1
Nihil obstat: Prze³o¿ony Prowincji Polski Po³udniowej Towarzystwa Jezusowego
ks. Krzysztof Dyrek SJ, prowincja³, Kraków, dn. 29 maja 2003 r., l.dz. 107/03.
Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymskokatolickiej wed³ug
podrêcznika nr AZ-12-01/1-12 zgodnego z programem nauczania nr AZ-1-01/1.
Recenzenci
Ks. dr Damian Bryl, Ks. dr Józef Kraszewski
Redakcja
Teresa Czarnecka, Ks. W³adys³aw Kubik SJ
Zespó³ autorów
Ks. Krzysztof Biel SJ Kraków
Ks. Ryszard Lis Rzeszów
Teresa Czarnecka Boles³awiec
Agnieszka Myszewska-Dekert Kraków
Ewa Dybowska Kraków
Ks. Tadeusz Nosek Kraków
Anna Duka Katowice
Edyta Polak Rzeszów
Ewa Dziadu Przemyl
Barbara R¹czka Rzeszów
Beata G³owala Rzeszów
S. Margarita Sondej OSU Kraków
S. Justyna Kara Przemyl
Ks. Józef Stala Tarnów
Ks. W³adys³aw Kubik SJ Kraków
Iwona Szymusik Rzeszów
Barbara Lis-Buczek Rzeszów
Beata Wawrzkiewicz Kraków
Projekt ok³adki
Joanna i Piotr Panasiewicz
Projekt ok³adki
Joanna i Piotr Panasiewicz
© Wydawnictwo WAM
Ksiê¿a Jezuici, Kraków 2003
© Studio INIGO CD 2003
Wznowienie 2010
ISBN 978-83-7318-162-5
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26 31-501 KRAKÓW
tel. 12 62 93 200 faks 12 42 95 003
e-mail: wam@wydawnictwowam.pl
DZIA£ HANDLOWY
tel. 12 62 93 254-256 faks 12 43 03 210
e-mail: handel@wydawnictwowam.pl
Zapraszamy do naszej KSIÊGARNI INTERNETOWEJ:
http://WydawnictwoWam.pl
tel. 12 62 93 260, 12 62 93 446-447
faks 12 62 93 261
Druk i oprawa:
Drukarnia Wydawnictwa WAM
ul. Kopernika 26 31-501 Kraków
wydawnictwowam.pl
Wszelkie prawa zastrze¿one. Bez pisemnej zgody wydawcy nie mo¿na do podrêcznika tworzyæ
¿adnych materia³ów pomocniczych.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
1
WPROWADZENIE DO PROPOZYCJI KATECHEZ
Poradnik metodyczny Bliscy Sercu Jezusa jest cile zwi¹zany
z podrêcznikiem do nauczania religii dla ucznia klasy II. St¹d tytu³y
jednostek tematycznych podrêcznika dla ucznia brzmi¹ tak samo jak tytu³y
propozycji katechez.
Zarówno podrêcznik dla ucznia dla klasy II jak i poradnik s¹ opracowane cile
wed³ug programu zatwierdzonego przez Komisjê Wychowania Katolickiego
Konferencji Episkopatu Polski w Radomiu w dniu 20 wrzenia 2001 roku.
Struktura treci poradnika Bliscy Sercu Jezusa jest taka sama jak
poradnika W domu i rodzinie Jezusa. Przypominamy j¹, choæ omówilimy
j¹ ju¿ w zeszycie 2 w poprzednim poradniku.
Pierwsze cztery punkty (1. Cele katechetyczne; 2. Treci katechezy;
3. Zadania nauczyciela religii; 4. Metody i rodki) ka¿dej jednostki
tematycznej oraz umieszczone na jej koñcu Przewidywane osi¹gniêcia
ucznia, s¹ adresowane bezporednio do katechety. Uwra¿liwiaj¹ go na cele
i zadania oraz g³ówne treci, jakie ma realizowaæ podczas konkretnej lekcji
religii. Syntetyczne ujêcie tych samych punktów znajdzie katecheta tak¿e
w zeszycie nr 0 na stronie 14-48. U³atwi mu to orientacjê w zadaniach,
które stoj¹ przed nim podczas ca³ego roku katechizacji w klasie II.
Punkt 5. ka¿dej jednostki tematycznej przynosi propozycjê prze-
prowadzenia katechezy na wskazany temat. Ka¿da katecheza jest
opracowana wed³ug jednolitego schematu:
A. Wprowadzenie do katechezy
B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e
C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e
D. Utrwalenie praca ucznia.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
2
Jak ju¿ wspominalimy, taki uk³ad zosta³ podyktowany pragnieniem
otwarcia ucznia na podjêty temat, rozbudzenia w nim zainteresowania da-
nym zagadnieniem, wyzwolenia pozytywnej motywacji (punkt A). Dwa
kolejne dzia³y (punkty B i C) akcentuj¹ dialogiczny charakter katechezy. S¹
wyrazem troski o przyzwyczajanie ucznia do s³uchania s³owa, które Bóg
nieustannie do nas kieruje, oraz do zajêcia stanowiska wobec tego s³owa,
aby uczeñ nie pozostawa³ nieczu³y, obojêtny na wielkie sprawy Bo¿e.
Punkt D ma charakter dydaktyczny i stanowi swego rodzaju wsparcie dla
punktu C Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e.
Podrêcznik dla ucznia klasy II szko³y podstawowej i konsekwentnie po-
radnik metodyczny zawiera podane w sposób przystêpny dla ucznia treci,
które maj¹ mu pomóc przede wszystkim w dobrym przygotowaniu siê do
spotkania z Jezusem Chrystusem w sakramentach pokuty i Eucharystii.
Zgodnie z ¿yczeniem autorów programu po tematach wprowadzaj¹cych
w II rok nauczania religii wyeksponowalimy przykazania, ³¹cz¹c ich pre-
zentacjê z postaciami biblijnymi (Adam i Ewa, Abraham, Moj¿esz, Samu-
el), co zreszt¹ by³o sugerowane w samym programie.
W dalszej czêci podrêcznika nawi¹zalimy do okresu Adwentu i Bo¿e-
go Narodzenia oraz wyakcentowalimy osobê Jezusa Chrystusa, który naj-
pe³niej prowadzi nas do Ojca i objawia nam Ojca.
Na okres Wielkiego Postu przewidzielimy dok³adne przygotowanie do
rozumienia i udzia³u dzieci w sakramencie pokuty i pojednania, a Euchary-
stiê w sensie zasadniczym po³¹czylimy z okresem wielkanocnym, choæ te-
mat Eucharystii zgodnie z programem powraca wielokrotnie we wszystkich
rozdzia³ach podrêcznika.
Ufamy, ze sam uk³ad treci podrêcznika jak i zastosowane s³ownictwo
nie przerasta mo¿liwoci rozwojowych dziecka omioletniego, lecz przeciw-
nie, stara siê je braæ pod uwagê. Teksty trudniejsze zosta³y umieszczone pod
rubryk¹: Przeczytajmy razem!, by w ten sposób sk³oniæ katechetê czy
rodziców do zaznajomienia dziecka z nimi. Zastosowane teksty mog¹ te¿
wyzwoliæ rozmowê dziecka z doros³ymi w domu. Mamy te¿ nadziejê, ¿e
zaproponowany materia³ ilustracyjny u³atwi dzieciom przyjêcie podawanej
treci.
Na zakoñczenie ka¿dej katechezy umieszczamy punkt 6. Wspó³praca
z rodzin¹ i parafi¹. Podajemy w nim materia³y, które szerzej opracowane
znajdzie katecheta w zeszycie nr 1.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
3
1. JEZUS ZAPRASZA NAS NA SPOTKANIE
1. Cele katechetyczne
Staramy siê tworzyæ atmosferê sprzyjaj¹c¹ spontanicznemu dzieleniu siê
prze¿yciami z wakacji oraz budziæ gotowoæ radosnego odpowiadania na
zaproszenie Jezusa do spotykania siê z Nim w ci¹gu nowego roku szkolne-
go i katechetycznego.
Ukazujemy znaczenie przygotowania do sakramentu pokuty i pojedna-
nia oraz Eucharystii.
Wychowujemy dzieci do samodzielnego przyjmowania Jezusa Chrystu-
sa w sakramencie pokuty i pojednania oraz Eucharystii.
Uwaga: tematyka Eucharystii oraz sakramentu pokuty i pojednania bê-
dzie siê przewijaæ przez wszystkie katechezy. Trzeba wiêc tak przedstawiaæ
poszczególne tematy, by stopniowo wprowadzaæ ucznia w tajemnice obu
tych sakramentów.
2. Treci katechezy
Bóg pierwszy wzywa cz³owieka. On jest tym, który wychodzi nam
naprzeciw. Zwrócenie siê cz³owieka do Boga jest zawsze odpowiedzi¹
(KKK 2567). To nie my szukamy Boga, ale On sam nas szuka i On sam nas
zaprasza, bymy przy³¹czyli siê do Niego przez coraz pe³niejsze ¿ycie
w Chrystusie. Nasza modlitwa, nasze uczestnictwo w liturgii, nasza wiara
s¹ odpowiedzi¹ na to wezwanie.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
4
Pan kieruje do nas usilne zaproszenie, abymy przyjmowali Go w sakra-
mencie Eucharystii: Zaprawdê, zaprawdê powiadam wam: Je¿eli nie bêdzie-
cie spo¿ywali Cia³a Syna Cz³owieczego i nie bêdziecie pili Krwi Jego, nie
bêdziecie mieli ¿ycia w sobie (J 6, 53). Aby odpowiedzieæ na to zaproszenie,
musimy przygotowaæ siê do tej wielkiej i wiêtej chwili ( KKK 1384).
Treci¹ obecnej katechezy jest w³anie owo zaproszenie, jakie ka¿dy z nas
osobicie otrzyma³, zaproszenie do uczestnictwa w wiêcie Radoci,
w Uczcie, któr¹ przygotowa³ dla nas Bóg. Odpowied na to zaproszenie wy-
maga jednak od nas odpowiedniego przygotowania (por. przypowieæ
o uczcie weselnej) albowiem przystêpujemy do góry Syjon, do miasta Boga
¿yj¹cego, Jeruzalem niebieskiego, do niezliczonej liczby anio³ów, na uro-
czyste zebranie, do Kocio³a pierworodnych, którzy s¹ zapisani w niebio-
sach, do Boga, który s¹dzi wszystkich, do duchów sprawiedliwych, które ju¿
dosz³y do celu, do Porednika Nowego Testamentu Jezusa, do pokropie-
nia krwi¹, która przemawia mocniej ni¿ [krew] Abla (Hbr 12, 22-24). wia-
domoæ zaszczytu, jakim jest uczestnictwo w Eucharystii i ³aski, jak¹ jest
sakrament pokuty i pojednania, winien mieæ przede wszystkim katecheta,
aby tym bardziej zrozumia³ wa¿noæ roli, któr¹ przysz³o mu pe³niæ. Choæ
odpowiedzialnoæ za wychowanie dziecka w wierze spoczywa przede
wszystkim na rodzicach, niemniej zadaniem katechety jest t³umaczyæ to,
w czym dziecko uczestniczy i wychowywaæ je do g³êbszego zrozumienia
wiary, liturgii i sakramentów.
Otrzymalimy zaproszenie. Ale od nas zale¿y, czy je przyjmiemy. I od
nas zale¿y nasze przygotowanie na spotkanie z ¿yj¹cym Bogiem.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie Jezusa jako najwa¿niejszej Osoby w naszym ¿yciu.
Zaproszenie do przygotowania siê na przyjêcie Jezusa.
Doprowadzenie do samodzielnej decyzji przyjêcia zaproszenia Jezusa.
4. Metody i rodki
Stosujemy zabawê wprowadzaj¹c¹ i zapoznaj¹c¹: Imiê i nastrój lub
Zaproszenie Jezusa.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
5
I. Imiê i nastrój
1
Ka¿dy z uczniów mówi swoje imiê w okrelony przez katechetê sposób,
np.: smutno, weso³o, niemia³o, krzycz¹c. Kiedy wszyscy powiedz¹ swoje
imiê, prowadz¹cy zmienia sposób mówienia.
II. Zaproszenie Jezusa
W tej zabawie stosuje siê zwykle jaki przedmiot, maskotkê. W orygi-
nale zabawa nosi nazwê Krokodyl. W obecnej katechezie bêdzie to kart-
ka z zaproszeniem od Jezusa. Dzieci siadaj¹ w ko³o. Zaczynamy zabawê
mówi¹c: To jest «zaproszenie», a ja jestem pani... (siostra, ksi¹dz); nastêp-
na osoba powtarza To jest «zaproszenie», dosta³am go od pani..., a ja je-
stem.... Ka¿de nastêpne dziecko powtarza imiona swoich poprzedników.
Zabawa trwa dot¹d, a¿ zaproszenie dojdzie do nas z powrotem. Naszym
zadaniem wówczas jest powiedzenie wszystkich imion: To jest «zaprosze-
nie», da³em go..., a ona da³a go.... Ta zabawa nadaje siê do klas z mniejsz¹
iloci¹ dzieci.
Kolejno stosujemy pogadankê i pracê z podrêcznikiem.
Pomoce: kartka z Zaproszeniem od Jezusa i kartki zaproszenia od
Jezusa lub obrazki dla ka¿dego ucznia.
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Po powitaniu siê z dzieæmi, w pierwszym rzêdzie nale¿y zaznajomiæ je
krótko, w jaki sposób bêdziemy pracowaæ na katechezie. Jest to dobry czas
na podanie dzieciom naszych wymagañ odnonie zachowania i pracy w cza-
sie lekcji, aby uczniowie od pocz¹tku wiedzieli, czego od nich oczekujemy.
Przy podawaniu zasad, które bêd¹ obowi¹zywaæ, mo¿na poprosiæ dzieci, aby
spróbowa³y powiedzieæ, dlaczego ta czy inna zasada jest potrzebna. Do-
wiadczenie pokazuje, ¿e dzieci najlepiej bawi¹ siê i ucz¹ wówczas, gdy maj¹
od pocz¹tku jasno okrelone regu³y.
Objaniamy tak¿e, w jaki sposób bêdziemy pracowaæ z podrêcznikiem.
Zachêcamy dzieci, by mu siê przyjrza³y. Informujemy, ¿e bêdzie on nasz¹
1
Metody aktywizuj¹ce w katechezie, cz. I, Klanza, Lublin 1999.
1. Jezus zaprasza nas na spotkanie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
6
pomoc¹ w czasie tego roku oraz ¿e bêdziemy z nim pracowaæ i w szkole i w
domu.
Zaleca siê tak¿e za³o¿enie zeszytu, w którym dzieci bêd¹ wpisywaæ te-
mat, wykonywaæ niektóre æwiczenia i rysunki oraz wklejaæ informacje dla
rodziców. Mo¿na ju¿ na pierwszej katechezie rozdaæ dzieciom przygotowa-
ne wczeniej kartki zaadresowane do rodziców, z zaproszeniem na spotka-
nie z nami. Dobrze bêdzie te¿ na samym pocz¹tku daæ dzieciom kartkê z in-
formacj¹, jakiego materia³u pamiêciowego i w jakim terminie bêdziemy od
nich wymagaæ.
Kiedy zakoñczymy czêæ organizacyjn¹ i porz¹dkow¹, przechodzimy do
w³aciwego tematu katechezy.
