2 SP zeszyt 2

background image
background image

1

Nihil obstat: Prze³o¿ony Prowincji Polski Po³udniowej Towarzystwa Jezusowego

ks. Krzysztof Dyrek SJ, prowincja³, Kraków, dn. 29 maja 2003 r., l.dz. 107/03.

Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymskokatolickiej wed³ug

podrêcznika nr AZ-12-01/1-12 zgodnego z programem nauczania nr AZ-1-01/1.

Recenzenci

Ks. dr Damian Bryl, Ks. dr Józef Kraszewski

Redakcja

Teresa Czarnecka, Ks. W³adys³aw Kubik SJ

Zespó³ autorów

Ks. Krzysztof Biel SJ – Kraków

Ks. Ryszard Lis – Rzeszów

Teresa Czarnecka – Boles³awiec

Agnieszka Myszewska-Dekert – Kraków

Ewa Dybowska – Kraków

Ks. Tadeusz Nosek – Kraków

Anna Duka – Katowice

Edyta Polak – Rzeszów

Ewa Dziaduœ – Przemyœl

Barbara R¹czka – Rzeszów

Beata G³owala – Rzeszów

S. Margarita Sondej OSU – Kraków

S. Justyna Karaœ – Przemyœl

Ks. Józef Stala – Tarnów

Ks. W³adys³aw Kubik SJ – Kraków

Iwona Szymusik – Rzeszów

Barbara Lis-Buczek – Rzeszów

Beata Wawrzkiewicz – Kraków

Projekt ok³adki

Joanna i Piotr Panasiewicz

Projekt ok³adki

Joanna i Piotr Panasiewicz

© Wydawnictwo WAM

•

Ksiê¿a Jezuici, Kraków 2003

© Studio INIGO – CD – 2003

Wznowienie 2010

ISBN 978-83-7318-162-5

WYDAWNICTWO WAM

ul. Kopernika 26 • 31-501 KRAKÓW

tel. 12 62 93 200 • faks 12 42 95 003

e-mail: wam@wydawnictwowam.pl

DZIA£ HANDLOWY

tel. 12 62 93 254-256 • faks 12 43 03 210

e-mail: handel@wydawnictwowam.pl

Zapraszamy do naszej KSIÊGARNI INTERNETOWEJ:

http://WydawnictwoWam.pl

tel. 12 62 93 260, 12 62 93 446-447

faks 12 62 93 261

Druk i oprawa:

Drukarnia Wydawnictwa WAM

ul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków

wydawnictwowam.pl

Wszelkie prawa zastrze¿one. Bez pisemnej zgody wydawcy nie mo¿na do podrêcznika tworzyæ

¿adnych materia³ów pomocniczych.

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

1

WPROWADZENIE DO PROPOZYCJI KATECHEZ

Poradnik metodyczny „Bliscy Sercu Jezusa” jest œciœle zwi¹zany

z podrêcznikiem do nauczania religii dla ucznia klasy II. St¹d tytu³y

jednostek tematycznych podrêcznika dla ucznia brzmi¹ tak samo jak tytu³y

propozycji katechez.

Zarówno podrêcznik dla ucznia dla klasy II jak i poradnik s¹ opracowane œciœle

wed³ug programu zatwierdzonego przez Komisjê Wychowania Katolickiego

Konferencji Episkopatu Polski w Radomiu w dniu 20 wrzeœnia 2001 roku.

Struktura treœci poradnika „Bliscy Sercu Jezusa” jest taka sama jak

poradnika „W domu i rodzinie Jezusa”. Przypominamy j¹, choæ omówiliœmy

j¹ ju¿ w zeszycie 2 w poprzednim poradniku.

Pierwsze cztery punkty (1. Cele katechetyczne; 2. Treœci katechezy;

3. Zadania nauczyciela religii; 4. Metody i œrodki) ka¿dej jednostki

tematycznej oraz umieszczone na jej koñcu „Przewidywane osi¹gniêcia

ucznia”, s¹ adresowane bezpoœrednio do katechety. Uwra¿liwiaj¹ go na cele

i zadania oraz g³ówne treœci, jakie ma realizowaæ podczas konkretnej lekcji

religii. Syntetyczne ujêcie tych samych punktów znajdzie katecheta tak¿e

w zeszycie nr „0” na stronie 14-48. U³atwi mu to orientacjê w zadaniach,

które stoj¹ przed nim podczas ca³ego roku katechizacji w klasie II.

Punkt 5. ka¿dej jednostki tematycznej przynosi propozycjê prze-

prowadzenia katechezy na wskazany temat. Ka¿da katecheza jest

opracowana wed³ug jednolitego schematu:

A. Wprowadzenie do katechezy

B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e

C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e
D. Utrwalenie – praca ucznia.

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

2

Jak ju¿ wspominaliœmy, taki uk³ad zosta³ podyktowany pragnieniem

otwarcia ucznia na podjêty temat, rozbudzenia w nim zainteresowania da-

nym zagadnieniem, wyzwolenia pozytywnej motywacji (punkt A). Dwa

kolejne dzia³y (punkty B i C) akcentuj¹ dialogiczny charakter katechezy. S¹

wyrazem troski o przyzwyczajanie ucznia do s³uchania s³owa, które Bóg

nieustannie do nas kieruje, oraz do zajêcia stanowiska wobec tego s³owa,

aby uczeñ nie pozostawa³ „nieczu³y”, obojêtny na wielkie sprawy Bo¿e.

Punkt D ma charakter dydaktyczny i stanowi swego rodzaju „wsparcie” dla

punktu C – „Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e”.

Podrêcznik dla ucznia klasy II szko³y podstawowej i konsekwentnie po-

radnik metodyczny zawiera podane w sposób przystêpny dla ucznia treœci,

które maj¹ mu pomóc przede wszystkim w dobrym przygotowaniu siê do

spotkania z Jezusem Chrystusem w sakramentach pokuty i Eucharystii.

Zgodnie z ¿yczeniem autorów programu po tematach wprowadzaj¹cych

w II rok nauczania religii wyeksponowaliœmy przykazania, ³¹cz¹c ich pre-

zentacjê z postaciami biblijnymi (Adam i Ewa, Abraham, Moj¿esz, Samu-

el), co zreszt¹ by³o sugerowane w samym programie.

W dalszej czêœci podrêcznika nawi¹zaliœmy do okresu Adwentu i Bo¿e-

go Narodzenia oraz wyakcentowaliœmy osobê Jezusa Chrystusa, który naj-

pe³niej prowadzi nas do Ojca i objawia nam Ojca.

Na okres Wielkiego Postu przewidzieliœmy dok³adne przygotowanie do

rozumienia i udzia³u dzieci w sakramencie pokuty i pojednania, a Euchary-

stiê w sensie zasadniczym po³¹czyliœmy z okresem wielkanocnym, choæ te-

mat Eucharystii zgodnie z programem powraca wielokrotnie we wszystkich

rozdzia³ach podrêcznika.

Ufamy, ze sam uk³ad treœci podrêcznika jak i zastosowane s³ownictwo

nie przerasta mo¿liwoœci rozwojowych dziecka oœmioletniego, lecz przeciw-

nie, stara siê je braæ pod uwagê. Teksty trudniejsze zosta³y umieszczone pod

rubryk¹: „Przeczytajmy razem!”, by w ten sposób sk³oniæ katechetê czy

rodziców do zaznajomienia dziecka z nimi. Zastosowane teksty mog¹ te¿

wyzwoliæ rozmowê dziecka z doros³ymi w domu. Mamy te¿ nadziejê, ¿e

zaproponowany materia³ ilustracyjny u³atwi dzieciom przyjêcie podawanej

treœci.

Na zakoñczenie ka¿dej katechezy umieszczamy punkt 6. Wspó³praca

z rodzin¹ i parafi¹. Podajemy w nim materia³y, które szerzej opracowane

znajdzie katecheta w zeszycie nr „1”.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

3

1. JEZUS ZAPRASZA NAS NA SPOTKANIE

1. Cele katechetyczne

Staramy siê tworzyæ atmosferê sprzyjaj¹c¹ spontanicznemu dzieleniu siê

prze¿yciami z wakacji oraz budziæ gotowoœæ radosnego odpowiadania na

zaproszenie Jezusa do spotykania siê z Nim w ci¹gu nowego roku szkolne-

go i katechetycznego.

Ukazujemy znaczenie przygotowania do sakramentu pokuty i pojedna-

nia oraz Eucharystii.

Wychowujemy dzieci do samodzielnego przyjmowania Jezusa Chrystu-

sa w sakramencie pokuty i pojednania oraz Eucharystii.

Uwaga: tematyka Eucharystii oraz sakramentu pokuty i pojednania bê-

dzie siê przewijaæ przez wszystkie katechezy. Trzeba wiêc tak przedstawiaæ

poszczególne tematy, by stopniowo wprowadzaæ ucznia w tajemnice obu

tych sakramentów.

2. Treœci katechezy

„Bóg pierwszy wzywa cz³owieka”. On jest tym, który wychodzi nam

naprzeciw. „Zwrócenie siê cz³owieka do Boga jest zawsze odpowiedzi¹”

(KKK 2567). To nie my szukamy Boga, ale On sam nas szuka i On sam nas

zaprasza, byœmy przy³¹czyli siê do Niego przez coraz pe³niejsze ¿ycie

w Chrystusie. Nasza modlitwa, nasze uczestnictwo w liturgii, nasza wiara

s¹ odpowiedzi¹ na to wezwanie.

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

4

 „Pan kieruje do nas usilne zaproszenie, abyœmy przyjmowali Go w sakra-

mencie Eucharystii: Zaprawdê, zaprawdê powiadam wam: Je¿eli nie bêdzie-

cie spo¿ywali Cia³a Syna Cz³owieczego i nie bêdziecie pili Krwi Jego, nie

bêdziecie mieli ¿ycia w sobie (J 6, 53). Aby odpowiedzieæ na to zaproszenie,

musimy przygotowaæ siê do tej wielkiej i œwiêtej chwili” ( KKK 1384).

Treœci¹ obecnej katechezy jest w³aœnie owo zaproszenie, jakie ka¿dy z nas

osobiœcie otrzyma³, zaproszenie do uczestnictwa w Œwiêcie Radoœci,

w Uczcie, któr¹ przygotowa³ dla nas Bóg. OdpowiedŸ na to zaproszenie wy-

maga jednak od nas odpowiedniego przygotowania (por. przypowieϾ

o uczcie weselnej) albowiem przystêpujemy do góry Syjon, do miasta Boga

¿yj¹cego, Jeruzalem niebieskiego, do niezliczonej liczby anio³ów, na uro-

czyste zebranie, do Koœcio³a pierworodnych, którzy s¹ zapisani w niebio-

sach, do Boga, który s¹dzi wszystkich, do duchów sprawiedliwych, które ju¿

dosz³y do celu, do Poœrednika Nowego Testamentu – Jezusa, do pokropie-

nia krwi¹, która przemawia mocniej ni¿ [krew] Abla (Hbr 12, 22-24). Œwia-

domoœæ zaszczytu, jakim jest uczestnictwo w Eucharystii i ³aski, jak¹ jest

sakrament pokuty i pojednania, winien mieæ przede wszystkim katecheta,

aby tym bardziej zrozumia³ wa¿noœæ roli, któr¹ przysz³o mu pe³niæ. Choæ

odpowiedzialnoœæ za wychowanie dziecka w wierze spoczywa przede

wszystkim na rodzicach, niemniej zadaniem katechety jest t³umaczyæ to,

w czym dziecko uczestniczy i wychowywaæ je do g³êbszego zrozumienia

wiary, liturgii i sakramentów.

Otrzymaliœmy zaproszenie. Ale od nas zale¿y, czy je przyjmiemy. I od

nas zale¿y nasze przygotowanie na spotkanie z ¿yj¹cym Bogiem.

3. Zadania nauczyciela religii

Ukazanie Jezusa jako najwa¿niejszej Osoby w naszym ¿yciu.

Zaproszenie do przygotowania siê na przyjêcie Jezusa.

Doprowadzenie do samodzielnej decyzji przyjêcia zaproszenia Jezusa.

4. Metody i œrodki

Stosujemy zabawê wprowadzaj¹c¹ i zapoznaj¹c¹: „Imiê i nastrój” lub

„Zaproszenie Jezusa”.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

5

I. Imiê i nastrój

1

Ka¿dy z uczniów mówi swoje imiê w okreœlony przez katechetê sposób,

np.: smutno, weso³o, nieœmia³o, krzycz¹c. Kiedy wszyscy powiedz¹ swoje

imiê, prowadz¹cy zmienia sposób mówienia.

II. Zaproszenie Jezusa

W tej zabawie stosuje siê zwykle jakiœ przedmiot, maskotkê. W orygi-

nale zabawa nosi nazwê „Krokodyl”. W obecnej katechezie bêdzie to kart-

ka z zaproszeniem od Jezusa. Dzieci siadaj¹ w ko³o. Zaczynamy zabawê

mówi¹c: „To jest «zaproszenie», a ja jestem pani... (siostra, ksi¹dz)”; nastêp-

na osoba powtarza „To jest «zaproszenie», dosta³am go od pani..., a ja je-

stem...”. Ka¿de nastêpne dziecko powtarza imiona swoich poprzedników.

Zabawa trwa dot¹d, a¿ „zaproszenie” dojdzie do nas z powrotem. Naszym

zadaniem wówczas jest powiedzenie wszystkich imion: „To jest «zaprosze-

nie», da³em go..., a ona da³a go...”. Ta zabawa nadaje siê do klas z mniejsz¹

iloœci¹ dzieci.

Kolejno stosujemy pogadankê i pracê z podrêcznikiem.

Pomoce: kartka z „Zaproszeniem od Jezusa” i kartki zaproszenia od

Jezusa lub obrazki – dla ka¿dego ucznia.

5. Propozycja katechezy

A. Wprowadzenie do katechezy

Po powitaniu siê z dzieæmi, w pierwszym rzêdzie nale¿y zaznajomiæ je

krótko, w jaki sposób bêdziemy pracowaæ na katechezie. Jest to dobry czas

na podanie dzieciom naszych wymagañ odnoœnie zachowania i pracy w cza-

sie lekcji, aby uczniowie od pocz¹tku wiedzieli, czego od nich oczekujemy.

Przy podawaniu zasad, które bêd¹ obowi¹zywaæ, mo¿na poprosiæ dzieci, aby

spróbowa³y powiedzieæ, dlaczego ta czy inna zasada jest potrzebna. Do-

œwiadczenie pokazuje, ¿e dzieci najlepiej bawi¹ siê i ucz¹ wówczas, gdy maj¹

od pocz¹tku jasno okreœlone regu³y.

Objaœniamy tak¿e, w jaki sposób bêdziemy pracowaæ z podrêcznikiem.

Zachêcamy dzieci, by mu siê przyjrza³y. Informujemy, ¿e bêdzie on nasz¹

1

Metody aktywizuj¹ce w katechezie, cz. I, Klanza, Lublin 1999.

1. Jezus zaprasza nas na spotkanie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

6

pomoc¹ w czasie tego roku oraz ¿e bêdziemy z nim pracowaæ i w szkole i w

domu.

Zaleca siê tak¿e za³o¿enie zeszytu, w którym dzieci bêd¹ wpisywaæ te-

mat, wykonywaæ niektóre æwiczenia i rysunki oraz wklejaæ informacje dla

rodziców. Mo¿na ju¿ na pierwszej katechezie rozdaæ dzieciom przygotowa-

ne wczeœniej kartki zaadresowane do rodziców, z zaproszeniem na spotka-

nie z nami. Dobrze bêdzie te¿ na samym pocz¹tku daæ dzieciom kartkê z in-

formacj¹, jakiego materia³u pamiêciowego i w jakim terminie bêdziemy od

nich wymagaæ.

Kiedy zakoñczymy czêœæ organizacyjn¹ i porz¹dkow¹, przechodzimy do

w³aœciwego tematu katechezy.

