4 SP zeszyt 4

Bóg pragnie

naszego szczęścia

Bóg zawsze

wierny swojemu

przymierzu

Bóg pragnie

naszego szczęścia

Bóg zawsze

wierny swojemu

przymierzu

zeszyt

katechezy

40-51

zeszyt

katechezy

40-51

Klasa IV

VIb.

VII.

VIb.

VII.

Zeszyty 04 SP.p65

2006-07-28, 02:32

Poradnik metodyczny do podręcznika nr AZ-21-01/1-1 do nauczania religii rzymsko-katolickiej na

terenie całej Polski, z zachowaniem praw biskupów diecezjalnych, przeznaczonego dla klasy IV

szkoły podstawowej, zgodnego z programem nauczania nr AZ-2-01/1.

Recenzenci: ks. dr Józef Kraszewski, ks. prof. dr hab. Kazimierz Misiaszek SDB.

REDAKTORZY TOMU

ks. Andrzej Hajduk SJ, s. Anna Walulik CSFN

ZESPÓŁ AUTORÓW

pod kierunkiem ks. Zbigniewa Marka SJ

ks. Tomasz Lenczewski (Kalisz)

Małgorzata Mendyk (Legnica)

Marek Mendyk (Legnica)

Ewa Miśkowiec (Kraków)

s. Ewa Modzelewska SAC (Warszawa)

ks. Janusz Mółka SJ (Kraków)

Jolanta Strojek (Radom)

Małgorzata Suska (Kraków)

s. Anna Walulik CSFN (Kraków)

Barbara Wysokińska (Biała Podlaska)

Agnieszka Banasiak (Katowice)

Paweł Barczyński (Kraków)

Dorota Cieślik (Olkusz)

Aneta Czerenecka (Skawina)

Piotr Ćwik (Skawina)

Małgorzata Figuła (Ostrowiec Świętokrzyski)

s. Halina Iwaniuk USJK (Warszawa)

Krzysztof Kordylewski (Kraków)

ks. Andrzej Krasiński (Płock)
Anna Królikowska (Kraków)

Redakcja:

Dorota Cieślik, Anna Królikowska

Projekt okładki:

Tomasz Prażuch

Nihil obstat: Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego

ks. Adam Żak SJ, Kraków, 9 maja 2002 r., l.dz. 81/02

ISBN 978-83-7097-957-7 (WAM)

ISBN 978-83-88209-39-0 (WSFP)

WYDAWNICTWO WAM

ul. Kopernika 26; 31-501 Kraków

tel. (012) 429 18 88; fax (012) 429 50 03; e-mail: wam@wydawnictwowam.pl

DZIAŁ HANDLOWY

tel. (012) 429 18 88 wew. 322, 348, 366; (012) 423 75 00; fax (012) 430 32 10;

e-mail: handel@wydawnictwowam.pl

Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ:

http://WydawnictwoWam.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody wydawcy

nie można do podręcznika tworzyć żadnych materiałów pomocniczych.

Wznowienie 2005, 2008, 2009

WYDAWNICTWO WAM

ul. Kopernika 26 • 31-501 KRAKÓW

tel. (012) 62 93 200 • fax (012) 429 50 03

e-mail: wam@wydawnictwowam.pl

DZIAŁ HANDLOWY

tel. 012 62 93 254-256 • fax (012) 430 32 10

e-mail: handel@wydawnictwowam.pl

Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ

http://WydawnictwoWam.pl

tel. 012 62 93 260 • fax 012 62 93 261

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

40. LUDZIE BO¯EJ NADZIEI

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Pokazanie, ¿e biblijni bohaterowie mog¹ byæ nazwani ludŸ-

mi Bo¿ej nadziei, bo pozostali wierni Bogu nawet wówczas,
gdy prze¿ywali w ¿yciu zmagania i trudnoœci. Prowadzenie do
spotkania Boga w konkretnych wydarzeniach swojego ¿ycia.

Treœæ orêdzia zbawczego

Protoewangelia, obietnica Mesjasza wypowiedziana w ra-

ju przez Boga zaraz po upadku pierwszych ludzi, rozbrzmie-
wa echem na kartach Starego Testamentu. Nie jest to przypa-
dek, ¿e swój zbawczy plan Bóg ods³ania cz³owiekowi na sa-
mym pocz¹tku, choæ na jego wype³nienie bêdzie trzeba czekaæ
jeszcze kilka tysiêcy lat.

Ta wzmianka – mglista zapowiedŸ jest fundamentalna dla

wiary i nadziei ludzi oczekuj¹cych na zbawcz¹ interwencjê
Boga w dzieje cz³owieka. To, co jeszcze jest niezrozumia³e i do
koñca nie objawione, tchnie ju¿ ogromn¹ si³¹ i moc¹, staj¹c siê
proroczym przeczuciem dla wielu, którzy swe ¿ycie i trud
œwiadczenia o Bogu podjêli jako ¿yciowe powo³anie. Na kar-

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

tach Starego Testamentu znajdziemy wielu ludzi zdetermino-
wanych dla Boga, oddaj¹cych Mu swe ¿ycie w sposób zawsty-
dzaj¹cy niejednego wspó³czesnego chrzeœcijanina, który zna
ju¿ sens historii zbawczej i wype³nienie Bo¿ych obietnic
w Chrystusie.

Tê heroiczn¹ postawê, czêsto okupion¹ wielkim zmaganiem

i trudem, chcemy w tej katechezie przedstawiæ na przyk³adzie
¿ycia kilku wybranych postaci, które dzieci ju¿ wczeœniej po-
zna³y na katechezie. Trud Abla, który musia³ siê zmagaæ z obo-
jêtn¹ postaw¹ swego brata na sprawy Bo¿e, samotnoœæ Abra-
hama w podejmowaniu ¿yciowych decyzji dla ca³ej rodziny
wobec zaskakuj¹cych obietnic Bo¿ych, wytrwa³oœæ Noego
podczas budowy arki, otoczonego nieprawoœci¹ ludzi, albo
Maryi, która zgadzaj¹c siê na zrodzenie Jezusa, zrezygnowa³a
ca³kowicie ze swych ¿yciowych planów. Narazi³a siê na wzgar-
dê i niezrozumienie ziomków, a przecie¿ za jej spraw¹ proto-
ewangelia sta³a siê Ewangeli¹.

Metody i œrodki dydaktyczne

pogadanka;
praca z tekstem;
s³oneczko;
ilustracje z zadania domowego;
teksty do pracy w grupach;
tabela dla ka¿dej grupy.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

W pogadance wstêpnej, nawi¹zuj¹c do zadania domowego,

zwracamy uwagê na zwi¹zek postaci starotestamentalnych

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

z wspó³czesnymi œwiadkami Boga

B. Rozwiniêcie

Przedstawiamy trudne fakty z ¿ycia bohaterów biblijnych

jako wyraz niez³omnej wiary w obietnice i s³owo Bo¿e.

C. Zakoñczenie

Poszukujemy wydarzeñ z ¿ycia uczniów, które wymagaj¹

wiernoœci Bogu.

2. Katecheza

A. Wstêp

Prosimy, aby dzieci wymieni³y osoby z zadania domowego,

które jak Noe opieraj¹ siê z³u i grzechowi, walcz¹c z nim
w œwiecie (np. papie¿, kap³ani, zespo³y i piosenkarze chrzeœci-
jañscy itp., ale te¿ rodzice, nauczyciele, s¹siedzi). Chodzi o to,
aby pokazaæ, ¿e ci, co walcz¹ ze z³em, wcale nie musz¹ byæ
znani i widoczni w TV, lecz bez rozg³osu, ka¿dego dnia wyko-
nuj¹ swoje zadania. Stawiamy pytanie, co takiego ³¹czy dzisiej-
szych g³osicieli Ewangelii, tych co ostrzegaj¹ œwiat przed z³em
i grzechem, z tymi, którzy ¿yli jeszcze przed narodzeniem
Chrystusa?

B. Rozwiniêcie

Dzielimy klasê na grupy. Ka¿da otrzymuje krótk¹ charak-

terystykê poznanych ju¿ postaci biblijnych i na jej podstawie
wype³nia tabelê.

40. Ludzie Bo¿ej nadziei

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Poznaliœcie ju¿ historiê Kaina i Abla. Mieli na pewno inne

charaktery. S¹dz¹c po tym, jak¹ ofiarê z³o¿y³ Abel, mo¿na przy-
puszczaæ, ¿e by³ cz³owiekiem dok³adnym, dba³ym, wk³adaj¹-
cym serce w to, co robi³, natomiast z Kainem zapewne by³o
inaczej, skoro jego ofiara nie podoba³a siê Bogu. Rywalizacja
z bratem ze strony Kaina, chêæ dorównania mu albo pragnie-
nie bycia lepszym nie mog³o siê Bogu podobaæ. Bóg nie ocze-
kuje od nas rzeczy ponad nasze si³y i talenty. Dla Abla te¿ nie
by³o to ³atwe, skoro kocha³ Boga, tym bardziej musia³o mu
zale¿eæ na bracie, a ten nie myœla³ w kategoriach braterskich,
ale egoistycznych.

Wybudowa³ on arkê na polecenie Boga, aby unikn¹æ zag³a-

dy wodami potopu. Czy myœlicie, ¿e takie przedsiêwziêcie, jak
budowa potê¿nego statku (mia³ pomieœciæ nie tylko rodzinê
Noego, ale mnóstwo zwierz¹t), usz³o uwadze innych ludzi? Czy
Noe mia³ ³atwe ¿ycie wobec tych, którzy nie pomagali mu, ale
bêd¹c ludŸmi nieprawymi, jak ich nazywa Biblia, na pewno
przygl¹dali siê ciekawej „inwestycji” i robili z³oœliwe uwagi?
Przecie¿ na pustkowiu, gdzie mieszkali, nie by³o morza, gdzie
móg³by p³ywaæ tak potê¿ny statek. Noe musia³ mieæ wielk¹
wiarê i niez³omn¹ nadziejê, ¿e Bóg nie wystawi³ go na poœmie-
wisko ludzi, ale wype³ni swe obietnice i zapowiedzi. Musia³
bardzo wierzyæ Bogu.

To wielka postaæ Starego Testamentu. Jako stary cz³owiek,

nie maj¹cy syna, zostaje wezwany do opuszczenia swego mia-
sta Ur i wyrusza w nieznane, do kraju Kanaan. To niewiarygod-
ne, zw³aszcza dla ludzi starych, którzy przywi¹zani s¹ do swo-
ich rodzinnych miejsc i trudno ich namówiæ na zmianê. Nadzie-

Grupa I

Abel

Grupa II

Noe

Grupa III

Abraham

Wydarzenie

z ¿ycia

Jak zachowuje siê

otoczenie wobec

niego?

Postaæ

Jak zachowuje siê

biblijny bohater?

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

ja, ¿e Bóg realizuje swe zbawcze plany w jego ¿yciu, jest na-
prawdê godna podziwu.

Maryja zgodzi³a siê byæ matk¹ Syna Bo¿ego w chwili, kie-

dy nie mia³a jeszcze mê¿a, a by³a narzeczon¹ Józefa. W takiej
sytuacji prawo ¿ydowskie mog³o j¹ skazaæ na œmieræ za cudzo-
³óstwo. Maryja musia³a mieæ wielk¹ wiarê i nadziejê, ¿e Bóg
wie, co robi, skoro daje jej to zadanie w takiej chwili. Musia³a
liczyæ siê z tym, ¿e ludzie, s¹siedzi nie uwierz¹ jej i bêd¹ my-
œleæ swoje. To wielka rzecz s³uchaæ bardziej Boga ni¿ ludzi.

Zbieraj¹c wyniki pracy w grupach, tworzymy na tablicy

tabelê, która mo¿e wygl¹daæ nastêpuj¹co

W podsumowaniu uzupe³niamy, ¿e Abel, Noe, Abraham,

Maryja, ludzie ¿yj¹cy nadziej¹ Bo¿¹, nie mieli ³atwego ¿ycia,
ale musieli siê zmagaæ z ró¿nymi trudnoœciami. Bóg wcale nie
usuwa³ przeszkód z ich ¿ycia i nie czyni³ go ³atwiejszym przez
to, ¿e ich wybra³ na swych œwiadków i wykonawców planu
zbawienia.

Grupa IV

Maryja

Wydarzenie

z ¿ycia

Jak zachowuje

siê otoczenie

wobec niego?

Postaæ

Jak zachowuje siê

biblijny bohater?

Sk³ada ofiary
Bogu

Buduje arkê

Zostawia swój
dom.

Zwiastowanie

Abel

Noe

Abraham

Maryja

Zazdroœæ brata

Szyderstwo lu-
dzi nieprawych

Drwina

Mog³a byæ
skazana na
œmieræ za cu-
dzo³óstwo

Jest wierny
w wype³nianiu
prawa

Jest pos³uszny
poleceniu Boga

Trud wêdrówki
na stare lata

Przyjêcie Syna
Bo¿ego do swe-
go ¿ycia jeszcze
przed ma³¿eñ-
stwem z Józefem

40. Ludzie Bo¿ej nadziei

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Nastêpnie prosimy, by uczniowie w podobny sposób scha-

rakteryzowali postaci wymienione we wstêpie katechezy. Koñ-
czymy tê rozmowê pytaniem, co jest wspólnego w zachowa-
niu postaci biblijnych i tych wspó³czesnych? Uczniowie powin-
ni dostrzec, ¿e ka¿da z nich wierzy Bogu i ufa, ¿e Jego obiet-
nice bêd¹ spe³nione. Dlatego mo¿emy ich nazwaæ LUD•MI
NADZIEI. Wyjaœniamy, ¿e od chwili naszego chrztu my rów-
nie¿ zostaliœmy zaproszeni, by byæ ludŸmi nadziei, bo dziêki
³¹cznoœci z Jezusem, w którym Bóg wype³ni³ swoje obietnice,
mo¿emy nawet w trudnych wydarzeniach naszego ¿ycia oka-
zaæ siê wiernymi Bogu.

C. Zakoñczenie

Prosimy, by uczniowie w zeszycie na œrodku strony napisali

swoje imiê, a nastêpnie, tworz¹c s³oneczko, narysowali wyda-
rzenia ze swojego ¿ycia, które s¹ dla nich trudne i wymagaj¹
wiary, ¿e Bóg zwyciê¿y z³o i jego skutki. Koñczymy tê czêœæ
katechezy modlitw¹ z podrêcznika, zwracaj¹c siê do Maryi, by
pomog³a nam byæ ludŸmi nadziei.

3. Zeszyt ucznia

Temat: LUDZIE BO¯EJ NADZIEI
Rysunek z trzeciej czêœci katechezy.

4. Praca domowa

Prosimy, by uczniowie przeprowadzili wywiad z najbli¿szymi,
stawiaj¹c pytanie: Po co ludziom nadzieja?

Moja na-

dzieja

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

41. BÓG PRZEZ JEZUSA WYZWALA

CZ£OWIEKA

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Wyjaœnienie pojêcia „ofiarowaæ siê za innych”, przypo-

mnienie wydarzeñ biblijnych zapowiadaj¹cych ofiarê Jezusa.
Kszta³towanie postawy s³u¿by wobec innych ludzi i kontaktu
z Bogiem poprzez ofiarowanie Bogu swojego ¿ycia, gotowoœæ
do wspólnej ofiary z Jezusem.

