Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
VIb. Z Jezusem
VIb. Z Jezusem
VIb. Z Jezusem
VIb. Z Jezusem
VIb. Z Jezusem
VIb. Z Jezusem
VIb. Z Jezusem
VIb. Z Jezusem
VIb. Z Jezusem
VIb. Z Jezusem
Chrystusem
Chrystusem
Chrystusem
Chrystusem
Chrystusem
Chrystusem
Chrystusem
Chrystusem
Chrystusem
Chrystusem
przeżywamy
przeżywamy
przeżywamy
przeżywamy
przeżywamy
przeżywamy
przeżywamy
przeżywamy
przeżywamy
przeżywamy
cierpienie i śmierć
cierpienie i śmierć
cierpienie i śmierć
cierpienie i śmierć
cierpienie i śmierć
cierpienie i śmierć
cierpienie i śmierć
cierpienie i śmierć
cierpienie i śmierć
cierpienie i śmierć
VII. Aby życie Jezusa
VII. Aby życie Jezusa
VII. Aby życie Jezusa
VII. Aby życie Jezusa
VII. Aby życie Jezusa
VII. Aby życie Jezusa
VII. Aby życie Jezusa
VII. Aby życie Jezusa
VII. Aby życie Jezusa
VII. Aby życie Jezusa
Chrystusa
Chrystusa
Chrystusa
Chrystusa
Chrystusa
Chrystusa
Chrystusa
Chrystusa
Chrystusa
Chrystusa
objawiło się w nas
objawiło się w nas
objawiło się w nas
objawiło się w nas
objawiło się w nas
objawiło się w nas
objawiło się w nas
objawiło się w nas
objawiło się w nas
objawiło się w nas
VIII. W modlitwie
VIII. W modlitwie
VIII. W modlitwie
VIII. W modlitwie
VIII. W modlitwie
VIII. W modlitwie
VIII. W modlitwie
VIII. W modlitwie
VIII. W modlitwie
VIII. W modlitwie
jesteśmy blisko
jesteśmy blisko
jesteśmy blisko
jesteśmy blisko
jesteśmy blisko
jesteśmy blisko
jesteśmy blisko
jesteśmy blisko
jesteśmy blisko
jesteśmy blisko
Boga i ludzi
Boga i ludzi
Boga i ludzi
Boga i ludzi
Boga i ludzi
Boga i ludzi
Boga i ludzi
Boga i ludzi
Boga i ludzi
Boga i ludzi
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
41-57
41-57
41-57
41-57
41-57
41-57
41-57
41-57
41-57
41-57
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymsko-katolickiej według podręcznika nr AZ-22-01/1-1
zgodnego z programem nauczania nr AZ-2-01/1.
Recenzenci: ks. dr Robert Sarek, ks. dr Robert Rafał Szewczyk.
REDAKTORZY TOMU
ks. Andrzej Hajduk SJ, s. Anna Walulik CSFN
ZESPÓA
AUTORÓW
pod kierunkiem ks. Zbigniewa Marka SJ
Agnieszka Banasiak (Katowice) bp Marek Mendyk (Legnica)
Paweł Barczyński (Kraków) Ewa Miśkowiec (Kraków)
Małgorzata Figuła (Ostrowiec Świętokrzyski) Ewa Modzelewska (Warszawa)
Grażyna Foksa (Elbląg) ks. Janusz Mółka SJ (Kraków)
ks. Andrzej Hajduk SJ (Kraków) ks. Wit Pasierbek SJ (Kraków)
s. Halina Iwaniuk USJK (Warszawa) ks. Grzegorz Puchalski (ElblÄ…g)
Ewa Jaworska (ElblÄ…g) Regina Pych (ElblÄ…g)
Krzysztof Kordylewski (Kraków) Jolanta Strojek (Radom)
ks. Tomasz Lenczewski (Kalisz) Małgorzata Suska (Kraków)
ks. Dariusz Kwiatkowski (Kalisz) s. Anna Walulik CSFN (Kraków)
Małgorzata Mendyk (Legnica) Barbara Wysokińska (Biała Podlaska)
Aneta Żurek (Kraków)
Redakcja:
Renata Komurka, Anna Królikowska
Projekt okładki:
Tomasz Prażuch
Nihil obstat: Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego
ks. Krzysztof Dyrek SJ, Kraków, 21 marca 2003 r., l.dz. 69/03
© Wydawnictwo WAM " Księża Jezuici, Kraków 2003
©Wyższa SzkoÅ‚a Filozoficzno-Pedagogiczna IGNATIANUM w Krakowie, 2003
© Studio INIGO  CD  2003
ISBN 978-83-7318-156-4 (WAM)
ISBN 978-83-88209-63-5 (WSFP)
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26 " 31-501 KRAKÓW
tel. [phone] " fax [phone]
e-mail: [e-mail]
DZIAA
HANDLOWY
tel. [phone] " fax [phone]
e-mail: [e-mail]
Zapraszamy do naszej KSI
GARNI INTERNETOWEJ
http://WydawnictwoWam.pl
tel. [phone] " fax [phone]
Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody wydawcy
nie można do podręcznika tworzyć żadnych materiałów pomocniczych.
Wznowienie 2005, 2008, 2009
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
1
41. CHRYSTUS NASZYM
ZMARTWYCHWSTANIEM I ŻYCIEM
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie śmierci i pogrzebu w perspektywie zmartwych-
wstania Jezusa oraz kształtowanie chrześcijańskiej postawy
wobec tych rzeczywistości.
Treść orędzia zbawczego
Pogrzeb chrześcijański jest  na przekór zrozumiałemu
przygnębieniu i ludzkiemu smutkowi  wydarzeniem radosnym
i pełnym nadziei dla tych, którzy pragną żyć z Chrystusem. Jest
rozstaniem, ale tylko na chwilę, by móc się kiedyś spotkać
w prawdziwym życiu w domu Ojca. Śmierć jest przypomnie-
niem o naszej kruchości i zależności od Boga, który jednak nie
chce naszego zatracenia, ale zbawienia. Pan Bóg chce nas mieć
przy sobie na wieki w swoim królestwie przygotowanym dla
nas od założenia świata.
Pamiętamy, że śmierć kończy nasze życie na ziemi, ale nie
kończy naszego życia w ogóle, bo Bóg nie jest Bogiem umar-
łych, lecz żywych: Bogiem Abrahama, Izaaka i Jakuba (por. A
k
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
2 VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć
20, 37-38). Dlatego kapłan, rzucając na trumnę grudkę ziemi,
mówi:  Prochem jesteś i w proch się obrócisz, ale Pan cię
wskrzesi w dniu ostatecznym. Żyj w pokoju . To  żyj w poko-
ju jest wyrazem wiary Kościoła, że człowiek żyje dla Boga
dzięki nowemu życiu, które otrzymał na chrzcie od Chrystusa.
To życie jednak do czegoś zobowiązuje  do autentycznego
naśladowania Pana Jezusa, do wierności Jego przykazaniom,
które nie są uciążliwe, ale są drogą do życia w Bogu i z Bogiem
na zawsze.
Metody i środki dydaktyczne
audycja liturgiczna;
praca z tekstem;
pogadanka;
nagranie fragmentów liturgii pogrzebowej.
II PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Opisujemy zachowanie ludzi na pogrzebie.
B. Rozwinięcie
Odsłaniamy właściwą perspektywę ludzkiej śmierci i chrześci-
jańskiego przeżywania pogrzebu.
C. Zakończenie
Modlimy się za zmarłych.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
41. Chrystus naszym zmartwychwstaniem... 3
2. Katecheza
A. Wstęp
KatechezÄ™ rozpoczynamy odtworzeniem nagrania fragmen- Czy tylko
smutek i bez-
tów ceremonii pogrzebowej. Prosimy, by uczniowie przedsta-
nadzieja?
wili swoje spostrzeżenia dotyczące pogrzebu. Uczniowie
z pewnością zwrócą uwagę na atmosferę powagi i smutku, pła-
czu, a nawet rozpaczy. Stwierdzamy, że są to słuszne obserwa-
cje i kończymy pytaniem, czy dla człowieka wierzącego w mo-
mencie śmierci kończy się wszystko? Jak w kontekście naszych
obserwacji rozumieć słowa Jezusa: Ja jestem zmartwychwsta-
niem i życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie
(J 11, 25).
B. Rozwinięcie
Prosimy, by uczniowie przeczytali teksty modlitw liturgii Śmierć 
narodziny
pogrzebowej zamieszczone w podręczniku i spróbowali zna-
dla nieba
lez
ć w nich myśl przewodnią. W podsumowaniu wyjaśniamy,
że często ból i strata po śmierci bliskich nie pozwalają ludziom
sięgnąć do treści tych modlitw i zrozumieć, że Pan Bóg prze-
znaczył człowieka do życia z Nim przez całą wieczność. Pod-
kreślamy, że każdy z nas stanie kiedyś przed faktem śmierci
kogoś bliskiego. Wierząc w zmartwychwstanie i pamiętając
o słowach Jezusa Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto
we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie (J 11, 25), za-
stanówmy się, jak moglibyśmy umocnić się nawzajem podczas
przeżywania trudnych chwil związanych ze śmiercią bliskiej
nam osoby. Prosimy, by uczniowie wykorzystujÄ…c prawdÄ™ za-
wartą w tekstach modlitw pogrzebowych, napisali kilka zdań,
które chcieliby usłyszeć od innych, gdy umrze im ktoś bliski.
Następnie odczytujemy kilka propozycji, które podsumowuje-
my stwierdzeniem, że ze względu na nadzieję życia wieczne-
go, czyli życia w Bogu i zmartwychwstania z Chrystusem, po-
grzeb może być dla chrześcijanina bardziej świętowaniem na-
rodzin dla Boga (nieba) niż przygnębieniem z powodu śmier-
ci. Chrystus jest życiem i zmartwychwstaniem człowieka, po-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
4 VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć
nieważ pokonał śmierć i dał nam na nowo prawdziwe życie
Boże, które dopełni się w zmartwychwstaniu ciała. Dlatego
modlitwa za zmarłych (w czasie pogrzebu i nie tylko) jest
wołaniem i prośbą skierowaną do Boga, by człowiek mógł
wejść w pełnię życia z Bogiem bezpośrednio po śmierci lub po
koniecznym oczyszczeniu.
C. Zakończenie
Wyznając naszą wiarę w życie po śmierci i łączność z tymi,
Moje
wypominki
którzy umarli, zachęcamy uczniów, by pomyśleli o swych bli-
skich zmarłych. Prowadzimy modlitwę na wzór  wypominków ,
kończymy ją wspólną recytacją modlitwy z podręcznika.
3. Zeszyt ucznia
Temat: JEZUS MOIM ZMARTWYCHWSTANIEM I ŻY-
CIEM
Zapis stanowią teksty ułożone przez uczniów w trakcie kate-
chezy.
4. Praca domowa
Napisz, dlaczego na grobach naszych bliskich zapalamy świe-
ce i kładziemy kwiaty.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
5
42. OBIETNICE ZMARTWYCHWSTAA
EGO
CHRYSTUSA
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Wyjaśnienie, że nowe życie z Bogiem zapoczątkowane na
chrzcie jest obietnicą przyszłego życia, potwierdzoną w fakcie
wniebowstąpienia Pana Jezusa. Kształtowanie postawy radości
i wiary w spełnienie obietnic dotyczących życia wiecznego.
Treść orędzia zbawczego
Zmartwychwstanie Pana Jezusa otwarło nam drogę do praw-
dziwego życia, życia w Bogu jako jedynym z
ródle naszego
szczęścia. To wejście na drogę życia Bożego każdego z nas
zapoczątkowuje sakrament chrztu, który zanurza nas najpierw
w śmierci Chrystusa, byśmy mogli uczestniczyć w Jego zmar-
twychwstaniu. Nasze umieranie z Chrystusem jest w rezulta-
cie umieraniem dla grzechu i zła, jest wyzbywaniem się men-
talności  starego człowieka , zakorzenionej w świecie, który
zdetronizował Boga Żywego. Zapoczątkowuje równocześnie
rodzenie się  nowego człowieka z wody i Ducha Bożego, czyli
rodzenie siÄ™ Jezusa Chrystusa w nas.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
6 VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć
Pan Jezus nie pozostawia nas jedynie przy mglistych obiet-
nicach, ale idzie dalej, aby utwierdzić nasze życie na zawsze
w Bogu. W czterdzieści dni po zmartwychwstaniu Chrystus
zbiera się z uczniami, aby dać im ostatnie polecenia i wskazów-
ki. Wszystko jest w ręku Ojca i dlatego apostołowie muszą cze-
kać na wylanie Ducha Świętego, aby mogli stać się świadka-
mi Zmartwychwstałego Pana. Rodzące się w apostołach życie
Boże zostaje dopełnione obrazem Wniebowstąpienia Jezusa,
a więc zapowiedzią nadejścia pełni nowego życia z Bogiem
i w Bogu, na wzór Syna Bożego: wstąpił na niebiosa; siedzi po
prawicy Boga, Ojca wszechmogÄ…cego.
Obietnica życia z Bogiem spełnia się już na ziemi, gdyż Je-
zus zapewnia: Oto bowiem królestwo Boże pośród was jest (A
k
17, 21). Człowiek zjednoczony z Bogiem przebywa z Nim już
teraz, żyje na co dzień Jego słowem i pełni Jego wolę. Całko-
wite jednak jej wypełnienie nastąpi w przyszłym życiu, gdyż
właśnie głosimy, jak zostało napisane, to, czego ani oko nie
widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdoła-
ło pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go
miłują (1 Kor 2, 9).
To, co zasłonięte przed naszymi oczami, a zapowiedziane
zmartwychwstaniem i wniebowstÄ…pieniem Chrystusa Pana, jest
zapoczątkowane w Kościele przez chrzest  w mocy Ducha
Świętego. Narodzenie się w uczniach Jezusa nowego życia jest
równocześnie znakiem dla świata, że życie Boże jest możliwe
w nas, grzesznych i słabych ludziach  dzięki Bogu  i my
chrześcijanie jesteśmy powołani do dawania o tym świadectwa.
Metody i środki dydaktyczne
zdania niedokończone;
wybieranie tekstów biblijnych;
hasło;
karta z tekstami biblijnymi.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
42. Obietnice zmartwychwstałego Chrystusa 7
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Odkrywamy pragnienia uczniów dotyczące ich najbliższej
przyszłości.
B. Rozwinięcie
Szukamy charakterystycznych cech życia wiecznego.
C. Zakończenie
Wyrażamy radość z możliwości uczestnictwa w życiu Bożym.
2. Katecheza
A. Wstęp
Rozpoczynamy zabawą. Informujemy klasę, że każdy Najbardziej
chciałbym...
z uczniów otrzymał niebywały  los szczęścia : wygrał głów-
ną nagrodę w jakimś konkursie i ma prawo do wyrażenia jed-
nego życzenia, które chciałby, aby spełniło się w jego życiu. Pi-
szemy na tablicy słowo: CHCIAA
BYM, a uczniowie wypisu-
ją swoje pragnienia. Przypominamy, że na chrzcie świętym
również otrzymaliśmy propozycję od Jezusa. Kończymy pyta-
niem: Jaką nagrodę obiecał Bóg człowiekowi przez Jezusa
Chrystusa?