Jeœli jest to klasa, któr¹ zaczynamy uczyæ, mo¿na przeprowadziæ zaba-

wê zapoznaj¹c¹ np.: „Imiê i nastrój” lub „Zaproszenie Jezusa”. Nale¿y

uwzglêdniæ liczebnoœæ klasy, niektóre zabawy nadaj¹ siê tylko dla klas

mniejszych, poni¿ej 20 osób.

Obydwie zabawy mo¿emy dostosowaæ do tematu katechezy i uczyniæ

z nich wprowadzenie. W przypadku zabawy nr 1 prosimy dzieci, by pomy-

œla³y, jak siê czuj¹, kiedy np. otrzymuj¹ zaproszenie i wyrazi³y te uczucia,

mówi¹c swoje imiê, potem jak czuj¹ siê, gdy zabawa zostanie odwo³ana, a jak

gdy ktoœ przyjdzie nie przygotowany lub gdy sami siê nie przygotuj¹ itd. Po

zakoñczonej zabawie zapisujemy na tablicy uczucia dzieci w podanych sy-

tuacjach, do wykorzystania w dalszej czêœci katechezy.

W drugiej zabawie œwiadomie zastêpujemy maskotkê przygotowanym

„zaproszeniem” lub „zaproszeniem od Jezusa”. Przedmiotem, który dzieci

bêd¹ sobie podawaæ, bêdzie wówczas przygotowane przez nas Jezusowe za-

proszenie do uczestnictwa w Eucharystii. Po zakoñczonej zabawie tak¿e

pytamy o odczucia dzieci, co czu³yby, gdyby otrzyma³y zaproszenie od Je-

zusa.

Jeœli znamy klasê, wprowadzeniem w temat mo¿e byæ pierwsza zabawa

w jej zmienionej wersji. Naszym celem nie bêdzie wówczas poznanie imion,

ale uœwiadomienie dzieciom odczuæ zwi¹zanych z faktem bycia zaproszo-

nym.

Po skoñczonej zabawie prosimy, aby dzieci zajê³y swoje miejsca w ³aw-

kach.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

7

B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e

Tê czêœæ katechezy dostosowujemy do wybranej przez nas we wprowa-

dzeniu zabawy. Bêdziemy w niej chcieli przedstawiæ dzieciom fakt, ¿e s¹

zaproszone przez Jezusa na spotkanie i przebywanie z Nim. Mo¿e siê to

odbywaæ w sposób podany ni¿ej.

Uwaga: nale¿y kontrolowaæ czas, szczególnie przy licznych klasach

i w razie potrzeby zrezygnowaæ z niektórych pytañ lub ograniczyæ odpowie-

dzi dzieci.

– Opowiedzcie mi o swoich wakacjach. Gdzie je spêdziliœcie?

– Czy mo¿e ktoœ was do siebie zaprosi³?

– A wy, czy goœciliœcie kogoœ u siebie?

– Kto mi mo¿e powiedzieæ, co to znaczy „zaprosiæ kogoœ”?

Dzieci powinny odkryæ, ¿e zaprosiæ kogoœ, to przyj¹æ go u siebie, w swoim

domu. Daæ coœ z siebie. Nawi¹zujemy tutaj do uczuæ, o których dzieci opo-

wiada³y i które zapisaliœmy na tablicy.

– Gdy ktoœ nas zaprasza do siebie, jesteœmy zwykle radoœni, bo to zna-

czy, ¿e jesteœmy dla niego wa¿ni, ¿e chce siê z nami podzieliæ swoim cza-

sem, ¿e lubi byæ z nami.

W celu uzupe³nienia tej czêœci katechezy, prosimy, aby dzieci wykona³y

æwiczenie na stronie 9 w podrêczniku, uzupe³ni³y przygotowan¹ tam kart-

kê. Maj¹ zastanowiæ siê, kto jest dla nich wa¿ny i kogo by one zaprosi³y.

W czasie gdy dzieci pracuj¹, mo¿emy przejœæ miêdzy ³awkami i spraw-

dziæ, czy wœród „wa¿nych osób” pojawi³o siê imiê Boga lub Jezusa. Nastêp-

nie prosimy, aby dzieci od³o¿y³y podrêcznik i spróbowa³y odpowiedzieæ na

pytanie:

– W jaki sposób przygotowujemy siê, gdy jesteœmy zaproszeni? Dlaczego

to robimy?

Albo:

– Co to znaczy odpowiedzieæ na zaproszenie?

Zwracamy uwagê, ¿e chc¹c dobrze prze¿yæ jakieœ œwiêto, np. urodziny,

trzeba siê przygotowaæ. Jeœli nie jest siê przygotowanym, to œwiêto jest „byle

jakie”. Pomys³y podawane przez dzieci jak siê przygotowaæ mo¿na zapisaæ

albo jeszcze lepiej, narysowaæ na tablicy. Gdy zbierzemy dostateczn¹ iloœæ

pomys³ów, zadajemy nastêpne pytanie:

– Jak powinien zachowywaæ siê gospodarz?

– Co mo¿e robiæ a czego mu nie wolno czyniæ?

1. Jezus zaprasza nas na spotkanie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

8

Wprowadzamy pojêcie „goœcinnoœci”. Mo¿na dzieci wprost zapytaæ, czy

wiedz¹, co ono znaczy. Przypuszczalnie potrafi¹ odpowiedzieæ na swój spo-

sób. Cz³owiek goœcinny to taki, w którego domu ka¿dy goœæ czuje siê dobrze.

Prowadzimy dalej nasz¹ rozmowê.

– Jak byœmy siê czuli, gdyby nikt nie odpowiedzia³ na nasze zaprosze-

nie?

Ukazujemy „przykroœæ”, jakiej doœwiadczamy, kiedy inni nie chc¹ z na-

mi spêdzaæ swojego czasu. Czasami jest to spowodowane tym, ¿e jesteœmy

„niegoœcinni”.

– A czy wy zawsze odpowiadacie na zaproszenie? A mo¿e komuœ spra-

wiliœcie przykroœæ swoj¹ odmow¹? Zastanówcie siê.

– Jak staraliœcie siê byæ „goœcinni”?

Wys³uchujemy odpowiedzi dzieci.

Jest jeszcze jedna Osoba, która nas nieustannie zaprasza. Jezus.

Jeœli przeprowadzaliœmy zabawê II mo¿na pokazaæ zrobione przez nas

zaproszenie i przeczytaæ je.

Jesteœmy dla Niego wa¿ni, On nas kocha i chce z nami przebywaæ.

Mo¿emy siê z Nim spotykaæ w czasie Mszy œwiêtej, w czasie modlitwy,

kiedy pomagamy innym.

Zastanówcie siê: czy na wakacjach zawsze odpowiadaliœcie na zaprosze-

nie Jezusa? Czy nie sprawiliœcie Mu przykroœci, opuszczaj¹c Mszê œwiêt¹,

nie modl¹c siê lub zamykaj¹c swoje serce przed innymi? Czy zawsze byli-

œcie „goœcinni” dla Jezusa? Jak On siê u was czu³? Czy mia³ miejsce w wa-

szym sercu? Czy modliliœcie siê w skupieniu w domu i na Mszy œwiêtej? Czy

w czasie zabawy postêpowaliœcie w³aœciwie? Staraliœcie siê byæ dobrzy dla

innych? Czy po tych wakacjach Jezus wie, ¿e wam na Nim zale¿y?

C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e

– Jezus nas ci¹gle zaprasza. Ale was w tym roku zaprasza szczególnie.

Kto mo¿e powiedzieæ do czego?

Odpowiedzi dzieci.

– Przez ten rok bêdziecie przygotowywaæ siê do przyjêcia Jezusa w sa-

kramencie Eucharystii (Komunii). Gdy przyjmiecie ten sakrament, Jezus

bêdzie bardzo blisko was, w waszym sercu, a wy bêdziecie w Jego sercu.

Opowiedzieliœcie mi wczeœniej, jak przygotowujecie siê, gdy jesteœcie za-

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

9

proszeni (wskazujemy na tablicê). Teraz zaœ powiedzcie mi, jak mo¿na przy-

gotowaæ siê na przyjêcie Jezusa? Jak mo¿na odpowiedzieæ na Jego zapro-

szenie?

S³uchamy propozycji dzieci, mo¿na pos³u¿yæ siê przyk³adami z podrêcz-

nika umieszczonymi na stronie 11.

Przed ukoñczeniem lekcji mo¿emy (w zale¿noœci od liczby i liczebnoœci

klas) rozdaæ dzieciom przygotowane wczeœniej obrazki lub zaproszenia od

Jezusa. Na koniec, w czasie modlitwy, przepraszamy Jezusa w imieniu dzieci

za to, ¿e byliœmy dla Niego niegoœcinni i ¿e nie odpowiadaliœmy na Jego

zaproszenie (jeœli jest wiêcej czasu, dzieci mog¹ zrobiæ to same), po czym

razem z dzieæmi odmawiamy „Modlitwê Pañsk¹”.

D. Utrwalenie – praca ucznia

W zeszycie dzieci maj¹ przykleiæ na pierwszej stronie obrazek o treœci

religijnej i napisaæ temat lekcji: Jezus zaprasza nas na spotkanie. Wklejaj¹

tak¿e kartki z informacjami dla rodziców, o których by³a mowa we wprowa-

dzeniu do katechezy.

Prosimy uczniów, by w domu przeczytali z kimœ starszym opowiadanie

ze strony 10 podrêcznika ucznia i uzupe³nili tekst na stronie 11. Zapowia-

damy, ¿e na nastêpnej katechezie bêdziemy rozmawiaæ o tym tekœcie. Prosi-

my tak¿e, aby uczniowie narysowali na kartkach swoje pomys³y: jak dobrze

przygotowaæ siê do przyjêcia Pana Jezusa.

Przewidywane osi¹gniêcia ucznia

Wiedza – co uczeñ wie?

Uczeñ zna ró¿ne sposoby zaproszeñ i rozumie ich znaczenie. Zna pojê-

cie „goœcinnoœci”.

Umiejêtnoœci – co uczeñ potrafi?

Uczeñ potrafi powiedzieæ, jak mo¿na dobrze przygotowaæ siê na spotka-

nie z Jezusem.

Interioryzacja wartoœci – co uczeñ ceni?

Uczeñ dostrzega potrzebê przyjêcia zaproszenia Jezusa. Pragnie przygo-

towaæ siê jak najlepiej do przyjêcia sakramentu pojednania i Eucharystii.

1. Jezus zaprasza nas na spotkanie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

10

6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹

Nale¿y spotkaæ siê z rodzicami dzieci, aby ukazaæ im znaczenie wspól-

nego (ca³ej rodziny) przygotowania siê do przyjêcia przez dziecko sakra-

mentu pokuty i pojednania oraz Eucharystii.

W czasie spotkania prosimy rodziców, aby w miarê mo¿liwoœci sami

korzystali z tych sakramentów oraz modlili siê z dzieæmi.

Nale¿y im przypomnieæ, ¿e to oni s¹ pierwszymi nauczycielami wiary

swoich dzieci oraz uœwiadomiæ im, jak wa¿ne jest dawanie œwiadectwa.

Mo¿na zaprosiæ rodziców do uczestnictwa wraz z dzieæmi w specjalnej li-

turgii, w czasie której dziecko oficjalnie rozpocznie swoje przygotowanie

(np. rozdajemy dzieciom „zaproszenie” od Jezusa, a dzieci na przygotowa-

nie darów mog¹ z³o¿yæ narysowane przez siebie swoje „sposoby” dobrego

przygotowania).

Najlepszym wyjœciem by³aby cotygodniowa niedzielna Msza œwiêta,

w czasie której ³¹czy³oby siê katechezê szkoln¹ z katechez¹ liturgiczn¹

(wprowadzanie dzieci w liturgiê, w³¹czenie rodziców w przygotowanie

swoich dzieci itp.). Nie mia³aby to byæ jakaœ dodatkowa Msza œwiêta, ale

jedna z ju¿ istniej¹cych (przygotowanie do Komunii powinno odbywaæ siê

we wspólnocie Koœcio³a, tak by innych parafian te¿ wprowadziæ w oczeki-

wanie), na któr¹ specjalnie zaprasza³o by siê dzieci komunijne i ich rodzi-

ców. Podczas Mszy œwiêtej s¹ dwa momenty, w których mo¿na, wraz z po-

stêpuj¹cym przygotowaniem, szczególnie odnieœæ siê do dzieci: pierwszy

po Ewangelii i homilii, drugi w chwili przygotowania darów (dzieci mog¹

sk³adaæ zadane wczeœniej na katechezie prace). W ten sposób uczniowie w³¹-

czeni byliby przez w³asne dzia³anie w liturgiê. Dostrzegliby te¿ wa¿noœæ

swojego przygotowania.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

11

2. JEZUS ZAPRASZA, BYŒMY GO S£UCHALI

1. Cele katechetyczne

Zapoznajemy ze sposobami obecnoœci Chrystusa w Koœciele. Chrystus

jest obecny w swoim s³owie (Pismo Œwiête).

Wychowujemy do uwa¿nego s³uchania oraz umi³owania Pisma Œwiête-

go i do jego samodzielnej lektury.

2. Treœci katechezy

Pismo Œwiête zaczyna siê powoli upodabniaæ do innych ksi¹¿ek. Wiê-

cej, staje siê niepotrzebne w codziennym ¿yciu. Dawniej mo¿na by³o us³y-

szeæ, ¿e Biblia jest „ksi¹¿k¹ najczêœciej posiadan¹ i najrzadziej czytan¹”.

Teraz i to siê zmienia. S¹ chrzeœcijañskie domy, w których nie ma Pisma

Œwiêtego. Niektórzy przez ca³e ¿ycie pozostaj¹ przy „Biblii dla najm³od-

szych” lub „Biblii w obrazkach”. S¹ jeszcze tacy, którzy co prawda czytaj¹

Pismo, ale ju¿ dawno przesta³o ono byæ dla nich Œwiête. Dzieci, z którymi

siê zetkniemy podczas katechezy zapewne wywodz¹ siê z takich w³aœnie

rodzin.

A przecie¿ znaczenia Pisma Œwiêtego nie sposób przeceniæ. Jest ono

Ÿród³em S³owa: wiara rodzi siê z tego, co siê s³yszy, tym zaœ, co siê s³yszy,

jest s³owo Chrystusa (Rz 10, 17). Nie wszystkie dzieci zrozumiej¹ to od razu.

Dlatego wiele rzeczy ukazujemy im w obrazach, opowiadaniach i zabawach.

Chcemy ukazaæ, ¿e Pismo Œwiête mówi o mi³oœci, mi³oœci Boga do cz³o-

wieka. Gdy uczniowie bêd¹ starsi, przyjdzie czas na wyjaœnienie, ¿e ta mi-

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

12

³oœæ mo¿e byæ czasem trudna. Bóg, choæ tak ku cz³owiekowi nachylony,

pozostaje Bogiem, wiêc nie zawsze rozumiemy Jego s³ów i Jego postêpo-

wania. Ale mamy pewnoœæ, ¿e tak Bóg umi³owa³ œwiat, ¿e Syna swego Jed-

norodzonego da³, aby ka¿dy, kto w Niego wierzy, nie zgin¹³, ale mia³ ¿ycie

wieczne (J 3, 16). Mamy pewnoœæ mi³oœci. Pismo Œwiête jest darem Ojca,

który mi³uje. Bóg da³ nam Pismo, bo Mu na nas zale¿y i chce byœmy pod¹-

¿ali Jego drog¹. Prowadzi nas do Krainy Mi³oœci. W Piœmie Œwiêtym ukry-

ty jest Jezus. Ca³e Pismo mówi o Nim. Bowiem Jezus jest S³owem Ojca.

Ludzie jednak nie s³uchaj¹ Boga. Maj¹c mapê, id¹ po omacku i b³¹dz¹.

A przecie¿ – jak ju¿, napisaliœmy – wiara rodzi siê z tego, co siê s³yszy, tym

zaœ, co siê s³yszy, jest s³owo Chrystusa (Rz 10, 17). Trzeba je s³yszeæ. Trze-

ba o nim opowiadaæ.

3. Zadania nauczyciela religii

Ukazanie dzieciom Pisma Œwiêtego jako wielkiego daru od mi³uj¹cego

Boga.

