5 SP zeszyt 3

background image

Jezusowe

Jezusowe

Jezusowe

Jezusowe

Jezusowe

posłannictwo

posłannictwo

posłannictwo

posłannictwo

posłannictwo

Z Jezusem

Z Jezusem

Z Jezusem

Z Jezusem

Z Jezusem

Chrystusem

Chrystusem

Chrystusem

Chrystusem

Chrystusem

przeżywamy

przeżywamy

przeżywamy

przeżywamy

przeżywamy

cierpienie i śmierć

cierpienie i śmierć

cierpienie i śmierć

cierpienie i śmierć

cierpienie i śmierć

Jezusowe

Jezusowe

Jezusowe

Jezusowe

Jezusowe

posłannictwo

posłannictwo

posłannictwo

posłannictwo

posłannictwo

Z Jezusem

Z Jezusem

Z Jezusem

Z Jezusem

Z Jezusem

Chrystusem

Chrystusem

Chrystusem

Chrystusem

Chrystusem

przeżywamy

przeżywamy

przeżywamy

przeżywamy

przeżywamy

cierpienie i śmierć

cierpienie i śmierć

cierpienie i śmierć

cierpienie i śmierć

cierpienie i śmierć

zeszyt

zeszyt

zeszyt

zeszyt

zeszyt

3

3

3

3

3

katechezy

katechezy

katechezy

katechezy

katechezy

28-40

28-40

28-40

28-40

28-40

zeszyt

zeszyt

zeszyt

zeszyt

zeszyt

3

3

3

3

3

katechezy

katechezy

katechezy

katechezy

katechezy

28-40

28-40

28-40

28-40

28-40

Vb.

Vb.

Vb.

Vb.

Vb.

VIa.

VIa.

VIa.

VIa.

VIa.

Vb.

Vb.

Vb.

Vb.

Vb.

VIa.

VIa.

VIa.

VIa.

VIa.

Klasa V

Klasa V

Klasa V

Klasa V

Klasa V

Klasa V

Klasa V

Klasa V

Klasa V

Klasa V

Zeszyty 05 SP.p65

2006-07-28, 02:30

7

background image

Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymsko-katolickiej według podręcznika nr AZ-22-01/1-1

zgodnego z programem nauczania nr AZ-2-01/1.

Recenzenci: ks. dr Robert Sarek, ks. dr Robert Rafał Szewczyk.

REDAKTORZY TOMU

ks. Andrzej Hajduk SJ, s. Anna Walulik CSFN

ZESPÓŁ AUTORÓW

pod kierunkiem ks. Zbigniewa Marka SJ

Agnieszka Banasiak (Katowice)

Marek Mendyk (Legnica)

Paweł Barczyński (Kraków)

Ewa Miśkowiec (Kraków)

Małgorzata Figuła (Ostrowiec Świętokrzyski)

Ewa Modzelewska (Warszawa)

Grażyna Foksa (Elbląg)

ks. Janusz Mółka SJ (Kraków)

ks. Andrzej Hajduk SJ (Kraków)

ks. Wit Pasierbek SJ (Kraków)

s. Halina Iwaniuk USJK (Warszawa)

ks. Grzegorz Puchalski (Elbląg)

Ewa Jaworska (Elbląg)

Regina Pych (Elbląg)

Krzysztof Kordylewski (Kraków)

Jolanta Strojek (Radom)

ks. Tomasz Lenczewski (Kalisz)

Małgorzata Suska (Kraków)

ks. Dariusz Kwiatkowski (Kalisz)

s. Anna Walulik CSFN (Kraków)

Małgorzata Mendyk (Legnica)

Barbara Wysokińska (Biała Podlaska)

Aneta Żurek (Kraków)

Redakcja:

Renata Komurka, Anna Królikowska

Projekt okładki:

Tomasz Prażuch

Nihil obstat: Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego

ks. Krzysztof Dyrek SJ, Kraków, 21 marca 2003 r., l.dz. 69/03

© Wydawnictwo WAM • Księża Jezuici, Kraków 2003

©Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna IGNATIANUM w Krakowie, 2003

© Studio INIGO – CD – 2003

ISBN 978-83-7318-156-4 (WAM)

ISBN 978-83-88209-63-5 (WSFP)

WYDAWNICTWO WAM

ul. Kopernika 26 • 31-501 KRAKÓW

tel. 012 62 93 200 • fax 012 429 50 03

e-mail: wam@wydawnictwowam.pl

DZIAŁ HANDLOWY

tel. 012 62 93 254-256 • fax 012 430 32 10

e-mail: handel@wydawnictwowam.pl

Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ

http://WydawnictwoWam.pl

tel. 012 62 93 260 • fax 012 62 93 261

Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody wydawcy

nie można do podręcznika tworzyć żadnych materiałów pomocniczych.

Wznowienie 2005, 2008, 2009

bp

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

1

28. JEZUS UWALNIA OD GRZECHU

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie Jezusa – pełnego mocy Boga, wypełniającego swe

mesjańskie posłannictwo wobec wszystkich ludzi poprzez
uwalnianie od grzechów. Kształtowanie postawy ufności Bogu,
który czeka na każdego człowieka w sakramencie pojednania.
Zachęta do systematycznego korzystania z tego sakramentu.

Treść orędzia zbawczego

Człowiek sam z siebie nie jest w stanie posiąść siły, która

zapewniłaby mu zbawienie. Pozostaje bezsilny wobec świata
i grzechu, który nieustannie mu zagraża. Bóg jednak przychodzi
człowiekowi z pomocą. Zsyła swego Syna, który z mocą Pańską
uzdrawia i odpuszcza grzechy. Jego posłannictwo dotyczy wy-
zwolenia człowieka z mocy grzechu, odpuszczenia grzechów.
Ponieważ jednak wielu ludziom bardzo trudno uwierzyć w Bo-
żą moc Jezusa, czyni On pośród ludzi i inne znaki: uzdrawia i na-
dal w różny sposób uwalnia z chorób, z którymi sami nie są
w stanie sobie poradzić. To posłannictwo Syna jest aktualne
również w dzisiejszym świecie, gdyż Jezus swą moc uzdrawia-
nia przekazał Kościołowi, który przez posługę kapłanów zapew-
nia ludzi o odpuszczeniu ich grzechów przez samego Boga.

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

2

Metody i środki dydaktyczne

skojarzenia;
artykuł prasowy;
praca z tekstem;
audycja;
ksero pierwszej strony gazety;
nagranie fragmentu homilii.

Literatura pomocnicza

A. Długosz, Jak przygotowywać i oceniać katechezę, Często-
chowa 1997.
P. Mathson, Bóg, świat i my, Katecheza dla dzieci, Gry i zaba-
wy dydaktyczne,
Poznań 2001.
Z. Marek, Biblia w katechetycznej posłudze słowa, Kraków
1998.
Metody aktywizujące w katechezie, Klanza, Lublin 1998.
W. Kasper, Jezus Chrystus, Warszawa 1983.
Ks. Tymoteusz, Panie, do kogo pójdziemy, Warszawa 1981.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A.

Wstęp

Wywołujemy skojarzenia ze słowem „mesjasz”, aby wskazać
na znaczenie misji Jezusa.

B. Rozwinięcie

Przy pomocy tekstu Ewangelii wskazujemy, że mesjańskie
posłannictwo Jezusa dotyczy wyzwolenia człowieka z mocy
grzechu.

V. Jezusowe posłannictwo

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

3

C. Zakończenie

Wskazujemy na aktualność Bożego przebaczenia w życiu
Kościoła.

2.

Katecheza

A.

Wstęp

Katechezę rozpoczynamy od wywołania skojarzeń. Pisze-

my na tablicy pionowo słowo MESJASZ i w postaci poziomych
ramion tego słowa wypisujemy skojarzenia z nim związane, i to
tak, by w każdym znalazła się jedna litera słowa MESJASZ.
Chodzi o zebranie dość dużego materiału związanego z dzia-
łalnością Jezusa na ziemi, tego Kim był i po co przyszedł, co
było Jego zadaniem. W tym kontekście stawiamy problem
katechezy: W jaki sposób Jezus wypełnia swoje mesjańskie po-
słannictwo wobec wszystkich ludzi? Na czym polega i co
przynosi ludziom Jego mesjańskie posłannictwo?

B.

Rozwinięcie

Rozwiązania tego problemu dokonamy podczas pracy z tek-

stem biblijnym. Dzielimy klasę na grupy. Każda z nich przy-
gotuje artykuł prasowy na podstawie tekstu Łk 5, 17b-26, przed-
stawiając wydarzenie z punktu widzenia różnych osób.
Grupa I – „autorem” artykułu jest uzdrowiony paralityk;
Grupa II – „autorem” artykułu są ludzie niosący sparaliżowa-

nego do Jezusa;

Grupa III – „autorem” są uczeni w Piśmie;
Grupa IV – „autorem” są faryzeusze;
Grupa V – „autorem” jest przypadkowy świadek uzdrowienia.

Przedstawiciele grup odczytują przygotowane artykuły.

Podsumowując zadanie, zwracamy uwagę na wiarę ludzi w to,
że Jezus uzdrawia nie tylko fizyczną niemoc człowieka, ale
przede wszystkim leczy jego głębię – duszę, serce. Podkreśla-

28. Jezus uwalnia od grzechu

Kto to jest
Mesjasz?

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

4

my, że taką moc posiada tylko Bóg, a misją Jezusa było głosić
ludziom Boże orędzie miłosierdzia i przebaczenia. Ponieważ
jednak wielu ludziom trudno jest uwierzyć w Jezusową władzę
nad grzechem, czyni On i inne znaki – uzdrawia ich ciała.
Uzdrowienia te są skutkiem pojednania z Bogiem, czyli od-
puszczenia człowiekowi grzechów.

C. Zakończenie

Zwracamy uwagę na aktualność posłannictwa Jezusa w ży-

ciu każdego z nas. Przypominamy, że Jezus również dzisiaj od-
puszcza grzechy. Czyni to w sakramencie pojednania. Chcemy
coraz bardziej świadomie korzystać z tego sakramentu, dlate-
go dziś spróbujemy ułożyć „przepis na dobrą spowiedź”. Jako
przykład odtwarzamy propozycję ks. Tymoteusza:

Jeśli chcesz, by jutro przebaczył ci Pan Jezus, przeproś najpierw
wszystkich swoich bliskich: rodziców, rodzeństwo. Niech dziś
będzie w domu dzień pojednania. Jeśli masz odwagę, to po-
dejdź jutro do pani i powiedz jej: „Niech mi pani przebaczy
i niech już nie pamięta moich błędów w zeszycie i na lekcji”.
„Dlaczego ty mnie dziś przepraszasz?” „Bo jestem na rekolek-
cjach”. Wtedy będziesz mógł śmiało przyjść do spowiedzi. Ale
nie stawaj od razu w kolejce do konfesjonału. Najpierw idź do
ołtarza, gdzie jest Bóg żywy, i przeproś Go z żalem wielkim,
„Ojcze, Ty mnie tak kochasz i jesteś dla mnie tak dobry, a ja
zrobiłem Ci tyle głupstw. Żałuję! Przebacz mi”. Uczyń mocne
postanowienie poprawy. Poproś Boga, aby pomógł ci długo być
dobrym. Potem wybierz sobie spowiednika. Każdy ksiądz cie-
bie kocha i chce ci pomóc, abyś był dobry. A gdyby nawet po-
wiedział ci mocne słowo, to też dlatego, że cię kocha. Najważ-
niejsze jest jednak to, że ksiądz w imieniu Pana Boga może ci
powiedzieć: „Idź w pokoju, ja ciebie rozgrzeszam” – i odej-
dziesz czysty. Nie przeszkadzaj w modlitwie przed spowiedzią
nikomu. Pamiętaj, że teraz toczy się wielka walka diabła i anio-
łów o każdą twoją myśl, o każde twoje słowo. Proszę cię, wy-
spowiadaj się szczerze. Przecież Pan Jezus ciebie zna lepiej niż
ty siebie, ale powiedz wszystko z wiarą, że tylko On może ci

V. Jezusowe posłannictwo

Przepis na

dobrą spo-

wiedź

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

5

przebaczyć. Zobaczysz, jaki odejdziesz szczęśliwy. Wróć wtedy
do ołtarza i podziękuj Bogu, że już tyle razy ci przebaczył.

Następnie prosimy, by uczniowie napisali, na co oni zwró-

ciliby szczególną uwagę, gdyby mieli kogoś zachęcić do sko-
rzystania z sakramentu pojednania. Chętnych uczniów prosi-
my o odczytanie i podajemy konkretne wskazówki, kiedy nasi
uczniowie mogliby skorzystać z sakramentu pojednania. Jed-
nocześnie wyjaśniamy, że korzystanie z tego sakramentu wy-
maga wiary i o tę wiarę modlimy się słowami z podręcznika.

3.

Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS UWALNIA OD GRZECHU
Treść zapisu stanowi „Przepis na dobrą spowiedź” utworzony
w ostatniej części katechezy.

4. Praca domowa

Zastanów się, kiedy ostatni raz korzystałeś z sakramentu pojed-
nania?

28. Jezus uwalnia od grzechu

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

6

29. ZWYCIĘZCA SZATANA

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie Jezusa jako jedynego wybawiciela od grzechu i je-

go sprawcy – szatana. Uwrażliwienie na fakt, że człowiek
o własnych siłach nie jest w stanie wyzwolić się z niewoli grze-
chu i niewoli szatana.

Treść orędzia zbawczego

Katechizm Kościoła Katolickiego poucza: Nauka o grzechu

pierworodnym – związana z nauką o Odkupieniu przez Chry-
stusa – daje jasne spojrzenie na sytuację człowieka i jego dzia-
łanie w świecie. Przez grzech pierwszych rodziców diabeł uzy-
skał pewnego rodzaju panowanie nad człowiekiem, chociaż
człowiek pozostaje wolny. Grzech pierworodny pociąga za sobą
„niewolę pod panowaniem tego, który ma władzę śmierci, to
jest diabła”. Nieuwzględnianie tego, że człowiek ma naturę
zranioną, skłonną do zła, jest powodem wielkich błędów
w dziedzinie wychowania, polityki, działalności społecznej
i obyczajów.

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

7

Konsekwencje grzechu pierworodnego i wszystkich grze-

chów osobistych ludzi powodują w świecie, ujmowanym jako
całość, stan grzeszności, który może być określony wyrażeniem
św. Jana: „grzech świata” (J 1, 29). Wyrażenie to określa także
negatywny wpływ, jaki wywierają na osoby sytuacje wspólno-
towe i struktury społeczne, które są owocem grzechów ludzi.
Ta dramatyczna sytuacja świata, który „cały... leży w mocy
Złego” (1 J 5, 19), sprawia, że życie człowieka jest walką.
W ciągu bowiem całej historii ludzkiej toczy się ciężka walka
przeciw mocom ciemności; walka ta zaczęta ongiś u początku
świata trwać będzie do ostatniego dnia, według słowa Pana.
Wplątany w nią człowiek wciąż musi się trudzić, aby trwać
w dobrym, i nie będzie mu dane bez wielkiej pracy oraz pomo-
cy łaski Bożej osiągnąć jedności w samym sobie (zob. KKK
407-409). Grzech pierworodny zaszczepił w człowieku zło
i sprawił jednocześnie, iż został on oderwany od Boga. Bóg nie
zostawił jednak człowieka w jego nieszczęściu samego – zesłał
swojego Syna, aby wyzwolił go z niewoli grzechu. Jezus –
Mesjasz ma władzę nad szatanem. Jezus uwalnia ludzi z mocy
szatana i przemienia ich życie. Jezus daje nam życie w sakra-
mencie pokuty i pojednania.

Metody i środki dydaktyczne

audycja;
praca z tekstem biblijnym;
pogadanka;
nagranie baśni.

II. ORGANIZACJA KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Stawiamy problem katechezy: kto może pomóc człowiekowi
wyrwać się z niewoli grzechu?

29. Zwycięzca szatana

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

8

B. Rozwinięcie

Rozwiązania postawionego problemu szukamy w Piśmie Świę-
tym. Podczas pracy z tekstem zwracamy uwagę na rolę Jezusa
w przemianie życia człowieka wyzwolonego z niewoli grzechu
i niewoli szatana.

C. Zakończenie

Odkrywamy, że bez pomocy Jezusa człowiek nie jest w stanie
przezwyciężyć zła.