B. Rozwinięcie
Odpowiedzi szukamy w słowach Jezusa, które zapisał Jan
Praca z tek-
stem biblij-
Ewangelista mówiąc o wniebowstąpieniu Jezusa. Odczytuje-
nym
my fragment Ewangelii J 14, 2-3 i stawiamy pytanie: Czym
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
8 VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć
różni się to życie, które obiecuje Jezus, od tego, którym cieszy-
my siÄ™ obecnie? Rozdajemy karty z tekstami biblijnymi i pro-
simy, by każdy wybrał jeden, który według niego jest najlep-
szą odpowiedzią na postawione pytanie. Następnie prosimy, by
osoby które wybrały ten sam tekst, zebrały się razem oraz by
każda z nich powiedziała, dlaczego dokonała takiego wyboru.
Przedstawiciel każdej grupy relacjonuje wnioski całej klasie.
1. Dla mnie bowiem żyć  to Chrystus, a umrzeć  to zysk.
Z dwóch stron doznaję nalegania: pragnę odejść, a być
z Chrystusem, bo to o wiele lepsze, pozostawać zaś w ciele
 to bardziej dla was konieczne (Flp 1, 21.23-24).
2. Lecz właśnie głosimy, jak zostało napisane, to, czego ani oko
nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie
zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, któ-
rzy Go miłują (1 Kor 2, 9).
3. Nasza bowiem ojczyzna jest w niebie. Stamtąd też jako
Zbawcy wyczekujemy Pana naszego Jezusa Chrystusa, który
przekształci nasze ciało poniżone, na podobne do swego
chwalebnego ciała... (Flp 3, 20-21).
4. Nie mamy tutaj trwałego miasta, ale szukamy tego, które ma
przyjść (Hbr 13, 14).
5. Rzekł do niej Jezus:  Ja jestem zmartwychwstaniem i ży-
ciem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie
(J 11, 25).
6. Umarliście bowiem i wasze życie jest ukryte z Chrystusem
w Bogu. Gdy się ukaże Chrystus, nasze życie, wtedy i wy
razem z Nim ukażecie się w chwale (Kol 3, 3-4).
7. Teraz zaś już nie ja żyję, lecz żyje we mnie Chrystus. Choć
nadal prowadzę życie w ciele, jednak obecne życie moje jest
życiem wiary w Syna Bożego, który umiłował mnie i same-
go siebie wydał za mnie (Ga 2, 20).
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
42. Obietnice zmartwychwstałego Chrystusa 9
8. Nikt zaś z nas nie żyje dla siebie i nikt nie umiera dla sie-
bie: jeżeli bowiem żyjemy, żyjemy dla Pana; jeżeli zaś umie-
ramy, umieramy dla Pana. I w życiu więc i w śmierci nale-
żymy do Pana. Po to bowiem Chrystus umarł i powrócił do
życia, by zapanować tak nad umarłymi, jak nad żywymi
(Rz 14, 7-9).
9. Nosimy nieustannie w ciele naszym konanie Jezusa, aby
życie Jezusa objawiło się w naszym ciele (2 Kor 4, 10).
10. Podobnie rzecz siÄ™ ma ze zmartwychwstaniem. Zasiewa siÄ™
zniszczalne  powstaje zaś niezniszczalne; zasiewa się ciało
zmysłowe  powstaje ciało duchowe. Jeżeli jest ciało ziem-
skie powstanie też ciało niebieskie (1 Kor 15, 42.44).
W podsumowaniu podkreślamy, że życie Boże zapoczątko-
wane na chrzcie dopiero siÄ™ w nas rozwija i osiÄ…gnie swojÄ…
pełnię w zmartwychwstaniu ciała. I chociaż już teraz możemy
doświadczać początków królestwa Bożego w naszym życiu,
jednak jego pełnia jest sprawą przyszłości, a rąbek tajemnicy
wiecznego życia z Bogiem odsłania nam fakt wniebowstąpie-
nia Pana Jezusa.
C. Zakończenie
Prosimy, by grupy, które wybrały ten sam tekst ułożyły hasło Hasło ewan-
gelizacyjne
ewangelizacyjne, ukazujące innym ludziom wspaniałość życia
Bożego, zapowiedzianego w Jezusie Chrystusie. Następnie
wyjaśniamy, że na każdej niedzielnej Mszy Świętej wypowia-
damy wyznanie wiary, które przypomina nam, że obietnice
Boże nie  przebrzmiały , ale są przedmiotem naszej żywej
wiary i nadziei.
Wzywamy do wspólnego odmówienia (odczytania z pod-
ręcznika) fragmentu  Credo , dotyczącego poruszanych na ka-
techezie treści.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
10 VI. Z Jezusem Chrystusem przeżywamy cierpienie i śmierć
3. Zeszyt ucznia
Temat: OBIETNICE ZMARTWYCHWSTAA
EGO CHRY-
STUSA
Uczniowie wpisujÄ… wybrany przez siebie fragment biblijny.
4. Praca domowa
Wykonaj ilustrację do hasła, które ułożyła twoja grupa.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
11
VII
ABY ŻYCIE JEZUSA CHRYSTUSA OBJAWIA
O SI
W NAS
Jednostki VII grupy tematycznej mają za zadanie wspierać procesy wy-
chowania i formacji moralnej katechizowanych. Proces wychowania moral-
nego oparty zostaje na wartościach, które chrześcijanin odkrywa w wyzna-
wanej przez siebie wierze. W związku z tym ważne jest wprowadzanie ka-
techizowanych w odkrywanie i przyjmowanie z
ródeł moralności chrześci-
jańskiej. Dlatego też wielokroć przywoływane są Ewangelie i sakramenty
Kościoła. Nie bez znaczenia dla wychowania moralnego jest też respekto-
wanie postulatów odnoszących się do rozwoju osoby, w tym także jej roz-
woju moralnego. Z tego powodu w procesach tych nie tyle sÄ… eksponowane
same zasady moralne, co raczej przywoływane sytuacje, w których katechi-
zowani muszą podejmować decyzje czynienia dobra i odrzucania zła. Przy
analizach i ocenach możliwych rozwiązań przywoływane zostają nowe,
religijne motywy takich wyborów. Można tu mówić o motywie:  ze wzglę-
du na Jezusa Chrystusa ,  ze względu na moją przynależność do Boga .
Charakterystyczną propozycją prowadzenia procesów wychowania mo-
ralnego jest ukierunkowanie ich i podporzÄ…dkowanie Jezusowi Chrystuso-
wi, którego uczniami stajemy się przyjmując chrzest. Przywoływane następ-
stwa tego wydarzenia  zwiÄ…zki z Jezusem  ukazywane sÄ… jako fundament
moralności, jakiej domaga się od swoich uczniów Jezus. Trzeba przy tym
przyznać, że wychowanie moralne przyjmuje tutaj postać z jednej strony
procesu rozpoczętego we wcześniejszych latach katechizacji, a z drugiej
procesu, który jest kontynuowany w kolejnych latach jej trwania. Tak rozu-
miane wychowanie moralne oparte zostało nie tylko na moralności dekalo-
gu, ale również na moralności zawartej w nauczaniu Jezusa. Przywołując
nauczanie Jezusa w materiałach katechetycznych zwraca się uwagę przede
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
12 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
wszystkim na konieczność kierowania się w życiu, w postępowaniu miło-
ścią, której miarą jest Bóg i która ma ogarniać każdego człowieka, także
nieprzyjaciela. Wskazuje się przy tym, że tak rozumianą moralność chrze-
ścijanina najwyraz
niej widać w Jezusowym Kazaniu na Górze.
Powyższe sformułowania stanowią oczywiście słowa-klucze, które mają
wskazywać kierunek działań wychowawczych. Natomiast sama formacja
moralna oparta zostaje na osobowych więzach, które przez chrzest łączą ka-
techizowanych z Jezusem Chrystusem. Dlatego też mają one swe odniesie-
nie do osoby Jezusa Chrystusa i do sakramentu chrztu, przez który człowiek
zostaje złączony z Jezusem Chrystusem i staje się uczestnikiem życia w Bo-
gu. Ważne jest przy powyższym ujmowaniu procesów wychowania moral-
nego podkreślanie, że moralność chrześcijańska jest oparta na wolnym wy-
borze drogi Jezusa, na którą człowiek zostaje wprowadzony przez chrzest.
Należy przy tym podkreślać, że wybór człowieka, choćby był przeciwny woli
Boga, nie przekreśla bezwarunkowego i bezgranicznego obejmowania go
przez Boga zbawczą miłością. W tym też kontekście chrzest zostaje ukaza-
ny jako norma zobowiązująca do wierności Bogu na przemierzanej z Jezu-
sem drodze życia.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
13
43. DOBRA BOGA POWIERZONE
CZA
OWIEKOWI
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie Jezusa jako największego dobra udzielonego lu-
dziom przez Boga. Kształtowanie umiejętności dostrzegania
w życiu codziennym darów, jakimi obdarza nas Bóg.
Treść orędzia zbawczego
Za największy dar, za największe dobro udzielone ludziom
przez Boga wierzący uważają Jezusa, Syna Bożego, Zbawiciela
człowieka. Ich wiarę potwierdził Jezus, mówiąc do Nikodema:
Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzo-
nego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał
życie wieczne (J 3, 16). Słowami tymi Jezus potwierdził, że
Boża miłość do ludzi mierzona jest darem jedynego Syna. To
przez Jezusa Bóg wypełnia swe obietnice obdarowania ludzi
swojÄ… przyjaz
nią, życiem, zbawieniem.
Otrzymane od Boga dobro przyjmujemy wyznajÄ…c swÄ…
wiarę w Jezusa, Syna Bożego, naszego Zbawiciela. Dobrem,
którym Bóg Ojciec nas obdarowuje, jest przyjmowana Ewan-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
14 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
gelia o Jezusie Chrystusie, Synu Bożym. Takim dobrem jest też
przyniesione i zapoczątkowane przez Jezusa w świecie króle-
stwo Boże. Przyjęcie królestwa Bożego pozwala człowiekowi
odkrywać swoje przeznaczenie do życia z Bogiem przez całą
wieczność. Dobrem, którym Bóg Ojciec obdarował ludzkość
jest też Kościół, społeczność wierzących w Niego uczniów.
W sakramentach sprawowanych przez Kościół mamy dostęp do
daru zbawienia, który przyniósł nam Jezus Chrystus.
Metody i środki dydaktyczne
piramida wartości;
puzzle plakatowe;
praca z tekstem;
audycja liturgiczna;
kartki A 4 ze słowami do malowania;
nagranie prefacji.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Ustalamy dobra istotne dla uczniów.
B. Rozwinięcie
Ukazujemy Jezusa, jako największe dobro spośród darów
otrzymanych od Boga.
C. Zakończenie
Wyrażamy radość z możliwości korzystania z Bożych darów.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
43. Dobra Boga powierzone człowiekowi 15
2. Katecheza
A. Wstęp
Rysujemy na tablicy trójkąt i prosimy, by uczniowie w róż- Dobra
otrzymane
nych miejscach wpisali to, co uważają za dobra otrzymane
w życiu
w życiu. Zapowiadamy, że na dzisiejszej katechezie będziemy
szukać tego, co jest największym dobrem ofiarowanym lu-
dziom przez Boga.
B. Rozwinięcie
Rozdajemy uczniom kartki formatu A4 z napisanym jed- Jezus Chry-
stus naj-
nym słowem z tekstu J 3, 16 i prosimy, by je namalowali. Pro-
większym
ponujemy pracę z partnerem (można pominąć spójniki lub
dobrem
przyimki, tak by uczniowie w każdej ławce otrzymali jedno
słowo). Następnie układamy na tablicy cały tekst. Prosimy, by
uczniowie wypowiedzieli swoje odczucia i spostrzeżenia.
Podsumowujemy stwierdzając, że największym dobrem, jaki
człowiek otrzymał od Boga, jest Jezus Zbawiciel, obecny
w swoim Kościele przez wszystkie wieki. Stawiamy pytanie,
co to znaczy, że Jezus jest największym darem udzielonym
ludziom przez Boga? Prosimy, by uczniowie przeczytali tekst
z podręcznika, wyjaśniający namalowany przez nich tekst
biblijny i podkreślili to zdanie, które według nich jest najlep-
szÄ… odpowiedziÄ… na postawione pytanie. Odczytujemy wybra-
ne przez uczniów zdania stwierdzając, że jako ucznio-
wie Jezusa powinniśmy doceniać dobra otrzymane od Boga
i z nich korzystać. Wskazujemy jednocześnie, że na chrzcie
świętym zostaliśmy wezwani do tego, by innych zachęcać do
przyjmowania Bożych darów.
C. Zakończenie
Naszą radość z uczestnictwa w dobrach otrzymanych od Wspólna
prefacja
Boga wyrażamy w czasie Mszy Świętej w modlitwie zwanej
prefacjÄ…. Odtwarzamy tekst prefacji Drugiej Modlitwy Eucha-
rystycznej z Mszy z udziałem dzieci i prosimy, by uczniowie
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
16 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
wskazali dary, którymi zostaliśmy obdarowani przez Boga.
Zachęcamy, by w najbliższą niedzielę uczniowie jak najbar-
dziej świadomie włączyli się w prefację odmawianą przez ka-
płana i w ten sposób wyrazili radość, że mogą korzystać z tak
wielu darów otrzymanych od Boga.
3. Zeszyt ucznia
Temat: DOBRA BOGA POWIERZONE CZA
OWIEKOWI
Uczniowie przepisujÄ… tekst biblijny: J 3, 16.
4. Praca domowa
Przedstaw w formie plastycznej otrzymany od Boga dar, któ-
ry sprawia ci najwięcej radości.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
17
44. UWIERZYĆ W EWANGELI

I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie nawrócenia, jako podstawowego zadania wynika-
jącego z przyjęcia Ewangelii. Kształtowanie gotowości podję-
cia wysiłku na drodze nawrócenia.
Treść orędzia zbawczego
W nauczaniu Jezusa Å‚atwo odnalez
ć napominania Jana
Chrzciciela. Jezus wiele razy mówił o potrzebie nawrócenia
i uwierzenia w Jego posłannictwo, w którym ogłosił światu na-
dejście królestwa Bożego, zbawienia, pojednania ludzi z Bo-
giem. O potrzebie takiej mówił między innymi w przypowie-
ści o drzewie figowym (A
k 13, 6-9).
W przypowieści tej nie chodziło Mu o samo przypomnie-
nie roli, jaką spełniało zasadzone w winnicy drzewo figowe.
Jego szeroka korona osłaniała przed słońcem zarówno pracow-
ników winnicy, jak i winorośle. Nadto owoce drzewa figowe-
go służyły za posiłek dla pracujących w winnicy. Jezus jednak
nie o tych korzyściach zamierzał mówić do swoich słuchaczy.
Drzewo figowe obrazuje człowieka umieszczonego (zasadzo-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
18 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
nego) przez Pana Boga w winnicy  w królestwie Bożym.
Natomiast trzy lata nieurodzaju to określony czas, w którym
drzewo powinno owocować. Czas ten oznacza ludzkie życie,
w którym konieczne jest uwierzenie w miłość Boga do człowie-
ka; konieczne jest nawrócenie, to znaczy przynoszenie owoców
dobra i miłości. Brak takich owoców powoduje, że człowiek 
podobnie jak nie przynoszące owoców drzewo figowe  ska-
zuje się na wycięcie, na śmierć.
W przypowieści zaznaczony jest jeszcze jeden znaczący dla
człowieka rys Pana Boga. Gospodarz winnicy  Pan Bóg  na
prośbę ogrodnika gotowy jest jeszcze jeden rok poczekać na
oczekiwane owoce drzewa figowego. W ten sposób Jezus po-
wiedział o wielkiej cierpliwości Pana Boga, ale też i ostrzegł,
że ci, którzy czynią zło, trwają w grzechu, zostaną odrzuceni
przez Boga, co zapowiadają słowa Jezusa o ostatecznym wy-
cięciu drzewa z winnicy Gospodarza  Boga.
