5 SP zeszyt 1

Źródła Dobrej

Nowiny

Tajemnica

miłości Boga

do ludzi

zeszyt

katechezy

1-14

zeszyt

katechezy

1-14

Klasa V

Źródła Dobrej

Nowiny

Tajemnica

miłości Boga

do ludzi

II.

Zeszyty 05 SP.p65

2006-07-28, 02:30

Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymsko-katolickiej według podręcznika nr AZ-22-01/1-1

zgodnego z programem nauczania nr AZ-2-01/1.

Recenzenci: ks. dr Robert Sarek, ks. dr Robert Rafał Szewczyk.

REDAKTORZY TOMU

ks. Andrzej Hajduk SJ, s. Anna Walulik CSFN

ZESPÓŁ AUTORÓW

pod kierunkiem ks. Zbigniewa Marka SJ

Agnieszka Banasiak (Katowice)

Marek Mendyk (Legnica)

Paweł Barczyński (Kraków)

Ewa Miśkowiec (Kraków)

Małgorzata Figuła (Ostrowiec Świętokrzyski)

Ewa Modzelewska (Warszawa)

Grażyna Foksa (Elbląg)

ks. Janusz Mółka SJ (Kraków)

ks. Andrzej Hajduk SJ (Kraków)

ks. Wit Pasierbek SJ (Kraków)

s. Halina Iwaniuk USJK (Warszawa)

ks. Grzegorz Puchalski (Elbląg)

Ewa Jaworska (Elbląg)

Regina Pych (Elbląg)

Krzysztof Kordylewski (Kraków)

Jolanta Strojek (Radom)

ks. Tomasz Lenczewski (Kalisz)

Małgorzata Suska (Kraków)

ks. Dariusz Kwiatkowski (Kalisz)

s. Anna Walulik CSFN (Kraków)

Małgorzata Mendyk (Legnica)

Barbara Wysokińska (Biała Podlaska)

Aneta Żurek (Kraków)

Redakcja:

Renata Komurka, Anna Królikowska

Projekt okładki:

Tomasz Prażuch

Nihil obstat: Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego

ks. Krzysztof Dyrek SJ, Kraków, 21 marca 2003 r., l.dz. 69/03

©Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna IGNATIANUM w Krakowie, 2003

ISBN 978-83-7318-156-4 (WAM)

ISBN 978-83-88209-63-5 (WSFP)

WYDAWNICTWO WAM

ul. Kopernika 26 • 31-501 KRAKÓW

tel. 012 62 93 200 • fax 012 429 50 03

e-mail: wam@wydawnictwowam.pl

DZIAŁ HANDLOWY

tel. 012 62 93 254-256 • fax 012 430 32 10

e-mail: handel@wydawnictwowam.pl

Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ

http://WydawnictwoWam.pl

tel. 012 62 93 260 • fax 012 62 93 261

Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody wydawcy

nie można do podręcznika tworzyć żadnych materiałów pomocniczych.

Wznowienie 2005, 2008, 2009

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

REALIZACJA ZAŁOŻEŃ PROGRAMOWYCH W PODRĘCZNIKU

OBDAROWANI PRZEZ BOGA

Podręcznik Obdarowani przez Boga jest kontynuacją serii podręczników

DROGI PRZYMIERZA przeznaczonych do nauczania religii w szkole pod-
stawowej. Adresatami podręcznika są uczniowie klas piątych. Podręcznik
ten, podobnie jak wcześniejszy – dla klasy czwartej – Zaproszeni przez Boga
realizuje wszystkie założenia Programu nauczania religii Komisji Wycho-
wania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski (AZ-2-01/1). W tym też
znaczeniu należy w nim doszukiwać się kontynuacji założeń programu ka-
techetycznego dla tego etapu edukacji religijnej. W edukacji tej chodzi nie
tylko o wprowadzenie katechizowanych w historię zbawienia, ale i o uka-
zanie jej egzystencjalnej wartości. Pośród wielu wartości, które winny
wypełniać życie człowieka, na naczelne miejsce wysunięto w Programie trzy:
szczęście, wierność i wspólnotę. Patrząc na powyższe wartości z religijnej
perspektywy należy zauważyć, że ich osiągnięcie warunkowane jest zarówno
indywidualnym rozwojem jednostki, jak też jej rozwojem społecznym.

1. Jezus Chrystus i Jego zbawcze posłannictwo

Dla realizacji powyższych zadań, zgodnie z wytycznymi Programu, w za-

łożeniach treściowych, jakie przyjęto przy tworzeniu wspomnianych pod-
ręczników z serii DROGI PRZYMIERZA, należało oprzeć się na historii
zbawienia Starego i Nowego Testamentu. Założenia te domagają się poczy-
nienia wespół z katechizowanymi następnego kroku, który odsłoni przed
nimi kolejny etap zbawczych interwencji Boga w świecie. Etap ten wiąże

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

się bezpośrednio z osobą Jezusa Chrystusa i Jego zbawczym posłannictwem.
Dla katechezy na tym etapie znaczącym wydaje się być pogłębiony przekaz
tajemnicy Jezusa i jego misterium. Patrząc z tej perspektywy na osobę Je-
zusa Chrystusa przyjęto w podręczniku konieczność dalszego wprowadza-
nia katechizowanych w lekturę źródła wiary – Bożego objawienia. Uwagę
skupiono na lekturze czterech Ewangelii ukazywanych i rozpoznawanych
jako świadectwa wiary w Jezusa Chrystusa.

Po to, aby te dzieje zbawienia uczynić bardziej czytelnymi, w podręcz-

niku po wiele razy przywoływana jest rzeczywistość Kościoła ukazywana
jako miejsce aktualizującego się we współczesnym świecie zbawienia. Tę
samą rolę spełnia w podręczniku przywoływanie sakramentów Kościoła.
Wszystko to ma pomagać katechizowanym zrozumieć, że historia zbawie-
nia jest rzeczywistością, która jest aktualna w ich życiu i w życiu otaczają-
cego ich świata.

Założono również, że podręcznik, biorąc oczywiście pod uwagę liczne

ograniczenia, nie będzie spełniał wyłącznie roli informacyjnej, lecz na miarę
możliwości będzie także wypełniał pozostałe zadania katechezy: wtajem-
niczenie w wiarę i wychowanie w jej duchu. Założenie to jest realizowane
przede wszystkim poprzez towarzyszenie katechizowanym w podejmowa-
nych próbach religijnego rozumienia Biblii. Ten wysiłek łączy się na obec-
nym etapie edukacji religijnej z odkrywaniem znaczenia osoby Jezusa Chry-
stusa w dziejach świata i człowieka, przy czym dzieje te rozumiane są jako
dzieje zbawienia. Z tego też powodu wiele uwagi poświęca się budzeniu
wiary w żywego i obecnego w życiu katechizowanych Jezusa Chrystusa. Tę
Jego obecność łączy się przede wszystkim z życiem sakramentalnym wie-
rzących. Z tego samego powodu usiłuje się ukazywać rzeczywistość sakra-
mentalną jako rzeczywistość, w której Jezus Chrystus, wprawdzie na inny
sposób, ale również skutecznie jak podczas swego ziemskiego życia, nie-
sie ludziom pomoc i wyzwolenie od wszelkiego zła, w szczególności zaś
niewoli grzechu i śmierci.

Z tych powodów Jezus Chrystus przedstawiany jest jako ostateczny

sprawca innego, nowego patrzenia na historię świata i człowieka. On jest
też ukazywany jako ostateczny sprawca nowej nadziei, jaka budzi się w czło-
wieku poprzez wiarę. Chodzi przy tym o to, aby poznawany Jezus Chrystus
nie pozostał w świadomości katechizowanych wyłącznie jako postać histo-
ryczna. Stąd tak wiele uwagi poświęca się w katechezach Jego obecności
i działaniu w Kościele i sprawowanej przez Kościół liturgii, w szczególno-
ści liturgii sakramentalnej. Dlatego też tę ostatnią usiłuje się ukazywać nie

Zbigniew Marek SJ

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

tylko jako szczególne miejsce spotkania z Jezusem Chrystusem, ale też jako
faktyczne miejsce Jego zbawczego działania. Nieustannie podkreśla się przy
tym, że uczestnik sprawowanej liturgii jest zarazem świadkiem i uczestni-
kiem zbawczych wydarzeń, co więcej, zostaje zaangażowany w ich urzeczy-
wistnianie się w dzisiejszym świecie.

2. Kształtowanie nowego człowieka

Dla katechezy istotne jest ukazywanie człowiekowi znaczenia zbawczych

działań Boga. Stąd we współczesnej myśli katechetycznej tak wiele uwagi
poświęca się człowiekowi. Najwyraźniej jest to widoczne w sformułowa-
niu stanowiącej jedną część podwójnej zasady wierności: „wierność czło-
wiekowi”. Zgodnie z jej duchem chodzi tu przede wszystkim o odkrywanie
w świetle wiary godności człowieka. Jej odkrycie winno przybliżać kate-
chizowanym możliwość szerszego spojrzenia na własną egzystencję. W tym
widzeniu własnej egzystencji niezmiernie istotne zdaje się być rozpozna-
nie bezinteresownej miłości Boga do ludzi, którą najpełniej odkrywamy
w tajemnicy Jezusa.

Zbawcza rzeczywistość, w którą wprowadza człowieka Jezus Chrystus

zmartwychwstały przez sakrament chrztu, staje się też fundamentem pro-
cesów wychowawczych nowego człowieka. W procesach tych podkreślane
zostaje wywyższenie człowieka do godności dziecka Bożego, uczestnika
Bożego życia, którego dokonał Jezus Chrystus. Przywoływana godność,
którą przywrócił człowiekowi Jezus Chrystus, winna też stawać się fun-
damentem postępowania człowieka. W ten sposób katechizowany zosta-
je wprowadzany w procesy wychowawcze oparte na wyznawanej przez sie-
bie wierze. Także w tych procesach nadrzędną rolę spełnia osoba Jezusa
Chrystusa obecnego w życiu katechizowanego. Stąd też właśnie więzy łą-
czące katechizowanego z Chrystusem stanowią istotny element procesów
wychowawczych. Dąży się przy tym do przekonania katechizowanych
o tym, że Bóg przez Jezusa Chrystusa kocha człowieka niezależnie od tego,
czy on tę miłość przyjmuje, czy też ją lekceważy i odrzuca. Procesy wy-
chowawcze, w tym proces wychowania moralnego, oparte zostają na za-
wiązanych przez katechizowanych więzach mających swój początek
w chrzcie. Chrzest jest przy tym ukazywany jako sakrament wprowadza-
jący na drogę życia wskazaną przez Jezusa. Co więcej, przebywanie z Je-
zusem na tej drodze domaga się życia według Jego nauki przekazanej
w Kazaniu na Górze.

Realizacja założeń programowych...

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

3. Droga do autonomicznej wiary

Specyfiką prezentowanych podręczników całej serii jest to, że mają one

dwóch adresatów: jeden kierowany jest do katechizowanych i ma stanowić
swego rodzaju podręcznik do czytania. Jego zawartość odnosi się do pozna-
wanej rzeczywistości wiary. Stąd też poszczególne jednostki tematyczne,
ułożone według przyjętego klucza układu treści, mają krok po kroku towa-
rzyszyć katechizowanym w procesach rozwoju religijnego; drugi – podręcz-
nik metodyczny dla katechety. Jego zadaniem jest dostarczenie katechecie
materiału do przeprowadzenia w imieniu Kościoła – społeczności wierzą-
cych katechezy objaśniającej rzeczywistość wiary oraz wspierającej u ka-
techizowanych ich osobistą decyzję wiary. Fakt ten domaga się pełnej świa-
domości katechetów, że to oni w pierwszej kolejności w imieniu Kościoła
dzielą się z katechizowanymi jego wiarą.

Przeświadczenie to pozwoli katechetom właściwie korzystać z podręcz-

nika. Podręcznik ten został przygotowany z myślą o katechetach poszukują-
cych pomocy do tego, aby w sposób odpowiedzialny i przystępny dzielić się
z katechizowanymi wiarą, którą sami żyją w łączności z całym Kościołem.
Dlatego ważne jest, aby każdy katecheta był świadom tego, że podręcznik
– w szczególności podręcznik metodyczny – dany mu jest jako pomoc, a nie
książka, którą należy w całości i w sposób niezmieniony przekazać katechi-
zowanym. Bez takiego przekonania nie wydaje się być możliwe właściwe ko-
rzystanie z zawartego w podręczniku materiału. Trudno jest też sobie wyobra-
zić, że podręcznik ten odpowie na wszystkie potrzeby katechety, na pytania
katechizowanych, na ich konkretne sytuacje i przeżywane problemy. Ponie-
waż podczas katechezy mamy do czynienia z żywym człowiekiem, dotknię-
tym dodatkowo skażeniem grzechu, za niezbędne uważamy, że katecheta
znając swoich podopiecznych będzie rozsądnie korzystał z podręcznika. Na-
leży natomiast podkreślić wagę, jaką autorzy podręcznika metodycznego dla
katechety przywiązują do wykorzystania proponowanych metod ułatwiających
przekaz zbawczego orędzia. Właśnie „zasada wierności człowiekowi” domaga
się między innymi tego, aby na miarę własnych możliwości on sam docho-
dził do odkrywania wiary i do autonomicznej decyzji o jej wyborze. Wszyst-
kie propozycje dydaktyczne mają pomagać zarówno katechecie, jak i katechi-
zowanemu w procesach dochodzenia do wiary autonomicznej. Temu właśnie
mają służyć proponowane metody działań podczas katechezy. Jednak i w tym
wypadku rozsądek katechety i możliwości dydaktyczne muszą brać górę nad
jakąkolwiek propozycją rozwiązań podanych w podręczniku.

Zbigniew Marek SJ

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

ŹRÓDŁA DOBREJ NOWINY

Nauka religii w klasie piątej koncentruje się wokół osoby Jezusa Chry-

stusa – Jego życia, posłannictwa, niezwykłych czynów miłości wraz z tym
największym, jakim było oddanie za nas życia, ale również wokół Jego
wielkiego zwycięstwa za sprawą Ojca – zmartwychwstania. Zasadniczym
źródłem treści, pozwalających zgłębić tajemnicę Jezusa, są Ewangelie, dla-
tego pierwsza grupa tematyczna im właśnie została poświęcona. Zadaniem
katechez tej grupy tematycznej jest wprowadzenie uczniów w dynamikę
powstawania Ewangelii, jej jedności (na płaszczyźnie przekazu orędzia),
a zarazem różnorodności (na płaszczyźnie autorów i adresatów).

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

1. KSIĘGA SŁOWA BOŻEGO

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie Ewangelii jako księgi mówiącej o spełnieniu

obietnicy Boga. Zachęta do czytania Nowego Testamentu.

Treść orędzia zbawczego

Księgi Nowego Testamentu zawierają słowo Boże skiero-

wane do ludzi przede wszystkim przez Jezusa. Szczególne miej-
sce zajmują cztery Ewangelie opowiadające o życiu, naucza-
niu i czynach Chrystusa, obiecanego Mesjasza. Nowy Testa-
ment jest potwierdzeniem tego, że Bóg dotrzymuje słowa speł-
niając swe obietnice w Jezusie Chrystusie. Jest też zaprosze-
niem do wiary w to, że te obietnice mogą się spełnić dla nas.
Dlatego Biblia jest księgą wiary, a więc ma nam pomagać w od-
krywaniu Boga, który przychodzi do ludzi ze zbawieniem,
chcąc ich wyzwolić.