2. Katecheza

A. Wstęp

Katechezę rozpoczynamy od odtworzenia nagranego frag-

mentu baśni (w poprzedniej katechezie – 28, podręcznik ucznia
odwołuje się do tej baśni, by pokazać, że ziarno zła uniemoż-
liwia dostrzeganie piękna świata. Dziś wykorzystując treść tej
samej baśni zastanawiamy się, czy jeden człowiek o własnych
siłach jest w stanie odrzucić zło). Wcześniej przypominamy, że
baśń czy bajka są takim gatunkiem literackim, w którym opo-
wiadanie o treści fantastycznej, zmyślonej czy osnutej na le-
gendzie, służy do zilustrowania ważnej prawdy, zwanej mora-
łem. Prosimy, by uczniowie określili morał tej baśni.

Pewnego dnia (sam diabeł) wpadł w świetny humor, zrobił
bowiem lustro, które posiadało tę właściwość, że wszystko do-
bre i ładne , co się w nim odbijało, rozpływało się na nic, a to,
co nie miało żadnej wartości i było brzydkie, występowało
wyraźnie i stawało się jeszcze brzydsze. Najpiękniejsze krajo-
brazy wyglądały w tym lustrze jak gotowany szpinak, najlepsi
ludzie byli szkaradni albo stali na głowach bez tułowia. Twa-
rze w tym lustrze były tak wykrzywione, że nie można ich było
rozpoznać; ten, kto miał piegi mógł być pewien, że pokryją mu
cały nos i policzki.

V. Jezusowe posłannictwo

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

9

Diabeł zaś uważał, że to było ogromnie zabawne. Skoro tylko
przez głowę człowieka przeleciała jakaś zacna, dobra myśl, już
twarz w lustrze wykrzywiała się, a diabeł – czarownik śmiał się
ze swego sprytnego wynalazku. (...) tym, którzy chodzili do
szkoły diabła przyszło do głowy, by polecieć do nieba. (...) Im
wyżej lecieli z lustrem, tym bardziej wszystko się wykrzywia-
ło, zaledwie mogli je utrzymać. (...)Wtedy lustro zadrżało tak
strasznie, że wypadło im z rąk na ziemię, gdzie rozproszyło się
na tysiące milionów, bilionów i jeszcze więcej okruchów. (...)
Kawałki były mniejsze od ziarenka piasku i pofrunęły daleko
w świat; gdy wpadły komuś do oka, tkwiły w nim, i wtedy czło-
wiek ten widział wszystko na odwrót albo spostrzegał tylko to,
co było w danym przedmiocie złe. (...). Byli ludzie, którym taki
odłamek wpadał do serca, i wtedy działo się coś okropnego;
serce stawało się jak kawał lodu. (...) Inne kawałki dostały się
do okularów i źle się działo, kiedy ludzie nakładali te okulary,
aby dobrze widzieć i dobrze sądzić. (...)

Pośród wielkiego miasta (...) mieszkało dwoje biednych

dzieci(...). Nie byli bratem i siostrą, ale kochali się jak rodzeń-
stwo. (...) Kay i Gerda siedzieli i oglądali książkę z obrazka-
mi(...). Wtem Kay zawołał:
– Coś mnie ukłuło w serce! O, a teraz coś mi wpadło do oka!

(...)

Był to właśnie jeden z tych odłamków szkła, na które rozpa-
dło się lustro (...), to wstrętne lustro, które wszystko, co wiel-
kie i ładne, odbijało jako małe i brzydkie, podczas gdy to, co
było brzydkie i złe, występowało wyraźnie i każdą wadę moż-
na było od razu zauważyć. Biedny Kay! Do jego serca wpadł
także taki odłamek. Za chwilę to serce przemieni się w grudkę
lodu. (...)

– Fe! – zawołał nagle. – Tę różę toczy robak! A patrz, tam-

ta jest zupełnie krzywa. Właściwie te róże są brzydkie. Tak
samo jak te skrzynie, w których stoją! – Kopnął nogą skrzynię
i zerwał obie róże.

– Kay, co ty robisz?! – zawołała dziewczynka, a on widząc

jej przerażenie zerwał jeszcze jedną różę i pobiegł do swego
okna, zostawiając małą, milutką Gerdę samą.

Możemy następnie opowiedzieć lub przypomnieć uczniom,

że Kay został porwany przez Królową Śniegu i sam nie potra-

29. Zwycięzca szatana

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

10

fił sobie pomóc. Pomogła mu dopiero miłość małej Gerdy, która
odnalazła Kaya w pałacu Królowej:

Zobaczyła Kaya, poznała go, rzuciła mu się na szyję, obję-

ła go mocno i wołała:

– Kay, drogi mały Kay! Nareszcie cię odnalazłam!
Ale on siedział zupełnie cicho, sztywny i zimny. Wtedy

zapłakała mała Gerda gorącymi łzami, które spłynęły na jego
pierś, dostały się aż do jego serca, roztopiły kawałki lodu
i wchłonęły okruszynę szkła. Kay spojrzał na nią, a ona
zaśpiewała mu pieśń (...). Wtedy Kay wybuchnął płaczem
i odłamek szkła wypadł mu z oka, poznał Gerdę i zawołał ra-
dośnie:

– Gerdo, kochana Gerdo! Gdzieś była tak długo? I gdzie ja

byłem? – Rozejrzał się wokoło. – Jakże tu zimno! Jak pusto
i rozlegle! I przytulił się mocno do Gerdy, a ona śmiała się i płakała
z radości; było to takie piękne, że nawet kawałki lodu zaczęły tańc-
zyć z radości (por. J. Ch. Andersen, Królowa śniegu).

Prosimy uczniów o przedstawienie znalezionych morałów.

Wspólnie ustalamy, że powrót Kaya do świata dobra mógł się
dokonać tylko dzięki dobroci i wytrwałości Gerdy. Stwier-
dzamy, że my jako ludzie naznaczeni grzechem pierworodnym
również potrzebujemy pomocy, by wyrwać się z niewoli grze-
chu. Pogadankę kończymy pytaniem: Kto i w jaki sposób
pomaga nam przezwyciężać zło?

B. Rozwinięcie

Rozwiązania postawionego problemu poszukamy w Piśmie

Świętym. Prosimy, by uczniowie przeczytali tekst biblijny
z podręcznika (Łk 8, 27-30. 33. 38-39) i opisali los człowieka
zniewolonego przez szatana i grzech oraz reakcję Jezusa na
jego sytuację. Uczniowie powinni zauważyć, że opętany żyje
w samotności; nie utrzymuje żadnych kontaktów z innymi
ludźmi; grozi mu śmierć. Następnie wskazujemy na doniosłą
rolę Jezusa, który ma władzę nad szatanem (zna jego imię)
i uwalnia człowieka od niewoli zła i od śmierci. W podsumow-
aniu podkreślamy, iż Jezus poleca uwolnionemu z niewoli złych
duchów, aby opowiadał o Jezusie – Wybawicielu. Jest to

V. Jezusowe posłannictwo

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

11

zadanie dla wszystkich uczniów Jezusa, dla wszystkich, którzy
w Niego wierzą. Zaznaczamy, iż odnosi się to także do sytuacji
ucznia. Przypominamy o sakramencie pokuty i pojednania,
który przynosi człowiekowi uwolnienie z niewoli grzechu
i niewoli szatana. Wnioski zapisujemy w tabeli:

C. Zakończenie

Stwierdzamy, że w życiu często spotykamy się z sytuacja-

mi, które sprawiają wrażenie, że zło jest większe od dobra.
I chociaż widzimy ludzi, którzy próbują to zło zlikwidować, to
jednak nie odnoszą oczekiwanych rezultatów. Prowadzimy
pogadankę, dlaczego tak się dzieje? W podsumowaniu uświa-
damiamy, że z niewoli grzechu nie jesteśmy w stanie sami się
wyzwolić. Możemy to uczynić tylko w łączności z Jezusem,
który zaprosił nas do współpracy w sakramencie chrztu, zaś
w sakramencie pojednania i pokuty oraz Eucharystii umacnia
nas w walce ze złem. Poprośmy, więc Jezusa o pomoc w wal-
ce ze złem. Czynimy to modlitwą z podręcznika.

3. Zeszyt ucznia

Temat: ZWYCIĘZCA SZATANA
Zapis stanowi tabela wypełniona w trakcie katechezy.

4. Praca domowa

Zastanów się, czy naprawdę wierzysz, że przystępując do sakra-
mentu pokuty i pojednania, otrzymujesz od Jezusa wyzwole-
nie z niewoli szatana.

Człowiek zniewolony przez zło

Człowiek wyzwolony z niewoli zła

przez Jezusa

– zrywa przyjaźń z Bogiem
– jest samotny
– jest bezradny
– unika ludzi
– jest nieszczęśliwy
– żyje jakby był umarły

– odzyskuje przyjaźń z Bogiem
– jednoczy się ze wspólnotą
– wie, że na Boga może zawsze liczyć
– szuka ludzi
– jest szczęśliwy
– zaczyna nowe życie

29. Zwycięzca szatana

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

12

30. JEZUS PRZYNOSI ŻYCIE

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie zmartwychwstania jako nowego życia przyniesio-

nego przez Jezusa, które może stać się naszym udziałem po-
przez przyjmowanie Komunii świętej.

Treść orędzia zbawczego

Ostatnie wyzwanie, przed którym stoją ludzie na ziemi, ma

związek ze śmiercią. Człowiek właściwie nie wie, ani kiedy
przychodzi na świat, ani kiedy dosięgnie go śmierć. Nie wie,
czy śmierć pojawi się w młodości, czy w starości, w ciągu dnia
czy podczas snu, na wojnie czy w wypadku. Każdy człowiek
musi przyjąć do świadomości i zaakceptować nieuniknioność
śmierci. Ta akceptacja powinna być oparta na świadomości, że
gdy umrze, jego życie w dalszym ciągu może być czymś istot-
nym.

Śmierć Łazarza staje się okazją do rozmowy Marty z Jezu-

sem, która podnosi temat urzeczywistnionej i przyszłej escha-
tologii. Marta wierzy w zmartwychwstanie w dniu ostatecz-
nym. Jezus korzysta z okazji, aby podkreślić, że wierzący prze-

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

13

kraczają śmierć nawet teraz i że będą wskrzeszeni w dniu osta-
tecznym. Wymiana myśli przybiera tu niemal postać wyznania
wiary, które Marta wypowiada tak, jak recytują je chrześcija-
nie, którzy w Wigilię Paschalną odnawiają swoje przyrzecze-
nia chrzcielne.

Wiara w Jezusa – Syna Bożego przynosi człowiekowi nowe

życie. Potwierdzeniem tej prawdy są słowa i czyny Jezusa,
które zapewniają nas o możliwości zmartwychwstania. Jezus
wskrzesi do życia tylko swoich przyjaciół, tych, którzy uwie-
rzą w Niego i będą spożywali Jego Ciało i Krew.

Metody i środki dydaktyczne

praca ze zdjęciami;
pogadanka;
praca ze Słownikiem języka polskiego;
czytanie tekstu z podziałem na role;
praca z tekstem biblijnym;
rachunek sumienia;
zdjęcia przestawiające małe dzieci;
tekst biblijny z podziałem na role.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Ukazujemy, że życie człowieka toczy się pomiędzy dwoma
biegunami: narodzinami i śmiercią.

B. Rozwinięcie

Ukazujemy Jezusa, który zapewnia człowieka, że może obda-
rzyć go zmartwychwstaniem.

30. Jezus przynosi życie

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

14

C. Zakończenie

Zastanawiamy się, nad naszym uczestnictwem we Mszy Świę-
tej, która jest zadatkiem zmartwychwstania.

2. Katecheza

A. Wstęp

Prosimy, by uczniowie z przygotowanych wcześniej zdjęć

przedstawiających małe dzieci wybrali jedno, które jest im
najbliższe. Prosimy o uzasadnienie swojego wyboru. Podsumo-
wujemy wypowiedzi dzieci, stwierdzając, że wybrane przez
nich zdjęcia przypominają nam narodziny każdego z nas.
Wskazujemy, że całe nasze życie toczy się pomiędzy dwoma
punktami. Są nimi narodziny i śmierć. Ilustrujemy to schema-
tem na tablicy:

ŻYCIE —————— ŚMIERĆ —

Kończymy pytaniem: Czy dla człowieka wierzącego wszyst-

ko się kończy z chwilą śmierci?

B. Rozwinięcie

Odpowiedzi szukamy we fragmencie Ewangelii św. Jana

o wskrzeszeniu Łazarza. Prosimy, ucznia o odczytanie ze Słow-
nika języka polskiego
wyjaśnienia słowa: „wskrzesić”. Następ-
nie opowiadamy o niektórych ówczesnych zwyczajach pogrze-
bowych: z powodu żałoby nikt z domowników nie jadł i nie pił.
Z domu usuwano krzesła i łóżka, przez siedem dni wszyscy
siedzieli na ziemi w tych samych ubraniach. Wynajęta muzy-
ka przeplatała się z bolesnymi krzykami krewnych albo wyna-
jętych płaczek. Takie żałobne warunki zastał z pewnością przy-
chodzący do domu Łazarza Jezus. Nie przyszedł jednak ze
zwykłym pocieszeniem, ale aby dokonać nadzwyczajnego zna-
ku. W jakim celu?

V. Jezusowe posłannictwo

Schemat

życia

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

15

TEKST CZYTANY Z PODZIAŁEM NA ROLE (5):
NARRATOR, MARTA, MARIA, JEZUS, OSOBA Z OTA-
CZAJĄCEGO LUDU.

Przygotować uczniom kartki z imionami bohaterów biblijnych.

NARRAROR:
Kiedy zaś Marta dowiedziała się, że Jezus nadchodzi, wyszła
Mu na spotkanie.
Maria zaś siedziała w domu. Marta rzekła do Jezusa:

MARTA:
Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł. Lecz i teraz wiem,
że Bóg da Ci wszystko, o cokolwiek byś prosił Boga.

NARRATOR:
Rzekł do niej Jezus:

JEZUS:
Brat twój zmartwychwstanie.

NARRATOR:
Rzekła Marta do Niego:

MARTA:
Wiem, że zmartwychwstanie w czasie zmartwychwstania w dniu
ostatecznym.

NARRATOR:
Rzekł do niej Jezus:

JEZUS:
Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy,
choćby i umarł, żyć będzie. Każdy, kto żyje i wierzy we Mnie,
nie umrze na wieki. Wierzysz w to?

NARRATOR:
Odpowiedziała Mu:

30. Jezus przynosi życie

Czytanie
z podziałem
na role

(J 11, 20-28.
32-44)

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

16

MARTA:
Tak, Panie! Ja wciąż wierzę, żeś Ty jest Mesjasz, Syn Boży, który
miał przyjść na świat.

NARRATOR:
Gdy to powiedziała, odeszła i przywołała po kryjomu swoją
siostrę, mówiąc:

MARTA:
Nauczyciel jest i woła cię (…)

NARRATOR:
A gdy Maria przyszła do miejsca, gdzie był Jezus, ujrzawszy Go
upadła Mu do nóg i rzekła do Niego:

MARIA:
Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.

NARRATOR:
Gdy więc Jezus ujrzał jak płakała ona i Żydzi, którzy razem
z nią przyszli, wzruszył się w duchu, rozrzewnił i zapytał:

JEZUS:
Gdzieście go położyli?

NARRATOR:
Odpowiedzieli Mu:

MARTA I MARIA:
Panie, chodź i zobacz.

NARRATOR:
Jezus zapłakał. A Żydzi rzekli:

OSOBA Z OTACZAJĄCEGO LUDU:
Oto jak go miłował!

NARRATOR:
Niektórzy z nich powiedzieli:

V. Jezusowe posłannictwo

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

17

OSOBA Z OTACZAJĄCEGO LUDU:
Czy Ten, który otworzył oczy niewidomemu, nie mógł sprawić,
by on nie umarł?

NARRATOR:
A Jezus ponownie, okazując głębokie wzruszenie, przyszedł do
grobu. Była to pieczara, a na niej spoczywał kamień. Jezus
rzekł:

JEZUS:
Usuńcie kamień.

NARRATOR:
Siostra zmarłego, Marta, rzekła do Niego:

MARTA:
Panie, już cuchnie. Leży bowiem od czterech dni w grobie.

