udzia³em dzieci, by w oparciu o nie pomóc
uczniom nabyæ umiejêtnoœæ dziêkowania Bogu za stworzenie.
Modlitwê dziêkczynn¹ ukazujemy jako wyraz wiary i mi³oœci
wzglêdem Boga-Stwórcy.

C. Zakoñczenie

Uczniowie w grupach przygotowuj¹, a potem wypowiada-

j¹ modlitwê dziêkczynn¹ s³owami Ps 100, 1-4, w³¹czaj¹c w ni¹
– wed³ug w³asnych pomys³ów – grê na instrumentach, taniec,
œpiew oraz modlitwê spontaniczn¹.

2. Katecheza

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy wrêczeniem uczniom ma³ych

prezentów (kolorowe koperty lub ruloniki przewi¹zane wst¹¿-
k¹, w których znajduj¹ siê widokówki albo ilustracje wyciête
z kolorowych czasopism b¹dŸ kalendarzy i przedstawiaj¹ce
piêkno przyrody, roœliny, zwierzêta, ludzi ró¿nych ras, ma³e
dzieci), które otworz¹ na znak dany przez katechetê. Nastêp-
nie prowadzimy krótk¹ rozmowê z uczniami na temat otrzyma-
nych prezentów i reakcji, które towarzyszy³y ich odbieraniu.
Dlaczego odbieraj¹c prezent wypowiadali s³owo: „dziêkujê”?
Co przedstawiaj¹ prezenty, które otrzymali? Kto sprawi³, ¿e
istniej¹ te cuda przyrody, o których przypominaj¹ ilustracje?
Kto wci¹¿ daje ¿ycie ludziom, zwierzêtom i ptakom? Dla kogo
Bóg podarowa³ ca³y œwiat? Komu wiêc nale¿y siê najwiêksze
podziêkowanie za tyle darów, prezentów o wiele wspanialszych
ni¿ widokówki, które je przypominaj¹?

Pogadankê koñczymy pytaniem, jak mo¿emy Panu Bogu

dziêkowaæ za stworzenie?

Wdziêcznoœæ
za Bo¿e dary

28. Dziêkujemy Bogu za stworzenie

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Praca z tek-

stem biblij-

nym

Dn 3, 57.62-

63.72-73.75-

76.81-82;

Ps 100, 1-4

Eucharystia

dziêkczynie-

niem

IV. Bóg naszym Stworzycielem

Czyny Boga

Czyny cz³owieka,

„czyny” przyrody

To znaczy:

– Wykrzykujcie
– s³u¿cie
– stañcie z okrzykami radoœci
– wstêpujcie z dziêkczynieniem

i z hymnami

– chwalcie
– b³ogos³awcie
– wywy¿szajcie

Stworzy³

B. Rozwiniêcie

Wprowadzamy uczniów do czytania tekstów Ÿród³owych

informuj¹c, ¿e od najdawniejszych czasów cz³owiek, patrz¹c na
piêkny œwiat, na przyrodê, obserwuj¹c swoje ¿ycie i ¿ycie innych
ludzi, nie tylko zachwyca³ siê ich piêknem, ale te¿ na ró¿ne spo-
soby zwraca³ siê do Boga Stworzyciela, aby Mu za te dary po-
dziêkowaæ. Wykorzystuj¹c teksty podane w podrêczniku dla
ucznia: Dn 3, 57.62-63.72-73.75-76.81-82; Ps 100, 1-4, kszta³-
tujemy umiejêtnoœæ wyra¿ania wiary i mi³oœci wzglêdem Boga
przez modlitwê dziêkczynn¹ za stworzenie. Wyjaœniamy, ¿e Izra-
elici zamiast s³owa „dziêkujê” u¿ywali innych wyrazów o podob-
nym znaczeniu, a tak¿e uwa¿ali, ¿e wszystko stworzenie mo¿e
Bogu dziêkowaæ swoim istnieniem. Uczniowie czytaj¹ teksty
i uzupe³niaj¹ pierwsze dwie kolumny tabeli. Po zakoñczeniu
pracy tabela powinna wygl¹daæ nastêpuj¹co:

Podsumowujemy pracê uczniów ustalaj¹c, ¿e wszystkie

okreœlenia znajduj¹ce siê w drugiej kolumnie tabeli mo¿na
zast¹piæ jednym s³owem. Zatem w kolumnie trzeciej wpisuje-
my s³owo: dziêkujcie.