Treœæ orêdzia zbawczego

Ostateczne wyzwolenie cz³owieka by³o przygotowywane

przez wieki, wiele wydarzeñ historii zbawienia œwiadczy o tym,
¿e Bóg pragn¹³ wyzwolenia cz³owieka, a¿ do tego najwiêkszego
wydarzenia, jakim by³a œmieræ Syna Bo¿ego na krzy¿u i Jego
zmartwychwstanie. Jezus nadal ofiarowuje siê za nas. Czyni to
w ka¿dej Eucharystii, która jest uobecnieniem ofiary krzy¿o-
wej. Ka¿dy cz³owiek wierz¹cy powinien wspólnie z Jezusem
sk³adaæ Bogu ofiarê z ca³ego swojego ¿ycia.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

pogadanka;
praca z podrêcznikiem;
praca z tekstem biblijnym;
odtworzenie fragmentu filmu „Quo vadis”;
medytacja;
ilustracje przedstawiaj¹ce ludzi oddaj¹cych ¿ycie za innych lub
sk³adaj¹cych ofiarê za innych;
tabela do pracy w grupach;
kartki A 4 dla ka¿dego ucznia;
obraz Jezusa ukrzy¿owanego;
film.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Nawi¹zujemy rozmowê z klas¹ na temat, co znaczy ponieœæ

ofiarê. Opieramy siê na ilustracjach i fragmencie z podrêczni-
ka.

B. Rozwiniêcie

Przypominamy informacje o wydarzeniach z Pisma Œwiê-

tego, które s¹ poprzedzeniem ofiary Jezusa, ukazujemy cel
ofiary Jezusa. Wskazujemy na Eucharystiê, w której uobecnia
siê ofiara Jezusa.

C. Zakoñczenie

Zachêcamy katechizowanych do wspó³ofiarowania siê Bo-

gu z Jezusem.

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Prezentujemy wczeœniej przygotowane zdjêcia lub slajdy

ludzi przy pracy, ¿o³nierzy walcz¹cych za ojczyznê lub grobów
¿o³nierzy z II wojny œwiatowej, ratowników, lekarzy i innych
ludzi, których praca œciœle kojarzy siê z ofiar¹. Koñczymy pre-
zentacjê pytaniem: Co w³aœciwie znaczy s³owo ofiara? Wypo-
wiedzi uczniów mo¿emy podsumowaæ odczytaniem fragmen-
tu z katechizmu (akapit „Mamo, co to znaczy…”). Z przeczy-
tanego tekstu uczniowie maj¹ wyszukaæ, czego na temat pono-
szenia ofiary dowiedzia³ siê Tomek? Koñczymy pytaniem: Po
co ludzie ponosz¹ ofiary?

B. Rozwiniêcie

Jako ludzie wierz¹cy odpowiedzi szukamy w historii zba-

wienia.

Tê czêœæ rozpoczynamy od pracy w grupach. Rozdajemy

poszczególnym grupom kartki z przygotowan¹ tabel¹, wed³ug
schematu przedstawionego poni¿ej:

Chodzi o to, by katechizowani wypisali – na podstawie ju¿

posiadanych informacji zdobytych na wczeœniejszych kateche-
zach (katechezy w podrêczniku dla ucznia nr 33, 38, 39, 40)
wydarzenia, które by³y przygotowaniem wyzwolenia, (Proto-
ewangelia, Abraham, Noe, Maryja) uwieñczonym przez Jezu-

Sk¹d siê o nim dowiadujemy?

Wydarzenie, które by³o

przygotowaniem do przyjœcia

Mesjasza

¯yæ dla
innych

41. Bóg przez Jezusa wyzwala cz³owieka

Praca
w grupach

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

sa. Druga czêœæ tabeli – sk¹d siê o danym wydarzeniu dowia-
dujemy – ma pokazaæ, ¿e wszystkie te informacje pochodz¹ z
Pisma Œwiêtego, by podkreœliæ jego wa¿noœæ.

Po odczytaniu treœci tabeli przez poszczególne grupy pod-

sumowujemy stwierdzeniem, ¿e ostateczne wyzwolenie cz³o-
wieka by³o przygotowywane przez wieki, wiele wydarzeñ
z historii zbawienia œwiadczy o tym, ¿e Bóg pragn¹³ wyzwole-
nia cz³owieka, a¿ do tego najwiêkszego wydarzenia, jakim by³a
œmieræ Syna Bo¿ego na krzy¿u. W tym celu eksponujemy ob-
raz Jezusa na krzy¿u lub podczas drogi krzy¿owej i zwracamy
uwagê, ¿e zapowiedŸ wyzwolenia przez Jezusa Chrystusa znaj-
dujemy ju¿ w Starym Testamencie. Prosimy, by uczniowie
przeczytali tekst Iz 53, 2-9 (znajduje siê on w podrêczniku dla
ucznia) i wypisali na arkuszu A4 zwroty, które mo¿na by umie-
œciæ obok obrazu Jezusa na krzy¿u. Ka¿dy uczeñ wypisuje je-
den, który jego zdaniem jest najbardziej odpowiedni.

Oczekujemy, ¿e uczniowie wybior¹ tytu³y:.
– Wzgardzony i odepchniêty przez ludzi,
– M¹¿ boleœci, oswojony z cierpieniem, obarczy³ siê na-

szym cierpieniem,

– On dŸwiga³ nasze boleœci,
– Myœmy Go za skazañca uznali, ch³ostanego przez Boga

i zdeptanego,

– By³ przebity za nasze grzechy,
– Zdruzgotany za nasze winy,
– W Jego ranach jest nasze zdrowie,
– Pan zwali³ na Niego winy nas wszystkich,
– Nawet nie otworzy³ ust swoich, zosta³ usuniêty;
– Kto siê przejmuje Jego losem?
– Zg³adzono Go z krainy ¿yj¹cych;
– Za grzechy mego ludu zosta³ zbity na œmieræ...

Napisy umieszczamy obok obrazu i podsumowujemy

stwierdzeniem, ¿e Jezus nawi¹zuj¹c do tej zapowiedzi, sam
nazywa siebie Synem Cz³owieczym, który musi wiele wycier-
pieæ. Przypominamy, ¿e w³aœnie ta ofiara z³o¿ona przez Jezu-
sa na krzy¿u raz jeden da³a ludziom wyzwolenie z grzechu i z³a.

Praca

z tekstem

biblijnym

Iz 53, 2-9

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Ale czy po ukrzy¿owaniu Jezus ju¿ wiêcej nie ofiarowuje siê
za ludzi?

Teraz proponujemy uczniom obejrzenie fragmentu filmu

„Quo vadis” przedstawiaj¹cego spotkanie uciekaj¹cego Piotra
z Jezusem. Przed projekcj¹ dobrze bêdzie w kilku s³owach
przedstawiæ okolicznoœci, w których œw. Piotr ucieka z Rzymu.

W rozmowie z uczniami doprowadzamy do odkrycia, ¿e

Jezus nadal ofiarowuje siê za nas. Czyni to w ka¿dej Euchary-
stii, która jest uobecnieniem ofiary krzy¿owej. Jezus wci¹¿
ofiarowuje siê za nas, za wszystkich ludzi, na wszystkich o³ta-
rzach œwiata, tak¿e wtedy, gdy sami nie jesteœmy gotowi do
ofiary, podobnie jak œw. Piotr – Jezus jest wtedy gotowy ofia-
rowaæ siê za nas.

C. Zakoñczenie

Pomagamy uczniom zrozumieæ, ¿e oni równie¿ mog¹ pono-

siæ ofiary. W tym celu przypominamy tych ludzi, których hi-
storiê poznaliœmy na pocz¹tku katechezy. Ojciec rodziny, ¿o³-
nierz, ratownik GOPR, pokonuj¹c strach, lenistwo, egoizm
uczestnicz¹ w wyzwoleniu, jakie Bóg daje cz³owiekowi przez
Jezusa. Wyjaœniamy, ¿e od ucznia klasy IV nikt nie oczekuje
ofiary na miarê doros³ych, ale s³uchaj¹c s³owa Bo¿ego o tym,
jak Bóg przygotowuje lud Starego Testamentu na ostateczne
wyzwolenie dokonane przez Jezusa Chrystusa, uœwiadamiamy
sobie, ¿e ju¿ teraz mo¿emy uczyæ siê ofiarnoœci. Proponujemy
refleksjê opart¹ na fragmentach Pisma Œwiêtego wybranych
przez uczniów i umieszczonych obok obrazu. Mog¹ to byæ
pytania typu: Jezus odepchniêty przez ludzi, a ja – czy nie
odpycham kolegów, których mniej lubiê? Jezus m¹¿ boleœci, a
ja – czy o najmniejsze popchniêcie muszê zrobiæ awanturê na
pó³ szko³y? Jezus nie otworzy³ ust swoich, a ja – czy muszê byæ
skar¿ypyt¹?…

Treœci poznane dzisiaj pokazuj¹ nam, powinniœmy byæ go-

towi do ponoszenia ofiar. Odkryliœmy równie¿ i to, ¿e to wca-
le nie takie ³atwe. Jesteœmy w stanie ponosiæ ofiarê tylko dla-
tego, ¿e Jezus nas wyzwoli³ przez swoj¹ ofiarê. Podziêkujmy
Bogu za to, ¿e w trudzie ponoszenia ofiar nie jesteœmy sami.

41. Bóg przez Jezusa wyzwala cz³owieka

Fragment
filmu „Quo
vadis”

Eucharystia
– uobecnie-
nie ofiary
Jezusa

Moja ofiara

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Mo¿emy to zrobiæ modlitw¹-œpiewem. Tekst jest w podrêcz-
niku ucznia.

3. Zeszyt

Temat: BÓG PRZEZ JEZUSA WYZWALA CZ£OWIEKA
JEZUS ...... (Uczniowie koñcz¹ zdanie, wybieraj¹c jeden z na-
pisów umieszczonych obok krzy¿a).

4. Praca domowa

Zastanów siê i napisz, w jaki sposób w swoim codziennym
¿yciu dajesz œwiadectwo gotowoœci do ponoszenia ofiary za
innych?

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

42. JEZUS ODPUSZCZA GRZECHY

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie mi³osierdzia Boga, który jest gotowy przyj¹æ ka¿-

dego cz³owieka. Kszta³towanie postawy ufnoœci wobec Boga
i nawrócenia poprzez sakrament pokuty.

Treœæ orêdzia zbawczego

Bóg w swoim mi³osierdziu daje ludziom mo¿liwoœæ popra-

wy i nawrócenia. O koniecznoœci powrotu do Boga przypomi-
naj¹ s³owa proroków. Towarzyszy im myœl, ¿e to sam Bóg za-
chêca ludzi, by wrócili do Niego. Wezwaniu Boga do nawró-
cenia towarzyszy obietnica Choæby wasze grzechy by³y jak
szkar³at, jak œnieg wybielej¹ (Iz 1, 18). Tê obietnicê uleczenia
z niewiernoœci Bóg wype³ni³ przez Jezusa Chrystusa. Jezus
Chrystus odpuszcza³ grzechy, przebywaj¹c wœród ludzi, a po
swoim zmartwychwstaniu da³ Aposto³om i ich nastêpcom pole-
cenie i w³adzê, aby w Jego imieniu odpuszczali grzechy moc¹
Ducha Œwiêtego. Sakrament pokuty jest niezg³êbionym Ÿró-
d³em Mi³osierdzia Bo¿ego. Bóg tak umi³owa³ cz³owieka, ¿e
pos³a³ Swego Syna, aby przez Jego mêkê, œmieræ i zmartwych-
wstanie otworzyæ ka¿demu drogê powrotu.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

pogadanka;
test luk;
praca z podrêcznikiem;
medytacja;
materia³y: treœæ „testu luk” dla ka¿dego ucznia.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Prowadzimy pogadankê, w trakcie której rozwa¿amy, w jaki

sposób ludzie reaguj¹ w sytuacjach odmowy, odrzucenia, zawodu.

B. Rozwiniêcie

Zwracamy uwagê katechizowanych na fakt, ¿e Bóg nie po-

zostawia cz³owieka samego w sytuacji niewiernoœci, a przez
Jezusa Chrystusa uwalnia z grzechów. Spotkanie z Bogiem w sa-
kramencie pokuty jest spotkaniem z Bogiem przebaczaj¹cym.

C. Zakoñczenie

Prowadzimy refleksjê na temat ró¿nicy w reakcjach ludzi

i Boga w sytuacji niewiernoœci.

2. Katecheza

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy powiedzeniem znanym z ucz-

niowskiego œrodowiska: „Nie to nie, ³aski bez”. Prowadzimy

Nasze reak-

cje na od-

rzucenie

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

rozmowê, zastanawiaj¹c siê, w jakich sytuacjach pos³ugujemy
siê takim powiedzeniem? Co chcemy wyraziæ tymi s³owami?
Koñczymy pogadankê stwierdzeniem, ¿e w okolicznoœciach,
w których czujemy, ¿e ktoœ odrzuci³ nasz¹ przyjaŸñ, ¿yczli-
woœæ, jak¹œ ofertê, czêsto odchodzimy ura¿eni, nawet mówi-
my, ¿e nie chcemy mieæ z tym kimœ do czynienia. Jak w sytu-
acji odrzucenia przyjaŸni, odmówienia wiernoœci przez cz³o-
wieka dzia³a Bóg? Zobaczmy dziœ, jakie „powiedzenia” kieruje
do cz³owieka, który zgrzeszy³.

B. Rozwiniêcie

Prosimy, by uczniowie znaleŸli w tekstach biblijnych z pod-

rêcznika to, co Bóg mówi do ludzi dotkniêtych grzechem.
W tym celu rozdajemy test luk i zaznaczamy, na podstawie
którego tekstu biblijnego uczeñ ma go uzupe³niæ.

(Am 5, 4) W sytuacji niewiernoœci cz³owieka ................... nie
pozostawia go samego lecz przez proroka ..................... mówi:
............................................................................................

(Oz 14, 2-3) W sytuacji niewiernoœci cz³owieka ................... nie
pozostawia go samego lecz przez proroka .................................
mówi: ................................................................................

(Iz 1, 16-18) W sytuacji niewiernoœci cz³owieka ................... nie
pozostawia go samego lecz przez proroka ..................................
mówi: ...............................................................................

(Oz 14, 5-7) W sytuacji niewiernoœci cz³owieka ................... nie
pozostawia go samego lecz przez proroka ..................................
mówi: ...............................................................................

Analiza
tekstów
biblijnych

42. Jezus odpuszcza grzechy

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Kursyw¹ podano przewidywane odpowiedzi uczniów:

W sytuacji niewiernoœci cz³owieka ........ /Bóg/ nie pozostawia
go samego, lecz przez proroka ............... /Ozeasza, Amosa lub
Izajasza/ mówi: ....................................................................

– Szukajcie Mnie, a ¿yæ bêdziecie (Am 5, 4)
– Wróæ, Izraelu, do Pana Boga twojego (Oz 14, 2-3).
– Choæby wasze grzechy by³y jak szkar³at, jak œnieg wy-

bielej¹; choæby czerwone jak purpura, stan¹ siê jak
we³na (Iz 1, 16-18).