NARRATOR:
Jezus rzekł do niej:

JEZUS:
Czyż nie powiedziałem ci, że jeśli uwierzysz, ujrzysz chwałę
Bożą?

NARRATOR:
Usunięto więc kamień. Jezus wzniósł oczy do góry i rzekł:

JEZUS:
Ojcze, dziękuję Ci, żeś mnie wysłuchał. Ja wiedziałem, że mnie
zawsze wysłuchujesz. Ale ze względu na otaczający Mnie lud
to powiedziałem, aby uwierzyli, żeś Ty Mnie posłał.

NARRATOR:
To powiedziawszy zawołał donośnym głosem:

JEZUS:
Łazarzu, wyjdź na zewnątrz!

30. Jezus przynosi życie

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

18

NARRATOR:
I wyszedł zmarły, mając nogi i ręce powiązane opaskami,
a twarz jego była zawinięta chustą. Rzekł do nich Jezus:

JEZUS:
Rozwiążcie go i pozwólcie mu chodzić.

Następnie prosimy uczniów, by w tekście Ewangelii (w pod-

ręczniku ucznia) odszukali najważniejsze zdanie, które wypo-
wiedział Jezus do sióstr Łazarza: Marty i Marii.

Uczniowie powinni odnaleźć zdanie:
Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wie-
rzy, choćby i umarł, żyć będzie. Każdy, kto żyje i wierzy we
Mnie, nie umrze na wieki
.

Prowadzimy rozmowę z uczniami, w której zwracamy uwa-

gę na to, że Jezus jest Zmartwychwstaniem i Życiem, dzięki
któremu nasze życie w chwili śmierci zmienia się, ale się nie
kończy. Do wiecznego życia Jezus wskrzesi swoich przyjaciół,
tych, którzy w Niego wierzą.

Potwierdzeniem tej zapowiedzi jest wskrzeszenie Łazarza,

czyli cud, w którym Jezus wskazał na drugą stronę śmierci –
zmartwychwstanie.

(dopisujemy do wcześniej utworzonego na tablicy schematu

słowo: ZMARTWYCHWSTANIE). Będzie on wyglądał nastę-
pująco:

ŻYCIE —— ŚMIERĆ —— ZMARTWYCHWSTANIE

Co należy czynić, abyśmy zostali wskrzeszeni do życia? Na

to pytanie uczniowie szukają odpowiedzi odczytując fragment
Ewangelii J 6, 51. 54-56. W podsumowaniu stwierdzamy, że
Jezus zapowiada wskrzeszenie z martwych tych ludzi, którzy
w Niego uwierzą i będą spożywali Jego Ciało i Jego Krew. Jest
to warunek naszego zmartwychwstania: wiara w Syna Bożego
i spożywanie Jego Ciała i Krwi.

V. Jezusowe posłannictwo

Zdanie-klucz

Dwa warun-

ki bycia

wskrzeszo-

nym

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

19

C. Zakończenie

Zastanawiamy się nad naszym uczestnictwem we Mszy

świętej. Prowadzimy krótki rachunek sumienia. Pomocą mogą
być pytania: Jak często przystępujesz do Komunii świętej?
Czy wierzysz, że jest ona zadatkiem zmartwychwstania? Czy
możesz powiedzieć o sobie, że wierzysz w zmartwychwsta-
nie? Kończymy rachunek sumienia wspólną modlitwą z pod-
ręcznika.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS PRZYNOSI ŻYCIE
Pod tematem uczniowie wpisują fragment Ewangelii:
Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy,
choćby i umarł, żyć będzie. Każdy, kto żyje i wierzy we Mnie,
nie umrze na wieki
.

4. Praca domowa

Na podstawie 29. katechezy z podręcznika uczniowie tworzą
krzyżówkę z hasłem ZMARTWYCHWSTANIE (krzyżówka
połączona z pytaniami i odpowiedziami).

30. Jezus przynosi życie

Rachunek
sumienia

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

20

31. ZNAKI UDZIAŁU W ZWYCIĘSTWIE

JEZUSA

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Przypomnienie, że Jezus przywrócił człowiekowi godność

dziecka Bożego i zobowiązał go do rozwijania królestwa Bo-
żego na ziemi przez wiarę i chrzest. Wskazanie na warunek
rozwijania królestwa Bożego, którym jest głoszenie Ewange-
lii przez naśladowanie Jezusa.

Treść orędzia zbawczego

Ludziom została przez Jezusa przywrócona godność dzieci

Bożych, co czyni ich ludem Bożym i zobowiązuje do rozwija-
nia królestwa Bożego na ziemi. Spełnienie tego zadania wiąże
się z głoszeniem światu Ewangelii, co odnajdujemy w słowach
Jezusa wypowiedzianych do uczniów po zmartwychwstaniu:
Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworze-
niu! Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony
(Mk 16,
15-16a). Uczniowie Jezusa mają więc opowiadać ludziom
o swoim Zbawicielu, prowadzić ich do wiary i przyjęcia chrztu.
Ci natomiast, którzy już zostali ochrzczeni i są dziećmi Boga,

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

21

powołani są – jako uczniowie Jezusa – do tego, by opowiadać
światu o dobroci Ojca rozpoznanej w Jezusie. Powołanie to
mogą realizować żyjąc z Jezusem, pokonując z Nim w sobie
i wokół siebie zło oraz czyniąc dobro. By móc rozwijać króle-
stwo Boże, muszą upodobnić się do Jezusa.

Metody i środki dydaktyczne

filiżanka herbaty;
praca z tekstem biblijnym;
rysowanie;
audycja;
pogadanka;
nagranie opowiadania;
arkusze z uśmiechniętymi buziami dla każdego ucznia;
zdjęcia osób, które zrobiły coś ważnego dla świata, np.: Matki
Teresy, Ojca Świętego Jana Pawła II, o. Beyzyma, M. M. Kol-
bego...

II. ORGANIZACJA KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Szukamy skojarzeń z wodą święconą.

B. Rozwinięcie

Ukazujemy chrzest jako uczestnictwo w zwycięstwie Jezusa.

C. Zakończenie

Wskazujemy konieczność bycia znakiem udziału w zwycię-
stwie Jezusa, jako zobowiązanie wynikające z chrztu.

31. Znaki udziału w zwycięstwie Jezusa

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

22

2. Katecheza

A. Wstęp

Rozpoczynamy szukaniem skojarzeń metodą „filiżanki her-

baty”. W tym celu ustawiamy w widocznym miejscu kociołek
ze święconą wodą i prosimy, by uczniowie powiedzieli, jakie
nasuwają im się skojarzenia. Kończymy pytaniem, dlaczego
przyjmujemy chrzest?

B. Rozwinięcie

Prosimy, by uczniowie przeczytali z podręcznika fragment

Ewangelii (Mk 16, 15-16) i podkreślili czasowniki. Wskazu-
jemy, że wszystkie odnoszą się do zbawienia. Wyjaśniamy, że
warunkiem uczestnictwa w zbawieniu jest wiara i chrzest.
Odsyłamy uczniów do słowniczka w podręczniku, gdzie wyja-
śnione jest pojęcie wiary. Następnie na podstawie tekstu z pod-
ręcznika uczniowie wskazują warunki skutecznego opowiada-
nia o Jezusie, do którego zostali zobowiązani przez chrzest.
Powinni wskazać, że człowiek ochrzczony najpierw sam musi
dobrze poznać Jezusa oraz iść przez życie wskazaną przez
Niego drogą. To zobowiązanie płynące ze chrztu przypomina-
my sobie żegnając się wodą święconą gdy wchodzimy do ko-
ścioła. Ze słowniczka uczniowie odczytują, jakie jest znacze-
nie wody święconej. Pracę z podręcznikiem kończymy pyta-
niem, w jaki sposób możemy włączać się w zwycięstwo Jezu-
sa, którym obdarzył nas na chrzcie świętym? Przypinamy do
tablicy zdjęcia znanych uczniom świętych i prosimy, by powie-
dzieli, dlaczego o tych ludziach możemy powiedzieć, że są zna-
kami udziału w zwycięstwie Jezusa? Uczniowie powinni wska-
zać, że wyróżniają się oni: dobrocią, pomocą, cierpliwością,
służbą innym, ofiarą z życia.

Jest to odpowiedź na wezwanie otrzymane na chrzcie świę-

tym. Zmierzamy do tego, że ludzie jako dzieci Boże wezwani
są do zmieniania świata przez czynienie dobra. Najdoskonal-
szym wzorem dobroci jest Jezus Chrystus i Jego miłość do czło-
wieka.

V. Jezusowe posłannictwo

Praca z pod-

ręcznikiem

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

23

C. Zakończenie

Zwracamy uczniom uwagę na możliwości głoszenia przez

nich Ewangelii w świecie: wymienionym wcześniej osobom
udało się coś zmienić w świecie. My także możemy rozwijać
królestwo Boże naśladując Jezusa. Pokonywanie wraz z Nim
zła, szerzenie dobra i miłości w życiu to znaki królestwa Bo-
żego na ziemi.

Opowiadanie o Michałku szukającym znaków królestwa

Bożego przybliży nam sposoby głoszenia Ewangelii w życiu
codziennym.

Odtwarzamy jego nagranie. Uczniowie mają za zadanie

poszukać wraz z Michałem znaków królestwa Bożego.

Na lekcji religii w pewnej wiosce siostra katechetka powie-

działa do dzieci:
– Cały świat jest pełen znaków królestwa Bożego, danego nam
przez Jezusa. Jako zadanie domowe poszukacie znaków kró-
lestwa Bożego wokół siebie i na następnej katechezie każdy po-
dzieli się swoim odkryciem.
Michał zdecydował się wyruszyć na poszukiwania w sobotę
rano. Wstał wcześniej niż zwykle, zjadł śniadanie bez codzien-
nego grymaszenia, ubrał się szybko i już był gotowy do wyj-
ścia.
– Mamo, gdzie można znaleźć królestwo Boże? – zawołał za-
glądając do kuchni.
Mama, zajęta wyrabianiem ciasta, spojrzała w kierunku drzwi.
– Wychodzisz na dwór? – odpowiedziała nie dosłyszawszy py-
tania – weź ciepły sweterek, nie chodź daleko i wróć przed
obiadem. Robię dziś coś, co lubisz... (...)
Michał wsunął tenisówki na nogi i wybiegł na drogę. Po dro-
dze minął tatę, który rąbał drewno i starszego brata, zajętego
naprawianiem roweru Michała. (...) Idąc drogą, w oddali do-
strzegł Kasię, swoją koleżankę z klasy. Prowadziła pod rękę
staruszkę babcię podpierającą się laską. Szły wolniutko, krok
za kroczkiem w stronę lasu.
– Może i ona wybrała się na poszukiwanie znaków królestwa
Bożego – pomyślał – nie będę jej przeszkadzał. Michał zawró-
cił w przeciwną stronę.

31. Znaki udziału w zwycięstwie Jezusa

Szukamy
znaków
królestwa
Bożego

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

24

Niedaleko przystanku autobusowego zauważył sporą grupkę
ludzi, stłoczoną w jednym miejscu. Nie zdążył jeszcze tam do-
trzeć, gdy obok niego przemknęła na sygnale karetka pogoto-
wia. Okazało się, że ktoś z przechodniów nagle zasłabł. Michał
przystanął i przypatrywał się, jak lekarze i pielęgniarka ułożyli
chorego na noszach i okryli ciepłym kocem. Udało mu się na-
wet zaglądnąć przez uchylone drzwi karetki. Ileż tam było prze-
różnych ciekawych rzeczy!
Nagle przypomniał sobie, że przecież wyruszył na poszukiwa-
nie znaków królestwa Bożego, rozglądnął się jeszcze wokół
przystanku i ruszył dalej.
– Ciekawe, gdzie ukrywa się to królestwo Boże? – zastanawiał
się po drodze.
Mijał właśnie dom, gdzie mieszkała inna jego koleżanka, Ania.
W ogródku na ławeczce siedziała mama Ani i kołysała wózek
z malutkim Andrzejkiem. Braciszek Ani urodził się niedawno
i często płakał w nocy. Ania czasem przychodziła do szkoły nie-
wyspana i pani nauczycielka mówiła, że ma podkrążone oczy.
Ale Ania i jej mama i tak bardzo kochały tego płaczącego An-
drzejka, a Ania mówiła, że nie oddałaby go za nic na świecie.
– Ciekawe w jakim domu mieszka królestwo Boże? – zastana-
wiał się w dalszym ciągu Michał. Był już trochę zmęczony.
– Dojdę jeszcze do rozstaju dróg i zawrócę, bo mama będzie
się martwić – postanowił. (...). Doszedł do skrzyżowania dróg.
Pod starą rozłożysta wierzbą stał od wieków wielki, przydroż-
ny krzyż. Michał znał doskonale to miejsce. Często przycho-
dził tu z innymi dziećmi.(...) Przez cały rok ludzie z wioski
przychodzili tu ze swoimi kłopotami, aby doznać pocieszenia.
Michał spojrzał na konającego Chrystusa i powiedział:
– Może Ty mi powiesz, gdzie można znaleźć królestwo Boże?
Ale Pan Jezus milczał. Michał smutno westchnął i zawrócił
w stronę domu. Całą drogę myślał, co powie siostrze na lekcji
religii.
Na katechezę przyszedł przygnębiony i cicho usiadł w ostatniej
ławce z nadzieją, że może uda mu się uniknąć odpowiedzi.
Z przerażeniem słuchał, jak każde z dzieci opowiadało z oży-
wieniem o swoich poszukiwaniach. Jaś znalazł znaki Królestwa
Bożego u siebie w domu. Miał kalekiego braciszka, który po-

V. Jezusowe posłannictwo

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

25

ruszał się tylko na wózku inwalidzkim. Wszyscy domownicy
opiekowali się nim i starali się choremu chłopczykowi umilać
czas. Piotrek zrobił zakupy sąsiadce, a potem podzielił się jesz-
cze ze swoją siostrą batonem, który od niej dostał w podzięko-
waniu. Basia dopatrzyła się znaków Królestwa Bożego w ko-
ściele. Obserwowała ludzi przystępujących do sakramentu
pokuty i w osobie księdza dojrzała wielką miłość Pana Jezusa
odpuszczającego ludziom grzechy. Każde dziecko miało coś do
powiedzenia, tylko Michał siedział cicho w swoim kącie. Ale
przyszła kolej i na niego. Wstał, spuścił głowę i opowiedział
o swoich poszukiwaniach znaków królestwa Bożego, nie znaj-
dując ich nigdzie. (...) Skończył mówić i stał ze spuszczoną
głową. W salce zapanowała cisza, wszystkie dzieci patrzyły na
niego. Miał ochotę zapaść się pod ziemię. Wtedy siostra kate-
chetka podeszła do niego, uśmiechnęła się i powiedziała:
– Michałku, w swojej wędrówce wiele razy przeszedłeś obok
znaków Królestwa Bożego, tylko nie umiałeś ich zauważyć,
a na krzyżu znalazłeś największy znak ze wszystkich. Michał
aż buzię otworzył ze zdziwienia (por. Joanna Wilkońska, Jak
Michałek szukał miłości,
WAM, Kraków 1999).

Po prezentacji opowiadania zadajemy uczniom pytanie: Czy

wiecie gdzie i jakie znaki królestwa Bożego znalazł Michał?
Przewidywane odpowiedzi: w dobroci i pracy domowej mamy
i taty Michała, w pomocy brata przy zepsutym rowerze, w Kasi
pomagającej babci, w pracy lekarzy i pielęgniarzy z karetki
pogotowia, w pomocy ludzi z przystanku udzielonej osobie,
która zasłabła, w miłości Ani i jej mamy do małego Andrzej-
ka, w miłości Jezusa, który nas zbawił przez swoją śmierć...

Rozdajemy uczniom schemat uśmiechniętych buzi, które

mają być autoportretami dzieci. Każdy uczeń ma dorysować
własne charakterystyczne cechy zewnętrzne (długie włosy,
okulary, niebieskie oczy, piegi ...), podpisać swoim imieniem
i zastanowić się, w jaki sposób może stawać się znakiem udzia-
łu w zwycięstwie Jezusa?

31. Znaki udziału w zwycięstwie Jezusa

I ja mam
być znakiem

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

26

JESTEM DZIECKIEM BOGA

.................................................................