Przybli¿amy uczniom prawdê, ¿e dziêkuj¹c Bogu za wszel-

kie stworzenie i za ¿ycie, cz³owiek wyznaje wiarê w to, ¿e Bóg
stworzy³ wszystko, ¿e nadal daje ¿ycie i opiekuje siê ludŸmi
i ca³ym œwiatem. Dziêkuj¹c, cz³owiek rozwija swoj¹ mi³oœæ
i przyjaŸñ z Bogiem. Wreszcie zapoznajemy z najdoskonal-
szym dziêkczynieniem Bogu za dzie³o stworzenia, jakim jest
Eucharystia (z gr. Eucharystia = dziêkczynienie).

Wskazujemy na s³owa z I Modlitwy Eucharystycznej we

Mszy z udzia³em dzieci (zamieszczone w podrêczniku dla

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

ucznia). Czytamy te s³owa z podzia³em na role (s³owa kap³ana
czyta katecheta, aklamacjê zaœ wszyscy uczniowie). Szukamy
s³ów, które okreœlaj¹ nasz sposób wyra¿ania dziêkczynienia
Bogu za stworzenie. W drugiej kolumnie tabeli mo¿emy dopi-
saæ s³owa: wielbimy, wo³amy.

W podsumowaniu zwracamy uwagê na to, ¿e ka¿dy uczeñ

mo¿e nie tylko na religii i na Mszy dziêkowaæ Bogu za stwo-
rzenie, ale w ka¿dej chwili i na ró¿ne sposoby. Dziêkuj¹c Bogu
za swoje ¿ycie, za ¿ycie innych ludzi i za ca³e stworzenie, roz-
wijamy swoj¹ wiarê, mi³oœæ i przyjaŸñ z Bogiem.

C. Zakoñczenie

Wyjaœniamy, ¿e poprzez s³owa wystêpuj¹ce w omawianych

dziœ tekstach, takie jak: wykrzykujcie, stawajcie z radoœci¹…
autorzy zachêcaj¹, by dziêkowaæ Bogu tak¿e œpiewem, tañcem
i graniem. Pytamy uczniów o to, w jaki inny jeszcze sposób
ludzie mog¹ wyra¿aæ Bogu swoje podziêkowanie za stworze-
nia? (malowanie, rysowanie, rzeŸbienie…)

My równie¿ mo¿emy wykorzystaæ swoje zdolnoœci i w ró¿-

norodny sposób podziêkowaæ Panu Bogu za stworzenie.

Dzielimy uczniów na grupy, daj¹c wszystkim jednakowe

polecenie, aby przygotowali modlitwê dziêkczynn¹ s³owami Ps
100, 1-4, wykorzystuj¹c w niej dostêpne w sali rekwizyty (kwia-
ty, owoce, muszle…), instrumenty muzyczne (grzechotki, cym-
ba³ki…) oraz stosuj¹c tañce, œpiewy i w³asne s³owa modlitwy.
Na zakoñczenie katechezy nastêpuje modlitwa poszczególnych
grup. Grupy, które nie zd¹¿¹ zaprezentowaæ swojej modlitwy,
bêd¹ mog³y rozpocz¹æ t¹ modlitw¹ nastêpn¹ katechezê.

3. Zeszyt ucznia

Temat: DZIÊKUJEMY BOGU ZA STWORZENIE
Treœci¹ zapisu mo¿e byæ tabela sporz¹dzana w toku lekcji.

4. Praca domowa

Wkleiæ do zeszytu otrzyman¹ ilustracjê, u³o¿yæ i napisaæ swo-
je podziêkowanie Bogu za stworzenia przedstawione na niej.