– Uleczê ich niewiernoœæ i umi³ujê ich z serca (Oz 14, 5-

7).

Ustalamy po raz kolejny, ¿e Pan Bóg nie zostawia cz³owie-

ka samego, lecz daje obietnicê uleczenia i wype³nia j¹ przez
swojego Syna – Jezusa Chrystusa. Zobaczmy na przyk³adzie
wydarzenia zapisanego przez œw. £ukasza, jak Bóg w Jezusie
wype³nia swoj¹ obietnicê.

Proponujemy uroczyste odczytanie tekstu £k 7, 37-38.

47-50 (jest w podrêczniku).

Próbujemy z kolei tê sytuacjê zestawiæ z naszym ¿yciem.

Pytamy uczniów, z czym kojarz¹ im siê s³owa Jezusa: Twoje
grzechy s¹ odpuszczone.

IdŸ w pokoju.

W podsumowaniu stwierdzamy, ¿e Pan Jezus po swoim

zmartwychwstaniu da³ Aposto³om i ich nastêpcom polecenie, by
w Jego imieniu, moc¹ Ducha Œwiêtego odpuszczali ludziom
grzechy. Dokonuje siê to w sakramencie pokuty. Jezus, który
odpuszcza grzechy, daje zadanie: IdŸ w pokoju. Co ono oznacza?

C. Zakoñczenie

Odpowiedzi na to pytanie szukamy, zestawiaj¹c nasze

myœlenie wyra¿one w powiedzeniu: „Nie to nie, ³aski bez”
do kogoœ, kto nas zawiód³, z reakcj¹ Boga wobec cz³owie-
ka, który odmówi³ Mu wiernoœci i przyjaŸni. Rozmowê koñ-
czymy refleksj¹. Prosimy, by uczniowie zastanowili siê,

Chrystus

wype³nie-

niem obiet-

nicy

Uroczyste

odczytanie

£k 7, 37-

38.47-50

Sakrament

pokuty i po-

jednania

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

jakie s¹ ich dotychczasowe reakcje na tych, którzy zawinili
wobec nich. Zachêcamy, by spróbowali u³o¿yæ nowe powie-
dzenie na te sytuacje, opieraj¹c siê na us³yszanym dziœ s³o-
wie Bo¿ym.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS ODPUSZCZA GRZECHY
Uczniowie wklejaj¹ uzupe³niony test luk i zapisuj¹ u³o¿one
przez siebie powiedzenie, którego chc¹ u¿ywaæ zamiast „Nie
to nie, ³aski bez”.

4. Praca domowa

Napisz odpowiedŸ na pytanie: Dlaczego spotkanie z Bogiem
w sakramencie pokuty mo¿emy nazwaæ spotkaniem z Bogiem
przebaczaj¹cym?

42. Jezus odpuszcza grzechy

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

43. CZYNY POKUTNE

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie uczniom modlitwy, postu i ja³mu¿ny jako form

pokuty za pope³nione grzechy. Zachêcenie do stosowania ró¿-
nych czynów pokutnych w drodze do nawrócenia.

Treœæ orêdzia zbawczego

Ka¿de z³o pope³nione przez cz³owieka wierz¹cego czêsto

powoduje wyrzuty sumienia prowadz¹ce do pragnienia popra-
wy i nawrócenia. Cz³owiek kieruje swe myœli ku Panu Bogu
z przeproszeniem i proœb¹ o si³ê w poprawie. W historii istnia³y
ró¿ne formy pokuty, np. modlitwa przeb³agalna skierowana do
Pana Boga, ja³mu¿na, która od wielu wieków stanowi³a istotê
postu i nawrócenia, pokuta w formie d³ugiego przebywania
w odosobnieniu (przyk³ad pustelników lub „s³upników’), pu-
bliczne wypowiadanie swoich grzechów, przebywanie w wo-
rach pokutnych, rezygnacja z po¿ywienia, biczowanie i wysta-
wianie cia³a na ró¿ne cierpienia fizyczne. Te dzia³ania udosko-
nalaj¹ cz³owieka i wprowadzaj¹ w stan autentycznego nawró-
cenia.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

gra dydaktyczna;
praca z podrêcznikiem;
list;
urozmaicony wyk³ad;
napisy czynów pokutnych do umieszczenia na tablicy;
kartki z napisanymi pionowo nazwami czynów pokutnych do
pracy w grupach.

Literatura pomocnicza

S³ownik Teologii Biblijnej, red. Xavier Léon-Dufour, Pallotti-
num, Poznañ 1994.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Szukamy skojarzeñ do znanych ju¿ dzieciom czynnoœci:

modlitwa, post, ja³mu¿na. Wprowadzamy nowe pojêcie, nazy-
waj¹c je czynami pokutnymi.

B. Rozwiniêcie

Pomagamy uczniom odkryæ nowe wiadomoœci na temat

ró¿nych czynów pokutnych dokonywanych w historii Koœcio³a.

C. Zakoñczenie

Podsumowuj¹c pracê uczniów, zachêcamy do napisania

krótkiego listu, w którym znajd¹ siê odpowiedzi na problemy
postawione w toku katechezy.

43. Czyny pokutne

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Dzielimy klasê na grupy i rozdajemy napisane pionowo

wyrazy: modlitwa, post, ja³mu¿na. Ka¿da grupa otrzymuje je-
den napisany w ten sposób wyraz. Prosimy, by uczniowie na-
pisali poziomo s³owa, które im siê kojarz¹ z umieszczonym na
kartce wyrazem, tak by ka¿de z nich zawiera³o literê z napisa-
nego pionowo s³owa. Podsumowuj¹c pracê w grupach, umiesz-
czamy kolejno na tablicy wyrazy, do których uczniowie szukali
skojarzeñ, a przedstawiciele grup odczytuj¹ dopasowane s³o-
wa. Nastêpnie stwierdzamy, ¿e modlitwa, post i ja³mu¿na na-
zywane s¹ czynami pokutnymi. To wyra¿enie umieszczamy
poœrodku. Plansza na tablicy powinna wygl¹daæ nastêpuj¹co:

Dlaczego modlitwa, post i ja³mu¿na zosta³y nazwane czy-

nami pokutnymi? Czym ró¿ni¹ siê one od innych czynów?

B. Rozwiniêcie

Uczniowie szukaj¹ odpowiedzi, pracuj¹c indywidualnie

z podrêcznikiem. Zatrzymuj¹ siê nad tym czynem pokutnym,
do którego szukali skojarzeñ. Wskazujemy odpowiedni tekst
do przeczytania. Uczniowie powinni odkryæ, ¿e czynem pokut-
nym jest modlitwa, gdy¿ w modlitwie cz³owiek mo¿e powie-
dzieæ Panu Bogu o tym, czego od Niego potrzebuje. Uzupe³-
niamy wypowiedzi uczniów, odwo³uj¹c siê do pokuty sakra-
mentalnej, któr¹ najczêœciej jest modlitwa. Zauwa¿amy, ¿e nie
nale¿y jej traktowaæ jako kary, ale jako sposób wyra¿enia na-
szej mi³oœci do Boga, który przebacza grzechy.

W odniesieniu do ja³mu¿ny uczniowie powinni wyjaœniæ,

¿e s³owo to znaczy przede wszystkim okazywanie, czynienie

Z czym ci

siê koja-

rzy…

Praca z pod-

rêcznikiem

CZYNY POKUTNE

MODLITWA

POST JA£MU¯NA

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

dobra przez Boga. Tak wiêc wszelka ja³mu¿na – pomoc udzie-
lana drugiemu cz³owiekowi – wyra¿a pomoc udzielan¹ ze
wzglêdu na Boga, którego kochamy, któremu s³u¿ymy, w któ-
rego wierzymy. Dlatego te¿ ja³mu¿ny nie mo¿na ³¹czyæ z sa-
mym tylko dawaniem komuœ pieniêdzy, lecz z wszelkimi ozna-
kami ¿yczliwoœci i pomocy okazywanej innym.

W rozumieniu postu jako czynu pokutnego uczniowie po-

winni dostrzec, ¿e prawdziwy post wymaga wysi³ku do tego,
aby stawaæ siê lepszym, aby pomagaæ innym w stawaniu siê
lepszym. W tym miejscu mamy podstawê, by wyjaœniæ, ¿e post
to nie tylko powstrzymanie siê od pokarmów miêsnych i dla-
czego taki post nie wystarczy.

Jako ciekawostkê mo¿emy metod¹ urozmaiconego wyk³a-

du przybli¿yæ formy pokutne praktykowane w historii: np.
pokuta w formie d³ugiego przebywania w odosobnieniu (przy-
k³ad pustelników lub „s³upników”), publiczne wypowiadanie
swoich grzechów, przebywanie w worach pokutnych, rezygna-
cja z po¿ywienia, biczowanie i wystawianie cia³a na ró¿ne cier-
pienia fizyczne. Nale¿y jednak dzieciom zaznaczyæ, ¿e takie
formy pokuty nie s¹ dzisiaj konieczne w ¿yciu chrzeœcijanina.

W podsumowaniu treœci dotycz¹cych czynów pokutnych

stwierdzamy, ¿e ka¿de z³o, które jest udzia³em cz³owieka, po-
woduje w nim ranê i dobrze, je¿eli szybko pojawia siê chêæ
nawrócenia i pokuty. Zauwa¿amy, ¿e czyny pokutne mog¹ mieæ
trojaki charakter: s¹ adresowane do Pana Boga, do bliŸniego
oraz do samego siebie. Najprostszym czynem pokutnym skie-
rowanym do Boga jest modlitwa, najczêœciej stanowi ona prze-
proszenie za pope³nione z³o, jak te¿ proœbê o rzeczywist¹ po-
prawê. Czyny pokutne adresowane do bliŸniego wyra¿a ofia-
rowana drugiemu cz³owiekowi ja³mu¿na oraz wszelkie formy
pomocy czy to materialnej czy te¿ duchowej. Trzecim wymia-
rem czynów pokutnych s¹ te skierowane wobec samego siebie
prowadz¹ce do samodoskonalenia, zwalczania w³asnego ego-
izmu i walki z osobistymi wadami. Wszystkie trzy rodzaje
czynów pokutnych s¹ bardzo wa¿ne dla g³êbokiego i trwa³ego
nawrócenia.

Tymi treœciami uzupe³niamy planszê na tablicy. Wygl¹da

ona teraz nastêpuj¹co:

43. Czyny pokutne

Wyk³ad –
czyny pokut-
ne w historii

Adresaci
czynów
pokutnych

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

CZYNY POKUTNE

C. Zakoñczenie

W ramach podsumowania poznanych treœci zachêcamy

uczniów do zredagowania listu, w którym napisz¹, jakie treœci
z dzisiejszej katechezy zaskoczy³y ich, o których chcieliby
powiedzieæ komuœ bliskiemu. Dobrze bêdzie, je¿eli przypomni-
my dzieciom ogólne zasady pisania listów (formy grzecznoœcio-
we do adresata oraz pozdrowienie i podpis).

3. Zeszyt ucznia

Temat: CZYNY POKUTNE
Zapis stanowi list napisany przez uczniów w podsumowaniu
katechezy.

4. Praca domowa

Zastanów siê, jakie czyny pokutne stosujesz w swoim nawró-
ceniu i jak one wp³ywaj¹ na twoj¹ drogê do Pana Boga?

Skierowane do

samego siebie

POST

Skierowane do

bliŸniego

JA£MU¯NA

Skierowane do Boga

MODLITWA

List

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

44. BÓG PRAGNIE SZCZÊŒCIA CZ£OWIEKA

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Umocnienie przekonania, ¿e Bóg nie zostawia cz³owieka sa-

mego nawet w sytuacji grzechu, niewiernoœci i odrzucenia
Bo¿ej przyjaŸni.

Treœæ orêdzia zbawczego

Tajemnica grzesznoœci cz³owieka to tajemnica stwierdzo-

nego przez niego samego rozdarcia i napiêcia pomiêdzy ujaw-
nionym w stworzeniu zamys³em Boga wobec niego, a stanem,
w jakim cz³owiek znajduje sam siebie wobec Boga, drugiego
cz³owieka i siebie samego. Wybranie samowolnej wolnoœci to
przyczyna z³a, cierpienia i smutku cz³owieka. Bóg nie pozosta-
wia jednak cz³owieka bez pomocy. Objawia siê na kartach Pi-
sma Œwiêtego jako Bóg ¿yczliwy cz³owiekowi, okazuj¹cy mu
sw¹ przyjaŸñ. To Bóg obietnic, których pe³na realizacja doko-
nuje siê w Chrystusie-Mesjaszu, wyzwalaj¹cym cz³owieka
z krêgu z³a. Dziœ uzdrawia cz³owieka z grzechu w sakramen-
cie pokuty, zapraszaj¹c do wspó³pracy w naprawianiu z³a po-
przez czyny pokutne.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

gra dydaktyczna na bazie teleturnieju;
plansze z odpowiedziami uczniów.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy okreœleniem klasowych zasad

proponowanego teleturnieju.

B. Rozwiniêcie

Wed³ug ustalonych zasad powtarzamy treœci katechez 33-

44. Jako kluczowe treœci przyjmujemy prawdê, ¿e ludzie przez
grzech odmówili Bogu wiernoœci i przyjaŸni, a Bóg nie pozo-
stawia cz³owieka bez pomocy w odnajdywaniu nowych sposo-
bów przyjaŸni z Nim.

C. Zakoñczenie

Wyra¿amy nasz¹ radoœæ z faktu, ¿e Bóg pragnie naszego

szczêœcia

2. Katecheza

A. Wstêp

Proponujemy przeprowadzenie jednostki powtórkowej

w formie teleturnieju. Projekt przygotowany jest na wzór tele-
wizyjnych „Milionerów”. Przypominamy zasady obowi¹zuj¹ce
w wersji telewizyjnej i uzupe³niamy tymi, które wydaj¹ siê ko-

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

nieczne, by dostosowaæ teleturniej do katechezy. W elimina-
cjach bierze udzia³ ca³a klasa. Zwyciêzca eliminacji ma tylko
jedno ko³o ratunkowe – pytanie do publicznoœci. Z klasy-pu-
blicznoœci odpowiada osoba, która pierwsza siê zg³osi³a. Ona
te¿ jest nastêpnym kandydatem w dalszej grze. Zajmuje miej-
sce odpowiadaj¹cego, gdy tamten nie zna odpowiedzi na ko-
lejne pytanie. Tylko publicznoœæ mo¿e korzystaæ z podrêczni-
ka. Stawki punktowe s¹ tylko za odpowiedzi bez podrêcznika.

B. Rozwiniêcie

W ramach eliminacji uczniowie rozwi¹zuj¹ rebus z podrêcz-

nika. Prawid³owo odczytany brzmi: LUDZIE ODMÓWILI
BOGU WIERNOŒCI I PRZYJA•NI. Uczeñ, który pierwszy
rozwi¹¿e, rozpoczyna nastêpny etap turnieju. Informujemy, ¿e
rozwi¹zanie rebusu to odpowiedŸ na pytania, które stawialiœmy
sobie na kolejnych katechezach czêœci podrêcznika zatytu³owa-
nej: „Dlaczego z³o, smutek, cierpienie?”. Dziœ natomiast przy-
pomnimy sobie, co robi Bóg, gdy cz³owiek odrzuca Bo¿¹ przy-
jaŸñ i wybiera z³o.