Metody i środki dydaktyczne

tworzenie planszy;
pogadanka;

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

praca z tekstem;
elementy do utworzenia „biblioteki”;
test luk.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Pokazujemy, jak w bibliotece porządkowany jest księgozbiór.

B. Rozwinięcie

Zapoznajemy uczniów z zawartością Nowego Testamentu.

C. Zakończenie

Zachęcamy do czytania Nowego Testamentu.

2. Katecheza

A. Wstęp

Układamy książki na „regale bibliotecznym”. W tym celu

umieszczamy na jednej części tablicy rysunek półek bibliotecz-
nych, a na drugiej rysunki grzbietów różnych książek. Prosi-
my, by uczniowie ułożyli je na odpowiednich półkach. Następ-
nie ustalamy, jaki klucz zastosowaliśmy, by książki umieścić
we właściwych miejscach. Podpisujemy półki, np.: słowniki,
lektury, przygodowe, atlasy, przedmiotowe. Gotowa półka
może wyglądać następująco:

I. Źródła Dobrej Nowiny

Tworzenie

księgozbioru

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

SŁOWNIKI

LEKTURY

PRZEDMIOTOWE

ATLASY

1. Księga słowa Bożego

łownik

polsko-

ang

iel

ski

łownik

poprawnej

polsz

łownik

tog

fic

łownik

rminów

lite

LEKTURY

Kubusia

uchat

O psie, któr

źdz

ił

lej

Puc

, B

szt

i g

oś

Pinokio

Akadem

Pana Kleksa

PRZYGODOWE

Samochodz

ik i

mpla

riusze

Tomka So

Poll

nna

PRZEDMIOTOWE

W le

sie

i w

parku

Dzie

Polski

ió

r z

ań

z ma

łamki,

łat

i pr

mnie

ATLASY

Atla

geo

grafi

Map

ministr

yjn

Atla

histor

Atla

s biblijn

PRZYGODOWE

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Prowadzimy rozmowę, w wyniku której ustalamy, że istnie-

ją pewne normy, które pozwalają porządkować zbiory biblio-
teczne. Dzięki nim można w prosty sposób odszukać potrzeb-
ną książkę. Przypominamy, że w IV klasie Pismo Święte także
porównaliśmy do biblioteki. Którą półką zainteresujemy się
w sposób szczególny w tym roku szkolnym?

B. Rozwinięcie

W oparciu o ilustrację umieszczoną w jednostce 12. klasy

IV prowadzimy pogadankę mającą na celu przypomnienie pod-
stawowych wiadomości na temat Pisma Świętego. Stawiamy
uczniom pytania:

Co to jest Biblia?
Jak powstało Pismo Święte?
Ile jest ksiąg biblijnych?
Jak dzielimy Pismo Święte?
Jak odnaleźć fragment tekstu biblijnego?
Co zawiera Stary i Nowy Testament?

Na zakończenie pogadanki uczniowie mogą wskazać ilustra-

cje księgi, z których czytane były fragmenty w klasie czwartej
oraz przypomnieć skróty tych ksiąg.

Przy pomocy tej samej ilustracji podczas pracy z partnerem

uczniowie tworzą schemat podziału Nowego Testamentu, uzu-
pełniając brakujące słowa (patrz str. 11).

Po zakończonej pracy wyjaśniamy zawartość poszczegól-

nych części Nowego Testamentu. Zwracamy uwagę, że Ewan-
gelie przedstawiają życie Jezusa. Dzieje Apostolskie opisują
życie pierwszej wspólnoty Kościoła, natomiast Listy apostol-
skie zawierają między innymi pouczenia i wskazówki dla
wspólnot chrześcijańskich. Wreszcie Apokalipsa, czyli Obja-
wienie św. Jana w sposób symboliczny przedstawia ostatecz-
ny triumf Kościoła.

Pogadanka

I. Źródła Dobrej Nowiny

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

1. Księga słowa Bożego

Now

y Test

ent

4 Ewan

lie ............

ist

y aposto

łów ..................

....... ............ .................

....... (Dz

) ................. (Ap)

........ .................

yniku pra

otrz

ujem

y schem

at:

Now

y Test

ent

4 Ewan

lie Dz

ieje

isty

aposto

łów Apokalipsa

Mk Apostolskie

św. P

ła

św. J

ana

Mt (Dz

)

św. J

ana (Ap)

św. Piotra

J i inn

ych

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

C. Zakończenie

Uczniowie odczytują tekst podręcznika: „Czytając Ewan-

gelie...” i wpisują do zeszytu jedno zdanie, które uznają za za-
proszenie do czytania Ewangelii.

3. Zeszyt ucznia

Temat: KSIĘGA SŁOWA BOŻEGO
Zapis może stanowić schemat powstały w czasie katechezy
i zdanie wybrane przez uczniów.

4. Praca domowa

Porównujemy Biblię do wielkiej biblioteki. Napisz, czym są
w tej bibliotece cztery Ewangelie.

I. Źródła Dobrej Nowiny

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

2. EWANGELIA JEZUSA CHRYSTUSA

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Zapoznanie uczniów ze znaczeniem słowa „Ewangelia”,

etapami i motywami jej powstania. Pokazanie, czym powinno
charakteryzować się czytanie Ewangelii.

Treść orędzia zbawczego

Ewangelie opowiadają o nauczaniu, działalności, śmierci

i zmartwychwstaniu Jezusa. Są świadectwem ludzi, którzy na
ich kartach przekazali swoją wiarę w Syna Bożego. Ich powsta-
nie wiąże się najpierw z działalnością Apostołów i uczniów.
Dzięki Duchowi Świętemu poznali i zrozumieli działalność
i nauczanie Jezusa, oraz mieli odwagę głoszenia prawdy o Nim.
Ewangelie nie powstały ani za życia Jezusa, ani też zaraz po
Jego śmierci. Działo się tak dlatego, że Jezus polecił Aposto-
łom szerzyć swoją naukę ustnie. Ewangelie zostały napisane
przez ludzi należących do grona pierwszych wierzących, któ-
rzy chcieli podzielić się wiarą z innymi. Ewangelie nie prze-
kazują wielu informacji, które zaspokajałyby ludzką ciekawość
dotyczącą Jezusa. Nie wszystkie próby spisania opowiadań

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

o Jezusie zachowały się do naszych czasów. Wśród nich szcze-
gólne miejsce zajmują cztery Ewangelie: Mateusza, Marka, Łu-
kasza i Jana. Mimo iż każdy z nich w nieco inny sposób opo-
wiada o Jezusie, to jednak wszyscy podkreślają, że jest On
Synem Bożym, obiecanym Mesjaszem.

Metody i środki dydaktyczne

krzyżówka;
wykład urozmaicony;
praca z tekstem;
schemat krzyżówki;
elementy planszy.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy od rozwiązania krzyżówki i wyja-
śnienia pojęcia „Ewangelia”.

B. Rozwinięcie

Zaznajamiamy uczniów z etapami powstania Ewangelii i mo-
tywami jej napisania.

C. Zakończenie

Poszukujemy istotnych elementów czytania Ewangelii.

I. Źródła Dobrej Nowiny

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy powtórzeniem zagadnień biblij-

nych z klasy IV. W tym celu uczniowie indywidualnie rozwią-
zują krzyżówkę. Otrzymujemy hasło: „Ewangelia”, które jest
słowem-kluczem obecnej katechezy.

Hasła:
1. Został sprzedany przez braci.
2. Król Izraela, autor psalmów.
3. Może być Stary lub Nowy.
4. Zbudował arkę.
5. Odłącza ludzi od Boga.
6. Zawarł z Bogiem przymierze na górze Synaj.
7. Naród wybrany.
8. Księga ksiąg.
9. Miał złożyć swojego syna w ofierze.

2. Ewangelia Jezusa Chrystusa

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Po rozwiązaniu krzyżówki prosimy, by uczniowie na pod-

stawie słownika z poprzedniej katechezy wyjaśnili, co znaczy
słowo: Ewangelia. Stawiamy pytanie: jak doszło do powstania
Ewangelii, dlaczego jest ich aż cztery?

B. Rozwinięcie

W formie wykładu urozmaiconego wyjaśniamy uczniom ko-

lejne etapy powstania Ewangelii, posługując się schematem
z podręcznika ucznia. Mówiąc o poszczególnych etapach po-
wstawania Ewangelii, ilustrujemy je właściwymi fragmentami
schematu.

ŻYCIE JEZUSA, JEGO SŁOWA I CZYNY,

których świadkami byli uczniowie

TRADYCJA USTNA:

wspólnoty chrześcijańskie,

w których po śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa

opowiadano o wielkich dziełach Boga

dokonanych przez Jezusa

SPISANIE TRADYCJI USTNEJ,

z której my teraz korzystamy

w postaci czterech Ewangelii według św. Mateusza,

św. Marka, św. Łukasza, św. Jana

I. Źródła Dobrej Nowiny

Rozwiązana krzyżówka wygląda następująco:

Ó Z E F
D A W I

T E S

T A M E N T

N O E
G R Z E C H

M O J

Ż E S Z

Z R A E L

I B L I

A B R A H A M

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

2. Ewangelia Jezusa Chrystusa

Zwracamy uwagę na fakt, że poszczególnym etapom po-

wstawania Ewangelii towarzyszyła obecność Ducha Świętego.
Wykład kończymy pytaniem: jaki cel przyświecał Ewangeli-
stom? Na to pytanie uczniowie podczas pracy z partnerem szu-
kają odpowiedzi w oparciu o tekst podręcznika i zamieszczo-
ne tam teksty Ewangelii.

Podsumowaniem pracy może być odczytanie kilku odpowie-

dzi oraz zapisanie w zeszycie jednego z tekstów Ewangelii.

C. Zakończenie

Wykorzystując treść modlitwy z podręcznika ucznia, usta-

lamy istotne elementy związane z czytaniem Ewangelii. Będą
to: czytanie z uwagą i zrozumieniem; szukanie w Ewangeliach
pełnej prawdy o Bogu; wiara; wypełnianie woli Bożej. Następ-
nie prosimy Boga o pomoc w owocnym czytaniu Ewangelii,
odmawiając analizowaną wcześniej modlitwę.

3. Zeszyt ucznia

Temat: EWANGELIA JEZUSA CHRYSTUSA
Zapis stanowi krzyżówka oraz tekst Ewangelii wybrany przez
uczniów w trakcie katechezy.

4. Praca domowa

Napisz, według którego Ewangelisty w najbliższą niedzielę
będzie czytana Ewangelia i jakie jest jej główne przesłanie.

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

3. EWANGELIA – CZTERY ŚWIADECTWA

O JEZUSIE

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Wyjaśnienie faktu istnienia jednej Ewangelii, choć spisanej

na cztery różne sposoby. Poznanie specyfiki każdego z Ewan-
gelistów. Zachęta do czytania Ewangelii z wiarą.

Treść orędzia zbawczego

W trakcie każdej Mszy Świętej słyszymy zapowiedź kapła-

na, z której Ewangelii będą czytane opowiadania o Jezusie.
Każda ze spisanych Ewangelii posiada swoją specyfikę, uwa-
runkowaną czasem jej powstania, samym autorem oraz jej ad-
resatami. Mimo tych różnic, w słowach każdej z Ewangelii od-
najdujemy prawdę o Jezusie – Synu Bożym, który przyszedł
zbawić człowieka. Istnieje jedna Ewangelia – Dobra Nowina
o zbawieniu przyniesionym przez Jezusa, choć spisana na czte-
ry różne sposoby. Myśl przewodnia Ewangelii według św.
Mateusza sprowadza się do tezy: w osobie, w życiu, w czynach
i w nauce Jezusa urzeczywistniły się wszystkie proroctwa me-
sjańskie Starego Testamentu. Jezus jest Mesjaszem, a założo-

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

ny przez Niego Kościół to prawdziwe królestwo mesjańskie.
Święty Marek jest typowym świadkiem, który opowiada zwięź-
le, realistycznie to, co sam widział i słyszał. Teologia tej Ewan-
gelii jest następująca: Jezus jest prawdziwym Synem Bożym.
Święty Łukasz pisze Ewangelię do chrześcijan nawróconych
z pogaństwa, dlatego opuszcza w swej Ewangelii to wszystko,
co było zrozumiałe tylko dla Żydów. Jego Ewangelia jest przede
wszystkim historią zbawienia opowiadaną po to, żeby chrze-
ścijanie nawróceni z pogaństwa byli utwierdzeni w wierze.
Autorowi w czwartej Ewangelii chodziło przede wszystkim
o to, by czytelnicy jego pisma uwierzyli w Jezusa Chrystusa
i zasłużyli sobie w ten sposób na życie wieczne. Jest ona swo-
istą apologią Chrystusa. Chodziło najprawdopodobniej o prze-
ciwstawienie się pewnym odmianom gnozy, której zwolenni-
cy zaprzeczali istnieniu pierwiastka ludzkiego w Chrystusie.

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
praca z tekstem;
herb;
audycja liturgiczna;
ilustracje herbów;
schemat herbu;
nagranie części liturgii Słowa;
wykres chronologiczny.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Ustalamy cechy charakterystyczne oraz funkcje herbów.

3. Ewangelia – cztery świadectwa o Jezusie

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

B.Rozwinięcie

Poszukujemy specyfiki każdej z Ewangelii.

C. Zakończenie

Słuchanie fragmentu liturgii Słowa poprzedzone modlitwą
z podręcznika.

2. Katecheza

A. Wstęp

Przynosimy herb miasta bliskiego dzieciom. Omawiamy

jego elementy. Wskazujemy, dlaczego znalazły się w herbie.
Wyjaśniamy, że w dawnych czasach słynne rody miały również
swoje herby. W trakcie pogadanki posługujemy się dostępny-
mi nam herbami.

Pokazujemy, że herby świadczą o szlachec-

kim pochodzeniu, a jednocześnie podkreślają odmienność ro-
dów czy miast, wskazują na cechy charakterystyczne dla każ-
dego z nich. Pogadankę kończymy pytaniem, dlaczego jedna
Dobra Nowina o Jezusie została spisana na cztery różne spo-
soby?

B. Rozwinięcie

Tę część katechezy prowadzimy w formie pracy grupowej.

W oparciu o teksty katechez nr 2 i 3 uczniowie tworzą „herb”
poszczególnych Ewangelistów. Dla każdej grupy wskazujemy
odpowiednie teksty i prosimy, by uczniowie wypełnili schemat
w kształcie herbu.

Każda z czterech grup poszukuje informacji na temat jednego
z Ewangelistów:

Grupa I – św. Marek;
Grupa II – św. Mateusz;
Grupa III – św. Łukasz;
Grupa IV – św. Jan.

I. Źródła Dobrej Nowiny

Pogadanka

– herby

Tworzenie

herbów

Ewangelistów

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

W podsumowaniu tworzymy na tablicy wykres chronolo-

giczny, na którym uczniowie zaznaczają czas powstania Ewan-
gelii. Podkreślamy, że Ewangelia to jedna Dobra Nowina o Je-
zusie, naszym Zbawicielu, tylko napisana na różne sposoby.