Modlitwa
wyrazem
wdziêcznoœci

28. Dziêkujemy Bogu za stworzenie

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

29. MOJE MIEJSCE W DZIELE STWORZENIA

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Na podstawie tekstu Rdz 1, 26 wyjaœniamy, co to znaczy byæ

odpowiedzialnym za dzie³o stworzenia i uczymy odpowiedzial-
nych wyborów bêd¹cych wyrazem poszanowania ¿ycia ka¿de-
go cz³owieka i otaczaj¹cego œwiata. Kszta³tujemy postawê
odpowiedzialnoœci za w³asne ¿ycie i za otaczaj¹cy œwiat.

Treœæ orêdzia zbawczego

Ukazujemy wezwanie Bo¿e do udzia³u cz³owieka w dziele

stworzenia. W³aœciw¹ realizacj¹ tego wezwania jest postawa
odpowiedzialnoœci za ¿ycie w³asne i innych ludzi oraz za ca³y
otaczaj¹cy œwiat. Dzia³anie zgodne z poszanowaniem prawa
Bo¿ego wzglêdem wszelkiego stworzenia jest odpowiedzialnym
udzia³em w stwórczym dziele Boga, w Jego mi³oœci i m¹droœci,
prowadzi do pe³ni rozwoju cz³owieczeñstwa. Wszystkim lu-
dziom – obdarzonym zdolnoœci¹ myœlenia i wyboru – Bóg daje
polecenie i wezwanie, aby panowali nad ca³ym stworzonym
œwiatem. Bóg uczyni³ cz³owieka odpowiedzialnym za ziemiê, za
wszystko, z czym siê na ziemi spotyka, zw³aszcza za ¿ycie ka¿-

IV. Bóg naszym Stworzycielem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

dego cz³owieka i za w³asne ¿ycie. Byæ odpowiedzialnym to zna-
czy: planowaæ dzia³anie, by osi¹gn¹æ w³aœciwy cel, przewidy-
waæ skutki swego postêpowania i braæ je na siebie, wybieraæ
dobro, dobre cele dzia³ania, wed³ug w³aœciwej hierarchii warto-
œci. Im wiêksza œwiadomoœæ, czyli m¹drzejsze poznanie oraz
lepszy wybór celów, wartoœci, œrodków dzia³ania, tym odpowie-
dzialnoœæ jest wiêksza, doskonalsza i cz³owiek bardziej siê roz-
wija. Podkreœlamy wartoœæ nauki szkolnej oraz wartoœæ rozwi-
jania talentów, zdolnoœci dla lepszego poznania praw panuj¹cych
w przyrodzie, by teraz i w przysz³oœci coraz lepiej opiekowaæ siê
przyrod¹ i z niej korzystaæ, by byæ coraz bardziej odpowiedzial-
nym za poszanowanie ¿ycia w³asnego i innych ludzi.

Metody i œrodki dydaktyczne

analiza wiersza;
pogadanka;
analiza tekstu biblijnego;
praca z podrêcznikiem;
praca w grupach;
zdania niedokoñczone;
podrêczniki: do religii, jêzyka polskiego, historii i przyrody;
teksty do pracy w grupach;
kartki z niedokoñczonymi zdaniami.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Odwo³uj¹c siê do doœwiadczenia dzieci lub do tekstu wier-

sza znanego z jêzyka polskiego pt. „Rozmowa” uœwiadamiamy
wyj¹tkowe miejsce cz³owieka w ca³ym œwiecie stworzonym.
Stawiamy problem – w czym ta wyj¹tkowoœæ siê przejawia?

29. Moje miejsce w dziele stworzenia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

IV. Bóg naszym Stworzycielem

B. Rozwiniêcie

Wyjaœniamy tekst biblijny Rdz 1, 26 jako powo³anie do udzia-

³u w dziele stworzenia, do odpowiedzialnoœci za stworzenie.
Poznawanie i poszanowanie praw przyrody i prawa Bo¿ego
wzglêdem zdrowia i ¿ycia cz³owieka oraz wzglêdem œwiata przy-
rody o¿ywionej i nieo¿ywionej. Troskê o w³aœciwy rozwój i wy-
korzystanie zdolnoœci ukazujemy jako wyraz odpowiedzialno-
œci za dzie³o stworzenia i udzia³ w stwórczym dziele Boga.