Przypinamy do tablicy has³o turnieju:
Co robi Bóg, gdy cz³owiek odrzuca Bo¿¹ przyjaŸñ?
Rozpoczynamy drugi etap turnieju. S¹ to pytania kierowa-

ne do zwyciêzcy eliminacji. Uczeñ odpowiada samodzielnie,
je¿eli nie zna odpowiedzi, klasa-publicznoœæ szuka ich w pod-
rêczniku. Zapisujemy je na arkuszach i umieszczamy na ta-
blicy:

1. Gdy cz³owiek zgrzeszy³ Bóg nie zostawia go samego. Co

daje Bóg ludziom po grzechu pierworodnym? (W razie
potrzeby publicznoœæ szuka odpowiedzi w katechezie
38) Na tablicy przypinamy planszê:

BÓG DAJE OBIETNICÊ

2. Jak nazywamy tê pierwsz¹ Dobr¹ Nowinê? (W razie po-

trzeby publicznoœæ szuka odpowiedzi w katechezie 38)
Na tablicy przypinamy planszê:

44. Bóg pragnie szczêœcia cz³owieka

Turniej

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

PROTOEWANGELIA

3. Do czego zaprosi³ Bóg ludzi Starego Testamentu, którzy

swoim ¿yciem pokazali, ¿e wierz¹ Bo¿ym obietnicom?
(W razie potrzeby publicznoœæ szuka odpowiedzi w ka-
techezach 33, 35, 39, 40) Na tablicy przypinamy plan-
szê:

BÓG ZAPRASZA DO WSPÓ£PRACY

4. Jak nazwaliœmy ludzi, którzy swoim ¿yciem pokazali, ¿e

wierz¹ Bo¿ym obietnicom? (W razie potrzeby publicz-
noœæ szuka odpowiedzi w katechezie 40) Na tablicy przy-
pinamy planszê:

LUDZIE BO¯EJ NADZIEI

5. Po co Bóg wype³nia swoje obietnice? (W razie potrze-

by publicznoœæ szuka odpowiedzi w katechezie 41) Na
tablicy przypinamy planszê:

BÓG WYZWALA CZ£OWIEKA

6. Kto stoi w centrum realizacji Bo¿ych obietnic? (W ra-

zie potrzeby publicznoœæ szuka odpowiedzi w kateche-
zie 41) Na tablicy przypinamy planszê:

JEZUS

7. Co ty otrzymujesz przez realizacjê Bo¿ych obietnic?

(W razie potrzeby publicznoœæ szuka odpowiedzi w ka-
techezie 42) Na tablicy przypinamy planszê:

BÓG UWALNIA Z NIEWIERNOŒCI

8. Co nam zostawi³ Jezus, abyœmy mogli byæ uwolnieni z nie-

wiernoœci? (W razie potrzeby publicznoœæ szuka odpowie-
dzi w katechezie 42) Na tablicy przypinamy planszê:

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

SAKRAMENT POKUTY

9. W czym Bóg pomaga cz³owiekowi poprzez sakrament

pokuty? (W razie potrzeby publicznoœæ szuka odpowie-
dzi w katechezie 43) Na tablicy przypinamy planszê:

BÓG POMAGA NAPRAWIÆ Z£O

10. Jak nazwaliœmy akty zadoœæuczynienia (naprawiania

z³a) wzglêdem Boga, bliŸniego i siebie? (W razie po-
trzeby publicznoœæ szuka odpowiedzi w katechezie 43)
Na tablicy przypinamy planszê:

CZYNY POKUTNE

W efekcie klasowego turnieju zapis na tablicy powinien wy-

gl¹daæ nastêpuj¹co:

BÓG DAJE OBIETNICÊ

BÓG ZAPRASZA DO WSPÓ£PRACY

BÓG WYZWALA CZ£OWIEKA

BÓG UWALNIA Z NIEWIERNOŒCI

BÓG POMAGA NAPRAWIÆ Z£O

PROTOEWANGELIA

LUDZIE BO¯EJ NADZIEI

JEZUS

SAKRAMENT POKUTY

CZYNY POKUTNE

C. Zakoñczenie

Ucieszmy siê, ¿e Bóg pragnie naszego szczêœcia. WyraŸmy

j¹ wspólnym œpiewem: Chrystus to nadzieja ca³a nasza (Tekst
w podrêczniku ucznia – katecheza 37).

44. Bóg pragnie szczêœcia cz³owieka

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

3. Zeszyt ucznia

Temat: BÓG PRAGNIE SZCZÊŒCIA CZ£OWIEKA (ucznio-
wie samodzielnie odnajduj¹ temat, koñcz¹c zdanie Bóg pragnie
............... cz³owieka – ostatni akapit jednostki w podrêczniku
ucznia).

4. Praca domowa

Rozwi¹¿ zadanie 2 z podrêcznika.

VI. Bóg pragnie naszego szczêœcia

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

VII

Myœl¹ przewodni¹ obecnej grupy tematycznej jest uporz¹d-

kowanie zgromadzonych dot¹d przez dzieci informacji odno-
sz¹cych siê do zwi¹zków Boga z ludŸmi. Mo¿na tu mówiæ, ¿e
jest to najbardziej podstawowe przedstawienie historii zbawie-
nia. Chodzi przy tym o pokazanie udzia³u w niej cz³owieka.
Udzia³ ten obrazuj¹ napiêcia, trudne sytuacje ¿yciowe, w któ-
rych cz³owiek sprawdza swoj¹ postawê wobec Boga: zaufanie,
jakim chce Go darzyæ, ale i pos³uszeñstwo Bogu. Odkrywaj¹c
i poznaj¹c ró¿ne sytuacje ludzi Biblii katechizowani odkrywa-
j¹ w³asne miejsce oraz ucz¹ siê osobistego uczestniczenia
w zbawczych dzie³ach Boga. Katecheza uczy ich przy tym, ¿e
uczestniczenie to wyra¿a siê przede wszystkim w wiernoœci
i pos³uszeñstwie Bogu. Nadto zostaje podkreœlone, ¿e okazy-
wana Bogu wiara i zaufanie czyni¹ cz³owieka szczêœliwym.
Wiary tej dziecko uczy siê od Abrahama, Józefa, Moj¿esza,
a tak¿e od Maryi.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

45. ABRAHAM I IZAAK

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie, ¿e wiara jest podstaw¹ uznania Boga za najwa¿-

niejsz¹ wartoœæ w ¿yciu. Budzenie przekonania o konieczno-
œci rozwijania wiary.

Treœæ orêdzia zbawczego

Bóg stawiaj¹c cz³owieka w konkretnych sytuacjach, kszta³-

tuje jego cz³owieczeñstwo. Kiedy dopuszcza, aby cz³owiek
doœwiadczy³ jakiegoœ z³a, to tylko po to, by z tego wyros³o jesz-
cze wiêksze dobro. Wydarzenia zapisane na kartach Starego
Testamentu, które dotycz¹ historii Narodu Wybranego pokazu-
j¹, jak wielka jest troska Boga o jego lud. Cz³owiek nigdy nie
jest pozostawiony samemu sobie. Nieustannie towarzyszy mu
opieka i mi³oœæ samego Boga. Wszelkie sytuacje, których do-
œwiadcza, maj¹ prowadziæ go do kszta³towania w³aœciwej po-
stawy wobec Boga, pe³nej ufnoœci i wiary.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

diagram diamentowy;
pogadanka;
czytanie tekstu biblijnego;
(s³uchowisko);
synektyka;
kartki do przygotowania diagramu diamentowego.

Literatura pomocnicza

A. Läpple, Od Ksiêgi Rodzaju do Ewangelii, Kraków 1983, s.
167-188.
Biblia dla dzieci. Fascynuj¹cy œwiat Biblii. Opowiadania bi-
blijne w formie s³uchowiska. Wroc³aw 1991.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Szukamy osób z najbli¿szego otoczenia i okreœlamy ich

znaczenie w ¿yciu uczniów.

B. Rozwiniêcie

Pokazujemy na przyk³adzie Abrahama, ¿e wiara jest ko-

nieczna do uznania Boga za najwa¿niejszego w ¿yciu.

C. Zakoñczenie

Wskazujemy na koniecznoœæ rozwijania wiary.

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy od przygotowania diagramu dia-

mentowego. Ka¿dy uczeñ otrzymuje 9 ma³ych kartek, na któ-
rych wypisuje osoby ze swojego najbli¿szego otoczenia. Na-
stêpnie porz¹dkuje je wed³ug wa¿noœci, tworz¹c diagram. Taki
sam diagram przygotowujemy na tablicy. Do niego uczniowie
bêd¹ wklejaæ swoje kartki na odpowiednich poziomach. Mo¿e
on wygl¹daæ nastêpuj¹co:

Podsumowujemy stwierdzaj¹c, ¿e to od ka¿dego z nas za-

le¿y, kogo uznamy za najwa¿niejszego w ¿yciu. Przyjrzyjmy
siê znanej nam ju¿ postaci biblijnej, jak¹ jest Abraham. Zoba-
czymy go w nowym wydarzeniu. Spróbujmy odkryæ, kto dla
niego jest najwa¿niejszy.

B. Rozwiniêcie

Tê czêœæ katechezy rozpoczynamy od zapoznania uczniów

z biblijnym opowiadaniem o ofierze Abrahama. Tekst zamiesz-
czony jest w podrêczniku dla ucznia. Opowiadanie mo¿e byæ
równie¿ przedstawione w formie s³uchowiska (por. „Literatu-
ra pomocnicza”, s³uchowisko trwa 15 min.).

45. Abraham i Izaak

Wa¿ne oso-
by w moim
¿yciu

Ofiara
Abrahama

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Nastêpnie prowadzimy krótk¹ pogadankê, w wyniku któ-

rej uczniowie powinni odkryæ, ¿e dla Abrahama najwa¿niejszy
jest Bóg. ¯eby cz³owiek móg³ uznaæ Boga za najwa¿niejszego
w ¿yciu, potrzebna jest wiara. Zobaczmy, jaka jest nasza wia-
ra, ¿ebyœmy i my mogli Boga uznaæ za najwa¿niejszego w ¿y-
ciu. Proponujemy, by dokonaæ tego metod¹ synektyki.

Wiara cz³owieka podobna jest do ...

– wspinaczki wysokogórskiej;
– budowania domu;
– zdobywania wiedzy w szkole;
– jazdy samochodem;
– wêdrówki ¿ó³wia.

Wg scenariusza z: Metody aktywizuj¹ce w katechezie, cz. II,
Lublin 1999, s. 89. Przy rysunku przedstawiaj¹cym ¿ó³wia
wspieramy dzieci, stawiaj¹c pomocnicze pytania. Pomiêdzy
wiar¹ cz³owieka a wêdrówk¹ ¿ó³wia próbujemy odnaleŸæ po-
dobieñstwa.

Przyk³adowe propozycje:

Wêdrówka ¿ó³wia

¿ywa, autentyczna wiara

¯ó³w d³ugodystansowy

cz³owiek

Trasa, czas

¿ycie cz³owieka

Kamienie na drodze, spaliny

trudne sytuacje w ¿yciu
cz³owieka

Czapeczka z daszkiem

³aska Bo¿a, sakramenty

Pokarm dla ¿ó³wia

Eucharystia

Mapa, kompas

przykazania, Pismo Œwiête,
rodzice

Pocz¹tek wêdrówki ¿ó³wia

chrzest

Miejscowoœæ, do której zmierza

zbawienie, niebo, Bóg

C. Zakoñczenie

Analizujemy wybrane elementy synektyki. Mog¹ to byæ: ¿y-

cie cz³owieka, sakramenty, przykazania, Pismo Œwiête, rodzi-
ce. W trakcie pogadanki dochodzimy do przekonania, ¿e wia-

Do czego

podobna

jest wiara?

Podsumo-

wanie

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

rê trzeba rozwijaæ i dziêki temu bêdziemy mogli uznaæ, ¿e Bóg
jest w naszym ¿yciu najwa¿niejszy, gdy¿ to On daje nam pew-
noœæ odniesienia zwyciêstwa nad ka¿dym z³em.

3. Zeszyt ucznia

Temat: ABRAHAM I IZAAK
Wpisujemy do zeszytu odnalezione podobieñstwa pomiêdzy
wêdrówk¹ ¿ó³wia a autentyczn¹, ¿yw¹ wiar¹.

4. Praca domowa

Wyjaœnij, dlaczego temat dzisiejszej katechezy brzmi: Abraham
i Izaak.

45. Abraham i Izaak

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

46. JAKUB I JÓZEF

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie na przyk³adzie historii Jakuba i Józefa, ¿e Bóg za-

wsze jest blisko cz³owieka i ma wobec niego szczególny plan.
Pobudzanie do postawy ufnoœci Bogu we wszystkich sytu-
acjach ¿ycia; poddania siê planom Bo¿ej Opatrznoœci.

Treœæ orêdzia zbawczego

Opisuj¹c dowody opieki Boga w ¿yciu potomków Abraha-

ma, Ksiêga Rodzaju okazuje siê ksiêg¹ stopniowego wype³nia-
nia obietnic danych Abrahamowi. Widaæ to najwyraŸniej
w opowiadaniu o losach rodziny Jakuba i o Józefie sprzedanym
przez braci do Egiptu. Dla spe³nienia swoich obietnic zbaw-
czych Bóg wyzyskuje nawet grzechy ludzkie. Bracia mszcz¹
siê na Józefie. On jednak po latach zamiast siê mœciæ – przeba-
cza. Nieustannie wierzy swemu Bogu i dziêki temu potrafi od-
czytaæ w swoim ¿yciu znaki Jego dzia³ania. Braciom obawia-
j¹cym siê zemsty odpowie: Nie smuæcie siê, i nie wyrzucajcie
sobie, ¿eœcie mnie sprzedali. (...) Nie wyœcie mnie tu pos³ali lecz
Bóg (Rdz 45, 5. 8). Wy niegdyœ knuliœcie z³o przeciw mnie, Bóg

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

jednak zamierzy³ to jako dobro, ¿eby sprawiæ to, co jest dzisiaj,
¿e prze¿y³ wielki naród (Rdz 50, 20). Historia Józefa mo¿e po-
móc zrozumieæ, ¿e Bóg sprawdza wiernoœæ równie¿ ludzi do-
brych i bogobojnych, by w ten sposób dopomóc im w trudno-
œciach i rozczarowaniach w³asnego ¿ycia zaufaæ Bogu, które-
go intencje s¹ zawsze dobre, nawet je¿eli ludzie nie potrafi¹ ich
przenikn¹æ ani zrozumieæ.

Metody i œrodki dydaktyczne

pogadanka;
ilustrowanie tekstu biblijnego;
du¿e arkusze papieru;
przybory do malowania.

Literatura pomocnicza

A. Läpple, Od Ksiêgi Rodzaju do Ewangelii, Kraków 1983.
A. Läpple, Od egzegezy do katechezy, Warszawa 1985.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Zastanawiamy siê nad trudnymi sytuacjami ¿yciowymi.

B. Rozwiniêcie

Poznajemy, jak Bóg dzia³a w ¿yciu Józefa.