Ukazanie s³uchu jako daru Boga, przez który mo¿emy Go poznawaæ.

Uœwiadomienie, ¿e s³uchanie s³owa Bo¿ego jest odpowiedzi¹, jak¹ mo-

¿emy daæ Bogu.

4. Metody i œrodki

Stosujemy metodê opowiadania, pogadanki, pracy z podrêcznikiem oraz

æwiczenie.

Pomoce: karteczki z tekstem Pisma Œwiêtego dla ka¿dego ucznia. Przy-

k³ady cytatów podajemy w punkcie C.

5. Propozycja katechezy

A. Wprowadzenie do katechezy

Zawsze staramy siê rozpocz¹æ katechezê od rozmowy o przeczytanym w do-

mu tekœcie „Przeczytajmy razem!”. Jest to sposób na mobilizowanie dzieci

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

13

do wys³uchania w domu tekstu. Nie karcimy, jeœli dziecku nikt opowiadania

nie przeczyta³, ale pozytywnie oceniamy (chwalimy) za to, ¿e wie, o czym tekst

mówi³. Nastêpnie przechodzimy to bie¿¹cej katechezy.

Proponujê, byœmy wykonali pewne æwiczenie. Nie jest ono trudne. Wa-

szym zadaniem bêdzie po prostu s³uchaæ. Za chwilê powiem s³owa: „uwa-

ga, teraz”, a wtedy wszyscy zamilkniecie i przez jedn¹ minutê bêdziecie siê

starali us³yszeæ wszystkie odg³osy, które nas otaczaj¹. Zrozumieliœcie? Uwa-

ga. Teraz!

Gdy up³ynie wyznaczony czas, pytamy dzieci, co us³ysza³y.

Byæ mo¿e zdarzy siê, ¿e któreœ dziecko nie us³yszy naszego polecenia

dotycz¹cego milczenia. Mo¿na to wykorzystaæ w dalszej czêœci katechezy.

– Jak myœlicie, dlaczego N. (imiê dziecka) nie us³ysza³ polecenia?

Naszym celem nie jest piêtnowanie dziecka, ale zwrócenie uwagi na fakt

„s³uchania” b¹dŸ „nie s³uchania” kogoœ. Omawiamy problem –nie przy-

padek.

Przechodzimy do rozmowy na temat dobrego s³uchania.

– Co nam pomaga s³uchaæ?

– Co nam przeszkadza w s³uchaniu?

– Co znaczy dobrze s³uchaæ?

– Co znaczy s³uchaæ sercem?

B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e

Jako nastêpny etap katechezy mo¿na odczytaæ lub odtworzyæ z p³yty CD

podane ni¿ej opowiadanie. Jest ono nieco d³ugie, ale dziêki niemu mo¿na

ukazaæ dzieciom, czym jest Pismo Œwiête i jak jest ono dla nas wa¿ne.

– Przeczytam wam teraz opowiadanie. S³uchajcie bardzo uwa¿nie. Tak

jak przed chwil¹ mówiliœcie, ¿e powinno siê s³uchaæ. Kiedy skoñczê, bê-

dziemy rozmawiaæ o tej historii. Si¹dŸcie wygodnie.

Opowiadanie „G³os Muszli”

2

Bogaty i potê¿ny król Ziem Cienistych mia³ trzech synów. Wraz z up³y-

wem lat wzrastali oni dumni, mocni i szlachetni, ale bardzo ró¿nili siê od

siebie.

2

Bruno Ferrero, Historie – Katecheza w opowiadaniach, Warszawa 1997.

2. Jezus zaprasza, byœmy Go s³uchali

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

14

Pierworodny mia³ na imiê Walenty. Obdarzony by³ ogromn¹ si³¹ fizycz-

n¹ i posiada³ zdecydowany charakter, ale czasami by³ wynios³y i aroganc-

ki. Drugi mia³ na imiê Felek. By³ inteligentny i bystry, ale równie¿ chciwy

i bezwzglêdny w swoich poczynaniach.

Trzeci, najm³odszy, nazywa³ siê Janek. Mia³ d³ugie jasne w³osy okalaj¹-

ce sympatyczn¹, trochê piegowat¹ twarz, w której b³yszcza³y oczy o kolo-

rze dojrza³ych kasztanów. Janek, choæ mi³y, zwinny i sprytny, ci¹gle nara-

¿ony by³ na ró¿ne psikusy, jakie p³atali mu starsi bracia, którzy maj¹c go za

dziecko, nie liczyli siê z nim wcale.

Król Ziemi Cienistych by³ ju¿ stary i zdawa³ sobie sprawê z tego, ¿e

powinien wyznaczyæ nastêpcê. Ale dobry król nie wiedzia³, którego z trzech

synów ma wybraæ. Kocha³ ich wszystkich i przez ca³e ¿ycie nigdy nie fa-

woryzowa³ ¿adnego.

Pewnego dnia zawezwa³ ich do sali tronowej:

– Synowie moi – powiedzia³ patrz¹c na nich. – Jeden z was bêdzie moim

nastêpc¹, ale kocham was wszystkich jednakowo i nie wiem, którego wy-

braæ. Zrobiê wiêc tak: na tronie Ziem Cienistych zasi¹dzie ten z was, który

przyniesie mi Zielony Szmaragd, strze¿ony w ¯elaznej Grocie w Pó³nocnej

Krainie.

Trzej bracia oniemieli. Zielony Szmaragd by³ marzeniem wszystkich

rycerzy i wojowników Ziem Cienistych. Ale nikt z tych, którzy wybrali siê

na poszukiwanie kamienia, nigdy dot¹d nie powróci³.

– Wiem, ¿e jest to trudne przedsiêwziêcie – ci¹gn¹³ stary król. – Ale wiem

tak¿e, ¿e mo¿e wam siê udaæ. Dam wam trzy dary, które wam pomog¹.

Wypowiedziawszy te s³owa, król uniós³ tkaninê, która przykrywa³a trzy

przedmioty, u³o¿one na stole. By³y to: miecz o b³yszcz¹cym ostrzu, spora

garœæ z³otych monet i muszla o skrêconych spiralnie zwojach, dwa razy

wiêksza od d³oni ludzkiej.

– Oto moja si³a, moje bogactwo i moje s³owa – powiedzia³ król. – Ostrze

tego miecza nie da siê z³amaæ. Ten, kto posi¹dzie z³ote monety, bêdzie naj-

bogatszy na ziemi, a w tej muszli zawarte s¹ wszystkie s³owa, jakie powie-

dzia³em do was od chwili waszego urodzenia a¿ po dzieñ dzisiejszy. Wy-

bierajcie.

Walenty i Felek spojrzeli na siebie porozumiewawczo i wybrali zgodnie

ze swymi upodobaniami, nie zwracaj¹c uwagi na Janka. Walenty gwa³tow-

nym ruchem uj¹³ b³yszcz¹cy miecz, a Felek zabra³ worek z monetami. Ja-

nek wzi¹³ muszlê i przywi¹za³ j¹ sobie na szyi. Potem wszyscy wyjechali.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

15

Walenty na swoim ognistym rumaku, Felek w z³ocistej karecie, a Janek

ruszy³ pieszo weso³o pogwizduj¹c.

Pierwsz¹ przeszkodê stanowi³ Mroczny Bór, w którym królowa³ okrut-

ny Malak. Walenty przyby³ tam pierwszy. Gdy rozbójnicy z bandy Malaka

zobaczyli go, zagrodzili mu drogê, ale m³ody ksi¹¿ê wyci¹gn¹³ miecz i roz-

pocz¹³ straszliw¹ walkê.

Felek nadjecha³ wkrótce potem i kaza³ zaprowadziæ siê do Malaka.

– Jeœli pozwolisz mi przejechaæ, dam ci 100 z³otych monet – zapropo-

nowa³ zbójcy.

– Chcê sto piêædziesi¹t – za¿¹da³ Malak.

– sto trzydzieœci – targowa³ siê Felek.

Sprawa zaczê³a siê przed³u¿aæ.

Janek doszed³ do Boru pod wieczór. Walenty ci¹gle jeszcze walczy³, a Fe-

lek pertraktowa³ usilnie. Janek podniós³ muszlê do ucha. Us³ysza³ ciep³y

i pe³en dobroci g³os swego ojca: „Pamiêtaj synu, ¿e wiêcej much mo¿na

z³apaæ w jedn¹ kroplê miodu ni¿ w beczkê octu!”

Janek zrozumia³. Przygotowa³ orzeŸwiaj¹cy i pachn¹cy napój z malin i ja-

gód i serdecznym gestem ofiarowa³ go Malakowi. Krwawy zbójca nigdy

w ca³ym swym ¿yciu nie otrzyma³ ¿adnego daru (i mo¿e dlatego by³ taki nie-

dobry). Spróbowa³ napoju, otar³ sobie w¹sy i potem powiedzia³ do Janka

trochê podejrzliwie:

– Dlaczego to uczyni³eœ?

– Poniewa¿ powiedziano mi, ¿e pan jest najodwa¿niejszym rycerzem

w okolicy.

– Jesteœ bystrym ch³opcem. Poproœ mnie o to, co tylko chcesz, a ja ci dam!

– Pozwól mnie i moim braciom, mo¿ny i szlachetny rycerzu, przejœæ

przez las.

Nikt nigdy nie powiedzia³ Malakowi, ¿e jest szlachetny, dlatego prawie

rozp³yn¹³ siê we ³zach. I tak trzej bracia przebyli mroczny Bór. Walenty i Fe-

lek, zmêczeni wielkim wysi³kiem, rzucili siê na ziemiê i pogr¹¿yli w g³ê-

bokim œnie. Janek znów przy³o¿y³ muszlê do ucha. „Pamiêtaj, ¿e wczesne

ranne godziny posiadaj¹ z³oto w ustach” – powiedzia³ g³os ojca.

By³a jeszcze noc, gdy Janek wyruszy³. Drug¹ przeszkodê stanowi³o Je-

zioro Burz, ale gdy Janek tam dotar³, by³o jeszcze zamarzniête. M³odzie-

niec móg³ wiêc szybko je przebyæ. Jego dwaj bracia przybyli natomiast do

brzegu, gdy s³oñce sta³o ju¿ wysoko, lód siê stopi³, a fale ogromnego jezio-

ra grzmia³y groŸnie. Walenty i Felek byli wiêc zmuszeni rozpocz¹æ bardzo

d³ug¹ i usian¹ niebezpieczeñstwami wêdrówkê doko³a jeziora.

2. Jezus zaprasza, byœmy Go s³uchali

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

16

I tak Janek dotar³ jako pierwszy do trzeciej decyduj¹cej przeszkody: do

przera¿aj¹cego Bagna Smutku.

Bagno Smutku by³o bezkresnym obszarem wstrêtnego lepkiego b³ota.

Móg³ je przebyæ jedynie ktoœ odwa¿ny, uparty, posiadaj¹cy ogromn¹ si³ê

woli. Janek zacz¹³ je pokonywaæ. Korzenie usch³ych drzew wydawa³y siê

wci¹gaæ go na dno. Ka¿dy krok wymaga³ ogromnego wysi³ku.

PóŸniej dotarli tu równie¿ Walenty i Felek. Dla nich sprawy od razu Ÿle

siê u³o¿y³y. Koñ Walentego zacz¹³ grzêzn¹æ, m³odzieniec próbowa³ iœæ da-

lej pieszo, ale miecz i zbroja bardzo mu przeszkadza³y. Co krok zanurza³ siê

w b³ocie po pas.

Kareta Felka przewróci³a siê, wypad³ z niej worek ze z³otem, wysypa³y

siê wszystkie monety i jedna po drugiej zaczê³y znikaæ w b³otnistej ziemi,

która je poch³onê³a. Felek na pró¿no próbowa³ uratowaæ choæ jedn¹.

Po pewnym czasie Walenty i Felek spotkali siê, usiedli na butwiej¹cym

pniu, p³acz¹c ¿a³oœnie. Byli bardziej smutni ni¿ Bagno Smutku.

A Janek?

I dla niego nadesz³y chwile trudne. Wêdrowa³ ju¿ ca³y dzieñ, a nie widaæ

by³o koñca bagna. Ale gdy podstêpne wiry b³otne otacza³y jego nogi, przy-

k³ada³ do ucha muszlê: „Bardzo ufam tobie, synu. Jesteœ wszystkim, co po-

siadam na œwiecie. Jestem dumny z twojej odwagi.” – mówi³ g³os ojca. Kie-

dy indziej szepta³: „Nigdzie nie mo¿na dojœæ bez trudu i wytrwa³oœci. Je¿eli

chcesz dobrze prze¿yæ swoje ¿ycie, coœ osi¹gn¹æ, zdobyæ, musisz nauczyæ siê

pokonywaæ przeszkody. Odwagi mój synu, wielkie marzenia rodz¹ wielkie si³y.

Poszukaj w twej duszy, a znajdziesz tam wiele si³ i energii”.

Janek ilekroæ s³ysza³ g³os ojca, nabiera³ otuchy. I tak przeszed³ Bagno

Smutku i znalaz³ siê u wejœcia do ¯elaznej Groty, w której b³yszcza³ Zielo-

ny Szmaragd. Wówczas pe³en radoœci przy³o¿y³ muszlê do ust i z ca³ych si³

zawo³a³:

– Dziêki ci ojcze!

Po skoñczeniu opowiadania zachêcamy dzieci do podzielenia siê swo-

imi odczuciami.

– Jak myœlicie, dlaczego król postêpuje tak dziwnie? Dlaczego wysy³a

swoich synów w niebezpieczn¹ podró¿?

T³umaczymy, ¿e królowaæ mo¿e tylko ten najbardziej wytrwa³y, ten, któ-

ry jest najbardziej podobny do ojca.

– Czy Walenty i Felek pope³nili jakiœ b³¹d? Jaki?

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

17

Ich b³¹d polega³ na tym, ¿e wszystko chcieli uczyniæ „sami”. Myœleli, ¿e

dojd¹ do szmaragdu, pos³uguj¹c siê w³asn¹ si³¹ i bogactwem.

Mo¿na zapytaæ dzieci, czy mog¹ wymieniæ jakieœ skarby, których nie da

siê osi¹gn¹æ za pomoc¹ si³y i bogactwa, np. niebo, Komunia œwiêta, rodzi-

na itp.

– Dlaczego muszla pomaga³a Jankowi?

Tam by³y wszystkie s³owa ojca, które on wypowiedzia³ od chwili naro-

dzin swoich synów. A w tych s³owach by³a zawarta ca³a jego m¹droœæ i mi-

³oœæ.

Nastêpnie, aby uczniowie dobrze zrozumieli symbolikê opowiadania,

pytamy:

– Co oznacza poszukiwanie Zielonego Szmaragdu?

Odpowiedzi mog¹ byæ ró¿ne. Dzieci rozumiej¹, ¿e chodzi o zdobycie

czegoœ niezmiernie wa¿nego. Mog¹ rozumieæ, ¿e chodzi np. o niebo (królo-

wanie z Chrystusem), lub Eucharystiê (przygotowanie do przyjêcia Pierw-

szej Komunii).

– Dlaczego muszla ze s³owami ojca okazuje siê wa¿niejsza od miecza

i pieniêdzy?

Jak wspomnieliœmy wy¿ej, s¹ bogactwa (np. niebo, Komunia, mi³oœæ,

przyjaŸñ, rodzina), których nie mo¿na sobie kupiæ, ani nie zdobêdzie siê ich

si³¹. Te bogactwa s¹ ukryte i aby do nich dojœæ i nie zab³¹dziæ potrzeba nam

przewodnika. Tym przewodnikiem s¹ s³owa ojca.

– W jakim przypadku muszla okaza³aby siê bezu¿yteczna?

Pomagamy dzieciom odkryæ, ¿e muszla pomog³a Jankowi, poniewa¿ jej

s³ucha³, a nie tylko j¹ posiada³.

Nawi¹zujemy teraz do s³ów ojca, które obrazuj¹ Pismo Œwiête.