Gotowe rysunki wywieszamy na tablicy jako wyraz gotowo-

ści realizacji zobowiązań przyjętych na chrzcie świętym. Prowa-
dzimy następnie rozmowę, w której przypominamy, że Bóg jest
naszym Ojcem – kocha nas, troszczy się o nas. Możemy mówić
do Boga „Ojcze” dzięki Jezusowi: to On przez swoją śmierć
uczynił nas dziećmi Bożymi. Jako dzieci Boże jesteśmy z inny-
mi ludźmi – kolegami z klasy, rodzicami, rodzeństwem, znajo-
mymi – ludem Bożym i mamy przemieniać świat, czynić na zie-
mi królestwo Boże. Odmawiamy modlitwę „Ojcze nasz”.

Oddajemy uczniom ich rysunki, które wkleją do zeszytu.

3. Zeszyt ucznia

Temat: ZNAKI UDZIAŁU W ZWYCIĘSTWIE JEZUSA
Uczniowie wklejają do zeszytu rysunki – autoportrety.

4. Praca domowa

Przez najbliższy tydzień poszukam wokół siebie znaków kró-
lestwa Bożego i zapiszę je w zeszycie.

V. Jezusowe posłannictwo

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

27

Z JEZUSEM CHRYSTUSEM PRZEŻYWAMY

CIERPIENIE I ŚMIERĆ

W tej grupie tematycznej podjęte zostały treści mające doprowadzić do

odkrywania przed katechizowanymi związku zachodzącego między przynie-
sionym przez Jezusa zbawczym orędziem o powołaniu człowieka do nie-
śmiertelności a osobistym zaangażowaniem w życie wiary. Chodzi tu nie
tylko o przekazanie prawdy dotyczącej zaproszenia człowieka do życia z Bo-
giem przez całą wieczność, ale też o pokazanie, że zaproszenie to domaga
się od człowieka pójścia drogą przez mękę i śmierć, którą Jezus szedł do
swego zwycięstwa – do zmartwychwstania.

Dla osiągnięcia tego celu w poszczególnych jednostkach przywołujemy

podobieństwa drogi życia chrześcijanina z życiem Jezusa na ziemi. Nawiązu-
jemy tutaj do przyjętego sakramentu chrztu, który wprowadza chrześcija-
nina na drogę Jezusa i uczy go, w jaki sposób ochrzczony może przejść tę
drogę wespół z Jezusem obecnym i działającym w Kościele i jego sakramen-
tach.

VI

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

28

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

29

32. JEZUS NA GÓRZE TABOR

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie przemienienia Jezusa na górze Tabor jako po-

twierdzenia tajemnicy Syna Bożego. Kształtujemy wiarę, uka-
zując ją jako konieczny warunek uczestnictwa w zmartwych-
wstaniu.

Treść orędzia zbawczego

Wydarzenie z góry Tabor odkrywa przed człowiekiem ta-

jemnicę Syna Bożego. Najpierw w czasie chrztu w Jordanie,
a potem na Górze Przemienienia Bóg objawił odwieczne – je-
dyne synostwo Jezusa Chrystusa. Wskazał na Jezusa jako umi-
łowanego Syna, przez którego objawia światu tajemnicę swe-
go ojcowskiego serca (To jest mój Syn umiłowany, w którym
mam upodobanie, Jego słuchajcie!
por. Mt 17, 5).

Przemienienie Chrystusa miało na celu umocnienie wiary

Apostołów ze względu na przyszłą mękę: wyjście na wysoką
górę
stało się przygotowaniem do wejścia na Golgotę.

Ewangelista Mateusz, przedstawiając nam relację tego

wydarzenia, zapisał, że twarz Jego [Jezusa] zajaśniała jak słoń-

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

30

ce, odzienie zaś stało się białe jak światło. Określenie to
w szczególny sposób podkreśla moc Bożą. Zostaje wyrażona
prawda o tajemnicy Boga: On swoim światłem ogarnia każde-
go z nas. Tylko On może przemienić człowieka. Nie byłoby to
możliwe, gdyby nie Chrystus. On bowiem jest tym Światłem,
które rozjaśnia drogę człowiekowi do Pana Boga. Chrystus sam
powiedział o sobie: Ja jestem światłością świata (por. J 8, 12).
Swoim przemienieniem na górze Tabor Chrystus zapowiada
nasze przemienienie po zmartwychwstaniu. Nie będzie to
możliwe, jeśli sami nie damy poprowadzić się Jezusowi do
Ojca. Tylko całkowite przylgnięcie do Chrystusa, poparte żywą
wiarą, będzie mocą sprawczą naszego zmartwychwstania.

Metody i środki dydaktyczne

podróż w wyobraźni;
sieć relacji;
pogadanka;
przezrocza przedstawiające góry;
rzutnik;
arkusze szarego papieru;
kartki A 4.

Literatura pomocnicza

A. Läpple, Od Księgi Rodzaju do Ewangelii, Kraków 1983.
Metody aktywizujące w katechezie, cz. I-IV, Lublin 1999.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Wskazujemy na góry jako miejsce, w którym człowiek dobrze
się czuje.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

31

B. Rozwinięcie

Odkrywamy sens przemienienia Chrystusa na górze Tabor.

C. Zakończenie

Kształtujemy wiarę w zmartwychwstanie.

2. Katecheza

A. Wstęp

Rozpoczynamy projekcją przezroczy na temat gór. Prosimy,

by uczniowie nazwali swoje uczucia związane z pobytem w gó-
rach, wyjaśnili, dlaczego ludzie chętnie wyjeżdżają w góry.
Przywołujemy znane uczniom z klasy czwartej wiadomości ze
Starego Testamentu, pokazując, że Bóg również wybiera góry
jako miejsce spotkania się ze swoim ludem. Kończymy pyta-
niem, jakie znaczenie ma przebywanie Jezusa na górze?

B. Rozwinięcie

Wyjaśniamy, że zatrzymamy się dzisiaj nad opisem tego, co

działo się na górze Tabor. Dzielimy klasę na grupy. Uczniowie
czytają tekst (Mt 17, 1-9). Polecamy, by dzieci wypisały na
kartkach formatu A 4 pięć kluczowych słów, ściśle związanych
z wydarzeniem. Następnie uczniowie zawieszają zapisane kart-
ki w różnych częściach przygotowanego wcześniej arkusza
szarego papieru.

Następnie odnajdują powiązania zachodzące pomiędzy po-

szczególnymi słowami-kluczami, prowadzą linię ciemnym fla-
mastrem, a na niej zapiszą rodzaj zależności, wspólny wątek.

32. Jezus na górze Tabor

Góry miej-
scem teofa-
nii

Szukamy
zależności

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

32

Góra

Przemienienie

Jezus

Światłość

Apostołowie

Syn Boży

Przykładowe propozycje:

(Jezus udaje się z uczniami na górę Tabor)
Jezus ————————— góra

(na górze uczniowie są świadkami przemienienia Jezusa)
góra ——————————————— Przemienienie

(Bóg wskazuje na Jezusa jako na umiłowanego Syna)
Syn Boży ————————— Jezus

(Apostołowie poznają tajemnicę Syna Bożego)
Apostołowie ———————— Syn Boży

(Jezus przemienia się w obecności uczniów)
Przemienienie ———————— Jezus

(Bóg jest światłością, która jaśnieje w Jezusie Chrystusie)
Światłość ———————— Jezus

W oparciu o przygotowane sieci relacji wyjaśniamy znaki

towarzyszące temu wydarzeniu. Zwracamy uwagę na obecność
Mojżesza i Eliasza oraz głos Boga, wyjaśniając, że głos ten
podkreśla wielkość Jezusa i oznajmia, że jest On kimś więk-
szym od Mojżesza i Eliasza. Drugim znakiem potwierdzającym
synostwo Boże Jezusa jest jaśniejąca twarz i świetlista biel Jego
szat. Wyjaśniamy, że przy pomocy tych porównań Ewangeli-
sta przekazał swą wiarę w obecność Boga, która stała się wi-

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

Poświadcze-

nie bóstwa

Jezusa

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

33

doczna w Jezusie. Objawienie bóstwa Jezusa miało wzmocnić
wiarę uczniów na czas wielkiej próby – męki i śmierci Jezusa.
Utrwaleniem poznanych treści będzie przeczytanie fragmentu
z podręcznika, który wyjaśnia sens biblijny opowiadania
o przemienieniu. Prosimy, by uczniowie wpisali do zeszytu dwa
zdania najpełniej wyjaśniające to wydarzenie.

C. Zakończenie

Swoim przemienieniem na górze Tabor Chrystus zapowia-

da nasze przemienienie po zmartwychwstaniu. Będzie ono moż-
liwe wówczas, gdy pozwolimy Jezusowi poprowadzić się do
Ojca. Tylko całkowite przylgniecie do Chrystusa, poparte żywą
wiarą, będzie mocą sprawczą naszego zmartwychwstania. O tę
wiarę modlimy się słowami z podręcznika.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS NA GÓRZE TABOR
Zdania wypisane z podręcznika.

4. Praca domowa

Zilustruj wydarzenie biblijne omawiane na katechezie.

32. Jezus na górze Tabor

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

34

33. JEZUS W DRODZE DO JEROZOLIMY

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie Jezusa, który konsekwentnie wypełnia wolę Boga.

Zachęta do towarzyszenia Jezusowi w wypełnianiu Jego zbaw-
czej misji.

Treść orędzia zbawczego

Rozpoczynając swą działalność w Galilei, Jezus zbliża się

powoli lecz zdecydowanie do Jerozolimy, gdzie ma umrzeć
i zmartwychwstać. Jezus w Ewangelii wg św. Łukasza jest cią-
gle w drodze, zmierza ku swej śmierci i zmartwychwstaniu.
Posłuszny woli Bożej Jezus wyrusza w drogę do Jerozolimy,
miasta symbolizującego ciągłość między Starym a Nowym
Testamentem w Bożym planie: „Gdy dopełniał się czas Jego
wzięcia z tego świata, (Jezus) postanowił udać się do Jerozo-
limy
(Łk 9, 51). Przez to postanowienie Jezus zaznaczył, że
szedł do Jerozolimy gotowy na śmierć. Trzykrotnie zapowia-
dał swoją mękę i swoje zmartwychwstanie. Zmierzając do Je-
rozolimy, mówi: rzecz niemożliwa, żeby prorok zginął poza
Jerozolimą
(Łk 13, 33)” (KKK 557). Z Jerozolimy Jezus odej-

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

35

dzie do Boga, z Jerozolimy chrześcijanie rozpoczną misję aż
po krańce ziemi. Jezus idący do Jerozolimy został przedsta-
wiony jako najwyższy Nauczyciel swoich uczniów, świadków
Jego działalności, pouczający ich o znaczeniu swojej drogi.

Metody i środki dydaktyczne

praca z mapą;
synektyka;
audycja liturgiczna;
mapy ze szlakami górskimi;
schemat tabeli;
nagrania nabożeństw wielkopostnych.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Ustalamy warunki wędrowania w górach.

B. Rozwinięcie

Ukazujemy Jezusa, który realizuje swoją mesjańską misję
wędrując w stronę Jerozolimy.

C. Zakończenie

Zachęcamy do towarzyszenia Jezusowi w drodze na Golgotę.

33. Jezus w drodze do Jerozolimy

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

36

2. Katecheza

A. Wstęp

Dzielimy klasę na grupy. Każda otrzymuje mapę ze szlaka-

mi górskimi. Wskazujemy miejsce, do którego mają dojść.
Uczniowie decydują, co jest im potrzebne do tej wędrówki
i określają drogę, którą pójdą. W podsumowaniu stwierdza-
my, że wybór szlaku zależy od możliwości uczestników wy-
prawy, pogody i obranego celu. Stawiamy pytanie, dlaczego
w naszych relacjach z Panem Bogiem tak często odwołujemy
się do tematu drogi?

B. Rozwinięcie

Prosimy, by uczniowie przeczytali tekst z podręcznika wraz

z zamieszczonym w nim tekstem biblijnym i metodą „synek-
tyki” porównali wędrówkę w góry z drogą Jezusa do Jerozoli-
my. Rozdajemy uczniom schemat i prosimy o wypełnienie:

cel wędrówki
mocne buty
umiłowanie chodzenia po górach
dobra książka na postoje
mapa z wyznaczonymi szlakami
okulary przeciwsłoneczne
rękawice pod łańcuch
plecak, w którym wszystko się mieści
czekan, namiot
dobra, nieprzemakalna kurtka, liny i haki

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

Droga musi

mieć cel

Miłość aż po

krzyż

JEZUS W DRODZE

DO JEROZOLIMY

WĘDRÓWKA

W GÓRY

Cel wędrówki
Mocne buty
Umiłowanie chodzenia po górach
Dobra książka na postoje
Mapa z wyznaczonymi szlakami
Okulary przeciwsłoneczne
Rękawice pod łańcuch
Plecak, w którym wszystko się mieści
Czekan, namiot
Dobra, nieprzemakalna kurtka, liny i haki

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

37

Wypełniony schemat może wyglądać następująco:

W podsumowaniu wyjaśniamy, że Jezus w drodze do Jero-

zolimy wyraża swoje posłuszeństwo Bogu, a w nim swoją mi-
łość do ludzi, która zaprowadziła Go aż na krzyż. Stawiamy
pytanie, kiedy my rozważamy tę tajemnicę miłości Boga do
ludzi wyrażoną w męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa?
Odtwarzamy fragmenty nagrania „Gorzkich żali”, „Drogi krzy-
żowej” i bolesnej części Różańca. Następnie prosimy, by
uczniowie przypomnieli znane już im wiadomości o tych na-
bożeństwach.

C. Zakończenie

Wyjaśniamy, że uczestnicząc w omawianych nabożeń-

stwach, towarzyszymy Jezusowi w drodze na Golgotę. Zachę-

JEZUS W DRODZE

DO JEROZOLIMY

Wypełnia swoje mesjańskie posłan-
nictwo
Wybiera nie najłatwiejszą drogę
Przyświeca mu szczególny cel

Naucza o zbawieniu
Wie, co Go spotka w Jerozolimie

Idzie świadomie w stronę Jerozoli-
my
Przez śmierć na krzyżu wyraża swe
posłuszeństwo Bogu
Okazuje miłość do ludzi

Śmierć i zmartwychwstanie są osta-
tecznym argumentem, że Bóg kocha
ludzi
Naraża swe życie z miłości do lu-
dzi

Cel wędrówki

Mocne buty
Umiłowanie chodzenia po
górach
Dobra książka na postoje
Mapa z wyznaczonymi szla-
kami
Okulary przeciwsłoneczne

Rękawice pod łańcuch

Plecak, w którym wszystko
się mieści
Czekan, namiot

Dobra, nieprzemakalna kurt-
ka, liny i haki

WĘDRÓWKA

W GÓRY

33. Jezus w drodze do Jerozolimy

Moje uczest-
nictwo w dro-
dze Jezusa

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

38

camy uczniów do uczestnictwa w nich, a w miarę możliwości
przygotowujemy ich do zaangażowania się w jedno z nich.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS W DRODZE DO JEROZOLIMY
Uczniowie wklejają synektykę.

4. Praca domowa

Prosimy, by uczniowie tak zaplanowali swój najbliższy tydzień,
by mogli wziąć udział w jednym z nabożeństw Wielkiego
Postu.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

39

34. JEZUS WJEŻDŻA DO JEROZOLIMY

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie wjazdu do Jerozolimy jako początku ostateczne-

go wypełnienia wydarzeń zbawczych. Zachęta do aktywnego
przeżycia Niedzieli Palmowej.

Treść orędzia zbawczego

Uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy ukazuje przyjście

Królestwa, które Król – Mesjasz idzie wypełnić przez Paschę
swojej śmierci i swojego zmartwychwstania (por. KKK 560).

Jezus rozmyślnie wjechał do Jerozolimy w sposób nawią-

zujący bezpośrednio do symboliki, którą Żydzi dobrze znali,
a właściwej królowi przybywającemu w pokoju. Do dziś np.
w wielu miastach Afryki tańczy się, wymachuje świeżymi li-
śćmi i śpiewa pieśń na znak zwycięstwa lub wielkiej radości
z powodu ważnego wydarzenia. Kobiety zwykle rozkładają
ubranie na drodze władców, jako symbol szacunku, podziwu
i uznania...