C. Zakoñczenie

Metod¹ uzupe³niania zdañ niedokoñczonych uczniowie

utrwalaj¹ nowe postawy i dokonuj¹ pewnego rodzaju rachun-
ku sumienia.

2. Katecheza

A. Wstêp

Ukazujemy œcis³y zwi¹zek cz³owieka ze œwiatem przyrody

a jednoczeœnie jego wyj¹tkowe miejsce w œwiecie stworzonym,
odwo³uj¹c siê do modlitw dziêkczynnych za dzie³o stworzenia
lub prowadzimy refleksjê nad treœci¹ wiersza znanego z lekcji
jêzyka polskiego:

Rozmowa

Lubiê s³uchaæ, jak mówi pole,
Jak wœród k³osów szepcz¹ k¹kole,
Rycz¹ krowy, chrz¹kaj¹ œwinie,
Letni wietrzyk szumi w leszczynie
I ciekawa jestem ogromnie,
O czym one tak mówi¹ do mnie…

Lecz nie mówi pole po polsku,
K¹kol szepcze coœ po k¹kolsku,

Cz³owiek

a przyroda

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Œwinka chrz¹ka coœ sobie po œwiñsku,
Wiatr w leszczynie gra po leszczyñsku,
A ja s³ucham i nie rozumiem,
I pogadaæ z nimi nie umiem…

(Danuta Wawi³ow)

(Por. Hanna Dobrowolska, Jutro pójdê w œwiat. Podrêcznik do
kszta³cenia literackiego i jêzykowego dla klasy czwartej szko-
³y podstawowej, WSiP, Warszawa 1989, s. 49.)

W refleksji nad wierszem akcentujemy œcis³y zwi¹zek cz³o-

wieka ze œwiatem przyrody a jednoczeœnie jego wyj¹tkowe
miejsce i zadania wobec œwiata. Na czym polega wyj¹tko-
we miejsce i zadanie cz³owieka w ca³ym stworzeniu?

B. Rozwiniêcie

Rozpoczynamy od odczytania Rdz 1, 26 i prosimy, by

uczniowie odnaleŸli, jakie zadanie stawia Bóg przed cz³owie-
kiem. Zapisujemy na tablicy s³owa: „Niech panuje” i prowa-
dzimy do wyjaœnienia ich znaczenia. W tym celu przywo³uje-
my treœci znane ju¿ uczniom z katechezy o stworzeniu cz³owie-
ka. Prosimy, by uczniowie odczytali fragment z wczeœniejszej
katechezy „Bóg stworzy³ cz³owieka” – akapit 3 i odnaleŸli, jak
nale¿y rozumieæ polecenie Pana Boga. Uczniowie powinni
wskazaæ na wyra¿enie: „Ma zarz¹dzaæ ca³ym stworzonym
œwiatem”. Wyjaœniamy, ¿e cz³owiek mo¿e to zadanie wype³-
niaæ, dlatego ¿e Bóg da³ cz³owiekowi rozum i woln¹ wolê, czyli
zdolnoœæ wybierania, dziêki której mo¿e decydowaæ, co chce
czyniæ. Dlatego wyra¿enie „Niech panuje” znaczy tu te¿ –
„Niech bêdzie odpowiedzialny”. Prosimy uczniów, by odnaleŸli
w swoich podrêcznikach lub w tekœcie Pisma Œwiêtego tekst
Rdz 1, 26. Jeden z uczniów czyta g³oœno tekst, zatrzymuj¹c siê
nad zwrotem „Niech panuje” i dopowiadaj¹c w tym miejscu:
„To znaczy: niech bêdzie odpowiedzialny”.

Nastêpnie pomagamy uczniom odkryæ, co znaczy byæ od-

powiedzialnym uczniem klasy IV. W tym celu dzielimy klasê
na grupy. Ka¿da grupa otrzymuje dwa teksty (za³¹cznik 1 i 2 lub
1 i 3) i zwi¹zane z nimi dwa zadania.