C. Zakończenie

Odtwarzamy nagranie fragmentu liturgii Słowa – Ewange-

lii. Po wysłuchaniu pytamy uczniów, jakimi słowami kapłan
zwraca się do wiernych, co im zapowiada? Wyjaśniamy, że
przed każdym odczytaniem Ewangelii podczas Mszy Świętej
uczestniczymy w tym samym dialogu, który podkreśla, że cho-
ciaż słyszymy Ewanglię spisaną przez różnych Ewangelistów,
to jest to ta sama Dobra Nowina o Jezusie. Odtwarzamy nagra-
nie po raz drugi, poprzedzając je modlitwą z podręcznika
o umiejętność czytania i słuchania Ewangelii z wiarą.

Narodziny

Jezusa

Ewangelia

Marka

Ewangelia

Mateusza
i Łukasza

Ewangelia

Jana

100

•

➤

3. Ewangelia – cztery świadectwa o Jezusie

Kim był Ewangelista?

Kiedy napisał Ewangelię?

Skąd znał Jezusa?

Jakim symbolem jest przedsta-
wiany w sztuce sakralnej i dla-

czego?

Co charakteryzuje jego Ewangelię?

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

3. Zeszyt ucznia

Temat: EWANGELIA – CZTERY ŚWIADECTWA O JEZU-
SIE
Wpisujemy, co charakteryzuje każdą Ewangelię, posługując się
przgotowanymi przez poszczególne grupy herbami.

4. Praca domowa

Proponujemy, by uczniowie nauczyli się tekstu modlitwy za-
mieszczonej w tej jednostce. Może być ona odmawiana przed
każdym wspólnym czytaniem Ewangelii.

I. Źródła Dobrej Nowiny

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

TAJEMNICA MIŁOŚCI BOGA DO LUDZI

Zasadniczym celem jednostek tej grupy tematycznej jest podjęcie dzia-

łań umożliwiających nie tylko poznanie osoby Jezusa Chrystusa, ale też
bezpośrednie nawiązanie z nim osobowego kontaktu. Z tych powodów na-
stąpiło w podręczniku przesunięcie do drugiej grupy tematycznej materia-
łu, który w Programie nauczania religii zamieszczono w trzeciej i częścio-
wo piątej grupie tematycznej. Według założeń autorów podręcznika w ten
sposób ułatwia się katechizowanemu odczytywanie w nauczaniu Jezusa
Chrystusa tajemnicy Boga oraz kierowanego przez Niego do człowieka we-
zwania. Tym samym w świetle wiary w Jezusa Chrystusa łatwiejsze będzie
wprowadzanie katechizowanych w interpretowanie ludzkiego doświadcze-
nia w świetle Ewangelii Jezusa.

Drugim elementem, na który należy zwrócić uwagę w tej grupie tema-

tycznej, są działania zmierzające do rozwijania w katechizowanych osobi-
stej decyzji wiary w osobę Jezusa Chrystusa. W podejmowaniu tej decyzji
pomocą mają być procesy odsłaniające różne stanowiska i świadectwa od-
noszące się do osoby i posłannictwa Jezusa. W przytoczonych świadectwach
wyróżniono kilka ich grup po to, aby katechizowany wyraźniej zauważał
potrzebę identyfikowania się z którąś z poznawanych grup społecznych,
określających swój stosunek do Jezusa. W tym też kontekście jawią się
centralne tematy tej grupy tematycznej, które wyjaśniają tajemnicę Jezusa
– Mesjasza, Zbawiciela oraz nastanie na ziemi czasów królestwa Bożego.

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

4. JEZUS – MESJASZ

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie w oparciu o treść perykopy ewangelicznej Łk 4,

16-21, że Jezus Chrystus jest obiecanym Mesjaszem. Wycho-
wanie do osobistego spotkania z Jezusem i szukania w Nim
oparcia.

Treść orędzia zbawczego

Mesjasz – Pomazaniec, z greckiego Christós, oznacza w Bi-

blii osobę namaszczoną olejem na znak otrzymanej godności
królewskiej, kapłańskiej lub prorockiej popartej boskim auto-
rytetem. Przede wszystkim jednak słowo to odnosi się do obie-
canego przez Boga Zbawiciela, który łączy w swoim posłan-
nictwie te trzy funkcje. Oczekiwanie Mesjasza stanowi central-
ną myśl Starego Przymierza. Wszystkie wydarzenia, Boże teo-
fanie, przepowiadanie proroków i doświadczenia narodu wy-
branego zbliżały i przygotowywały Izraelitów do spotkania
z Mesjaszem. Jezus w pierwszym publicznym wystąpieniu sam
potwierdza swoje posłannictwo. W synagodze nazaretańskiej
nawiązuje do tekstu z Iz 61, 1: Duch Pański spoczywa na Mnie,

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

ponieważ Mnie namaścił i posłał mnie ... Ten opis zamieszczo-
ny został przez Ewangelistów u progu działalności Zbawicie-
la, by odtąd w takim świetle rozumieć całe publiczne życie i po-
słannictwo Jezusa.

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
praca z podręcznikiem;
praca z tekstem biblijnym;
telegram;
schemat tabeli;
krzyżówka.

Literatura pomocnicza

X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Poznań 1994.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Wyjaśniamy powiedzenie: „Żeby kogoś poznać, trzeba z nim
zjeść beczkę soli”.

B. Rozwinięcie

Wyjaśniamy znaczenie pojęcia „Mesjasz”. Na podstawie tek-
stu biblijnego wskazujemy Jezusa jako Tego, który sam po-
twierdza, że jest Mesjaszem. Omawiamy mesjański program
Jezusa i wskazujemy na jego realizację także we współczesnym
świecie.

C. Zakończenie

Szukamy sposobów poznania Jezusa jako Mesjasza.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy rozmową, w trakcie której wyjaś-

niamy, co znaczy powiedzenie: „Żeby kogoś poznać, trzeba
z nim zjeść beczkę soli”. Podsumowując, zwracamy uwagę na
obecność tej osoby wśród nas, słuchanie tego, co o sobie mówi,
przyglądanie się jej życiu, zachowaniu w różnych sytuacjach.
W tym kontekście stawiamy problem katechezy: jak poznać
osobę Jezusa?

B. Rozwinięcie

Prosimy, by uczniowie przeczytali w parach tekst Łk 4, 16

-21. Wyjaśniamy, że szukając odpowiedzi na pytanie, kim jest
Jezus, zapoznamy się z tym, co Jezus sam o sobie mówi.
Czytając, uczniowie wypełniają pierwszą część tabeli.

Następnie w rozmowie z uczniami ustalamy, jakie jest zna-

czenie tego, co Jezus mówi o sobie. Wskazujemy, że te okre-
ślenia odnoszą się do Mesjasza. W efekcie tabela powinna
wyglądać następująco:

Co Jezus mówi o sobie?

Znacznie słów Jezusa

Jaki jest Jego program?

4. Jezus – Mesjasz

Wyjaśnienie
porzekadła

Jaki jest Jego program?

Tworzenie
tabeli

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Odwołując się do tekstu słowniczka w podręczniku ucznia,

wyjaśniamy znaczenie pojęcia „mesjasz”. Możemy odwołać się
do biblijnych przykładów wybrania przez Boga i namaszcze-
nia:

– 1 Sm 10, 1 (namaszczenie Saula na króla),
– 1 Krl 19, 15-16 ( namaszczenie nowych królów i Elize-

usza na proroka).

Następnie wspólnie z uczniami odkrywamy, że słowo „Me-

sjasz” (z greckiego: Chrystus) w szczególny sposób odnosi się
do Jezusa. On jest obiecanym przez Boga Mesjaszem – Chry-
stusem. Wyjaśniamy również pojecie roku łaski, jako czasu
darowania długów, uwolnienia niewolników, przebaczenia.
Izraelici w ten sposób przypominali sobie o dobroci Boga, Jego
miłosierdziu, kiedy wyzwolił ich z niewoli egipskiej, a potem
prowadził do Ziemi Obiecanej.

Co Jezus mówi o sobie?

Znaczenie słów Jezusa

Duch Pański spoczywa na mnie

Jezus jest napełniony Duchem
Świętym

Namaścił Mnie

Został namaszczony, jak
prorocy i królowie do
wypełnienia swego zadania

Posłał Mnie

Jest posłany przez Boga

Jaki jest Jego program?

Ubogim nieść Dobrą Nowinę

Głosić Ewangelię

Więźniom głosić wolność

Głosić uwolnienie z niewoli
grzechu

Niewidomym nieść przejrzenie

„Uzdrawiać” grzeszników
– przebaczać

Uciśnionych odsyłać wolnymi

Odpuszczać grzechy

Obwoływać rok łaski od Pana

Obdarowywać miłosierdziem
Bożym

JEZUS JEST MESJASZEM

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Mesjasz – co

to znaczy?

Jaki jest Jego program?

Co Jezus mówi o sobie?

Znaczenie słów Jezusa

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

C. Zakończenie

Szukamy, w jaki sposób my możemy żyć w łączności z Je-

zusem – Mesjaszem. Prosimy, by uczniowie przeczytali refleks-
ję księdza Twardowskiego: „Jak poznać Pana Jezusa?” i zasta-
nowili się, w jaki sposób mogą okazać swój związek z Nim.
Zwracamy uwagę na konkretne propozycje: pomyśl o Nim;
powiedz: Panie oto jestem... Zachęcamy, by uczniowie zasta-
nowili się, kiedy mogą wypełnić te zadania.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS – MESJASZ
Zapisem w zeszycie będzie tabela tworzona na lekcji.

4. Praca domowa

Rozwiąż krzyżówkę:

1. Chrystus.
2. Miasto, w którym wychowywał się Jezus.
3. Specjalny rok podarowany przez Boga.
4. Jego proroctwo Jezus przeczytał w Nazarecie.
5. Głosi ją Jezus.
6. Miejsce, gdzie Jezus odczytał swój mesjański pro-

gram.

7. Jezus przynosi je ludziom grzesznym.

4. Jezus – Mesjasz

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Rozwiązanie krzyżówki:

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

A M A

O W

W Y

W O

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

5. JEZUS – SPRAWIEDLIWY SŁUGA

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie Jezusa wiernie wypełniającego Boże plany.

Kształtowanie postawy wierności Bogu przez wypełnianie
zobowiązań płynących z przyjętych sakramentów.

Treść orędzia zbawczego

Całe życie Jezusa było posłannictwem Sługi. Zostało ono

objawione podczas chrztu w Jordanie, gdzie Jezus zostaje
wskazany i konsekrowany jako Ten, przez którego słowo, ofiarę
i działanie Duch wkracza w ludzką historię jako dar mesjański
i eschatologiczny. Jezus publicznie otrzymuje od Boga Ojca
inwestyturę jako Mesjasz, ale objawia się jako Sługa Jahwe
(por. Iz 42, 1). Właśnie jako Mesjasz-Sługa otrzymuje Ducha
Świętego, a ściślej: mesjańskie wyposażenie zapowiedziane
przez proroków (por. Iz 11, 2; 61, 1; 63, 11). Jest On Panem
cichym i pokornego serca (por. Mt 11, 29), Tym, który służy
(por. Łk 22, 27). Wymaganiom miłości i wypełnianiu przymie-
rza, które Bóg zawarł z ludźmi – inspirujących całą Jego po-
sługę – jest wierny aż do końca (por. J 13, 1; 15, 13), dając swe
życie na okup za wielu grzeszników (Mk 10, 43n; Mt 20, 26n).

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Jezus Sługa Boży jest traktowany jak złoczyńca (Łk 22, 37)
i umiera na krzyżu (Mk 14, 24; Mt 26, 28), jednak zgodnie z Pi-
smem zmartwychwstanie (por. Mk 8, 31n; 9, 31; Łk 18, 31n;
24, 44n; Iz 53, 10n), bo nie przyszedł po to, żeby ustanowić na
ziemi doczesne królestwo, lecz żeby wejść do chwały, prowa-
dząc swój lud do Ojca. Chrystus wszedł do chwały, przyjmu-
jąc przedtem postać Sługi i umierając na krzyżu, by okazać się
posłusznym Bogu (por. Flp 2, 5-11). To posłuszeństwo Jezusa
ukazane jest w Ewangeliach od samego początku Jego życia.
Najpierw Jezus pozwala zaliczyć się do grzeszników, przyjmu-
jąc chrzest wody od Jana, aby potem wypełnić wszystko, co
sprawiedliwe (Mt 3,15), przyjmując chrzest swojej krwawej
śmierci (por. Mk 10,38: Łk 12, 50) [por. KKK 536]. W ten
sposób Jezus wypełnia przymierze Boga z ludźmi. Będąc bez-
granicznie oddany woli Swego Ojca, daje ludziom możliwość
nawrócenia, zmiany swojego życia, stając z nimi w jednym
szeregu, będąc jednym z nich i ukazując im prawdziwą wier-
ność.

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
praca z podręcznikiem;
praca z tekstem biblijnym;
praca ze zdjęciami;
zdania niedokończone;
zdjęcia;
teksty (Flp 2, 5-11).

Literatura pomocnicza

H. U. von Balthasar, Credo, WAM, Kraków 1999.
H. U. von Balthasar, Czy Jezus nas zna? Czy my znamy Jezu-
sa?, WAM, Kraków 1998.
K. Rahner, Podstawowy wykład wiary, Pax, Warszawa 1986.
E. Schillebeeckx, Chrystus sakrament spotkania z Bogiem,
Kraków 1966.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

H. O. Waldenfels, O Bogu, Jezusie Chrystusie i Kościele – dzi-
siaj. Teologia fundamentalna w kontekście czasów obecnych,
Katowice 1993.
W. Granat, Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie, Zarys dogma-
tyki katolickiej, t. I-II, Lublin 1974.
T. Jelonek, Biblijna historia zbawienia, Kraków 1995.
T. Jelonek, Jak czytać Pismo Święte, Kraków 1994.
W. J. Harrington, Klucz do Biblii, Warszawa 1982.
X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Pallottinum, Po-
znań 1994.
W. Kubik, Zarys dydaktyki katechetycznej, Kraków 1990.
Metody aktywizujące w katechezie, Klanza, Lublin 1998.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy od krótkiej pogadanki, wykorzystu-
jąc metodę pracy ze zdjęciami. Próbujemy zdefiniować słowo
„sługa” oraz wskazać istotne cechy takiego człowieka.

B. Rozwinięcie

Wykorzystując fragmenty Pisma Świętego, ukazujemy Jezusa
jako Sługę Boga. Określamy znaczenie i cel Jego misji. Tłuma-
czymy biblijne pojęcie sprawiedliwości.

C. Zakończenie

Poszukiwanie własnej cechy świadczącej o byciu sługą Boga.

5. Jezus sprawiedliwy Sługa

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy rozmową na temat służby innym.

Do tego celu wykorzystujemy zdjęcia, i różnego rodzaju foto-
symbole przedstawiające ludzi służących swoim życiem innym,
np.: lekarzy, pielęgniarki, matki poświęcające się dzieciom, na-
uczycieli, piekarzy itd. Zdjęcia rozkładamy na stole, aby każ-
dy mógł wybrać sobie jedno, które najbardziej kojarzy mu się
ze służbą innym. Następnie ustalamy, jakie cechy posiada taki
człowiek, czym jest służba innym. Kończymy pytaniem, czym
powinien charakteryzować się sługa Boga.

B. Rozwinięcie

Odpowiedzi na postawiony problem poszukamy w Piśmie

Świętym. Rozdajemy dzieciom tekst z fragmentem Listu św.
Pawła do Filipian i polecamy, aby w parach przeczytali je i pod-
kreślili te słowa, które mówią o służbie Jezusa – o tym czego
dotyczyła, na czym polegała.

On istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności aby
na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąw-
szy postać sługi, stawszy się podobnym do ludzi. A w zewnętrz-
nym przejawie, uznany za człowieka, uniżył samego siebie,
stawszy się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg Go nad wszystko wywyższył i darował Mu imię
ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zgięło się każde kola-
no istot niebieskich i ziemskich i podziemnych. I aby wszelki
język wyznał, że Jezus Chrystus jest PANEM – ku chwale Boga
Ojca (Flp 2, 5-11).

Po zakończeniu pracy w parach podsumowujemy ją, zwra-

cając uwagę na to, że służba Jezusa polegała na wierności i po-
słuszeństwie Ojcu, który pragnął zbawienia wszystkich ludzi
i posłużył się swoim Synem, aby stał się jednym z ludzi i po-
kazał im drogę do zbawienia.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Praca ze

zdjęciami

Praca

z tekstem

biblijnym

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Następnie zastanawiamy się, jak zostało objawione ludziom,

że Jezus jest Synem Bożym i jakie ma zadanie do spełnienia.
W tym celu korzystamy z fragmentu Ewangelii zamieszczone-
go w podręczniku ucznia. Prosimy, by uczeń odczytał tekst (Mt
3, 13-17). Po przeczytaniu uczniowie odnajdują to zdanie, które
mówi, że Jezus jest posłuszny Ojcu. Powinni wybrać słowa:
Pozwól teraz, bo tak godzi się nam wypełnić wszystko, co spra-
wiedliwe. Słowa te piszemy na tablicy, a uczniowie – korzysta-
jąc z tekstu zamieszczonego w podręczniku – wyjaśniają, co
w Biblii oznacza pojęcie sprawiedliwości.

Podsumowujemy pracę uczniów, wyjaśniając, że sprawie-

dliwość, o której mówi Jezus, polega na dochowaniu przez
ludzi wierności przymierzu, które Bóg zawarł z nimi. Jeśli bę-
dziemy pamiętać, że Jan Chrzciciel nawoływał ludzi do nawró-
cenia, do zmiany życia, a więc do wierności przymierzu, wier-
ności Bogu, to zrozumiemy, że ludzie dalecy byli od tej wier-
ności. Stąd też takiego znaczenia nabiera wyjaśnienie Jezusa:
godzi się, potrzeba dochować wierności Bogu. Ewangelista
pragnie zaznaczyć, że właśnie Jezus chce być wierny przymie-
rzu Boga z ludźmi. Dlatego też Jezus staje w jednym szeregu
z ludźmi pragnącymi nawrócenia, zmiany swojego życia, wier-
ności Bogu. Swym czynem Jezus wskazuje, że jest przedsta-
wicielem, rzecznikiem gotowości wszystkich ludzi, którzy chcą
wiernie służyć Bogu. Tę gotowość Jezusa do wypełnienia
Bożych planów Bóg potwierdza głosem z nieba, który mówił:
Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie.

Jezus wypełniający wolę Boga jawi się jako Jego Sługa.

C. Zakończenie

Przez chrzest i my mamy udział w przymierzu Boga z ludź-

mi; możemy je umacniać przez nieustanne nawracanie się w sa-
kramencie pojednania i wierne spotkania ze zmartwychwsta-
łym Chrystusem w każdej Eucharystii. Możemy naśladować Je-
zusa, który tak jak każdy z nas był człowiekiem i podczas chrztu
przyjął swoją misję.

Nawiązujemy do cech sługi, omawianych w pierwszej czę-

ści katechezy i prosimy, by każdy z uczniów wybrał jedną,

Co to jest
sprawiedli-
wość?

Jezus – Sługą

5. Jezus sprawiedliwy Sługa

Ja – sługą

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

o którą będzie się szczególnie troszczył jako sługa Boga. W tym
celu zapisujemy w zeszytach zdanie: Tak jak Pan Jezus chcę
służyć Bogu, dlatego będę starał się o…, to znaczy…

3. Zeszyt

Temat: JEZUS – SPRAWIEDLIWY SŁUGA
Rysujemy chrzcielnicę lub wody Jordanu, w których był
ochrzczony Jezus. Podpis stanowić będzie zdanie uzupełnio-
ne przez uczniów w trzeciej części katechezy.

4. Zadanie domowe

Korzystając z podręcznika, napisz, dlaczego bycie sługą Boga
jest zaszczytem.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

6. JEZUS – UMIŁOWANY SYN OJCA

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cele katechezy

Ukazanie, że w Jezusie, umiłowanym Synu, Bóg wypełnił

obietnicę zbawienia. Kształtowanie postawy zawierzenia Jezu-
sowi.

Treść orędzia zbawczego

Bóg wypełnia ostatecznie swoją obietnicę o nadejściu Me-

sjasza w osobie swego Syna. Jezus jest największym darem
Boga dla dotkniętej grzechem ludzkości. Mesjasz, solidarny
z grzesznikami, przyjmuje chrzest Janowy, jako część wypeł-
nienia tego, co sprawiedliwe. W czasie tego niezwykłego spo-
tkania proroka – poprzednika i Tego, którego Jan zapowiada,
ma miejsce także objawienie z nieba, teofania. Składa się ona
z dwóch istotnych elementów. Duch Boży zstępuje na wycho-
dzącego z wody Jezusa w symbolu gołębicy. To wydarzenie jest
potwierdzeniem słów Jezusa wypowiedzianych w synagodze
w Nazarecie: On jest namaszczonym. Drugim elementem tej
teofanii jest głos z nieba. Bóg potwierdza słowem to, co przed
chwilą objawił znakiem. Jezus, umiłowany Syn Boga, jest obie-
canym Mesjaszem. To podwójne potwierdzenie posłannictwa

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Jezusa umacnia zaufanie wobec Jego osoby i tajemnicy zbaw-
czego działania Boga.

Metody i środki dydaktyczne

audycja;
kontemplacja uczestnicząca;
pogadanka;
zdania niedokończone;
list;
nagranie opowiadania;
tekst zdania niedokończonego;
podkład muzyczny.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Rozpoczynamy audycją. W oparciu o jej treść wyjaśniamy
możliwość zdobywania nowych wiadomości.

B. Rozwinięcie

Prowadzimy kontemplację uczestniczącą. Przy pomocy zdań
niedokończonych pogłębiamy zrozumienie treści słów Boga
Ojca o swoim Synu.

C. Zakończenie

Kształtujemy postawę zawierzenia Jezusowi poprzez modlitwę.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstęp

Rozpoczynamy odtworzeniem z CD opowiadania:

Kuba i jego rodzice mieszkali w górach. Pewnego dnia chłopiec

był bardzo niegrzeczny i dlatego matka go ukarała. Bardzo to zasmu-
ciło Kubę. Pobiegł więc nad brzeg przepaści i stamtąd zawołał do
swojej matki: „Już cię nie lubię! Już cię nigdy więcej nie będę lubił!”
Góry odpowiedziały echem: „Już cię nie lubię! Już cię nigdy więcej
nie będę lubił!” To przeraziło Kubę, pobiegł więc z płaczem do mat-
ki i zapytał: „Kim jest ten zły mężczyzna, który mnie nie lubi?” Mama
wzięła syna za rękę, wróciła z nim nad przepaść i poprosiła: „Zawo-
łaj jeszcze raz: Kocham cię i zawsze będę cię kochać”. Kuba zrobił
to, o co prosiła go mama. W odpowiedzi usłyszał to samo wyznanie.
Mama wyjaśniła mu jeszcze: „Widzisz, takie jest życie. Co dajesz, to
otrzymujesz z powrotem”.

Następnie prowadzimy rozmowę, w trakcie której dochodzi-

my do przekonania, że głos, który usłyszał chłopiec, skłonił go
do poszukiwań i dzięki nim poznał ważną prawdę. Kończymy
pytaniem, czy jest taki głos, który mówi o Jezusie to, co naj-
ważniejsze?

B. Rozwinięcie

Zatrzymujemy się nad tekstem biblijnym Mt 3, 13-17, wy-

korzystując kontemplację uczestniczącą. W tym celu włącza-
my odpowiedni podkład muzyczny i prosimy, by uczniowie
zamknęli oczy. Katecheta spokojnie i powoli opowiada.

Jest piękny słoneczny dzień. Ale słońce wcale nie pali, bo chociaż

zupełnie blisko jest pustynia, ty stoisz nad samą rzeką, która przyjem-
nie chłodzi twoje ciało. Ta rzeka to Jordan. Przyszedłeś tu z wieloma
ludźmi, którzy jak ty, słyszeli o proroku Janie, który wzywa do nawró-
cenia i zanurza w wodzie tych, którzy chcą się nawrócić. Dziś jest tu
tłoczno i gwarno. Ale ty masz dobre miejsce blisko wody i dobrze
widzisz i słyszysz Jana. Nagle robi się cicho, ludzie zaczynają się od-
suwać. Jakiś Człowiek idzie w kierunku Jana – blisko ciebie. Rozpo-
znajesz tego Człowieka, to Jezus. Słyszałeś o Nim. Mówi, że jest Two-

6. Jezus – umiłowany Syn Ojca

Audycja

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

im Zbawicielem, Mesjaszem, że uwolni cię od lęku, grzechu i zła.
Mówi, że Bóg jest miłosierny. Zastanawiałeś się, czy wierzysz Jego
słowom?

Jezus podchodzi do Jana i prosi o chrzest. Jan pada przed Nim na

kolana i z drżeniem w głosie mówi: „To ja potrzebuję chrztu od Cie-
bie, a Ty przychodzisz do mnie?” Słyszysz cichą odpowiedź Jezusa:
„Pozwól teraz, bo tak godzi się nam wypełnić wszystko, co sprawie-
dliwe”. O czym oni mówią? Jan wstaje i wchodzi za Jezusem do rze-
ki. Jest tak cicho, że chyba nawet najdalej stojący słyszą leniwy szum
spokojnej rzeki. Wszystko dzieje się szybko: ledwie Jan polał głowę
Jezusa, natychmiast Jezus wychodzi z rzeki. Jan, nieruchomy jak ty,
patrzy na Niego. W tym momencie widzisz coś zaskakującego: jak-
by gołąb spada spod bezchmurnego nieba wprost na Jezusa. To nie
mógł być gołąb, przecież musiałby gdzieś tu być. Nawet nie zdążyłeś
się nad tym zastanowić, gdy usłyszałeś dochodzący gdzieś z wysoka
niesamowity głos: Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodo-
banie (włączamy uczniów w opowiadanie, prosząc, by to zdanie
powtórzyli jak echo). To wszystko trwało chwilę. Ktoś obok ciebie
szepce: „To był głos Boga”. Jezus powoli odchodzi w stronę pustyni
przez nikogo nie zatrzymywany. Czy Mu ufasz? Czy jest On dla cie-
bie umiłowanym Synem Boga, którego chcesz słuchać? Jeśli tak – idź
za Nim.

Następnie dzielimy klasę na grupy. Każda z nich otrzymu-

je zdanie niedokończone: Ten jest mój Syn umiłowany...
Uczniowie mają dokończyć rozpoczęte zdanie inaczej niż
wypowiedział je Bóg, ale tak, aby to zdanie było potwierdze-
niem posłannictwa Jezusa. Każda grupa szuka maksymalnie
wielu zakończeń.

Po wykonaniu tego zadania uczniowie prezentują wyniki

pracy i wspólnie wybierają zdanie, które najlepiej oddaje to, co
Bóg mówi o Jezusie. Zdanie to wszyscy zapisują w zeszycie.

C. Zakończenie

Prowadzimy modlitwę na wzór modlitwy wiernych, którą

kończymy słowami: Ten jest mój Syn umiłowany, w którym
mam upodobanie. Można posłużyć się wezwaniami z podręcz-
nika lub zachęcić uczniów do ułożenia własnych.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Praca

w grupach

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS – UMIŁOWANY SYN OJCA
Zapis stanowi zdanie wybrane wspólnie z klasą.

4. Praca domowa

Byłeś wśród ludzi obserwujących chrzest Jezusa nad Jordanem.
Napisz list do przyjaciela, w którym opiszesz mu to wydarze-
nie oraz uczucia, jakie w tobie wywołało to, co widziałeś i sły-
szałeś.

6. Jezus – umiłowany Syn Ojca

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

7. JEZUS – BARANEK BOŻY

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Zapoznanie ze świadectwem Jana Chrzciciela o Jezusie Me-

sjaszu. Wychowanie do dziękczynienia za ofiarę zbawczą Je-
zusa.

Treść orędzia zbawczego

Jan Chrzciciel nad brzegiem Jordanu głosił bliskie przyjście

Mesjasza i przygotowywał ludzi na Jego przyjście. Pierwsze
świadectwo Jana o Jezusie jest świadectwem człowieka, któ-
ry jeszcze Go nie zna, ale już Mu ufa. Swoje zaufanie opiera
na posłuszeństwie wobec Boga i zawierzeniu Jego obietnicom.
Bóg daje Janowi poprzez znaki teofanii nad Jordanem rozpo-
znać w Jezusie Mesjasza. W czasie tego spotkania Jan staje się
świadkiem i prorokiem. Potwierdza posłannictwo Jezusa i Je-
go Boże synostwo swoim autorytetem wobec tych, którzy przy-
chodzili nad Jordan. Zapowiada także ofiarną śmierć Jezusa,
nawiązując do paschalnej ofiary Izraelitów. Nazywa Go „Ba-
rankiem Bożym” gładzącym grzech, wyjaśniając w ten sposób
sens paschalnej ofiary Jezusa i jednocześnie nadaje nowy sens

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

wydarzeniom, które w Starym Przymierzu zapowiadały zbaw-
cze dzieło.

Metody i środki dydaktyczne

metoda „słoneczka”;
pogadanka;
wywiad;
audycja liturgiczna;
wycinki z gazet na temat poszukiwania świadków zdarzeń;
nagranie śpiewu „Baranku Boży”.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Pokazujemy rolę świadka i świadectwa w poznawaniu rzeczy-
wistości.

B. Rozwinięcie

Korzystając z tekstu biblijnego i treści podręcznika, wyjaśnia-
my znaczenie określeń, którymi Jan nazwał Jezusa.

C. Zakończenie

Dziękujemy za ofiarę, którą składa Jezus – Baranek Boży.

2. Katecheza

A. Wstęp

Przynosimy wycinek z prasy dotyczący poszukiwania

świadków jakiegoś zdarzenia. Po zapoznaniu z jego treścią

7. Jezus – Baranek Boży

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

i krótkiej rozmowie, metodą „słoneczka” szukamy odpowiedzi
na pytanie: Kto to jest świadek? Podsumowując tę część pra-
cy uczniów zwracamy uwagę, że świadek jest przekonany o ta-
kim przebiegu wydarzeń, jaki przedstawia. Jego świadectwo
wyraża jego przekonanie. Ze świadectwem i świadkiem mamy
też do czynienia w spotkaniu człowieka z Chrystusem. Czy
znamy takiego świadka, który pierwszy rozpoznał w Jezusie
Mesjasza?

B. Rozwinięcie

Prosimy, aby uczniowie w parach przeczytali tekst J 1, 29-

34, a następnie przeprowadzili wywiad reportera z Janem
Chrzcicielem. Treścią wywiadu będzie spotkanie Jana z Mesja-
szem. Zwracamy uwagę, że zarówno w pytaniach, jak i odpo-
wiedziach uczniowie mogą wykorzystać wiadomości wyjaśnia-
jące trudne pojęcia z tekstu biblijnego, znajdujące się w treści
katechezy. Po zakończeniu pracy wybrane pary prezentują jej
efekty. W podsumowaniu powinny znaleźć się następujące tre-
ści: Jan Chrzciciel, nazywając Jezusa Barankiem Bożym, wska-
zuje na los, który czekał Syna Bożego. Był to los podobny do
losu baranka, którego Żydzi składali Bogu w ofierze. Tym sa-
mym zapowiada, że Jezus odda swe życie za grzeszników, by
mogli znów być przyjaciółmi Boga.