Metody i środki dydaktyczne
sondaż;
praca z tekstem biblijnym;
identyfikacja;
tabela dla każdego ucznia.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Gromadzimy informacje na temat rozumienia pojęcia  nawró-
cenie .
B. Rozwinięcie
Wyjaśniamy ewangeliczne rozumienie postawy nawrócenia.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
44. Uwierzyć w Ewangelię 19
C. Zakończenie
Zachęcamy do refleksji nad osobistym stosunkiem do nawró-
cenia.
2. Katecheza
A. Wstęp
Rozpoczynamy przeprowadzeniem krótkiego sondażu. Każ- Sonda o na-
wróceniu
dy z uczniów pyta czterech kolegów lub koleżanki, jak rozu-
mieją wyrażenie: NAWRÓCIĆ SI
i zapisuje ich wypowiedzi.
Odczytujemy kilka z nich stwierdzając, że dziś zapytamy o to
również samego Pana Jezusa.
B. Rozwinięcie
Prosimy, by uczniowie przeczytali z podręcznika przypo-
wieść o drzewie figowym A
k 13, 6-9 i indywidualnie wypełnili
tabelÄ™:
Wyrażenia z przypowieści Znaczenie
Gospodarz winnicy
Ogrodnik
Drzewo figowe
Owoce
Trzy lata wzrostu drzewa
Rok zwłoki
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
20 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
Po uzupełnieniu tabela powinna wyglądać następująco:
Wyrażenia z przypowieści Znaczenie
Gospodarz winnicy Bóg Ojciec
Ogrodnik Syn Boży
Drzewo figowe Człowiek
Owoce Dobre czyny
Czas, w którym człowiek
Trzy lata wzrostu drzewa
powinien wydać plon
swojego życia  świętość
Ostatnia chwila sposobna
Rok zwłoki
do zbawienia
Szansa na W podsumowaniu stwierdzamy, że przypowieść o nieuro-
nawrócenie
dzajnym drzewie figowym ma człowiekowi uświadomić po-
siÄ™
trzebę i wartość nawrócenia w jego życiu, jak również przypo-
mnieć, że życie ludzkie ma wtedy sens, gdy przeżywa się je
wzrastając w świętości.
Jezus rozpoczynając swoją publiczną działalność przekazu-
je wszystkim ludziom prawdę o potrzebie nawrócenia, które ma
miejsce zawsze wtedy, gdy człowiek odwraca się od zła. Musi
się ono rozpocząć w sercu człowieka, od wewnętrznej przemia-
ny, zmiany myślenia, odczuwania, wartościowania.
C. Zakończenie
Nawrócenie Bóg w swoim miłosierdziu daje człowiekowi możliwość po-
 ciągły
wrotu, przypomina jednak, aby człowiek nie odkładał zamia-
wysiłek
ru powrotu do Boga na ostatniÄ… chwilÄ™. Jezus nie tylko wzywa
do nawrócenia, ale daje znak nawrócenia, czyli sakrament
pokuty. Jest on zawsze nową szansą na nawrócenie, czyli
przyjęcie Ewangelii jako zasady swojego życia. Prosimy, by
uczniowie spróbowali zidentyfikować się z drzewem figowym
i odpowiedzieć na pytanie: Jak się zachowam, wiedząc, że Je-
zus-Ogrodnik daje mi jako drzewu tyle możliwości przynosze-
nia owocu? Jeżeli uczniowie zechcą, mogą odczytać identyfi-
kacjÄ™ lub katecheta odczytuje swojÄ…. W podsumowaniu stwier-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
44. Uwierzyć w Ewangelię 21
dzamy, że Bóg obdarzając człowieka swoją łaską prowadzi go
do zbawienia. Nowe życie, które człowiek otrzymuje w sakra-
mencie chrztu nie eliminuje kruchości i słabości natury ludz-
kiej, i skłonności do grzechu. Dlatego też człowiek z pomocą
łaski podejmuje walkę, którą jest wysiłek nawrócenia. Stąd
zawołanie, które przytacza święty Marek Ewangelista, jest
wciąż aktualne: Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże,
nawracajcie siÄ™ i wierzcie w EwangeliÄ™ (Mk 1, 15)
3. Zeszyt ucznia
Temat: UWIERZYĆ W EWANGELI

Uczniowie wklejają tabelę wypełnioną w trakcie katechezy.
4. Praca domowa
Na podstawie katechezy w podręczniku uzasadnij, że uwierzyć
w Ewangelię oznacza nawrócić się.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
22
45. ŻYĆ W DUCHU
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Wyjaśnienie biblijnego pojęcia: nowe narodzenie. Zachęta
do podjęcia trudu przynoszenia dobrych owoców.
Treść orędzia zbawczego
Okazją do przekazania ludziom wyjaśnień dotyczących tro-
ski o rozwój życia z Bogiem stało się dla Jezusa spotkanie z Ni-
kodemem, dostojnikiem żydowskim, osobą powszechnie sza-
nowaną. W swoim nauczaniu Jezus wyjaśniał, na czym pole-
ga rozwój życia z Bogiem. Mówił między innymi o potrzebie
przyjęcia chrztu oraz konieczności przyjęcia wszystkiego, do
czego przyjęty chrzest ludzi zobowiązuje: do rozwoju życia
z Bogiem.
Przez chrzest otrzymujemy drugie życie, nadprzyrodzone,
życie łaski. Są to jakby nowe narodziny człowieka, o wiele do-
nioślejsze od narodzin dla ziemi. Szafarzem nowego życia jest
Duch Święty, który daje moc w podejmowaniu nowych zadań,
zwiÄ…zanych z faktem nowego narodzenia. Zatem przez chrzest
i łaskę Ducha Świętego człowiek otrzymuje nowe życie Boże,
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
45. Żyć w Duchu 23
a ten, kto tego życia nie posiada, nie może wejść do królestwa
Bożego. To nowe życie dla człowieka wysłużył nam sam Je-
zus Chrystus przez swoją śmierć i zmartwychwstanie. Chrystus
wyjaśniając to Nikodemowi przypomina węża miedzianego,
który bronił Izraelitów na pustyni przed jadem węży, przed
śmiercią. Tak też i my przez chrzest łączymy się z Chrystusem
i dzięki Jego obecności w naszym życiu, grzech zostaje zwy-
ciężony po to, by żyć łaską. Obok chrztu i łaski Ducha Święte-
go, który ma moc odrodzić człowieka, koniecznym warunkiem
do zbawienia jest jeszcze wiara w Odkupiciela, Syna Bożego.
Wreszcie na samym końcu Jezus poucza o konieczności do-
brych uczynków, które mają być owocem nadprzyrodzonego
życia i wiary w Niego.
Odrodzenie, które dokonało się podczas chrztu nie oznacza
statecznego sposobu bycia, ale wejście w stan pewnego dyna-
mizmu. Stąd też rodzi się konieczność podejmowania ciągle
nowego wysiłku, by odwracać się od zła, a opowiadać się za
życiem z Bogiem. Chrzest zobowiązuje każdego, kto go przy-
jął, do ciągłego nawrócenia.
Metody i środki dydaktyczne
diagram kołowy;
pytania do tekstu;
 eliminanka ;
schemat diagramu;
tekst  eliminanki .
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Ukazujemy wydarzenia z życia uczniów jako szansę ich roz-
woju.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
24 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
B. Rozwinięcie
Ukazujemy Ducha Świętego, jako sprawcę nowego narodze-
nia.
C. Zakończenie
Zachęcamy do współpracy z Duchem Świętym.
2. Katecheza
A. Wstęp
Mój rozwój Rozpoczynamy wypełnieniem diagramu kołowego. Rozda-
jemy uczniom schemat z narysowanym jednym promieniem.
............................
Z jednej strony promienia uczniowie wpisujÄ… datÄ™ obecnej
katechezy, a z drugiej datę swoich urodzin. Następnie prosimy,
by podzielili koło na kilka części, które będą oznaczały ważne
etapy ich życia i odpowiednio je nazwali. W podsumowaniu
stwierdzamy, że wydarzenia w których uczestniczymy, spra-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
45. Żyć w Duchu 25
wiają nasz rozwój, np. fizyczny (bo urośliśmy), intelektualny
(bo dużo już wiemy), moralny (bo potrafimy określić, co do-
bre, a co złe). Kończymy pytaniem: Czy nasze życie we wspól-
nocie z Bogiem również podlega rozwojowi?
B. Rozwinięcie
Okazją do przekazania ludziom wyjaśnień dotyczących tro- Nowe naro-
dzenie
ski o rozwój życia we wspólnocie z Bogiem stało się spotka-
z Ducha
nie Jezusa z Nikodemem. Fragment tej rozmowy znajduje siÄ™
w podręczniku. Prosimy, by uczniowie przeczytali tekst J 3, 2-
5 i ułożyli do niego pytania. Wydają się istotne dwa pytania,
które uczniowie powinni postawić:
Kto może ujrzeć królestwo Boże?
Co znaczy narodzić się powtórnie?
Uczniowie układają pytania pracując z partnerem, następ-
nie zmieniamy partnerów tak, by uczniowie mogli odpowiadać
na różne pytania. W podsumowaniu stwierdzamy, że sprawcą
naszego nowego narodzenia jest Duch Święty, którego otrzy-
maliśmy na chrzcie świętym. To On uzdalnia nas do utrzyma-
nia i rozwijania w sobie Bożego życia. Oczekuje jednak, by-
śmy otwarli się na Jego działanie i podjęli trud życia według
wskazań Ewangelii. Wynikiem tej współpracy może być przy-
noszenie dobrych owoców. Święty Paweł wymienia ich kilka.
Poszukajmy, jak je nazywa. W tym celu rozwiÄ…zujemy  elimi-
nankÄ™ . Prosimy, by uczniowie odnalez
li ukryte słowa.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
26 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
K R L Ó M I A
O Ś Ć W S D X Z T G I O K
G E R S W O K R A D O Ś Ć J N D R Z S F
S W H P O K Ó J Y G E S W G J S W J I O
D W K Y D R T H B C I E R P L I W O Ś Ć
T U P R Z E J M O Ś Ć J R D W B G D Z X
G Y S J H D C B D O B R O Ć S E H F R B
F R W D B H Y I K S W X S G T U G D E G
D J K E W I E R N O Ś Ć D W A G Y U R W
F R W X G T M C V A
A G O D N O Ś Ć Z W
F W T N M K L P Q W S A W T E R C F B S
F Q C V B G T O P A N O W A N I E K E T
H R T W S Q A C G I O P R T B H J K M N
Owoce Du- Uczniowie powinni odnalez
ć następujące owoce Ducha
cha Świętego
Świętego:
M I A
O Ś Ć
R A D O Ś Ć
P O K Ó J
C I E R P L I W O Ś Ć
U P R Z E J M O Ś Ć
D O B R O Ć
W I E R N O Ś Ć
A
A G O D N O Ś Ć
O P A N O W A N I E
Wyjaśniamy, uczniom, że zawsze gdy chcemy zbliżyć się do Je-
zusa, lepiej Go poznać i iść Jego drogą  Duch Święty przycho-
dzi nam z pomocą. Jeśli natomiast zejdziemy z drogi Ewange-
lii i nie przynosimy dobrych owoców, mamy możliwość odzy-
skać na nowo wspólnotę życia z Bogiem przez przystąpienie
do sakramentu pokuty i przyjęcie zaproszenia do Komunii
Świętej.
C. Zakończenie
Ponieważ sami z siebie, nawet przy największym wysiłku, nie
jesteśmy w stanie przynosić dobrych owoców, czyli żyć w Du-
chu, prosimy Ducha Świętego, sprawcę naszego nowego naro-
dzenia o pomoc w naszym rozwoju życia we wspólnocie z Bo-
giem. Modlimy się tekstem z podręcznika.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
45. Żyć w Duchu 27
3. Zeszyt ucznia
Temat: ŻYĆ W DUCHU
Zapis stanowi tekst biblijny J 14, 26 i  eliminanka .
4. Praca domowa
Zilustruj jeden z owoców Ducha Świętego pokazując, jak może
on się przejawiać w życiu ucznia klasy V.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
28
46. ZAPROSZENIE NA UCZT
KRÓLA
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie rzeczywistości wspólnoty życia z Bogiem na przy-
kładzie uczty. Motywowanie do podjęcia decyzji uczestniczenia
we Mszy Świętej jako zapowiedzi uczty Królestwa Bożego.
Treść orędzia zbawczego
Radosne uroczystości ślubne to obraz wykorzystywany
często do opisu przyszłego królestwa mesjańskiego. Czas kró-
lestwa zapoczątkowało przyjście Jezusa; wielu jednak z tych,
którzy wcześniej zostali zaproszeni, odrzuciło zaproszenie.
Królem jest Bóg, który zaprasza lud Izraela do świętowania
w królestwie. Słudzy wysłani z misją zwołania zaproszonych
to prorocy wzywający lud, aby powrócił do Boga i wykonał po-
wierzone mu przez Boga zadania.
Ucztę, o której mówi Jezus w przypowieści, trzeba rozu-
mieć jako wyraz uczestnictwa we wspólnocie życia z Królem
 Bogiem. Zaproszenie na ucztę jest więc znakiem przynależ-
ności do wspólnoty z Nim, znakiem bliskości i przyjaz
ni zarów-
no z ZapraszajÄ…cym, jak i z zaproszonymi.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
46. Zaproszenie na ucztę Króla 29
Gniew króla, o którym wspomniał Jezus i jego konsekwen-
cje  wytracenie tych, którzy Go znieważyli odrzucając zapro-
szenie na ucztę  obrazuje katastrofę, która może dotknąć lu-
dzi lekceważących Boże zaproszenie do wspólnoty życia
z Nim. Bóg daje człowiekowi środki pomocne w podążaniu na
Ucztę niebieską: Mszę Świętą, sakramenty, modlitwę, przyka-
zania, wspólnotę ludzi, kapłanów.
Metody i środki dydaktyczne
 gwiazda skojarzeń ;
praca z tekstem biblijnym;
 synektyka ;
pytania do pracy w grupach;
schemat  synektyki .
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Ustalamy rozumienie pojęcia: uczta.
B. Rozwinięcie
Wyjaśniamy sens przypowieści o uczcie weselnej.
C. Zakończenie
Szukamy związków uczty biblijnej z życiem wiary.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
30 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
2. Katecheza
A. Wstęp
Cechy uczty Rozpoczynamy  gwiazdą skojarzeń , zbierając informacje
na temat dotychczasowej wiedzy uczniów dotyczącej pojęcia:
UCZTA. W podsumowaniu stwierdzamy, że choć dziś słowo
to w potocznym języku często zamieniamy na: przyjęcie czy
biesiada, to ma ono ciągle te same cechy. Są nimi: wspólne
przebywanie ze sobą, rozmowa, goście, gospodarz, bogato
zastawiony stół, radość, wesele. Dziś ze słowem tym najczę-
ściej spotykamy się w Piśmie Świętym i nie zamieniamy go ani
na  przyjęcie , ani na  biesiadę . Dlaczego porównanie do
uczty jest tak charakterystyczne dla nauczania Jezusa?
B. Rozwinięcie
Praca z tek- Zapoznajemy się z przypowieścią o uczcie (Mt 22, 1-14), by
stem biblij-
znalez
ć związek uczty biblijnej z naszym życiem. Dzielimy
nym
klasę na grupy. Każda otrzymuje pytania, na które szuka odpo-
wiedzi w tekście biblijnym.
I Grupa
 Kto zaprasza na ucztÄ™?
 Ile razy król wysyła sługi z zaproszeniem na ucztę?
 Jakie słowa kieruje do zaproszonych?
 Jak zachowali siÄ™ zaproszeni?