– My tak¿e otrzymaliœmy s³owa od naszego Ojca. Czy ktoœ mo¿e powie-

dzieæ, gdzie one s¹ zapisane? A gdzie mo¿emy je us³yszeæ?

Gdyby dzieci mia³y trudnoœci z odpowiedzi¹, mo¿na pos³u¿yæ siê podrêcz-

nikiem na stronie 13.

C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e

Przygotowujemy Pismo Œwiête i opowiadamy.

– Wy tak¿e otrzymaliœcie od Ojca s³owa, które mog¹ was poprowadziæ.

Jeœli bêdziecie szli za nimi znajdziecie najwiêkszy skarb na ziemi – mi³oœæ.

2. Jezus zaprasza, byœmy Go s³uchali

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

18

One pomog¹ wam w trudnoœciach, pociesz¹ w smutku, upomn¹, kiedy bêdzie-

cie siê oddalaæ od w³aœciwej drogi. Te s³owa zapisano w Piœmie Œwiêtym.

Pokazujemy Pismo Œwiête – jeœli klasa jest nieliczna mo¿na daæ dzieciom

Pismo do r¹k, aby mog³y mu siê uwa¿niej przyjrzeæ.

Jest to Ksi¹¿ka inna od wszystkich ksi¹¿ek. Ksi¹¿ka nad ksi¹¿kami.

Albowiem w niej s¹ s³owa Boga, który nas mi³uje. A poniewa¿ my tak¿e

jesteœmy w drodze do Zielonego Szmaragdu – Komunii œwiêtej, ka¿dy z was

otrzyma kilka s³ów Ojca, aby was prowadzi³y, dodawa³y otuchy i pomaga-

³y przezwyciê¿yæ trudnoœci.

Nastêpnie rozdajemy dzieciom przygotowane wczeœniej na kartkach cyta-

ty z Pisma Œwiêtego (mog¹ byæ dla wszystkich takie same lub dla ka¿dego inne).

Dzieci czytaj¹ tekst po cichu. Jeœli jest to ten sam cytat, mo¿na poprosiæ

któreœ dziecko, by go przeczyta³o na g³os. Nastêpnie uczniowie pisz¹ w ze-

szycie temat i wklejaj¹ pod tematem otrzymane kartki.

Przyk³ady cytatów, które mo¿na rozdaæ dzieciom:

B¹dŸ mê¿ny i mocny, nie lêkaj siê, nie bój siê ich, gdy¿ Pan, Bóg twój,

idzie z tob¹, nie opuœci ciê i nie porzuci (Pwt 31, 6).

Sam Pan, który pójdzie przed tob¹, On bêdzie z tob¹, nie opuœci ciê i nie

porzuci. Nie lêkaj siê i nie dr¿yj! (Pwt 31, 8).

Nie lêkaj siê, bo Ja jestem z tob¹; nie trwó¿ siê, bom Ja twoim Bogiem.

Umacniam ciê, jeszcze i wspomagam, podtrzymujê ciê moj¹ prawic¹ spra-

wiedliw¹ (Iz 41, 10).

Drogi jesteœ w moich oczach, nabra³eœ wartoœci i Ja ciê mi³ujê (Iz 43, 4).

Oto stojê u drzwi i ko³aczê: jeœli kto pos³yszy mój g³os i drzwi otworzy,

wejdê do niego i bêdê z nim wieczerza³, a on ze mn¹ (Ap 3, 20).

Oto Ja posy³am anio³a przed tob¹, aby ciê strzeg³ w czasie twojej drogi

i doprowadzi³ ciê do miejsca, które ci wyznaczy³em (Wj 23, 20).

PrzyjdŸcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obci¹¿eni jesteœcie, a Ja

was pokrzepiê (Mt 11, 28).

Jeœli Mnie kto mi³uje, bêdzie zachowywa³ moj¹ naukê, a Ojciec mój umi-

³uje go, i przyjdziemy do niego, i bêdziemy u niego przebywaæ (J 14, 23).

Kiedy dzieci wklej¹ cytat, opowiadamy.

– Spostrzegliœmy, ¿e muszla nie pomog³aby Jankowi, gdyby on jej nie

s³ucha³. Nie wiedzia³by, co zrobiæ i zgubi³by siê zaraz na pocz¹tku. Podob-

nie i my: jeœli nie bêdziemy uwa¿nie s³uchali s³ów Pisma Œwiêtego, te¿

mo¿emy siê zgubiæ. Kto mi powie, jak nale¿y s³uchaæ Pisma Œwiêtego?

Wys³uchujemy odpowiedzi dzieci.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

19

D. Utrwalenie – praca ucznia

W zeszycie dzieci mog¹ wykonaæ ilustracje do opowiadania lub do cyta-

tu, który otrzyma³y. Mo¿na tak¿e poleciæ, aby dzieci wykona³y te rysunki na

kartkach bloku i przynios³y (po sprawdzeniu w szkole) do koœcio³a . 

Nastêpnie dzieci rysuj¹ siebie, jak otrzymuj¹ ksiêgê Pisma Œwiêtego

(w podrêczniku ucznia strona 12).

Prosimy, by w domu wraz z rodzicami przeczytali opowiadanie ze stro-

ny 14.

Przewidywane osi¹gniêcia ucznia

Wiedza – co uczeñ wie?

Uczeñ wie, ¿e Pismo Œwiête jest s³owem Boga do ludzi.

Umiejêtnoœci – co uczeñ potrafi?

Uczeñ potrafi ukazaæ ró¿nicê miêdzy Pismem Œwiêtym a innymi ksi¹¿-

kami.

Interioryzacja wartoœci – co uczeñ ceni?

Uczy siê szanowaæ S³owo Boga. Pragnie je uwa¿nie s³uchaæ.

6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹

Mo¿na przygotowaæ celebracjê, w czasie której dzieci otrzymaj¹ Nowy

Testament lub któr¹œ z Ewangelii. Jednoczeœnie mo¿na zachêciæ rodziców

do wspólnego czytania Pisma Œwiêtego razem z dzieæmi np. w niedzielê.

Mo¿e to byæ podany wczeœniej przez nas fragment (fragment musi byæ prze-

myœlany. Najlepiej, gdyby by³ zwi¹zany z tematami katechez lub samym

przygotowaniem dzieci do sakramentów). Dzieci mo¿na zachêciæ do wyko-

nywania ilustracji do danego fragmentu.

Inna mo¿liwoœæ: Dzieci s³uchaj¹ niedzielnych czytañ i wykonuj¹ do nich

ilustracje (wskazana pomoc rodziców w zapamiêtaniu i wykonaniu pracy).

2. Jezus zaprasza, byœmy Go s³uchali

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

20

3. JEZUS ZAPRASZA NAS DO ROZMOWY

1. Cele katechetyczne

Zapoznajemy ze sposobami obecnoœci Chrystusa w Koœciele. Chrystus

jest obecny we wspólnej modlitwie dzieci Bo¿ych.

Ukazujemy zdolnoœæ porozumiewania siê jako dar, który ma moc ³¹cze-

nia ludzi. Wychowujemy do samodzielnej i wspólnotowej modlitwy.

2. Treœci katechezy

Modlitwa jest odpowiedzi¹ cz³owieka na mi³oœæ Boga. Jest tym spotka-

niem, w którym Bóg i cz³owiek odnajduj¹ siê nawzajem. Jest te¿ darem

Boga, dziêki któremu cz³owiek, sam œmiertelny i ograniczony, mo¿e siê

³¹czyæ z Nim: stworzenie ze Stwórc¹, s³aboœæ z Moc¹, czas z Wiecznoœci¹.

W nas samych nie ma ¿adnego zmys³u, który pozwoli³by nam dotkn¹æ

Boga. Dlatego On sam nas obdarza mo¿liwoœci¹ spotkania siê z Nim. St¹d

œw. Pawe³ napisze: Duch przychodzi z pomoc¹ naszej s³aboœci. Gdy bowiem

nie umiemy siê modliæ tak, jak trzeba, sam Duch przyczynia siê za nami

w b³aganiach, których nie mo¿na wyraziæ s³owami. Ten zaœ, który przenika

serca, zna zamiar Ducha, [wie], ¿e przyczynia siê za œwiêtymi zgodnie z wol¹

Bo¿¹ (Rz 8, 26-27). To Bóg chce, abyœmy siê modlili i dziêki Niemu mo¿e-

my siê modliæ. Dlatego modlitwa nie jest ³ask¹, jak¹ my czynimy Bogu, ale

³ask¹ Boga wzglêdem nas. Rozumiemy to dopiero w chwili, gdy uœwiado-

mimy sobie, jak jest niepojête, ¿e stworzony cz³owiek mo¿e siê „przecha-

dzaæ” w obecnoœci Wiekuistego. A w modlitwie mo¿emy ³¹czyæ siê z Nie-

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

21

skoñczonoœci¹, mo¿emy przekraczaæ swoje ograniczenie i wstêpowaæ ku

Temu, który jest ponad anio³ami. Dlatego nie wolno zapominaæ, czym jest

modlitwa, bo grozi to spowszednieniem, wpisaniem tak wielkiego zaszczy-

tu na listê obowi¹zków. A chrzeœcijanin to cz³owiek poddany nie prawu lecz

³asce. Wszystko, co mo¿e ofiarowaæ Bogu, jest wyœwiadczon¹ mu wczeœniej

³ask¹, zaszczytem. Chrzeœcijanin to cz³owiek, który ma œwiadomoœæ, jak

bardzo zosta³ przez Boga obdarowany, do jakiej godnoœci zosta³ dopuszczo-

ny. I dlatego jest cz³owiekiem wdziêcznym i szczêœliwym, w którym nie ma

lêku bowiem doskona³a mi³oœæ usuwa lêk (1 J 4, 18). Skoro bowiem Bóg,

nawet w³asnego Syna nie oszczêdzi³, ale Go za nas wszystkich wyda³, to jak¿e

mia³by nam wraz z Nim i wszystkiego nie darowaæ? (Rz 8, 32). Bóg otwo-

rzy³ sw¹ rêkê i karmi nas do syta. Da³ nam modlitwê, abyœmy mogli z Nie-

go czerpaæ jak ze Ÿród³a ¿ywej wody.

3. Zadania nauczyciela religii

Ukazanie znaczenia rozmowy w budowaniu bliskoœci miêdzy ludŸmi

(zwrócenie uwagi na zasady dobrej rozmowy).

Uœwiadomienie, ¿e modlitwa jest rozmow¹ z Bogiem, ¿e ³¹czy nas z Bo-

giem.

Zapoznanie z warunkami modlitwy.

Powi¹zanie modlitewnego doœwiadczenia dzieci z tematem.

4. Metody i œrodki

Stosujemy pogadankê, medytacjê, pracê plastyczn¹.

Pomoce: kartki formatu A0 lub A1, kredki, farby itp.

5. Propozycja katechezy

A. Wprowadzenie do katechezy

– Spróbujcie mi powiedzieæ, dlaczego ludzie rozmawiaj¹ ze sob¹?

– Kiedy wam siê Ÿle rozmawia?

3. Jezus zaprasza nas do rozmowy

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

22

Spodziewamy siê, ¿e dzieci zwróc¹ uwagê na problem s³uchania. Tak czy

inaczej poruszamy ten temat.

– Mówiliœmy na ostatniej lekcji o dobrym s³uchaniu. Kto mo¿e mi po-

wiedzieæ, co to znaczy dobrze s³uchaæ?

Dzieci odpowiadaj¹, przypominaj¹c sobie poprzedni¹ katechezê.

– Kiedy my mo¿emy s³uchaæ Boga?

(Msza Œwiêta, wspólne czytanie Pisma Œwiêtego, modlitwa). Po wys³u-

chaniu odpowiedzi dzieci nawi¹zujemy do nich w podsumowaniu.

– Bóg nie tylko do nas mówi. Bóg tak¿e nas s³ucha. Gdy siê modlimy,

On pochyla siê nad nami i uwa¿nie s³ucha. S³ucha nie tylko naszych s³ów,

ale tak¿e naszego serca. Mo¿emy z Nim rozmawiaæ o wszystkim. Mo¿emy

powierzaæ Mu najskrytsze pragnienia, bo On nie zdradza tajemnic. Mo¿e-

my zwracaæ siê do Niego zawsze, gdziekolwiek jesteœmy, bo Bóg jest przy

nas i nigdy nas nie opuszcza. Chce siê z nami spotykaæ, bo nas kocha. Chce

z nami rozmawiaæ i s³uchaæ nas.

B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e

– Teraz opowiem krótk¹ historiê. Waszym zadaniem jest wyobraziæ j¹

sobie.

Pytamy, czy wszyscy zrozumieli, na czym polega æwiczenie. Nastêpnie

prosimy dzieci, aby zamknê³y oczy. Opowieœæ mo¿e przebiegaæ w podany

ni¿ej sposób.

Opowiadamy powoli, powa¿nie.

Przechodzisz ulic¹ swego miasta (wsi). Z oddali dobiega ciê szum. Gdzieœ

szczeka pies. Ktoœ obok ciebie rozmawia. Czujesz ciep³o s³oñca na twarzy.

S³yszysz œmiech ma³ego dziecka. Z oddali dobiega ciê cicha muzyka. Za-

trzymujesz siê, by jej pos³uchaæ. Muzyka staje siê coraz g³oœniejsza i coraz

piêkniejsza. A wokó³ ciebie pojawia siê jasne œwiat³o. Próbujesz przyjrzeæ

siê temu œwiat³u. Widzisz, jak przybiera ono postaæ anio³a. Anio³ mówi, ¿e

zosta³ pos³any do ciebie, albowiem Jezus chcia³by z tob¹ porozmawiaæ. Co

czujesz, gdy to s³yszysz? Jezus prosi, abyœ wybra³ miejsce spotkania. Jakie

to bêdzie miejsce? WyobraŸ sobie, ¿e przychodzisz na miejsce spotkania.

Rozgl¹dasz siê dooko³a. A gdy siê tak rozgl¹dasz, dostrzegasz, ¿e Jezus jest

przy tobie. Co czynisz, kiedy Go widzisz? O czym rozmawiacie? Co takie-

go mówi ci Jezus? Co ty mówisz Jezusowi? W koñcu nadchodzi czas roz-

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

23

stania. Co Jezus powie ci na po¿egnanie? Co ty Mu powiesz? Czujesz, ¿e

Jezus chcia³by siê jeszcze z tob¹ spotkaæ. Kiedy chcia³byœ siê znowu spo-

tkaæ z Jezusem? W jakim miejscu? Mówisz o tym Jezusowi. Widzisz Jego

uœmiech. W chwilê potem nie widzisz ju¿ Jezusa. Znowu idziesz ulic¹. Co

siê zmieni³o w tobie?

Historia powinna byæ czytana lub opowiadana powoli, z ma³ymi prze-

rwami, aby dzieci mog³y sobie wyobraziæ przebieg akcji. Jeœli istnieje taka

mo¿liwoœæ, mo¿na opowiadaæ na tle cichej muzyki.

Gdy skoñczymy opowiadanie, prosimy, aby dzieci otworzy³y oczy. Zada-

jemy im pytania np.: jak siê czu³y, kiedy spotka³y anio³a, a jak kiedy zoba-

czy³y Jezusa? Gdzie siê spotkali? O czym rozmawiali? Co Jezus powiedzia³

im na koniec? Kiedy znów chcieliby spotkaæ Jezusa? Co zmieni³o siê w nich

po tym spotkaniu?

Nastêpnie przypominamy, ¿e modlitwa jest spotkaniem z Jezusem, z Bo-

giem. Jest bardzo wa¿na. Ukazuje nam mi³oœæ Boga do nas i pozwala nam

pokazaæ Bogu, ¿e Go kochamy.