C. Zakoñczenie

Kszta³tujemy postawê zaufania wobec Boga nawet w trud-

nych sytuacjach ¿yciowych.

46. Jakub i Józef

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Prosimy, by uczniowie przywo³ali trudne sytuacje ze swo-

jego ¿ycia lub inne znane im problemy ¿yciowe. W rozmowie
pokazujemy, ¿e s¹ one dla nas czêsto niezrozumia³e. Koñczy-
my pytaniem: Czy cz³owiek zostaje w tych sytuacjach sam?

B. Rozwiniêcie

Dzielimy klasê na grupy i prosimy, by ka¿da z nich zilustro-

wa³a fragment biblijny opowiadaj¹cy o ¿yciu Józefa. Prosimy,
by uczniowie zwrócili uwagê, jak w tych wydarzeniach dzia³a
Bóg.

Jakub mieszka³ w kraju, w którym zatrzyma³ siê jego ojciec,
czyli w Kanaanie (...) Izrael mi³owa³ Józefa najbardziej ze
wszystkich swych synów, gdy¿ urodzi³ mu siê on w podesz³ych
jego latach. Sprawi³ mu te¿ d³ug¹ szatê z rêkawami. Bracia
Józefa widz¹c, ¿e ojciec kocha go bardziej ni¿ ich wszystkich,
tak go znienawidzili, ¿e nie mogli zdobyæ siê na to, aby przy-
jaŸnie z nim porozmawiaæ (...) Kiedy bracia Józefa poszli paœæ
trzody do Sychem, Izrael rzek³ do niego: Wiesz, ¿e bracia twoi
pas¹ trzodê w Sychem. Chcê ciê wiêc pos³aæ do nich. Józef uda³
siê wiêc za swymi braæmi i znalaz³ ich w Dotain (...) Oni ujrzeli
go z daleka i zanim siê do nich zbli¿y³, postanowili podstêpnie
go zg³adziæ, mówi¹c miêdzy sob¹: Oto nadchodzi ten, który
miewa sny! Teraz zabijmy go i wrzuæmy do którejkolwiek studni,
a potem powiemy: Dziki zwierz go po¿ar³. Zobaczymy, co bê-
dzie z jego snów! Gdy to us³ysza³ Ruben, [postanowi³] ocaliæ
go z ich r¹k; rzek³ wiêc: Nie zabijajmy go! I mówi³ Ruben do
nich: Nie doprowadzajcie do rozlewu krwi. Wrzuæcie go do
studni, która jest tu na pustkowiu, ale rêki nie podnoœcie na
niego.

Gdy Józef przyby³ do swych braci, oni zdarli z niego jego

odzienie – d³ug¹ szatê z rêkawami, któr¹ mia³ na sobie (...) I po-
chwyciwszy go, wrzucili do studni: studnia ta by³a pusta, po-
zbawiona wody.

Dlaczego

Bóg dopusz-

cza z³o?

Grupa I

Rdz 37, 1-24

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Wtedy Juda rzek³ do swych braci: Có¿ nam przyjdzie z tego, gdy
zabijemy naszego brata i nie ujawnimy naszej zbrodni? ChodŸ-
cie, sprzedamy go Izmaelitom! Nie zabijajmy go, wszak jest on
naszym bratem! I us³uchali go bracia. I gdy kupcy madianic-
cy ich mijali, wyci¹gn¹wszy spiesznie Józefa ze studni, sprze-
dali go Izmaelitom za dwadzieœcia [sztuk] srebra, a ci zabrali
go z sob¹ do Egiptu.

Józef zosta³ uprowadzony do Egiptu. I kupi³ go od Izmaelitów,
którzy go tam przyprowadzili, Egipcjanin Potifar, urzêdnik
faraona, dowódca stra¿y przybocznej. Pan by³ z Józefem i dla-
tego wiod³o mu siê dobrze i by³ w domu swego pana, Egipcja-
nina. Ten jego pan spostrzeg³, ¿e Bóg jest z Józefem i sprawia,
¿e mu siê dobrze wiedzie, cokolwiek czyni. Darzy³ wiêc on
Józefa ¿yczliwoœci¹, tak i¿ sta³ siê jego osobistym s³ug¹. Uczy-
ni³ go zarz¹dc¹ swego domu, oddawszy mu we w³adanie ca³y
swój maj¹tek. A odk¹d go ustanowi³ zarz¹dc¹ swego domu
i swojego maj¹tku, Pan b³ogos³awi³ domowi tego Egipcjanina
przez wzgl¹d na Józefa. I tak spoczê³o b³ogos³awieñstwo Pana
na wszystkim, co [Potifar] posiada³ w domu i w polu.

[Józef zosta³ niewinnie oskar¿ony i Potifar] poleci³ schwytaæ
Józefa i oddaæ go do wiêzienia, gdzie znajdowali siê wiêŸnio-
wie faraona. Gdy Józef przebywa³ w tym wiêzieniu, Pan by³
z nim okazuj¹c mu mi³osierdzie, tak ¿e zjedna³ on sobie naczel-
nika wiêzienia.

W dwa lata póŸniej faraon mia³ sen (...) Wtedy faraon kaza³
wezwaæ Józefa. Wyprowadzono go wiêc pospiesznie z lochu,
a on, ogoliwszy siê oraz zmieniwszy szaty, przyszed³ do fara-
ona. Faraon rzek³ do Józefa: Mia³em sen, którego nikt nie umie
wyt³umaczyæ. Ja zaœ s³ysza³em, jak mówiono o tobie, ¿e skoro
us³yszysz sen, zaraz go wyt³umaczysz (...) Józef rzek³ do fara-
ona: Sen twój, o faraonie, jest jeden. To, co Bóg zamierza uczy-
niæ, zapowiedzia³ tobie, faraonie. Siedem krów piêknych – to
siedem lat, i siedem k³osów piêknych – to te¿ siedem lat; jest
to bowiem sen jeden. Siedem zaœ krów chudych i brzydkich,
które wysz³y za tamtymi, i siedem k³osów pustych i zniszczonych

Grupa II

Rdz 37, 26-28

Grupa III

Rdz 39, 1-5

Grupa IV

Rdz 39, 20-21

Grupa V

Rdz 41, 1-37

46. Jakub i Józef

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

wiatrem wschodnim – to te¿ siedem lat – g³odu. To, o czym
mówiê faraonowi, Bóg uczyni tak, jak pokaza³ faraonowi. Bo
nadejdzie siedem lat obfitoœci wielkiej w ca³ym Egipcie. A po
nich nastanie siedem lat g³odu; i pójdzie w niepamiêæ ca³a ta
obfitoœæ w Egipcie, gdy g³ód bêdzie niszczy³ kraj. Teraz wiêc
niech faraon upatrzy sobie kogoœ roztropnego i m¹drego i usta-
nowi go zarz¹dc¹ Egiptu. S³owa te podoba³y siê faraonowi
i wszystkim jego dworzanom.

Rzek³ wiêc faraon do swych dworzan: Czy¿ bêdziemy mogli
znaleŸæ podobnego mu cz³owieka, który mia³by tak jak on du-
cha Bo¿ego? A potem faraon rzek³ do Józefa: Skoro Bóg da³ ci
poznaæ to wszystko, nie ma nikogo, kto by ci dorówna³ rozs¹d-
kiem i m¹droœci¹! Ty zatem bêdziesz nad moim dworem i two-
im rozkazom bêdzie pos³uszny ca³y mój naród. Jedynie godno-
œci¹ królewsk¹ bêdê ciê przewy¿sza³. I powiedzia³ faraon Jó-
zefowi: Oto ustanawiam ciê rz¹dc¹ ca³ego Egiptu! (...) Józef
mia³ lat trzydzieœci, gdy stan¹³ przed faraonem, królem egip-
skim. Józef wyszed³szy od faraona obje¿d¿a³ ca³y kraj. I gdy
ziemia rodzi³a przez siedem lat w wielkiej obfitoœci, gromadzi³
wszelk¹ ¿ywnoœæ w tych siedmiu latach [urodzaju], które na-
sta³y w Egipcie, i sk³ada³ j¹ w miastach; w ka¿dym mieœcie
gromadzi³ ¿ywnoœæ z pól okolicznych. Nagromadzi³ wiêc Józef
tyle zbo¿a, ile jest piasku morskiego; takie mnóstwo, ¿e ju¿
przestano mierzyæ, bo nie mo¿na by³o zmierzyæ.

Gdy Jakub dowiedzia³ siê, ¿e jest zbo¿e w Egipcie, rzek³ do
swoich synów: Czemu siê oci¹gacie? I doda³: W³aœnie s³ysza-
³em, ¿e w Egipcie jest zbo¿e, idŸcie tam i zakupcie dla nas zbo-
¿a, abyœmy przetrwali i nie pomarli. Dziesiêciu braci Józefa
uda³o siê zatem do Egiptu, aby tam kupiæ zbo¿a (...) Józef spra-
wowa³ w³adzê w kraju i on to sprzedawa³ zbo¿e wszystkim
mieszkañcom tego kraju. Bracia Józefa, przybywszy do niego,
oddali mu pok³on twarz¹ do ziemi. Gdy Józef ujrza³ swoich
braci, pozna³ ich; jednak uda³, ¿e jest im obcy.

Mówili miêdzy

sob¹: Ach, zawiniliœmy przeciwko bratu naszemu, patrz¹c na
jego strapienie, kiedy nas b³aga³ o litoœæ, a nie wys³uchaliœmy
go! Dlatego przysz³o na nas to nieszczêœcie. Nie wiedzieli zaœ,

Grupa VI

Rdz 41, 38-49

Grupa VII

Rdz 42, 1-24

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

¿e Józef to rozumie, bo rozmawia³ z nimi przez t³umacza. Od-
szed³szy wiêc od nich, rozp³aka³ siê.

Józef nie móg³ opanowaæ swego wzruszenia i wobec wszystkich,
którzy tam byli, zawo³a³: Niechaj wszyscy st¹d wyjd¹! Nikogo
nie by³o z nim, gdy Józef da³ siê poznaæ swym braciom. Wybuch-
n¹wszy g³oœnym p³aczem, tak ¿e a¿ us³yszeli Egipcjanie oraz
dworzanie faraona, rzek³ do swych braci: Ja jestem Józef! Czy
ojciec mój jeszcze ¿yje? Ale bracia nie byli w stanie mu odpo-
wiedzieæ, gdy¿ siê go zlêkli. On zaœ rzek³ do nich: Zbli¿cie siê
do mnie! A gdy oni siê zbli¿yli, powtórzy³: Ja jestem Józef, brat
wasz, to ja jestem tym, którego sprzedaliœcie do Egiptu. Ale
teraz nie smuæcie siê i nie wyrzucajcie sobie, ¿eœcie mnie sprze-
dali. Bo dla waszego ocalenia od œmierci Bóg wys³a³ mnie tu
przed wami. Oto ju¿ dwa lata trwa g³ód w tym kraju, a jeszcze
zosta³o piêæ lat, podczas których nie bêdzie orki ani ¿niwa. Bóg
mnie wys³a³ przed wami, aby wam zapewniæ potomstwo na zie-
mi i abyœcie prze¿yli dziêki wielkiemu wybawieniu. Zatem nie
wyœcie mnie tu pos³ali, lecz Bóg, który te¿ uczyni³ mnie dorad-
c¹ faraona, panem ca³ego jego domu i w³adc¹ ca³ego Egiptu.

Po zakoñczeniu pracy w grupach uczniowie przedstawiaj¹

swoje propozycje. Chodzi o to, by uczniowie pokazali, jak w ilu-
strowanych wydarzeniach dzia³a Bóg. W podsumowaniu stwier-
dzamy, ¿e Józef cierpi¹cy i zapomniany zachowa³ i pog³êbi³
swoj¹ bezgraniczn¹ ufnoœæ w pomoc i Opatrznoœæ Bo¿¹. Czu³ siê
os³aniany ³askaw¹ rêk¹ Pana Boga, który wszystko obróci³ w do-
bro. Zda³ siê ca³kowicie na wskazania Bo¿e.

C. Zakoñczenie

Odwo³ujemy siê do pocz¹tku katechezy, kiedy uczniowie

opowiadali o swoich trudnych sytuacjach ¿yciowych. W roz-
mowie podkreœlamy, ¿e niegodziwe czyny ludzkie nie s¹ w sta-
nie udaremniæ planu Bo¿ej Opatrznoœci. Nawet z³e zamiary
cz³owieka Bóg potrafi obróciæ w dobro. Bóg wierny swoim
obietnicom jest cierpliwy, wszystko kieruje ku dobremu.

46. Jakub i Józef

Grupa VIII

Rdz 45, 1-8

Prezentacja
ilustracji

Podsumo-
wanie pracy
w grupach

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Cierpienie uszlachetnia cz³owieka i czyni go bliskim Bogu.

Przyjêcie cierpienia (upokorzenia, trudnej sytuacji) to mo¿liwoœæ
pokuty, znak mi³oœci, warunek dojrza³oœci osoby. Józef i jego
bracia stali siê przez cierpienie naprawdê innymi ludŸmi.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JAKUB I JÓZEF
Bóg zawsze jest wierny swoim obietnicom. Zw³aszcza w trud-
nych sytuacjach objawia swoj¹ wiernoœæ, bo kocha cz³owieka.
Wyprowadza z nieszczêœcia, obdarza dobrem. Jeœli nawet do-
puszcza na cz³owieka jak¹œ trudn¹ sytuacjê, to tylko dlatego,
aby z tego by³o jeszcze wiêksze dobro.

4. Praca domowa

Po zapoznaniu siê z histori¹ Jakuba i Józefa spróbuj zastano-
wiæ siê i napisaæ: Co twoim zdaniem znacz¹ s³owa, które co-
dziennie wypowiadasz: B¹dŸ wola Twoja, jako w niebie, tak
i na ziemi?

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

47. MOJ¯ESZ I IZRAELICI

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie postaci Moj¿esza jako poœrednika miêdzy Naro-

dem Wybranym a Bogiem. Zachêcenie do wyznania wiary, ¿e
w Komunii œwiêtej Pan Jezus staje siê dla nas prawdziwym
pokarmem.

Treœæ orêdzia zbawczego

Wspomnienie o wyjœciu przodków z Egiptu i o ich wêdrów-

ce przez pustyniê napawa³o potomków Abrahama bezgranicz-
nym zdumieniem. Jak w ogóle by³o mo¿liwe, ¿e ich przodko-
wie wyzwolili siê spod przemocy Egipcjan? Jak uda³o im siê
prze¿yæ grozê i nêdzê pustyni? Na te i wiele innych pytañ po-
bo¿ny Izraelita mia³ tylko jedn¹ odpowiedŸ: wyjœcie i wêdrów-
ka przez pustyniê by³y mo¿liwe jedynie dziêki potê¿nej inge-
rencji Boga! Cud manny polega³ na tym, ¿e Izraelici znaleŸli
mannê, i to w du¿ej iloœci, bêd¹c w potrzebie. Zawsze j¹ spo-
tykali, jak d³ugo im by³a potrzebna. Izraelici maj¹ siê nauczyæ,
by swe troski sk³adali na Boga, Jemu siê zupe³nie powierzyli,
od Niego spodziewali siê pomocy. Dlatego lud otrzyma³ tylko

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

dzienne zapotrzebowanie manny. Mia³ siê nauczyæ ca³kowite-
go zaufania w odniesieniu do dobrego Boga, nie zdawania siê
na w³asne zapasy. Bóg da³ im „chleb codzienny”. Izraelici
buntuj¹cy siê z powodu skromnych warunków pustynnych,
otrzymuj¹ informacjê przez Moj¿esza: Wieczorem Pan da wam
miêso do jedzenia (Wj 16, 8). Cudowny znak ich obecnoœci
polega³ na zjawieniu siê znacznej iloœci ptaków podczas
wiosennych przelotów, co pozwoli³o na swobodne korzystanie
z miêsa.