 Kim jest król w tej przypowieści?
 Kim jest Syn?
 Kim są słudzy?
 Do jakiego królestwa są zaproszeni ludzie?
 Co to za uczta, na którą zaprasza Bóg?
Podsumowanie katechety:
Królem w przypowieści jest Bóg, Synem, dla którego Oj-
ciec wyprawia ucztę, jest Jezus Chrystus. Królestwo, do któ-
rego Chrystus zaprasza, to królestwo Boże. Pamiętać należy
jednak, że królestwo Chrystusowe ma swój początek już tu na
ziemi i urzeczywistnia się w Jego Kościele. Ostatnią fazą Bo-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
46. Zaproszenie na ucztę Króla 31
żego panowania jest udział w królestwie niebieskim. Słudzy,
którzy pracują w królestwie Bożym to Apostołowie i prorocy
oraz wszyscy, którzy troszczą się o rozwój królestwa Bożego.
Przytoczony przykład uczty nasuwa nam też myśl o uczcie
Eucharystycznej, która gromadzi powołanych do królestwa
Chrystusowego na spotkaniu z Bogiem i przeżywaniu radości
zmartwychwstania Syna Bożego.
 Jak zostali potraktowani słudzy? II Grupa
 Dlaczego król wpadł w gniew?
 Jaka kara spotkała zabójców?
 Kim jest król w tej przypowieści?
 Kim są słudzy w tej przypowieści?
 Kim są zaproszeni, którzy odrzucili wezwanie króla?
 Co symbolizuje zburzenie miasta?
Podsumowanie katechety:
Wysłańcy króla zostali znieważeni i zabici. Scena ta wyda-
je się nam nieprawdopodobna, gdyż nikt nie zabija zaprasza-
jących na przyjęcie. Chrystus nawiązuje jednak do tych ludzi,
którzy odrzucili słowa, napomnienia do zmiany życia kierowa-
nych przez proroków i Apostołów. Zburzenie miasta kojarzy się
ze zburzeniem świątyni jerozolimskiej. Biorąc pod uwagę to,
że świątynia była symbolem obecności Boga wśród ludzi, zbu-
rzone miasto można odczytać jako symbol zburzenia jedności
człowieka z Bogiem. Kara i cierpienie, na jakie narażają się ci,
którzy odrzucają zaproszenie, to życie bez Boga.
 Kogo słudzy mają zaprosić na ucztę? III Grupa
 Gdzie wychodzą słudzy?
 Jakimi ludz
mi wypełniła się sala biesiadna?
 Kim są ludzie powołani przez Boga do królestwa?
Podsumowanie katechety:
Wyjście na rozstajne drogi i sprowadzenie napotkanych lu-
dzi podkreśla, że zaproszono wszystkich bez różnicy, nie zwra-
cając uwagi na ich moralne kwalifikacje. Obraz ten uświada-
mia nam, że Bóg swoje wezwanie do zbawienia kieruje do
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
32 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
wszystkich ludzi: dobrych i złych. Wszystkich też pragnie
obdarzyć swoją łaską. Od ludzi tylko zależy, czy przyobleką się
w tÄ™ szatÄ™, czy nie.
IV Grupa  Kto wyszedł do biesiadników?
 Kogo zauważył król wśród biesiadników?
 Jakie pytanie zadał król człowiekowi?
 Co kazał zrobić król swoim sługom?
 Gdzie został wyrzucony człowiek?
 Kim jest król w tej przypowieści?
 Kim jest królestwo, do którego wezwany jest czło-
wiek?
 Co symbolizuje szata godowa, w jaką powinni być
ubrani wszyscy wezwani na ucztÄ™?
Podsumowanie katechety:
Ci którzy zostali zaproszeni, zanim weszli na salę biesiad-
ną, prawdopodobnie otrzymywali od króla szaty godowe i by-
li obmywani z kurzu przez sługi króla. Nieodpowiedni strój lub
jego brak znieważał gospodarza. Człowiek ten bowiem otrzy-
mał dar, lecz go odrzucił. Dlatego też został wyrzucony poza
salę biesiadną, nie miał bowiem prawa uczestniczyć w uczcie.
Do królestwa jest wezwany każdy człowiek: i dobry, i zły.
Każdy ma prawo skorzystać z zaproszenia i wejść. To jednak
będzie tolerowane tylko do czasu. Królestwo Boże w swojej
ostatecznej fazie może zgromadzić tylko sprawiedliwych, świę-
tych, przyodzianych w łaskę Bożą. Bóg wzywa wszystkich, ale
wymaga szaty godowej, zmiany swego serca i przyjęcia warun-
ków zbawienia.
C. Zakończenie
Jakie znaczenie dla naszego życia wiary ma to biblijne po-
równanie królestwa Bożego do uczty? Odnajdujemy je tworząc
 synektykÄ™ .
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
46. Zaproszenie na ucztę Króla 33
UCZTA ŻYCIE WIARY
zaproszenie
gospodarz
goście
rozmowy
posiłek
radość
Wypełniona synektyka może wyglądać następująco:
UCZTA ŻYCIE WIARY
chrzest
zaproszenie
Pan Bóg
gospodarz
wszyscy ochrzczeni
goście
modlitwa
rozmowy
Komunia święta
posiłek
życie w przyjaz
ni z Bogiem
radość
Cieszmy się z tego, że Pan Bóg zaprasza nas na ucztę królestwa
Bożego, której zapowiedzią jest Msza Święta. Wyraz
my naszÄ…
radość modlitwą z podręcznika.
3. Zeszyt ucznia
Temat: ZAPROSZENIE NA UCZT
KRÓLA
Uczniowie wklejajÄ…  synektykÄ™ .
4. Praca domowa
SporzÄ…dz
bilans zysków i strat, gdy człowiek uczestniczy bądz

nie uczestniczy w niedzielnej Mszy Świętej.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
47. W SZKOLE JEZUSA CHRYSTUSA
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Zapoznanie z warunkami bycia uczniem Jezusa. Pobudza-
nie do utrwalania prawdziwej więzi z Jezusem.
Treść orędzia zbawczego
Zacheusz tak bardzo chciał spotkać Jezusa, że dla tego celu
był gotów uczynić wszystko. Gdy jego trud został dostrzeżo-
ny przez Jezusa, Zacheusz nie zadowolił się samym pobytem
Mistrza w swoim domu. Zdawał sobie sprawę ze swego niewła-
ściwego postępowania i postanowił je całkowicie zmienić.
Zdecydował się nawet hojnie naprawić krzywdy wyrządzone
bliz
nim. Dzięki propozycji, jaką Zacheusz otrzymał od Jezusa
i jej przyjęciu oraz zmianie stylu życia, zbawienie stało się
udziałem jego domu. Na podstawie tego opowiadania można
powiedzieć, że o trwaniu w prawdziwej więzi z Jezusem roz-
strzyga sam człowiek. Rozstrzygającym jest przede wszystkim
jego wysiłek, pozwalający czynić to, czego uczy Jezus. A uczy
On życia zgodnego z własnym sumieniem, pokazuje potrzebę
czynienia na różne sposoby dobra, obdarowywania innych
miłością.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
47. W szkole Jezusa Chrystusa 35
Metody i środki dydaktyczne
pogadanka;
praca z tekstem biblijnym;
refleksja.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Szukamy cech dobrej szkoły.
B. Rozwinięcie
Odkrywamy naszą obecność w szkole Jezusa.
C. Zakończenie
Zachęcamy do podjęcia wysiłku stawania się prawdziwym
uczniem Jezusa.
2. Katecheza
A. Wstęp
Rozpoczynamy rozmową na temat wyboru nowej szkoły. Być uczniem
Zwracamy uwagę uczniów, że być może rodzice już dzisiaj
zastanawiają się, do jakiego gimnazjum ich skierować. Jakie
kryteria biorą pod uwagę? W podsumowaniu stwierdzamy, że
istotny jest poziom danej szkoły, uczący tam nauczyciele,
możliwości rozwijania zainteresowań. W czasie tych rozmów
rodzice wspominają swoich nauczycieli i wychowawców.
O nas wszystkich możemy powiedzieć, że jesteśmy uczniami
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
36 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
jednego nauczyciela. Wszyscy chrześcijanie uważają się
bowiem za uczniów Jezusa. Na chrzcie św. zostaliśmy zapisani
do szkoły Jezusa. Co to znaczy być Jego uczniem?
B. Rozwinięcie
Praca z tek-
Odpowiedz
na to pytanie daje nam sam Jezus, który spoty-
stem biblij-
ka się z Zacheuszem. Dzielimy klasę na grupy. Każda pracuje
nym
nad tym samym tekstem, ale wykonuje inne zadanie. Tekst A
k
Uczeń na-
19, 1-10, znajduje się w podręczniku ucznia.
śladuje Na-
Zadania dla poszczególnych grup:
uczyciela
 Grupa I napisze list do przyjaciela, w którym opowie to
biblijne wydarzenie widziane oczyma jednej postaci
z tłumu otaczającego Jezusa i Zacheusza.
 Grupa II napisze list do przyjaciela, którego autorem bę-
dzie sam Zacheusz.
 Grupa III napisze wywiad z Zacheuszem, w którym za-
pyta go o to, co się właśnie wydarzyło.
Regulamin
Odczytujemy prace poszczególnych grup zauważając, że
szkoły Jezusa
Zacheusz bardzo chciał stać się uczniem Jezusa, pokonał wie-
le trudności, przyjął naukę Jezusa, podjął wysiłek życia zgod-
nego z Bożymi przykazaniami. Przekonał się o potrzebie czy-
nienia dobra, obdarowywania ludzi miłością. Prosimy, by na
podstawie omówionego wydarzenia uczniowie ułożyli rodzaj
regulaminu szkoły Jezusa. Mogą w nim się znalez
ć następują-
ce zasady:
1. Wszyscy mogą należeć do szkoły Jezusa.
2. Człowiek sam podejmuje decyzję, czy chce być w szko-
le Jezusa.
3. Każdy podejmuje osobisty wysiłek, by trwać w łącz-
ności z Jezusem  Nauczycielem.
4. W szkole Jezusa kierujemy się przykazaniem miłości.
5. Staramy się coraz lepiej poznawać naukę Jezusa
i wprowadzać ją w życie.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
47. W szkole Jezusa Chrystusa 37
C. Zakończenie
Przypominamy, że wypełnianie regulaminu szkoły Jezusa
wcale nie jest Å‚atwe, dlatego sam Jezus przychodzi nam z po-
mocą: w czasie katechezy możemy poznawać naukę naszego
Nauczyciela, zwracać się do Niego w modlitwie, a w sakramen-
tach jednoczyć się z Nim. Zastanówmy się, jakie powinniśmy
podjąć wysiłki, by stać się wzorowym uczniem w szkole Jezu-
sa. Prowadzimy refleksję, która pomoże uczniom podjąć oso-
bisty trud stawania siÄ™ coraz lepszym uczniem Jezusa. Pomo-
cą mogą być pytania:
 Co znaczy dla mnie poszukiwać za wszelką cenę możli-
wości spotkania z Jezusem?
 Co dla mnie znaczy zobaczyć Jezusa?
 Czy rzeczywiście chcę poznać Jezusa?
 Jak korzystam z sakramentów, by żyć w łączności z Je-
zusem  Nauczycielem?
3. Zeszyt ucznia
Temat: W SZKOLE JEZUSA CHRYSTUSA
Uczniowie wpisują ułożony w trakcie katechezy regulamin.
4. Praca domowa
Zaprojektuj  herb szkoły Jezusa.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
48. POST
POWAĆ JAK UCZEC
JEZUSA
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie ludzkich zdolności jako darów otrzymanych od
Boga. Zachęcanie do rozwijania talentów otrzymanych przez
Boga i wykorzystywania ich dla dobra własnego i innych ludzi.
Treść orędzia zbawczego
Przypowieść o talentach ukazuje, że bycie przygotowanym
na powrót Pana należy rozumieć jako właściwe korzystanie
z darów Boga. Każdy otrzymał obowiązki na miarę swych moż-
liwości. Im większe zdolności, tym większe obowiązki. Wszy-
scy mają wystarczająco wiele czasu, aby zrobić dobry użytek
z powierzonego im dobra. Każdy człowiek powinien odkrywać
w sobie talenty, jakie otrzymał od Boga, stale je rozwijać i pie-
lęgnować, dzielić się nimi z innymi, wykorzystywać je dla
własnego rozwoju i dobra innych, a także dla zbawienia. Roz-
wijanie zdolności to praca nad sobą przez całe życie, czyli sta-
łe dążenie do coraz lepszego, doskonalszego wypełniania swo-
ich obowiązków, podnoszenie kultury, rozwijanie uzdolnień
ducha i ciała, opieka nad środowiskiem naturalnym.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
48. Postępować jak uczeń Jezusa 39
Metody i środki dydaktyczne
praca z rysunkiem;
czytanie z podziałem na role;
pogadanka;
medytacja;
schemat postaci człowieka;
nagranie refleksyjnej muzyki.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Odkrywamy własne zdolności.
B. Rozwinięcie
Ukazujemy możliwość wykorzystania swych talentów dla roz-
woju królestwa Bożego.
C. Zakończenie
Zachęcamy do pomnażania otrzymanych od Boga darów.
2. Katecheza
A. Wstęp
Rozdajemy uczniom schematyczny rysunek postaci czło- Odkrywamy
własne zdol-
wieka. Prosimy, by opisali na nim swoje własne zdolności.
ności
Zwracamy uwagę, że niektórym częściom ciała przypisujemy
specyficzne zdolności, np. łatwość zapamiętywania  głowa;
malowanie  ręce. Kończymy pytaniem, dlaczego na kateche-
zie mówimy o naszych zdolnościach?
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
40 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
48. Postępować jak uczeń Jezusa 41
B. Rozwinięcie
Odczytujemy tekst Mt 25, 14-28 z podziałem na role. Na- Praca z tek-
stem biblij-
stępnie prosimy, by uczniowie znalez
li w słowniczku wyjaśnie-
nym
nie pojęcia: TALENT. Zwracamy uwagę, że dziś używamy tego
Rozwijamy
słowa w przenośni. Co rozumiemy pod pojęciem talentów?
talenty
Prosimy, by uczniowie znalez
li synonimy tego słowa. Wyja-
śniamy, że dziś częściej posługujemy się słowem  zdolności
niż  talenty , ale znaczenie ich jest takie samo. Podkreślamy,
że Bóg obdarował każdego z nas rozmaitymi darami  talenta-
mi, dlatego na początku katechezy każdy z nas dostrzegł u sie-
bie specyficzne umiejętności, czyli talenty. Jak powinniśmy się
zachowywać mając świadomość otrzymania od Boga tylu zdol-
ności? Prowadzimy pogadankę, w której ustalamy, że otrzyma-
ne zdolności powinniśmy rozwijać dla własnego dobra i dla
dobra innych. Zwracamy uwagę, że nie wszystkie talenty można
dostrzec. Są takie, których nie da się zobaczyć okiem, np. wia-
ra. One również służą rozwojowi królestwa Bożego.
C. Zakończenie
Prosimy, by uczniowie na przygotowanych wcześniej rysun-
kach dopisali również te talenty (dary), które są niewidoczne.
Następnie włączamy refleksyjną muzykę i dajemy uczniom
kilka minut, by z wypisanych zdolności wybrali jedną, która
może najbardziej służyć rozwojowi królestwa Bożego w nich
i wokół nich. Kończymy modlitwą z podręcznika.
3. Zeszyt ucznia
Temat: POST
POWAĆ JAK UCZEC
JEZUSA
Uczniowie wklejają uzupełnione przez siebie schematy.