Wyj¹tkowa
cz¹stka
przyrody

Praca z tek-
stem biblij-
nym

Rdz 1, 26

Odpowie-
dzialnoœæ na
nasz¹ miarê

29. Moje miejsce w dziele stworzenia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

IV. Bóg naszym Stworzycielem

1) Na podstawie pierwszego tekstu wyjaœnij, na czym po-

lega odpowiedzialnoœæ.

2) Na podstawie drugiego tekstu okreœl, czy bohater opo-

wiadania okaza³ siê odpowiedzialnym? Uzasadnij odpowiedŸ.

W podsumowaniu pracy w grupach powinny znaleŸæ siê

nastêpuj¹ce treœci: byæ odpowiedzialnym, to znaczy: planowaæ
dzia³anie, by osi¹gn¹æ w³aœciwy cel, przewidywaæ skutki swego
postêpowania, braæ na siebie skutki swego postêpowania, wy-
bieraæ dobro, dobre cele dzia³ania, wed³ug w³aœciwej hierarchii
wartoœci.

C. Zakoñczenie

Wiemy ju¿, co znaczy panowaæ nad œwiatem, czyli byæ

odpowiedzialnym. Jak to zadanie mo¿e wype³niaæ uczeñ kla-
sy IV? Proponujemy pracê z partnerem. Ka¿da para otrzymu-
je polecenie, by dokoñczyæ zdanie, którego pocz¹tek znajduje
siê na wrêczonej im kartce.

Zdania do uzupe³nienia:
I.

Uczeñ odpowiedzialny za podarowane mu przez Boga
zdolnoœci…

II. Uczeñ odpowiedzialny za swoje zdrowie i ¿ycie…
III. Uczeñ odpowiedzialny za zdrowie i ¿ycie innych lu-

dzi…

IV. Uczeñ odpowiedzialny za otaczaj¹cy go œwiat przyro-

dy…

Po skoñczonej pracy wybrani uczniowie odczytuj¹ swoje

wypowiedzi. Zauwa¿amy, ¿e bycie odpowiedzialnym wcale
nie jest ³atwe, dlatego prosimy Pana Boga, by ci¹gle nas uczy³
wype³niaæ to zadanie. Mo¿emy to uczyniæ modlitw¹ z pod-
rêcznika.

3. Zeszyt ucznia

Temat: MOJE MIEJSCE W DZIELE STWORZENIA
Zapisem mog¹ byæ uzupe³nione zdania.

Kogo na-

zwiesz odpo-

wiedzialnym?

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

4. Praca domowa:

Korzystaj¹c z treœci katechezy nr 29, wypisz czyny œwiadcz¹-
ce o odpowiedzialnoœci za ¿ycie cz³owieka i za ca³¹ ziemiê.

Za³¹cznik 1

Na œwiecie ¿yje wiele gatunków istot, spoœród których gatunek

ludzki wyró¿nia siê pewnymi, jemu tylko w³aœciwymi cechami.

Cz³owiek jest istot¹ rozumn¹ i twórcz¹. Jako istota rozum-

na jest odpowiedzialny za w³asne postêpowanie i jego skutki.
Ma wewnêtrzne, intuicyjne i wyrobione przez wychowanie po-
czucie, co jest dobre, a co z³e. Ponosi wiêc odpowiedzialnoœæ
przed samym sob¹, przed w³asnym sumieniem, którego nie da
siê w ¿aden sposób oszukaæ.

Zachowanie ludzkie, mimo wielu podobieñstw, ró¿ni siê od

zwierz¹t. Cz³owiek potrafi pracowaæ, œwiadomie planowaæ
swoj¹ dzia³alnoœæ i w wiêkszoœci przypadków trafnie przewi-
dywaæ jej nastêpstwa. Ma aspiracje, d¹¿y do czegoœ lepszego.
Ma te¿ woln¹ wolê, która pozwala mu kierowaæ jego postêpo-
waniem i rozwojem. Dziêki niej przekazuje doœwiadczenia
i wiedzê nastêpnym, m³odszym pokoleniom. Powstaje wiêc
dorobek (kultura), dziêki któremu ludzkoœæ siê rozwija.
(Ewa Marciniak, Maria Gensler, Andrzej Syta, Historia i spo-
³eczeñstwo dla klasy 4, WSiP, Warszawa 1999, s. 34.)