C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e

Prosimy dzieci, aby wyci¹gnê³y kartki i spróbowa³y narysowaæ teraz

swoje spotkanie z Jezusem. Rysowanie trochê trwa, wiêc trzeba dobrze ob-

liczyæ czas. Mo¿na zastosowaæ metodê plakatu. Do tego potrzebne s¹ bia³e

kartki formatu A0 lub A1 (ich iloœæ zale¿y od liczebnoœci klasy – przy jednej

kartce A1 mo¿e pracowaæ ok. 6 dzieci). Na œrodku umieszczamy napis:

„Moja rozmowa z Jezusem”, albo „Moje spotkanie z Jezusem”. Potem dzie-

limy dzieci na grupy i polecamy, aby usiad³y dooko³a kartki i spróbowa³y

zilustrowaæ to, co zobaczy³y i prze¿y³y w czasie „spotkania w wyobraŸni”.

Jeœli jest w klasie na to miejsce, ukoñczone prace mo¿na umieœciæ na wi-

docznym miejscu, np. przypinaj¹c je pineskami do ramy tablicy albo prze-

zroczyst¹ taœm¹ do œciany. Gdyby dzieci skoñczy³y pracowaæ doœæ szybko,

prosimy by opowiedzia³y treœæ rysunków.

Jeœli pozosta³o trochê czasu, czytamy przyk³ady ró¿nych modlitw ze strony

20. Mo¿na zapoznaæ dzieci z modlitw¹ przed nauk¹. Zwracamy uwagê dzieci,

¿e s¹ takie modlitwy, które odmawiamy razem i takie, które mo¿na odma-

wiaæ samemu.

3. Jezus zaprasza nas do rozmowy

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

24

Jako modlitwê mo¿na zaproponowaæ jeszcze jedn¹ „medytacjê”, albo

zaproponowaæ dzieciom, by razem z nami spróbowa³y w³asnymi s³owami

podziêkowaæ Bogu za Jego mi³oœæ i za wszystko, co od Niego otrzymujemy.

D. Utrwalenie – praca ucznia

W zeszycie dzieci wpisuj¹ temat. W domu polecamy wykonaæ æwiczenie

z podrêcznika ucznia na stronie 16 i przypominamy o wys³uchaniu tekstu

„Przeczytajmy razem!”.

Przewidywane osi¹gniêcia ucznia

Wiedza – co uczeñ wie?

Uczeñ wie, ¿e modlitwa jest spotkaniem z Bogiem. Wie te¿, ¿e modlitwa

mo¿e byæ indywidualna i wspólnotowa; ¿e modlitwa to nie tylko proœba, ale

tak¿e mówienie Bogu o wszystkich wa¿nych sprawach i dziêkowanie Mu.

Umiejêtnoœci – co uczeñ potrafi?

Uczeñ potrafi u³o¿yæ swoj¹ modlitwê.

Interioryzacja wartoœci – co uczeñ ceni?

Zale¿y mu na rozmowie z Bogiem. Chce siê modliæ.

6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹

Mo¿na zachêciæ dzieci, by poprosi³y rodziców o wspóln¹ modlitwê np.

na ró¿añcu (nie nale¿y traktowaæ tego polecenia jako zadania – ze wzglêdu

na ró¿n¹ sytuacjê domow¹ dzieci).

Uwaga!

Do obecnej jednostki tematycznej do³¹czyliœmy w podrêczniku dwie

strony (18 i 19) tekstu o ró¿añcu, pod tytu³em : „W «szkole» Maryi uczy-

my siê modliæ i ¿yæ z Panem Jezusem”. Nazwy tajemnic s¹ dostosowane do

mentalnoœci dziecka. Dla celów dydaktycznych (³atwiejszego zapamiêtania)

przedstawiamy je jako „piêæ Radoœci”, „piêæ Œwiate³”, „piêæ Boleœci” i „piêæ

Chwa³”. Sformu³owania tajemnic oparte s¹ na s³owach Jana Paw³a II z Li-

stu Apostolskiego „Rosarium Virginis Mariae”.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

25

Tematowi ró¿añca trzeba poœwiêciæ specjaln¹ katechezê w miesi¹cu

paŸdzierniku. Mo¿na nawi¹zaæ do treœci katechezy umieszczonej w podrêcz-

niku ucznia dla klasy I „W domu i rodzinie Jezusa” (s. 29-31) i skorzystaæ

z propozycji katechezy w paralelnym poradniku metodycznym. W obecnej

katechezie szczególn¹ uwagê nale¿y poœwiêciæ zapoznaniu uczniów z ko-

lejnymi Tajemnicami: Radosnymi, Œwiat³a, Bolesnymi i Chwalebnymi.

3. Jezus zaprasza nas do rozmowy

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

26

4. JEZUS ZAPRASZA NAS DO POMOCY

1. Cele katechetyczne

Zapoznajemy ze sposobami obecnoœci Chrystusa w swoim Koœciele,

z Jego obecnoœci¹ w bliŸnich i potrzebuj¹cych.

Uwra¿liwiamy na obecnoœæ Jezusa w ludziach potrzebuj¹cych pomocy.

Wychowujemy do wra¿liwoœci na innych i do czynu dobroci.

2. Treœci katechezy

Jesteœmy obrazem Boga. A to oznacza wiêcej, ni¿ myœlimy. Nie tylko

jesteœmy stworzeni na obraz i podobieñstwo, ale w nas samych odbija siê

to, w co wierzymy. Kiedy uwa¿niej przypatrzymy siê ludziom, spostrze¿e-

my ich zagubienie lub szczêœcie, spokój lub zaniepokojenie, nadziejê lub

rozpacz, to co nosz¹ w g³êbi. Ludzie bowiem odbijaj¹ swego Boga, odbija-

j¹ to, w co naprawdê wierz¹. Czasem jest to prawdziwy Bóg, a czasem zu-

pe³nie od Niego odmienny bo¿ek.

Œwiêty Jan pisze, ¿e obecnie jesteœmy dzieæmi Bo¿ymi, ale jeszcze siê

nie ujawni³o, czym bêdziemy. Wiemy, ¿e gdy siê objawi, bêdziemy do Niego

podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest (1 J 3, 2). Teraz jeszcze nie wi-

dzimy Boga, takim jakim jest. Widzimy Go bardziej lub mniej podobnym

do nas samych. I w zale¿noœci od tego, jakim Go widzimy, takim Go odbi-

jamy w sobie. Jesteœmy Jego obrazem. Œwiadczymy o naszym Bogu. Œwia-

dectwo bowiem to nie tylko dobry przyk³ad i wysoki poziom moralny. Œwia-

dectwo to przede wszystkim œwiat³o Bo¿e, które przeze mnie przeœwieca.

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

27

Dlatego katechezy nie mog¹ uczyæ niewierz¹cy, choæby byli lepszymi pe-

dagogami i mieli wiêksz¹ wiedzê. Jeœli w nich samych nie bêdzie œwiat³a,

to nie przeka¿¹ tego, co najwa¿niejsze: radoœci i ufnoœci, która jest udzia-

³em ka¿dego, kto nauczy³ siê ¿yæ w obecnoœci Boga.

Nie mo¿na kochaæ Boga, którego siê nie widzi, jeœli nie kocha siê cz³o-

wieka, którego siê widzi. Katecheza to coœ wiêcej ni¿ nauka. Katecheza to

ukazywanie mi³oœci. I uczenie mi³oœci. Ka¿dy z nas „odbija” to, w co wie-

rzy, czemu zaufa³ i powierzy³ swoje ¿ycie. Przez chrzeœcijanina ma przeœwie-

caæ Chrystus. Aby siê tak sta³o trzeba wpierw ukazaæ Chrystusa, powiedzieæ

gdzie jest, ukazaæ Jego wielorak¹ obecnoœæ pocz¹wszy od Eucharystii, po-

przez bliŸnich i na mnie samym skoñczywszy. Nie mo¿emy domagaæ siê od

dzieci, by by³y grzeczne, jeœli nie uka¿emy dzieciom najpierw tego, ¿e zosta-

³y one ukochane przez Boga i sta³y siê Jego dzieæmi. Jeœli nie bêdziemy im

opowiadaæ o Wszechogarniaj¹cej mi³oœci, której s¹ obrazem. Nie mo¿emy

wymagaæ od nich poszanowania dla innych, jeœli wpierw nie wprowadzimy

ich w tajemnicê Boga, który ukocha³ ka¿dego, nawet najmniejszego i najbar-

dziej pogardzanego cz³owieka, który przejmuje siê losem ludzi i który pamiêta

zarówno tych, co ich krzywdz¹, jak i tych, co siê o nich troszcz¹.

Ci, co s¹ ze œwiat³a, pe³ni¹ czyny œwiat³a. Ci, co s¹ z ciemnoœci, pe³ni¹

czyny ciemnoœci. Mamy byæ ze œwiat³a, bo œwiat³o nas ukocha³o i wykupi-

³o od ciemnoœci. Jestem odbiciem Boga, odbiciem œwiat³a.

Bóg jest obecny w nas wszystkich. W g³odnych, spragnionych, przyby-

szach, nagich, chorych, uwiêzionych. Jest obecny w otaczaj¹cych nas lu-

dziach: naszych bliskich, naszych kolegach, w nas samych. We wszystkich

jest podobieñstwo. I dani zostaliœmy sobie, aby to podobieñstwo ukazywaæ,

aby je w sobie nawzajem szanowaæ. Ka¿dy z nas mo¿e ukazywaæ prawdzi-

wego Boga. Ka¿dy z nas bowiem mo¿e kochaæ. Ka¿dy jest dobrem. Ka¿dy

jest niezbêdny. Podobieñstwo jest we wszystkich nas. Mo¿emy siê nawza-

jem ubogacaæ. Mo¿emy siê mi³owaæ.

Mi³oœæ to s³owo – klucz do zrozumienia tajemnicy naszego ¿ycia i na-

szego szczêœcia.

3. Zadania nauczyciela religii

Ukazanie, ¿e ka¿dy cz³owiek nale¿y do Boga. Bóg kocha wszystkich i 

o wszystkich siê troszczy.

4. Jezus zaprasza nas do pomocy

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

28

Uœwiadomienie, ¿e tym, czego najbardziej potrzebuje od nas drugi cz³o-

wiek, jest nasza mi³oœæ, nasz czas – a nie tylko pieni¹dze.

Zapoznanie z postaci¹ Matki Teresy z Kalkuty.

4. Metody i œrodki

Stosujemy metodê pracy z podrêcznikiem, pogadanki, opowiadania.

Pomoce: kartki formatu A6 z kolorowego brystolu lub bloku technicz-

nego dla ka¿dego z dzieci. „Buzie” dla ka¿dego z dzieci do wklejenia do

zeszytu (wzór zamieszczony przy koñcu katechezy).

5. Propozycja katechezy

A. Wprowadzenie do katechezy

Prosimy dzieci, by otworzy³y swoje podrêczniki na stronie 23 i przyjrza-

³y siê obrazkom.

– Co robi¹ ludzie na tych obrazkach?

Chodzi nam o s³owo „pomoc”.

Po uzyskaniu odpowiedzi pytamy dalej.

– Dlaczego ludzie sobie pomagaj¹?

Odpowiedzi mog¹ byæ ró¿ne; prowadzimy do uœwiadomienia sobie przez

dzieci, ¿e pomaganie jest znakiem, okazaniem i przejawem mi³oœci.

B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e

Korzystamy z tekstu Pisma Œwiêtego (Mt 25, 35-36. 40b), której znajdu-

je siê na stronie 22 podrêcznika ucznia. Chcemy zwróciæ uwagê dzieci, ¿e

w drugim cz³owieku jest Chrystus. I cokolwiek czynimy innym, czynimy Je-

zusowi.

Uroczyœcie czytamy Pismo Œwiête.

– Pan z wami.

– I z duchem twoim.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

29

– S³owa Ewangelii wed³ug œwiêtego Mateusza.

– Chwa³a Tobie, Panie.

Jezus powiedzia³:

„By³em g³odny, a daliœcie Mi jeœæ;

by³em spragniony, a daliœcie Mi piæ;

by³em przybyszem, a przyjêliœcie Mnie;

by³em nagi, a przyodzialiœcie Mnie;

by³em chory, a odwiedziliœcie Mnie;

by³em w wiêzieniu, a przyszliœcie do Mnie.

[...] Wszystko, co uczyniliœcie jednemu z tych braci moich najmniejszych,

Mnieœcie uczynili” (Mt 25, 35-36. 40b).

– Oto s³owo Pañskie.

– Chwa³a Tobie, Chryste.

Na œwiecie jest du¿o ludzi, którzy kochaj¹ innych tak bardzo, ¿e czêsto

poœwiêcaj¹ im swoje ¿ycie. Ludzi, którzy potrafi¹ dostrzec w ka¿dym cz³o-

wieku Jezusa, i którzy wszystko czyni¹ tak, jakby czynili to dla Jezusa. Ta-

kich ludzi nazywamy œwiêtymi. Œwiêtym mo¿e byæ misjonarz pracuj¹cy

w Afryce, mo¿e byæ to pani ze sklepu, nauczycielka w szkole, mama czy tata

w domu. Ka¿dy z nas mo¿e byæ œwiêtym. Bo ka¿dy z nas mo¿e kochaæ in-

nych. Pos³uchajcie teraz o jednej osobie, która w³aœnie tak kocha³a innych.

Ale najpierw otwórzcie podrêczniki na stronie 26.

Z kolei zapoznajemy dzieci z histori¹ Matki Teresy z Kalkuty, zamiesz-

czon¹ w podrêczniku, a potem uzupe³niamy wiadomoœci o niej.

– A teraz pos³uchajcie kilka historii zwi¹zanych z Matk¹ Teres¹, histo-

rii prawdziwych. Opisa³a je sama Matka Teresa.

Mo¿na przeczytaæ wszystkie opowiadania lub wybraæ tylko jedno z nich

3

.

Ma³a dziewczynka przygotowywa³a siê do swojej pierwszej Komunii.

Powiedzia³a swoim rodzicom: „Nie chcê, ¿ebyœcie mi coœ kupowali. Przyj-

mê swoja pierwsz¹ Komuniê œwiêt¹ w moim mundurku szkolnym. Ale daj-

cie mi pieni¹dze, które byœcie wydali na sukniê i prezent, a ja wyœlê je Matce

Teresie”. Wtedy ojciec powiedzia³: „Jeœli moje dziecko robi coœ takiego, to

ja tak¿e z czegoœ zrezygnujê”. Przesta³ wiêc piæ. Matka powiedzia³a: „Jeœli

moje dziecko robi coœ takiego, ja siê te¿ czegoœ wyrzeknê. Rzucê palenie”.

3

Matka, Teresa z Kalkuty, Mi³oœæ – owoc który dojrzewa w ka¿dym czasie, Warszawa 1991.

4. Jezus zaprasza nas do pomocy

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

30

Tak wiêc miêdzy ojcem, matk¹ i dzieckiem narodzi³ siê dar [...] Dzielili siê

z tak daleka, dzielili radoœæ mi³oœci. To by³a piêkna ofiara. W domu, w ro-

dzinie, dziecko, ma³e dziecko sprawi³o, ¿e dzielona by³a radoœæ mi³oœci.

Ch³opczyk z bogatej rodziny w Kalkucie obchodzi³ urodziny. Jego ro-

dzice zawsze dawali mu du¿o prezentów i urz¹dzali wielkie przyjêcie. Tego

roku synek poprosi³ ich, aby wszystkie pieni¹dze, jakie mieli na niego wy-

daæ, oddali Matce Teresie. Rano w dniu jego urodzin rodzice przywieŸli go

samochodem i wrêczyli mi kopertê z pieniêdzmi. To dziecko wiele nauczy-

³o swoich rodziców. To by³a mi³oœæ wcielona w ¿ycie. Powiedzcie to dzie-

ciom. Powiedzcie im tak¿e, ¿e w Kalkucie wiele dzieci nie zaprasza teraz

na przyjêcie urodzinowe swoich przyjació³, ale ¿e dzieci przychodz¹ do

naszego domu dla dzieci i tam urz¹dzaj¹ swoje przyjêcie, a nasze dzieci s¹

goϾmi.