4. Praca domowa
Opisz, jak możesz służyć rozwojowi królestwa Bożego, rozwi-
jając wybraną przez siebie zdolność.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
42
49. NAUKA WYBIERANIA  SUMIENIE
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Wyjaśnienie zasad nabywania umiejętności odróżniania do-
bra od zła. Zachęcanie do kształtowania prawego sumienia.
Treść orędzia zbawczego
Sumienie moralne obecne we wnętrzu osoby nakazuje jej
w odpowiedniej chwili pełnić dobro, a unikać zła. Osądza ono
również konkretne wybory, aprobując te, które są dobre i po-
tępiając te, które są złe. Świadczy ono o autorytecie prawdy
odnoszącej się do najwyższego Dobra, do którego osoba ludz-
ka czuje się przyciągana i którego nakazy przyjmuje. Człowiek
roztropny, słuchając sumienia moralnego, może usłyszeć Boga,
który mówi.
Sumienie pozwala wziąć odpowiedzialność za dokonane
czyny. Jeżeli człowiek popełnia zło, słuszny sąd sumienia może
być w nim świadkiem uniwersalnej prawdy o dobru, a zarazem
o złu jego pojedynczego wyboru.
Sumienie powinno być uformowane, a sąd moralny oświe-
cony. Sumienie dobrze uformowane jest prawe i prawdziwe.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
49. Nauka wybierania  sumienie 43
Formułuje ono swoje sądy, kierując się rozumem, zgodnie
z prawdziwym dobrem chcianym przez mądrość Stwórcy. Wy-
chowanie sumienia jest nieodzowne w życiu każdego człowie-
ka, który jest poddawany negatywnym wpływom, a przez
grzech  kuszony do wybrania raczej własnego zdania i odrzu-
cenia nauczania pewnego.
Wychowanie sumienia jest zadaniem całego życia. Od naj-
młodszych lat wprowadza ono dziecko w poznawanie i prak-
tykowanie prawa wewnętrznego, rozpoznawanego przez su-
mienie. Roztropne wychowanie kształtuje cnoty; chroni lub
uwalnia od strachu, egoizmu i pychy, fałszywego poczucia
winy i dążeń do upodobania w sobie, które rodzi się z ludzkich
słabości i błędów. Wychowanie sumienia zapewnia wolność
i prowadzi do pokoju serca.
W formowaniu sumienia słowo Boże jest światłem na na-
szej drodze; powinniśmy przyjmować je przez wiarę i modli-
twę oraz stosować w praktyce. Powinniśmy także badać nasze
sumienie, wpatrując się w krzyż Jezusa. Jesteśmy wspierani da-
rami Ducha Świętego, wspomagani świadectwem lub radami
innych ludzi i prowadzeni pewnym nauczaniem Kościoła (por.
KKK 1777, 1781, 1783-1785).
Metody i środki dydaktyczne
pogadanka;
kolaż;
materiały potrzebne do wykonania kolażu.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Ukazujemy potrzebę zdobywania wiedzy i umiejętności w róż-
nych dziedzinach.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
44 VII. Aby życie Jezusa Chrystusa objawiło się w nas
B. Rozwinięcie
Przedstawiamy zależność: czysty  nieczysty.
C. Zakończenie
Ukazujemy różne sposoby kształtowania sumienia.
2. Katecheza
A. Wstęp
Pogadanka Wypisujemy na tablicy przedmioty, które uczniowie mają
piątej klasie. Prosimy, by uczniowie wybrali te, które lubią naj-
bardziej i te, które sprawiają im najwięcej kłopotów oraz uza-
sadnili swojÄ… wypowiedz
. Podsumowujemy przypominając, że
na poprzednich katechezach mówiliśmy, że jesteśmy uczniami
w szkole Jezusa. Czego uczymy siÄ™ w tej szkole?
B. Rozwinięcie
Praca z tek- Opisując jedną z istotnych umiejętności, którą powinien po-
stem biblij-
siąść uczeń, Pan Jezus posłużył się znanymi Żydom dwoma
nym
przeciwstawnymi sobie pojęciami: czysty  nieczysty. Według
Zdolność
przekonań żydowskich kontakt z Bogiem, oddawanie Mu na-
odróżniania
leżnej czci możliwe było przy zachowaniu  czystości . W tym
dobra od zła
celu wprowadzono wiele przepisów, które określały, kiedy
człowiek był  czysty  mógł oddawać cześć Bogu. Jak tę za-
leżność wyjaśnia Pan Jezus? Odczytujemy w sposób uroczy-
sty (Mt 15, 11.15-20), a następnie dzielimy klasę na grupy, które
mają przygotować kolaż wyjaśniający zależność: czysty  nie-
czysty. Po wykonaniu zadania każda grupa zawiesza swoją
pracę na ścianie, a pozostałe grupy odgadują jej tematykę.
W podsumowaniu stwierdzamy, że każdy człowiek posiada
wrodzoną zdolność odróżniania dobra od zła. Ta wrażliwość
jest darem Boga, który nas kocha i pragnie, byśmy nie krzyw-
dzili samych siebie, ani też innych niewłaściwym czy wręcz
złym postępowaniem. Zdolność tę nazywamy sumieniem.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
49. Nauka wybierania  sumienie 45
Każdy, kto kocha Pana Jezusa i stara się być Jego uczniem
powinien stale wsłuchiwać się w głos swojego sumienia, dzięki
któremu może odkryć i uświadomić sobie obiektywne prawdy
moralne. Znamy już odpowiedz
na nasze pytanie. Kształtowa-
nie sumienia jest ważnym zadaniem dla uczniów Jezusa. Jak
możemy kształtować sumienie, by odróżniać dobro od zła zgod-
nie z EwangeliÄ…?
C. Zakończenie
Wracamy do wypisanych na tablicy przedmiotów szkol- Kształtujemy
sumienie
nych. Wskazujemy, że w planie klasy V znajduje się również
religia. Wyjaśniamy, że to, co dzieje się na katechezie, jest jed-
nym ze sposobów kształtowania sumienia. Prosimy, by ucznio-
wie wyjaśnili, w jaki sposób na katechezie kształtujemy sumie-
nie? Pomagamy uczniom dostrzec, że słuchając słowa Bożego,
wyjaśniając je, odnosząc je do naszego życia i odpowiadając
na nie, uczymy się wybierać dobro. Podkreślamy, że bez Bo-
żej pomocy nie jesteśmy w stanie oprzeć naszego życia na przy-
kazaniu miłości Boga i bliz
niego. Dlatego ważną rolę w kształ-
towaniu sumienia odgrywajÄ… sakramenty.
3. Zeszyt ucznia
Temat: NAUKA WYBIERANIA  SUMIENIE
Zapis stanowi zdanie: Podstawową zasadą odróżniania dobra
od zła jest przykazanie miłości: Będziesz miłował Pana, Boga
swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całą swoją
mocą i całym swoim umysłem; a swego bliz
niego jak siebie
samego (A
k 10, 27).
4. Praca domowa
Napisz, jaki dla ciebie jest najlepszy sposób kształtowania
sumienia?
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
47
VIII
W MODLITWIE JESTEÅšMY BLISKO BOGA I LUDZI
Zadaniem tej grupy tematycznej jest pogłębianie i poszerzanie umiejęt-
ności modlitwy. Służą temu teksty Ewangelii, w których katechizowany
może poznać i kontemplować postawę Jezusa wobec Ojca. Nabycie takie-
go doświadczenia wydaje się być znaczące dla rozwoju religijnego katechi-
zowanych. Pozwala ono przede wszystkim na rozwijanie własnego warto-
ściowania, którego odniesieniem ma stawać się wartościowanie Jezusa, dla
którego sprawy Ojca były zawsze najważniejsze. Można też przyjąć, że
konfrontacja własnych postaw z postawami Jezusa pozwoli katechizowanym
szerzej widzieć świat ludzkich potrzeb i może pomóc im inaczej widzieć
w nim siebie. Ponadto uczenie się modlitwy od Jezusa, dla którego sprawy
Ojca były najważniejsze, może ułatwić rozumienie potrzeby oddawania
Bogu należnej czci bez podejmowanych prób uzyskania czegoś dla siebie.
Ostatnie dwie katechezy tej grupy tematycznej stanowią próbę pewne-
go uporządkowania i podsumowania całorocznej pracy katechizowanych.
Mają one na celu uwrażliwienie katechizowanych przede wszystkim na to,
że dzieje człowieka koncentrują się w osobie Jezusa Chrystusa; że Jezus
Chrystus nadaje im nowy, pełny wymiar. Mają one uwrażliwiać katechizo-
wanych na to, że Bóg, w którego wierzą, obdarowuje ich swoim życiem, ale
też stawia przed nimi zadanie ciągłego zgłębiania otrzymanej przez Jezusa
Chrystusa Ewangelii  Dobrej Nowiny o zbawieniu, jak również kształto-
wania według niej swojego życia.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
49
50. ROZMOWA Z OJCEM
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie rozmowy z Bogiem jako istoty modlitwy chrze-
ścijańskiej. Kształtowanie postawy szczerego zwracania się
w modlitwie do Boga jako kochajÄ…cego Ojca.
Treść orędzia zbawczego
Jezus objawia prawdę, że Jego uczniowie winni zwracać się
do Boga w modlitwie jako do swego najlepszego i kochajÄ…ce-
go Ojca, jako do Ojca kochającego wszystkich ludzi. Jezus tłu-
maczy, że modlitwa jest najpierw oddaniem czci Bogu. Odda-
wanie czci Bogu odbywa się poprzez pełnienie Jego woli, po-
przez szczere zwracanie się do Niego, myślenie o Nim, myśle-
nie o Jego miłości do człowieka. Oddawanie czci Bogu wymaga
też rezygnacji z wszelkiego udawania i zakłamania na modli-
twie. Aby oddawać Bogu cześć, nie trzeba wielu słów. Wystar-
czy z wiarą trwać przed Nim, myśleć o Nim, pragnąć Go ko-
chać, wierzyć w Jego miłość do nas, ufać, że On nie pozosta-
wia nas samym sobie. Podczas modlitwy, w której człowiek od-
daje cześć Bogu, można  podobnie jak Jezus  modlić się za
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
50 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
swoich bliskich i za wszystkich ludzi na świecie, prosząc przede
wszystkim o to, by kochali Boga i przyjmowali z wiarÄ… wszyst-
kie Jego dary.
Metody i środki dydaktyczne
pogadanka;
zdania niedokończone;
praca z tekstem;
ilustracje przedstawiające modlących się mahometan, żydów
i różne ujęcia modlących się chrześcijan.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Ukazujemy specyficzne cechy rozmów z różnymi ludz
mi.
B. Rozwinięcie
Ukazujemy modlitwę chrześcijan jako dialog miłości, jako ufną
rozmowÄ™ z kochajÄ…cym Ojcem.
C. Zakończenie
Ukazujemy Modlitwę Pańską jako wzór modlitwy chrześcija-
nina.
2. Katecheza
A. Wstęp
Pogadanka Prowadzimy rozmowę, w wyniku której ustalamy różnicę
istniejącą pomiędzy rozmową z rodzicami, nauczycielami, ko-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
50. Rozmowa z Ojcem 51
legami, przyjaciółmi. Wskazujemy, że różne są tematy tych
rozmów oraz style i formy, w jakich są prowadzone. Stawia-
my pytanie: Czym jest nasza rozmowa z Bogiem?
B. Rozwinięcie
Modlitwa
Przypominamy, że rozmowę z Bogiem zwykle nazywamy
w różnych
modlitwÄ…. Pokazujemy typowe ilustracje przedstawiajÄ…ce
wyznaniach
modlących się muzułmanów i żydów. W oparciu o ilustracje
prowadzimy pogadankę. Odwołujemy się do wiedzy uczniów
(chociażby z lekcji historii)  przypominamy charakterystyczne
cechy modlitwy wyznawców tych religii. Muzułmanie: podkre-
ślamy obowiązek modlitwy do wszechmogącego Boga z naka-
zu Mahometa (5 razy dziennie  twarzÄ… w kierunku Mekki).
Żydzi: charakterystyczna jest dla nich modlitwa psalmami na
cześć Boga obietnic. Następnie ukazujemy ilustracje przedsta-
wiające modlących się chrześcijan (dorośli, młodzież, dzieci;
modlących się wspólnie, indywidualnie, w domu, w świątyni,
na łonie przyrody...). W tym kontekście stawiamy pytanie: Co
odróżnia modlitwę chrześcijanina  ucznia Jezusa, od modli-
twy wyznawców innych religii? Jak powinna wyglądać rozmo-
wa chrześcijanina z Bogiem?
Prosimy, by uczniowie indywidualnie przeczytali tekst Mt
6, 5-13 i dokończyli w zeszycie dwa zdania:
1. Modlitwa chrześcijanina jest...
2. Aby modlitwa była prawdziwym dialogiem miłości, koniecz-
ne jest...
W swych odpowiedziach uczniowie winni zaznaczyć, że Chrześcija-
nin rozma-
w modlitwie Bóg mówi nam o swojej odwiecznej, bezintere-
wia z Ojcem
sownej, bezwarunkowej miłości. Dlatego człowiek winien
w modlitwie zwracać się do Boga z wiarą i miłością, jak do oso-
by najbliższej, jak do najlepszego Ojca i Przyjaciela. Oddając
Bogu cześć, winien z ufnością powierzać Mu wszystkie swoje
sprawy, problemy najbliższych i wszystkich innych ludzi,
wyrzekając się przy tym wszelkiego udawania, zakłamania i ga-
dulstwa. W podsumowaniu podkreślamy, że sam Jezus uczy,
jaka powinna być modlitwa chrześcijanina.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
52 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
C. Zakończenie
Zwracamy uwagę, że modlitwę, której nauczył nas Pan Je-
zus, odmawiamy bardzo często. Skoro modlitwa jest rozmową
z Bogiem  kochającym Ojcem, trzeba się zastanowić, czy co-
dzienne  Ojcze nasz odmawiamy z należytą uwagą i zrozu-
mieniem. Prosimy, by uczniowie przeczytali tekst tej modlitwy
w podręczniku i podkreślili jedną z próśb, która w tej chwili
jest dla nich najważniejsza. Zachęcamy, by uczniowie zwróci-
li szczególną uwagę na wybraną prośbę, podczas wspólnego
odmawiania  Ojcze nasz .
3. Zeszyt ucznia
Temat: ROZMOWA Z OJCEM
Zapis: dwa pytania postawione uczniom w toku lekcji oraz od-
powiedzi uczniów opracowane na podstawie podręcznika
i uzupełnione w trakcie ich wspólnego omawiania.
4. Praca domowa
Wklej ilustracje przedstawiające modlących się ludzi i ułóż do
nich podpis.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
53
51. W SPRAWACH OJCA
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie modlitwy Jezusa jako uczestnictwa w sprawach
Ojca. Zachęta do dialogu przyjaz
ni z Bogiem wyrażonego
w modlitwie.
Treść orędzia zbawczego
Modlitwa jest nie tylko rozmową z Bogiem, w którym uczeń
Jezusa rozpoznaje dobrego i kochającego Ojca. Swoim słowem
i przykładem całego życia Jezus poucza, że modlitwa chrześci-
janina powinna być nie tylko dialogiem miłości, ale też dialo-
giem przyjaz
ni, który wyraża też wspólnotę celów i dążeń.