Jezus wjeżdżając do Jerozolimy wiedział, że zostanie od-

rzucony przez przywódców i że miasto zostanie zniszczone.

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

40

To wydarzenie jest początkiem celebracji Wielkiej Tajemnicy
naszej wiary. Świętowanie uroczystego wjazdu do Jerozolimy
jest bowiem dla Kościoła rozpoczęciem Wielkiego Tygodnia.
Wjazd Jezusa do Jerozolimy ukazuje przyjście Królestwa, które
On sam wypełni Paschą swojej śmierci i zmartwychwstania.

Metody i środki dydaktyczne

krzyżówka;
wywiad;
pogadanka.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Utrwalamy treść poprzednich jednostek, wskazując na Jerozo-
limę jako miejsce zbawczych wydarzeń.

B. Rozwinięcie

Wyjaśniamy znaczenie uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozo-
limy.

C. Zakończenie

Zachęcamy do świadomego uczestnictwa w liturgii Niedzieli
Palmowej.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

41

2. Katecheza

A. Wstęp

Rozpoczynamy utrwaleniem wiadomości z poprzednich ka-

techez. W tym celu rysujemy na tablicy krzyżówkę i wspólnie
rozwiązujemy ją, posługując się hasłami:

1. Otrzymał Dekalog.
2. Syn Boży.
3. Konieczna do pokonania, by osiągnąć cel.
4. Miejsce śmierci Jezusa.
5. Fragment jego Ewangelii znajduje się w poprzedniej

katechezie.

6. Góra znana z Nowego Testamentu.
7. Ukazał się na górze razem z Mojżeszem.
8. Odkupienie.
9. Umocniło uczniów Jezusa na czas Jego męki i śmier-

ci.

10. Góra znana ze Starego Testamentu, na której Bóg dał

ludziom 10 Przykazań.

Wskazujemy na rozwiązanie krzyżówki – Jerozolimę – jako

miejsce, w którym dzisiaj zatrzymamy się z Jezusem.

B. Rozwinięcie

Prosimy, by uczniowie pracując z partnerem, przeczytali

tekst biblijny (Mk 11, 1-10), przeprowadzili ze sobą wywiad
i zapisali go. Jeden z uczniów pełni rolę dziennikarza, a drugi

34. Jezus wjeżdża do Jerozolimy

W stronę
zbawczych
wydarzeń

M

O

J

Ż

E

S

Z

J

E

Z

U

S

D

R

O

G

A

G

O

L

G

O

T

A

Ł

U

K

A

S

Z

T

A

B

O

R

E

L

I

A

S

Z

Z

B

A

W

I

E

N

I

E

P

R

Z

E

M

I

E

N

I

E

N

I

E

S

Y

N

A

J

Rozpoczy-
namy Wiel-
ki Tydzień

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

42

uczestnika wydarzenia opisanego w przeczytanej Ewangelii.
Odczytujemy przygotowane wywiady i w podsumowaniu
stwierdzamy, że wjazd Jezusa do Jerozolimy rozpoczyna osta-
teczne wypełnienie Jego mesjańskiego posłannictwa. Dziś
w liturgii ten dzień nazywa się Niedzielą Palmową i rozpoczyna
ona Wielki Tydzień.

C. Zakończenie

Prosimy, by uczniowie w tekście biblijnym znaleźli słowa,

które znają z Mszy Świętej. Następnie prosimy, by korzystając
z tekstu umieszczonego w podręczniku, znaleźli znaczenie sło-
wa: „hosanna”. Zwracamy uwagę, że powtarzając te słowa pod-
czas każdej Mszy Świętej, często czynimy to mechanicznie – bez
pełnego zrozumienia. Zachęcamy uczniów, by uczestnicząc
w Niedzielę Palmową we Mszy Świętej wypowiedzieli te sło-
wa świadomie – pamiętając o ich znaczeniu. Wyjaśniamy, że
palmy przynoszone w niedzielę do kościoła pozwalają nam le-
piej zrozumieć, że Jezus jest Królem świata, który w każdej Eu-
charystii obdarza nas zbawieniem. Prosimy, by uczniowie zro-
bili projekt palmy, którą przygotują na Niedzielę Palmową.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS WJEŻDŻA DO JEROZOLIMY
Uczniowie wpisują dwa zdania z podręcznika ucznia, które
wyjaśniają znaczenie uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy.
Uczniowie powinni znaleźć następujące zdania: „Ewangelista
ukazał w swym opowiadaniu królewską godność Jezusa. Zwró-
cił też uwagę na charakterystyczne cechy Jego władzy: Jezus
wjeżdżał do Jerozolimy bez wojska i broni – a więc pokojowo”.

4. Praca domowa

Prosimy, by uczniowie wykonali palmy wg przygotowanych
projektów.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

Daj

zbawienie!

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

43

35. JEZUS W WIECZERNIKU I NA GOLGOCIE

WYPEŁNIŁ WOLĘ OJCA

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Odkrywanie ofiary Jezusa jako najdoskonalszej formy po-

słuszeństwa Bogu. Kształtowanie wiary jako postawy koniecz-
nej do uczestnictwa w ofierze Jezusa.

Treść orędzia zbawczego

Zbawienie, które przychodzi do nas w Jezusie Chrystusie,

objawia wolę Boga, który pragnie zbawienia dla człowieka.
W Wieczerniku Jezus dał początek nowemu przymierzu Boga
z człowiekiem. Dzięki Jego ofierze staliśmy się synami Boży-
mi. Ustanawiając Sakrament Eucharystii pozostawił nam same-
go siebie pod postaciami chleba i wina. Znaki te pobudzają nas
do dziękczynienia za spełnienie obietnicy Ofiary doskonałej za-
powiadanej w Starym Testamencie. Miłość Boga Ojca wzglę-
dem człowieka najpełniej została wyrażona przez Chrystusa
w czasie Ostatniej Wieczerzy, kiedy to uczynił z niej pamiąt-
kę swojej dobrowolnej ofiary, w której oddaje siebie za wielu
– za wszystkich (por. Łk 22, 19). Dobrowolne przyjęcie woli

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

44

Ojca, którą była śmierć na krzyżu, sprawiło, że człowiek może
znów Boga nazywać swoim Ojcem. Jezus sam chciał objawić
zbawczą miłość Ojca wobec każdego człowieka. Śmierć na
krzyżu nie była dla niego zaskoczeniem. Szedł ku niej z całą
świadomością i pełną gotowością wypełnienia odwiecznych
zamiarów Bożych. Sam powiedział: Tak Bóg umiłował świat,
że Syna swego Jednorodzonego dał (...), nie po to, aby świat
potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony
(J 3,
16-17).

Śmierć Jezusa stała się najdoskonalszą ofiarą Nowego Te-

stamentu. Dzięki ofierze Jezusa dokonało się pełne i ostatecz-
ne odkupienie wszystkich ludzi oraz wszystkim przywrócone
zostało, utracone przez grzech, dziecięctwo Boże. Jest jedyną
ofiarą Nowego Przymierza, która na mocy polecenia Jezusa: To
czyńcie na Moją pamiątkę –
jest uobecniana w każdym miej-
scu i w każdym czasie.

Metody i środki dydaktyczne

„karuzela”;
„powiązania biblijne”;
„medytacja obrazu”;
teksty biblijne zapisane w kolumnach;
obrazy Ostatniej Wieczerzy i ukrzyżowania;
nagranie muzyki pasyjnej.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Przypominamy szczegóły z opisów męki Pana Jezusa.

B. Rozwinięcie

Wskazujemy na tożsamość ofiary Wieczernika i krzyża.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

45

C. Zakończenie

Uwrażliwiamy na wiarę, jako konieczny warunek uczestnictwa
w misterium paschalnym Jezusa.

2. Katecheza

A. Wstęp

Rozpoczynamy wyszukiwaniem w pamięci szczegółów

z męki Pańskiej. Przedstawiamy je kolegom metodą „karuze-
li”. W tym celu tworzymy dwa koła. Uczniowie stojący naprze-
ciw siebie wymieniają wiadomości, a następnie okręgi przesu-
wają się w odwrotne strony. Po kilku zmianach stawiamy py-
tanie: co dokonało się w męce i śmierci Jezusa? Dlaczego to
wydarzenie jest tak ważne, że z pamięci potrafimy odtworzyć
tyle szczegółów?

B. Rozwinięcie

Metodą „powiązań biblijnych” szukamy zależności pomię-

dzy tekstami: (Łk 22, 15-20) i (Łk 23, 44-46). Prosimy, by
uczniowie przeczytali teksty zapisane w dwóch kolumnach i za-
znaczyli zależności, używając kolorowych mazaków. Każdą za-
leżność należy zaznaczyć innym kolorem. Prosimy uczniów
o przedstawienie odnalezionych powiązań, a w podsumowaniu
stwierdzamy, że w czasie Ostatniej Wieczerzy Jezus ofiarował
siebie Bogu pod postaciami chleba i wina, zapowiadając w ten
sposób krwawą ofiarę złożoną na Golgocie. Jezus własną krwią
przypieczętował nowe przymierze Boga z ludźmi, w którym
uczestniczymy poprzez sprawowanie Eucharystii. Jezus skła-
dając ofiarę w Wieczerniku i na krzyżu pokazał, co znaczy być
Bogu posłusznym i zaprosił nas do uczestnictwa w misterium
paschalnym. Prosimy, by uczniowie ze słowniczka przeczyta-
li wyjaśnienie pojęcia: „misterium paschalne”.

Co wiesz
o męce
Pańskiej?

Wieczernik
a Golgota

35. Jezus w Wieczerniku i na Golgocie...

Eucharystia
– uczestni-
czeniem
w misterium
paschalnym

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

46

C. Zakończenie

Wskazujemy, że uczestnictwo w misterium paschalnym Jezusa wyma-

ga od nas wiary. Zachęcamy uczniów do refleksji nad naszym uczestnictwem
w tych tajemnicach. Przypinamy do tablicy dobre artystycznie obrazy Ostat-
niej Wieczerzy i ukrzyżowania, włączamy muzykę pasyjną i wykorzystując
pytania z podręcznika ucznia prowadzimy krótką medytację. Kończymy ją
wspólnym odśpiewaniem pieśni: „Zbawienie przyszło przez krzyż”.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS W WIECZERNIKU I NA GOLGOCIE WYPEŁNIŁ WOLĘ
OJCA
Uczniowie wklejają odnalezione powiązania biblijne.

4. Praca domowa

Zastanów się i napisz, dlaczego krzyż jest znakiem naszego zbawienia?

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

A gdy nadeszła pora, zajął miejsce u sto-
łu i Apostołowie z Nim. Wtedy rzekł do
nich: Gorąco pragnąłem spożyć Paschę
z wami, zanim będę cierpiał. Albowiem
powiadam wam: Już jej spożywać nie
będę, aż się spełni w królestwie Bożym.
Potem wziął kielich i odmówiwszy
dziękczynienie rzekł: Weźcie go i po-
dzielcie między siebie; albowiem po-
wiadam wam: odtąd nie będę już pił
z owocu winnego krzewu, aż przyjdzie
królestwo Boże. Następnie wziął chleb,
odmówiwszy dziękczynienie połamał
go i podał mówiąc: To jest Ciało moje,
które za was będzie wydane: to czyńcie
na moją pamiątkę! Tak samo i kielich po
wieczerzy, mówiąc: Ten kielich to Nowe
Przymierze we Krwi mojej, która za was
będzie wylana.

Było już około godziny szóstej

i mrok ogarnął całą ziemię aż do
godziny dziewiątej.

Słońce się

zaćmiło i zasłona przybytku roz-
darła się przez środek.

Wtedy

Jezus zawołał donośnym gło-
sem: Ojcze, w Twoje ręce po-
wierzam ducha mojego. Po tych
słowach wyzionął ducha.

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

47

36. JEZUS OBJAWIA MIŁOŚĆ I DOBROĆ OJCA

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie, że w Jezusie Bóg w najwyższym stopniu odsło-

nił przed człowiekiem swoje oblicze miłości i dobroci. Uświa-
domienie uczniom konieczności odpowiedzi na miłość ofiaro-
waną człowiekowi w Eucharystii.

Treść orędzia zbawienia

Prawda, że „Bóg jest miłością” stanowi szczyt orędzia zba-

wienia. Zanim jednak człowiek poznał pełne znaczenie tych
słów, musiał przejść długą drogę, na której wielokrotnie spo-
tykał znaki Bożej miłości. Już w momencie stworzenia pierw-
si ludzie w dobroci Stwórcy doświadczają Jego miłości. On ini-
cjuje dialog miłości i sam go prowadzi. Na wszystkich etapach
historii zbawienia Bóg miłości coraz bardziej objawia swoje
oblicze. Tak było z Abrahamem i Mojżeszem, którym wyraził
swoją miłość w formie przyjaźni, czułości i opieki. Pełna uczu-
cia i „zazdrości” miłość spotykała się jednak z niewiernością
i odrzuceniem. Ale miłość jest silniejsza od grzechu i zdrady.
Przebacza i kształtuje serce Izraela. Ciągle podejmuje inicja-

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

48

tywy, aby człowiek odpowiedział na nią w sposób osobisty.
Szczytem hojności Boga, ponad który nie ma już nic wznioślej-
szego, staje się przyjście i misterium paschalne Jego Syna.
Miłość posunęła się do ostatecznych granic, bo zezwoliła na
śmierć Syna. Jezus w jednej chwili zdobył się na największą
miłość oddając wszystko Ojcu i wszystkim, bez żadnych wy-
jątków, ludziom. Przychodzi do człowieka w sposób absolut-
nie przez niego niezasłużony. Przybiera szatę dobroci, aby
w Jezusie człowiek odkrył i ukochał Boga oraz doświadczył,
że jest przez Niego kochany. Bóg objawia się ostatecznie lu-
dziom jako Ten, który chce okazać tylko swoją dobroć.

Metody i środki dydaktyczne

audycja;
plakat;
list;
nagranie audycji;
teksty do pracy w grupach;
arkusze szarego papieru.

Literatura pomocnicza

X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, hasło: miłość, pa-
sterz
i trzoda.
A. Jankowski, Królestwo Boże w przypowieściach, Poznań-
Warszawa 1981.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Rozbudzamy pragnienie odkrycia miłości i dobroci Boga.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

49

B. Rozwinięcie

Na podstawie tekstów biblijnych wskazujemy na miłość i do-
broć Ojca objawioną w Jezusie jako największy dar dla Jego
uczniów.

C. Zakończenie

Wskazujemy na Eucharystię jako miejsce nieustannej miłości
i troski Boga względem ludzi.

2. Katecheza

A. Wstęp

Odtwarzamy tekst angielskiej legendy.

Pewnej nocy miałem sen. Śniło mi się, że szedłem wzdłuż

piaszczystej plaży, i to nie samotnie, lecz w towarzystwie sa-
mego Jezusa. Na niebie, jak na ekranie, przesuwały się sceny
z mojego życia. Każdej scenie odpowiadały dwie pary śladów
na piasku: jedna para pochodziła od stóp Jezusa, druga – od
moich. W pewnym momencie zauważyłem tylko jedną parę śla-
dów. Skojarzyłem te momenty z odpowiednimi scenami na
ekranie. Odkryłem wielką prawdę! Jedna para śladów pojawiała
się w tym czasie, który mogę określić jako najtrudniejszy w mo-
im życiu. To chwile bólu, samotności, opuszczania Pana Boga.
Zrobiło mi się przykro. Przygnębiony tym odkryciem zwróci-
łem się do Pana Jezusa: – Kiedy zdecydowałem się i ruszyłem
za Tobą, obiecałeś, że nigdy mnie nie opuścisz. I oto widzę, że
w najtrudniejszych chwilach dla mnie, Ciebie przy mnie nie
było. Jak mogłeś odejść ode mnie, i to wtedy, kiedy najbardziej
Cię potrzebowałem?

Pan Jezus popatrzył na mnie i powiedział: – Widzisz, bar-

dzo Cię kocham! Nigdy cię też nie opuściłem. Nigdy nie od-
daliłem się od ciebie, nawet wtedy, gdy ty odchodziłeś ode
mnie. A tam, gdzie widzisz tylko jedną parę śladów, tam bra-
łem cię w ramiona, przytulałem do serca i niosłem.