Jahwe jest œwiêty oraz wierny narodowi – bez wzglêdu na

postawê Izraela okazuje mu swoje mi³osierdzie. Wydarzenia
dotycz¹ce wydobycia wody ze ska³y maj¹ swoj¹ biblijn¹ sym-
bolikê, która sk³ada siê na okreœlenie „Jahwe ska³¹ zbawienia”.

Izraelici buntuj¹ siê przeciwko Moj¿eszowi. Kar¹ za brak

subordynacji bêdzie epidemia spowodowana uk¹szeniami jado-
witych wê¿ów. Ratunek przychodzi od Boga. Wybawienie przy-
nosi pokuta narodu oraz modlitewna interwencja Moj¿esza.

Metody i œrodki dydaktyczne

pogadanka;
praca z tekstem;
piosenka;
produkty ¿ywnoœciowe;
teksty biblijne;
karty z zadaniami do analizy tekstów biblijnych;
tekst piosenki „Panie dobry jak chleb”.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Ukazujemy koniecznoœæ pokarmu dla ¿ycia.

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

B. Rozwiniêcie

Na podstawie tekstów biblijnych pokazujemy, jak Bóg trosz-

czy siê o swój lud.

C. Zakoñczenie

Wyznajemy wiarê, ¿e Jezus jest pokarmem na ¿ycie wieczne

2. Katecheza

A. Wstêp

Wczeœniej przygotowujemy ró¿ne pokarmy i napoje i pro-

wadzimy pogadankê, w trakcie której ustalamy, ¿e s¹ one ko-
nieczne do ¿ycia. Wskazujemy na ludzi, dziêki którym znajduj¹
siê one na naszym stole. Koñczymy pytaniem, jak Bóg trosz-
czy siê o swój lud?

B. Rozwiniêcie

Pracujemy z partnerem. Przygotowujemy teksty biblijne

i do ka¿dego tekstu wyznaczamy cztery zadania:

1. Nadaj tytu³ temu fragmentowi.
2. Okreœl zachowanie Izraelitów.
3. Opisz zachowanie Moj¿esza.
4. Okreœl dzia³anie Boga.

Od góry Hor szli w kierunku Morza Czerwonego, aby obejœæ
ziemiê Edom; podczas drogi jednak lud straci³ cierpliwoœæ.
I zaczêli mówiæ przeciw Bogu i Moj¿eszowi: Czemu wyprowa-
dziliœcie nas z Egiptu, byœmy tu na pustyni pomarli? Nie ma
chleba ani wody, a uprzykrzy³ siê nam ju¿ ten pokarm mizer-
ny. Zes³a³ wiêc Pan na lud wê¿e o jadzie pal¹cym, które k¹sa-
³y ludzi, tak ¿e wielka liczba Izraelitów zmar³a. Przybyli wiêc
ludzie do Moj¿esza mówi¹c: Zgrzeszyliœmy, szemrz¹c przeciw
Panu i przeciwko tobie. Wstaw siê za nami do Pana, aby od-

Konieczne
do ¿ycia

Praca z tek-
stami biblij-
nymi

Tekst I

Lb 21, 4-9

47. Moj¿esz i Izraelici

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

dali³ od nas wê¿e. I wstawi³ siê Moj¿esz za ludem. Wtedy rzek³
Pan do Moj¿esza: Sporz¹dŸ wê¿a i umieœæ go na wysokim palu;
wtedy ka¿dy uk¹szony, jeœli tylko spojrzy na niego, zostanie przy
¿yciu. Sporz¹dzi³ wiêc Moj¿esz wê¿a miedzianego i umieœci³ go
na wysokim palu. I rzeczywiœcie, jeœli kogo w¹¿ uk¹si³, a uk¹-
szony spojrza³ na wê¿a miedzianego, zostawa³ przy ¿yciu.

Nastêpnie wyruszyli z Elim. Przyby³o zaœ ca³e zgromadzenie
Izraelitów na pustyniê Sin, po³o¿on¹ miêdzy Elim a Synajem,
piêtnastego dnia drugiego miesi¹ca od ich wyjœcia z ziemi egip-
skiej. I zaczê³o szemraæ na pustyni ca³e zgromadzenie Izraeli-
tów przeciw Moj¿eszowi i przeciw Aaronowi. Izraelici mówili
im: Obyœmy pomarli z rêki Pana w ziemi egipskiej, gdzieœmy
zasiadali przed garnkami miêsa i jadali chleb do sytoœci! Wy-
prowadziliœcie nas na tê pustyniê, aby g³odem umorzyæ ca³¹ tê
rzeszê. Pan powiedzia³ wówczas do Moj¿esza: Oto zeœlê wam
chleb z nieba, na kszta³t deszczu. I bêdzie wychodzi³ lud, i ka¿-
dego dnia bêdzie zbiera³ wed³ug potrzeby dziennej. Chcê ich
tak¿e doœwiadczyæ, czy pójd¹ za moimi rozkazami czy te¿ nie.

T³um pospolitego ludu, który by³ wœród nich, ogarnê³a ¿¹dza.
Izraelici równie¿ zaczêli p³akaæ, mówi¹c: Któ¿ nam da miêsa,
abyœmy jedli? Wspominamy ryby, któreœmy darmo jedli w Egip-
cie, ogórki, melony, pory, cebulê i czosnek. Tymczasem tu gi-
niemy, pozbawieni tego wszystkiego. Oczy nasze nie widz¹ nic
poza mann¹. (…) Moj¿esz us³ysza³, ¿e lud narzeka rodzinami
– ka¿da u wejœcia do swego namiotu. Wtedy rozpali³ siê potê¿-
nie gniew Pana, a tak¿e wyda³o siê to z³e Moj¿eszowi. Rzek³
wiêc Moj¿esz do Pana: „Czemu tak Ÿle siê obchodzisz ze s³u-
g¹ swoim, czemu nie darzysz mnie ¿yczliwoœci¹ i z³o¿y³eœ na
mnie ca³y ciê¿ar tego ludu?” (…) Podniós³ siê wiatr zes³any
przez Pana i przyniós³ od morza przepiórki, i zrzuci³ na obóz
z obu jego stron na dzieñ drogi, i pokry³y ziemiê na dwa ³okcie
wysoko. Ludzie byli na nogach przez ca³y dzieñ, przez noc i na-
stêpny dzieñ, i zbierali przepiórki.

Ca³e zgromadzenie Izraelitów wyruszy³o na rozkaz Pana z pu-
styni Sin, aby przebyæ dalsze etapy. Potem rozbili obóz w Refi-

Tekst II

Wj 16, 1-4

Tekst III

Lb 11, 4-32

Tekst IV

Wj 17, 1-7

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

dim, gdzie lud nie mia³ wody do picia. I k³óci³ siê lud z Moj¿e-
szem mówi¹c: „Daj nam wody do picia!” Moj¿esz odpowie-
dzia³ im: „Czemu k³ócicie siê ze mn¹? I czemu wystawiacie
Pana na próbê?” Ale lud pragn¹³ tam wody i dlatego szemra³
przeciw Moj¿eszowi i mówi³: „Czy po to wyprowadzi³eœ nas
z Egiptu, aby nas, nasze dzieci i nasze byd³o wydaæ na œmieræ
z pragnienia?” Moj¿esz wo³a³ wtedy do Pana i mówi³: „Co
mam uczyniæ z tym ludem? Niewiele brakuje, a ukamienuj¹
mnie!” Pan odpowiedzia³ Moj¿eszowi: „WyjdŸ przed lud i weŸ
kilku ze starszych Izraela ze sob¹. WeŸ w rêkê laskê, któr¹ ude-
rzy³eœ Nil, i idŸ. Oto Ja stanê przed tob¹ na skale, na Horebie.
Uderzysz w ska³ê, a wyp³ynie z niej woda, i lud zaspokoi swe
pragnienie”. Moj¿esz uczyni³ tak na oczach starszyzny izrael-
skiej. I nazwa³ to miejsce Massa i Meriba, poniewa¿ tutaj k³ó-
cili siê Izraelici i wystawiali Pana na próbê, mówi¹c: „Czy te¿
Pan jest rzeczywiœcie wœród nas, czy nie?”

Ka¿da para otrzymuje jeden tekst i jedno zadanie. Efekty

pracy uczniów zbieramy, tworz¹c tabelê na tablicy. Powinna
ona wygl¹daæ nastêpuj¹co:

W podsumowaniu stwierdzamy, ¿e Izraelici czêsto bunto-

wali siê przeciwko Moj¿eszowi i Bogu. Moj¿esz jednak by³
ci¹gle œwiadomy swego powo³ania przez Boga i dlatego wsta-

Wydarzenie

Wê¿e na
pustyni

Przepiórki

Woda ze ska³y

Manna na
pustyni

Zachowanie

ludu

Buntuje siê

Reakcja

Moj¿esza

Wstawia siê za
ludem do Boga

Dzia³anie

Boga

Ocala lud

Daje pokarm

Daje wodê

Daje pokarm

Pokarm na
¿ycie wieczne

47. Moj¿esz i Izraelici

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

wia³ siê za ludem, prosz¹c o litoœæ. Bóg nie pozostawia ludzi
bez opieki. Prowadzi do siebie, ale domaga siê zaufania i wia-
ry. Koniecznoœæ wiary podkreœla sam Pan Jezus, gdy obiecu-
je daæ ludziom swoje Cia³o na pokarm. Gdy mówi o tym, na-
wi¹zuje do wydarzenia, które nazwaliœmy „mann¹ na pusty-
ni”. Po co Pan Jezus daje ludziom swoje Cia³o na pokarm?
Prosimy, by uczniowie przeczytali z podrêcznika dwa teksty
biblijne (J 6, 50 i J 6, 53-54) i znaleŸli w nich odpowiedŸ na
to pytanie.

C. Zakoñczenie

Zachêcamy do wyznania wiary, ¿e w Komunii œwiêtej Pan

Jezus staje siê dla nas prawdziwym pokarmem. Mo¿emy to
uczyniæ œpiewem hymnu eucharystycznego „Panie dobry jak
chleb”.

Panie, dobry jak chleb,
B¹dŸ uwielbiony od swego Koœcio³a,
Bo Tyœ do koñca nas umi³owa³,
Do koñca nas umi³owa³.

1. Tyœ na pustkowiu chleb rozmno¿y³, Panie,
Byœmy do nieba w drodze nie ustali.
Tyœ sta³ siê mann¹ wêdrowców przez ziemiê
Dla tych, co dot¹d przy Tobie wytrwali.

2. Tyœ za nas ¿ycie swe na krzy¿u odda³,
A w znaku chleba z nami pozosta³eœ
I dla nas zawsze masz otwarte serce,
Bo Ty do koñca nas umi³owa³eœ.

3. Zeszyt ucznia

Temat: MOJ¯ESZ I IZRAELICI
Zapis do zeszytu mo¿e byæ sporz¹dzony w formie tabelki, która
powsta³a w czasie lekcji.

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

4. Praca domowa

Zastanów siê i napisz, w jaki konkretny sposób doœwiadczasz
troski Pana Boga o ciebie.

47. Moj¿esz i Izraelici

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

48. LUD BO¯Y

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Pokazanie Dekalogu jako prawa przymierza. Pog³êbienie

znajomoœci trzech pierwszych przykazañ. Budzenie przeœwiad-
czenia, ¿e przestrzeganie przykazañ jest wyrazem wiary i po-
s³uszeñstwa jedynemu Bogu.

Treœæ orêdzia zbawczego

Izrael nazywa siebie ludem Bo¿ym, poniewa¿ doœwiadcze-

nie wiary w wydarzeniu wyjœcia z Egiptu ka¿e mu zawdziêczaæ
swoj¹ narodow¹ i religijn¹ egzystencjê historycznym czynom
Jahwe. Wyra¿ona w terminie „lud Bo¿y” relacja stanowi pod-
stawê obowi¹zku wiernoœci ludu wobec Boga. Stosunek ten
wyra¿a siê w przymierzu, które jako pojêcie biblijno-teologicz-
ne oznacza ³askawy wybór, na mocy którego sam Bóg sta³ siê
partnerem ludu izraelskiego. Bóg pozostaje Panem przymierza,
a sam ten stosunek nie mo¿e byæ zerwany ani przez jedn¹, ani
przez druga stronê. Bóg w swojej zbawczej woli powo³a³ lu-
dzi nie jako oddzielne jednostki, ale w kontekœcie ich historycz-
nych i spo³ecznych uwarunkowañ i wzajemnych zwi¹zków,

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

które przynajmniej ze wzglêdu na jednoœæ mi³oœci Boga i bliŸ-
niego spe³niaj¹ równie¿ funkcjê poœrednicz¹c¹ w dziele zba-
wienia. „Dekalog” to klasyczne okreœlenie nadanych ludowi
Starego Przymierza nakazów i zakazów, które z jednej strony
porz¹dkuj¹ pod wzglêdem spo³ecznym i etycznym ¿ycie ludu
izraelskiego, a z drugiej – maj¹ mu jako monoteistycznej
wspólnocie kultowej zapewniæ trwa³¹ egzystencjê poœród po-
liteistycznego otoczenia.

Metody i œrodki dydaktyczne

s³oneczko;
rozsypanka wyrazowa;
parafraza;
pogadanka;
tekst przykazañ 1-3 pociêty na osobne wyrazy.

Literatura pomocnicza

A. Läpple, Od Ksiêgi Rodzaju do Ewangelii, Kraków 1983
Metody aktywizuj¹ce w katechezie, cz. I-IV, Lublin 1999.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Przypominamy, co rozumiemy pod pojêciem „przymierze”.

B. Rozwiniêcie

Ukazujemy Dekalog jako prawo przymierza. Wskazujemy

na przykazania 1-3 jako wyraz wiary i pos³uszeñstwa jedyne-
mu Bogu.

48. Lud Bo¿y

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

C. Zakoñczenie

Ustalamy mo¿liwoœci realizacji przykazañ 1-3 w codzien-

nym ¿yciu.

2. Katecheza

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy od zgromadzenia informacji na

temat pojêcia „przymierze”. Mo¿na zastosowaæ tu metodê „s³o-
neczka”. Podsumowuj¹c zwracamy uwagê na fakt, ¿e ka¿de
przymierze opiera siê na prawie, z którego wynikaj¹ zobowi¹-
zania dla obydwu stron. Stawiamy pytanie, co jest prawem
w przymierzu Boga z ludŸmi?