Za³¹cznik 2

A potem…
Po lekcjach Micha³ gra³ w pi³kê z kolegami, a potem przy-

szed³ do domu i zjad³ obiad. Pobawi³ siê trochê zabawkami
i postanowi³ odrobiæ lekcje. Przypomnia³ sobie, ¿e jeszcze nie
ogl¹da³ telewizji. Zabra³ pióro oraz ksi¹¿ki i zeszyt do mate-
matyki i usiad³ przed telewizorem. Potem zadzwoni³ telefon.
Micha³ po rozmowie zagapi³ siê i po³o¿y³ pióro przy aparacie.
Wróci³ znów do telewizji. PóŸniej zaczê³y mu siê kleiæ oczy
i po³o¿y³ siê spaæ. Mimo póŸnej pory przysz³a te¿ na telewizjê
jego siostra. Bezwiednie po³o¿y³a swój blok rysunkowy na
ksi¹¿ce i zeszycie Micha³a. Zrobi³o jej siê gor¹co, wiêc zdjê³a
sweter i po³o¿y³a na bloku.

29. Moje miejsce w dziele stworzenia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Rano Micha³ wsta³, umy³ siê, zjad³ œniadanie i zacz¹³ pako-

waæ ksi¹¿ki do tornistra.

A gdzie ksi¹¿ka i zeszyt do matematyki!? Gdzie moje pió-

ro?! – krzycza³. Kto mi to wszystko zabra³? – wrzeszcza³ co-
raz g³oœniej i rozpaczliwiej. Nie znalaz³. Rozp³aka³ siê i w
koñcu spóŸni³ siê do szko³y. – Co by³o potem? Dokoñcz opo-
wiadanie… Powiedz w³asnymi s³owami – co to znaczy byæ
odpowiedzialnym?
(Wanda El¿bieta Papis, Wzrastam w m¹droœci. Ksi¹¿ka dla
ucznia z æwiczeniami na godziny wychowawcze, cz. I, TRA-
WERS, Warszawa 1994, s. 47-48.)

Za³¹cznik 3

Mama rano ugotowa³a miêso na obiad i zostawi³a na stole

do ostudzenia. Zanim posz³a do pracy, poleci³a Arturowi, aby
póŸniej schowa³ je do lodówki. Ch³opiec zjad³ œniadanie i wy-
bieg³ na podwórko do kolegów, którzy go wo³ali. Zostawi³
otwarte drzwi do kuchni. Na stole wci¹¿ sta³o miêso na obiad.
Pies wszed³ do kuchni i porwa³ je. Kto za to ponosi odpowie-
dzialnoœæ?

(Tam¿e, s. 49.)

IV. Bóg naszym Stworzycielem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Spis treści

15. Bóg jedyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
16. Bóg obietnic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
17. Bóg przemawia przez Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
18. Jezus wypełnieniem obietnic Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
19. Oddawanie czci Bogu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
20. Wiara warunkiem spełnienia się Bożych obietnic . . . . . . . . . 32
21. Psalmy śpiewane Bogu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
22. Wiara darem dla człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
23. Kim Ty jesteś, Panie Boże? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
24. Czekamy na Boga – Adwent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
25. Bóg objawia się jako Stworzyciel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
26. Hymn o stworzeniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
27. Bóg stworzył człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
28. Dziękujemy Bogu za stworzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
29. Moje miejsce w dziele stworzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
5 SP zeszyt II
4 SP zeszyt II
4 SP zeszyt 4
2 SP zeszyt 7
2 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 6
2 SP zeszyt 6 (2)
4 SP zeszyt I
5 SP zeszyt 0
2 SP zeszyt 2
5 SP zeszyt I
5 SP zeszyt 1
2 SP zeszyt 1
2 SP zeszyt 8
5 SP zeszyt 3
2 SP zeszyt 5
4 SP zeszyt 3
2 SP zeszyt 4

więcej podobnych podstron