Jeli jest to klasa, któr¹ zaczynamy uczyæ, mo¿na przeprowadziæ zaba-
wê zapoznaj¹c¹ np.: Imiê i nastrój lub Zaproszenie Jezusa. Nale¿y
uwzglêdniæ liczebnoæ klasy, niektóre zabawy nadaj¹ siê tylko dla klas
mniejszych, poni¿ej 20 osób.
Obydwie zabawy mo¿emy dostosowaæ do tematu katechezy i uczyniæ
z nich wprowadzenie. W przypadku zabawy nr 1 prosimy dzieci, by pomy-
la³y, jak siê czuj¹, kiedy np. otrzymuj¹ zaproszenie i wyrazi³y te uczucia,
mówi¹c swoje imiê, potem jak czuj¹ siê, gdy zabawa zostanie odwo³ana, a jak
gdy kto przyjdzie nie przygotowany lub gdy sami siê nie przygotuj¹ itd. Po
zakoñczonej zabawie zapisujemy na tablicy uczucia dzieci w podanych sy-
tuacjach, do wykorzystania w dalszej czêci katechezy.
W drugiej zabawie wiadomie zastêpujemy maskotkê przygotowanym
zaproszeniem lub zaproszeniem od Jezusa. Przedmiotem, który dzieci
bêd¹ sobie podawaæ, bêdzie wówczas przygotowane przez nas Jezusowe za-
proszenie do uczestnictwa w Eucharystii. Po zakoñczonej zabawie tak¿e
pytamy o odczucia dzieci, co czu³yby, gdyby otrzyma³y zaproszenie od Je-
zusa.
Jeli znamy klasê, wprowadzeniem w temat mo¿e byæ pierwsza zabawa
w jej zmienionej wersji. Naszym celem nie bêdzie wówczas poznanie imion,
ale uwiadomienie dzieciom odczuæ zwi¹zanych z faktem bycia zaproszo-
nym.
Po skoñczonej zabawie prosimy, aby dzieci zajê³y swoje miejsca w ³aw-
kach.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
7
B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e
Tê czêæ katechezy dostosowujemy do wybranej przez nas we wprowa-
dzeniu zabawy. Bêdziemy w niej chcieli przedstawiæ dzieciom fakt, ¿e s¹
zaproszone przez Jezusa na spotkanie i przebywanie z Nim. Mo¿e siê to
odbywaæ w sposób podany ni¿ej.
Uwaga: nale¿y kontrolowaæ czas, szczególnie przy licznych klasach
i w razie potrzeby zrezygnowaæ z niektórych pytañ lub ograniczyæ odpowie-
dzi dzieci.
Opowiedzcie mi o swoich wakacjach. Gdzie je spêdzilicie?
Czy mo¿e kto was do siebie zaprosi³?
A wy, czy gocilicie kogo u siebie?
Kto mi mo¿e powiedzieæ, co to znaczy zaprosiæ kogo?
Dzieci powinny odkryæ, ¿e zaprosiæ kogo, to przyj¹æ go u siebie, w swoim
domu. Daæ co z siebie. Nawi¹zujemy tutaj do uczuæ, o których dzieci opo-
wiada³y i które zapisalimy na tablicy.
Gdy kto nas zaprasza do siebie, jestemy zwykle radoni, bo to zna-
czy, ¿e jestemy dla niego wa¿ni, ¿e chce siê z nami podzieliæ swoim cza-
sem, ¿e lubi byæ z nami.
W celu uzupe³nienia tej czêci katechezy, prosimy, aby dzieci wykona³y
æwiczenie na stronie 9 w podrêczniku, uzupe³ni³y przygotowan¹ tam kart-
kê. Maj¹ zastanowiæ siê, kto jest dla nich wa¿ny i kogo by one zaprosi³y.
W czasie gdy dzieci pracuj¹, mo¿emy przejæ miêdzy ³awkami i spraw-
dziæ, czy wród wa¿nych osób pojawi³o siê imiê Boga lub Jezusa. Nastêp-
nie prosimy, aby dzieci od³o¿y³y podrêcznik i spróbowa³y odpowiedzieæ na
pytanie:
W jaki sposób przygotowujemy siê, gdy jestemy zaproszeni? Dlaczego
to robimy?
Albo:
Co to znaczy odpowiedzieæ na zaproszenie?
Zwracamy uwagê, ¿e chc¹c dobrze prze¿yæ jakie wiêto, np. urodziny,
trzeba siê przygotowaæ. Jeli nie jest siê przygotowanym, to wiêto jest byle
jakie. Pomys³y podawane przez dzieci jak siê przygotowaæ mo¿na zapisaæ
albo jeszcze lepiej, narysowaæ na tablicy. Gdy zbierzemy dostateczn¹ iloæ
pomys³ów, zadajemy nastêpne pytanie:
Jak powinien zachowywaæ siê gospodarz?
Co mo¿e robiæ a czego mu nie wolno czyniæ?
1. Jezus zaprasza nas na spotkanie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
8
Wprowadzamy pojêcie gocinnoci. Mo¿na dzieci wprost zapytaæ, czy
wiedz¹, co ono znaczy. Przypuszczalnie potrafi¹ odpowiedzieæ na swój spo-
sób. Cz³owiek gocinny to taki, w którego domu ka¿dy goæ czuje siê dobrze.
Prowadzimy dalej nasz¹ rozmowê.
Jak bymy siê czuli, gdyby nikt nie odpowiedzia³ na nasze zaprosze-
nie?
Ukazujemy przykroæ, jakiej dowiadczamy, kiedy inni nie chc¹ z na-
mi spêdzaæ swojego czasu. Czasami jest to spowodowane tym, ¿e jestemy
niegocinni.
A czy wy zawsze odpowiadacie na zaproszenie? A mo¿e komu spra-
wilicie przykroæ swoj¹ odmow¹? Zastanówcie siê.
Jak staralicie siê byæ gocinni?
Wys³uchujemy odpowiedzi dzieci.
Jest jeszcze jedna Osoba, która nas nieustannie zaprasza. Jezus.
Jeli przeprowadzalimy zabawê II mo¿na pokazaæ zrobione przez nas
zaproszenie i przeczytaæ je.
Jestemy dla Niego wa¿ni, On nas kocha i chce z nami przebywaæ.
Mo¿emy siê z Nim spotykaæ w czasie Mszy wiêtej, w czasie modlitwy,
kiedy pomagamy innym.
Zastanówcie siê: czy na wakacjach zawsze odpowiadalicie na zaprosze-
nie Jezusa? Czy nie sprawilicie Mu przykroci, opuszczaj¹c Mszê wiêt¹,
nie modl¹c siê lub zamykaj¹c swoje serce przed innymi? Czy zawsze byli-
cie gocinni dla Jezusa? Jak On siê u was czu³? Czy mia³ miejsce w wa-
szym sercu? Czy modlilicie siê w skupieniu w domu i na Mszy wiêtej? Czy
w czasie zabawy postêpowalicie w³aciwie? Staralicie siê byæ dobrzy dla
innych? Czy po tych wakacjach Jezus wie, ¿e wam na Nim zale¿y?
C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e
Jezus nas ci¹gle zaprasza. Ale was w tym roku zaprasza szczególnie.
Kto mo¿e powiedzieæ do czego?
Odpowiedzi dzieci.
Przez ten rok bêdziecie przygotowywaæ siê do przyjêcia Jezusa w sa-
kramencie Eucharystii (Komunii). Gdy przyjmiecie ten sakrament, Jezus
bêdzie bardzo blisko was, w waszym sercu, a wy bêdziecie w Jego sercu.
Opowiedzielicie mi wczeniej, jak przygotowujecie siê, gdy jestecie za-
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
9
proszeni (wskazujemy na tablicê). Teraz za powiedzcie mi, jak mo¿na przy-
gotowaæ siê na przyjêcie Jezusa? Jak mo¿na odpowiedzieæ na Jego zapro-
szenie?
S³uchamy propozycji dzieci, mo¿na pos³u¿yæ siê przyk³adami z podrêcz-
nika umieszczonymi na stronie 11.
Przed ukoñczeniem lekcji mo¿emy (w zale¿noci od liczby i liczebnoci
klas) rozdaæ dzieciom przygotowane wczeniej obrazki lub zaproszenia od
Jezusa. Na koniec, w czasie modlitwy, przepraszamy Jezusa w imieniu dzieci
za to, ¿e bylimy dla Niego niegocinni i ¿e nie odpowiadalimy na Jego
zaproszenie (jeli jest wiêcej czasu, dzieci mog¹ zrobiæ to same), po czym
razem z dzieæmi odmawiamy Modlitwê Pañsk¹.
D. Utrwalenie praca ucznia
W zeszycie dzieci maj¹ przykleiæ na pierwszej stronie obrazek o treci
religijnej i napisaæ temat lekcji: Jezus zaprasza nas na spotkanie. Wklejaj¹
tak¿e kartki z informacjami dla rodziców, o których by³a mowa we wprowa-
dzeniu do katechezy.
Prosimy uczniów, by w domu przeczytali z kim starszym opowiadanie
ze strony 10 podrêcznika ucznia i uzupe³nili tekst na stronie 11. Zapowia-
damy, ¿e na nastêpnej katechezie bêdziemy rozmawiaæ o tym tekcie. Prosi-
my tak¿e, aby uczniowie narysowali na kartkach swoje pomys³y: jak dobrze
przygotowaæ siê do przyjêcia Pana Jezusa.
Przewidywane osi¹gniêcia ucznia
Wiedza co uczeñ wie?
Uczeñ zna ró¿ne sposoby zaproszeñ i rozumie ich znaczenie. Zna pojê-
cie gocinnoci.
Umiejêtnoci co uczeñ potrafi?
Uczeñ potrafi powiedzieæ, jak mo¿na dobrze przygotowaæ siê na spotka-
nie z Jezusem.
Interioryzacja wartoci co uczeñ ceni?
Uczeñ dostrzega potrzebê przyjêcia zaproszenia Jezusa. Pragnie przygo-
towaæ siê jak najlepiej do przyjêcia sakramentu pojednania i Eucharystii.
1. Jezus zaprasza nas na spotkanie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
10
6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹
Nale¿y spotkaæ siê z rodzicami dzieci, aby ukazaæ im znaczenie wspól-
nego (ca³ej rodziny) przygotowania siê do przyjêcia przez dziecko sakra-
mentu pokuty i pojednania oraz Eucharystii.
W czasie spotkania prosimy rodziców, aby w miarê mo¿liwoci sami
korzystali z tych sakramentów oraz modlili siê z dzieæmi.
Nale¿y im przypomnieæ, ¿e to oni s¹ pierwszymi nauczycielami wiary
swoich dzieci oraz uwiadomiæ im, jak wa¿ne jest dawanie wiadectwa.
Mo¿na zaprosiæ rodziców do uczestnictwa wraz z dzieæmi w specjalnej li-
turgii, w czasie której dziecko oficjalnie rozpocznie swoje przygotowanie
(np. rozdajemy dzieciom zaproszenie od Jezusa, a dzieci na przygotowa-
nie darów mog¹ z³o¿yæ narysowane przez siebie swoje sposoby dobrego
przygotowania).
Najlepszym wyjciem by³aby cotygodniowa niedzielna Msza wiêta,
w czasie której ³¹czy³oby siê katechezê szkoln¹ z katechez¹ liturgiczn¹
(wprowadzanie dzieci w liturgiê, w³¹czenie rodziców w przygotowanie
swoich dzieci itp.). Nie mia³aby to byæ jaka dodatkowa Msza wiêta, ale
jedna z ju¿ istniej¹cych (przygotowanie do Komunii powinno odbywaæ siê
we wspólnocie Kocio³a, tak by innych parafian te¿ wprowadziæ w oczeki-
wanie), na któr¹ specjalnie zaprasza³o by siê dzieci komunijne i ich rodzi-
ców. Podczas Mszy wiêtej s¹ dwa momenty, w których mo¿na, wraz z po-
stêpuj¹cym przygotowaniem, szczególnie odnieæ siê do dzieci: pierwszy
po Ewangelii i homilii, drugi w chwili przygotowania darów (dzieci mog¹
sk³adaæ zadane wczeniej na katechezie prace). W ten sposób uczniowie w³¹-
czeni byliby przez w³asne dzia³anie w liturgiê. Dostrzegliby te¿ wa¿noæ
swojego przygotowania.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
11
2. JEZUS ZAPRASZA, BYMY GO S£UCHALI
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoci Chrystusa w Kociele. Chrystus
jest obecny w swoim s³owie (Pismo wiête).
Wychowujemy do uwa¿nego s³uchania oraz umi³owania Pisma wiête-
go i do jego samodzielnej lektury.
2. Treci katechezy
Pismo wiête zaczyna siê powoli upodabniaæ do innych ksi¹¿ek. Wiê-
cej, staje siê niepotrzebne w codziennym ¿yciu. Dawniej mo¿na by³o us³y-
szeæ, ¿e Biblia jest ksi¹¿k¹ najczêciej posiadan¹ i najrzadziej czytan¹.
Teraz i to siê zmienia. S¹ chrzecijañskie domy, w których nie ma Pisma
wiêtego. Niektórzy przez ca³e ¿ycie pozostaj¹ przy Biblii dla najm³od-
szych lub Biblii w obrazkach. S¹ jeszcze tacy, którzy co prawda czytaj¹
Pismo, ale ju¿ dawno przesta³o ono byæ dla nich wiête. Dzieci, z którymi
siê zetkniemy podczas katechezy zapewne wywodz¹ siê z takich w³anie
rodzin.
A przecie¿ znaczenia Pisma wiêtego nie sposób przeceniæ. Jest ono
ród³em S³owa: wiara rodzi siê z tego, co siê s³yszy, tym za, co siê s³yszy,
jest s³owo Chrystusa (Rz 10, 17). Nie wszystkie dzieci zrozumiej¹ to od razu.
Dlatego wiele rzeczy ukazujemy im w obrazach, opowiadaniach i zabawach.
Chcemy ukazaæ, ¿e Pismo wiête mówi o mi³oci, mi³oci Boga do cz³o-
wieka. Gdy uczniowie bêd¹ starsi, przyjdzie czas na wyjanienie, ¿e ta mi-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
12
³oæ mo¿e byæ czasem trudna. Bóg, choæ tak ku cz³owiekowi nachylony,
pozostaje Bogiem, wiêc nie zawsze rozumiemy Jego s³ów i Jego postêpo-
wania. Ale mamy pewnoæ, ¿e tak Bóg umi³owa³ wiat, ¿e Syna swego Jed-
norodzonego da³, aby ka¿dy, kto w Niego wierzy, nie zgin¹³, ale mia³ ¿ycie
wieczne (J 3, 16). Mamy pewnoæ mi³oci. Pismo wiête jest darem Ojca,
który mi³uje. Bóg da³ nam Pismo, bo Mu na nas zale¿y i chce bymy pod¹-
¿ali Jego drog¹. Prowadzi nas do Krainy Mi³oci. W Pimie wiêtym ukry-
ty jest Jezus. Ca³e Pismo mówi o Nim. Bowiem Jezus jest S³owem Ojca.
Ludzie jednak nie s³uchaj¹ Boga. Maj¹c mapê, id¹ po omacku i b³¹dz¹.
A przecie¿ jak ju¿, napisalimy wiara rodzi siê z tego, co siê s³yszy, tym
za, co siê s³yszy, jest s³owo Chrystusa (Rz 10, 17). Trzeba je s³yszeæ. Trze-
ba o nim opowiadaæ.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie dzieciom Pisma wiêtego jako wielkiego daru od mi³uj¹cego
Boga.