Jezus powiedział, że On i Ojciec są jednym (J 10, 30). Zapew-
ne w ten sposób potwierdzał Jezus swoje boskie pochodzenie,
ale też mówił i o tym, jak blisko jest Ojca, jak jest z Nim zjed-
noczony przez pełnienie dzieł Ojca (J 10, 37). Tę jedność Je-
zusa z Ojcem można zrozumieć przypominając sobie o tym, jak
Jezus przy różnych okazjach mówił swoim słuchaczom, że
przyszedł na ziemię  w sprawach Ojca , by  wypełniać dzieła
Ojca . Dla Jezusa  sprawy Ojca ,  dzieła Ojca znaczyły tyle,
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
54 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
co wypełnienie woli Ojca o zbawieniu ludzi, o nastaniu pośród
nich królestwa Bożego. Jezus pokazywał ludziom, że ich mo-
dlitwa powinna być skierowana do Boga Ojca i powinna wy-
rażać gotowość pełnienia Jego woli. Tak Jezus czynił wielokrot-
nie (A
k 2, 49), w szczególności zaś modląc się w Ogrójcu przed
swoją męką, kiedy prosił o dochowanie wierności Bogu Ojcu
przez wypełnienie do końca Jego woli. Relacje o ostatnich
chwilach przed śmiercią Jezusa (A
k 23, 44-47) świadczą, że
w całym ziemskim życiu Jezusa najważniejsze było to, aby
 być w sprawach Ojca . Być w sprawach Ojca, pełnić dzieła
Ojca znaczyło dla Jezusa okazywać Mu całkowite zaufanie
oddając się w Jego służbę aż po śmierć. Ufając woli Ojca Je-
zus nie zawiódł się. Potwierdza to Jego zmartwychwstanie. Je-
zus wskazał, że modlitwa pełna zaufania Bogu w najbardziej
dramatycznych chwilach ludzkiego życia jest modlitwą praw-
dziwą, szczerą, wyrażającą Bogu cześć, bo w niej człowiek po-
wierza Mu całego siebie. Jezus uczy, że bezwarunkowo zaufać
Bogu oznacza wiedzieć i wierzyć, że Bóg nigdy człowieka nie
opuści, także w poczuciu opuszczenia i samotności. Gdy naśla-
dujemy Jezusa w bezgranicznym zaufaniu Bogu, gdy w każdej
sytuacji życia, codziennie i wiernie wyrażamy Bogu naszą tro-
skę o rozwijanie się w nas i w całym świecie  spraw Ojca , gdy
w tym celu powierzamy Bogu siebie i swoje życie, to wówczas
rozwija się nasza miłość do Boga i przyjaz
ń z Nim, które zo-
stały zapoczątkowane na chrzcie. Rozwija się też wiara w osta-
teczne zwycięstwo z Bogiem, który nigdy nas nie opuści.
Metody i środki dydaktyczne
wspólne wypełnianie jednego arkusza;
metoda  powiązań biblijnych ;
pogadanka;
kartki A 4 z napisem PRZYJAy
C
;
teksty biblijne wypisane w kolumnach.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
51. W sprawach Ojca 55
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Szukamy cech przyjaz
ni. Ukazujemy przyjaz
Å„ jako uczestnic-
two w sprawach drugiego człowieka.
B. Rozwinięcie
Rozważamy, co znaczy uczestniczyć w sprawach Boga.
C. Zakończenie
Zachęcamy do troski o osobistą modlitwę.
2. Katecheza
A. Wstęp
Dzielimy klasę na czteroosobowe grupy i prosimy uczniów,
Przyjaz
Å„ 
aby w trakcie wspólnego wypełniania jednego arkusza zapi- włączeniem
siÄ™ w spra-
sali cechy przyjaz
ni. Podczas omawiania pracy akcentujemy
wy drugiego
takie cechy, jak: zaufanie, wzajemna akceptacja, wzajemne za-
interesowanie, gotowość niesienia pomocy, wierność, jedność,
dążenie do wspólnych celów, słowność, lojalność. W tym kon-
tekście stwierdzamy, że przyjaz
ń oznacza włączenie się w spra-
wy drugiego człowieka. Jako ludzie ochrzczeni zostaliśmy
zaproszeni, by włączyć się również w sprawy Boga. Co zna-
czy być w sprawach Ojca?
B. Rozwinięcie
Jezus ukazuje modlitwÄ™ nie tylko jako rozmowÄ™ z kocha-
Modlitwa to
jącym Ojcem, ale też jako rozmowę przyjaciół. Patrząc na mo- rozmowa
przyjaciół
dlitwÄ™ Jezusa poszukamy odpowiedzi na nasze pytanie. Roz-
Gdy przyszedł na miej-
Uzdrowił wielu dotknię- Kiedy cały lud przystę- W jakieś osiem dni po
W tym czasie Jezus wy- Było już około godziny
tych mowach wziął z so- sce, rzekł do nich: Mó-
tych rozmaitymi choro- pował do chrztu, Jezus szóstej i mrok ogarnął
szedł na górę, aby się
bÄ… Piotra, Jana i Jakuba
dlcie się, abyście nie
całą ziemię aż do godzi-
także przyjął chrzest. modlić, i całą noc spędził
bami i wiele złych du-
i wyszedł na górę, aby się
ulegli pokusie. A sam
A gdy się modlił, otwo- ny dziewiątej. Słońce się
na modlitwie do Boga.
chów wyrzucił, lecz nie
modlić. Gdy się modlił,
rzyło się niebo i Duch oddalił się od nich na
Z nastaniem dnia przy- zaćmiło i zasłona przy-
pozwalał złym duchom
wyglÄ…d Jego twarzy siÄ™
bytku rozdarła się przez
Święty zstąpił na Nie- odległość jakby rzutu wołał swoich uczniów
mówić, ponieważ wie-
odmienił, a Jego odzie-
go, w postaci cielesnej środek. Wtedy Jezus za-
kamieniem, upadł na i wybrał spośród nich
działy, kim On jest. Nad
nie stało się lśniąco bia-
wołał donośnym gło-
niby gołębica, a z nie- dwunastu, których też
kolana i modlił się tymi
ranem, gdy jeszcze było łe. A oto dwóch mężów
ba odezwał się głos: Tyś nazwał apostołami: Szy- sem:  Ojcze, w Twoje
słowami:  Ojcze, jeśli
rozmawiało z Nim. Byli
ciemno, wstał, wyszedł
jest mój Syn umiłowa- ręce powierzam ducha
mona, którego nazwał
chcesz, zabierz ode
to Mojżesz i Eliasz. Uka-
i udał się na miejsce pu-
ny, w Tobie mam upo- Piotrem; i brata jego, An- mojego . Po tych sło-
zali siÄ™ oni w chwale Mnie ten kielich! Jed-
stynne, i tam się modlił.
wach wyzionÄ…Å‚ ducha.
dobanie. drzeja; Jakuba i Jana;
i mówili o Jego odejściu, nak nie moja wola, lecz
Pospieszył za Nim Szy-
(A
k 3, 21-22) Filipa i Bartłomieja; Ma- (A
k 23, 44-46)
którego miał dokonać
Twoja niech siÄ™ stanie!
mon z towarzyszami,
teusza i Tomasza; Jaku-
w Jerozolimie. Tymcza-
Wtedy ukazał Mu się
a gdy Go znalez
li, po- ba, syna Alfeusza, i Szy-
sem Piotr i towarzysze
anioł z nieba i umacniał
wiedzieli Mu:  Wszyscy snem byli zmorzeni. Gdy mona z przydomkiem
Go. Pogrążony w udrę-
się ocknęli, ujrzeli Jego Gorliwy; Judę, syna Ja-
CiÄ™ szukajÄ… . Lecz On
ce jeszcze usilniej siÄ™
chwałę i obydwóch mę-
kuba, i Judasza Iskario-
rzekł do nich:  Pójdz
my
modlił, a Jego pot był
żów, stojących przy Nim.
tę, który stał się zdrajcą.
gdzie indziej, do sÄ…sied-
jak gęste krople krwi,
Gdy oni odchodzili od
(A
k 6, 12-16)
nich miejscowości,
Niego, Piotr rzekł do Je- sączące się na ziemię.
abym i tam mógł na-
zusa:  Mistrzu, dobrze, Gdy wstał od modlitwy
uczać, bo na to wysze-
że tu jesteśmy. Postawi- i przyszedł do uczniów,
dłem . my trzy namioty: jeden
zastał ich śpiących ze
dla Ciebie, jeden dla
(Mk 1, 34-38)
smutku. Rzekł do nich:
Mojżesza i jeden dla
 Czemu śpicie? Wstań-
Eliasza . Nie wiedział
cie i módlcie się, aby-
bowiem, co mówi.
ście nie ulegli pokusie .
(A
k 9, 28-33)
(A
k 22, 40-46)
© Wydawnictwo WAM, 2003
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podr
Ä™
cznik metodyczny do religii dla klasy V szko
Å‚
y podstawowej
56
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
51. W sprawach Ojca 57
dajemy uczniom teksty mówiące o modlitwie Jezusa i prosi-
my, by metodą  powiązań biblijnych znalez
li cechy modli-
twy Jezusa. Karta pracy może wyglądać jak na poprzedniej
stronie.
W podsumowaniu tworzymy na tablicy tabelę, wyliczając Naśladować
modlitwÄ™
w jednej kolumnie cechy modlitwy Jezusa, a w drugiej kolum-
Jezusa
nie cechy modlitwy uczniów Jezusa. Uzupełniamy wypowiedzi
uczniów i zwracamy uwagę na fakt, że modlitwa chrześcijan
powinna mieć cechy modlitwy Jezusa. Podkreślamy, iż modli-
twÄ™ pojmowanÄ… jako dialog przyjaz
ni i jedności z Bogiem ce-
chuje codzienne, wierne wyrażanie Bogu pragnienia zaangażo-
wania się w Jego sprawy przez całe nasze życie, bezgraniczne
zaufanie Bogu i Jego planom oraz pragnienie pełnienia Jego woli
nawet w najbardziej dramatycznych chwilach życia. Modlitwa
w jedności i w przyjaz
ni z Bogiem to ciągłe, wierne oddawanie
swego życia na służbę i na chwałę Bogu.
Zwracamy uwagę, że przez taką modlitwę, potwierdzoną
czynem, rozwija siÄ™ prawdziwa przyjaz
Å„ z Bogiem zapoczÄ…t-
kowana na chrzcie.
C. Zakończenie
Uświadomiliśmy sobie, że modlitwa jest zaangażowaniem
się w sprawy Ojca. Zastanówmy się, co możemy zrobić, by
nasza modlitwa była jak najbardziej podobna do modlitwy
Jezusa. Prowadzimy pogadankę, w której ustalamy, że każdy
z nas powinien dołożyć jak najwięcej starań, by mieć czas na
codzienną modlitwę, by w różnych okolicznościach zwracać
się do Boga, by w modlitwie nie koncentrować się tylko na
sobie, ale wyrażać zaufanie Bogu. Prośmy Boga, by nauczył
nas prawdziwej modlitwy. Kończymy pogadankę modlitwą za-
mieszczoną w podręczniku.
3. Zeszyt ucznia
Temat: W SPRAWACH OJCA
Zapis do zeszytu stanowi tabela uzupełniana w toku lekcji.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
58 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
4. Praca domowa
Dokończ zdanie: Wyrażać w codziennej modlitwie gotowość
służenia sprawom Ojca oznacza...
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
59
52. ZGODA NA WOL
OJCA
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Zapoznanie z prawdą, że największym oddaniem czci Bogu
na modlitwie jest wyrażanie całkowitej zgody na wolę Ojca,
który zawsze obdarza człowieka dobrem. Umocnienie posta-
wy wyrażania całkowitej zgody na wolę Ojca w każdej sytu-
acji życia.
Treść orędzia zbawczego
Modlitwa jako wyraz wiary, zaufania, miłości, przyjaz
ni wo-
bec Boga jest rzeczywistym oddaniem czci Bogu żywemu
i przynosi rzeczywiste dobro modlącym się wówczas, gdy jest
połączona z poddaniem się woli Ojca. Zdecydowana postawa
zgody na wolę Ojca, na przyjęcie i pełnienie Jego woli, choć
czasem wydaje się trudna i niezrozumiała, jest wyrazem wia-
ry, miłości i zaufania Bogu, przekonaniem, że On zawsze stoi
po stronie człowieka, zawsze chce naszego dobra, obdarza nas
tylko tym, co jest dla nas dobre. Taka postawa owocuje wkro-
czeniem Boga w nasze życie, rozwojem życia w przyjaz
ni
z Nim zapoczÄ…tkowanego na chrzcie i ciÄ…gle rozwijanego w sa-
kramentach, szczęściem i pokojem z ludz
mi oraz otrzymaniem
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
60 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
największego daru, jakim jest szczęście wieczne w niebie.
Wzorem i pomocÄ… w praktykowaniu takiej modlitwy jest nasz
Zbawiciel  Jezus Chrystus i Jego Matka  Maryja (por. A
k 22,
42; A
k 1, 38; J 2, 5).
Metody i środki dydaktyczne
 słoneczko ;
ekspozycja tekstów biblijnych;
audycja liturgiczna;
pogadanka;
refleksja;
kartki do utworzenia  słoneczka ;
teksty biblijne na folii lub na bristolu;
grafoskop;
teksty piosenki.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Zbieramy opinie na temat: Dlaczego niektórzy ludzie przesta-
ją się modlić?
B. Rozwinięcie
W oparciu o przykład życia Jezusa i Maryi ukazujemy zgodę
na wolę Boga, posłuszeństwo w poddaniu się Bożej woli jako
podstawę ufnej, wytrwałej i owocnej modlitwy, jako podstawę
oddania czci Bogu prowadzącą do najgłębszej więzi z Nim.
C. Zakończenie
Zastanawiamy siÄ™, czy nasza modlitwa jest wyrazem zgody na
pełnienie woli Ojca.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
52. Zgoda na wolÄ™ Ojca 61
2. Katecheza
A. Wstęp
Odwołując się do doświadczeń uczniów oraz do zasłyszanych
Modlitwa
a poczucie
przez nich opinii, zbieramy odpowiedzi na pytanie: Dlaczego
opuszczenia
niektórzy ludzie przestają się modlić? Każdą ze znanych opi-
nii uczniowie spisują na odrębnych kolorowych kartkach. Ze-
brane odpowiedzi odczytujemy i segregujemy, przyklejajÄ…c
podobne wypowiedzi w formie promieni  słońca wokół py-
tania zapisanego na środku dużego arkusza. Uzupełniamy
wypowiedzi uczniów, akcentując te wypowiedzi, w których
była mowa o utracie zaufania do Boga i te, w których wskazy-
wano, że niektórym wydaje się, że Pan Bóg o nich nie pamię-
ta. Tymczasem Jezus objawia, że Pan Bóg zawsze o nas pamię-
ta, troszczy się o każdego, chce każdemu pomóc, każdego obro-
nić, zawsze obdarowuje ludzi tylko dobrem. Trzeba tylko Bogu
zaufać. W tym kontekście stawiamy pytanie: Co jest podstawą
ufnej, wytrwałej i owocnej modlitwy?