Legenda:
Jezus nigdy
nas nie
opuszcza

36. Jezus objawia miłość i dobroć Ojca

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

50

Stawiamy pytanie: Jaka jest miłość Boga, jeżeli taką legendę

opowiadają sobie ludzie przez tyle pokoleń?

B. Rozwinięcie

Odpowiedzi szukamy w Piśmie Świętym. W uroczysty spo-

sób, przy zapalonej świecy odczytujemy tekst J 3, 16-17. Po od-
czytaniu wyjaśniamy, że Bóg w swoim Synu okazał najwięk-
szą miłość wobec ludzi. Dlatego w słowach i czynach Jezusa
będziemy szukać odpowiedzi na pytanie, czym charakteryzu-
je się miłość Boga do ludzi.

Dzielimy klasę na grupy. Każda otrzymuje tekst, w którym

odnajduje cechy miłości Boga. Wnioski uczniowie zapisują na
dużych arkuszach, tak by potem mogły być zaprezentowane
wszystkim.

Grupa I: J 10, 11-18 (tekst znajduje się w podręczniku)

Grupa II: Łk 15, 11-32

Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy z nich rzekł do
ojca: „Ojcze, daj mi część majątku, która na mnie przypada”.
Podzielił więc majątek między nich. Niedługo potem młodszy
syn, zabrawszy wszystko, odjechał w dalekie strony i tam roz-
trwonił swój majątek, żyjąc rozrzutnie. A gdy wszystko wydał,
nastał ciężki głód w owej krainie i on sam zaczął cierpieć nie-
dostatek. Poszedł i przystał do jednego z obywateli owej kra-
iny, a ten posłał go na swoje pola żeby pasł świnie. Pragnął
on napełnić swój żołądek strąkami, którymi żywiły się świnie,
lecz nikt mu ich nie dawał. Wtedy zastanowił się i rzekł: Iluż
to najemników mojego ojca ma pod dostatkiem chleba, a ja tu
z głodu ginę. Zabiorę się i pójdę do mego ojca, i powiem mu:
Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Bogu i względem ciebie; już nie
jestem godzien nazywać się twoim synem: uczyń mię choćby
jednym z najemników. Wybrał się więc i poszedł do swojego
ojca. A gdy był jeszcze daleko, ujrzał go jego ojciec i wzruszył
się głęboko; wybiegł naprzeciw niego, rzucił mu się na szyję
i ucałował go. A syn rzekł do niego: „Ojcze, zgrzeszyłem prze-

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

Praca z tek-

stem biblij-

nym

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

51

ciw Bogu

i względem ciebie, już nie jestem godzien nazywać

się twoim synem”. Lecz ojciec rzekł do swoich sług: „Przynie-
ście szybko najlepszą szatę i ubierzcie go; dajcie mu też pier-
ścień na rękę i sandały na nogi! Przyprowadźcie utuczone cielę
i zabijcie: będziemy ucztować i bawić się, ponieważ ten mój
syn był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się”. I zaczę-
li się bawić. Tymczasem starszy jego syn przebywał na polu.
Gdy wracał i był blisko domu, usłyszał muzykę i tańce. Przy-
wołał jednego ze sług i pytał go, co to ma znaczyć. Ten mu
rzekł: „Twój brat powrócił, a ojciec twój kazał zabić utuczone
cielę, ponieważ odzyskał go zdrowego”. Na to rozgniewał się
i nie chciał wejść; wtedy ojciec jego wyszedł i tłumaczył mu.
Lecz on odpowiedział ojcu: „Oto tyle lat ci służę i nigdy nie
przekroczyłem twojego rozkazu; ale mnie nie dałeś nigdy koź-
lęcia, żebym się zabawił z przyjaciółmi. Skoro jednak wrócił
ten syn twój, który roztrwonił twój majątek z nierządnicami,
kazałeś zabić dla niego utuczone cielę”. Lecz on mu odpo-
wiedział: „Moje dziecko, ty zawsze jesteś przy mnie i wszyst-
ko moje do ciebie należy. A trzeba się weselić i cieszyć z tego,
że ten brat twój był umarły, a znów ożył, zaginął, a odnalazł
się”.

Grupa III
Ostatnia Wieczerza – tekst w podręczniku

Grupa IV
Jezus umiera na krzyżu – tekst w podręczniku

Grupa V
1 J 4, 10 i Rz 5, 8 – tekst w podręczniku

Grupa VI
Słowa Jezusa, które kapłan wypowiada podczas Mszy Świętej.
(tekst w podręczniku)

W podsumowaniu wskazujemy, że Jezus przyszedł objawić,

odsłonić oblicze Ojca, pełnego dobroci wobec swoich dzieci.
Świadectwem tego, jak bardzo poważnie traktuje Chrystus swo-

36. Jezus objawia miłość i dobroć Ojca

Eucharystia
– dowód Bo-
żej miłości

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

52

je pasterzowanie jest ofiara z siebie, oddanie życia za owce.
Bóg nie tylko daje tak jednoznaczny dowód miłości, jakim jest
śmierć Jezusa na krzyżu, ale tłumaczy nam, na czym ona pole-
ga. Sami odkryliśmy takie cechy Bożej miłości, jak: stałość,
delikatność, nieustanna gotowość do pomocy, darmowość,
wyjście z inicjatywą, przebaczenie, oczekiwanie, ofiarowanie
tego, co najcenniejsze. Dla Boga każdy człowiek jest tak samo
ważny. My dzisiaj również mamy udział w tej miłości Boga.
Grupa VI odkryła cechy miłości Boga z tekstu Mszy Świętej.
To Eucharystia jest dla nas miejscem, gdzie Jezus – Dobry Pa-
sterz karmi nas, obdarza siłą i mądrością, sprawia, że możemy
coraz lepiej Go poznawać. On czeka na każdą ze swoich owiec,
każda jest jedyną i upragnioną.

C. Zakończenie

Powracamy do legendy odtwarzanej we wstępie i zastana-

wiamy się, dlaczego ludzie przez wieki opowiadają sobie tę le-
gendę. Uczniowie powinni dostrzec, że doświadczenie miłości
wymaga wzajemności. Taka dobroć i miłość czeka na przyję-
cie i odpowiedź. Prosimy, aby uczniowie w formie listu odpo-
wiedzieli na miłość i dobroć Boga skierowaną do nich w każ-
dej Eucharystii.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS OBJAWIA MIŁOŚĆ I DOBROĆ OJCA
Zapisem będzie „List do Boga”.

4. Praca domowa

Napisz, w jaki sposób Ty doświadczasz Bożej miłości.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

Miłość pra-

gnie wza-

jemności

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

53

37. JEZUS ŻYJE

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie prawdy, że zmartwychwstanie Jezusa jest dla

chrześcijanina zapowiedzią jego zmartwychwstania. Wycho-
wanie do świadomego przeżywania niedzieli i Eucharystii,
będących pamiątką zmartwychwstania Jezusa.

Treść orędzia zbawczego

Zmartwychwstanie Jezusa było dla Jego uczniów i jest dla

każdego chrześcijanina wydarzeniem szczególnym. Zmar-
twychwstały Chrystus przychodzi do swoich uczniów, rozma-
wia z nimi, wyjaśnia sens minionych wydarzeń. Te niezwykłe
spotkania znaczyły dla uczniów Jezusa jedno: On żyje! Żyje
naprawdę! Zwycięsko przeszedł przez śmierć. Spotkania ze
Zmartwychwstałym – a było ich wiele – sprawiły, że zaczyna-
li pojmować słowa Jezusa sprzed Jego męki. A mówił wówczas
do nich: Jeszcze chwila, a nie będziecie Mnie widzieć, i znowu
chwila, a ujrzycie Mnie
(J 16, 16). Chwila nieobecności miała
oznaczać moment rozłąki spowodowany Jego śmiercią. W tych
słowach Jezus zapowiadał uczniom, że zobaczą Go po śmier-
ci. Ale dopiero teraz – gdy na własne oczy widzieli Zmartwych-
wstałego – wszystko było jasne. Spotkanie ze zmartwychwsta-

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

54

łym Jezusem upewniło uczniów, że Jezus dobrze wiedział, co
miało się z Nim stać. Wiedział też, że Jego śmierć nie miała być
końcem Jego przebywania wśród ludzi. Kiedy skończą się ob-
jawienia Zmartwychwstałego – uczniowie nadal będą mogli
spotykać się ze swym Panem. Ale już inaczej. Pod postacią
chleba i wina, w których się ukrył, i w których daje nam Swe
Ciało i Krew podczas każdej Eucharystii. W każdą niedzielę
świętujemy Zmartwychwstanie Jezusa. Na zmartwychwstaniu
opiera się cała nasza wiara. Zmartwychwstanie to największa
tajemnica naszej wiary, a Wielkanoc – to nasze najważniejsze
święto. Pierwsi chrześcijanie na pamiątkę tego wydarzenia
gromadzili się co tydzień, zawsze tego samego dnia, aby świę-
tować dzień zmartwychwstania Chrystusa. Ten fakt zmienił coś
w życiu Jego uczniów, dlatego w niedzielę, bardziej niż w ja-
kikolwiek inny dzień chrześcijanin ma pamiętać o zbawieniu,
które zostało mu ofiarowane. Podstawą wiary w zmartwych-
wstanie Jezusa jest wiara w to, że On jest Synem Bożym, Zba-
wicielem człowieka. Jezus przez swe zmartwychwstanie odsło-
nił przed nami prawdę o tym, że i my – wierząc w Niego –
zmartwychwstaniemy. On sprawił, że grób nie jest dla nas kre-
sem, końcem człowieka.

Metody i środki dydaktyczne

audycja;
telegram;
zaproszenie;
nagranie płaczu dziecka;
blankiety telegramu;
paski papieru do wykonania zaproszeń.

Literatura pomocnicza

Jan Paweł II, Dies Domini, List o świętowaniu niedzieli, Wro-
cław 2000.
H. Pietras, Dzień święty, Kraków 1992.
K. Rahner, Sakramenty Kościoła, Kraków 1997.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

55

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Szukamy związku pomiędzy płaczem a życiem człowieka.

B. Rozwinięcie

Wyjaśniamy znaczenie zmartwychwstania Jezusa.

C. Zakończenie

Wskazujemy na wartość niedzielnej Eucharystii i jej związek
ze zmartwychwstaniem.

2. Katecheza

A. Wstęp

Rozpoczynamy odtworzeniem nagrania płaczu małego

dziecka. Prowadzimy rozmowę szukając okoliczności, w któ-
rych dziecko płacze. W podsumowaniu stwierdzamy, że płacz
jest również znakiem życia dziecka. Kiedy dziecko się rodzi –
płacze i ten płacz jest dla rodziców znakiem radości – ich dziec-
ko się urodziło. Przypominamy uczniom, że na wcześniejszych
katechezach spotykaliśmy również uczniów Jezusa, którzy się
smucili, bo Jezus umarł. Ich płacz zamienił się wkrótce w ra-
dość. Co było powodem tej radości?

B. Rozwinięcie

Odpowiedzi szukamy w Piśmie Świętym. Uczniowie w pa-

rach piszą telegram do znajomego, informujący o spotkaniu
z Jezusem i znaku, po którym rozpoznali, że On żyje. Propo-

37. Jezus żyje

Praca z tek-
stem biblij-
nym

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

56

nujemy następujące teksty:

Wieczorem owego pierwszego dnia tygodnia, tam gdzie prze-
bywali uczniowie, gdy drzwi były zamknięte z obawy przed
Żydami, przyszedł Jezus, stanął pośrodku i rzekł do nich: „Po-
kój wam!” A to powiedziawszy, pokazał im ręce i bok. Urado-
wali się zatem uczniowie ujrzawszy Pana
.

A pierwszego dnia po szabacie, wczesnym rankiem, gdy jesz-
cze było ciemno, Maria Magdalena udała się do grobu i zoba-
czyła kamień odsunięty od grobu. Pobiegła więc i przybyła do
Szymona Piotra i do drugiego ucznia, którego Jezus kochał,
i rzekła do nich: „Zabrano Pana z grobu i nie wiemy, gdzie Go
położono”.

Po upływie szabatu Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba
i Salome nakupiły wonności, żeby pójść namaścić Jezusa.
Wczesnym rankiem w pierwszy dzień tygodnia przyszły do gro-
bu, gdy słońce wzeszło. Weszły więc do grobu i ujrzały mło-
dzieńca, siedzącego po prawej stronie, ubranego w białą sza-
tę; i bardzo się przestraszyły. Lecz on rzekł do nich: „Nie bój-
cie się! Szukacie Jezusa z Nazaretu, ukrzyżowanego; powstał,
nie ma Go tu”
.

W pierwszy dzień tygodnia poszły skoro świt do grobu, niosąc
przygotowane wonności. Kamień od grobu zastały odsunięty.
A skoro weszły, nie znalazły ciała Pana Jezusa. Gdy wobec tego
były bezradne, nagle stanęło przed nimi dwóch mężczyzn
w lśniących szatach. Przestraszone, pochyliły twarze ku ziemi,
lecz tamci rzekli do nich: „Dlaczego szukacie żyjącego wśród
umarłych? Nie ma Go tutaj; zmartwychwstał”. A były to: Maria
Magdalena, Joanna i Maria, matka Jakuba; i inne z nimi opo-
wiadały to Apostołom.

Tego samego dnia dwaj z nich byli w drodze do wsi zwanej
Emaus, oddalonej o sześćdziesiąt stadiów od Jerozolimy. Roz-
mawiali oni z sobą o tym wszystkim, co się wydarzyło. Gdy tak
rozmawiali i rozprawiali z sobą, sam Jezus przybliżył się i szedł

Jezus żyje

• STOP •

Zmartwych-

wstał

• STOP

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

J 20, 19-20

J 20, 1-2

Mk 16, 1-2.

5-6

Łk 24, 1-6. 10

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

57

z nimi. Lecz oczy ich były niejako na uwięzi, tak że Go nie po-
znali. Tak przybliżyli się, do wsi do której zdążali, a On okazy-
wał jakoby miał iść dalej. Lecz przymusili Go mówiąc: „Zo-
stań z nami, gdyż ma się ku wieczorowi i dzień się już nachy-
lił”. Wszedł więc, aby zostać z nimi. Gdy zajął z nimi miejsce
u stołu, wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał go
i dawał im. Wtedy oczy im się otworzyły i poznali Go, lecz On
zniknął im z oczu.

Po upływie szabatu, o świcie pierwszego dnia tygodnia przy-
szła Maria Magdalena i druga Maria obejrzeć grób. A oto
Anioł Pański zstąpił z nieba i przemówił do niewiast: „Wiem,
szukacie Jezusa Ukrzyżowanego. Nie ma Go tu, bo zmartwych-
wstał jak powiedział”.

Uczniowie odczytują telegramy, a w podsumowaniu stwier-

dzamy, że najważniejszą prawdą chrześcijańską jest wyznanie
wiary w to, że Jezus żyje, że Jego śmierć nie była kresem ży-
cia. Popaschalna wiara uczniów i składane przez nich świadec-
two o żyjącym Jezusie, są potwierdzeniem zmartwychwstania
i motywem ich działalności apostolskiej. Dla chrześcijanina
wiara w zmartwychwstanie jest przyjęciem prawdy o własnym
zmartwychwstaniu, życiu wiecznym. Zwracamy uwagę, że
spotkania z Jezusem zmartwychwstałym miały miejsce w nie-
dzielę. Dlatego w każdą niedzielę, dzień zmartwychwstania
wierzący w zmartwychwstanie sprawują Eucharystię, będącą
pamiątką tego wydarzenia. Szczególnie uroczyście radość ze
zmartwychwstania Jezusa świętujemy w Wielkanoc. Podkre-
ślają tę radość zwyczaje związane z tymi świętami. (Można
omówić niektóre zwyczaje świąt Wielkanocnych: Rezurekcja,
symbolika święconego jajka, baranka).

C. Zakończenie

Wskazujemy, że my również wspominamy i uobecniamy

pośród siebie tajemnicę męki, śmierci i zmartwychwstania Je-
zusa. Wierzymy, że Jezus podczas każdej Mszy Świętej jest
z nami obecny, razem z nami oddaje cześć i składa siebie Bogu

Każda nie-
dziela pa-
miątką
Wielkanocy

37. Jezus żyje

Zwyczaje
świąteczne

Łk 24, 13-16.
28-31

Mt 28, 1-6

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

58

Ojcu w ofierze. Również wtedy przypomina nam, że tak jak On
– my również zmartwychwstaniemy kiedyś do nowego życia.
Prosimy, by uczniowie wykonali zaproszenie na niedzielną Eu-
charystię dla siebie. Niech zawrą w nim prawdę o niedzielnej
Eucharystii, jako uczestnictwie w radości zmartwychwstania.
Niech zrobią takie zaproszenie, by stanowiło ono dla nich
mobilizację do systematycznego uczestnictwa w niedzielnej
Mszy Świętej.