Ukazanie s³uchu jako daru Boga, przez który mo¿emy Go poznawaæ.
Uwiadomienie, ¿e s³uchanie s³owa Bo¿ego jest odpowiedzi¹, jak¹ mo-
¿emy daæ Bogu.
4. Metody i rodki
Stosujemy metodê opowiadania, pogadanki, pracy z podrêcznikiem oraz
æwiczenie.
Pomoce: karteczki z tekstem Pisma wiêtego dla ka¿dego ucznia. Przy-
k³ady cytatów podajemy w punkcie C.
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Zawsze staramy siê rozpocz¹æ katechezê od rozmowy o przeczytanym w do-
mu tekcie Przeczytajmy razem!. Jest to sposób na mobilizowanie dzieci
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
13
do wys³uchania w domu tekstu. Nie karcimy, jeli dziecku nikt opowiadania
nie przeczyta³, ale pozytywnie oceniamy (chwalimy) za to, ¿e wie, o czym tekst
mówi³. Nastêpnie przechodzimy to bie¿¹cej katechezy.
Proponujê, bymy wykonali pewne æwiczenie. Nie jest ono trudne. Wa-
szym zadaniem bêdzie po prostu s³uchaæ. Za chwilê powiem s³owa: uwa-
ga, teraz, a wtedy wszyscy zamilkniecie i przez jedn¹ minutê bêdziecie siê
starali us³yszeæ wszystkie odg³osy, które nas otaczaj¹. Zrozumielicie? Uwa-
ga. Teraz!
Gdy up³ynie wyznaczony czas, pytamy dzieci, co us³ysza³y.
Byæ mo¿e zdarzy siê, ¿e które dziecko nie us³yszy naszego polecenia
dotycz¹cego milczenia. Mo¿na to wykorzystaæ w dalszej czêci katechezy.
Jak mylicie, dlaczego N. (imiê dziecka) nie us³ysza³ polecenia?
Naszym celem nie jest piêtnowanie dziecka, ale zwrócenie uwagi na fakt
s³uchania b¹d nie s³uchania kogo. Omawiamy problem nie przy-
padek.
Przechodzimy do rozmowy na temat dobrego s³uchania.
Co nam pomaga s³uchaæ?
Co nam przeszkadza w s³uchaniu?
Co znaczy dobrze s³uchaæ?
Co znaczy s³uchaæ sercem?
B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e
Jako nastêpny etap katechezy mo¿na odczytaæ lub odtworzyæ z p³yty CD
podane ni¿ej opowiadanie. Jest ono nieco d³ugie, ale dziêki niemu mo¿na
ukazaæ dzieciom, czym jest Pismo wiête i jak jest ono dla nas wa¿ne.
Przeczytam wam teraz opowiadanie. S³uchajcie bardzo uwa¿nie. Tak
jak przed chwil¹ mówilicie, ¿e powinno siê s³uchaæ. Kiedy skoñczê, bê-
dziemy rozmawiaæ o tej historii. Si¹dcie wygodnie.
Opowiadanie G³os Muszli
2
Bogaty i potê¿ny król Ziem Cienistych mia³ trzech synów. Wraz z up³y-
wem lat wzrastali oni dumni, mocni i szlachetni, ale bardzo ró¿nili siê od
siebie.
2
Bruno Ferrero, Historie Katecheza w opowiadaniach, Warszawa 1997.
2. Jezus zaprasza, bymy Go s³uchali
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
14
Pierworodny mia³ na imiê Walenty. Obdarzony by³ ogromn¹ si³¹ fizycz-
n¹ i posiada³ zdecydowany charakter, ale czasami by³ wynios³y i aroganc-
ki. Drugi mia³ na imiê Felek. By³ inteligentny i bystry, ale równie¿ chciwy
i bezwzglêdny w swoich poczynaniach.
Trzeci, najm³odszy, nazywa³ siê Janek. Mia³ d³ugie jasne w³osy okalaj¹-
ce sympatyczn¹, trochê piegowat¹ twarz, w której b³yszcza³y oczy o kolo-
rze dojrza³ych kasztanów. Janek, choæ mi³y, zwinny i sprytny, ci¹gle nara-
¿ony by³ na ró¿ne psikusy, jakie p³atali mu starsi bracia, którzy maj¹c go za
dziecko, nie liczyli siê z nim wcale.
Król Ziemi Cienistych by³ ju¿ stary i zdawa³ sobie sprawê z tego, ¿e
powinien wyznaczyæ nastêpcê. Ale dobry król nie wiedzia³, którego z trzech
synów ma wybraæ. Kocha³ ich wszystkich i przez ca³e ¿ycie nigdy nie fa-
woryzowa³ ¿adnego.
Pewnego dnia zawezwa³ ich do sali tronowej:
Synowie moi powiedzia³ patrz¹c na nich. Jeden z was bêdzie moim
nastêpc¹, ale kocham was wszystkich jednakowo i nie wiem, którego wy-
braæ. Zrobiê wiêc tak: na tronie Ziem Cienistych zasi¹dzie ten z was, który
przyniesie mi Zielony Szmaragd, strze¿ony w ¯elaznej Grocie w Pó³nocnej
Krainie.
Trzej bracia oniemieli. Zielony Szmaragd by³ marzeniem wszystkich
rycerzy i wojowników Ziem Cienistych. Ale nikt z tych, którzy wybrali siê
na poszukiwanie kamienia, nigdy dot¹d nie powróci³.
Wiem, ¿e jest to trudne przedsiêwziêcie ci¹gn¹³ stary król. Ale wiem
tak¿e, ¿e mo¿e wam siê udaæ. Dam wam trzy dary, które wam pomog¹.
Wypowiedziawszy te s³owa, król uniós³ tkaninê, która przykrywa³a trzy
przedmioty, u³o¿one na stole. By³y to: miecz o b³yszcz¹cym ostrzu, spora
garæ z³otych monet i muszla o skrêconych spiralnie zwojach, dwa razy
wiêksza od d³oni ludzkiej.
Oto moja si³a, moje bogactwo i moje s³owa powiedzia³ król. Ostrze
tego miecza nie da siê z³amaæ. Ten, kto posi¹dzie z³ote monety, bêdzie naj-
bogatszy na ziemi, a w tej muszli zawarte s¹ wszystkie s³owa, jakie powie-
dzia³em do was od chwili waszego urodzenia a¿ po dzieñ dzisiejszy. Wy-
bierajcie.
Walenty i Felek spojrzeli na siebie porozumiewawczo i wybrali zgodnie
ze swymi upodobaniami, nie zwracaj¹c uwagi na Janka. Walenty gwa³tow-
nym ruchem uj¹³ b³yszcz¹cy miecz, a Felek zabra³ worek z monetami. Ja-
nek wzi¹³ muszlê i przywi¹za³ j¹ sobie na szyi. Potem wszyscy wyjechali.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
15
Walenty na swoim ognistym rumaku, Felek w z³ocistej karecie, a Janek
ruszy³ pieszo weso³o pogwizduj¹c.
Pierwsz¹ przeszkodê stanowi³ Mroczny Bór, w którym królowa³ okrut-
ny Malak. Walenty przyby³ tam pierwszy. Gdy rozbójnicy z bandy Malaka
zobaczyli go, zagrodzili mu drogê, ale m³ody ksi¹¿ê wyci¹gn¹³ miecz i roz-
pocz¹³ straszliw¹ walkê.
Felek nadjecha³ wkrótce potem i kaza³ zaprowadziæ siê do Malaka.
Jeli pozwolisz mi przejechaæ, dam ci 100 z³otych monet zapropo-
nowa³ zbójcy.
Chcê sto piêædziesi¹t za¿¹da³ Malak.
sto trzydzieci targowa³ siê Felek.
Sprawa zaczê³a siê przed³u¿aæ.
Janek doszed³ do Boru pod wieczór. Walenty ci¹gle jeszcze walczy³, a Fe-
lek pertraktowa³ usilnie. Janek podniós³ muszlê do ucha. Us³ysza³ ciep³y
i pe³en dobroci g³os swego ojca: Pamiêtaj synu, ¿e wiêcej much mo¿na
z³apaæ w jedn¹ kroplê miodu ni¿ w beczkê octu!
Janek zrozumia³. Przygotowa³ orzewiaj¹cy i pachn¹cy napój z malin i ja-
gód i serdecznym gestem ofiarowa³ go Malakowi. Krwawy zbójca nigdy
w ca³ym swym ¿yciu nie otrzyma³ ¿adnego daru (i mo¿e dlatego by³ taki nie-
dobry). Spróbowa³ napoju, otar³ sobie w¹sy i potem powiedzia³ do Janka
trochê podejrzliwie:
Dlaczego to uczyni³e?
Poniewa¿ powiedziano mi, ¿e pan jest najodwa¿niejszym rycerzem
w okolicy.
Jeste bystrym ch³opcem. Popro mnie o to, co tylko chcesz, a ja ci dam!
Pozwól mnie i moim braciom, mo¿ny i szlachetny rycerzu, przejæ
przez las.
Nikt nigdy nie powiedzia³ Malakowi, ¿e jest szlachetny, dlatego prawie
rozp³yn¹³ siê we ³zach. I tak trzej bracia przebyli mroczny Bór. Walenty i Fe-
lek, zmêczeni wielkim wysi³kiem, rzucili siê na ziemiê i pogr¹¿yli w g³ê-
bokim nie. Janek znów przy³o¿y³ muszlê do ucha. Pamiêtaj, ¿e wczesne
ranne godziny posiadaj¹ z³oto w ustach powiedzia³ g³os ojca.
By³a jeszcze noc, gdy Janek wyruszy³. Drug¹ przeszkodê stanowi³o Je-
zioro Burz, ale gdy Janek tam dotar³, by³o jeszcze zamarzniête. M³odzie-
niec móg³ wiêc szybko je przebyæ. Jego dwaj bracia przybyli natomiast do
brzegu, gdy s³oñce sta³o ju¿ wysoko, lód siê stopi³, a fale ogromnego jezio-
ra grzmia³y gronie. Walenty i Felek byli wiêc zmuszeni rozpocz¹æ bardzo
d³ug¹ i usian¹ niebezpieczeñstwami wêdrówkê doko³a jeziora.
2. Jezus zaprasza, bymy Go s³uchali
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
16
I tak Janek dotar³ jako pierwszy do trzeciej decyduj¹cej przeszkody: do
przera¿aj¹cego Bagna Smutku.
Bagno Smutku by³o bezkresnym obszarem wstrêtnego lepkiego b³ota.
Móg³ je przebyæ jedynie kto odwa¿ny, uparty, posiadaj¹cy ogromn¹ si³ê
woli. Janek zacz¹³ je pokonywaæ. Korzenie usch³ych drzew wydawa³y siê
wci¹gaæ go na dno. Ka¿dy krok wymaga³ ogromnego wysi³ku.
Póniej dotarli tu równie¿ Walenty i Felek. Dla nich sprawy od razu le
siê u³o¿y³y. Koñ Walentego zacz¹³ grzêzn¹æ, m³odzieniec próbowa³ iæ da-
lej pieszo, ale miecz i zbroja bardzo mu przeszkadza³y. Co krok zanurza³ siê
w b³ocie po pas.
Kareta Felka przewróci³a siê, wypad³ z niej worek ze z³otem, wysypa³y
siê wszystkie monety i jedna po drugiej zaczê³y znikaæ w b³otnistej ziemi,
która je poch³onê³a. Felek na pró¿no próbowa³ uratowaæ choæ jedn¹.
Po pewnym czasie Walenty i Felek spotkali siê, usiedli na butwiej¹cym
pniu, p³acz¹c ¿a³onie. Byli bardziej smutni ni¿ Bagno Smutku.
A Janek?
I dla niego nadesz³y chwile trudne. Wêdrowa³ ju¿ ca³y dzieñ, a nie widaæ
by³o koñca bagna. Ale gdy podstêpne wiry b³otne otacza³y jego nogi, przy-
k³ada³ do ucha muszlê: Bardzo ufam tobie, synu. Jeste wszystkim, co po-
siadam na wiecie. Jestem dumny z twojej odwagi. mówi³ g³os ojca. Kie-
dy indziej szepta³: Nigdzie nie mo¿na dojæ bez trudu i wytrwa³oci. Je¿eli
chcesz dobrze prze¿yæ swoje ¿ycie, co osi¹gn¹æ, zdobyæ, musisz nauczyæ siê
pokonywaæ przeszkody. Odwagi mój synu, wielkie marzenia rodz¹ wielkie si³y.
Poszukaj w twej duszy, a znajdziesz tam wiele si³ i energii.
Janek ilekroæ s³ysza³ g³os ojca, nabiera³ otuchy. I tak przeszed³ Bagno
Smutku i znalaz³ siê u wejcia do ¯elaznej Groty, w której b³yszcza³ Zielo-
ny Szmaragd. Wówczas pe³en radoci przy³o¿y³ muszlê do ust i z ca³ych si³
zawo³a³:
Dziêki ci ojcze!
Po skoñczeniu opowiadania zachêcamy dzieci do podzielenia siê swo-
imi odczuciami.
Jak mylicie, dlaczego król postêpuje tak dziwnie? Dlaczego wysy³a
swoich synów w niebezpieczn¹ podró¿?
T³umaczymy, ¿e królowaæ mo¿e tylko ten najbardziej wytrwa³y, ten, któ-
ry jest najbardziej podobny do ojca.
Czy Walenty i Felek pope³nili jaki b³¹d? Jaki?
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
17
Ich b³¹d polega³ na tym, ¿e wszystko chcieli uczyniæ sami. Myleli, ¿e
dojd¹ do szmaragdu, pos³uguj¹c siê w³asn¹ si³¹ i bogactwem.
Mo¿na zapytaæ dzieci, czy mog¹ wymieniæ jakie skarby, których nie da
siê osi¹gn¹æ za pomoc¹ si³y i bogactwa, np. niebo, Komunia wiêta, rodzi-
na itp.
Dlaczego muszla pomaga³a Jankowi?
Tam by³y wszystkie s³owa ojca, które on wypowiedzia³ od chwili naro-
dzin swoich synów. A w tych s³owach by³a zawarta ca³a jego m¹droæ i mi-
³oæ.
Nastêpnie, aby uczniowie dobrze zrozumieli symbolikê opowiadania,
pytamy:
Co oznacza poszukiwanie Zielonego Szmaragdu?
Odpowiedzi mog¹ byæ ró¿ne. Dzieci rozumiej¹, ¿e chodzi o zdobycie
czego niezmiernie wa¿nego. Mog¹ rozumieæ, ¿e chodzi np. o niebo (królo-
wanie z Chrystusem), lub Eucharystiê (przygotowanie do przyjêcia Pierw-
szej Komunii).
Dlaczego muszla ze s³owami ojca okazuje siê wa¿niejsza od miecza
i pieniêdzy?
Jak wspomnielimy wy¿ej, s¹ bogactwa (np. niebo, Komunia, mi³oæ,
przyjañ, rodzina), których nie mo¿na sobie kupiæ, ani nie zdobêdzie siê ich
si³¹. Te bogactwa s¹ ukryte i aby do nich dojæ i nie zab³¹dziæ potrzeba nam
przewodnika. Tym przewodnikiem s¹ s³owa ojca.
W jakim przypadku muszla okaza³aby siê bezu¿yteczna?