C. Zakończenie

Odtwarzamy z CD liturgiczny śpiew: „Baranku Boży” i pro-

simy, by uczniowie przypomnieli, kiedy modlimy się tymi sło-
wami. Wyjaśniamy, że podczas Mszy Świętej uczestniczymy
w ofierze, którą Jezus składa swojemu Ojcu za nasze grzechy,
a Krew Jezusa, Baranka Bożego wyzwala nas z niewoli zła.
Razem z uczniami powtarzamy aklamację „Baranku Boży”
i czynimy ją wspólną modlitwą dziękczynną za wyzwolenie
z grzechu.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Kto to jest

świadek?

Wywiad

z Janem

Chrzcicielem

Baranku

Boży

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS – BARANEK BOŻY
Zapisem do zeszytu będzie jedno pytanie i odpowiedź z treści
wywiadu, które wyjaśniają, co to znaczy, że Jezus jest Baran-
kiem Bożym.

4. Praca domowa

Wyjaśnij, dlaczego na wielkanocnym stole stawiamy baranka
z chorągiewką.

7. Jezus – Baranek Boży

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

8. JEZUS – WIĘCEJ NIŻ PROROK

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Odkrywanie tajemnicy Jezusa – Syna Człowieczego. Pro-

wadzenie do wyznania wiary w Jezusa, Syna Człowieczego.

Treść orędzia zbawczego

Tajemnicę Jezusa zgłębiają wszyscy ludzie (por. Mt 16, 13-

17). Nie jest On zwykłym rabinem wyjaśniającym Pismo, ani
tylko prorokiem, który ogłasza wyroki Boże. Nie waha się rów-
nież przyrównywać siebie do wielkich osobistości Starego
Testamentu: Oto tu jest coś więcej niż Jonasz... coś więcej niż
Salomon (Mt 12, 30). Sam odwołuje się do określeń powszech-
nie używanych w ówczesnym judaizmie, takich jak Syn Boży,
Syn Człowieczy. Nie podjął jednak inicjatywy ogłaszania sie-
bie Mesjaszem – był to bowiem tytuł, którego wieloznaczność
usunęła dopiero śmierć na krzyżu. Jednak na drogę uznania
w Nim Mesjasza sam wprowadza współczesnych mu ludzi, gdy
zabrania uczniom wyjawiania prawdy o sobie (por. Mk 8, 27-
30), gdy pozwala obwoływać się Synem Dawida (por. Mt 21,
1-9), albo gdy na pytanie arcykapłana: Czy ty jesteś Synem
Bożym?, odpowiada: Tyś powiedział (Mt 26, 64).

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

W całym procesie objawiania siebie Jezus nie przywiązuje

znaczenia do tych tytułów, które mogły sfałszować autentycz-
ność związków, jakie pragnął ustanowić między sobą a ludź-
mi. Przedstawiając się jako zwykły człowiek, którego stosunek
zarówno do Ojca, jak i do ludzi jest wyjątkowy, Jezus stawia
decydujące pytanie: A wy za kogo Mnie uważacie? (Mt 16, 15).
Poprawną odpowiedź na to pytanie uczniowie Jezusa mogą dać
dopiero wtedy, gdy odkryją – dzięki otrzymanemu na chrzcie
świętym darowi wiary – sens życia, śmierci i zmartwychwstania
Jezusa.

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
praca z tekstem biblijnym;
klasyfikacja;
schemat do klasyfikacji;
tekst wyznania wiary z obrzędów chrztu.

Literatura pomocnicza

W. Kasper, Jezus Chrystus, Warszawa 1983.
H. U. von Balthasar, Czy Jezus nas zna? Czy my znamy Jezu-
sa?, WAM, Kraków 1998.
K. Rahner, Podstawowy wykład wiary, Pax, Warszawa 1986.
T. Jelonek, Biblijna historia zbawienia, Kraków 1995.
X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Pallottinum, Po-
znań 1994.
W. Kubik, Zarys dydaktyki katechetycznej, Kraków 1990.
Metody aktywizujące w katechezie, Klanza, Lublin 1998.

8. Jezus – więcej niż prorok

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Wskazujemy, że są wśród nas osoby mniej lub bardziej znane.
W tym kontekście stawiamy problem katechezy: Kim jest Je-
zus, którego tajemnicę starają się poznać wszyscy ludzie.

B. Rozwinięcie

W kilku etapach odkrywamy tajemnicę Jezusa – Syna Człowie-
czego, proroka, Syna Bożego, Mesjasza. Wskazujemy, że od-
krycie pełnej tajemnicy Jezusa jest niemożliwe bez wiary
w Niego.

C. Zakończenie

Wskazujemy na związek wyznania wiary w Jezusa, Syna Czło-
wieczego z chrztem.

2. Katecheza

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy od przeprowadzenia wśród ucz-

niów minisondażu. Prosimy, by uczniowie wypisali na kartkach
trzy osoby, które według nich są znanymi postaciami. Podsu-
mowujemy wypisując je na tablicy. Pokazujemy, że niektóre są
bardziej znane, a inne mniej. Stawiamy pytanie: Czy Jezus jest
postacią znaną?

B. Rozwinięcie

Czytamy fragment Ewangelii (Mt 16, 13-17) z podziałem

na role. Następnie rozdajemy uczniom schemat, który uzupeł-
niają, analizując przeczytany tekst biblijny.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Mini sondaż

Praca

z tekstem

biblijnym

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

JEZUS

W części schematu: „W oczach współczesnych Mu ludzi”

uczniowie powinni wypisać: Eliasz, Jeremiasz, Jan Chrzciciel,
jeden z proroków; w części: „W oczach Apostołów”: Mesjasz,
Syn Boga żywego; w części: „Jezus o sobie”: Syn Człowieczy.

Prezentacje prac uczniów kończymy pytaniem: Dlaczego

tylko odpowiedź Piotra zadowala Jezusa? Uczniowie powinni
odkryć, że to sam Bóg pozwala dostrzec w Jezusie Syna Czło-
wieczego. Podkreślamy, że Piotr – udzielający odpowiedzi
w imieniu wszystkich uczniów Jezusa – utożsamia tytuł „Syn
Człowieczy” z Mesjaszem, Synem Boga. Jezus przyjmuje
wyznanie Piotra, ale równocześnie wyjaśnia mu, iż poznanie
godności Jezusa i tajemnicy Jego Osoby człowiek nie zdoby-
wa sam; ono nie pochodzi z „dołu” – od ludzi, przez ich poszu-
kiwanie przy pomocy rozumu. Poznanie Jezusa człowiek otrzy-
muje z „góry” – od Boga przez udzielony mu dar wiary. Dla-
tego Jezus tak dobitnie powiedział do Piotra: Nie objawiły ci
tego ciało i krew, lecz Ojciec mój, który jest w niebie. Wska-
zujemy, że dar wiary, rozpoznanie godności Jezusa każdy chrze-
ścijanin otrzymał od Boga na chrzcie – za pośrednictwem Ko-
ścioła – i że jest odpowiedzialny za ten dar: powinien go w so-
bie rozwijać.

8. Jezus – więcej niż prorok

W oczach

współczesnych Mu

ludzi

W oczach

Apostołów

O sobie

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

C. Zakończenie

W ostatniej części katechezy odwołujemy się do definicji: „Syn
Człowieczy” umieszczonej w słowniczku, a następnie wywie-
szamy na tablicy tekst wyznania wiary z obrzędu chrztu i pro-
simy, by uczniowie znaleźli w nim fragment, odnoszący się do
wiary w Jezusa, Syna Człowieczego. Fragment ten będzie rów-
nież modlitwą na zakończenie katechezy.

Czy wierzycie w Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela
nieba i ziemi?

Czy wierzycie w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana
naszego, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i po-
grzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy
Ojca?

Czy wierzycie w Ducha Świętego, święty Kościół powszech-
ny, obcowanie świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwych-
wstanie ciała i życie wieczne?”

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS – WIĘCEJ NIŻ PROROK
Uczniowie wklejają do zeszytu schemat wypełniony w drugiej
części katechezy.

4. Zadanie domowe

Ułóż rebus do treści dzisiejszej katechezy.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

9. JEZUS – NOWY ADAM

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie Jezusa, który zgładził grzechy świata i oparł się

pokusom szatana. Wyjaśnienie pojęcia „nowy Adam”. Zachę-
ta do walki z grzechem, pokusami i słabościami.

Treść orędzia zbawczego

Jezus jest idealnym przedstawicielem wszystkich, którzy

żyją w przymierzu Boga z ludźmi. Na podstawie fragmentu
Ewangelii o kuszeniu Jezusa na pustyni (por. Mt 4, 1-11) uka-
zujemy, że wszyscy, którzy jak Jezus chcą być wierni Ojcu,
będą doznawać podobnych do Jezusa pokus szatana. Same zaś
próby, którymi szatan chciał złamać wierność Jezusa, przypo-
minają, że także uczniowie Jezusa będą doświadczać podob-
nych prób. I tak przez zwycięstwo w próbie zachęcającej do za-
spokojenia głodu Jezus uczy, że i Jego uczniowie muszą pamię-
tać, że Bóg ma wobec nich większe zamiary niż zaspokojenie
ich potrzeb fizycznych. On odkrywa przed ludźmi, że mogą oni
być – jak Jezus – wiernymi sługami Boga. Wierności Bogu
uczy Jezus odrzucając także drugą pokusę. Także i trzecia próba

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Jezusa pokazuje, że Jego uczeń narażany jest przez szatana na
bluźnierstwo, to znaczy podważanie prawa Boga – Pana, Stwór-
cy człowieka i świata – do wyłącznego odbierania od człowieka
należnej Sobie czci. Próby, które Jezus – w odróżnieniu od
ludzkości – przeszedł zwycięsko, wyjaśniają Jego szczególną
rolę w świecie i wobec ludzkości. Jezus, Mesjasz – w odróż-
nieniu od pierwszego człowieka: Adama – jest Bogu wierny we
wszystkim. Dlatego też Jezusa nazywa się „nowym Adamem”,
by podkreślić Jego absolutną wierność Bogu w wypełnianiu
Bożej woli. Jezusowa postawa wierności Bogu całkowicie prze-
ciwstawia się postawie Adama, który uległ pokusie szatana,
przez co zaciągnął na siebie i na całą ludzkość grzech. Święty
Paweł (por. Rz 5, 12-21) mówi wyraźnie, że Adam był „typem
Tego, który miał przyjść”. Opierając się na przeświadczeniu,
że czyn pierwszego Adama spowodował powszechne następ-
stwo w postaci śmierci (por. 1 Kor 15, 21n), ukazuje taki sam,
uniwersalny pod względem zasięgu, zbawczy czyn Chrystusa,
drugiego Adama. Lecz równocześnie bardzo wyraźnie podkre-
śla różnice: z Adama rodzi się nieposłuszeństwo, potępienie
i śmierć; od Chrystusa pochodzi posłuszeństwo, usprawiedli-
wienie i życie. Co więcej, przez Adama wszedł na świat grzech;
przez Chrystusa zrodziła się o wiele obfitsza łaska. Chrześci-
janin jako syn Adama na mocy samego urodzenia, zostaje na-
stępnie odrodzony przez wiarę w Chrystusie i powiązany
w sposób trwały zarówno z pierwszym, jak i drugim Adamem.
Na każdym ciąży zatem obowiązek zwleczenia z siebie stare-
go człowieka (Ef 4, 22n; Kol 3, 9n), by przyodziać się w no-
wego człowieka. Dlatego też w rozumieniu Ewangelisty wier-
ność Jezusa ogłasza ludziom rzeczywiste nastanie nowych
czasów ostatecznego królowania wśród nich Boga.

Metody i środki dydaktyczne

gwiazda skojarzeń;
pogadanka;
praca z tekstem biblijnym;
analiza tekstu biblijnego;

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

metoda niedokończonych zdań;
tekst Rz 5, 12.18-19 w formie listu;
zdanie niedokończone dla każdego ucznia.

Literatura pomocnicza

K. Rahner, Podstawowy wykład wiary, Pax, Warszawa 1986.
H. U. von Balthasar, Credo, WAM, Kraków 1999.
H. U. von Balthasar, Czy Jezus nas zna? Czy my znamy Jezu-
sa?, WAM, Kraków 1998.
T. Jelonek, Biblijna historia zbawienia, Kraków 1995.
T. Jelonek, Jak czytać Pismo Święte, Kraków 1994.
W. J. Harrington, Klucz do Biblii, Warszawa 1982.
X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Pallottinum, Po-
znań 1994.
Z. Marek, Biblia w katechetycznej posłudze słowa, Kraków
1998.
W. Kubik, Zarys dydaktyki katechetycznej, Kraków 1990.
Metody aktywizujące w katechezie, Klanza, Lublin 1998.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy zebraniem skojarzeń do słowa „po-
kusa”.

B. Rozwinięcie

Korzystając z podręcznika i fragmentów Pisma Świętego, uka-
zujemy Chrystusa opierającego się pokusom, wskazując jed-
nocześnie, że jest On „nowym Adamem”, który wyzwala ludz-
kość z grzechu.

9. Jezus – Nowy Adam

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

C. Zakończenie

Pokazujemy sposoby odrzucenia podszeptów szatana. Zachę-
camy do wierności Bogu przez odrzucanie grzechu i pokus
szatana we własnym życiu.

2. Katecheza

A. Wstęp

Rozpoczynamy od metody „gwiazdy skojarzeń” zastosowa-

nej do słowa „pokusa”. Po zebraniu odpowiedzi stawiamy pyta-
nie: jaką postawę można przyjąć wobec podszeptów szatana?

B. Rozwinięcie

Przypominamy jak wobec podszeptów szatana zachowali

się pierwsi ludzie. Przywołujemy historię biblijnego Adama.
Prowadząc rozmowę z uczniami, tworzymy na tablicy tabelę,
w której opisujemy jego postawę.

Adam

• sprzeciwił się Bogu
• posłuchał szatana
• uległ pokusie
• zaspokoił głód, chciwość,

ciekawość

• zgrzeszył
• ...

Jaka może być inna postawa wobec pokus szatana? Rozwią-

zania szukamy w Piśmie Świętym. Korzystając z tekstu za-
mieszczonego w podręczniku (Mt 4, 1-11), uczniowie w gru-
pach odpowiadają na pytanie: Jak zachowuje się Jezus wobec
podszeptów szatana? Uczniowie prezentują wnioski, które za-
pisujemy wypełniając drugą część tabeli.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Praca

z tekstem

biblijnym

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Chrystus

• nie ulega pokusie zaspokojenia

głodu

• odrzuca pokusę władzy
• traktuje Boga poważnie, nie wysta-

wia Go na próbę

• nie oddaje pokłonu szatanowi

Podsumowując pracę grup, zwracamy uwagę, że Jezus po-

dobnie jak Adam był kuszony przez diabła, jednak w odróżnie-
niu od niego nie uległ żadnej z pokus. Był w ten sposób wier-
ny Bogu. Jezus pokazuje, że człowiek nie zostaje pozbawiony
pokus, ale może je zwyciężać.