B. Rozwiniêcie

Prosimy, by uczniowie przeczytali z podrêcznika tekst bi-

blijny Wj 20, 1-2 i zastanowili siê, sk¹d znaj¹ ju¿ te s³owa.
Powinni odkryæ, ¿e jest to wstêp do Dekalogu. Zwracamy
uwagê, ¿e Dekalog jest prawem przymierza, które Bóg zawar³
ze swoim ludem na Synaju. Nastêpnie opisujemy rysunek ilu-
struj¹cy to wydarzenie umieszczony w podrêczniku ucznia.
Kierujemy uwagê uczniów na fakt, ¿e czêsto przykazania
umieszczone s¹ na dwóch tablicach. Warto podkreœliæ, ¿e przy-
kazania Dekalogu odnosz¹ siê nie tylko do Izraelitów, ale rów-
nie¿ do ka¿dego z nas. Dziœ zatrzymamy siê nad tzw. pierwsz¹
tablic¹.

Rozdajemy uczniom przygotowane wczeœniej kartki z za-

pisanymi trzema pierwszymi przykazaniami pociêtymi na frag-
menty z poleceniem ich poprawnego u³o¿enia. Nastêpnie po-
s³ugujemy siê metod¹ „parafrazy”, w której chodzi o wyra¿e-
nie tej samej treœci w³asnymi s³owami, tak, jakby j¹ od nowa
redagowali. Pomoc¹ mo¿e s³u¿yæ akapit z podrêcznika „Od
chrztu œwiêtego…” do „… Jezusa w Komunii Œwiêtej?” Na-
stêpnie umieszczamy na tablicy kolejne przykazania i prosimy,

Czym jest

przymierze?

Praca z pod-

rêcznikiem

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

by uczniowie odczytali swoje sformu³owania. W podsumowa-
niu stwierdzamy, ¿e pierwsze trzy przykazania ukazuj¹ nasz¹
relacjê do Pana Boga i przez ich przestrzeganie lud Bo¿y nie
tylko wyznaje swoj¹ wiarê, ale te¿ okazuje Bogu sw¹ mi³oœæ
i pos³uszeñstwo.

C. Zakoñczenie

Prowadzimy pogadankê na temat: Co jest wyrazem mi³oœci

Boga, do której jesteœmy wezwani w tych przykazaniach? W jej
wyniku uczniowie powinni odkryæ, ¿e poprzez modlitwê,
uczestnictwo w niedzielnej Mszy Œwiêtej, poznawanie Boga
przez lekturê religijn¹ realizuj¹ prawo przymierza. Dlatego
zachowuj¹c przykazania, wyra¿amy nasz¹ mi³oœæ do Pana
Boga.

3. Zeszyt ucznia

Temat: LUD BO¯Y
Zapisem mog¹ byæ sformu³owania przykazañ, które uczniowie
u³o¿yli podczas katechezy.

4. Praca domowa

U³ó¿ kilka wezwañ modlitwy wiernych, w których zwrócisz siê
z proœb¹ do Boga, aby wszyscy ludzie potrafili zachowywaæ
przykazania i w ten sposób okazywali Mu sw¹ mi³oœæ.

Pogadanka

48. Lud Bo¿y

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

49. S£UCHAMY G£OSU BOGA

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie przykazañ 4-10 jako wyrazu Bo¿ej mi³oœci i Je-

go troski o szczêœcie cz³owieka. Przez nie Bóg uczy, jak praw-
dziwie kochaæ bliŸnich. Wskazanie, ¿e s¹ one równie¿ odpo-
wiedzi¹ cz³owieka na zawarte z Bogiem przymierze. Wspoma-
ganie postawy wiernoœci Bogu przez s³uchanie Jego g³osu i za-
chowywanie przykazañ oraz troskê i pomoc bliŸnim.

Treœæ orêdzia zbawczego

Pozytywne sformu³owanie przykazañ pozwala odkryæ tro-

skê, z jak¹ Bóg odnosi siê do ludzi, pragn¹c ich szczêœcia i wzy-
waj¹c do ochrony zdrowia, ¿ycia, rodziny, dobrego imienia,
w³asnoœci oraz wszelkiego dobra. Religijny wymiar przykazañ
broni zwi¹zku z Bogiem poszczgólnego cz³owieka, cz³onka
rodziny, spo³eczeñstwa, ale daje tak¿e cz³owiekowi mo¿liwoœæ
odpowiedzi na ofiarowan¹ mu mi³oœæ i przyjaŸñ Bo¿¹. Bóg
daj¹c przykazania i wzywaj¹c do wiernoœci, zapewnia cz³owie-
kowi szczêœcie. Obiecuje je tym, którzy s¹ Mu pos³uszni i s³u-
chaj¹ Jego g³osu.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

diagram ko³owy;
rozmowa i pogadanka;
praca z podrêcznikiem;
autorefleksja;
kartki do napisania postanowienia.

Literatura pomocnicza

W. Kubik, Zarys dydaktyki katchetycznej, Kraków 1990, s. 252.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Korzystaj¹c z diagramu ko³owego, uczniowie okreœlaj¹, jaki

jest ich stosunek do ludzi, z którymi spotykaj¹ siê na co dzieñ,
w domu i w szkole.

B. Rozwiniêcie

Wyjaœniamy znaczenie przykazañ 4-10, ukazuj¹c mi³oœæ

Boga, który uczy, jak kochaæ bliŸnich.

C. Zakoñczenie

Zachêcamy do konkretnej realizacji w ¿yciu omawianych

przykazañ.

49. S³uchamy g³osu Boga

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Rozpoczynamy narysowaniem w zeszycie ko³a i zaznacze-

niem jego œrodka. Prosimy, by uczniowie znaleŸli z najbli¿sze-
go otoczenia kilka bliskich i najczêœciej spotykanych osób,
których imiona nale¿y wpisaæ do œrodka, miêdzy narysowane
w okrêgu promienie. Rozpiêtoœæ promieni, czyli wielkoœæ
utworzonych pól, w których wpisane s¹ imiona, powinna byæ
proporcjonalna do czasu poœwiêconego tym osobom w ci¹gu
minionego tygodnia. Jedno pole uczniowie powinni nazwaæ
„moje przyjemnoœci”. Nastêpnie pytamy, co dobrego w ci¹gu
tego tygodnia zrobili dla jednej lub kilku wypisanych osób,
¿eby porównaæ to z czasem spêdzonym dla w³asnej przyjem-
noœci. Nie chcemy krytykowaæ zachowañ uczniów, lecz wska-
zaæ na mo¿liwoœci i potrzebê czynienia dobra i przyjmnoœci
innym. Stawiamy problem: Jaki powinien byæ nasz stosunek do
bliŸniego w œwietle zawartego z Bogiem przymierza.

B. Rozwiniêcie

Odwo³uj¹c siê do treœci poprzedniej katechezy, przypomina-

my, ¿e wiara w Jedynego Boga domaga siê pos³uszeñstwa wy-
ra¿onego w przestrzeganiu przykazañ. Czytamy zamieszczone
w podrêczniku ucznia polecenie Jezusa zawarte w przykazaniu
mi³oœci bliŸniego. Nastêpnie wymieniamy omawiane na poprzed-
niej katechezie przykazania Dekalogu, wprowadzaj¹c dalsze.
Pracuj¹c z podrêcznikiem, czytamy je i wyjaœniamy ich znacze-
nie. Poprzez pozytywne ujêcie przykazañ, wskazujemy, jak je
wype³niaæ. T³umaczymy pojêcie „czciæ”: kochaæ, sznowaæ. Za-
pisuj¹c je na tablicy, tworzymy Zasady ¿ycia ludu Bo¿ego.

Kochaj, czcij i sznauj mamê i tatê.

Kochaj i szanuj siebie i innych, wszelkie dobro, ¿ycie
i zdrowie.

VI/IX Szanuj cudze ma³¿eñstwo i rodzinê, nie wyrz¹dzaj ni-

komu krzywdy, nie rañ.

Ja i moi

bliŸni

Zasady ¿ycia

ludu Bo¿ego

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

VII/X Szanuj cudz¹ w³asnoœæ, nie zbieraj tego, co do ciebie

nie nale¿y.

VIII

Szanuj dobre imiê drugiego, mów o innych z mi³oœci¹,
nie k³am, nie oczerniaj.

Pomoc¹ w pozytywnym wyra¿eniu przykazañ mo¿e byæ

treœæ akapitu w podrêczniku ucznia: „Dlaczego twoi bliscy...”
do „...wyrz¹dza³ im szkody?”

Prowadz¹c rozmowê uczymy, ¿e przez czynienie dobra

naszym bliŸnim, przestrzegamy Bo¿ych przykazañ i okazuje-
my wiernoœæ zawartemu przymierzu.

C. Zakoñczenie

W koñcowej czêœci katechezy wracamy do æwiczeñ wyko-

nanych na wstêpie, szukaj¹c mo¿liwoœci lepszego s³u¿enia
bliŸnim. Najpierw rozdajemy karteczki z poleceniem wypisa-
nia na nich imienia jednej z wymienionych w diagramie osób,
potem konkretnej formy spêdzenia z ni¹ czasu lub zrobienia dla
niej czegoœ dobrego. Nastêpnie prosimy o wklejenie karteczek
do zeszytu zapisan¹ stron¹ do œrodka. Na odwrocie piszemy
„postanawiam”.

3. Zeszyt ucznia

Temat: S£UCHAMY G£OSU BOGA
Zapisem jest diagram ko³owy, postanowienie i tabelka „Zasa-
dy ¿ycia ludu Bo¿ego”.

4. Praca domowa

Zilustruj jedno z omawianych przykazañ.

Moje posta-
nowienie

49. S³uchamy g³osu Boga

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

50. TRWANIE W PRZYJA•NI Z BOGIEM

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie prawdy o tajemnicy Boga – obecnego w ¿yciu

cz³owieka, najlepszego przyjaciela dochowuj¹cego wiernoœci.
Uœwiadomienie koniecznoœci odpowiedzi na tê wiernoœæ oraz
rozbudzanie postawy wiernoœci Bogu.

Treœæ orêdzia zbawczego

Bóg jest nieustannie obecny w ¿yciu cz³owieka. Jest Bo-

giem wiernym, Bogiem Jedynym. On troszczy siê o cz³owie-
ka, którego mi³uje. Wyrazem tej troski s¹ przykazania, które
wskazuj¹ cz³owiekowi, jak dobrze ¿yæ, jak ¿yæ, aby osi¹gn¹æ
szczêœcie. Pos³uszeñstwo tym przykazaniom jest wyrazem
wiernoœci Bogu – przymierzu, które zawar³ z ludem. Postacie
biblijne, ukazane w poprzednich katechezach, s¹ przyk³adem
tej wiernoœci, ucz¹, jak byæ wiernym. Pokazuj¹ jednoczeœnie
Boga dzia³aj¹cego na rzecz cz³owieka, Boga wiernego cz³owie-
kowi, ale te¿ Boga oczekuj¹cgo od ludzi wiernoœci.

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Metody i œrodki dydaktyczne

opowiadanie;
rozmowa i pogadanka;
puzzle logiczne;
praca z tekstem;
autorefleksja;
karty do u³o¿enia puzzli logicznych.

Literatura pomocnicza

B. Ferrero, Przypowieœci i opowiadania dla szko³y i kateche-
zy, Wydawnictwo Salezjañskie, Warszawa 2001, s. 52.
Metody aktywizuj¹ce w katechezie, Czêœæ II, Klanza, Lublin
1999, s. 53.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy opowiadaniem pt. „Ksi¹¿ê i so-

kó³”. Omawiaj¹c z uczniami treœæ opowiadania, zwracamy
uwagê na wiernoœæ jako zasadniczy element przyjaŸni, nawet
za cenê poœwiêceñ.

B. Rozwiniêcie

Zwracamy uwagê, na mo¿liwoœæ przyjaŸni z Bogiem – naj-

wierniejszym przyjacielem. Podkreœlamy, ¿e wiernoœæ to ko-
nieczny warunek prawdziwej przyjaŸni.

C. Zakoñczenie

Zastanawiamy siê, jaka jest nasza przyjaŸñ z Bogiem.

50. Trwanie w przyjaŸni z Bogiem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Katechezê rozpoczynamy opowiadaniem.
Pewien ksi¹¿ê, bêd¹c na polowaniu, przyby³ spragniony do

podnó¿a ska³y, z której sp³ywa³a kroplami woda. Zsiad³ z ko-
nia i odczepi³ od siod³a z³oty, wysadzany drogimi kamieniami
puchar. Chcia³ siê napiæ. Na rêce, któr¹ trzyma³ puchar, siedzia³
skulony sokó³, ulubieniec ksiêcia. Powoli, powoli puchar na-
p³ni³ siê, ale gdy ksi¹¿ê zbli¿y³ go do ust, sokó³ poderwa³ siê,
jakby chcia³ ulecieæ w górê, i poruszy³ tak mocno rêk¹, na któ-
rej siedzia³, ¿e woda wyla³a siê z pucharu... Ksi¹¿ê pog³aska³
ukochanego soko³a i znów zacz¹³ zbieraæ wodê kropla po kro-
pli, ale gdy znowu zbli¿y³ puchar do ust, sokó³ wyda³ przeni-
kliwy krzyk, poruszy³ skrzyd³ami i ksi¹¿ê znów wyla³ wodê
zbieran¹ cierpliwie. Rozgniewa³ siê, ale opanowa³ i rozpocz¹³
po raz trzeci nape³nianie pucharu. Gdy po raz trzeci zbli¿y³
puchar do ust, sokó³ znów poruszy³ siê niespokojnie. Woda
rozla³a siê. Wówczas ksi¹¿ê wybuchn¹³ wielkim gniewem. Z³a-
pa³ soko³a i rzuci³ go o ska³ê. Ptak upad³ martwy z rozpostar-
tymi skrzyd³ami, jakby jeszcze fruwa³. Tymczasem krople
wody, które wyp³ywa³y ze ska³y przesta³y p³yn¹æ. Ci¹gle bar-
dzo zagniewany, ale i smutny ksi¹¿ê odczuwa³ wielkie pragnie-
nie. Pos³a³ s³u¿¹cych, aby zobaczyli, czy na szczycie ska³y jest
Ÿród³o, z którego s¹czy³a siê woda. ZnaleŸli je, ale stanêli prze-
ra¿eni. By³a to ka³u¿a, w której p³ywa³y zdech³e, rozk³adaj¹ce
siê zwierzêta. Z pewnoœci¹ wypijaj¹c wodê, ksi¹¿ê otru³by siê.
Po powrocie jeden ze s³u¿¹cych powiedzia³: „Panie, gdybyœ
wypi³ tê wodê, musia³byœ umrzeæ”. Ksi¹¿ê spojrza³ na soko³a
le¿¹cego u jego stóp i pochyli³ g³owê. Przeprosi³ z pokor¹ so-
ko³a, wiernego przyjaciela, który poœwiêci³ siê dla niego. Ksi¹-
¿ê ¿a³owa³ poniewczasie swego wybuchu z³oœci (B. Ferrero, dz.
cyt., s. 52).

Prowadzimy pogadankê, w wyniku której odkrywamy,

czym jest przyjaŸñ i jakie stawia wymagania. Na przyk³adzie
soko³a widzimy bezgraniczn¹ wiernoœæ przyjacielowi, nawet
za cenê w³asnego ¿ycia. Ono ratuje przyjaciela przed œmierci¹.