Nigdy nie zapomnê, jak ma³e hinduskie dziecko nauczy³o mnie, jak ko-

chaæ wielk¹ mi³oœci¹. Nie mia³yœmy cukru w Kalkucie. Pewne hinduskie

dziecko – czteroletni ch³opczyk – dowiedzia³ siê, ¿e Matka Teresa nie ma

cukru. Ch³opczyk ten poszed³ do domu i powiedzia³ rodzicom: „Przez trzy

dni nie bêdê jad³ cukru. Dam mój cukier Matce Teresie”. Po trzech dniach

rodzice przywieŸli ch³opca do naszego domu. Trzyma³ w r¹czce buteleczkê

z cukrem [...], cukrem ma³ego dziecka. Wymówienie mojego imienia spra-

wia³o mu trudnoœæ, ale wiedzia³, ¿e kocha wielk¹ mi³oœci¹, poniewa¿ kocha

a¿ do bólu. Wyrzeczenie siê cukru przez trzy dni sprawia³o mu ból. Ale to

ma³e dziecko nauczy³o mnie, ¿e gdy chodzi o kochanie wielk¹ mi³oœci¹, nie

liczy siê to, jak wiele dajemy, ale jak wiele mi³oœci wk³adamy w dawanie.

Rozmawiamy z dzieæmi.

– O czym mówi¹ nam te historie?

Odpowiedzi dzieci mog¹ byæ ró¿ne. Nale¿y akcentowaæ s³owo „mi³oœæ”.

– Powiedzcie mi, co to znaczy kochaæ kogoœ?

– A jak wy kochacie swoich rodziców? Swoje rodzeñstwo?

– Kogo mamy jeszcze kochaæ?

D¹¿ymy do tego, by dzieci zauwa¿y³y, ¿e kochaæ mamy wszystkich. Al-

bowiem kiedy kochamy, stajemy siê podobni do Boga.

Opowiadanie

Pewien ch³opiec zapisywa³ swoje postanowienia, pochylony nad sto³em,

podczas gdy jego matka prasowa³a bieliznê.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

31

„Jeœli zobaczê kogoœ, kto siê topi”, pisa³ ch³opak, „natychmiast rzucê siê

do wody na ratunek. Je¿eli bêdzie siê paliæ dom, bêdê ratowaæ dzieci. W cza-

sie trzêsienia ziemi, bez lêku pójdê pomiêdzy wal¹ce siê domy, by ratowaæ

ludzi. Potem poœwiecê ca³e moje ¿ycie biednym œwiata”.

W pewnej chwili us³ysza³ g³os mamy:

– Synku, proszê ciê, zejdŸ na dó³ do sklepu i kup trochê chleba.

– Mamusiu, nie widzisz, ¿e pada? – zapyta³ z wyrzutem

4

.

Zadajemy pytania.

– Czy ten ch³opiec wiedzia³, jak nale¿y kochaæ innych?

Zwracamy uwagê, ¿e mamy i mo¿emy kochaæ tych, co s¹ przy nas. Trosz-

czyæ siê o rodziców, rodzeñstwo, kole¿anki i kolegów, o tych, co nas potrze-

buj¹.

Nastêpnie rozmowê nale¿y skierowaæ na to, jak ja mogê pomóc innym.

Tu nie chodzi o zrobienie czegoœ wielkiego, ale o mi³oœæ, o to, jak ja mogê

pomóc rodzeñstwu, kole¿ankom i kolegom w klasie.

Mo¿na jeszcze porozmawiaæ na inny temat.

– Czy dawanie pieniêdzy jest pomoc¹?

– W jaki sposób mamy pomagaæ innym?

Gdyby dzieci mia³y trudnoœci z odpowiedzi¹, mo¿na podaæ przyk³ad

dziecka, które otrzymywa³o tylko pieni¹dze, ale rodzice nie dawali mu nic

wiêcej: ani mi³oœci, ani przytulenia, ani rozmowy. Dlaczego to dziecko nie

by³o by szczêœliwe?

C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e

Dzieci zastanawiaj¹ siê, jak mog¹ pomóc innym. Mo¿na zaproponowaæ

im zabawê w „klasowy dzieñ mi³oœci”. Umawiamy siê z dzieæmi, ¿e do na-

stêpnej katechezy postaraj¹ siê byæ jak najlepsi, byæ dobrzy dla innych w kla-

sie: ¿e bêd¹ sobie pomagaæ, po¿yczaæ kredki i pisaki, ¿e bêd¹ siê do siebie

dobrze odnosiæ, bêd¹ te¿ staraæ siê nie niszczyæ niczego, co nale¿y do dru-

gich.

Mo¿na te¿ zachêciæ dzieci do wykonania kartki dla rodziców i rodzeñ-

stwa, na której dzieci mog¹ napisaæ „Kocham Was bardzo”. Mo¿emy wcze-

4

Bruno Ferrero, Œpiew œwierszcza polnego, Warszawa 1997.

4. Jezus zaprasza nas do pomocy

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

32

œniej przygotowaæ kartki z bloku technicznego pociête na cztery prostok¹-

ty. Dzieci ozdabiaj¹ kartki tak, aby jak najbardziej wyra¿a³y ich mi³oœæ.

Dzieci mog¹ te¿ wykonaæ zadanie w podrêczniku na stronie 25.

D. Utrwalenie – praca ucznia

W zeszycie dzieci wpisuj¹ temat. Rozdajemy karteczki z „buziami”. Po-

lecamy, aby dzieci wklei³y je pod tematem. Od tego zadania domowego,

rozpoczniemy nastêpn¹ katechezê.

LJLJLLJLJJJJL

LJLJLLJLLJLLL

LJLJJJJLLLJLL

LJLJLLJLLJLLL

LJLJLLJLJJJJL

Gdy dzieci ju¿ to uczyni¹, polecamy, aby przyjrza³y siê karteczce, i zo-

baczy³y, ¿e buzie s¹ uœmiechniête lub smutne.

– Zobaczcie, my te¿ mo¿emy czyniæ rzeczy, które innych smuc¹ lub cie-

sz¹, a które przede wszystkim ciesz¹ lub smuc¹ Pana Boga. Spróbujcie do

nastêpnej katechezy naznaczaæ na tych buziach wasze dobre i z³e czyny. Jeœli

ktoœ z was zrobi coœ dobrego, niech zamaluje na ¿ó³to uœmiechniêt¹ buziê.

A jeœli zdarzy mu siê uczyniæ coœ z³ego, to pokoloruje na ciemno smutn¹

buziê. Zrozumieliœcie? Nie malujcie wszystkich buŸ. Zaznaczcie tylko tyle,

ile uczynicie dobrego lub z³ego. Nic wiêcej.

Przewidywane osi¹gniêcia ucznia

Wiedza – co uczeñ wie?

Uczeñ wie, ¿e w drugim cz³owieku obecny jest Chrystus. Wie, ¿e mo¿e

innym pomóc i ¿e jego pomoc jest wa¿na.

Umiejêtnoœci – co uczeñ potrafi?

Uczeñ potrafi wspó³czuæ drugiemu i pomagaæ.

Interioryzacja wartoœci – co uczeñ ceni?

Coraz bardziej pragnie byæ dobry i otwarty na innych, szczególnie na

tych, którzy go otaczaj¹.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

33

6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹

Mo¿na zaprosiæ dzieci do konkretnej pomocy drugim (do pomagania

w lekcjach s³abszym, do odwiedzania chorych i pomagania starszym).

Mo¿na zaproponowaæ dzieciom i rodzicom dzieñ mi³oœci, jeden dzieñ,

w którym wszyscy w rodzinie staraj¹ siê szczególnie byæ dla siebie dobrzy,

rozumieæ siê, mieæ dla siebie czas itp.

Mo¿na zorganizowaæ zbiórkê rzeczy dla konkretnych biednych rodzin

lub potrzebuj¹cych w parafii. Trzeba wczeœniej siê wywiedzieæ, czego po-

trzebuj¹. Nale¿y zwróciæ uwagê dzieci, ¿e nasze dary nie mog¹ byæ stary-

mi, zu¿ytymi rzeczami – bo s¹ dla Jezusa ukrytego w drugim cz³owieku.

4. Jezus zaprasza nas do pomocy

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

34

5. JEZUS CZEKA NA NAS W SAKRAMENCIE

POKUTY I POJEDNANIA

1. Cele katechetyczne

Zapoznajemy ze sposobami obecnoœci Chrystusa w swoim Koœciele.

Jezus jest obecny w sakramencie pokuty i pojednania.

Wychowujemy do przebaczania i do umiejêtnoœci proœby o przebacze-

nie.

2. Treœci katechezy

Dzieci s¹ wra¿liwe na krzywdê. Z drugiej strony potrafi¹ bardzo raniæ.

S¹ troskliwe i jednoczeœnie okrutne. Ciesz¹ i smuc¹. S¹ dobre i z³e. Podob-

ne do tej dziewczynki z opowiadania:

Przy jakiejœ okazji pewien kaznodzieja zwróci³ siê do grupy dzieci:

– Gdyby tak wszyscy dobrzy ludzie byli biali, a Ÿli ludzie czarni, jakiego

koloru by³ybyœcie wy?

Ma³a Mary Jane odpowiedzia³a:

– Ja, proszê ksiêdza, by³abym w paski

5

.

Dzieci s¹ w³aœnie takie. „W paski”. Tacy jesteœmy te¿ my. Potrzebuje-

my przebaczenia, potrzebujemy mi³oœci, potrzebujemy, by nam ktoœ wska-

za³ drogê, powiedzia³, ¿e jeszcze nie wszystko stracone, ¿e mo¿na powró-

ciæ, bo Ojciec ci¹gle jeszcze czeka na nas.

5

Anthony de Mello SI, Œpiew ptaka, Warszawa 1990.

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

35

I to jest treœci¹ tej katechezy – te dwie strony prawdy, które po³¹czone

razem maj¹ moc wyzwolenia cz³owieka. Pierwsza, ¿e potrafimy byæ Ÿli, ¿e

postêpujemy tak, jakby Boga nigdy nie by³o. Z³o nie rodzi siê gdzieœ poza

mn¹, ale w moim w³asnym sercu: Z wnêtrza bowiem, z serca ludzkiego po-

chodz¹ z³e myœli, nierz¹d, kradzie¿e, zabójstwa, cudzo³óstwa, chciwoœæ,

przewrotnoœæ, podstêp, wyuzdanie, zazdroœæ, obelgi, pycha, g³upota (Mk 7,

21-22). To powstaje we mnie. I ja mogê rozsiewaæ z³o po œwiecie. Ale jest

jeszcze druga strona prawdy: Bóg jest mi³oœci¹. Jezus umar³ za nas na krzy-

¿u i przyniós³ nam wybawienie. Przyniós³ radoœæ. Sta³ siê drog¹ do Domu.

Jesteœmy kochani i mo¿emy wróciæ.

Dwie strony: potrzebujê przebaczenia i mogê to przebaczenie otrzymaæ.

To wa¿na katecheza. Po raz pierwszy mówi siê wprost o sakramencie

pojednania. A jest to piêkny, ale trudny sakrament. Bo jest to sakrament,

w którym stajemy bezbronni. Pokazujemy, jacy jesteœmy naprawdê, ¿e s¹

w nas cienie. Boimy siê oceny. Boimy siê odrzucenia. Chcemy, by ktoœ nas

kocha³ nawet mimo naszych grzechów. I taki ktoœ jest – jest nim Jezus.

On chce nam przebaczyæ. Jego nie interesuj¹ nasze grzechy, ale to, ¿e

chcemy przyj¹æ Jego mi³oœæ. Jest obecny. W osobie kap³ana chce obdaro-

waæ nas przebaczeniem.

Kap³an jest cz³owiekiem jak inni ludzie, jak dzieci te¿ bywa w „paski”,

ale jest uœwiêcony moc¹ Jezusa i kiedy udziela przebaczenia, Jezus w nim

dzia³a.

3. Zadania nauczyciela religii

Ukazanie Jezusa jako tego, który ci¹gle na nowo chce nas przyjmowaæ

z powrotem.

Uœwiadomienie wartoœci sakramentu pokuty i pojednania.

Zwrócenie uwagi, ¿e ka¿dy z nas mo¿e przebaczaæ innym i prosiæ o prze-

baczenie z³a, które wyrz¹dzi³.

4. Metody i œrodki

Stosujemy pogadankê na temat zadania domowego, pracê z podrêczni-

kiem, opowiadanie.

Pomoce: k³êbek w³óczki.

5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

36

5. Propozycja katechezy

A. Wprowadzenie do katechezy

Na pocz¹tek pytamy dzieci (jeœli tak z nimi wczeœniej siê umawialiœmy)

jak wypad³ „klasowy dzieñ mi³oœci”. Czy siê uda³o? Czy by³o ³atwo? Co by³o

trudne?

W odpowiedziach mog¹ siê pojawiæ skargi typu „bo on nie chcia³” itp.

Jest to dobry punkt wyjœcia do rozmowy o przebaczeniu.

Nastêpnie prosimy, aby uczniowie popatrzyli na swoje karteczki z buziami

(nie pokazuj¹ karteczek kole¿ankom czy kolegom, aby nie dochodzi³o do

porównywania siebie). Zadajemy pytania.

– Zobaczcie, których buŸ macie wiêcej? Smutnych czy radosnych?

– Czy byliœcie sprawiedliwi? Czy tak samo zapisywaliœcie swoje dobre

i z³e czyny? A mo¿e tylko dobre? Odpowiedzcie samym sobie, jak to by³o?

– Czy pamiêtaliœcie o zadaniu?

– Czy pisaliœcie prawdê? Czy te¿ mo¿e ktoœ sk³ama³? Jak myœlicie, dla-

czego ktoœ móg³ sk³amaæ i pomalowaæ wiêcej uœmiechniêtych buŸ albo nie

pomalowaæ smutnych?

Prosimy, by dzieci na wczeœniejsze pytania odpowiedzia³y same sobie –

 chyba ¿e któreœ spontanicznie chce coœ powiedzieæ. Mo¿na wys³uchaæ reak-

cji dzieci, ale nie wolno zmuszaæ i nie wolno oceniaæ wypowiedzi dzieci, ani

dawaæ im do zrozumienia, ¿e któreœ jest gorsze, jeœli zapomnia³o o zadaniu.

Zadanie ma na celu pokazaæ im ich stosunek do w³asnych czynów. Nie jest

wiêc zwyk³ym zadaniem domowym, za którego brak mo¿na by³oby ukaraæ.

Dzieci mog¹ odpowiedzieæ, ¿e ktoœ siê ba³ albo zapomnia³. Mo¿e nie

chcia³, by inni widzieli, ¿e zrobi³ coœ z³ego (odpowiedzi notujemy na tabli-

cy, szczególnie takie, które mog¹ nam siê przydaæ, gdy bêdziemy mówiæ

o sakramencie pokuty i pojednania).

B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e

– Specjalnie otrzymaliœcie takie zadanie. Chodzi³o o to, abyœcie zoba-

czyli, ¿e ka¿dy z nas czyni i dobro, i z³o. Ka¿dy, kto nie oszukiwa³, zobaczy

pewnie, ¿e jego buzie s¹ i weso³e, i smutne. Powiedzcie mi teraz, jakich buŸ

wolelibyœcie mieæ wiêcej: weso³ych czy smutnych?

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

37

OdpowiedŸ dzieci pewnie padnie, ¿e weso³ych, ale byæ mo¿e znajdzie siê

ktoœ przekorny, kto powie, ¿e smutnych. Nale¿y wówczas zapytaæ, czy tak

naprawdê myœli. A jeœli potwierdzi – to dlaczego chcia³by wiêcej smutnych?

O to samo pytamy dzieci, które mówi¹, ¿e wol¹ weso³e buzie.

– Ka¿dy z nas chce byæ dobry. I zazwyczaj wstydzi siê, kiedy uczyni coœ

z³ego. Nie chce, aby inni o tym wiedzieli i próbuje to ukryæ. A jak powinien

post¹piæ?

Ukazujemy, ¿e wiêcej korzyœci jest z przyznania siê do winy, ni¿ z zata-

jenia.

Nastêpnie prosimy, by dzieci otworzy³y podrêcznik na stronie 27 i czy-

tamy.