3. Zeszyt ucznia

Temat: JEZUS ŻYJE
Uczniowie wklejają przygotowane zaproszenie na niedzielną
Eucharystię.

4. Praca domowa

Prosimy, by uczniowie wybrali jeden ze zwyczajów pielęgno-
wanych w ich domu w czasie Świąt Wielkanocnych i napisa-
li, jaki ma on związek ze zmartwychwstaniem Jezusa.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

59

38. MESJASZ MIAŁ CIERPIEĆ

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Wskazanie na bezgraniczną miłośc Boga Ojca, zrealizowa-

ną w ofierze Jezusa. Zachęta do refleksji nad osobistym stosun-
kiem do krzyża jako znaku zbawienia.

Treść orędzia zbawczego

Cierpienie i śmierć Mesjasza są trudne do zrozumienia nie

tylko dla ludzi naszych czasów, były też niepojęte dla ludzi
współczesnych Jezusowi... Jego uczniowie tego nie rozumie-
li, mimo że Jezus przygotowywał ich na to. Chrystus, jak wszy-
scy ludzie, doświadczył śmierci i przed zmartwychwstaniem
przebywał w krainie umarłych. Poszedł tam po to, aby wyzwo-
lić sprawiedliwych, którzy Go poprzedzili. Przyszedł do ludzi
wszystkich czasów i wszystkich miejsc. Chciał, aby i oni stali
się uczestnikami Odkupienia. Śmierć jednak nie była końcem
Jego misji, gdyż po trzech dniach zmartwychwstał, a wydarze-
nie to było potwierdzeniem tego, co nauczał, wypełnieniem
Starego Testamentu i zapowiedzią naszego zmartwychwstania.
(por. Łk 24, 36-40). Apostołowie, mimo że początkowo bun-
towali się przeciw śmierci Jezusa, po Jego zmartwychwstaniu

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

60

zrozumieli, że ta śmierć była konieczna, aby wyzwolić nas
wszystkich z grzechu i przez zmartwychwstanie dać nam ży-
cie wieczne. Jezus wyjaśniał swoim uczniom sens swojej męki,
śmierci i zmartwychwstania. Pomagał im zrozumieć słowa
Pisma, które odnosiły się do Mesjasza. Tłumaczył, że zmar-
twychwstając, otworzył ludzkości drogę do pełnego życia, przy-
niósł im radość, zapewnił nieśmiertelność i napełnił ich we-
wnętrznym pokojem (por. Łk 24, 44-49). Uczniowie Jezusa stali
się Jego świadkami i po Jego odejściu do Boga Ojca – nauczali
innych tego, czego uczył ich Jezus, w Jego Imię odpuszczali
grzechy. Zostali obdarowani Duchem Świętym, ale też wezwani
do dawania świadectwa. Nie wolno nam jednak postąpić tak,
jak uczynili Żydzi czy Grecy, którzy szukali jedynie sensacji –
przed czym przestrzega święty Paweł, gdyż dla chrześcijan
zmartwychwstały i uwielbiony Chrystus jest mocą Bożą i mą-
drością Bożą (por. 1 Kor 1, 22-24).

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
wywiad;
zespołowe wypełnianie arkusza;
arkusze ze zdaniami niedokończonymi.

Literatura pomocnicza

W. J. Harrington, Klucz do Biblii, Warszawa 1982.
K. Rahner, Podstawowy wykład wiary, Warszawa 1986.
E. Schiellebeeckx, Chrystus sakrament spotkania z Bogiem,
Kraków 1966.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Wskazujemy na nierozerwalny związek naszego życia z krzy-
żem.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

61

B. Rozwinięcie

Wyjaśniamy, że cierpienie było nieodłącznie związane z misją
Mesjasza.

C. Zakończenie

Zwracamy uwagę na znaczenie cierpienia Jezusa dla każdego
człowieka.

2. Katecheza

A. Wstęp

Pokazujemy uczniom różne rodzaje krzyża: wiszący na ścia-

nie w klasie, ale też: maltański, św. Andrzeja, prawosławny...
Prowadzimy pogadankę, w której wskazujemy, że z krzyżem
mamy do czynienia również w wielu miejscach i wydarzeniach
naszego codziennego życia. Wskazujemy, że skrzyżowanie
dróg czy ulic ma kształt krzyża, że krzyż namalowany jest na
znaku drogowym czy karetce pogotowia, a w przenośni o cier-
pieniu mówimy, że to krzyż... Dla nas chrześcijan krzyż nieod-
łącznie kojarzy się z męką Jezusa. Stawiamy pytanie: Czy Je-
zus musiał cierpieć? Czy konieczna była Jego męka, Jego
śmierć skoro później zmartwychwstał?

B. Rozwinięcie

Uczniowie czytają tekst Łk 24, 36-40.44-48. Każdy uczeń

przeprowadza wywiad z uczniami, którzy spotkali Jezusa na
drodze do Emaus. Odczytujemy kilka wywiadów, zwracając
uwagę na znaczenie cierpienia, które było udziałem Syna Bo-
żego. Podkreślamy Jego posłuszeństwo Ojcu i wartość zbawie-
nia, które przyniósł wszystkim ludziom. Jezus wskazuje na cier-
pienie jako sposób uwolnienia ludzi od grzechu zapowiedzia-
ny już w Starym Testamencie. Jakie jest znaczenie krzyża dla
chrześcijanina? Sens krzyża wyjaśnia św. Paweł we fragmen-

38. Mesjasz miał cierpieć

Krzyż i cier-
pienie

Krzyż zna-
kiem zbawie-
nia i życia

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

62

cie Listu do Koryntian (1 Kor 1, 18. 22-24). Odczytujemy go
gromadząc uczniów wokół krzyża. Wskazujemy na miłość Je-
zusa do każdego człowieka wyrażoną w przyjęciu człowieczeń-
stwa wraz z wszystkimi jego słabościami i ograniczeniami,
dzięki czemu Jezus stał się bliski każdemu człowiekowi.

C. Zakończenie

Zastanawiamy się nad osobistym podejściem do problemu

krzyża. Dzielimy klasę na grupy. Każda otrzymuje duży arkusz
papieru z niedokończonym zdaniem. Uczniowie wpisują do-
kończenie, a następnie przekazują arkusz do kolejnej grupy,
która dopisuje swoje zakończenie tego zdania. Propozycje zdań
niedokończonych:

1. Zmartwychwstanie Jezusa upewnia mnie...
2. Zwycięstwo Jezusa nad grzechem i śmiercią pomaga mi...
3. Cierpienie Jezusa...
4. Przez chrzest mam udział...
5. W sakramencie pojednania...

3. Zeszyt ucznia

Temat: MESJASZ MIAŁ CIERPIEĆ
Wywiad, który uczniowie wykonali w trakcie zajęć.

4. Praca domowa

Zastanów się i napisz lub narysuj, w jaki sposób możesz od-
wdzięczyć się Jezusowi za ofiarowane ci zbawienie.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

63

39. ZMARTWYCHWSTAŁY PRZYWRACA

UTRACONE ŻYCIE

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Ukazanie, że w sakramencie chrztu świętego zmartwych-

wstały Chrystus obdarowuje nas życiem Bożym, które utraci-
liśmy przez grzech. Zachęta do wdzięczności i radości wyni-
kającej z uświadomienia sobie otrzymania daru życia Bożego
w Kościele i związaną z nim nadzieją zmartwychwstania.

Treść orędzia zbawienia

Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest dla nas darem no-

wego życia, nowego stworzenia, które rozpoczynamy po decy-
zji zjednoczenia z Nim w sakramencie chrztu świętego. To
życie jest ukryte w Bogu i choć nadal podlega ziemskim regu-
łom, już nigdy się nie kończy. Śmierć staje się „zyskiem” we-
dług słów św. Pawła: Dla mnie bowiem żyć – to Chrystus,
a umrzeć – to zysk
(Flp 1, 21).

Takie spojrzenie na bycie z Jezusem uzdalnia nas do prze-

żywania z Nim tego wszystkiego, co było Jego udziałem pod-
czas ziemskiego życia i zobowiązuje do podejmowania walki

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

64

z grzechem i złem w nas samych. Przyjęcie chrztu w Kościele
nie jest magicznym rytem dającym bezwzględną ochronę przed
demonem, ale wyborem wspartym łaską Ducha Świętego, który
przywracając w nas utracone przez grzech życie Boże, daje
pomoc w postaci wspólnoty Kościoła. To życie wymaga nie-
ustannego „odżywiania” słowem Bożym i sakramentami,
zwłaszcza Eucharystią.

Sakrament chrztu – pierwszy sakrament inicjacji chrześci-

jańskiej – „zanurza” nas w śmierci Chrystusa, stopniowym
umieraniu dla zła i grzechu oraz otwiera drogę do zmartwych-
wstania z Jezusem w Jego królestwie. Życie na ziemi staje się
dla chrześcijanina życiem dla Boga i z Bogiem: Teraz zaś już
nie ja żyję, lecz żyje we mnie Chrystus
(Ga 2, 20).

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
praca z tekstem;
wykład urozmaicony;
schematyczny rysunek;
„biała szata”;
woda święcona;
krzyż.

Literatura pomocnicza

A. Cholewiński SJ, Chrześcijaństwo ponownie odkrywane,
Warszawa 1989.
B. Filarska, Początki architektury chrześcijańskiej, Lublin
1983.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

65

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Wskazujemy, że każdy z nas utracił w życiu coś najważniejsze-
go i musi to na nowo w jakiś sposób odzyskać.

B. Rozwinięcie

Ukazujemy istotę chrztu i wyjaśniamy jego symbolikę.

C. Zakończenie

Dziękujemy za dar nowego życia, który otrzymaliśmy w sakra-
mencie chrztu.

2. Katecheza

A. Wstęp

Rozpoczynamy pogadanką na temat funkcjonowania „biu-

ra rzeczy znalezionych”. Nawiązujemy także do osobistych do-
świadczeń uczniów związanych ze zgubieniem czegoś, odczuć,
jakie towarzyszą stracie i podejmowaniu prób ich odnalezie-
nia. Wskazujemy, że wśród strat są nie tylko rzeczy material-
ne, ale także to, co niewidoczne dla oczu. W podsumowaniu
wyjaśniamy, że spośród wielu rzeczy, które człowiek w życiu
traci, jedna jest najważniejsza: życie z Bogiem. Co więcej –
sami nie jesteśmy w stanie go odzyskać. W jaki sposób może-
my na nowo stać się uczestnikami Bożego życia?

B. Rozwinięcie

Prosimy, by uczniowie zgromadzili się wokół Pisma Świę-

tego i przy zapalonej świecy odczytujemy tekst Mk 16, 16a, na-
stępnie uczniowie jak echo powtarzają przeczytane zdanie.

39. Zmartwychwstały przywraca utracone życie

Największa
strata

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

66

Stawiamy pytanie: Dlaczego przyjęcie chrztu jest takie

ważne? Uczniowie indywidualnie odnajdują odpowiedź na to
pytanie w tekście Rz 6, 3-5 i zapisują w zeszycie.

Uczniowie odczytują swoje odpowiedzi, uzupełniamy je

stwierdzając, że: człowiek przez grzech utracił życie Boże,
życie w jedności ze swoim Bogiem, ale dzięki Jezusowi Chry-
stusowi otrzymujemy zbawienie, czyli odzyskujemy dar życia
Bożego. To zjednoczenie z Jezusem Chrystusem (dar zbawie-
nia i wiecznego życia Bożego) dokonuje się przez przyjęcie
sakramentu chrztu w Kościele. Wyjaśniamy, że obrzęd sakra-
mentu chrztu jest bogaty w symbolikę, która przybliża uczest-
niczącym w nim istotę tego sakramentu. Prosimy, by ucznio-
wie wymienili symbole im znane. Z pewnością pamiętają, że
w sakramencie chrztu używa się wody. Uzupełniamy wiadomo-
ści uczniów, posługując się schematycznym rysunkiem.

Wyjaśniamy, że w pierwszych wiekach chrześcijaństwa ist-

niał w Kościele specjalny czas przygotowania do chrztu zwa-
ny katechumenatem. Czas katechumenatu był długi i trwał mi-
nimum kilka lat. Udzielenie sakramentu chrztu odbywało się
nie tak jak dzisiaj w Kościele przez polanie głowy wodą, ale
przez całkowite zanurzenie w specjalnie do tego przygotowa-
nych miejscach, zwanych sadzawkami chrzcielnymi. Budowa-
no je bardzo starannie, pilnując symboliki chrzcielnej nawią-
zującej do otrzymania daru nowego, Bożego życia.

I tak: zejście do wód chrzcielnych następowało po schodach

prowadzących w dół z kierunku zachodniego, wraz z zachodzą-

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

Odzyskane

życie

Symbolika

chrzcielna

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

67

cym słońcem. Owo zejście (zachód słońca) miało symbolizo-
wać umieranie człowieka z Panem Jezusem, umieranie dla
grzechu i zła.

W wodach sadzawki odbywał się ryt sakramentu chrztu

przez trzykrotne zanurzenie: „W imię Ojca i Syna, i Ducha
Świętego”. Następowała niejako śmierć „starego człowieka”
wraz z Chrystusem na krzyżu, „zatopienie” w wodach chrztu
człowieka grzesznego. Równocześnie rodził się „nowy czło-
wiek” przez zstąpienie Ducha Świętego.

Innym symbolem związanym z chrztem jest tzw. biała sza-

ta. Pokazujemy uczniom „białą szatę” używaną dziś przy
chrzcie i wyjaśniamy, że w pierwszych wiekach chrześcijań-
stwa „biała szata” stanowiła ubranie nowo ochrzczonego,
w którym chodził przez cały tydzień, by w ten sposób jeszcze
bardziej uświadomić sobie, że w sakramencie chrztu stał się
„nowym człowiekiem, otrzymał przez Jezusa dar zbawienia,
czyli odzyskał na nowo utracone życie Boże”. Nałożenie nowo
ochrzczonemu białej szaty i wyjście z sadzawki chrzcielnej ku
wschodzącemu słońcu. Wschodzące słońce to symbol zmar-
twychwstałego Chrystusa i również naszego zmartwychwsta-
nia do nowego życia, do naśladowania naszym życiem życia
Pana Jezusa. Nasz powrót do nowego życia jest możliwy dzię-
ki zmartwychwstaniu Jezusa, przez które został pokonany
grzech, a przywrócone „nowe życie”.

W trakcie omawiania rysunku możemy nanieść na niego na-

pisy, które pomogą go lepiej zrozumieć, np. pod słońcem –
wschód (zachód) słońca; pod schodami (zejście) – umieranie
z Chrystusem
; pod wodami chrztu – śmierć starego człowieka;
pod schodami (wyjście) – zmartwychwstanie z Chrystusem do
nowego życia (biała szata).

C. Zakończenie

Wskazujemy na konieczność troski o „nowe życie” otrzy-

mane na chrzcie świętym. Ponownie gromadzimy uczniów wo-
kół jednego stołu, przygotowanego na wzór ołtarza. Nakrywa-
my go białym obrusem, umieszczamy wodę świeconą, białą
szatę, krzyż, świece... Pokazujemy, że chrzest ma ścisły zwią-

Nasze życie
sakramental-
ne

39. Zmartwychwstały przywraca utracone życie

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

68

zek z Eucharystią i pokutą, prowadzimy modlitwę wdzięczno-
ści za przywrócone nam życie Boże. Wykorzystujemy modli-
twę z obrzędu chrztu zamieszczoną w podręczniku.

3. Zeszyt ucznia

Temat: ZMARTWYCHWSTAŁY PRZYWRACA UTRACO-
NE ŻYCIE
Zapis stanowi odpowiedź na pytanie odkryta w trakcie kateche-
zy oraz schematyczny rysunek wykorzystany przy omawianiu
symboliki sakramentu chrztu.