Pomagamy dzieciom odkryæ, ¿e muszla pomog³a Jankowi, poniewa¿ jej
s³ucha³, a nie tylko j¹ posiada³.
Nawi¹zujemy teraz do s³ów ojca, które obrazuj¹ Pismo wiête.
My tak¿e otrzymalimy s³owa od naszego Ojca. Czy kto mo¿e powie-
dzieæ, gdzie one s¹ zapisane? A gdzie mo¿emy je us³yszeæ?
Gdyby dzieci mia³y trudnoci z odpowiedzi¹, mo¿na pos³u¿yæ siê podrêcz-
nikiem na stronie 13.
C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e
Przygotowujemy Pismo wiête i opowiadamy.
Wy tak¿e otrzymalicie od Ojca s³owa, które mog¹ was poprowadziæ.
Jeli bêdziecie szli za nimi znajdziecie najwiêkszy skarb na ziemi mi³oæ.
2. Jezus zaprasza, bymy Go s³uchali
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
18
One pomog¹ wam w trudnociach, pociesz¹ w smutku, upomn¹, kiedy bêdzie-
cie siê oddalaæ od w³aciwej drogi. Te s³owa zapisano w Pimie wiêtym.
Pokazujemy Pismo wiête jeli klasa jest nieliczna mo¿na daæ dzieciom
Pismo do r¹k, aby mog³y mu siê uwa¿niej przyjrzeæ.
Jest to Ksi¹¿ka inna od wszystkich ksi¹¿ek. Ksi¹¿ka nad ksi¹¿kami.
Albowiem w niej s¹ s³owa Boga, który nas mi³uje. A poniewa¿ my tak¿e
jestemy w drodze do Zielonego Szmaragdu Komunii wiêtej, ka¿dy z was
otrzyma kilka s³ów Ojca, aby was prowadzi³y, dodawa³y otuchy i pomaga-
³y przezwyciê¿yæ trudnoci.
Nastêpnie rozdajemy dzieciom przygotowane wczeniej na kartkach cyta-
ty z Pisma wiêtego (mog¹ byæ dla wszystkich takie same lub dla ka¿dego inne).
Dzieci czytaj¹ tekst po cichu. Jeli jest to ten sam cytat, mo¿na poprosiæ
które dziecko, by go przeczyta³o na g³os. Nastêpnie uczniowie pisz¹ w ze-
szycie temat i wklejaj¹ pod tematem otrzymane kartki.
Przyk³ady cytatów, które mo¿na rozdaæ dzieciom:
B¹d mê¿ny i mocny, nie lêkaj siê, nie bój siê ich, gdy¿ Pan, Bóg twój,
idzie z tob¹, nie opuci ciê i nie porzuci (Pwt 31, 6).
Sam Pan, który pójdzie przed tob¹, On bêdzie z tob¹, nie opuci ciê i nie
porzuci. Nie lêkaj siê i nie dr¿yj! (Pwt 31, 8).
Nie lêkaj siê, bo Ja jestem z tob¹; nie trwó¿ siê, bom Ja twoim Bogiem.
Umacniam ciê, jeszcze i wspomagam, podtrzymujê ciê moj¹ prawic¹ spra-
wiedliw¹ (Iz 41, 10).
Drogi jeste w moich oczach, nabra³e wartoci i Ja ciê mi³ujê (Iz 43, 4).
Oto stojê u drzwi i ko³aczê: jeli kto pos³yszy mój g³os i drzwi otworzy,
wejdê do niego i bêdê z nim wieczerza³, a on ze mn¹ (Ap 3, 20).
Oto Ja posy³am anio³a przed tob¹, aby ciê strzeg³ w czasie twojej drogi
i doprowadzi³ ciê do miejsca, które ci wyznaczy³em (Wj 23, 20).
Przyjdcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obci¹¿eni jestecie, a Ja
was pokrzepiê (Mt 11, 28).
Jeli Mnie kto mi³uje, bêdzie zachowywa³ moj¹ naukê, a Ojciec mój umi-
³uje go, i przyjdziemy do niego, i bêdziemy u niego przebywaæ (J 14, 23).
Kiedy dzieci wklej¹ cytat, opowiadamy.
Spostrzeglimy, ¿e muszla nie pomog³aby Jankowi, gdyby on jej nie
s³ucha³. Nie wiedzia³by, co zrobiæ i zgubi³by siê zaraz na pocz¹tku. Podob-
nie i my: jeli nie bêdziemy uwa¿nie s³uchali s³ów Pisma wiêtego, te¿
mo¿emy siê zgubiæ. Kto mi powie, jak nale¿y s³uchaæ Pisma wiêtego?
Wys³uchujemy odpowiedzi dzieci.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
19
D. Utrwalenie praca ucznia
W zeszycie dzieci mog¹ wykonaæ ilustracje do opowiadania lub do cyta-
tu, który otrzyma³y. Mo¿na tak¿e poleciæ, aby dzieci wykona³y te rysunki na
kartkach bloku i przynios³y (po sprawdzeniu w szkole) do kocio³a .
Nastêpnie dzieci rysuj¹ siebie, jak otrzymuj¹ ksiêgê Pisma wiêtego
(w podrêczniku ucznia strona 12).
Prosimy, by w domu wraz z rodzicami przeczytali opowiadanie ze stro-
ny 14.
Przewidywane osi¹gniêcia ucznia
Wiedza co uczeñ wie?
Uczeñ wie, ¿e Pismo wiête jest s³owem Boga do ludzi.
Umiejêtnoci co uczeñ potrafi?
Uczeñ potrafi ukazaæ ró¿nicê miêdzy Pismem wiêtym a innymi ksi¹¿-
kami.
Interioryzacja wartoci co uczeñ ceni?
Uczy siê szanowaæ S³owo Boga. Pragnie je uwa¿nie s³uchaæ.
6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹
Mo¿na przygotowaæ celebracjê, w czasie której dzieci otrzymaj¹ Nowy
Testament lub któr¹ z Ewangelii. Jednoczenie mo¿na zachêciæ rodziców
do wspólnego czytania Pisma wiêtego razem z dzieæmi np. w niedzielê.
Mo¿e to byæ podany wczeniej przez nas fragment (fragment musi byæ prze-
mylany. Najlepiej, gdyby by³ zwi¹zany z tematami katechez lub samym
przygotowaniem dzieci do sakramentów). Dzieci mo¿na zachêciæ do wyko-
nywania ilustracji do danego fragmentu.
Inna mo¿liwoæ: Dzieci s³uchaj¹ niedzielnych czytañ i wykonuj¹ do nich
ilustracje (wskazana pomoc rodziców w zapamiêtaniu i wykonaniu pracy).
2. Jezus zaprasza, bymy Go s³uchali
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
20
3. JEZUS ZAPRASZA NAS DO ROZMOWY
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoci Chrystusa w Kociele. Chrystus
jest obecny we wspólnej modlitwie dzieci Bo¿ych.
Ukazujemy zdolnoæ porozumiewania siê jako dar, który ma moc ³¹cze-
nia ludzi. Wychowujemy do samodzielnej i wspólnotowej modlitwy.
2. Treci katechezy
Modlitwa jest odpowiedzi¹ cz³owieka na mi³oæ Boga. Jest tym spotka-
niem, w którym Bóg i cz³owiek odnajduj¹ siê nawzajem. Jest te¿ darem
Boga, dziêki któremu cz³owiek, sam miertelny i ograniczony, mo¿e siê
³¹czyæ z Nim: stworzenie ze Stwórc¹, s³aboæ z Moc¹, czas z Wiecznoci¹.
W nas samych nie ma ¿adnego zmys³u, który pozwoli³by nam dotkn¹æ
Boga. Dlatego On sam nas obdarza mo¿liwoci¹ spotkania siê z Nim. St¹d
w. Pawe³ napisze: Duch przychodzi z pomoc¹ naszej s³aboci. Gdy bowiem
nie umiemy siê modliæ tak, jak trzeba, sam Duch przyczynia siê za nami
w b³aganiach, których nie mo¿na wyraziæ s³owami. Ten za, który przenika
serca, zna zamiar Ducha, [wie], ¿e przyczynia siê za wiêtymi zgodnie z wol¹
Bo¿¹ (Rz 8, 26-27). To Bóg chce, abymy siê modlili i dziêki Niemu mo¿e-
my siê modliæ. Dlatego modlitwa nie jest ³ask¹, jak¹ my czynimy Bogu, ale
³ask¹ Boga wzglêdem nas. Rozumiemy to dopiero w chwili, gdy uwiado-
mimy sobie, jak jest niepojête, ¿e stworzony cz³owiek mo¿e siê przecha-
dzaæ w obecnoci Wiekuistego. A w modlitwie mo¿emy ³¹czyæ siê z Nie-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
21
skoñczonoci¹, mo¿emy przekraczaæ swoje ograniczenie i wstêpowaæ ku
Temu, który jest ponad anio³ami. Dlatego nie wolno zapominaæ, czym jest
modlitwa, bo grozi to spowszednieniem, wpisaniem tak wielkiego zaszczy-
tu na listê obowi¹zków. A chrzecijanin to cz³owiek poddany nie prawu lecz
³asce. Wszystko, co mo¿e ofiarowaæ Bogu, jest wywiadczon¹ mu wczeniej
³ask¹, zaszczytem. Chrzecijanin to cz³owiek, który ma wiadomoæ, jak
bardzo zosta³ przez Boga obdarowany, do jakiej godnoci zosta³ dopuszczo-
ny. I dlatego jest cz³owiekiem wdziêcznym i szczêliwym, w którym nie ma
lêku bowiem doskona³a mi³oæ usuwa lêk (1 J 4, 18). Skoro bowiem Bóg,
nawet w³asnego Syna nie oszczêdzi³, ale Go za nas wszystkich wyda³, to jak¿e
mia³by nam wraz z Nim i wszystkiego nie darowaæ? (Rz 8, 32). Bóg otwo-
rzy³ sw¹ rêkê i karmi nas do syta. Da³ nam modlitwê, abymy mogli z Nie-
go czerpaæ jak ze ród³a ¿ywej wody.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie znaczenia rozmowy w budowaniu bliskoci miêdzy ludmi
(zwrócenie uwagi na zasady dobrej rozmowy).
Uwiadomienie, ¿e modlitwa jest rozmow¹ z Bogiem, ¿e ³¹czy nas z Bo-
giem.
Zapoznanie z warunkami modlitwy.
Powi¹zanie modlitewnego dowiadczenia dzieci z tematem.
4. Metody i rodki
Stosujemy pogadankê, medytacjê, pracê plastyczn¹.
Pomoce: kartki formatu A0 lub A1, kredki, farby itp.
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Spróbujcie mi powiedzieæ, dlaczego ludzie rozmawiaj¹ ze sob¹?
Kiedy wam siê le rozmawia?
3. Jezus zaprasza nas do rozmowy
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
22
Spodziewamy siê, ¿e dzieci zwróc¹ uwagê na problem s³uchania. Tak czy
inaczej poruszamy ten temat.
Mówilimy na ostatniej lekcji o dobrym s³uchaniu. Kto mo¿e mi po-
wiedzieæ, co to znaczy dobrze s³uchaæ?
Dzieci odpowiadaj¹, przypominaj¹c sobie poprzedni¹ katechezê.
Kiedy my mo¿emy s³uchaæ Boga?
(Msza wiêta, wspólne czytanie Pisma wiêtego, modlitwa). Po wys³u-
chaniu odpowiedzi dzieci nawi¹zujemy do nich w podsumowaniu.
Bóg nie tylko do nas mówi. Bóg tak¿e nas s³ucha. Gdy siê modlimy,
On pochyla siê nad nami i uwa¿nie s³ucha. S³ucha nie tylko naszych s³ów,
ale tak¿e naszego serca. Mo¿emy z Nim rozmawiaæ o wszystkim. Mo¿emy
powierzaæ Mu najskrytsze pragnienia, bo On nie zdradza tajemnic. Mo¿e-
my zwracaæ siê do Niego zawsze, gdziekolwiek jestemy, bo Bóg jest przy
nas i nigdy nas nie opuszcza. Chce siê z nami spotykaæ, bo nas kocha. Chce
z nami rozmawiaæ i s³uchaæ nas.
B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e
Teraz opowiem krótk¹ historiê. Waszym zadaniem jest wyobraziæ j¹
sobie.
Pytamy, czy wszyscy zrozumieli, na czym polega æwiczenie. Nastêpnie
prosimy dzieci, aby zamknê³y oczy. Opowieæ mo¿e przebiegaæ w podany
ni¿ej sposób.
Opowiadamy powoli, powa¿nie.
Przechodzisz ulic¹ swego miasta (wsi). Z oddali dobiega ciê szum. Gdzie
szczeka pies. Kto obok ciebie rozmawia. Czujesz ciep³o s³oñca na twarzy.
S³yszysz miech ma³ego dziecka. Z oddali dobiega ciê cicha muzyka. Za-
trzymujesz siê, by jej pos³uchaæ. Muzyka staje siê coraz g³oniejsza i coraz
piêkniejsza. A wokó³ ciebie pojawia siê jasne wiat³o. Próbujesz przyjrzeæ
siê temu wiat³u. Widzisz, jak przybiera ono postaæ anio³a. Anio³ mówi, ¿e
zosta³ pos³any do ciebie, albowiem Jezus chcia³by z tob¹ porozmawiaæ. Co
czujesz, gdy to s³yszysz? Jezus prosi, aby wybra³ miejsce spotkania. Jakie
to bêdzie miejsce? Wyobra sobie, ¿e przychodzisz na miejsce spotkania.
Rozgl¹dasz siê dooko³a. A gdy siê tak rozgl¹dasz, dostrzegasz, ¿e Jezus jest
przy tobie. Co czynisz, kiedy Go widzisz? O czym rozmawiacie? Co takie-
go mówi ci Jezus? Co ty mówisz Jezusowi? W koñcu nadchodzi czas roz-
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
23
stania. Co Jezus powie ci na po¿egnanie? Co ty Mu powiesz? Czujesz, ¿e
Jezus chcia³by siê jeszcze z tob¹ spotkaæ. Kiedy chcia³by siê znowu spo-
tkaæ z Jezusem? W jakim miejscu? Mówisz o tym Jezusowi. Widzisz Jego
umiech. W chwilê potem nie widzisz ju¿ Jezusa. Znowu idziesz ulic¹. Co
siê zmieni³o w tobie?
Historia powinna byæ czytana lub opowiadana powoli, z ma³ymi prze-
rwami, aby dzieci mog³y sobie wyobraziæ przebieg akcji. Jeli istnieje taka
mo¿liwoæ, mo¿na opowiadaæ na tle cichej muzyki.
Gdy skoñczymy opowiadanie, prosimy, aby dzieci otworzy³y oczy. Zada-
jemy im pytania np.: jak siê czu³y, kiedy spotka³y anio³a, a jak kiedy zoba-
czy³y Jezusa? Gdzie siê spotkali? O czym rozmawiali? Co Jezus powiedzia³
im na koniec? Kiedy znów chcieliby spotkaæ Jezusa? Co zmieni³o siê w nich
po tym spotkaniu?
Nastêpnie przypominamy, ¿e modlitwa jest spotkaniem z Jezusem, z Bo-
giem. Jest bardzo wa¿na. Ukazuje nam mi³oæ Boga do nas i pozwala nam
pokazaæ Bogu, ¿e Go kochamy.