„Ksi¹¿ê i so-

kó³”

Pogadanka

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Ta œmieræ nie by³a konieczna, jednak uparte serce ksiêcia i trwa-
nie w pragnieniu napicia siê wody, mimo wielokrotnych zna-
ków soko³a, doprowadzi³o do niej, co jednoczeœnie ochroni³o
ksiêcia przed zatrut¹ wod¹. Zwracamy uwagê, ¿e czasem po-
trzebne s¹ wyrzeczenia drobnych rzeczy – wody w opowiada-
niu, aby prze¿yæ. Koñczymy pytaniem: Dziêki czemu mo¿emy
trwaæ w przyjaŸni z Bogiem?

B. Rozwiniêcie

Dzielimy klasê na ma³e grupy. Ka¿da otrzymuje kartki z roz-

pisanym na nich tekstem biblijnym.

Proponujemy, by by³y to nastêpuj¹ce teksty:

S£UCHAJ, IZRAELU, PAN JEST NASZYM BOGIEM - PA-
NEM JEDYNYM (Pwt 6, 4).

BÊDZIESZ MI£OWA£ PANA, BOGA TWOJEGO, Z CA£EGO
SWEGO SERCA, Z CA£EJ DUSZY SWOJEJ, ZE WSZYST-
KICH SWYCH SI£ (Pwt 6, 5).

NIECH POZOSTAN¥ W TWYM SERCU TE S£OWA, KTÓ-
RE JA CI DZIŒ NAKAZUJÊ (Pwt 6, 6).

WPOISZ JE TWOIM SYNOM, BÊDZIESZ O NICH MÓWI£
PRZEBYWAJ¥C W DOMU, W CZASIE PODRÓ¯Y, K£A-
D¥C SIÊ SPAÆ I WSTAJ¥C ZE SNU (Pwt 6, 7).

TO JEST MOJE PRZYKAZANIE, ABYŒCIE SIÊ WZAJEM-
NIE MI£OWALI, TAK JAK JA WAS UMI£OWA£EM (J 15,
12).
WY JESTEŒCIE PRZYJACIÓ£MI MOIMI, JE¯ELI CZYNI-
CIE TO, CO WAM PRZYKAZUJÊ (J 15, 14).

Æwiczenie mo¿na wykonaæ na dwa sposoby, w zale¿noœci

od klasy i czasu, którym dysponujemy – albo wszystkim gru-
pom dajemy ca³y fragment i nagradzamy grupê, która ca³y tekst
z³o¿y najszybciej, albo ka¿dej grupie dajemy jeden werset ca-
³ego tekstu. Po u³o¿eniu grupy sprawdzaj¹ poprawnoœæ wyko-
nanego zadania, porównuj¹c u³o¿ony tekst z tekstem biblijnym
zapisanym w podrêczniku. U³o¿one teksty przyklejamy na ta-

50. Trwanie w przyjaŸni z Bogiem

Praca z tek-
stem biblij-
nym – roz-
sypanka

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

blicy. Odczytujemy ca³oœæ, analizuj¹c poszczególne zdania
i odnajduj¹c ukazan¹ przez autora natchnionego wskazówkê.
Wnioski warto zapisaæ na szarym papierze umieszczonym
w centrum klasy.
–

Bóg jest naszym jedynym Panem, Bogiem i Ojcem naszym,
który kocha cz³owieka. Jest bliski cz³owiekowi. Jak naj-
lepszy przyjaciel – zawsze obecny i wierny.
Powinniœmy go kochaæ jak swego Pana i Boga – z ca³ego
serca, z ca³ej duszy i ze wszystkich si³, tak jak ka¿dy umie
najlepiej.

–

Powinniœmy zawsze o Nim pamiêtaæ. Kochaæ Boga, czciæ,
zachowywaæ Jego przykazania i uczyæ innych zachowywaæ
je – przebywaj¹c w domu, w szkole, w czasie podró¿y,
przez ca³y dzieñ, od rana do wieczora, codziennie, zawsze.

–

Wiernoœæ Bogu, Jego przyjaŸni jest zachowywaniem Jego
przykazañ, tych Dziesiêciu S³ów, które powiedzia³ do
cz³owieka, przstrzegaj¹c go przed z³em, grzechem
i œmierci¹.

C. Zakoñczenie

W dalszej czêœci katechezy prowadzimy pogadankê na te-

mat przyjaŸni. Wskazujemy na takie cechy, jak wiernoœæ, wza-
jemna ¿yczliwoœæ, oddanie, trwa³oœæ, zaufanie, dobrowol-
noœæ, pewien rodzaj mi³oœci. Nastêpnie pytamy, kto mo¿e byæ
dla cz³owieka najlepszym i najwierniejszym przyjacielem,
prosimy o podanie biblijnych przyk³adów przyjaŸni. Staramy
siê nawi¹zaæ do sytuacji Abrahama oczekuj¹cego potomka,
a póŸniej gotowego poœwiêciæ go Bogu, Noego i Moj¿esza –
wiernych przyjació³ Boga. Jednoczeœnie uœwiadamiamy, ¿e
ka¿dy jest zaproszony do przyjaŸni z Bogiem i mo¿e staæ siê
Jego przyjacielem. Jak tê przyjaŸñ realizowaæ, jakie wyma-
gania daje Bóg tym którzy, chc¹ byæ Jego przyjació³mi – od-
kryliœmy z Pisma Œwiêtego. Zastanówmy siê, jak wygl¹da
nasza przyjaŸñ z Bogiem. Prosimy, by uczniowie w ciszy
przeczytali pytania z podrêcznika ucznia (akapit: „Czy potra-
fisz coœ powiedzieæ... cz³owiekowi na chrzcie”) i sobie na nie
odpowiedzieli.

Wnioski

Pogadanka

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

3. Zeszyt ucznia

Temat: TRWANIE W PRZYJA•NI Z BOGIEM
Wpisujemy jeden z tekstów biblijnych uk³adanych przez
uczniów w trakcie katechezy.

4. Praca domowa

Napisz, kiedy mo¿na mówiæ o przyjaŸni cz³owieka z Bogiem.

50. Trwanie w przyjaŸni z Bogiem

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

51. BÓG ZAWSZE WIERNY

I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Pokazanie Boga wiernego swojemu przymierzu.

Treœæ orêdzia zbawczego

Wydarzenia zapisane na kartach Starego Testamentu, które

dotycz¹ historii Narodu Wybranego, pokazuj¹, jak wielka jest
troska Boga o jego lud. Opisuj¹c dowody opieki Boga w ¿yciu
potomków Abrahama, Ksiêga Rodzaju okazuje siê ksiêg¹ stop-
niowego wype³niania obietnic danych Abrahamowi. Autorzy
biblijni ukazuj¹ realizacjê tych obietnic w perspektywie przymie-
rza. Przymierze znane by³o u ludów Wschodu. Przymierze obec-
ne w historii Izraela zawierane by³o w wobec Jahwe, dziêki cze-
mu mia³o charakter sakralny. Wychodz¹c z tego doœwiadczenia,
Biblia za jego pomoc¹ przedstawia relacje Boga ze swoim ludem.
W ten sposób Bóg jest nie tylko gwarantem i opiekunem przy-
mierza miêdzy ludŸmi, lecz równie¿ jedn¹ ze stron uk³adu. Ini-
cjatorem przymierza by³ sam Bóg, ale mia³o ono charakter wa-
runkowy, to znaczy wymaga³o wolnej decyzji cz³owieka. Przez
fakt zawarcia przymierza Jahwe sta³ siê Bogiem Izraela, a Izra-

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

el Jego ludem. Bóg jako g³ówny partner przymierza obiecuje bli-
skoœæ i obecnoœæ wœród swego ludu, szczególn¹ pomoc w trud-
noœciach, dar Prawa i ziemi. Lud natomiast jako drugi partner
przymierza zobowi¹zuje siê je zachowaæ przez wiernoœæ Prawu.
Prawo dane przez Jahwe strzeg³o monoteizmu i domaga³o siê
postawy moralnej, która charakteryzowa³a religiê izraelsk¹.
Skrupulatne przestrzeganie wszystkich ¿¹dañ Boga by³o nie tylko
naturalnym obowi¹zkiem, ale i dum¹ wiernego Izraelity, który
przyjmowa³ je jako s³owa Jahwe – Wyzwoliciela z niewoli egip-
skiej. W tym rozumieniu Dekalog jest kodeksem przykazañ
wolnoœci. Nale¿y go równie¿ uznaæ za kodeks pielgrzymiego
ludu Nowego Przymierza, którego nakazy i zakazy znalaz³y
wype³nienie w Chrystusowym przykazaniu mi³oœci.

Metody i œrodki dydaktyczne

pantomima;
gra dydaktyczna;
test luk.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstêp

Rozpoczynamy przypomnieniem postaci biblijnych, charak-

teryzuj¹c ich sylwetki.

B. Rozwiniêcie

Ukazujemy przymierze jako relacjê miêdzy Bogiem a ludŸmi.

C. Zakoñczenie

Szukamy, co Pismo Œwiête mówi o przymierzu.

51. Bóg zawsze wierny

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstêp

Rozpoczynamy przedstawieniem znanych postaci biblijnych

w krótkiej pantomimie. Za pomoc¹ mimiki i gestów jeden lub
kilkoro uczniów ukazuje wybran¹ przez siebie postaæ tak, aby
wszyscy pozostali mogli j¹ rozpoznaæ. Po odgadniêciu pytamy
uczniów, po czym uda³o im siê rozpoznaæ osoby. Aby odnaleŸæ
cechy charakterystyczne postaci, uczniowie mog¹ powróciæ do
jednostek podanych po ka¿dym z opowiadañ.

1. Mo¿na go nazwaæ ojcem wszystkich wierz¹cych. Za-

wsze s³ucha³ g³osu Boga nawet, gdy musia³ oddaæ mu
swojego syna. (ABRAHAM) – jednostka 45 „Abraham
i Izaak”.

2. Jego ¿ycie œwiadczy o tym, jak Pan Bóg z³e zamiary ludzi

potrafi przemieniæ w dobro. Mimo z³ych zamiarów braci
przyniós³ im ocalenie od g³odu. (JÓZEF) – jednostka 46
„Jakub i Józef”.

3. Pan Bóg poleci³ mu kierowanie swoim narodem. Nie

by³o to ³atwe, bo naród ci¹gle siê buntowa³ i szemra³
przeciwko swojemu Bogu. On jednak s³ucha³ poleceñ
Boga i wstawia³ siê do Niego za ludem. (MOJ¯ESZ) –
jednostka 47 „Moj¿esz i Izraelici”.

4. Bóg obieca³ im, ¿e bêd¹ Jego szczególn¹ w³asnoœci¹.

Swoj¹ obietnicê przypieczêtowa³ zawartym z nimi przy-
mierzem. (IZRAELICI) – jednostka 48 „Lud Bo¿y”.

W podsumowaniu stwierdzamy, ¿e postacie te pokazuj¹, jak

Bóg dzia³a wœród ludzi. Poszukajmy, co jest podstaw¹ wspól-
noty miêdzy Bogiem i ludŸmi?

B. Rozwiniêcie

Szukamy odpowiedzi na postawione pytanie, rozwi¹zuj¹c

krzy¿ówkê z podrêcznika ucznia. Prawid³owe odpowiedzi
umieszczone s¹ w nawiasach.

Kto to jest?

– pantomi-

Rozwi¹¿

krzy¿ówkê

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

1. Miejsce wêdrówki Izraelitów. (PUSTYNIA)
2. Naród Wybrany. (IZRAEL)
3. Syn Jakuba sprzedany przez braci. (JÓZEF)
4. Pokarm na ¿ycie wieczne. (EUCHARYSTIA)
5. Chleb z nieba. (MANNA)
6. Przykazanie (MI£OŒCI) Boga i bliŸniego.
7. 10 przykazañ Bo¿ych. (DEKALOG)
8. Góra, na której Abraham sk³ada³ ofiarê z Izaaka. (MORIA)
9. Pokarm dla Izraelitów. (PRZEPIÓRKI)
10. Pañstwo, do którego udali siê bracia Józefa, gdy zapano-

wa³ g³ód. (EGIPT)

Rozwi¹zaniem krzy¿ówki jest wyraz: PRZYMIERZE. Pro-

simy, by uczniowie wyjaœnili sens tego s³owa. Pomoc¹ mog¹
byæ jednostki: 48 „Lud Bo¿y” i 50 „Trwanie w przyjaŸni z Bo-
giem”.

C. Zakoñczenie

Jak¹ prawdê Bóg objawia nam o przymierzu? Odpowiedzi¹

bêd¹ teksty biblijne umieszczone w teœcie luk. Sprawdzamy
poprawnoœæ rozwi¹zanego zadania, odsy³aj¹c uczniów do od-
powiednich jednostek w podrêczniku.

„Jam jest (Pan, Bóg Twój ), który ciê wywiód³ z ziemi

(egipskiej), z domu niewoli” – jednostka 48 „Lud Bo¿y”.

„Wy bêdziecie mi królestwem kap³anów i ludem (œwiêtym)”

– jednostka 48 „Lud Bo¿y”.

„Kto spo¿ywa moje Cia³o i pije moj¹ Krew ma ¿ycie (wiecz-

ne), a ja go wskrzeszê w dniu ostatecznym” – jednostka 47
„Moj¿esz i Izraelici”.

„To jest (moje) przykazanie, abyœcie siê wzajemnie mi³o-

wali, jak (Ja) was umi³owa³em” – jednostka 50 „Trwanie
w przyjaŸni z Bogiem”.

3. Zeszyt ucznia

Temat: BÓG ZAWSZE WIERNY

51. Bóg zawsze wierny

Uzupe³nij
luki

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Uczniowie wypisuj¹ z tekstu jednostki s³owa lub wyra¿enia,
które œwiadcz¹ o wiernoœci Boga. Powinny siê znaleŸæ nastê-
puj¹ce: przymierze, manna, przepiórki, wywiód³ z niewoli,
bêdziecie mi królestwem, wskrzeszê w dniu ostatecznym.

4. Praca domowa

Prosimy, by uczniowie zilustrowali jedno z wypisanych na
katechezie okreœleñ.

VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu

ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy IV szko

y podstawowej

Spis treści

40. Ludzie Bożej nadziei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
41. Bóg przez Jezusa wyzwala człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
42. Jezus odpuszcza grzechy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
43. Czyny pokutne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
44. Bóg pragnie szczęścia człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
45. Abraham i Izaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
46. Jakub i Józef . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
47. Mojżesz i Izraelici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
48. Lud Boży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
49. Słuchamy głosu Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
50. Trwanie w przyjaźni z Bogiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
51. Bóg zawsze wierny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
5 SP zeszyt II
4 SP zeszyt II
2 SP zeszyt 7
2 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 6
2 SP zeszyt 6 (2)
4 SP zeszyt I
5 SP zeszyt 0
2 SP zeszyt 2
5 SP zeszyt I
5 SP zeszyt 1
2 SP zeszyt 1
2 SP zeszyt 8
4 SP zeszyt 2
5 SP zeszyt 3
2 SP zeszyt 5
4 SP zeszyt 3
2 SP zeszyt 4

więcej podobnych podstron