Święty Paweł rozważając, jak Jezus zachowuje się wobec

podszeptów szatana, nazywa Go „nowym Adamem”. Dlacze-
go Jezusa można nazwać „nowym Adamem”?

Wprowadzamy pojęcie „nowego Adama”, wskazując na

analogię między tymi postaciami. Czynimy to z wykorzysta-
niem tekstu biblijnego, który umieszczamy w formie listu,
w kopercie zaadresowanej dla klasy, w której prowadzona jest
katecheza.

Bracia,
przez jednego człowieka grzech wszedł na świat, a przez
grzech śmierć, i w ten sposób śmierć przeszła na wszyst-
kich ludzi. Jak przestępstwo jednego sprowadziło na
wszystkich ludzi wyrok potępiający, tak czyn sprawiedliwy
Jednego sprowadza na wszystkich ludzi usprawiedliwienie
dające życie.

Albowiem jak przez nieposłuszeństwo jedne-

go człowieka wszyscy stali się grzesznikami, tak przez po-
słuszeństwo Jednego wszyscy staną się sprawiedliwymi.

Święty Paweł (Rz 5, 12.18-19)

Analizując tekst zwracamy uwagę, że ofiara Jezusa wyzwo-

liła ludzi z grzechu i śmierci, naprawiła grzech Adama. Każ-
dy z nas jest przez chrzest złączony z Jezusem i staje się Jego
uczniem. W ten sposób zostaje uzdrowiony, wyzwolony z grze-
chu i uzdolniony do przeciwstawiania się szatanowi.

9. Jezus – Nowy Adam

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

C. Zakończenie

Zastanawiamy się, jakie znaczenie dla naszego życia ma po-

stawa Jezusa, czego nas uczy. Katechezę kończymy „metodą
niedokończonych zdań”. Każde niedokończone zdanie wypi-
sujemy na osobnej kartce. Uczeń losuje jedną kartkę i kończy
to zdanie. Można podać jedno lub więcej zakończeń.

∗ W zwalczaniu pokus Jezus...

∗ Odrzucając szatana...

∗ Posłuszeństwo Jezusa uczy mnie...

∗ Wierność Bogu polega na...

∗ Sługą Boga jest ten, kto...

∗ Przez chrzest święty...

∗ Uczniowie Jezusa...

∗ Zwyciężając grzech...

∗ Słuchając Słowa Bożego...

∗ Swoim postępowaniem...

Prosimy, by uczniowie odczytali te zdania, które pokazują,

jak możemy naśladować Jezusa odrzucającego pokusy szata-
na. Wspólnie odmawiamy modlitwę z podręcznika, prosząc
o siłę do zwalczania pokus.

3. Zeszyt

Temat: JEZUS – NOWY ADAM
Zapis stanowi tworzona w czasie lekcji tabela.

4. Zadanie domowe

Napisz, w jaki sposób możesz w swoim życiu naśladować Jezu-
sa – Nowego Adama.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

10. JEZUS – JEGO POSŁANNICTWO

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie w nauczaniu Jezusa Boga bliskiego człowiekowi,

szukającego człowieka, wychodzącego naprzeciw niemu. Bu-
dzenie wiary w mesjańskie posłannictwo Jezusa, który pragnie
obdarować człowieka swoim życiem. Wdrażanie do pełnienia
funkcji związanych z liturgią Słowa.

Treść orędzia zbawczego

Po Janie Chrzcicielu, ostatnim i największym spośród pro-

roków, posłańcu Bożym i nowym Eliaszu, zapowiedzianym
przez Malachiasza (Mt 11, 9-14) – Jezus przedstawia się ludziom
jako Wysłannik Boży w pełnym znaczeniu tego słowa; jako Ten,
o którym mówiła Księga Izajasza (por. Iz 61, 1n; Łk 4, 17-21).

Przypowieść o dzierżawcach winnicy, mężobójcach uwydat-

nia nie tylko ciągłość pomiędzy Jego misją a posłannictwem pro-
roków, lecz także różnicę – bardzo zasadniczą, między dwoma
posłannictwami – po wysłaniu sług Ojciec rodziny wysyła
w końcu własnego Syna (por. Mk 12, 2-8). Dlatego właśnie
przyjmując lub nie przyjmując Wysłanego, tym samym przyj-

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

muje się lub odrzuca Wysyłającego (por. Łk 9, 48; 10,16), to jest
samego Ojca, który wszystko złożył w Jego ręce (por. Mt 11, 27).

Świadomość spełnienia posłannictwa Bożego, pozwalająca

dostrzec tajemnicze relacje Syna do Ojca, wyraża się w słowach
samego Jezusa: Ja się na to narodziłem i na to przyszedłem na
świat, aby dać świadectwo prawdzie. Każdy, kto jest z prawdy,
słucha mojego głosu (J 18, 37). On przyszedł głosić Dobrą
Nowinę (Mk 1, 38), szukać i zbawiać tych, co zginęli (por. Łk
19, 10). Wszystkie aspekty dokonanego przez Jezusa dzieła
zbawienia wynikają z posłannictwa, które otrzymał od Ojca na
czas nauczania w Galilei aż po ofiarę na krzyżu. Jezus wyjaśnia
sens swego mesjańskiego posłannictwa. Przekazuje ludziom
prawdę o Bogu szukającym ludzi. Jezus wyjaśnia też, dlaczego
Bóg poszukuje ludzi. Ludzie stanowią dla Boga wielką wartość,
wiele znaczą. Dlatego też Bóg pragnie obdarować ich swoim
życiem – nieśmiertelnością, szczęściem, radością. Wiara, której
Jezus domaga się od ludzi, to wiara w Jego posłannictwo (por.
J 11, 42; 17, 8.21.23.25); zakłada to wiarę w Syna jako Wysła-
nego (por. J 6, 29) oraz w Ojca jako Wysyłającego (por. J 5, 24;
17, 3). Każdy z nas przez chrzest ma udział w posłannictwie
Jezusa i jest tym samym wezwany do świadczenia o pochodzą-
cej od Boga prawdzie o człowieku.

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
artykuł prasowy;
ksero pierwszych stron gazet.

Literatura pomocnicza

A. Läpple, Od egzegezy do katechezy, Warszawa 1985.
K. Rahner, Podstawowy wykład wiary, Pax, Warszawa 1986.
A. Długosz, Pismo Święte naszym przyjacielem, Warszawa
1993.
X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Pallottinum, Po-
znań 1994.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

W. Kubik, Zarys dydaktyki katechetycznej, Kraków 1990.
Metody aktywizujące w katechezie, Klanza, Lublin 1998.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Rozmowa na temat znaczenia wywiadów przeprowadzanych ze
znanymi osobami.

B. Rozwinięcie

Korzystając z zamieszczonych w podręczniku ucznia fragmen-
tów Pisma Świętego, staramy się w grupach określić, co było
posłannictwem Jezusa.

C. Zakończenie

Uwrażliwiamy na osobisty udział w posłannictwie Jezusa,
wypływający z zawartego na chrzcie świętym przymierza z Bo-
giem.

2. Katecheza

A. Wstęp

Prowadzimy rozmowę na temat przeprowadzanych w pra-

sie, radiu, telewizji wywiadów. Pokazujemy, że dzięki nim do-
wiadujemy się czegoś o osobie, jej zadaniach, zainteresowa-
niach, celach. Osoby te chcą w ten sposób przedstawić swo-
ją misję, swoje posłannictwo. Kończymy pytaniem, jak swo-
je posłannictwo przedstawia Jezus, co jest posłannictwem
Jezusa?

10. Jezus – Jego posłannictwo

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

B. Rozwinięcie

Odpowiedzi szukamy w Piśmie Świętym. Dzielimy klasę na

grupy i każdej przydzielamy fragment tekstu z podręcznika
z zamieszczonym tam tekstem biblijnym. Grup może być 4, lub
wielokrotnie więcej – chodzi o wykorzystanie wszystkich frag-
mentów Ewangelii. Polecamy uczniom, aby wyobrazili sobie,
że są redaktorami jakiejś popularnej gazety. Ich zadaniem jest
dowiedzieć się, jakie jest posłannictwo Jezusa, wokół którego
powstało zamieszanie? Po co przyszedł i co zamierza zrobić?
Wykorzystujemy do tego metodę „artykułu prasowego”. Roz-
dajemy uczniom skserowane strony pierwszych stron gazet
z pustymi polami, w których mają wpisać swój artykuł. Następ-
nie odczytujemy i omawiamy teksty.

Grupa 1
Ewangelista Mateusz opowiada, jak Jan Chrzciciel, który już
przy chrzcie Jezusa w Jordanie wskazał, że Jezus jest oczeki-
wanym Mesjaszem, słysząc w więzieniu o czynach Jezusa po-
słał swoich uczniów

z zapytaniem: „Czy Ty jesteś Tym, który ma

przyjść, czy też innego mamy oczekiwać?” Jezus im odpowie-
dział: „Idźcie i oznajmijcie Janowi to, co słyszycie i na co
patrzycie: niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędo-
waci doznają oczyszczenia, głusi słyszą, umarli zmartwych-
wstają, ubogim głosi się Ewangelię” (Mt 11, 2-5). Przywoły-
wane w odpowiedzi Jezusa czyny, mają być dla Jana i dla
wszystkich ludzi potwierdzeniem mesjańskiego posłannictwa
Jezusa.

Grupa 2
Jezus powiedział o swoim przebywaniu wśród ludzi w ten spo-
sób: Ja się na to narodziłem i na to przyszedłem na świat, aby
dać świadectwo prawdzie. Każdy, kto jest z prawdy, słucha
mojego głosu (J 18, 37). W tym wypadku zwrócił uwagę lu-
dziom na konieczność słuchania Jego słów, jeśli chcą żyć
w prawdzie, znać prawdę. Prawda, o której mówi Jezus, doty-
czy ludzi, dotyczy ich życia z Bogiem i w Bogu. Jezus w róż-
ny sposób wyjaśniał, co znaczy żyć w prawdzie.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Praca

z tekstem

biblijnym

Jakie jest

posłannic-

two Jezusa?

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Grupa 3
Jezus w różny sposób wyjaśniał, co znaczy żyć w prawdzie.
Uczynił to między innymi w przypowieści o zagubionej owcy.
Któż z was, gdy ma sto owiec, a zgubi jedną z nich, nie zosta-
wia dziewięćdziesięciu dziewięciu na pustyni i nie idzie za zgu-
bioną, aż ją znajdzie? A gdy ją znajdzie, bierze z radością na
ramiona i wraca do domu; sprasza przyjaciół i sąsiadów i mó-
wi im: „Cieszcie się ze mną, bo znalazłem owcę, która mi zgi-
nęła”. Powiadam wam: Tak samo w niebie większa będzie ra-
dość z jednego grzesznika, który się nawraca, niż z dziewięć-
dziesięciu dziewięciu sprawiedliwych, którzy nie potrzebują
nawrócenia (Łk 15, 4-7).
Jezus wyjaśnia sens swego mesjańskiego posłannictwa. Prze-
kazuje ludziom prawdę o Bogu szukającym ludzi. Jezus wyja-
śnia też, dlaczego Bóg poszukuje ludzi. Ludzie stanowią dla
Boga wielką wartość, wiele znaczą. Dlatego też Bóg pragnie
obdarować ich swoim Jego życiem – nieśmiertelnością, szczę-
ściem, radością.

Grupa 4
Jeszcze inne wyjaśnienie przyjścia na świat Jezusa znajdzie-
my w Ewangelii napisanej przez świętego Jana Ewangelistę.
Opowiada on o tym, jak Jezus przed swoją męką i śmiercią na
krzyżu w Wieczerniku umył nogi swoim uczniom. A kiedy im
umył nogi, przywdział szaty i znów zajął miejsce przy stole,
rzekł do nich: „Czy rozumiecie, co wam uczyniłem? Wy Mnie
nazywacie Nauczycielem i Panem i dobrze mówicie, bo nim
jestem. Jeżeli więc Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wam nogi, to
i wyście powinni sobie nawzajem umywać nogi. Dałem wam
bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyni-
łem” (J 13, 12-15). Tym gestem Jezus uczy swoich uczniów
o konieczności bardzo trudnego służenia ludziom. Umywanie
nóg jest właśnie obrazem takiej trudnej służby, której od Jezu-
sa mają uczyć się Jego uczniowie. Co więcej, jeśli będą w swo-
im życiu czynić to, czego Jezus ich uczy, to będą z Nim zjed-
noczeni, będą w Nim trwać. Każdy też, kto postępuje jak Je-
zus, z Jego mocy otrzymanej na chrzcie przynosi owoc obfity
(J 15, 5).

10. Jezus – Jego posłannictwo

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Podsumowujemy wypowiedzi uczniów. Podkreślamy, że Je-

zus przyszedł nam objawić Boga bliskiego człowiekowi, któ-
ry pragnie obdarować go swoim życiem, nieśmiertelnością,
szczęściem, radością. Przypominamy, że przez chrzest mamy
udział w tym posłannictwie.

C. Zakończenie

Na chrzcie świętym otrzymaliśmy zadanie głoszenia tego,

czego dowiedzieliśmy się o Jezusie. Możemy to wypełnić po-
przez udział w liturgii. Wskazujemy na te części Mszy Świę-
tej, w których uczniowie mogą aktywnie uczestniczyć. Jeżeli
jest to możliwe, rozdzielamy konkretne funkcje liturgiczne na
najbliższą niedzielną Mszę Świętą lub inne nabożeństwo (np.
lektorzy, komentatorzy, schola, czytający wezwania modlitwy
wiernych…).

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS – JEGO POSŁANNICTWO
Zapis może stanowić treść lub ilustracja artykułu, który w cza-
sie lekcji wykonali uczniowie.

4. Zadanie domowe

Napisz krótko w zeszycie do bliskiej ci osoby telegram, SMS
lub e-mail, w których wyjaśnisz, na czym polega posłannictwo
Jezusa.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

11. JEZUS – ZAŁOŻYCIEL KRÓLESTWA

BOŻEGO

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Wyjaśnienie istoty przypowieści o królestwie Bożym.

Wdrażanie do osobistej troski o rozwój królestwa Bożego.