C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e
Prosimy dzieci, aby wyci¹gnê³y kartki i spróbowa³y narysowaæ teraz
swoje spotkanie z Jezusem. Rysowanie trochê trwa, wiêc trzeba dobrze ob-
liczyæ czas. Mo¿na zastosowaæ metodê plakatu. Do tego potrzebne s¹ bia³e
kartki formatu A0 lub A1 (ich iloæ zale¿y od liczebnoci klasy przy jednej
kartce A1 mo¿e pracowaæ ok. 6 dzieci). Na rodku umieszczamy napis:
Moja rozmowa z Jezusem, albo Moje spotkanie z Jezusem. Potem dzie-
limy dzieci na grupy i polecamy, aby usiad³y dooko³a kartki i spróbowa³y
zilustrowaæ to, co zobaczy³y i prze¿y³y w czasie spotkania w wyobrani.
Jeli jest w klasie na to miejsce, ukoñczone prace mo¿na umieciæ na wi-
docznym miejscu, np. przypinaj¹c je pineskami do ramy tablicy albo prze-
zroczyst¹ tam¹ do ciany. Gdyby dzieci skoñczy³y pracowaæ doæ szybko,
prosimy by opowiedzia³y treæ rysunków.
Jeli pozosta³o trochê czasu, czytamy przyk³ady ró¿nych modlitw ze strony
20. Mo¿na zapoznaæ dzieci z modlitw¹ przed nauk¹. Zwracamy uwagê dzieci,
¿e s¹ takie modlitwy, które odmawiamy razem i takie, które mo¿na odma-
wiaæ samemu.
3. Jezus zaprasza nas do rozmowy
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
24
Jako modlitwê mo¿na zaproponowaæ jeszcze jedn¹ medytacjê, albo
zaproponowaæ dzieciom, by razem z nami spróbowa³y w³asnymi s³owami
podziêkowaæ Bogu za Jego mi³oæ i za wszystko, co od Niego otrzymujemy.
D. Utrwalenie praca ucznia
W zeszycie dzieci wpisuj¹ temat. W domu polecamy wykonaæ æwiczenie
z podrêcznika ucznia na stronie 16 i przypominamy o wys³uchaniu tekstu
Przeczytajmy razem!.
Przewidywane osi¹gniêcia ucznia
Wiedza co uczeñ wie?
Uczeñ wie, ¿e modlitwa jest spotkaniem z Bogiem. Wie te¿, ¿e modlitwa
mo¿e byæ indywidualna i wspólnotowa; ¿e modlitwa to nie tylko proba, ale
tak¿e mówienie Bogu o wszystkich wa¿nych sprawach i dziêkowanie Mu.
Umiejêtnoci co uczeñ potrafi?
Uczeñ potrafi u³o¿yæ swoj¹ modlitwê.
Interioryzacja wartoci co uczeñ ceni?
Zale¿y mu na rozmowie z Bogiem. Chce siê modliæ.
6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹
Mo¿na zachêciæ dzieci, by poprosi³y rodziców o wspóln¹ modlitwê np.
na ró¿añcu (nie nale¿y traktowaæ tego polecenia jako zadania ze wzglêdu
na ró¿n¹ sytuacjê domow¹ dzieci).
Uwaga!
Do obecnej jednostki tematycznej do³¹czylimy w podrêczniku dwie
strony (18 i 19) tekstu o ró¿añcu, pod tytu³em : W «szkole» Maryi uczy-
my siê modliæ i ¿yæ z Panem Jezusem. Nazwy tajemnic s¹ dostosowane do
mentalnoci dziecka. Dla celów dydaktycznych (³atwiejszego zapamiêtania)
przedstawiamy je jako piêæ Radoci, piêæ wiate³, piêæ Boleci i piêæ
Chwa³. Sformu³owania tajemnic oparte s¹ na s³owach Jana Paw³a II z Li-
stu Apostolskiego Rosarium Virginis Mariae.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
25
Tematowi ró¿añca trzeba powiêciæ specjaln¹ katechezê w miesi¹cu
padzierniku. Mo¿na nawi¹zaæ do treci katechezy umieszczonej w podrêcz-
niku ucznia dla klasy I W domu i rodzinie Jezusa (s. 29-31) i skorzystaæ
z propozycji katechezy w paralelnym poradniku metodycznym. W obecnej
katechezie szczególn¹ uwagê nale¿y powiêciæ zapoznaniu uczniów z ko-
lejnymi Tajemnicami: Radosnymi, wiat³a, Bolesnymi i Chwalebnymi.
3. Jezus zaprasza nas do rozmowy
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
26
4. JEZUS ZAPRASZA NAS DO POMOCY
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoci Chrystusa w swoim Kociele,
z Jego obecnoci¹ w blinich i potrzebuj¹cych.
Uwra¿liwiamy na obecnoæ Jezusa w ludziach potrzebuj¹cych pomocy.
Wychowujemy do wra¿liwoci na innych i do czynu dobroci.
2. Treci katechezy
Jestemy obrazem Boga. A to oznacza wiêcej, ni¿ mylimy. Nie tylko
jestemy stworzeni na obraz i podobieñstwo, ale w nas samych odbija siê
to, w co wierzymy. Kiedy uwa¿niej przypatrzymy siê ludziom, spostrze¿e-
my ich zagubienie lub szczêcie, spokój lub zaniepokojenie, nadziejê lub
rozpacz, to co nosz¹ w g³êbi. Ludzie bowiem odbijaj¹ swego Boga, odbija-
j¹ to, w co naprawdê wierz¹. Czasem jest to prawdziwy Bóg, a czasem zu-
pe³nie od Niego odmienny bo¿ek.
wiêty Jan pisze, ¿e obecnie jestemy dzieæmi Bo¿ymi, ale jeszcze siê
nie ujawni³o, czym bêdziemy. Wiemy, ¿e gdy siê objawi, bêdziemy do Niego
podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest (1 J 3, 2). Teraz jeszcze nie wi-
dzimy Boga, takim jakim jest. Widzimy Go bardziej lub mniej podobnym
do nas samych. I w zale¿noci od tego, jakim Go widzimy, takim Go odbi-
jamy w sobie. Jestemy Jego obrazem. wiadczymy o naszym Bogu. wia-
dectwo bowiem to nie tylko dobry przyk³ad i wysoki poziom moralny. wia-
dectwo to przede wszystkim wiat³o Bo¿e, które przeze mnie przewieca.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
27
Dlatego katechezy nie mog¹ uczyæ niewierz¹cy, choæby byli lepszymi pe-
dagogami i mieli wiêksz¹ wiedzê. Jeli w nich samych nie bêdzie wiat³a,
to nie przeka¿¹ tego, co najwa¿niejsze: radoci i ufnoci, która jest udzia-
³em ka¿dego, kto nauczy³ siê ¿yæ w obecnoci Boga.
Nie mo¿na kochaæ Boga, którego siê nie widzi, jeli nie kocha siê cz³o-
wieka, którego siê widzi. Katecheza to co wiêcej ni¿ nauka. Katecheza to
ukazywanie mi³oci. I uczenie mi³oci. Ka¿dy z nas odbija to, w co wie-
rzy, czemu zaufa³ i powierzy³ swoje ¿ycie. Przez chrzecijanina ma przewie-
caæ Chrystus. Aby siê tak sta³o trzeba wpierw ukazaæ Chrystusa, powiedzieæ
gdzie jest, ukazaæ Jego wielorak¹ obecnoæ pocz¹wszy od Eucharystii, po-
przez blinich i na mnie samym skoñczywszy. Nie mo¿emy domagaæ siê od
dzieci, by by³y grzeczne, jeli nie uka¿emy dzieciom najpierw tego, ¿e zosta-
³y one ukochane przez Boga i sta³y siê Jego dzieæmi. Jeli nie bêdziemy im
opowiadaæ o Wszechogarniaj¹cej mi³oci, której s¹ obrazem. Nie mo¿emy
wymagaæ od nich poszanowania dla innych, jeli wpierw nie wprowadzimy
ich w tajemnicê Boga, który ukocha³ ka¿dego, nawet najmniejszego i najbar-
dziej pogardzanego cz³owieka, który przejmuje siê losem ludzi i który pamiêta
zarówno tych, co ich krzywdz¹, jak i tych, co siê o nich troszcz¹.
Ci, co s¹ ze wiat³a, pe³ni¹ czyny wiat³a. Ci, co s¹ z ciemnoci, pe³ni¹
czyny ciemnoci. Mamy byæ ze wiat³a, bo wiat³o nas ukocha³o i wykupi-
³o od ciemnoci. Jestem odbiciem Boga, odbiciem wiat³a.
Bóg jest obecny w nas wszystkich. W g³odnych, spragnionych, przyby-
szach, nagich, chorych, uwiêzionych. Jest obecny w otaczaj¹cych nas lu-
dziach: naszych bliskich, naszych kolegach, w nas samych. We wszystkich
jest podobieñstwo. I dani zostalimy sobie, aby to podobieñstwo ukazywaæ,
aby je w sobie nawzajem szanowaæ. Ka¿dy z nas mo¿e ukazywaæ prawdzi-
wego Boga. Ka¿dy z nas bowiem mo¿e kochaæ. Ka¿dy jest dobrem. Ka¿dy
jest niezbêdny. Podobieñstwo jest we wszystkich nas. Mo¿emy siê nawza-
jem ubogacaæ. Mo¿emy siê mi³owaæ.
Mi³oæ to s³owo klucz do zrozumienia tajemnicy naszego ¿ycia i na-
szego szczêcia.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie, ¿e ka¿dy cz³owiek nale¿y do Boga. Bóg kocha wszystkich i
o wszystkich siê troszczy.
4. Jezus zaprasza nas do pomocy
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
28
Uwiadomienie, ¿e tym, czego najbardziej potrzebuje od nas drugi cz³o-
wiek, jest nasza mi³oæ, nasz czas a nie tylko pieni¹dze.
Zapoznanie z postaci¹ Matki Teresy z Kalkuty.
4. Metody i rodki
Stosujemy metodê pracy z podrêcznikiem, pogadanki, opowiadania.
Pomoce: kartki formatu A6 z kolorowego brystolu lub bloku technicz-
nego dla ka¿dego z dzieci. Buzie dla ka¿dego z dzieci do wklejenia do
zeszytu (wzór zamieszczony przy koñcu katechezy).
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Prosimy dzieci, by otworzy³y swoje podrêczniki na stronie 23 i przyjrza-
³y siê obrazkom.
Co robi¹ ludzie na tych obrazkach?
Chodzi nam o s³owo pomoc.
Po uzyskaniu odpowiedzi pytamy dalej.
Dlaczego ludzie sobie pomagaj¹?
Odpowiedzi mog¹ byæ ró¿ne; prowadzimy do uwiadomienia sobie przez
dzieci, ¿e pomaganie jest znakiem, okazaniem i przejawem mi³oci.
B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e
Korzystamy z tekstu Pisma wiêtego (Mt 25, 35-36. 40b), której znajdu-
je siê na stronie 22 podrêcznika ucznia. Chcemy zwróciæ uwagê dzieci, ¿e
w drugim cz³owieku jest Chrystus. I cokolwiek czynimy innym, czynimy Je-
zusowi.
Uroczycie czytamy Pismo wiête.
Pan z wami.
I z duchem twoim.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
29
S³owa Ewangelii wed³ug wiêtego Mateusza.
Chwa³a Tobie, Panie.
Jezus powiedzia³:
By³em g³odny, a dalicie Mi jeæ;
by³em spragniony, a dalicie Mi piæ;
by³em przybyszem, a przyjêlicie Mnie;
by³em nagi, a przyodzialicie Mnie;
by³em chory, a odwiedzilicie Mnie;
by³em w wiêzieniu, a przyszlicie do Mnie.
[...] Wszystko, co uczynilicie jednemu z tych braci moich najmniejszych,
Mniecie uczynili (Mt 25, 35-36. 40b).
Oto s³owo Pañskie.
Chwa³a Tobie, Chryste.
Na wiecie jest du¿o ludzi, którzy kochaj¹ innych tak bardzo, ¿e czêsto
powiêcaj¹ im swoje ¿ycie. Ludzi, którzy potrafi¹ dostrzec w ka¿dym cz³o-
wieku Jezusa, i którzy wszystko czyni¹ tak, jakby czynili to dla Jezusa. Ta-
kich ludzi nazywamy wiêtymi. wiêtym mo¿e byæ misjonarz pracuj¹cy
w Afryce, mo¿e byæ to pani ze sklepu, nauczycielka w szkole, mama czy tata
w domu. Ka¿dy z nas mo¿e byæ wiêtym. Bo ka¿dy z nas mo¿e kochaæ in-
nych. Pos³uchajcie teraz o jednej osobie, która w³anie tak kocha³a innych.
Ale najpierw otwórzcie podrêczniki na stronie 26.
Z kolei zapoznajemy dzieci z histori¹ Matki Teresy z Kalkuty, zamiesz-
czon¹ w podrêczniku, a potem uzupe³niamy wiadomoci o niej.
A teraz pos³uchajcie kilka historii zwi¹zanych z Matk¹ Teres¹, histo-
rii prawdziwych. Opisa³a je sama Matka Teresa.
Mo¿na przeczytaæ wszystkie opowiadania lub wybraæ tylko jedno z nich
3
.
Ma³a dziewczynka przygotowywa³a siê do swojej pierwszej Komunii.
Powiedzia³a swoim rodzicom: Nie chcê, ¿ebycie mi co kupowali. Przyj-
mê swoja pierwsz¹ Komuniê wiêt¹ w moim mundurku szkolnym. Ale daj-
cie mi pieni¹dze, które bycie wydali na sukniê i prezent, a ja wylê je Matce
Teresie. Wtedy ojciec powiedzia³: Jeli moje dziecko robi co takiego, to
ja tak¿e z czego zrezygnujê. Przesta³ wiêc piæ. Matka powiedzia³a: Jeli
moje dziecko robi co takiego, ja siê te¿ czego wyrzeknê. Rzucê palenie.
3
Matka, Teresa z Kalkuty, Mi³oæ owoc który dojrzewa w ka¿dym czasie, Warszawa 1991.
4. Jezus zaprasza nas do pomocy
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
30
Tak wiêc miêdzy ojcem, matk¹ i dzieckiem narodzi³ siê dar [...] Dzielili siê
z tak daleka, dzielili radoæ mi³oci. To by³a piêkna ofiara. W domu, w ro-
dzinie, dziecko, ma³e dziecko sprawi³o, ¿e dzielona by³a radoæ mi³oci.
Ch³opczyk z bogatej rodziny w Kalkucie obchodzi³ urodziny. Jego ro-
dzice zawsze dawali mu du¿o prezentów i urz¹dzali wielkie przyjêcie. Tego
roku synek poprosi³ ich, aby wszystkie pieni¹dze, jakie mieli na niego wy-
daæ, oddali Matce Teresie. Rano w dniu jego urodzin rodzice przywieli go
samochodem i wrêczyli mi kopertê z pieniêdzmi. To dziecko wiele nauczy-
³o swoich rodziców. To by³a mi³oæ wcielona w ¿ycie. Powiedzcie to dzie-
ciom. Powiedzcie im tak¿e, ¿e w Kalkucie wiele dzieci nie zaprasza teraz
na przyjêcie urodzinowe swoich przyjació³, ale ¿e dzieci przychodz¹ do
naszego domu dla dzieci i tam urz¹dzaj¹ swoje przyjêcie, a nasze dzieci s¹
goæmi.