B. Rozwinięcie
Na ujawnione tu ludzkie wątpliwości i na postawione tu py- Praca z tek-
stem biblij-
tania sam Jezus udzielił odpowiedzi swoim słowem i przykła-
nym
dem życia. Pomoc w tym względzie niesie też ludziom słowem
i życiem Jego Matka  Maryja. Szukając odpowiedzi i wyja-
Modlitwa
śnień w ich słowach i czynach stosujemy najpierw uroczystą
Jezusa
ekspozycję kolejnych tekstów biblijnych: A
k 22, 42; A
k 1, 38 i Maryi
oraz J 2, 5. Ekspozycja biblijnych tekstów może dokonać się
przez ich wyświetlenie z aparatu na dużym ekranie (ewentual-
nie na ścianie), albo przez wywieszenie dużego arkusza papieru
(bristolu) z tekstem Biblii wypisanym dużymi, kolorowymi li-
terami (dla każdego tekstu oddzielny arkusz). Wyeksponowa-
ny tekst uczniowie najpierw czytają w ciszy. Następnie jedna
osoba odczytuje go głośno. Następuje wspólna analiza tych tek-
stów. W analizie bierzemy pod uwagę szerszy kontekst biblij-
ny tych słów. Uwypuklamy główne przesłanie każdego tekstu:
A
k 22, 42  bezgraniczne zaufanie Bogu Ojcu połączone
z wyrażeniem zgody na Jego wolę, przyjęciem i spełnieniem tej
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
62 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
woli (nawet wtedy, gdy jest niezrozumiała, trudna i wymaga
cierpienia) przynosi wielkie dobro dla Jezusa  Jego zmar-
twychwstanie, wywyższenie, pokonanie cierpień śmierci, grze-
chu, piekła i szatana. Dzięki zgodzie Jezusa na wolę Ojca do-
bra te stały się udziałem wszystkich ludzi.
A
k 1, 38  zgoda Maryi na wolę Ojca również wymagała po-
konania niezrozumienia, trudów i cierpień, a zaowocowała
ostatecznie nie tylko wniebowzięciem Maryi, ale przede
wszystkim wkroczeniem Boga w ludzką historię, dała począ-
tek zbawieniu świata.
J 2, 5  przez Maryję Jezus wzywa każdego z nas, abyśmy
zaufali Bogu i wypełniali Jego wolę nawet wtedy, kiedy jej nie
rozumiemy, abyśmy byli przekonani, że pełniąc Bożą wolę,
słuchając i wypełniając wszystko, czego Bóg chce, otrzymamy
to, co jest dla nas najlepsze. Będziemy też coraz lepiej rozu-
mieli, co jest dla nas dobre, gdyż będziemy wzrastać w przy-
jaz
ni i w bliskości z Bogiem. Następnie włączamy nagranie
tekstu  Per ipsum Å‚Ä…cznie z aklamacjÄ…  Amen . Prowadzimy
pogadankę, w trakcie której zwracamy uwagę na fakt, że w cza-
sie Eucharystii Jezus uobecnia wszystko to, co uczynił dla lu-
dzi na krzyżu. Czyni obecną tajemnicę swego posłuszeństwa
Ojcu, swej zgody na wypełnienie Jego woli aż po śmierć na
krzyżu. Każdy uczestniczący we Mszy Świętej razem z Jezu-
sem może wyrazić zgodę na pełnienie woli Ojca i w ten spo-
sób pogłębić swój udział w darach zbawienia, w przyjaz
ni
z Bogiem. Zwracamy uwagę na fakt, że we Mszy nasze  Amen
jest wyrazem posłuszeństwa Bogu na wzór Chrystusa.
C. Zakończenie
Åšwiadome
Prowadzimy krótką refleksję. Pomocą mogą być pytania:
 Amen
Czy już powiedziałeś kiedyś Bogu:  Ojcze, nie moja wola, ale
Twoja niech się stanie ? albo:  Oto ja służebnica (sługa) Pana ?
Kiedy ostatni raz uczestniczyłeś we Mszy Świętej, prosząc
Chrystusa o moc w pełnieniu woli Boga? Czy wypowiadając
słowo:  Amen rzeczywiście zgadzasz się na wolę Ojca?
Katechezę kończymy śpiewem   Amen jak Maryja .
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
52. Zgoda na wolÄ™ Ojca 63
3. Zeszyt ucznia
Temat: ZGODA NA WOL
OJCA
W toku lekcji uczniowie wpisują jedynie odnośniki do tekstów
biblijnych.
4. Praca domowa
Ozdobnym pismem wpisać do zeszytu jeden ze wskazanych
tekstów biblijnych.
Ojcze, jeśli chcesz, zabierz ode Mnie ten kielich! Jednak nie
moja wola, lecz Twoja niech siÄ™ stanie (A
k 22, 42).
Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według Twego
słowa! (A
k 1, 38).
Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie (J 2, 5).
Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, Tobie, Boże,
Ojcze wszechmogący, w jedności Ducha Świętego, wszelka
cześć i chwała, przez wszystkie wieki wieków. AMEN.
Amen jak Maryja
1. Kiedy ci smutno i nic nie wychodzi
Ref.:
Mów: Amen jak Maryja,
Amen jak Maryja,
Amen  widocznie Bóg tak chce.
Tak jak Maryja
Wypełniaj wolę Boga,
I zanieś tam swój uśmiech
Gdzie często płyną łzy.
2. Gdy z ciebie szydzą i kiedy się śmieją,
Mów: Amen jak Maryja...
3. Kiedy w twym sercu, nic więcej prócz bólu,
Mów: Amen jak Maryja...
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
64
53. DZI
KCZYNIENIE ZA DARY OJCA
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Umocnienie przekonania o wysłuchiwaniu próśb zanoszo-
nych do Boga. Wyrażanie wdzięczności Bogu za dar zbawie-
nia.
Treść orędzia zbawczego
Jednym z ważniejszych przykładów, jaki zostawił nam Je-
zus, jest postawa modlitwy. Życie Jezusa przenika nieustanny
synowski dialog z Ojcem. W wielu miejscach w Ewangelii wi-
dzimy Jezusa, który się modli. Odkrywamy występującą zbież-
ność, podobieństwo woli Boga Ojca z wolą Jego Syna, Jezu-
sa. Przekonujemy się, że Ojciec zawsze wysłuchuje swojego
Syna, gdyż stanowią ze sobą jedno, zawsze są ze sobą ściśle
zjednoczeni. Dlatego też modlitwa Jezusa zawiera w sobie
aspekt wdzięczności. Przykładem tego może być modlitwa
Jezusa zanoszona przed wskrzeszeniem A
azarza: Ojcze, dziÄ™-
kuję Ci, żeś Mnie wysłuchał. Ja wiedziałem, że Mnie zawsze
wysłuchujesz. Ale ze względu na otaczający Mnie lud to powie-
działem, aby uwierzyli, żeś Ty Mnie posłał (J 11, 41-42). Wy-
darzenie to jednocześnie wskazuje, że  ze swej strony Jezus
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
53. Dziękczynienie za dary Ojca 65
stale prosi. Tak więc modlitwa Jezusa kierowana dziękczynie-
niem objawia nam, w jaki sposób prosić: przed złożeniem daru
Jezus zwraca się do Tego, który daje, i daje siebie w swoich
darach (KKK 2604). Jezus wyjaśniając, jaka powinna być
modlitwa wskazuje, że o królestwo Boże może prosić każdy.
W tekście Mt 7, 7-11 wyjaśnia, że skoro rodzice ziemscy speł-
niają prośby swoich dzieci, to o ileż bardziej czyni to Ojciec,
który jest w niebie. Nawet jeśli rodzice ziemscy nie zawsze
właściwie odczytują potrzeby dzieci, zawsze dają dzieciom to,
co ich zdaniem jest dla nich dobre. Ojciec w niebie zawsze jest
gotów obdarzyć darami Królestwa tych, którzy szukają Boga.
Metody i środki dydaktyczne
pogadanka;
praca z tekstem;
wypowiedzi ludzi na temat modlitwy.
Literatura pomocnicza
A. Grün, Kiedy wsÅ‚uchujÄ™ siÄ™ w Boga, Wydawnictwo WAM,
Kraków 2000.
D. Tettamanzi, Szkoła modlitwy, Wydawnictwo M, Kraków
1998.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Odnajdujemy słowo-klucz obecnej grupy tematycznej.
B. Rozwinięcie
Ukazujemy rodzaje i treści modlitw.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
66 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
C. Zakończenie
Zachęcamy do wdzięczności za zbawienie.
2. Katecheza
A. Wstęp
SÅ‚owo-klucz: Prosimy, by uczniowie przejrzeli tematy trzech ostatnich ka-
MODLITWA
techez i znalez
li wspólne dla nich słowo-klucz. Uczniowie po-
winni odnalez
ć słowo: MODLITWA. W tym kontekście sta-
wiamy pytanie: Jakie wskazania odnośnie do modlitwy daje
swoim uczniom Pan Jezus?
B. Rozwinięcie
Praca z tek- Odczytujemy w sposób uroczysty tekst: Mt 7, 7-11 i prosi-
stem biblij-
my, by uczniowie wskazali najważniejsze zalecenia Jezusa. Po-
nym
winni wskazać na wytrwałość w modlitwie i uznanie, że Bóg
wie, co jest dla nas najlepsze. Następnie rozdajemy uczniom
fragmenty wypowiedzi różnych ludzi na temat modlitwy zazna-
czając, że w ich treści odnajdziemy sposoby realizowania za-
leceń Jezusa. Uczniowie, pracując z partnerem nad jednym tek-
stem, określają formę modlitwy i wymieniają, o co ludzie się
modlÄ….
Rodzaje 1.  Modlitwa jako spotkanie człowieka z Bogiem jest za-
modlitw
wsze udzielonym nam darem Bożej łaski, nie zaś naszą
zasługą. (...) Możemy się z Nim spotkać tylko dlatego,
że On chce się z nami spotkać  że jest obecny i czeka
na to, abyśmy również my byli gotowi spotkać się
z Nim (A. Grün, Kiedy wsÅ‚uchujÄ™ siÄ™ w Boga, s. 111).
2.  Niektórzy od razu zapytają: Co właściwie mam Bogu
powiedzieć, przecież i tak wie On już wszystko. Nie
potrzebuje nawet mojej modlitwy. Ale to ja potrzebujÄ™
modlitwy. To dla mnie jest rzeczÄ… dobrÄ…, abym ze swy-
mi najgłębszymi udrękami i przeczuciami mógł zwracać
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
53. Dziękczynienie za dary Ojca 67
siÄ™ do Boga (A. Grün, Kiedy wsÅ‚uchujÄ™ siÄ™ w Boga,
s. 117).
3.  Modlitwa wypada zawsze inaczej niż oczekiwałem.
Zmusza mnie ona do mówienia prawdy. Przed Bogiem
nie mogę niczego udawać. Muszę Mu powiedzieć, jak
to rzeczywiÅ›cie ze mnÄ… jest (A. Grün, Kiedy wsÅ‚uchujÄ™
siÄ™ w Boga, s. 118).
4.  Patrząc na Boga, sam odkrywam, co było niedobrego.
Wtedy modlitwa staje siÄ™ miejscem, gdzie stojÄ™ przed
Bogiem bez żadnej osłony, gdzie nie stawiam niczego
między Nim a sobą  żadnych słów, żadnych z góry uło-
żonych modlitw. Przynoszę tylko siebie samego. To
zmusza mnie do mówienia prawdy (A. Grün, Kiedy
wsłuchuję się w Boga, s. 119).
5.  W modlitwie powinniśmy przynieść przed Bogiem na-
sze braki, nasze tęsknoty, naszą niemożność radzenia
sobie z sobą i swoim życiem. I powinniśmy przynieść
przed Niego nasze grzechy, nasze ciemne strony
(A. Grün, Kiedy wsÅ‚uchujÄ™ siÄ™ w Boga, s. 119).
6.  Dla wielu ludzi modlitwa jest równoznaczna z prośbą.
Jest to z pewnością widzenie zbyt jednostronne. Nie-
mniej jednak również prośba stanowi istotną część spo-
tkania z Bogiem. Mogę prosić Boga o wszystko, co jest
dla mnie ważne. Prośba oznacza przede wszystkim, że
wyznaję swoje potrzeby i pragnienia, że mówię Bogu,
czego mi brak i do czego tÄ™skniÄ™ (A. Grün, Kiedy wsÅ‚u-
chujÄ™ siÄ™ w Boga, s.119).
7.  Mogę ufać, że Bóg mnie rozumie i że bierze poważnie
moje pragnienia. Zarazem jednak zgadzam siÄ™ na to, by
odniósÅ‚ siÄ™ do moich próśb wedle swej woli (A. Grün,
Kiedy wsłuchuję się w Boga, s. 120).
8.  W modlitwie spotykam siÄ™ nie tylko z Bogiem, lecz
także w nowy sposób z mymi braćmi i siostrami. Kiedy
modlę się za jakiegoś innego człowieka, widzę go nowy-
mi oczyma. Pozbywam się swoich uprzedzeń i patrzę na
niego oczyma Boga (A. Grün, Kiedy wsÅ‚uchujÄ™ siÄ™
w Boga, s. 121).
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
68 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
Dziękczynie- W podsumowaniu stwierdzamy, że poprzez modlitwę wy-
nie za dar
rażamy nasz związek z Bogiem. Do nawiązania relacji z Bo-
zbawienia
giem służą różnego rodzaju formy modlitwy: modlitwa proś-
by, błagania, przeproszenia, dziękczynienia, uwielbienia. Naj-
większym darem, jaki otrzymaliśmy od Boga jest zbawienie,
dlatego w naszych modlitwach nie może zabraknąć wdzięcz-
ności za ten dar i prośby o życie wieczne.
C. Zakończenie
Prosimy, by uczniowie zastanowili siÄ™ i zapisali w zeszycie,
jaka jest treść ich modlitw. Zwracamy uwagę, że jeżeli dotych-
czas nie pojawiało się dziękczynienie za zbawienie, to warto
dołączyć je do codziennej modlitwy. Uczynimy to teraz modląc
się słowami Karola de Foucauld.
3. Zeszyt ucznia
Temat: DZI
KCZYNIENIE ZA DARY OJCA
Treść zapisu stanowi praca uczniów wykonana w ramach za-
kończenia katechezy.
4. Praca domowa
Zachęcamy, by uczniowie w wieczornej modlitwie podzięko-
wali Bogu za dar zbawienia.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
69
54. ODDAWANIE CZCI BOGU W DUCHU
I PRAWDZIE
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie potrzeby oddawania czci Bogu. Wdrażanie do du-
chowego oddawania Bogu należnej Mu czci.
Treść orędzia zbawczego
Czcić Boga oznacza oddawać Mu chwałę, okazywać szacu-
nek wobec wielkości Jego czynów. Pośród nich na szczególną
pamięć zasługuje dzieło stworzenia świata i człowieka. Pismo
Święte Starego Testamentu przekazuje opowiadania o czynach
Boga, które sprawiły, że Naród Wybrany został wyzwolony
z niewoli egipskiej. Do wielkich czynów Boga należy też zali-
czyć zawarte z ludz
mi przymierze Boga na górze Synaj. Jed-
nak największym z czynów Boga, za który winniśmy Go czcić,
jest przyjście na świat Jezusa  Syna Bożego i wyzwolenie
człowieka z niewoli grzechu. Pośród czynów Jezusa, za które
czcimy Boga, największym jest Jego męka, śmierć i zmar-
twychwstanie, dzięki którym wierzymy i mamy nadzieję na
własne zmartwychwstanie.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
70 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
Kolejnym dziełem  obok stworzenia i odkupienia  za któ-
re czcimy Boga, jest dzieło uświęcenia człowieka. Jezus przy
okazji spotkania z SamarytankÄ… uczy by czciciele Jego odda-
wali Mu cześć w Duchu i prawdzie (por. J 4, 21-24). Dla Jezu-
sa było oczywiste: zbawienie, życie Boże, które On przyniósł
ludziom, jest rzeczywistością, która wykracza poza ludzkie
poznanie, odnosi się do wnętrza człowieka, do jego ducha.
Dlatego też prawdziwe oddawanie czci Bogu winno odbywać
się w sposób duchowy, naznaczony obecnością Ducha Świę-
tego: W Duchu i prawdzie  czyli przez wewnętrzną czystość,
wolność od zła i przez prawdziwą szczerość w okazywaniu
Bogu swej miłości. Znakiem tej czystości jest przede wszyst-
kim wierność Bogu, trwanie przy Jezusie Chrystusie oraz tro-
ska o rozwijanie w sobie i wokół siebie dobra i miłości.