– Bywa, ¿e rodzice s¹ smutni z powodu twojego zachowania. Mo¿e nie-

raz siostra, brat, kolega lub kole¿anka patrz¹ na ciebie z wyrzutem, bo czu-

j¹ siê przez ciebie skrzywdzeni. Poczucie winy sprawia, ¿e i ty czujesz siê

bardzo Ÿle. Potrzebujesz, by ktoœ ci przebaczy³, chcesz przeprosiæ i siê po-

jednaæ.

Gdy poddajesz siê s³aboœciom, lenistwu, gdy sprawiasz przykroœæ bliskim,

nara¿asz siê na niebezpieczeñstwa – potem ¿a³ujesz tego. Kto ci pomo¿e?

Pomo¿e ci Pan Jezus, który powiedzia³ do nawróconej kobiety:

„Twoje grzechy s¹ odpuszczone. [...] Twoja wiara ciê ocali³a, idŸ w po-

koju!” (£k 7, 48. 50b).

Zadajemy pytania.

– W jaki sposób Jezus mo¿e nam pomóc?

Powoli nakierowujemy dzieci na sakrament pokuty i pojednania. Jeœli maj¹

trudnoœci polecamy, by same przeczyta³y pierwsze zdanie z nastêpnej strony.

Potem czytamy opowiadanie na stronie 29 podrêcznika.
Skradziony diament

6

O królu Aragonii, jednej z hiszpañskich krain, opowiada siê interesuj¹-

c¹ historiê.

Pewnego dnia poszed³ ze swymi dworzanami do jubilera. W czasie gdy

rozmawia³ ze z³otnikiem, dworzanie przygl¹dali siê ozdobom. Kiedy opu-

œcili sklep, po drodze dogoni³ ich sklepikarz i poinformowa³ króla, ¿e zgi-

n¹³ mu bardzo cenny diament. Król nakaza³ swojej œwicie zawróciæ. Popro-

si³ z³otnika, aby przyniós³ dzbanek nape³niony sol¹. Gdy tak siê sta³o, po-

wiedzia³ do swych ludzi, by ka¿dy w³o¿y³ do dzbanka d³onie zaciœniête

w piêœæ, a wyci¹gn¹³ otwarte.

5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

38

Kiedy wszyscy to uczynili, wysypano sól na stó³. I diament siê znalaz³.

Król mia³ dobre serce. Chcia³ daæ z³odziejowi szansê, by móg³ naprawiæ

swój wystêpek bez publicznego wstydu.

Pytania.

– Co nam mówi to opowiadanie?

– Kto jest podobny do tego króla?

– W czym Jezus jest podobny do tego króla?

– W tym opowiadaniu Jezus dzia³a³ przez m¹drego króla. Przez kogo

Jezus dzia³a w koœciele?

Tak samo postêpuje z nami Jezus. Dopóki jesteœmy na ziemi, dziêki ci-

chej spowiedzi mo¿emy otrzymaæ przebaczenie.

C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e

Wyci¹gamy k³êbek w³óczki i mówimy:

– Na chrzcie zostaliœmy powi¹zani z Panem Jezusem (dajemy jednemu

dziecku niæ, drugie ma przedstawiaæ Jezusa), ale przez z³o, które czynimy,

zrywamy ³¹cz¹c¹ nas niæ (przerywamy niæ). Kiedy jednak przepraszamy

Jezusa i przychodzimy do sakramentu pojednania, Jezus wi¹¿e nasz¹ niæ na

nowo. Znowu jesteœmy blisko Niego (zwi¹zujemy niæ).

Zapraszamy dzieci, aby wysz³y na œrodek i stanê³y w kole.

Zobaczcie: rzucê teraz k³êbek do któregoœ z was, ale zatrzymam sobie

pocz¹tek nitki. Osoba, która otrzyma k³êbek, rzuci go innemu dziecku, ale

te¿ zatrzyma sobie nitkê, tak aby by³a naprê¿ona. Zrobimy sobie pajêczynê.

Wiecie ju¿ jak? No to zaczynamy.

Tworzymy pajêczynê. Dobrze jest mieæ na wszelki wypadek drugi k³êbek,

gdyby dzieciom coœ nie wysz³o i nitka siê popl¹ta³a. Kiedy ju¿ wszystkie dzieci

trzymaj¹ w³óczkê, wyjaœniamy sens zabawy.

Z³o, które czynimy, dotyka nie tylko nas, ale rani te¿ naszych bliskich.

Zobaczcie. My te¿ jesteœmy po³¹czeni. Ale jeœli ktoœ z nas puœci nitkê (pusz-

czamy nitkê), to nasza pajêczyna siê zepsuje. Ju¿ nie bêdzie taka jak wcze-

œniej. Trzeba j¹ naprawiæ. Muszê znowu chwyciæ swoj¹ nitkê. Jeœli zrobi-

³em coœ z³ego, muszê to naprawiæ. Kto mi powie, jak mo¿na naprawiæ z³o,

które czynimy?

6

Pierre Lefevre, Jak zmieniæ swe ¿ycie?, Poznañ 1994.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

39

Zwracamy uwagê na dwie sprawy: proœbê o przebaczenie – sakrament

pokuty i pojednania – naprawienie swojego b³êdu, pojednanie zarówno z Je-

zusem jak i bliŸnimi. Przypominamy proœbê w modlitwie „Ojcze nasz”: „[...]

i odpuœæ nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowajcom”.

Prosimy, aby dzieci wykona³y ilustracjê do tej proœby.

D. Utrwalenie – praca ucznia

W zeszycie pod tematem dzieci mog¹ narysowaæ dwa serca zwi¹zane

sznureczkami na pêtelkê. Rysunek ma im przypominaæ, ¿e nawet jeœli zrobi-

my coœ z³ego i odejdziemy do Jezusa, On w sakramencie pokuty i pojedna-

nia przebaczy nam i na nowo po³¹czy przyjaŸni¹.

Polecamy tak¿e, by uczniowie wykonali wieczorny rachunek sumienia

wed³ug wzoru na stronie 28 podrêcznika. Objaœniamy wczeœniej, na czym

on polega. Mo¿na poprosiæ, aby dzieci napisa³y w³asn¹ krótk¹ modlitwê,

w której przeprosz¹ Jezusa.

Prosimy dzieci, aby na nastêpn¹ lekcjê przynios³y ilustracje lub zdjêcia

zwi¹zane z ucztami. Jeœli posiadaj¹ zdjêcia z Mszy œwiêtej, niech tak¿e przy-

nios¹ – mog¹ to byæ np. zdjêcia z chrztu œwiêtego albo Pierwszej Komunii

starszego rodzeñstwa itp. Informacje o potrzebnych materia³ach mo¿emy

dziecku daæ zapisan¹ na karteczce do wklejenia.

Przewidywane osi¹gniêcia ucznia

Wiedza – co uczeñ wie?

Uczeñ wie, ¿e z³o rani innych, wie te¿, ¿e Jezus mo¿e nas ze z³a uleczyæ

w sakramencie pokuty i pojednania.

Umiejêtnoœci – co uczeñ potrafi?

Uczeñ potrafi poprosiæ innych o przebaczenie i potrafi sam przebaczyæ.

Interioryzacja wartoœci – co uczeñ ceni?

Uczeñ nie chce czyniæ z³a innym i chce otrzymaæ od Jezusa przebacze-

nie z³a, które pope³ni³.

5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

40

6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹

Mo¿na zorganizowaæ dzieñ pojednania w czasie niedzielnej Mszy œwiê-

tej. Najpierw dzieci zastanawiaj¹ siê nad tym, co zrobi³y z³ego swoim bli-

skim. Potem przepraszaj¹ rodziców i rodzeñstwo (mo¿na zachêciæ rodziców,

by uczynili to samo). Z kolei w czasie mszalnej spowiedzi powszechnej

dzieci przepraszaj¹ Jezusa – przez z³o¿enie na o³tarzu kartek z napisem, np.

„Przepraszam Ciê, Jezu, i proszê byœ mi przebaczy³”.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

41

6. JEZUS ZAPRASZA NAS NA EUCHARYSTIÊ

1. Cele katechetyczne

Zapoznajemy ze sposobami obecnoœci Chrystusa w swoim Koœciele.

Jezus jest obecny w Eucharystii.

Wychowujemy do aktywnego uczestnictwa w Eucharystii i do szacun-

ku dla kap³anów.

2. Treœci katechezy

Nawet mój przyjaciel, któremu ufa³em i który chleb mój jad³, podniós³

na mnie piêtê (Ps 41, 10). Wspólny posi³ek by³ uwa¿any w staro¿ytnoœci jako

wyraz braterstwa. Nie wolno by³o wyst¹piæ przeciw temu, z którym siedzia³o

siê razem przy stole i jad³o ten sam chleb. Kto by to uczyni³, by³by wiaro-

³omc¹.

Chleb i wino. Cia³o i Krew. Ca³y cz³owiek, ca³y Chrystus, który staje siê

we mnie, abym ja sta³ siê w Nim. Eucharystia jest tym, co najwa¿niejsze,

najpiêkniejsze, a przecie¿ i my podnosimy na ni¹ czasem nasz¹ piêtê. Jest

uczt¹, a my siê do niej nie przygotowujemy. I tacy, jacy weszliœmy, wycho-

dzimy, bo nie rozumiemy, nie pojmujemy wagi Eucharystii. Czy¿ nikt nie

wspomnia³ o tym, ¿e bêd¹c na niej zawieramy przymierze i spo¿ywamy po-

si³ek z samym Bogiem. Jak potem mogê wystêpowaæ przeciw komukolwiek?

Jak mogê byæ niewdziêczny? A przecie¿ mogê, bo nie rozumiem, bo nie wiem.

Nie umiemy ju¿ œwiêtowaæ. Nasze ¿ycie staje siê coraz bardziej i bardziej

szare. A przecie¿ nie umiemy te¿ ¿yæ bez œwiêta. Bo œwiêto jest tym, co nada-

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

42

je sens powszednim dniom, tym, co wynosi nasz czas ponad ziemiê i ³¹czy

z wiecznoœci¹ Boga, gdzie nic nie przemija. Dlatego trzeba uczyæ œwiêtowaæ.

Trzeba uczyæ tak¿e przygotowania do œwiêta. Jeœli œwiêto przyjdzie, a ja je-

stem nieprzygotowany, to nawet go nie zauwa¿ê. Nie przemieni mnie.

Eucharystia to uczta Jezusa. Wielka jest jej moc. Nie wolno jej przeoczyæ.

3. Zadania nauczyciela religii

Ukazanie powi¹zañ miêdzy uroczystym posi³kiem a liturgi¹ Mszy œwiê-

tej.

Budzenie wiary, ¿e przemienione podczas Eucharystii chleb i wino to

Cia³o i Krew Jezusa – kto Je spo¿ywa jest coraz bli¿ej Jezusa Chrystusa.

Przedstawienie kap³ana jako cz³owieka, który odda³ siê na s³u¿bê Jezu-

sowi i ludziom.

4. Metody i œrodki

Stosujemy pogadankê i puzzle plakatowe a tak¿e pracê z podrêcznikiem.

Pomoce: brystol pociêty w puzzle, kredki lub farby, zdjêcia lub ilustra-

cje z przyjêcia i Mszy œwiêtej.

5. Propozycja katechezy

A. Wprowadzenie do katechezy

Katechezê mo¿na rozpocz¹æ od rozmowy na temat rysunku przedstawia-

j¹cego uroczystoœæ rodzinn¹ (zobacz podrêcznik ucznia strona 30). Mo¿e-

my te¿ przynieœæ w³asne zdjêcia lub wykorzystaæ zdjêcia przyniesione przez

dzieci.

Jeœli dzieci mia³y przynieœæ dwa rodzaje zdjêæ, prosimy, aby podzieli³y

je na te, które przedstawiaj¹ przyjêcie, dom i na te, które ukazuj¹ liturgiê

w koœciele. Te drugie odk³adamy na razie na bok.

Prosimy, aby wszyscy przyjrzeli siê zdjêciom (mo¿na je rozdaæ na zasa-

dzie „podaj dalej”). Nastêpnie przeprowadzamy z dzieæmi rozmowê.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

43

– Co przedstawiaj¹ te zdjêcia?

– Jak wygl¹daj¹ ludzie?

– Co robi¹?

– Jak s¹ ubrani?

– Co jest jeszcze na zdjêciach?

Odpowiedzi przypuszczalnie bêd¹ wskazywaæ na rzeczy, na które bêdzie-

my chcieli zwróciæ uwagê, a wiêc na: przyjêcie, radoœæ, prezenty, ³adne lub

eleganckie ubranie, jedzenie, rozmowê przy stole, kwiaty. Te rzeczy mo¿na

zapisywaæ lub rysowaæ na tablicy. Mo¿na mieæ te¿ wczeœniej przygotowane

ilustracje do tych elementów.

Kiedy dzieci opisz¹ ju¿ zdjêcia, prosimy, aby przyjrza³y siê teraz zdjêciom

z Mszy œwiêtej (albo zdjêciu w dolnej czêœci podrêcznika na stronie 30). Dzieci

mog¹ opisaæ zdjêcia. Nastêpnie prosimy, aby dzieci spróbowa³y odkryæ te

elementy, które znalaz³y na poprzednich zdjêciach. Mo¿emy podawaæ im po

jednym wczeœniej wypisanym lub narysowanym s³owie: przyjêcie, radoœæ,

prezenty, ³adne lub eleganckie ubranie, jedzenie, rozmowa przy stole, kwiaty.

– Zobaczcie czy ludzie, którzy s¹ na Eucharystii s¹ ³adnie ubrani?

– Czy jest tam jedzenie?

Chleb i wino które staje siê Cia³em i Krwi¹ Jezusa – Komuni¹.

– Czy s¹ kwiaty?

– Czy jest rozmowa?

To pytanie mo¿e sprawiæ trudnoœæ, ale byæ mo¿e dzieci odgadn¹, ¿e lu-

dzie rozmawiaj¹ z Bogiem – modl¹ siê.

Szukamy jak najwiêcej porównañ.

– Czy wiecie dlaczego Msza œwiêta i przyjêcie s¹ tak do siebie podobne?

Zmierzamy do tego, by dzieci same spostrzeg³y, ¿e Eucharystia jest uczt¹.

– Na przyjêcia zawsze jesteœmy przez kogoœ zaproszeni. Czy mo¿ecie

mi powiedzieæ, kto nas zaprasza na tê ucztê?

Dzieci powinny bez problemu odpowiedzieæ, ¿e Jezus lub Bóg.

Tak, to prawda. Zaprasza nas Jezus. Dlatego ka¿da Msza œwiêta to jakby

imieniny Pana Jezusa. Wiecie, ¿e ka¿de przyjêcie ma swego gospodarza. Jeœli

to Jezus zaprasza nas na Mszê œwiêt¹, to powiedzcie mi, gdzie On jest w cza-

sie tej uczty?

Dzieci powinny domyœliæ siê, ¿e Jezus jest ukryty pod postaci¹ chleba

i wina, jednak byæ mo¿e trzeba bêdzie im to podpowiedzieæ. Mówimy po-

tem, ¿e Jezus obecny jest tak¿e w kap³anie, który odprawia Mszê œwiêt¹

i w nas samych, kiedy jesteœmy zgromadzeni razem na Mszy œwiêtej.

6. Jezus zaprasza nas na Eucharystiê

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

44

B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e

Prosimy dzieci, by od³o¿y³y zdjêcia. Dzielimy klasê na grupy. Powinno

ich byæ tyle, ile przygotowaliœmy kartonów z wypisanymi s³owami. By³oby

wskazane, aby grupy siada³y w pewnej odleg³oœci od siebie. Ka¿da z nich

otrzymuje jeden karton pociêty na czêœci z napisanymi s³owami. Zadanie

polega na z³o¿eniu czêœci kartonu, sklejeniu go oraz zilustrowaniu otrzyma-

nego zdania. Podkreœlamy, ¿e jest to zadanie zespo³owe, a na jego wykona-

nie przewidujemy 20 minut.

Propozycje zdañ. Ka¿da grupa otrzymuje inne zdanie. Ukoœniki pokazu-

j¹, jak dzieliæ, ci¹æ zdania.

Jezus / zaprasza nas / na ucztê / mi³oœci.