Nigdy nie zapomnê, jak ma³e hinduskie dziecko nauczy³o mnie, jak ko-
chaæ wielk¹ mi³oci¹. Nie mia³ymy cukru w Kalkucie. Pewne hinduskie
dziecko czteroletni ch³opczyk dowiedzia³ siê, ¿e Matka Teresa nie ma
cukru. Ch³opczyk ten poszed³ do domu i powiedzia³ rodzicom: Przez trzy
dni nie bêdê jad³ cukru. Dam mój cukier Matce Teresie. Po trzech dniach
rodzice przywieli ch³opca do naszego domu. Trzyma³ w r¹czce buteleczkê
z cukrem [...], cukrem ma³ego dziecka. Wymówienie mojego imienia spra-
wia³o mu trudnoæ, ale wiedzia³, ¿e kocha wielk¹ mi³oci¹, poniewa¿ kocha
a¿ do bólu. Wyrzeczenie siê cukru przez trzy dni sprawia³o mu ból. Ale to
ma³e dziecko nauczy³o mnie, ¿e gdy chodzi o kochanie wielk¹ mi³oci¹, nie
liczy siê to, jak wiele dajemy, ale jak wiele mi³oci wk³adamy w dawanie.
Rozmawiamy z dzieæmi.
O czym mówi¹ nam te historie?
Odpowiedzi dzieci mog¹ byæ ró¿ne. Nale¿y akcentowaæ s³owo mi³oæ.
Powiedzcie mi, co to znaczy kochaæ kogo?
A jak wy kochacie swoich rodziców? Swoje rodzeñstwo?
Kogo mamy jeszcze kochaæ?
D¹¿ymy do tego, by dzieci zauwa¿y³y, ¿e kochaæ mamy wszystkich. Al-
bowiem kiedy kochamy, stajemy siê podobni do Boga.
Opowiadanie
Pewien ch³opiec zapisywa³ swoje postanowienia, pochylony nad sto³em,
podczas gdy jego matka prasowa³a bieliznê.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
31
Jeli zobaczê kogo, kto siê topi, pisa³ ch³opak, natychmiast rzucê siê
do wody na ratunek. Je¿eli bêdzie siê paliæ dom, bêdê ratowaæ dzieci. W cza-
sie trzêsienia ziemi, bez lêku pójdê pomiêdzy wal¹ce siê domy, by ratowaæ
ludzi. Potem powiecê ca³e moje ¿ycie biednym wiata.
W pewnej chwili us³ysza³ g³os mamy:
Synku, proszê ciê, zejd na dó³ do sklepu i kup trochê chleba.
Mamusiu, nie widzisz, ¿e pada? zapyta³ z wyrzutem
4
.
Zadajemy pytania.
Czy ten ch³opiec wiedzia³, jak nale¿y kochaæ innych?
Zwracamy uwagê, ¿e mamy i mo¿emy kochaæ tych, co s¹ przy nas. Trosz-
czyæ siê o rodziców, rodzeñstwo, kole¿anki i kolegów, o tych, co nas potrze-
buj¹.
Nastêpnie rozmowê nale¿y skierowaæ na to, jak ja mogê pomóc innym.
Tu nie chodzi o zrobienie czego wielkiego, ale o mi³oæ, o to, jak ja mogê
pomóc rodzeñstwu, kole¿ankom i kolegom w klasie.
Mo¿na jeszcze porozmawiaæ na inny temat.
Czy dawanie pieniêdzy jest pomoc¹?
W jaki sposób mamy pomagaæ innym?
Gdyby dzieci mia³y trudnoci z odpowiedzi¹, mo¿na podaæ przyk³ad
dziecka, które otrzymywa³o tylko pieni¹dze, ale rodzice nie dawali mu nic
wiêcej: ani mi³oci, ani przytulenia, ani rozmowy. Dlaczego to dziecko nie
by³o by szczêliwe?
C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e
Dzieci zastanawiaj¹ siê, jak mog¹ pomóc innym. Mo¿na zaproponowaæ
im zabawê w klasowy dzieñ mi³oci. Umawiamy siê z dzieæmi, ¿e do na-
stêpnej katechezy postaraj¹ siê byæ jak najlepsi, byæ dobrzy dla innych w kla-
sie: ¿e bêd¹ sobie pomagaæ, po¿yczaæ kredki i pisaki, ¿e bêd¹ siê do siebie
dobrze odnosiæ, bêd¹ te¿ staraæ siê nie niszczyæ niczego, co nale¿y do dru-
gich.
Mo¿na te¿ zachêciæ dzieci do wykonania kartki dla rodziców i rodzeñ-
stwa, na której dzieci mog¹ napisaæ Kocham Was bardzo. Mo¿emy wcze-
4
Bruno Ferrero, piew wierszcza polnego, Warszawa 1997.
4. Jezus zaprasza nas do pomocy
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
32
niej przygotowaæ kartki z bloku technicznego pociête na cztery prostok¹-
ty. Dzieci ozdabiaj¹ kartki tak, aby jak najbardziej wyra¿a³y ich mi³oæ.
Dzieci mog¹ te¿ wykonaæ zadanie w podrêczniku na stronie 25.
D. Utrwalenie praca ucznia
W zeszycie dzieci wpisuj¹ temat. Rozdajemy karteczki z buziami. Po-
lecamy, aby dzieci wklei³y je pod tematem. Od tego zadania domowego,
rozpoczniemy nastêpn¹ katechezê.
LJLJLLJLJJJJL
LJLJLLJLLJLLL
LJLJJJJLLLJLL
LJLJLLJLLJLLL
LJLJLLJLJJJJL
Gdy dzieci ju¿ to uczyni¹, polecamy, aby przyjrza³y siê karteczce, i zo-
baczy³y, ¿e buzie s¹ umiechniête lub smutne.
Zobaczcie, my te¿ mo¿emy czyniæ rzeczy, które innych smuc¹ lub cie-
sz¹, a które przede wszystkim ciesz¹ lub smuc¹ Pana Boga. Spróbujcie do
nastêpnej katechezy naznaczaæ na tych buziach wasze dobre i z³e czyny. Jeli
kto z was zrobi co dobrego, niech zamaluje na ¿ó³to umiechniêt¹ buziê.
A jeli zdarzy mu siê uczyniæ co z³ego, to pokoloruje na ciemno smutn¹
buziê. Zrozumielicie? Nie malujcie wszystkich bu. Zaznaczcie tylko tyle,
ile uczynicie dobrego lub z³ego. Nic wiêcej.
Przewidywane osi¹gniêcia ucznia
Wiedza co uczeñ wie?
Uczeñ wie, ¿e w drugim cz³owieku obecny jest Chrystus. Wie, ¿e mo¿e
innym pomóc i ¿e jego pomoc jest wa¿na.
Umiejêtnoci co uczeñ potrafi?
Uczeñ potrafi wspó³czuæ drugiemu i pomagaæ.
Interioryzacja wartoci co uczeñ ceni?
Coraz bardziej pragnie byæ dobry i otwarty na innych, szczególnie na
tych, którzy go otaczaj¹.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
33
6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹
Mo¿na zaprosiæ dzieci do konkretnej pomocy drugim (do pomagania
w lekcjach s³abszym, do odwiedzania chorych i pomagania starszym).
Mo¿na zaproponowaæ dzieciom i rodzicom dzieñ mi³oci, jeden dzieñ,
w którym wszyscy w rodzinie staraj¹ siê szczególnie byæ dla siebie dobrzy,
rozumieæ siê, mieæ dla siebie czas itp.
Mo¿na zorganizowaæ zbiórkê rzeczy dla konkretnych biednych rodzin
lub potrzebuj¹cych w parafii. Trzeba wczeniej siê wywiedzieæ, czego po-
trzebuj¹. Nale¿y zwróciæ uwagê dzieci, ¿e nasze dary nie mog¹ byæ stary-
mi, zu¿ytymi rzeczami bo s¹ dla Jezusa ukrytego w drugim cz³owieku.
4. Jezus zaprasza nas do pomocy
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
34
5. JEZUS CZEKA NA NAS W SAKRAMENCIE
POKUTY I POJEDNANIA
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoci Chrystusa w swoim Kociele.
Jezus jest obecny w sakramencie pokuty i pojednania.
Wychowujemy do przebaczania i do umiejêtnoci proby o przebacze-
nie.
2. Treci katechezy
Dzieci s¹ wra¿liwe na krzywdê. Z drugiej strony potrafi¹ bardzo raniæ.
S¹ troskliwe i jednoczenie okrutne. Ciesz¹ i smuc¹. S¹ dobre i z³e. Podob-
ne do tej dziewczynki z opowiadania:
Przy jakiej okazji pewien kaznodzieja zwróci³ siê do grupy dzieci:
Gdyby tak wszyscy dobrzy ludzie byli biali, a li ludzie czarni, jakiego
koloru by³ybycie wy?
Ma³a Mary Jane odpowiedzia³a:
Ja, proszê ksiêdza, by³abym w paski
5
.
Dzieci s¹ w³anie takie. W paski. Tacy jestemy te¿ my. Potrzebuje-
my przebaczenia, potrzebujemy mi³oci, potrzebujemy, by nam kto wska-
za³ drogê, powiedzia³, ¿e jeszcze nie wszystko stracone, ¿e mo¿na powró-
ciæ, bo Ojciec ci¹gle jeszcze czeka na nas.
5
Anthony de Mello SI, piew ptaka, Warszawa 1990.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
35
I to jest treci¹ tej katechezy te dwie strony prawdy, które po³¹czone
razem maj¹ moc wyzwolenia cz³owieka. Pierwsza, ¿e potrafimy byæ li, ¿e
postêpujemy tak, jakby Boga nigdy nie by³o. Z³o nie rodzi siê gdzie poza
mn¹, ale w moim w³asnym sercu: Z wnêtrza bowiem, z serca ludzkiego po-
chodz¹ z³e myli, nierz¹d, kradzie¿e, zabójstwa, cudzo³óstwa, chciwoæ,
przewrotnoæ, podstêp, wyuzdanie, zazdroæ, obelgi, pycha, g³upota (Mk 7,
21-22). To powstaje we mnie. I ja mogê rozsiewaæ z³o po wiecie. Ale jest
jeszcze druga strona prawdy: Bóg jest mi³oci¹. Jezus umar³ za nas na krzy-
¿u i przyniós³ nam wybawienie. Przyniós³ radoæ. Sta³ siê drog¹ do Domu.
Jestemy kochani i mo¿emy wróciæ.
Dwie strony: potrzebujê przebaczenia i mogê to przebaczenie otrzymaæ.
To wa¿na katecheza. Po raz pierwszy mówi siê wprost o sakramencie
pojednania. A jest to piêkny, ale trudny sakrament. Bo jest to sakrament,
w którym stajemy bezbronni. Pokazujemy, jacy jestemy naprawdê, ¿e s¹
w nas cienie. Boimy siê oceny. Boimy siê odrzucenia. Chcemy, by kto nas
kocha³ nawet mimo naszych grzechów. I taki kto jest jest nim Jezus.
On chce nam przebaczyæ. Jego nie interesuj¹ nasze grzechy, ale to, ¿e
chcemy przyj¹æ Jego mi³oæ. Jest obecny. W osobie kap³ana chce obdaro-
waæ nas przebaczeniem.
Kap³an jest cz³owiekiem jak inni ludzie, jak dzieci te¿ bywa w paski,
ale jest uwiêcony moc¹ Jezusa i kiedy udziela przebaczenia, Jezus w nim
dzia³a.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie Jezusa jako tego, który ci¹gle na nowo chce nas przyjmowaæ
z powrotem.
Uwiadomienie wartoci sakramentu pokuty i pojednania.
Zwrócenie uwagi, ¿e ka¿dy z nas mo¿e przebaczaæ innym i prosiæ o prze-
baczenie z³a, które wyrz¹dzi³.
4. Metody i rodki
Stosujemy pogadankê na temat zadania domowego, pracê z podrêczni-
kiem, opowiadanie.
Pomoce: k³êbek w³óczki.
5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
36
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Na pocz¹tek pytamy dzieci (jeli tak z nimi wczeniej siê umawialimy)
jak wypad³ klasowy dzieñ mi³oci. Czy siê uda³o? Czy by³o ³atwo? Co by³o
trudne?
W odpowiedziach mog¹ siê pojawiæ skargi typu bo on nie chcia³ itp.
Jest to dobry punkt wyjcia do rozmowy o przebaczeniu.
Nastêpnie prosimy, aby uczniowie popatrzyli na swoje karteczki z buziami
(nie pokazuj¹ karteczek kole¿ankom czy kolegom, aby nie dochodzi³o do
porównywania siebie). Zadajemy pytania.
Zobaczcie, których bu macie wiêcej? Smutnych czy radosnych?
Czy bylicie sprawiedliwi? Czy tak samo zapisywalicie swoje dobre
i z³e czyny? A mo¿e tylko dobre? Odpowiedzcie samym sobie, jak to by³o?
Czy pamiêtalicie o zadaniu?
Czy pisalicie prawdê? Czy te¿ mo¿e kto sk³ama³? Jak mylicie, dla-
czego kto móg³ sk³amaæ i pomalowaæ wiêcej umiechniêtych bu albo nie
pomalowaæ smutnych?
Prosimy, by dzieci na wczeniejsze pytania odpowiedzia³y same sobie
chyba ¿e które spontanicznie chce co powiedzieæ. Mo¿na wys³uchaæ reak-
cji dzieci, ale nie wolno zmuszaæ i nie wolno oceniaæ wypowiedzi dzieci, ani
dawaæ im do zrozumienia, ¿e które jest gorsze, jeli zapomnia³o o zadaniu.
Zadanie ma na celu pokazaæ im ich stosunek do w³asnych czynów. Nie jest
wiêc zwyk³ym zadaniem domowym, za którego brak mo¿na by³oby ukaraæ.
Dzieci mog¹ odpowiedzieæ, ¿e kto siê ba³ albo zapomnia³. Mo¿e nie
chcia³, by inni widzieli, ¿e zrobi³ co z³ego (odpowiedzi notujemy na tabli-
cy, szczególnie takie, które mog¹ nam siê przydaæ, gdy bêdziemy mówiæ
o sakramencie pokuty i pojednania).
B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e
Specjalnie otrzymalicie takie zadanie. Chodzi³o o to, abycie zoba-
czyli, ¿e ka¿dy z nas czyni i dobro, i z³o. Ka¿dy, kto nie oszukiwa³, zobaczy
pewnie, ¿e jego buzie s¹ i weso³e, i smutne. Powiedzcie mi teraz, jakich bu
wolelibycie mieæ wiêcej: weso³ych czy smutnych?
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
37
Odpowied dzieci pewnie padnie, ¿e weso³ych, ale byæ mo¿e znajdzie siê
kto przekorny, kto powie, ¿e smutnych. Nale¿y wówczas zapytaæ, czy tak
naprawdê myli. A jeli potwierdzi to dlaczego chcia³by wiêcej smutnych?
O to samo pytamy dzieci, które mówi¹, ¿e wol¹ weso³e buzie.
Ka¿dy z nas chce byæ dobry. I zazwyczaj wstydzi siê, kiedy uczyni co
z³ego. Nie chce, aby inni o tym wiedzieli i próbuje to ukryæ. A jak powinien
post¹piæ?
Ukazujemy, ¿e wiêcej korzyci jest z przyznania siê do winy, ni¿ z zata-
jenia.