4. Praca domowa

Napisz, dlaczego sakrament pojednania przyrównuje się czę-
sto do sakramentu chrztu?

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

69

40. ZMARTWYCHWSTAŁY UMACNIA

W CHOROBIE

I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY

Cel katechezy

Odkrywanie choroby i cierpienia w wymiarze zbawczej mi-

łości i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Kształtowanie po-
stawy zaufania wobec Boga, który niesie pomoc i ulgę w cier-
pieniu.

Treść orędzia zbawczego

Cierpienie jest tajemnicą. Jest także próbą, ale ma również

wartość oczyszczającą.

Jezus ukazuje nowe spojrzenie na cierpienie. Nie likwidu-

je On cierpienia, ale pociesza w cierpieniu. „Odkupieńcza
śmierć Jezusa wypełnia w szczególności proroctwo o cierpią-
cym Słudze. Sam Jezus przedstawił sens swego życia i śmier-
ci w świetle cierpiącego Sługi” (KKK 601). „W miłości odku-
pieńczej, która zawsze łączyła Go z Ojcem, przyjął nas w na-
szym oddzieleniu od Boga, tak, że mógł w naszym imieniu
powiedzieć na krzyżu: Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opu-
ścił?
(Mk 15, 34). Bóg czyniąc Go w ten sposób solidarnym

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

70

z nami jako grzesznikami, własnego Syna nie oszczędził, ale Go
za nas wszystkich wydał
(Rz 8, 32), abyśmy zostali pojednani
z Bogiem przez śmierć Jego Syna
(Rz 5, 10)” (KKK 603).

Dla umocnienia człowieka w jego cierpieniu Kościół ofia-

rowuje mu sakrament namaszczenia chorych, przeznaczony
specjalnie dla osób dotkniętych chorobą. Uzdrowienia Chry-
stusa, opisane w Nowym Testamencie, były znakami przyjścia
królestwa Bożego i ostatecznego zwycięstwa Chrystusa nad
chorobą, cierpieniem i śmiercią. W swoim cierpieniu, śmierci
i zmartwychwstaniu Jezus nadał im nowy sens, który upodab-
nia nas do Jego zbawczej męki. Jeśli chorobę i cierpienie
przeżywamy z Chrystusem, to po to, aby mieć udział w Jego
chwale (por. Rz 8, 17).

Metody i środki dydaktyczne

pogadanka;
opowiadanie;
praca z tekstem;
film lub zdjęcia z obrzędu namaszczenia chorych.

II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY

1. Plan katechezy

A. Wstęp

Stawiamy problem: czy cierpienie może mieć sens?

B. Rozwinięcie

Ukazujemy związek Chrystusa z cierpieniem.

C. Zakończenie

Odkrywamy, jakie znaczenie dla człowieka ma cierpienie i cho-
roba.

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

71

2. Katecheza

A. Wstęp

Przywołujemy powiedzenie, które w ustach młodzieży po-

jawia się często: TO JEST BEZ SENSU. Prosimy, by ucznio-
wie podali przykłady, kiedy używają tego zwrotu. Następnie
opowiadamy lub czytamy pierwszą część opowiadania:

Cztery lata temu zostałem całkowicie sparaliżowany. Przed

wypadkiem byłem niezwykle aktywny: biegałem, grałem w pił-
kę, chciałem być piłkarzem... Pamiętam dokładnie ten dzień,
w którym to się stało. Miałem wtedy 11 lat. Bez wiedzy rodzi-
ców poszedłem z kolegami nad wodę. Chciałem popisać się
przed nimi, jak umiem skakać do wody. Skoczyłem i ten skok
okazał się tragiczny w skutkach. Sam nie wiem, jak to się sta-
ło, że go w ogóle przeżyłem. Prawie trzy lata spędziłem w szpi-
talu. Intensywna terapia sprawiła, że mogłem usiąść na wózku
inwalidzkim.

Zawsze wierzyłem w Pana Boga. Po wypadku zadawałem

Mu wiele pytań. Miałem pretensje, że nic nie zrobił, abym
wtedy nie poszedł z kolegami nad ten staw. Było we mnie tyle
żalu i złości. Wtedy wydawało mi się, że Pan Bóg jest głuchy
na moje wołanie. Nie chciałem się modlić, przestałem bywać
w kościele. Aż w końcu całkowicie nie wiedziałem, po co żyję.
Już nie spotykałem się z kolegami, jak dawniej. Miałem wra-
żenie, że teraz nie mam im czym zaimponować.

Pewnego dnia podczas spaceru z rodzicami w parku spotka-

łem innego chłopca, siedzącego też na wózku inwalidzkim.
Niby taki sam jak ja, a jednak wydawał mi się inny.

Podsumowujemy stwierdzeniem, że choroba i cierpienie

często prowokują w nas pytanie, czy to ma sens? Jak na to
pytanie może odpowiadać człowiek wierzący?

B. Rozwinięcie

Dzielimy klasę na grupy. Każda otrzymuje jeden tekst bi-

blijny i szuka odpowiedzi na pytania: Jaki jest związek Jezusa
z cierpieniem? Jak Jezus traktuje cierpienie?

40. Zmartwychwstały umacnia w chorobie

Szukamy
sensu cierpie-
nia

Praca z tek-
stem biblij-
nym

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

72

A gdy jedli, rzekł: „Zaprawdę, powiadam wam: jeden z was
mnie zdradzi”.

Teraz dusza moja doznała lęku i cóż mam powiedzieć? Ojcze,
wybaw Mnie od tej godziny. Nie, właśnie dlatego przyszedłem
na tę godzinę.

Szymonie, Szymonie, oto szatan domagał się, żeby was przesiać
jak pszenicę; ale Ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja
wiara. Ty ze swej strony utwierdzaj twoich braci. On zaś rzekł:
„Panie, z Tobą gotów jestem iść nawet do więzienia i na
śmierć”. Lecz Jezus odrzekł: „Powiadam ci, Piotrze, nie zapie-
je dziś kogut, a ty trzy razy wyprzesz się tego, że Mnie znasz”.

I rzekł do nich: „Czy brak wam było czego, kiedy was posyła-
łem bez trzosa, bez torby i bez sandałów?” Oni odpowiedzieli:
„Niczego”. „Lecz teraz – mówił dalej – kto ma trzos, niech go
weźmie; tak samo torbę; a kto nie ma, niech sprzeda swój płaszcz
i kupi miecz! Albowiem powiadam wam: to, co jest napisane,
musi się spełnić na Mnie: Zaliczony został do złoczyńców
”.

Potem wyszedł i udał się, według zwyczaju, na Górę Oliwną:
towarzyszyli Mu także uczniowie. Gdy przyszedł na miejsce,
rzekł do nich: „Módlcie się, abyście nie ulegli pokusie”. A sam
oddalił się od nich na odległość jakby rzutu kamieniem, upadł
na kolana i modlił się tymi słowami: „Ojcze, jeśli chcesz, za-
bierz ode Mnie ten kielich! Jednak nie moja wola, lecz Twoja
niech się stanie!” Wtedy ukazał Mu się anioł z nieba i umac-
niał Go. Pogrążony w udręce jeszcze usilniej się modlił, a Je-
go pot był jak gęste krople krwi, sączące się na ziemię. Gdy
wstał od modlitwy i przyszedł do uczniów, zastał ich śpiących
ze smutku. Rzekł do nich: „Czemu śpicie? Wstańcie i módlcie
się, abyście nie ulegli pokusie”.

(Judasz) zgodził się i szukał sposobności, żeby im Go wydać bez
wiedzy tłumu.

I zaczął ich pouczać, że Syn Człowieczy musi wiele cierpieć, że
będzie odrzucony przez starszych, arcykapłanów i uczonych

Grupa I

Mt 26, 21 i J

12, 27

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

Grupa II

Łk 22, 31-34

Grupa III

Łk 22, 35-37

Grupa IV

Łk 22, 39-46

Grupa V

Łk 22, 6

i Mk 8, 31

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

73

w Piśmie; że będzie zabity, ale po trzech dniach zmartwych-
wstanie.

Od godziny szóstej mrok ogarnął całą ziemię, aż do godziny
dziewiątej. Około godziny dziewiątej Jezus zawołał donośnym
głosem: „Eli, Eli, lema sabachthani?”, to znaczy Boże mój,
Boże mój, czemuś Mnie opuścił?”

W podsumowaniu stwierdzamy, że również Chrystus sta-

wiał pytania podczas swojej męki, mówił o niej uczniom, przy-
gotowywał się do jej przeżywania. Widział cel swego cierpie-
nia. Chrystus cierpiący nie mówi człowiekowi, czym jest cier-
pienie, ale pokazuje mu, jak znosić cierpienie.

Również Kościół przychodzi z pomocą człowiekowi cier-

piącemu. To dla chorych przeznaczony jest jeden z siedmiu sa-
kramentów. O powinności przyjmowania tego sakramentu na-
pisze Apostoł Jakub w swoim liście: Choruje ktoś wśród was?
Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim
i namaścili go olejem w imię Pana
(Jk 5, 14-15).

Sobór Watykański II wyraźnie podkreślił, że namaszczenie

nie jest „sakramentem przeznaczonym dla tych, którzy znajdują
się w ostatecznym niebezpieczeństwie utraty życia. Odpowied-
nia pora na przyjęcie tego sakramentu jest już wówczas, gdy
wiernym zaczyna grozić niebezpieczeństwo śmierci z powodu
choroby lub starości”. Kapłana prosimy nawet wówczas, gdy
chory jest już nieprzytomny, aby udzielił mu rozgrzeszenia
i świętego namaszczenia.

Pokazujemy krótki film lub zdjęcia ukazujące obrzęd udzie-

lania sakramentu chorych. Następnie wyjaśniamy, że obrzęd na-
maszczenia olejem podkreśla łączność, jaka istnieje pomiędzy
cierpieniem Jezusa i chorego.

C. Zakończenie

Męka Jezusa uwolniła nas od skutków grzechu pierworod-

nego, ale nie uwolniła nas od konieczności cierpienia i bólu.
Dlaczego? Widocznie cierpienie spełnia jakąś rolę w Bożym
planie zbawienia. Jaka to rola?

40. Zmartwychwstały umacnia w chorobie

Grupa VI

Mt 27, 45-46

Sakramen-
talne umoc-
nienie

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

74

Powracamy do opowiadania z początku katechezy. Prosimy,

by uczniowie dokończyli opowiadanie, uwzględniając treść ka-
techezy. Odczytujemy niektóre z nich.

Dla wiadomości katechety podajemy oryginalne zakończenie:

Promieniował radością, szczęściem. Widać było, że umie cie-
szyć się każdą chwilą. To on pierwszy chciał ze mną rozmawiać.
Nawet nie zapytał, co się stało, że jestem na wózku, tylko od
razu zaczął mówić o tym, jakie to szczęście, że wciąż obaj ży-
jemy. Zaskoczył mnie, myślałem przecież: co to za życie, prze-
cież nic nie jest już takie, jakie było przedtem.

Już chciałem coś głupiego odpowiedzieć, kiedy on zaczął

mi opowiadać o tym, jak trafił kilka lat temu do duszpasterstwa
osób niepełnosprawnych. Wspólna modlitwa, wyjazdy, letnie
obozy to wszystko sprawiło, że nigdy nie doświadczył tego, co
znaczy być samotnym w chorobie i cierpieniu.W tym momen-
cie poczułem, że i ja chcę pójść na spotkanie do duszpasterstwa.
Zacząłem dopytywać się, gdzie mam się udać, z kim kontak-
tować. On sam zaproponował mi pomoc.

Spotkanie miało odbyć się za dwa dni. Byłem zdenerwowa-

ny, bałem się kontaktu z ludźmi chorymi, bo wydawało mi się,
że oni mówią tylko o chorobie. Ale – myliłem się. To czego do-
świadczyłem podczas pierwszego spotkania, było czymś nie-
samowitym. Ludzie pełni ciepła, serdeczności, a przede wszyst-
kim tak blisko Pana Boga. Ich entuzjazm udzielał się także
i mnie. Dzięki modlitwie, mojemu osobistemu spotkaniu
z Chrystusem, każdego dnia stawałem się innym człowiekiem.
Chciałem być blisko Niego, zawsze, ile razy przychodziło zwąt-
pienie, jeszcze żarliwiej modliłem się i czułem, że Chrystus jest
ze mną. Przede wszystkim jednak zrozumiałem, że On tak na-
prawdę nigdy mnie nie zostawił, ale był blisko mnie. Był ze
mną. I pomyślałem sobie, że skoro Pan Bóg chciał, abym ten
wypadek przeżył, to znaczy, że mam w życiu coś ważnego do
zrobienia. A cierpienie? Umiem, chcę je ofiarować każdego
dnia za innych ludzi. Jak Chrystus, wtedy na krzyżu....

Następnie prowadzimy pogadankę, w której szczególną

uwagę zwracamy na fakt, że ból, choroba, cierpienie zwykle

VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć

Cierpienie

zbliża do

Boga

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

75

przychodzą na człowieka niespodziewanie, z zaskoczenia. To
jeden z najpoważniejszych problemów, kiedy ludzkie życie
zostaje wystawione na próbę. Może to być siła, która będzie
niszczyła człowieka zarówno fizycznie, jak i duchowo, może
prowadzić do niepokoju, zamknięcia się w sobie, czasem na-
wet do rozpaczy. Jednak Chrystus uczy nas, że cierpienie może
dokonać czegoś niezwykłego w życiu człowieka.

Ono bardzo często pobudza człowieka do szukania Pana

Boga i powrotu do Niego. Jest to taka droga, po której Pan Bóg
kroczy do człowieka i po której człowiek również przybliża się
do Boga. Cierpienie jest szczególnym miejscem spotkania czło-
wieka z Panem Bogiem, ale też cnoty ważne dla relacji z innymi
ludźmi: męstwo, wytrwałość, spokój, radość.

3. Zeszyt ucznia

Temat: ZMARTWYCHWSTAŁY UMACNIA W CHOROBIE
Zapis stanowi notatka:
Chrystus cierpiał za nas, byśmy mogli na zawsze być dziećmi
Boga. Jezus nadał nowy sens chorobie i cierpieniu, które mogą
każdego człowieka upodobnić do Niego samego. Każdemu
człowiekowi, który choruje i cierpi, Kościół ofiarowuje sakra-
ment chorych, który ma na celu umocnić człowieka i dodać mu
odwagi. Łaska tego sakramentu uzdalnia chorego do łączenia
jego cierpienia z męką Chrystusa, dzięki czemu chory ma
uczestnictwo w zbawczym dziele Chrystusa.

4. Praca domowa

Spróbuj ułożyć krótką modlitwę, w której polecisz Panu Bogu
osoby chore i cierpiące. Zapisz ją w zeszycie i pomódl się nią
dziś wieczór.

40. Zmartwychwstały umacnia w chorobie

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

Notatki

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

Notatki

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

Notatki

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

Notatki

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image

Notatki

OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr

ę

cznik metodyczny do religii dla klasy V szko

ł

y podstawowej

© Wydawnictwo WAM, 2003

background image
background image

76

Spis treści

28. Jezus uwalnia od grzechu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
29. Zwycięzca szatana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
30. Jezus przynosi życie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
31. Znaki udziału w zwycięstwie Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
32. Jezus na górze Tabor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
33. Jezus w drodze do Jerozolimy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
34. Jezus wjeżdża do Jerozolimy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
35. Jezus w Wieczerniku i na Golgocie wypełnił wolę Ojca . . . .43
36. Jezus objawia miłość i dobroć Ojca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
37. Jezus żyje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
38. Mesjasz miał cierpieć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
39. Zmartwychwstały przywraca utracone życie . . . . . . . . . . . . . . 63
40. Zmartwychwstały umacnia w chorobie . . . . . . . . . . . . . . . . . .69


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
5 SP zeszyt II
4 SP zeszyt II
4 SP zeszyt 4
2 SP zeszyt 7
2 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 0
4 SP zeszyt 6
2 SP zeszyt 6 (2)
4 SP zeszyt I
5 SP zeszyt 0
2 SP zeszyt 2
5 SP zeszyt I
5 SP zeszyt 1
2 SP zeszyt 1
2 SP zeszyt 8
4 SP zeszyt 2
2 SP zeszyt 5
4 SP zeszyt 3
2 SP zeszyt 4

więcej podobnych podstron