Treść orędzia zbawczego

Królestwo Boże jest naczelnym tematem nauczania Jezusa

Chrystusa, który chodząc po wioskach Galilei, całym swoim
życiem i nauczaniem głosił Dobrą Nowinę o Królestwie. Jest
ono tajemnicą, której naturę może ukazać tylko Jezus, gdyż
dotyczy ona Jego samego i dzieła, którego dokonał. Tajemni-
ce królestwa Bożego zostają nam stopniowo objawiane poprzez
przypowieści, które głosi Jezus. Od początków istnienia Ko-
ścioła przypowieścią nazywa się opowiadanie, którym Chry-
stus ilustruje swoją naukę. Jej istotą jest porównanie – obraz
zaczerpnięty z rzeczywistości, której doświadczali Jego słucha-
cze, lecz oznaczający rzeczywistość objawioną przez Boga.
Przypowieść jest pewnym pouczeniem, zmuszającym jednak
do refleksji, do zastanowienia się nad nim, do właściwego jej

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

zrozumienia. Mówiąc w przypowieściach, Pan Jezus chciał
otworzyć nie tylko uszy swoich słuchaczy na słowa, które
mówił, lecz przede wszystkim ich serca na wiarę, do której
wzywał. W przypowieściach o skarbie ukrytym w roli i drogo-
cennej perle (por. Mt 13, 44-46 ), Jezus wskazał na królestwo
Boże jako wartość najwyższą dla człowieka. Zakopywanie
skarbów było bardzo powszechne w czasach Jezusa i wskazy-
wało na wielką wartość ukrytego przedmiotu. Jezus posługu-
jąc się tym porównaniem, chciał zwrócić uwagę na wartość
królestwa Bożego, ale również na wielkoduszną decyzję czło-
wieka, który zapragnął je posiadać. Również kupiec podjął
wyrzeczenie, aby zdobyć piękną perłę, najcenniejszy klejnot.
W obydwu opowiadaniach człowiek wyprzedawszy wszystko
co miał, zdobył dokładnie tyle, ile było mu potrzeba do zdoby-
cia roli. Królestwo jest darem Bożym w najpełniejszym tego
słowa znaczeniu, jest skarbem, o którego zdobycie należy się
troszczyć za cenę wszystkiego, co się posiada. Dla zdobycia
Królestwa warto więc podjąć się największych wyrzeczeń
i każdemu starczy tego, co ma, jeśli wielkodusznie i całym ser-
cem będzie się o nie starał. W przypowieściach Jezus wskazu-
je na to, co dla nas powinno być najważniejsze – starajcie się
naprzód o królestwo Boga i Jego sprawiedliwość, a wszystko
inne będzie wam dodane (Mt 6, 33). Na każdej Mszy Świętej
– w liturgii Słowa, Jezus otwiera nasze serca i zaprasza do kró-
lestwa Bożego – zachęca, abyśmy się o nie starali całym sobą
i umieli przyjąć tajemnicę zbawienia.

Metody i środki dydaktyczne

piramida wartości;
pogadanka;
zmiana metafory;
praca z tekstem;
praca ze zdjęciami;
małe kartki;
arkusze szarego papieru;
ilustracje.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Literatura pomocnicza

A. Jankowski, Królestwo Boże w przypowieściach, Pallottinum,
Poznań 1981.
A. Läpple, Od egzegezy do katechezy, Warszawa 1985.
W. J. Harrington, Klucz do Biblii, Warszawa 1982.
X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Poznań 1994.
Metody aktywizujące w katechezie, Klanza, Lublin 1998.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Za pomocą „piramidy wartości” ukazujemy uczniom, że każ-
dy ma w swoim życiu rzeczy i sprawy nadrzędne, dla których
gotów jest do największych poświęceń.

B. Rozwinięcie

Na podstawie tekstu Ewangelii wyjaśniamy naukę Jezusa o kró-
lestwie Bożym i znaczenie terminu „przypowieść”.

C. Zakończenie

W podsumowaniu zachęcamy do osobistej troski o zwój kró-
lestwa Bożego.

2. Katecheza

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy zbudowaniem „piramidy warto-

ści”. W tym celu rozdajemy uczniom małe kartki i prosimy, by

11. Jezus – Założyciel królestwa Bożego

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

na każdej z nich wypisali jedną osobę, rzecz, które są dla nich
ważne. Następnie prosimy, by uczniowie z wypisanych warto-
ści ułożyli piramidę. Podkreślamy, że wartość najcenniejsza jest
jedna i powinna się znaleźć na szczycie. W ćwiczeniu zmierza-
my do uświadomienia uczniom, że każdy ma w swoim życiu
rzeczy i sprawy nadrzędne, dla których gotów jest do najwięk-
szych poświęceń. Następnie stawiamy pytanie: Co było najważ-
niejsze w życiu i nauczaniu Pana Jezusa, czemu poświęcał
najwięcej czasu, o czym najchętniej mówił?

B. Rozwinięcie

Wyjaśniamy, że Jezus mówiąc o sprawach najważniejszych,

posługiwał się przypowieściami. Prosimy, by uczniowie ze słow-
nika odczytali definicję przypowieści i ustalamy, że w przypo-
wieści można wyróżnić dwa poziomy: sytuację z życia i jej zna-
czenie religijne. Następnie dzielimy uczniów na 3-5 osobowe
grupy. Odczytujemy tekst Mt 13, 44-46 i przy zastosowaniu
metody „zmiany metafory”, polecamy uczniom znaleźć nowe
metafory do biblijnych określeń królestwa Bożego. Istotą tej
metody jest głębsze zrozumienie sensu wskazanego tekstu. Za-
daniem grup jest wskazanie nowych metafor (porównań) do tek-
stu: Królestwo niebieskie podobne jest do skarbu ukrytego w roli
lub Królestwo niebieskie podobne jest do kupca, poszukujące-
go pięknych pereł. Chodzi o to, aby tych metafor, odnoszących
się do różnych dziedzin życia, było jak najwięcej. Metafory za-
pisujemy na szarym papierze, który rozdajemy każdej z grup.
Następnie należy wskazać głębszy sens tych metafor, aby póź-
niej wybrać w każdej grupie tę, która zdaniem grupy jest najbliż-
sza określeniu zaczerpniętemu z czytanej wcześniej Ewangelii.
Po zakończeniu ćwiczenia odczytujemy wszystkim wybrane me-
tafory i podsumowujemy wyjaśniając, że Jezus podkreśla potrze-
bę troski o królestwo Boże, a znalezienie go może zmienić ży-
cie człowieka, czyli nadać mu nową wartość.

C. Zakończenie

Zastanawiamy się, w jaki sposób w codziennym życiu po-

winna wyrażać się troska o królestwo Boże. Rozkładamy ilu-

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Co jest dla

mnie naj-

ważniejsze?

Zmiany

metafory

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

stracje przedstawiające, jak można zabiegać o królestwo Boże
(Msza Święta, modlitwa, pomoc innym, sumienne wypełnia-
nie swoich obowiązków). Zwracamy uwagę na konieczność za-
ufania Bogu, stawiania Go na pierwszym miejscu w swoim ży-
ciu, troskę o rozwój wiary w Jezusa i przyniesione przez Nie-
go zbawienie. Dokonuje się to m.in. przez pełne uczestnictwo
we Mszy Świętej, uważne słuchanie słowa Bożego, które wy-
maga od nas – tak jak od słuchaczy przypowieści Jezusa – słu-
chania sercem i dostrzeżenia głębszego sensu Jego nauki,
a przez to również zmiany życia. Modlimy się słowami Ojcze
nasz. Podkreślamy, że w codziennej modlitwie i w każdej Mszy
Świętej prosimy, by królestwo Boże rozwijało się w nas.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS – ZAŁOŻYCIEL KRÓLESTWA BOŻEGO
Zapis stanowią wybrane przez uczniów metafory królestwa
Bożego.

4. Praca domowa

Napisz lub narysuj, co możesz zrobić, aby lepiej wypełniać
naukę Pana Jezusa o Królestwie.

11. Jezus – Założyciel królestwa Bożego

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

12. ZAŁOŻENIE KRÓLESTWA BOŻEGO

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie Jezusa jako fundamentu królestwa Bożego, do

którego zaproszeni są wszyscy ludzie. Rozpoznawanie warto-
ści założonego przez Jezusa królestwa Bożego. Kształtowanie
postawy słuchania i rozumienia słowa Bożego.

Treść orędzia zbawczego

Jezus podczas całego swego nauczania głosił Dobrą Nowi-

nę o zbawieniu. Tę Dobrą Nowinę Jezus nazwał Ewangelią
o królestwie. Tłumaczył, że jest ono darem Boga przez Niego
ofiarowanym ludzkości, który przyrównał do zasianego ziar-
na. Królestwo przychodzi wtedy, gdy w serca ludzi jest wsie-
wane słowo Boże – na wzór owego ziarna, które zostało rzu-
cone w ziemię po to, aby wzrastało (por. Mt 13, 2-9.18-23). Bę-
dzie ono wzrastać dzięki własnej wewnętrznej mocy, podob-
nie jak ziarno gorczycy (por. Mt 4, 26-29). Słowo to przenik-
nie cały świat, tak jak kwas włożony do ciasta (por. Mt 13, 33).
Jego skromne początki tworzą kontrast z zapowiedzianą przy-
szłością. Jezus bowiem naucza Żydów w Palestynie, a spośród
nich tylko niewielu uczniów otrzyma Królestwo (por. Łk 12,

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

32). To samo Królestwo ma się stać tak potężne, że zgromadzi
w swoim łonie wszystkie narody. Istniejąc na ziemi jedynie
w takiej mierze, w jakiej słowo Boże jest przyjmowane przez
ludzi (por. Mt 13, 23), może uchodzić za rzeczywistość niewi-
dzialną – objawia się jednak jak dobre ziarno zmieszane na roli
z kąkolem (por. Mt 13, 24). Jezus mówił też o potrzebie współ-
działania ludzi [ziarna] w rozwijaniu daru Boga – królestwa
Bożego. Na przykładzie losów ziarna – w obrazie zniszczenia
ziarna czy też wyrastającej z niego rośliny – Jezus wyjaśnia
swoim uczniom, co może się stać z zasianą w ich sercach Ewan-
gelią o zbawieniu, jeśli nie będą o nią się troszczyć, jeśli nie
będą według niej żyć. Dar Boga – zbawienie przyniesione przez
Jezusa – może z różnych powodów zostać zniszczony. W ten
sposób Jezus mówił, że chociaż niekiedy Ewangelia o zbawie-
niu będzie niszczona, odrzucana przez ludzi, to jednak zawsze
któreś z przekazujących ją ziaren będzie przynosiło obfity –
stokrotny, sześćdziesięciokrotny, czy trzydziestokrotny – plon,
owoc. Z tego też powodu uczniowie Jezusa mają nieustannie
troszczyć się o otrzymany od Boga przez Niego dar wiary i tym
darem dzielić się z innymi. Jednak nie każde wrzucone w zie-
mię ziarno Dobrej Nowiny – nie każde dzielenie się z innymi
prawdą o zbawieniu – przynosi owoce, ponieważ ludzie nie
zawsze dbają o poprawne odczytanie i zrozumienie Dobrej
Nowiny o zbawieniu. Zaniedbanie wysiłku poznawania Jezu-
sa, niekiedy lenistwo, niestałość czy wygodnictwo, powodują
obumieranie w człowieku, a także wokół niego rzuconego
przez Jezusa dobrego ziarna Ewangelii, obietnicy udziału w ży-
ciu z Bogiem w Jego królestwie, obietnicy zbawienia. Tak samo
należy rozumieć wypowiedź Jezusa o żyznej ziemi. Są nią
wszyscy ci, którzy starają się coraz lepiej zrozumieć słowa
Jezusa i wprowadzać je w swoje życie.

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
praca z tekstem biblijnym;
elementy do budowy domu;
schemat tabeli.

12. Założenie królestwa Bożego

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Literatura pomocnicza

W. J. Harrington, Klucz do Biblii, Warszawa 1982.
X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Pallottinum, Po-
znań 1994.
W. Kubik, Zarys dydaktyki katechetycznej, Kraków 1990.
Metody aktywizujące w katechezie, Klanza, Lublin 1998.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy pogadanką, w trakcie której wyja-
śniamy i ilustrujemy znaczenie fundamentu.

B. Rozwinięcie

Wyjaśniamy znaczenie przypowieści o siewcy.

C. Zakończenie

Ukazujemy, że uważne słuchanie Ewangelii głoszonej podczas
niedzielnej Mszy Świętej, stwarza możliwość wydawania do-
brych plonów.

2. Katecheza

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy budowaniem domu. Układamy na

tablicy poszczególne elementy z kolorowego papieru. Wska-
zujemy znaczenie fundamentu i fakt, że charakter i atmosferę
domu będą tworzyć mieszkający w nim ludzie. Stawiamy py-
tanie: Jak się ma sprawa z założeniem królestwa Bożego?

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Budowanie

domu

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

B. Rozwinięcie

Prosimy, by uczniowie przeczytali fragment z podręcznika,

na podstawie którego ustalamy, że Jan Chrzciciel zapowiedział,
że Ten, który idzie po nim, założy królestwo Boże. Wskazuje-
my w ten sposób, że Jezus jest fundamentem królestwa Bożego
i zaprasza do niego wszystkich ludzi. Jaki może być los tego za-
proszenia? Odpowiedzi szukamy w Piśmie Świętym. Każdy
uczeń otrzymuje schemat tabeli i w oparciu o teksty biblijne Mt
13, 3-8 i Mt 13, 18-23 wypełnia ją. Przypominamy istotne ele-
menty przypowieści poznane na poprzedniej katechezie.

Podsumowujemy pracę uczniów, wyjaśniając, że królestwo

Boże ma charakter duchowy. Nie da się go zniszczyć material-
ną bronią. Mogą do niego należeć wszyscy, którzy mają wła-
ściwy stosunek do Boga, którzy kierują się zasadami Królestwa
i którzy chcą z Jezusem współpracować, aby wydać duży plon.

SYTUACJA Z ŻYCIA

ZNACZENIE RELIGIJNE

Po wypełnieniu tabela powinna wyglądać następująco:

SYTUACJA Z ŻYCIA

ZNACZENIE RELIGIJNE

Ziarna padły na drogę, nadleciały
ptaki i wydziobały je.

Droga oznacza człowieka,
który słucha słowa o
Królestwie, ale nie rozumie
ich.

Ziarna padły na miejsce skaliste,
powschodziły, słońce przypaliło
je i uschły.

Miejsce skaliste oznacza tego,
kto przyjmuje słowo Boże, ale
jest niestały.

Ziarna padły między ciernie,
ciernie wybujały i zagłuszyły je.

Ciernie oznaczają tego, kto
słucha słowa, ale troski
doczesne zagłuszają słowo.

Ziarna padły na ziemię żyzną i
wydały plon.

Ziemia żyzna oznacza tego, kto
słucha słowa, rozumie je i
wydaje plon.

12. Założenie królestwa Bożego

Praca
z tekstem.
Tworzenie
tabeli

SYTUACJA Z ŻYCIA

ZNACZENIE RELIGIJNE

Ziarna padły na drogę, nadleciały
ptaki i wydziobały je.

Droga oznacza człowieka,
który słucha słów o Królestwie,
ale nie rozumie ich.

Ziarna padły na miejsce skaliste,
powschodziły, słońce przypaliło
je i uschły.

Miejsce skaliste oznacza tego,
kto przyjmuje słowo Boże, ale
jest niestały.

Ziarna padły między ciernie,
ciernie wybujały i zagłuszyły je.

Ciernie oznaczają tego, kto
słucha słowa, ale troski
doczesne zagłuszają słowo.

Ziarna padły na ziemię żyzną
i wydały plon.

Ziemia żyzna oznacza tego, kto
słucha słowa, rozumie je
i wydaje plon.

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

C. Zakończenie

Następnie prowadzimy pogadankę prowadzącą do odkrycia,

że w sercu każdego człowieka na chrzcie świętym zostało po-
siane ziarno słowa Bożego, które każdy powinien w swoim
życiu rozwijać. Powracamy do idei domu, zbudowanego
w pierwszej części katechezy i wyjaśniamy, że podobnie jak od
mieszkańców domu zależy jego atmosfera i dobre samopoczu-
cie, tak i w królestwie Bożym każdy jest odpowiedzialny za
wzrost ziarna i powinien się o to w swoim życiu troszczyć.
Uświadamiamy, że zaniedbanie wysiłku poznawania Jezusa,
niekiedy lenistwo, niestałość czy wygodnictwo powodują ob-
umieranie w człowieku ziarna – obietnicy udziału w życiu
wiecznym z Bogiem. Jedną z możliwości zapobiegania temu
jest uważne słuchanie na Mszy Świętej słowa, które kieruje do
każdego Jezus i wypełnianie nauki, którą głosi. Doprowadza-
my do refleksji, w której każdy uczestnik katechezy będzie
mógł sobie odpowiedzieć, co może zrobić w swoim środowi-
sku, aby razem z Jezusem – założyć lub umocnić królestwo
Niebieskie, a także mieć w nim swój udział.