Nastêpnie prosimy, by dzieci otworzy³y podrêcznik na stronie 27 i czy-
tamy.
Bywa, ¿e rodzice s¹ smutni z powodu twojego zachowania. Mo¿e nie-
raz siostra, brat, kolega lub kole¿anka patrz¹ na ciebie z wyrzutem, bo czu-
j¹ siê przez ciebie skrzywdzeni. Poczucie winy sprawia, ¿e i ty czujesz siê
bardzo le. Potrzebujesz, by kto ci przebaczy³, chcesz przeprosiæ i siê po-
jednaæ.
Gdy poddajesz siê s³abociom, lenistwu, gdy sprawiasz przykroæ bliskim,
nara¿asz siê na niebezpieczeñstwa potem ¿a³ujesz tego. Kto ci pomo¿e?
Pomo¿e ci Pan Jezus, który powiedzia³ do nawróconej kobiety:
Twoje grzechy s¹ odpuszczone. [...] Twoja wiara ciê ocali³a, id w po-
koju! (£k 7, 48. 50b).
Zadajemy pytania.
W jaki sposób Jezus mo¿e nam pomóc?
Powoli nakierowujemy dzieci na sakrament pokuty i pojednania. Jeli maj¹
trudnoci polecamy, by same przeczyta³y pierwsze zdanie z nastêpnej strony.
Potem czytamy opowiadanie na stronie 29 podrêcznika.
Skradziony diament
6
O królu Aragonii, jednej z hiszpañskich krain, opowiada siê interesuj¹-
c¹ historiê.
Pewnego dnia poszed³ ze swymi dworzanami do jubilera. W czasie gdy
rozmawia³ ze z³otnikiem, dworzanie przygl¹dali siê ozdobom. Kiedy opu-
cili sklep, po drodze dogoni³ ich sklepikarz i poinformowa³ króla, ¿e zgi-
n¹³ mu bardzo cenny diament. Król nakaza³ swojej wicie zawróciæ. Popro-
si³ z³otnika, aby przyniós³ dzbanek nape³niony sol¹. Gdy tak siê sta³o, po-
wiedzia³ do swych ludzi, by ka¿dy w³o¿y³ do dzbanka d³onie zaciniête
w piêæ, a wyci¹gn¹³ otwarte.
5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
38
Kiedy wszyscy to uczynili, wysypano sól na stó³. I diament siê znalaz³.
Król mia³ dobre serce. Chcia³ daæ z³odziejowi szansê, by móg³ naprawiæ
swój wystêpek bez publicznego wstydu.
Pytania.
Co nam mówi to opowiadanie?
Kto jest podobny do tego króla?
W czym Jezus jest podobny do tego króla?
W tym opowiadaniu Jezus dzia³a³ przez m¹drego króla. Przez kogo
Jezus dzia³a w kociele?
Tak samo postêpuje z nami Jezus. Dopóki jestemy na ziemi, dziêki ci-
chej spowiedzi mo¿emy otrzymaæ przebaczenie.
C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e
Wyci¹gamy k³êbek w³óczki i mówimy:
Na chrzcie zostalimy powi¹zani z Panem Jezusem (dajemy jednemu
dziecku niæ, drugie ma przedstawiaæ Jezusa), ale przez z³o, które czynimy,
zrywamy ³¹cz¹c¹ nas niæ (przerywamy niæ). Kiedy jednak przepraszamy
Jezusa i przychodzimy do sakramentu pojednania, Jezus wi¹¿e nasz¹ niæ na
nowo. Znowu jestemy blisko Niego (zwi¹zujemy niæ).
Zapraszamy dzieci, aby wysz³y na rodek i stanê³y w kole.
Zobaczcie: rzucê teraz k³êbek do którego z was, ale zatrzymam sobie
pocz¹tek nitki. Osoba, która otrzyma k³êbek, rzuci go innemu dziecku, ale
te¿ zatrzyma sobie nitkê, tak aby by³a naprê¿ona. Zrobimy sobie pajêczynê.
Wiecie ju¿ jak? No to zaczynamy.
Tworzymy pajêczynê. Dobrze jest mieæ na wszelki wypadek drugi k³êbek,
gdyby dzieciom co nie wysz³o i nitka siê popl¹ta³a. Kiedy ju¿ wszystkie dzieci
trzymaj¹ w³óczkê, wyjaniamy sens zabawy.
Z³o, które czynimy, dotyka nie tylko nas, ale rani te¿ naszych bliskich.
Zobaczcie. My te¿ jestemy po³¹czeni. Ale jeli kto z nas puci nitkê (pusz-
czamy nitkê), to nasza pajêczyna siê zepsuje. Ju¿ nie bêdzie taka jak wcze-
niej. Trzeba j¹ naprawiæ. Muszê znowu chwyciæ swoj¹ nitkê. Jeli zrobi-
³em co z³ego, muszê to naprawiæ. Kto mi powie, jak mo¿na naprawiæ z³o,
które czynimy?
6
Pierre Lefevre, Jak zmieniæ swe ¿ycie?, Poznañ 1994.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
39
Zwracamy uwagê na dwie sprawy: probê o przebaczenie sakrament
pokuty i pojednania naprawienie swojego b³êdu, pojednanie zarówno z Je-
zusem jak i blinimi. Przypominamy probê w modlitwie Ojcze nasz: [...]
i odpuæ nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
Prosimy, aby dzieci wykona³y ilustracjê do tej proby.
D. Utrwalenie praca ucznia
W zeszycie pod tematem dzieci mog¹ narysowaæ dwa serca zwi¹zane
sznureczkami na pêtelkê. Rysunek ma im przypominaæ, ¿e nawet jeli zrobi-
my co z³ego i odejdziemy do Jezusa, On w sakramencie pokuty i pojedna-
nia przebaczy nam i na nowo po³¹czy przyjani¹.
Polecamy tak¿e, by uczniowie wykonali wieczorny rachunek sumienia
wed³ug wzoru na stronie 28 podrêcznika. Objaniamy wczeniej, na czym
on polega. Mo¿na poprosiæ, aby dzieci napisa³y w³asn¹ krótk¹ modlitwê,
w której przeprosz¹ Jezusa.
Prosimy dzieci, aby na nastêpn¹ lekcjê przynios³y ilustracje lub zdjêcia
zwi¹zane z ucztami. Jeli posiadaj¹ zdjêcia z Mszy wiêtej, niech tak¿e przy-
nios¹ mog¹ to byæ np. zdjêcia z chrztu wiêtego albo Pierwszej Komunii
starszego rodzeñstwa itp. Informacje o potrzebnych materia³ach mo¿emy
dziecku daæ zapisan¹ na karteczce do wklejenia.
Przewidywane osi¹gniêcia ucznia
Wiedza co uczeñ wie?
Uczeñ wie, ¿e z³o rani innych, wie te¿, ¿e Jezus mo¿e nas ze z³a uleczyæ
w sakramencie pokuty i pojednania.
Umiejêtnoci co uczeñ potrafi?
Uczeñ potrafi poprosiæ innych o przebaczenie i potrafi sam przebaczyæ.
Interioryzacja wartoci co uczeñ ceni?
Uczeñ nie chce czyniæ z³a innym i chce otrzymaæ od Jezusa przebacze-
nie z³a, które pope³ni³.
5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
40
6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹
Mo¿na zorganizowaæ dzieñ pojednania w czasie niedzielnej Mszy wiê-
tej. Najpierw dzieci zastanawiaj¹ siê nad tym, co zrobi³y z³ego swoim bli-
skim. Potem przepraszaj¹ rodziców i rodzeñstwo (mo¿na zachêciæ rodziców,
by uczynili to samo). Z kolei w czasie mszalnej spowiedzi powszechnej
dzieci przepraszaj¹ Jezusa przez z³o¿enie na o³tarzu kartek z napisem, np.
Przepraszam Ciê, Jezu, i proszê by mi przebaczy³.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
41
6. JEZUS ZAPRASZA NAS NA EUCHARYSTIÊ
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoci Chrystusa w swoim Kociele.
Jezus jest obecny w Eucharystii.
Wychowujemy do aktywnego uczestnictwa w Eucharystii i do szacun-
ku dla kap³anów.
2. Treci katechezy
Nawet mój przyjaciel, któremu ufa³em i który chleb mój jad³, podniós³
na mnie piêtê (Ps 41, 10). Wspólny posi³ek by³ uwa¿any w staro¿ytnoci jako
wyraz braterstwa. Nie wolno by³o wyst¹piæ przeciw temu, z którym siedzia³o
siê razem przy stole i jad³o ten sam chleb. Kto by to uczyni³, by³by wiaro-
³omc¹.
Chleb i wino. Cia³o i Krew. Ca³y cz³owiek, ca³y Chrystus, który staje siê
we mnie, abym ja sta³ siê w Nim. Eucharystia jest tym, co najwa¿niejsze,
najpiêkniejsze, a przecie¿ i my podnosimy na ni¹ czasem nasz¹ piêtê. Jest
uczt¹, a my siê do niej nie przygotowujemy. I tacy, jacy weszlimy, wycho-
dzimy, bo nie rozumiemy, nie pojmujemy wagi Eucharystii. Czy¿ nikt nie
wspomnia³ o tym, ¿e bêd¹c na niej zawieramy przymierze i spo¿ywamy po-
si³ek z samym Bogiem. Jak potem mogê wystêpowaæ przeciw komukolwiek?
Jak mogê byæ niewdziêczny? A przecie¿ mogê, bo nie rozumiem, bo nie wiem.
Nie umiemy ju¿ wiêtowaæ. Nasze ¿ycie staje siê coraz bardziej i bardziej
szare. A przecie¿ nie umiemy te¿ ¿yæ bez wiêta. Bo wiêto jest tym, co nada-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
42
je sens powszednim dniom, tym, co wynosi nasz czas ponad ziemiê i ³¹czy
z wiecznoci¹ Boga, gdzie nic nie przemija. Dlatego trzeba uczyæ wiêtowaæ.
Trzeba uczyæ tak¿e przygotowania do wiêta. Jeli wiêto przyjdzie, a ja je-
stem nieprzygotowany, to nawet go nie zauwa¿ê. Nie przemieni mnie.
Eucharystia to uczta Jezusa. Wielka jest jej moc. Nie wolno jej przeoczyæ.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie powi¹zañ miêdzy uroczystym posi³kiem a liturgi¹ Mszy wiê-
tej.
Budzenie wiary, ¿e przemienione podczas Eucharystii chleb i wino to
Cia³o i Krew Jezusa kto Je spo¿ywa jest coraz bli¿ej Jezusa Chrystusa.
Przedstawienie kap³ana jako cz³owieka, który odda³ siê na s³u¿bê Jezu-
sowi i ludziom.
4. Metody i rodki
Stosujemy pogadankê i puzzle plakatowe a tak¿e pracê z podrêcznikiem.
Pomoce: brystol pociêty w puzzle, kredki lub farby, zdjêcia lub ilustra-
cje z przyjêcia i Mszy wiêtej.
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Katechezê mo¿na rozpocz¹æ od rozmowy na temat rysunku przedstawia-
j¹cego uroczystoæ rodzinn¹ (zobacz podrêcznik ucznia strona 30). Mo¿e-
my te¿ przynieæ w³asne zdjêcia lub wykorzystaæ zdjêcia przyniesione przez
dzieci.
Jeli dzieci mia³y przynieæ dwa rodzaje zdjêæ, prosimy, aby podzieli³y
je na te, które przedstawiaj¹ przyjêcie, dom i na te, które ukazuj¹ liturgiê
w kociele. Te drugie odk³adamy na razie na bok.
Prosimy, aby wszyscy przyjrzeli siê zdjêciom (mo¿na je rozdaæ na zasa-
dzie podaj dalej). Nastêpnie przeprowadzamy z dzieæmi rozmowê.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
43
Co przedstawiaj¹ te zdjêcia?
Jak wygl¹daj¹ ludzie?
Co robi¹?
Jak s¹ ubrani?
Co jest jeszcze na zdjêciach?
Odpowiedzi przypuszczalnie bêd¹ wskazywaæ na rzeczy, na które bêdzie-
my chcieli zwróciæ uwagê, a wiêc na: przyjêcie, radoæ, prezenty, ³adne lub
eleganckie ubranie, jedzenie, rozmowê przy stole, kwiaty. Te rzeczy mo¿na
zapisywaæ lub rysowaæ na tablicy. Mo¿na mieæ te¿ wczeniej przygotowane
ilustracje do tych elementów.
Kiedy dzieci opisz¹ ju¿ zdjêcia, prosimy, aby przyjrza³y siê teraz zdjêciom
z Mszy wiêtej (albo zdjêciu w dolnej czêci podrêcznika na stronie 30). Dzieci
mog¹ opisaæ zdjêcia. Nastêpnie prosimy, aby dzieci spróbowa³y odkryæ te
elementy, które znalaz³y na poprzednich zdjêciach. Mo¿emy podawaæ im po
jednym wczeniej wypisanym lub narysowanym s³owie: przyjêcie, radoæ,
prezenty, ³adne lub eleganckie ubranie, jedzenie, rozmowa przy stole, kwiaty.
Zobaczcie czy ludzie, którzy s¹ na Eucharystii s¹ ³adnie ubrani?
Czy jest tam jedzenie?
Chleb i wino które staje siê Cia³em i Krwi¹ Jezusa Komuni¹.
Czy s¹ kwiaty?
Czy jest rozmowa?
To pytanie mo¿e sprawiæ trudnoæ, ale byæ mo¿e dzieci odgadn¹, ¿e lu-
dzie rozmawiaj¹ z Bogiem modl¹ siê.
Szukamy jak najwiêcej porównañ.
Czy wiecie dlaczego Msza wiêta i przyjêcie s¹ tak do siebie podobne?
Zmierzamy do tego, by dzieci same spostrzeg³y, ¿e Eucharystia jest uczt¹.
Na przyjêcia zawsze jestemy przez kogo zaproszeni. Czy mo¿ecie
mi powiedzieæ, kto nas zaprasza na tê ucztê?
Dzieci powinny bez problemu odpowiedzieæ, ¿e Jezus lub Bóg.
Tak, to prawda. Zaprasza nas Jezus. Dlatego ka¿da Msza wiêta to jakby
imieniny Pana Jezusa. Wiecie, ¿e ka¿de przyjêcie ma swego gospodarza. Jeli
to Jezus zaprasza nas na Mszê wiêt¹, to powiedzcie mi, gdzie On jest w cza-
sie tej uczty?
Dzieci powinny domyliæ siê, ¿e Jezus jest ukryty pod postaci¹ chleba
i wina, jednak byæ mo¿e trzeba bêdzie im to podpowiedzieæ. Mówimy po-
tem, ¿e Jezus obecny jest tak¿e w kap³anie, który odprawia Mszê wiêt¹
i w nas samych, kiedy jestemy zgromadzeni razem na Mszy wiêtej.
6. Jezus zaprasza nas na Eucharystiê
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
44
B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e
Prosimy dzieci, by od³o¿y³y zdjêcia. Dzielimy klasê na grupy. Powinno
ich byæ tyle, ile przygotowalimy kartonów z wypisanymi s³owami. By³oby
wskazane, aby grupy siada³y w pewnej odleg³oci od siebie. Ka¿da z nich
otrzymuje jeden karton pociêty na czêci z napisanymi s³owami. Zadanie
polega na z³o¿eniu czêci kartonu, sklejeniu go oraz zilustrowaniu otrzyma-
nego zdania. Podkrelamy, ¿e jest to zadanie zespo³owe, a na jego wykona-
nie przewidujemy 20 minut.