Msza œwiêta, / to uczta / na któr¹ zaprasza nas / Jezus.

Wszyscy / jesteœmy zaproszeni / przez Jezusa / na Ucztê.

Jezus / jest obecny / pod postaci¹, chleba i wina.

C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e

Po zakoñczeniu pracy grup umieszczamy kartony w widocznym miejscu

obok siebie. Dzieci ogl¹daj¹ wykonane przez siebie plakaty. Mo¿na je po-

prosiæ, aby powiedzia³y, dlaczego dane zdanie tak w³aœnie zilustrowa³y.

Niech dostrzeg¹ podobieñstwa i ró¿nice.

Podsumowujemy pracê. W modlitwie dziêkujemy Jezusowi za Jego obecnoœæ.

D. Utrwalenie – praca ucznia

W zeszycie pod tematem uczeñ rysuje ilustracjê do tekstu ks. Twardow-

skiego umieszczonego w podrêczniku na stronie 32.

Polecamy tak¿e uzupe³niæ rysunek na stronie 31.

Przewidywane osi¹gniêcia ucznia

Wiedza – co uczeñ wie?

Uczeñ wie, ¿e Msza œwiêta jest uczt¹, na któr¹ zaprasza nas Jezus.

Umiejêtnoœci – co uczeñ potrafi?

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

45

Uczeñ potrafi skojarzyæ rolê kap³ana z Chrystusem obecnym pod posta-

ciami eucharystycznymi.

Interioryzacja wartoœci – co uczeñ ceni?

Uczeñ chce uczestniczyæ w pe³ni w Eucharystii.

6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹

W czasie Eucharystii nale¿y zwróciæ szczególnie uwagê na czas konse-

kracji i ofiarowania Chrystusa Ojcu.

Mo¿na zorganizowaæ uroczyst¹ Mszê œwiêt¹ z zaproszeniami dla dzieci

i rodziców tak, jak zapraszamy na imieniny. Wczeœniej mo¿na poprosiæ

rodziców, by przygotowali skromny poczêstunek w salce, który mo¿na by

spo¿yæ razem po Mszy œwiêtej.

6. Jezus zaprasza nas na Eucharystiê

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

46

7. JEZUS CZEKA NA NAS W NAJŒWIÊTSZYM

SAKRAMENCIE

1. Cele katechetyczne

Zapoznajemy ze sposobami obecnoœci Chrystusa w swoim Koœciele.

Jezus jest obecny w Najœwiêtszym Sakramencie.

Wychowujemy do odpowiadania mi³oœci¹ na mi³oœæ Chrystusa, do daru

z samego siebie, do modlitwy i adoracji.

2. Treœci katechezy

Najœwiêtszy Sakrament. Dar obecnoœci. Chrystus jest obecny zawsze,

gdzie dwóch lub trzech spotyka siê w Jego imiê, ale w Najœwiêtszym Sakra-

mencie jest obecny w sposób szczególny. On tu po prostu jest. Potê¿ny i bez-

bronny. Oddany ludziom do koñca. Wieczna mi³oœæ w kruchym mieszka-

niu. Król, czekaj¹cy na uwagê s³ugi. Bóg wypatruj¹cy b³¹dz¹cego cz³owie-

ka. Œwiat³o nadziei w ciemnoœciach zw¹tpienia.

Znakiem Jezusa Chrystusa, czêsto umieszczonym na Hostii i na strojach

komunijnych, jest znak IHÓ (IHS). Warto zapoznac dzieci z jego treœci¹.

Znak IHÓ jest monogramem (forma skrócon¹) greckiego imienia Jezus

(IHÓOUÓ). W Koœciele Zachodnim zapisywano go jako IHS. Tê formê za-

pisu starano siê uzasadniæ, powo³uj¹c siê na dawn¹ wymowê imienia Jezus

– Ihesus. W póŸniejszych czasach te trzy litery zaczêto b³êdnie uwa¿aæ za

akrostych (wyraz utworzony z pierwszych liter jakiegoœ wielowyrazowego

okreœlenia, traktowany zazwyczaj jako jego symboliczny odpowiednik)

i próbowano mu nadaæ ró¿n¹ interpretacjê, czytaj¹c je jako:

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

47

In hoc signo (domyœlnie – vinces) – w tym znaku (zwyciê¿ysz).

Jesus hominum Salwator – Jezus ludzi Zbawiciel (Jezus Zbawiciel ludzi).

Towarzystwo Jezusowe wybra³o IHS na swój znak szczególny i wyja-

œnia³o jako skrót wyra¿enia: Jesu humilis societas – Jezusa ubogie towarzy-

stwo (ubogie Towarzystwo Jezusa).

Oczywiœcie dzieciom mówimy tylko, ¿e ten znak jest skrótem imienia

Jezus.

3. Zadania nauczyciela religii

Ukazanie zwi¹zku poprzedniej katechezy z tematem: Najœwiêtszy Sakra-

ment to chleb, który staje siê Cia³em Jezusa w czasie Mszy œwiêtej.

Ukazanie mi³oœci Jezusa, który chce byæ blisko naszego ¿ycia, chce znaæ

je ca³e. Zale¿y Mu na nas, dlatego czeka na nas zawsze obecny w Najœwiêt-

szym Sakramencie.

Zapoznanie ze s³owami tabernakulum i monstrancja oraz pozdrowieniem

Najœwiêtszego Sakramentu.

4. Metody i œrodki

Stosujemy metodê pogadanki oraz uproszczon¹ metodê „s³oneczka”.

Pomoce: szary karton, wyciêta Hostia z napisem IH? (lub IHS), paski

papieru dla ka¿dego dziecka do wpisania odpowiedniego s³owa, rysunki lub

zdjêcia przedstawiaj¹ce: monstrancjê, tabernakulum, hostiê, IHS, adoracjê,

wystawienie oraz oddzielnie kartki z drukowanymi podpisami do tych ilu-

stracji (albo wspólne dla klasy albo po kilka dla mniejszych grup – w zale¿-

noœci od liczebnoœci klasy).

5. Propozycja katechezy

A. Wprowadzenie do katechezy

Dokoñczcie teraz kolorowanie waszych buŸ, które otrzymaliœcie podczas

czwartej katechezy. Wszystkie uœmiechniête buzie pokolorujcie na jasny,

7. Jezus czeka na nas w Najœwiêtszym Sakramencie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

48

a smutne na ciemny kolor. Czy ktoœ mo¿e mi powiedzieæ, jaki „wzór” ujawni³

siê na rysunku? Jakie to znaki – litery? Gdzie je spotykamy? Czy ktoœ wie,

co te trzy litery znacz¹?

Trzeba mieæ przy sobie zapas niezamalowanych kartek z „buziami” dla

dzieci, które by³y chore w dniu, kiedy rozdawaliœmy karteczki.

Rysunek z uœmiechniêtych buŸ wygl¹da nastêpuj¹co:

LJLJLLJLJJJJL

LJLJLLJLLJLLL

LJLJJJJLLLJLL

LJLJLLJLLJLLL

LJLJLLJLJJJJL

Piszemy na tablicy IHÓ.

Ten znak to imiê Jezus napisane po grecku w formie skróconej. Mo¿na

go spotkaæ wyszyty na komunijnym ubraniu, mo¿na go spotkaæ na ksi¹¿ecz-

ce, na œwiecy. Umieszczenie tego znaku mówi, ¿e chcemy, aby te rzeczy by³y

poœwiêcone przez Jezusa i aby nas do Jezusa zbli¿a³y. Ten znak jest te¿ na

Hostii, która staje siê w czasie Mszy œwiêtej Cia³em Jezusa. Pokazuje, ¿e

tam jest Jezus.

B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e

Przypominamy dzieciom, ¿e na poprzedniej katechezie mówiliœmy o obec-

noœci Jezusa w czasie Mszy œwiêtej.

– Kto zapamiêta³, gdzie jest obecny Jezus w czasie Mszy œwiêtej?

Pod postaci¹ chleba i wina, w kap³anie, w modl¹cych siê.

Pan Jezus jest obecny w koœciele nie tylko podczas Mszy œwiêtej.

Kiedy w koœciele jest pusto i cicho, ludzie czêsto przychodz¹ siê pomo-

dliæ. Gdzie jest Pan Jezus?

W Najœwiêtszym Sakramencie.

Tak. Jezus jest ukryty w specjalnym miejscu. Kto wie, jak to miejsce siê

nazywa?

Wprowadzamy pojêcie tabernakulum.

S³owo tabernakulum oznacza tyle co „namiot”, „dom”, bo to jest nieja-

ko dom Jezusa w koœciele. Jezus „mieszka” w tabernakulum ukryty w Naj-

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

49

œwiêtszym Sakramencie pod postaci¹ Chleba. A kiedy idziecie np. na ró¿a-

niec, ksi¹dz otwiera tabernakulum i umieszcza Najœwiêtszy Sakrament,

w którym ukryty jest Jezus, w monstrancji. Powtórzcie, jak nazywa siê ten

przedmiot.

Mo¿na wyjaœniæ, ¿e to s³owo znaczy tyle, co „pokazywaæ”, bo „pokazu-

je” nam Pana Jezusa.

– Czy ktoœ mo¿e mi powiedzieæ, jak nazywa siê modlitwa przed Najœwiêt-

szym Sakramentem?

Wprowadzamy pojêcie adoracji.

Nastêpnie prosimy dzieci, by otworzy³y podrêczniki na stronie 34. Czy-

tamy wraz z nimi pozdrowienie Najœwiêtszego Sakramentu. Prosimy, by

nauczy³y siê tej modlitwy na pamiêæ.

C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e

Wykonujemy z dzieæmi monstrancjê.

Rozk³adamy wczeœniej przygotowany przez siebie arkusz szarego papieru.

Na œrodku jest naklejony lub narysowany okr¹g z literami IHS. Raz jeszcze

dla upewnienia siê, pytamy dzieci, co ten skrót znaczy. Wprowadzamy pojê-

cie Hostii i wyjaœniamy, co bêdziemy robiæ.

– Zrobimy teraz monstrancjê dla Pana Jezusa.

Rozdajemy dzieciom karteczki. Prosimy, by na tych karteczkach napisa-

³y jedno s³owo, które kojarzy im siê z Hosti¹ (z Panem Jezusem). Dzieciom

mog¹ siê kojarzyæ takie s³owa jak mi³oœæ, dobroæ, mog¹ pojawiæ siê s³owa,

które wprowadzaliœmy. Trzeba byæ jednak tak¿e przygotowanym na niespo-

dzianki. Jeœli pojawi siê s³owo, które nas zaskoczy albo wyda nam siê nie

na miejscu, nale¿y zapytaæ dziecko, dlaczego wybra³o w³aœnie takie.

Gdy dzieci zakoñcz¹ pracê, przyklejamy karteczki do plakatu, tworz¹c

w ten sposób „promyki” naszej monstrancji (karteczki powtarzaj¹ce siê

przyklejamy jedn¹ za drug¹). Odczytujemy je dzieciom. Podsumowujemy

pracê mówi¹c, ¿e w Hostii jest to, co najwa¿niejsze.

Jeœli w klasie jest na to miejsce, plakat mo¿na powiesiæ.

Jeœli zosta³o nam trochê czasu mo¿emy nauczyæ dzieci pieœni „Zbli¿am

siê w pokorze”. Jej tekst znajduje siê w podrêczniku ucznia na stronie 35.

Czytamy wraz z dzieæmi tekst pieœni Tomasza z Akwinu. Mo¿na im opo-

wiedzieæ, ¿e jest ona bardzo stara, u³o¿y³ j¹ w XII wieku czyli 800 lat temu

7. Jezus czeka na nas w Najœwiêtszym Sakramencie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

50

pewien Dominikanin, który bardzo kocha³ Jezusa obecnego w Eucharystii.

Dziêki niemu mamy Uroczystoœæ Eucharystii, któr¹ nazywamy Bo¿ym Cia-

³em (mo¿na zapytaæ, czy dzieci wiedz¹, jak obchodzi siê to œwiêto w koœcie-

le). W to œwiêto urz¹dza siê procesjê ulicami miast i wiosek, ksi¹dz niesie

Pana Jezusa w monstrancji, dzieci sypi¹ kwiaty, a przed Jezusem id¹ dzieci

ubrane na bia³o, które po raz pierwszy przyst¹pi³y do Komunii. Dzieci z tej

klasy tak¿e w tym roku bêd¹ mog³y pójœæ przed Jezusem.

Zbli¿am siê w pokorze i niskoœci swej;

Wielbiê Twój majestat, skryty w Hostii tej.

Tobie dziœ w ofierze serce dajê swe;

O, utwierdzaj w wierze, Jezu, dzieci Twe.

Myl¹ siê, o Bo¿e, w Tobie wzrok i smak;

Kto siê im poddaje, temu wiary brak;

Ja jedynie wierzyæ Twej nauce chcê,

¯e w postaci Chleba utai³eœ siê.

D. Utrwalenie – praca ucznia

Wykonujemy teraz ma³e æwiczenie. Dzieci na tej katechezie pozna³y doœæ

du¿o s³ów: tabernakulum, monstrancja, Hostia, adoracja, IHS, wystawie-

nie. Jeœli przygotowaliœmy wczeœniej ilustracje, rysunki b¹dŸ zdjêcia do ka¿-

dego z tych s³ów, dzielimy dzieci na grupy i prosimy, by po³¹czy³y obrazki

i s³owa wypisane na przygotowanych kartkach. Bêdziemy mieli mo¿liwoœæ

zorientowania siê, czy dzieci w³aœciwie zrozumia³y ich znaczenie.

W zeszycie dzieci pod tematem maj¹ narysowaæ Hostiê z napisem we-

wn¹trz: IHS. Do domu zadajemy do wykonania æwiczenie w podrêczniku na

stronie 34 oraz do przeczytania tekst „Czerwona lampka”.

Przewidywane osi¹gniêcia ucznia

Wiedza – co uczeñ wie?

Uczeñ wie, ¿e chleb i wino staj¹ siê podczas Mszy œwiêtej Cia³em i Krwi¹

Jezusa, wie co znacz¹ s³owa tabernakulum, monstrancja.

Umiejêtnoœci – co uczeñ potrafi?

Uczeñ potrafi pozdrowiæ Najœwiêtszy Sakrament.

I. Jezus zaprasza nas do siebie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

51

Interioryzacja wartoœci – co uczeñ ceni?

Uczeñ chce siê spotykaæ z Jezusem obecnym w Najœwiêtszym Sakra-

mencie.

6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹

Zapraszamy uczniów i rodziców do udzia³u w adoracji lub do odwiedza-

nia koœcio³a w tygodniu.

Mo¿na zorganizowaæ specjalne wystawienie Najœwiêtszego Sakramen-

tu dla dzieci i rodziców (przygotowaæ zrozumia³e dla dzieci teksty modlitw,

zaprosiæ dzieci do udzia³u w prowadzeniu modlitwy, a rodziców do czyta-

nia d³u¿szych tekstów).

7. Jezus czeka na nas w Najœwiêtszym Sakramencie

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

BLISCY SERCU JEZUSA. Podr

ę

cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

52

Spis treœci

Wprowadzenie do propozycji katechez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1. Jezus zaprasza nas na spotkanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

2. Jezus zaprasza, byœmy Go s³uchali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

3. Jezus zaprasza nas do rozmowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

4. Jezus zaprasza nas do pomocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania . . . . . . . . . . . 34

6. Jezus zaprasza nas na Eucharystiê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

7. Jezus czeka na nas w Najœwiêtszym Sakramencie . . . . . . . . . . . . . . . 46


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
5 SP zeszyt II
4 SP zeszyt II
4 SP zeszyt 4
2 SP zeszyt 7
2 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 6
2 SP zeszyt 6 (2)
4 SP zeszyt I
5 SP zeszyt 0
5 SP zeszyt I
5 SP zeszyt 1
2 SP zeszyt 1
2 SP zeszyt 8
4 SP zeszyt 2
5 SP zeszyt 3
2 SP zeszyt 5
4 SP zeszyt 3
2 SP zeszyt 4

więcej podobnych podstron