3. Zeszyt ucznia

Temat: ZAŁOŻENIE KRÓLESTWA BOŻEGO
Zapis stanowi tabela, uzupełniona i wklejona w drugiej części
katechezy.

4. Praca domowa

Posłuchaj uważnie słów Ewangelii, które podczas niedzielnej
Eucharystii kieruje do ciebie Jezus. Zapisz, co możesz zrobić,
aby – starając się o zdobycie Królestwa – wydać plon.

Pogadanka:

Jak budować

królestwo

Boże wśród

nas?

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

13. GOSPODARZ KRÓLESTWA BOŻEGO

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie Boga, którego dobroć przekracza granice sprawie-

dliwości. Rozwijanie postawy wdzięczności za dobroć okazy-
waną nam przez Pana Boga.

Treść orędzia zbawczego

Przypowieść o robotnikach w winnicy uświadamia nam, że

w królestwie Bożym dobrodziejstwa i nagrody otrzymuje się
z dobroci i miłości Boga, a nie na podstawie zasług czy czasu
służby. W Królestwie nie ma miejsca na zawiść czy chciwość.
Właściciel winnicy reprezentuje Boga w Królestwie (Iz 5, 1-
7). Wczesny ranek, kiedy zostali wynajęci pierwsi robotnicy,
odpowiada mniej więcej godzinie szóstej rano – o tej godzinie
zaczynał się, zwykle dwunastogodzinny, dzień pracy. Kolejne
wymienione w przypowieści pory dnia to: godzina dziewiąta
rano, południe, godzina piętnasta i siedemnasta. Denar był
zwyczajowym wynagrodzeniem za dzień pracy. Właściciel
winnicy szuka ludzi, którzy nie mają pracy, a więc pozbawio-
nych zarobku i najmuje ich do pracy w swojej winnicy.

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Mniej więcej o osiemnastej właściciel wzywa rządcę i poleca
mu wypłacić należność robotnikom, zgodnie z prawem (Kpł 19,
13; Pwt 24, 15). Każe mu jednak uczynić to poczynając od
ostatnich, a kończąc na pierwszych, aby zaznaczyć, że chociaż
ci ostatni pracowali tylko jedną godzinę otrzymają to, co jest
niezbędne do życia, tak samo jak ci, którzy mozolili się przez
cały dzień. Podobnie ci, którzy przychodzą do Królestwa
w ostatniej godzinie, otrzymają takie same dobrodziejstwa
życia wiecznego, jak ci, którzy przyszli wcześniej (por. Ez 18,
21-23). Dobroć Boża nie może być przedmiotem dyskusji.
Szemrającym przypomina się, że otrzymali to, na co się wcze-
śniej zgodzili. Nie stała się żadna niesprawiedliwość, lecz każ-
dy otrzymał według dobroci Boga.

Metody i środki dydaktyczne

rozsypanka;
pogadanka;
identyfikacja z postacią biblijną;
elementy rozsypanki;
nagranie Mt 20, 1-16.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Ustalamy cechy dobrego gospodarza.

B. Rozwinięcie

Odkrywamy sens przypowieści o robotnikach w winnicy.

C. Zakończenie

Układamy modlitwę dziękczynną za dar zbawienia.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstęp

Tworzymy na tablicy rozsypankę, której elementy stanowią

nazwy urzędów i miejsc, w których są one sprawowane.
Uczniowie dobierają poszczególne elementy. W wyniku pra-
cy powinniśmy otrzymać:

ojciec – rodzina
dyrektor – szkoła, zakład pracy
proboszcz – parafia
sołtys – wieś
wójt – gmina
burmistrz – małe miasto
prezydent – duże miasto

Następnie prowadzimy pogadankę, w wyniku której usta-

lamy, że osoby te są gospodarzami w omawianych miejscach.
Zastanawiamy się, jakie są cechy dobrego gospodarza. Ucznio-
wie powinni dostrzec, że są to: dobro i sprawiedliwość wzglę-
dem wszystkich, uczciwość, prawdomówność, troska o wspól-
ne dobro. Stawiamy pytanie, kto jest gospodarzem królestwa
Bożego. Jakie są cechy tego gospodarza?

B. Rozwinięcie

Odpowiedzi szukamy w Piśmie Świętym. W tym celu od-

twarzamy z CD

przypowieść o robotnikach w winnicy (Mt 20,

1-16). Prosimy, by uczniowie zastanowili się, o kim myśli Pan
Jezus, opowiadając o gospodarzu. Następnie każdy uczeń pró-
buje wyrazić odczucia poszczególnych postaci. Każdemu
uczniowi przypisujemy jedną osobę. Jedna część klasy wyra-
ża odczucia osób zatrudnionych przed świtem (np. „Dobrze, że
udało mi się znaleźć pracę”; „Zarobię dzisiaj jednego denara”;
„Przez cały dzień ciężko się umęczę”; „Dlaczego inni dostają
tyle co ja, skoro mniej pracowali”). Uczniowie grupy drugiej
przygotowują odczucia zatrudnionych w połowie dnia (na przy-

13. Gospodarz królestwa Bożego

Cechy do-
brego go-
spodarza

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

kład: „A jednak znalazłem dzisiaj jakąś pracę”; „Może uda mi
się jeszcze coś zarobić”; „Ciekawe, ile mi zapłaci gospodarz”;
„Dlaczego otrzymałem tyle samo, co inni”).

Uczniowie grupy trzeciej opisują spostrzeżenia z punktu wi-

dzenia robotników zatrudnionych pod koniec dnia („Może coś
mi zapłacą”; „Przynajmniej nie będę się nudził”; „Wstyd mi,
że gospodarz zapłacił mi tyle, co innym, ale jego prawo”). Na-
leżący do grupy czwartej przedstawiają odczucia gospodarza
(„Mam możliwość okazania dobra”, „Dobrze, że udało się tę
pilną pracę wykonać”, „Czy nie uznają mnie za niesprawiedli-
wego”, „Nie interesuje mnie to, co inni pomyślą”).

Następnie uczniowie przedstawiają odczucia, które towa-

rzyszyły im podczas czytania fragmentu Pisma Świętego. Zwra-
camy uwagę, że Jezus często w przypowieściach przedstawiał
samego Pana Boga. Ustalamy z uczniami, co o Bogu mówi
Jezus w tej przypowieści. Pomagamy uczniom odkryć, że Bóg
jest dobry dla wszystkich i ma do tego prawo.

C. Zakończenie

Prosimy, aby uczniowie ułożyli własną modlitwę, w której

podziękują Panu Bogu za Jego dobroć i hojność względem
każdego człowieka. Zwracamy uwagę na to, iż dziękując pa-
miętamy o wszelkich dobrach, jakie otrzymaliśmy sami z rąk
naszego Stwórcy. Modlitwa może przyjąć formę spontanicz-
nych wezwań, tworzących jedną modlitwę całej wspólnoty
klasowej.

3. Zeszyt ucznia

Temat: GOSPODARZ KRÓLESTWA BOŻEGO
Zapis stanowi modlitwa ułożona przez uczniów.

4. Praca domowa

Napisz, na czym może polegać twoja praca w winnicy Boga?

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

Moje po-

dziękowanie

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

14. DZIEJE KRÓLESTWA BOŻEGO

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Zapoznanie uczniów z nauczaniem Pana Jezusa dotyczącym

przyszłości królestwa Bożego. Zachęta do uczestnictwa w sa-
kramentach, dzięki którym uczestniczymy w budowaniu kró-
lestwa Bożego w codziennym życiu.

Treść zbawczego orędzia

Przypowieść o ziarnie porównuje królestwo Boże do ziar-

na, które dzięki własnym siłom witalnym, niezależnie od pra-
cy rolnika, rozwija się i dojrzewa do żniwa. Podobnie królestwo
Boże założone na ziemi, mocą nadprzyrodzonych energii roz-
wijać się będzie powoli, lecz stale, aż do pełnej dojrzałości.

Znikomość ziarna gorczycy była przysłowiowa i została wy-

korzystana przez Jezusa do ukazania kontrastu między skrom-
nym początkiem Królestwa a jego ostatecznym rozwojem.
Drzewo z ptakami gnieżdżącymi się w jego gałęziach – to sym-
bol wielkości królestwa mesjańskiego, które jest otwarte na
wszystkich i oznacza bezpieczeństwo i ochronę. Również przy-
powieść o zaczynie ukazuje rozwój Królestwa i jego wzrost
w sercach ludzi i w ich życiu.

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Każdy człowiek, który przyjął sakrament chrztu świętego

ma swój udział w budowaniu królestwa Bożego na ziemi. Je-
zus Chrystus przez swoją misję okazał nam dobro, miłość
i przyjaźń samego Boga oraz ukazał nam drogę korzystania
z tych darów. Drogą tą są sakramenty – na czele z sakramen-
tem pokuty i Eucharystii – dane w celu umocnienia nas i wska-
zania nam kierunku.

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
praca z tekstem biblijnym;
rysunek;
refleksja;
ilustracje;
duże arkusze papieru.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Prowadzimy pogadankę na temat powstawania wytworów ludz-
kiej pracy.

B. Rozwinięcie

Wyjaśniamy sens przypowieści o rozwoju królestwa Bożego.
Pokazujemy, jak Jezus realizuje jego ideę poprzez sakramenty.

C. Zakończenie

Zachęcamy uczniów do refleksji nad ich uczestnictwem w sa-
kramentach.

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

2. Katecheza

A. Wstęp

Zaczynamy od pokazania ilustracji różnych dzieł tworzo-

nych przez ludzi, np. wielkich budowli, mostów i dróg, kana-
lizacji lub twórczości reżyserskich, malarskich, muzycznych
itp. Prowadzimy pogadankę na temat drogi, jaką muszą poko-
nać autorzy i wykonawcy tych projektów, by osiągnąć zamie-
rzony cel. Podkreślamy, że zawsze przy takich okazjach czło-
wiek interesuje się tym, jaki będzie efekt końcowy danego
dzieła. Zachęcamy też uczniów do podawania własnych przy-
kładów dzieł, na których efekt oczekiwali z zainteresowaniem.
Następnie odwołujemy się do poprzednich katechez dotyczą-
cych królestwa Bożego i stawiamy pytanie, jakie są dzieje
Królestwa, które założył Pan Jezus?

B. Rozwinięcie

Odpowiedzi szukamy w Piśmie Świętym. W tym celu dzie-

limy uczniów na grupy, każda otrzymuje do opracowania tekst
Pisma Świętego (teksty mogą się powtarzać). Prosimy, by ucznio-
wie na dużym arkuszu papieru zilustrowali treść przypowieści
oraz napisali, co o przyszłości królestwa Bożego mówi dana
przypowieść i w jaki sposób dzisiaj w Kościele realizuje się idea
królestwa Bożego. Wskazujemy, że uczniowie mogą skorzystać
nie tylko z tekstu biblijnego zamieszczonego w podręczniku, ale
również z treści wyjaśniającej sens przypowieści.

Mówił dalej: „Z królestwem Bożym dzieje się tak, jak gdyby
ktoś nasienie wrzucił w ziemię. Czy śpi, czy czuwa, we dnie i w
nocy nasienie kiełkuje i rośnie, on sam nie wie jak. Ziemia sama
z siebie wydaje plon, najpierw źdźbło, potem kłos, a potem
pełne ziarno w kłosie, a gdy stan zboża na to pozwala, zaraz
zapuszcza sierp, bo pora już na żniwo”

Królestwo Boże jest jak ziarnko gorczycy; gdy się je wsiewa
w ziemię, jest najmniejsze ze wszystkich nasion na ziemi. Lecz
wsiane, wyrasta i staje się większe od innych jarzyn; wypusz-

14. Dzieje królestwa Bożego

Praca z ilu-
stracjami

Tekst I:

(Mk 4, 26-29)

Tekst II:

(Mk 4, 31-32)

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

cza wielkie gałęzie, tak że ptaki powietrzne gnieżdżą się w je-
go cieniu.

Poza tym Pan Jezus Królestwo Boże przyrównał do zaczynu,
który pewna kobieta wzięła i włożyła w trzy miary mąki, aż się
wszystko zakwasiło.

Uczniowie powinni odkryć, że wraz z Jezusem Chrystusem

nadeszło królestwo Boże, że jest w Nim obecne. Rozwija się
pośród ludzi często w sposób niezauważalny, jednak jego owo-
ce są widoczne dla nich jako dobro, zmiana życia, nawrócenie.

W wyjaśnieniu sposobów realizacji królestwa Bożego

w Kościele zatrzymujemy się głównie na znakach sakramen-
talnych: chrztu, Eucharystii i pokuty. Podkreślamy, że w cza-
sie chrztu złączyliśmy się z Chrystusem i przyjęliśmy zadanie
głoszenia królestwa Bożego, a przez udział w sakramentach
Eucharystii i pokuty zbliżamy się do lepszego zrozumienia
Boga, Jego planów i zamierzeń.

C. Zakończenie

Prowadzimy uczniów do refleksji nad ich uczestnictwem

w sakramentach świętych. Prosimy, by każdy osobiście odpowie-
dział sobie na pytania: Jak często korzystam z sakramentów, czy
dzięki nim bardziej angażuję się w budowanie królestwa Boże-
go, co utrudnia mi przystępowanie do sakramentów... Refleksję
kończymy modlitwą z podręcznika: Panie Jezu, wierzę...

3. Zeszyt ucznia

Temat: DZIEJE KRÓLESTWA BOŻEGO
Uczniowie wybierają jedną planszę (efekt pracy grupowej)
i podobną wykonują w zeszycie.

4. Praca domowa

Napisz, do jakich współczesnych porównań mógłby sięgnąć
Pan Jezus mówiąc o dziejach królestwa Bożego.

Tekst III:

(Mt 13, 33)

II. Tajemnica miłości Boga do ludzi

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

y podstawowej

Spis treści

Realizacja założeń programowych w podręczniku . . . . . . . . . . . . 1

1. Księga słowa Bożego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2. Ewangelia Jezusa Chrystusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
3. Ewangelia – cztery świadectwa o Jezusie . . . . . . . . . . . . . . . .18
4. Jezus – Mesjasz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
5. Jezus – sprawiedliwy Sługa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
6. Jezus – umiłowany Syn Ojca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
7. Jezus – Baranek Boży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
8. Jezus – więcej niż prorok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
9. Jezus – Nowy Adam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
10. Jezus – Jego posłannictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57
11. Jezus – Założyciel królestwa Bożego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
12. Założenie królestwa Bożego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68
13. Gospodarz królestwa Bożego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
14. Dzieje królestwa Bożego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
5 SP zeszyt II
4 SP zeszyt II
4 SP zeszyt 4
2 SP zeszyt 7
2 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 6
2 SP zeszyt 6 (2)
4 SP zeszyt I
5 SP zeszyt 0
2 SP zeszyt 2
5 SP zeszyt I
2 SP zeszyt 1
2 SP zeszyt 8
4 SP zeszyt 2
5 SP zeszyt 3
2 SP zeszyt 5
4 SP zeszyt 3
2 SP zeszyt 4

więcej podobnych podstron