Propozycje zdañ. Ka¿da grupa otrzymuje inne zdanie. Ukoniki pokazu-
j¹, jak dzieliæ, ci¹æ zdania.
Jezus / zaprasza nas / na ucztê / mi³oci.
Msza wiêta, / to uczta / na któr¹ zaprasza nas / Jezus.
Wszyscy / jestemy zaproszeni / przez Jezusa / na Ucztê.
Jezus / jest obecny / pod postaci¹, chleba i wina.
C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e
Po zakoñczeniu pracy grup umieszczamy kartony w widocznym miejscu
obok siebie. Dzieci ogl¹daj¹ wykonane przez siebie plakaty. Mo¿na je po-
prosiæ, aby powiedzia³y, dlaczego dane zdanie tak w³anie zilustrowa³y.
Niech dostrzeg¹ podobieñstwa i ró¿nice.
Podsumowujemy pracê. W modlitwie dziêkujemy Jezusowi za Jego obecnoæ.
D. Utrwalenie praca ucznia
W zeszycie pod tematem uczeñ rysuje ilustracjê do tekstu ks. Twardow-
skiego umieszczonego w podrêczniku na stronie 32.
Polecamy tak¿e uzupe³niæ rysunek na stronie 31.
Przewidywane osi¹gniêcia ucznia
Wiedza co uczeñ wie?
Uczeñ wie, ¿e Msza wiêta jest uczt¹, na któr¹ zaprasza nas Jezus.
Umiejêtnoci co uczeñ potrafi?
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
45
Uczeñ potrafi skojarzyæ rolê kap³ana z Chrystusem obecnym pod posta-
ciami eucharystycznymi.
Interioryzacja wartoci co uczeñ ceni?
Uczeñ chce uczestniczyæ w pe³ni w Eucharystii.
6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹
W czasie Eucharystii nale¿y zwróciæ szczególnie uwagê na czas konse-
kracji i ofiarowania Chrystusa Ojcu.
Mo¿na zorganizowaæ uroczyst¹ Mszê wiêt¹ z zaproszeniami dla dzieci
i rodziców tak, jak zapraszamy na imieniny. Wczeniej mo¿na poprosiæ
rodziców, by przygotowali skromny poczêstunek w salce, który mo¿na by
spo¿yæ razem po Mszy wiêtej.
6. Jezus zaprasza nas na Eucharystiê
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
46
7. JEZUS CZEKA NA NAS W NAJWIÊTSZYM
SAKRAMENCIE
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoci Chrystusa w swoim Kociele.
Jezus jest obecny w Najwiêtszym Sakramencie.
Wychowujemy do odpowiadania mi³oci¹ na mi³oæ Chrystusa, do daru
z samego siebie, do modlitwy i adoracji.
2. Treci katechezy
Najwiêtszy Sakrament. Dar obecnoci. Chrystus jest obecny zawsze,
gdzie dwóch lub trzech spotyka siê w Jego imiê, ale w Najwiêtszym Sakra-
mencie jest obecny w sposób szczególny. On tu po prostu jest. Potê¿ny i bez-
bronny. Oddany ludziom do koñca. Wieczna mi³oæ w kruchym mieszka-
niu. Król, czekaj¹cy na uwagê s³ugi. Bóg wypatruj¹cy b³¹dz¹cego cz³owie-
ka. wiat³o nadziei w ciemnociach zw¹tpienia.
Znakiem Jezusa Chrystusa, czêsto umieszczonym na Hostii i na strojach
komunijnych, jest znak IHÓ (IHS). Warto zapoznac dzieci z jego treci¹.
Znak IHÓ jest monogramem (forma skrócon¹) greckiego imienia Jezus
(IHÓOUÓ). W Kociele Zachodnim zapisywano go jako IHS. Tê formê za-
pisu starano siê uzasadniæ, powo³uj¹c siê na dawn¹ wymowê imienia Jezus
Ihesus. W póniejszych czasach te trzy litery zaczêto b³êdnie uwa¿aæ za
akrostych (wyraz utworzony z pierwszych liter jakiego wielowyrazowego
okrelenia, traktowany zazwyczaj jako jego symboliczny odpowiednik)
i próbowano mu nadaæ ró¿n¹ interpretacjê, czytaj¹c je jako:
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
47
In hoc signo (domylnie vinces) w tym znaku (zwyciê¿ysz).
Jesus hominum Salwator Jezus ludzi Zbawiciel (Jezus Zbawiciel ludzi).
Towarzystwo Jezusowe wybra³o IHS na swój znak szczególny i wyja-
nia³o jako skrót wyra¿enia: Jesu humilis societas Jezusa ubogie towarzy-
stwo (ubogie Towarzystwo Jezusa).
Oczywicie dzieciom mówimy tylko, ¿e ten znak jest skrótem imienia
Jezus.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie zwi¹zku poprzedniej katechezy z tematem: Najwiêtszy Sakra-
ment to chleb, który staje siê Cia³em Jezusa w czasie Mszy wiêtej.
Ukazanie mi³oci Jezusa, który chce byæ blisko naszego ¿ycia, chce znaæ
je ca³e. Zale¿y Mu na nas, dlatego czeka na nas zawsze obecny w Najwiêt-
szym Sakramencie.
Zapoznanie ze s³owami tabernakulum i monstrancja oraz pozdrowieniem
Najwiêtszego Sakramentu.
4. Metody i rodki
Stosujemy metodê pogadanki oraz uproszczon¹ metodê s³oneczka.
Pomoce: szary karton, wyciêta Hostia z napisem IH? (lub IHS), paski
papieru dla ka¿dego dziecka do wpisania odpowiedniego s³owa, rysunki lub
zdjêcia przedstawiaj¹ce: monstrancjê, tabernakulum, hostiê, IHS, adoracjê,
wystawienie oraz oddzielnie kartki z drukowanymi podpisami do tych ilu-
stracji (albo wspólne dla klasy albo po kilka dla mniejszych grup w zale¿-
noci od liczebnoci klasy).
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Dokoñczcie teraz kolorowanie waszych bu, które otrzymalicie podczas
czwartej katechezy. Wszystkie umiechniête buzie pokolorujcie na jasny,
7. Jezus czeka na nas w Najwiêtszym Sakramencie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
48
a smutne na ciemny kolor. Czy kto mo¿e mi powiedzieæ, jaki wzór ujawni³
siê na rysunku? Jakie to znaki litery? Gdzie je spotykamy? Czy kto wie,
co te trzy litery znacz¹?
Trzeba mieæ przy sobie zapas niezamalowanych kartek z buziami dla
dzieci, które by³y chore w dniu, kiedy rozdawalimy karteczki.
Rysunek z umiechniêtych bu wygl¹da nastêpuj¹co:
LJLJLLJLJJJJL
LJLJLLJLLJLLL
LJLJJJJLLLJLL
LJLJLLJLLJLLL
LJLJLLJLJJJJL
Piszemy na tablicy IHÓ.
Ten znak to imiê Jezus napisane po grecku w formie skróconej. Mo¿na
go spotkaæ wyszyty na komunijnym ubraniu, mo¿na go spotkaæ na ksi¹¿ecz-
ce, na wiecy. Umieszczenie tego znaku mówi, ¿e chcemy, aby te rzeczy by³y
powiêcone przez Jezusa i aby nas do Jezusa zbli¿a³y. Ten znak jest te¿ na
Hostii, która staje siê w czasie Mszy wiêtej Cia³em Jezusa. Pokazuje, ¿e
tam jest Jezus.
B. Odkrywamy wezwanie Bo¿e
Przypominamy dzieciom, ¿e na poprzedniej katechezie mówilimy o obec-
noci Jezusa w czasie Mszy wiêtej.
Kto zapamiêta³, gdzie jest obecny Jezus w czasie Mszy wiêtej?
Pod postaci¹ chleba i wina, w kap³anie, w modl¹cych siê.
Pan Jezus jest obecny w kociele nie tylko podczas Mszy wiêtej.
Kiedy w kociele jest pusto i cicho, ludzie czêsto przychodz¹ siê pomo-
dliæ. Gdzie jest Pan Jezus?
W Najwiêtszym Sakramencie.
Tak. Jezus jest ukryty w specjalnym miejscu. Kto wie, jak to miejsce siê
nazywa?
Wprowadzamy pojêcie tabernakulum.
S³owo tabernakulum oznacza tyle co namiot, dom, bo to jest nieja-
ko dom Jezusa w kociele. Jezus mieszka w tabernakulum ukryty w Naj-
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
49
wiêtszym Sakramencie pod postaci¹ Chleba. A kiedy idziecie np. na ró¿a-
niec, ksi¹dz otwiera tabernakulum i umieszcza Najwiêtszy Sakrament,
w którym ukryty jest Jezus, w monstrancji. Powtórzcie, jak nazywa siê ten
przedmiot.
Mo¿na wyjaniæ, ¿e to s³owo znaczy tyle, co pokazywaæ, bo pokazu-
je nam Pana Jezusa.
Czy kto mo¿e mi powiedzieæ, jak nazywa siê modlitwa przed Najwiêt-
szym Sakramentem?
Wprowadzamy pojêcie adoracji.
Nastêpnie prosimy dzieci, by otworzy³y podrêczniki na stronie 34. Czy-
tamy wraz z nimi pozdrowienie Najwiêtszego Sakramentu. Prosimy, by
nauczy³y siê tej modlitwy na pamiêæ.
C. Odpowiadamy na wezwanie Bo¿e
Wykonujemy z dzieæmi monstrancjê.
Rozk³adamy wczeniej przygotowany przez siebie arkusz szarego papieru.
Na rodku jest naklejony lub narysowany okr¹g z literami IHS. Raz jeszcze
dla upewnienia siê, pytamy dzieci, co ten skrót znaczy. Wprowadzamy pojê-
cie Hostii i wyjaniamy, co bêdziemy robiæ.
Zrobimy teraz monstrancjê dla Pana Jezusa.
Rozdajemy dzieciom karteczki. Prosimy, by na tych karteczkach napisa-
³y jedno s³owo, które kojarzy im siê z Hosti¹ (z Panem Jezusem). Dzieciom
mog¹ siê kojarzyæ takie s³owa jak mi³oæ, dobroæ, mog¹ pojawiæ siê s³owa,
które wprowadzalimy. Trzeba byæ jednak tak¿e przygotowanym na niespo-
dzianki. Jeli pojawi siê s³owo, które nas zaskoczy albo wyda nam siê nie
na miejscu, nale¿y zapytaæ dziecko, dlaczego wybra³o w³anie takie.
Gdy dzieci zakoñcz¹ pracê, przyklejamy karteczki do plakatu, tworz¹c
w ten sposób promyki naszej monstrancji (karteczki powtarzaj¹ce siê
przyklejamy jedn¹ za drug¹). Odczytujemy je dzieciom. Podsumowujemy
pracê mówi¹c, ¿e w Hostii jest to, co najwa¿niejsze.
Jeli w klasie jest na to miejsce, plakat mo¿na powiesiæ.
Jeli zosta³o nam trochê czasu mo¿emy nauczyæ dzieci pieni Zbli¿am
siê w pokorze. Jej tekst znajduje siê w podrêczniku ucznia na stronie 35.
Czytamy wraz z dzieæmi tekst pieni Tomasza z Akwinu. Mo¿na im opo-
wiedzieæ, ¿e jest ona bardzo stara, u³o¿y³ j¹ w XII wieku czyli 800 lat temu
7. Jezus czeka na nas w Najwiêtszym Sakramencie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
50
pewien Dominikanin, który bardzo kocha³ Jezusa obecnego w Eucharystii.
Dziêki niemu mamy Uroczystoæ Eucharystii, któr¹ nazywamy Bo¿ym Cia-
³em (mo¿na zapytaæ, czy dzieci wiedz¹, jak obchodzi siê to wiêto w kocie-
le). W to wiêto urz¹dza siê procesjê ulicami miast i wiosek, ksi¹dz niesie
Pana Jezusa w monstrancji, dzieci sypi¹ kwiaty, a przed Jezusem id¹ dzieci
ubrane na bia³o, które po raz pierwszy przyst¹pi³y do Komunii. Dzieci z tej
klasy tak¿e w tym roku bêd¹ mog³y pójæ przed Jezusem.
Zbli¿am siê w pokorze i niskoci swej;
Wielbiê Twój majestat, skryty w Hostii tej.
Tobie dzi w ofierze serce dajê swe;
O, utwierdzaj w wierze, Jezu, dzieci Twe.
Myl¹ siê, o Bo¿e, w Tobie wzrok i smak;
Kto siê im poddaje, temu wiary brak;
Ja jedynie wierzyæ Twej nauce chcê,
¯e w postaci Chleba utai³e siê.
D. Utrwalenie praca ucznia
Wykonujemy teraz ma³e æwiczenie. Dzieci na tej katechezie pozna³y doæ
du¿o s³ów: tabernakulum, monstrancja, Hostia, adoracja, IHS, wystawie-
nie. Jeli przygotowalimy wczeniej ilustracje, rysunki b¹d zdjêcia do ka¿-
dego z tych s³ów, dzielimy dzieci na grupy i prosimy, by po³¹czy³y obrazki
i s³owa wypisane na przygotowanych kartkach. Bêdziemy mieli mo¿liwoæ
zorientowania siê, czy dzieci w³aciwie zrozumia³y ich znaczenie.
W zeszycie dzieci pod tematem maj¹ narysowaæ Hostiê z napisem we-
wn¹trz: IHS. Do domu zadajemy do wykonania æwiczenie w podrêczniku na
stronie 34 oraz do przeczytania tekst Czerwona lampka.
Przewidywane osi¹gniêcia ucznia
Wiedza co uczeñ wie?
Uczeñ wie, ¿e chleb i wino staj¹ siê podczas Mszy wiêtej Cia³em i Krwi¹
Jezusa, wie co znacz¹ s³owa tabernakulum, monstrancja.
Umiejêtnoci co uczeñ potrafi?
Uczeñ potrafi pozdrowiæ Najwiêtszy Sakrament.
I. Jezus zaprasza nas do siebie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
51
Interioryzacja wartoci co uczeñ ceni?
Uczeñ chce siê spotykaæ z Jezusem obecnym w Najwiêtszym Sakra-
mencie.
6. Wspó³praca z rodzin¹ i parafi¹
Zapraszamy uczniów i rodziców do udzia³u w adoracji lub do odwiedza-
nia kocio³a w tygodniu.
Mo¿na zorganizowaæ specjalne wystawienie Najwiêtszego Sakramen-
tu dla dzieci i rodziców (przygotowaæ zrozumia³e dla dzieci teksty modlitw,
zaprosiæ dzieci do udzia³u w prowadzeniu modlitwy, a rodziców do czyta-
nia d³u¿szych tekstów).
7. Jezus czeka na nas w Najwiêtszym Sakramencie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
BLISCY SERCU JEZUSA. Podr
ę
cznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szko
ł
y podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
52
Spis treci
Wprowadzenie do propozycji katechez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1. Jezus zaprasza nas na spotkanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2. Jezus zaprasza, bymy Go s³uchali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
3. Jezus zaprasza nas do rozmowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
4. Jezus zaprasza nas do pomocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania . . . . . . . . . . . 34
6. Jezus zaprasza nas na Eucharystiê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
7. Jezus czeka na nas w Najwiêtszym Sakramencie . . . . . . . . . . . . . . . 46