Metody i środki dydaktyczne
pogadanka;
praca z tekstem;
fotosymbole, obraz lub slajdy.
Literatura pomocnicza
M. I. Alves, Dam wam Ducha Nowego,  Communio 1(43)1988,
s. 14-31.
F. C. Gomes, Jezus a dar Ducha Świętego,  Communio
1(43)1988, s. 3-13.
F. Grylewicz, Jan Ewangelista o Duchu Świętym w Kościele,
w:  Duch Święty  Duch Boży , pod. red. L. Stachowiaka,
R. Rubinkiewicza, Lublin 1985, s. 89-100.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
54. Oddawanie czci Bogu w Duchu i prawdzie 71
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Wskazujemy, że wszystkie uczucia, relacje, związki wyrażane
są za pomocą konkretnych gestów i postaw.
B. Rozwinięcie
Odkrywamy znaki Bożej miłości i troski o człowieka. Uczymy
wyrażania Bogu czci.
C. Zakończenie
Zachęcamy do oddawania czci Bogu w Duchu i prawdzie.
2. Katecheza
A. Wstęp
Rozpoczynamy pogadanką, w trakcie której uczniowie zasta- Więzi wyra-
żamy w po-
nawiajÄ… siÄ™: Dlaczego siedzÄ… w Å‚awce z tym, a nie innym
stawach
uczniem albo dlaczego woleliby siedzieć z kimś innym, a z jesz-
cze kimś innym na pewno nie chcieliby siedzieć? Z kim najchęt-
niej spędzają czas po lekcjach, odrabiają zadanie, wybierają
wspólny pokój na wycieczce... Podsumowujemy wypowiedzi
stwierdzając, że prawdziwe i silne więzi zawsze są potwierdzo-
ne konkretną postawą. W tym kontekście stawiamy problem
katechezy: Jaka powinna być nasza postawa względem Boga?
B. Rozwinięcie
Motywy
Najpierw przypominamy uczniom dzieła, które Bóg dla nas
i formy czci
uczynił. Posługując się fotosymbolami, obrazem lub slajdami
Boga
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
72 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
 przedstawiającymi np. piękno przyrody, ukrzyżowanego
Chrystusa, Kościół sprawujący sakramenty, wywołujemy sko-
jarzenia ze stworzeniem, odkupieniem i uświęceniem człowie-
ka. Uświadamiamy, że wszelkie dary materialne, które mamy
i którymi się otaczamy są stworzone po to, aby nam służyły;
Jezus przyniósł nam życie wieczne, życie w łasce; natomiast
Duch Święty obecny i działający dzisiaj w Kościele pozwala
nam trwać w łasce, umacnia nas przez sakramenty, Słowo Boże,
modlitwę. Podkreślamy, że obserwacja tych faktów prowadzi
nas do wdzięczności i uwielbienia wobec Boga.
Zastanawiamy się często, jak należy oddawać cześć Bogu?
Pan Jezus wyjaśnia nam to w rozmowie z Samarytanką, która
ma wątpliwości, czy góra Garizim czy Jerozolima jest lepszym
miejscem do oddawania czci Bogu. Prosimy, by uczniowie
przeczytali z podręcznika tekst (J 4, 21-24) i zapisali w zeszy-
cie odpowiedz
na pytanie: Jak należy oddawać cześć Bogu?
Zdanie to zapisujemy również na tablicy i prosimy, by ucznio-
wie podali propozycje, co znaczy oddawać cześć Bogu w Du-
chu i prawdzie? Podsumowując ich wypowiedzi wyjaśniamy,
że w oddawaniu czci Bogu nie tyle ważne jest miejsce, co
wewnętrzne nastawienie każdego człowieka.
C. Zakończenie
Duchowy
Szukamy wyjaśnienia, co znaczy wewnętrzne nastawienie
kult
człowieka? Prosimy, by uczniowie przeczytali końcowy frag-
ment z podręcznika i posługując się ostatnim pytaniem: czego
potrzeba, by nasze oddawanie czci Bogu było miłe, prowadzi-
my krótką pogadankę. Zwracamy uwagę, że naszym wewnętrz-
nym Nauczycielem oddawania czci Bogu jest Duch Święty,
który zamieszkuje nasze serca i przemienia je za naszym przy-
zwoleniem. To On poucza nas, że Boga, który jest duchem, czci
się czystym sercem, a nie samymi zewnętrznymi praktykami.
Na koniec zachęcamy do owocnego udziału w Eucharystii,
będącego konkretnym znakiem oddawania Bogu czci.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
54. Oddawanie czci Bogu w Duchu i prawdzie 73
3. Zeszyt ucznia
Temat: ODDAWANIE CZCI BOGU W DUCHU I PRAW-
DZIE
Zapis stanowi zdanie: Potrzeba więc, by czciciele Jego odda-
wali Mu cześć w Duchu i prawdzie (J 4, 24)
4. Praca domowa
Zastanów się, w jaki sposób możesz w codziennym życiu od-
dawać cześć Bogu w Duchu i prawdzie.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
74
55 . TRWANIE W DUCHU ÅšWI
TYM
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Wyjaśnienie biblijnego pojęcia  trwanie . Zachęta do po-
dejmowania różnych sposobów trwania w nauce Apostołów
i we wspólnocie.
Treść orędzia zbawczego
Jezus wstąpiwszy do nieba zesłał swoim uczniom Ducha
Świętego, wypełniając w ten sposób zapowiedzianą obietnicę
Ojca. Uczniowie zostali jakby zanurzeni w Duchu, który zstą-
pił na nich i uczynił ich świadkami pełnymi mocy i śmiałości.
Duch pobudza ich do przepowiadania i uzdalnia do dawania
świadectwa. Uczniowie trwali jednomyślnie na modlitwie,
w nauce apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w mo-
dlitwie (Dz 1, 14; 2, 42). Święty A
ukasz daje nam świadectwo
prawdziwej i wytrwałej modlitwy, będącej doświadczeniem
apostołów napełnionych Duchem Świętym. Ewangelia ukazuje
nam również inne przykłady ludzi, którzy w różny sposób się
modlili. Maryja (A
k 1, 46) i Zachariasz (A
k 1, 68) wielbili Boga.
Bartymeusz (Mk 10, 48) i celnik (A
k 18, 13) błagali o miłosier-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
55. Trwanie w Duchu Świętym 75
dzie. Samarytanin (A
k 17, 16) dziękował Bogu. Setnik (Mt 8,
6), Samarytanka (J 4, 7) i kobieta kananejska (Mt 15, 22) pro-
sili. Te postacie pokazują nam różne rodzaje modlitwy i mogą
być dla nas wzorem otwarcia na Ducha Świętego, który poma-
ga nam się modlić. On inspiruje naszą modlitwę osobistą,
wspólnotową, liturgiczną, adoracyjną, naszą modlitwę skupie-
nia. Duch Święty ożywia i oświetla każdy rodzaj modlitwy.
Metody i środki dydaktyczne
pogadanka;
praca z tekstem;
rysowanie;
pantomima.
Literatura pomocnicza
Figura, Duch Święty a Kościół,  Communio 2 (104) 1998,
s. 79-95.
F. Grylewicz, Duch Święty w ujęciu św. A
ukasza, w: Duch ÅšwiÄ™-
ty  Duch Boży, pod. red. L. Stachowiaka, R. Rubinkiewicza,
Lublin 1985, s. 73-80.
A. Jankowski, Spiritus Consummator, Duch Święty w dziele
zbawienia według Pisma Świętego,  Ateneum Kapłańskie
1 (384) 1973, s. 25-36.
J. Kudasiewicz, Duch Święty mocą świadectwa, Studium z pneu-
matologii św. A
ukasza (A
k 24, 48-49; Dz 1, 8), w: Duch, który
jednoczy. Zarys pneumatologii, pod. red. M. Marczewskiego,
Lublin 1998, s. 41-58.
P. Mathson, Bóg, świat i my, Katecheza dla dzieci, Gry i zaba-
wy dydaktyczne, Poznań 2001.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
76 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Wyjaśniamy powiedzenie  kropla drąży skałę .
B. Rozwinięcie
Analizujemy cechy i znaczenie trwania na modlitwie. Wska-
zujemy na pomoc Ducha Świętego w życiu uczniów i wspól-
noty Kościoła.
C. Zakończenie
Wskazujemy sposoby oddawania Bogu czci.
2. Katecheza
A. Wstęp
Wytrwałość Katechezę rozpoczynamy pogadanką, w której wyjaśniamy
w modlitwie
powiedzenie:  kropla drąży skałę . Zwracamy uwagę na fakt,
że efekt końcowy jest możliwy dzięki wytrwałości i konse-
kwentnemu dążeniu do osiągnięcia celu. Pojęcie  trwania
znajdujemy także w tekstach biblijnych. O jakim trwaniu mó-
wiÄ… Dzieje Apostolskie?
B. Rozwinięcie
Praca nad
Prosimy, by uczniowie przeczytali tekst Dz 2, 42 i wyjaśnie-
tekstem
nie tego tekstu z podręcznika. Następnie w parach narysowali
biblijnym
różne formy trwania. Uczniowie powinni zwrócić uwagę na za-
ufanie słowu Bożemu, świadectwo Apostołów, więzy przyjaz
ni
i wzajemnej troski, gromadzenie siÄ™ na Eucharystii oraz na
modlitwÄ™.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
55. Trwanie w Duchu Świętym 77
C. Zakończenie
Formy
Podkreślamy, że nas również Duch Święty uczy trwania
trwania
w wierze i modlitwie. Prosimy, by uczniowie w grupach przed-
w wierze
stawili sposoby naszego oddawania czci Bogu w Duchu i praw-
dzie. Proponujemy cztery grupy. Każda przedstawia jeden spo-
sób. Może to być:
Grupa I  zachowywanie wiary, którą przechowuje i podaje
nam Kościół.
Grupa II  tworzenie braterskiej wspólnoty.
Grupa III  gromadzenie się na Mszy Świętej.
Grupa IV  trwanie na modlitwie.
Duch Święty
W podsumowaniu stwierdzamy, że jesteśmy w stanie trwać
sprawcÄ…
w wierze i modlitwie tylko dzięki mocy Ducha Świętego, dla-
naszej modli-
tego prosimy Go, by umacniał nas w trwaniu na modlitwie i we
twy
wspólnocie. Czynimy to modlitwą św. Augustyna zamieszczo-
ną w podręczniku.
3. Zeszyt ucznia
Temat: TRWANIE W DUCHU ÅšWI
TYM
Zapis stanowi rysunek jednego ze sposobów trwania w Duchu
Świętym.
4. Praca domowa
Zastanów się, w jaki sposób najczęściej zwracasz się do Boga
i co możesz zrobić, aby twoja modlitwa była prawdziwym trwa-
niem w nauce apostołów i we wspólnocie.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
78
56. OBDAROWANI PRZEZ BOGA
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Odkrywanie w Różańcu streszczenia Ewangelii, opowiada-
jÄ…cej o okazanej ludziom przez Boga w Jezusie Chrystusie mi-
łości. Motywowanie uczniów do osobistego zaangażowania
w towarzyszenie Jezusowi poprzez uważną modlitwę i rozwa-
żanie tajemnic Różańca.
Treść orędzia zbawczego
W tym roku szlakiem ksiąg Nowego Testamentu  wędro-
waliśmy z Jezusem przez Jego życie. Jedna Ewangelia  spi-
sana na cztery różne sposoby przez czterech Ewangelistów 
ukazała nam, jak bogata jest tajemnica Jezusa i Jego posłannic-
twa. On, Syn Boży, jest najwspanialszym darem, jaki otrzyma-
liśmy. W Nim jest nasze zbawienie i nasze życie. Ta wspania-
ła nowina, której świadkami byli Apostołowie, nie zmienia się
i nie starzeje, ciągle jest tak samo ważna i aktualna. Ale Ewan-
gelia nie jest tylko zbiorem informacji, które przyswajamy
sobie umysłem. Ona powinna  odżywiać duszę , przemieniać
nasze życie, upodabniając je do życia Zbawiciela. Dlatego
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
56. Obdarowani przez Ojca 79
uczeń Jezusa ciągle  karmi się Ewangelią, czyta ją i rozwa-
ża, ale sięga też po Różaniec  bo modlitwa różańcowa jest
wspaniałym streszczeniem Ewangelii opowiadającej o okaza-
nej ludziom przez Boga w Jezusie Chrystusie miłości. Różaniec
to nie tylko powtarzanie znanych modlitw, ale i rozważanie ży-
cia Jezusa, podzielonego na etapy zwane  tajemnicami (Ta-
jemnice Radosne, Tajemnice Światła, Bolesne oraz Chwaleb-
ne). Każdy różańcowy koralik  to jakby krok z Jezusem i Je-
go MatkÄ…, zawsze obecnÄ… przy Synu i prowadzÄ…cÄ… nas w tej mo-
dlitwie. To właśnie sprawia, że modlitwa staje się fascynują-
ca. Jezus jest fascynujący! Jemu przecież towarzyszymy w Ró-
żańcu, z Nim  wchodzimy niemal do Ewangelii.
Metody i środki dydaktyczne
pogadanka;
 składanka ekspercka ;
telegram.
Literatura pomocnicza
Jan Paweł II, List Apostolski Rosarium Virginis Mariae,
Katowice, 2002.
Metody aktywizujÄ…ce w katechezie, Lublin 1998.
P. Mathson, Bóg, świat i my, Katecheza dla dzieci. Gry i zaba-
wy dydaktyczne, Poznań 2001.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Wskazujemy na różnorodność wydarzeń w naszym życiu.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
80 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
B. Rozwinięcie
Przypominamy i utrwalamy części i tajemnice Różańca. Wy-
jaśniamy i pogłębiamy rozumienie ich znaczenia.
C. Zakończenie
Wdrażamy do uważnego rozważania Różańca jako towarzysze-
nia Jezusowi w Jego drodze.
2. Katecheza
A. Wstęp
Różaniec Prosimy, by uczniowie opowiedzieli o wydarzeniach ze
streszczeniem
swojego życia, które są dla nich ważne lub o tych, które moc-
Ewangelii
no utkwiły im w pamięci. Podsumowując wypowiedzi zwraca-
my uwagę, że wśród wymienionych są wydarzenia wesołe,
smutne, bardzo uroczyste i codzienne. Wyjaśniamy, że niektóre
wydarzenia z życia Jezusa zostały ułożone w Różaniec, który
nazywany bywa streszczeniem Ewangelii. W tym roku szkol-
nym wędrowaliśmy z Jezusem przez Jego życie spisane w jed-
nej Ewangelii, ale na cztery różne sposoby. W tym kontekście
stawiamy problem katechezy: W jaki sposób możemy towarzy-
szyć Jezusowi w Jego drodze?
B. Rozwinięcie
Części i ta- Prosimy, by uczniowie zapoznali się z wydarzeniami zebra-
jemnice
nymi w Różańcu. W tym celu dzielimy uczniów na cztery grupy
Różańca
i polecamy każdej grupie przeczytać fragment z podręcznika
opowiadający o danej części Różańca. Następnie metodą  skła-
danki eksperckiej uczniowie zapoznajÄ… siÄ™ ze wszystkimi
częściami Różańca.
W kolejnym etapie katechezy ilustrujÄ… jednÄ… wybranÄ… przez
siebie tajemnicę. Uczniowie wyjaśniają, dlaczego dokonali
takiego wyboru. W podsumowaniu wyjaśniamy, że Różaniec
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
56. Obdarowani przez Ojca 81
 tak jak nasze życie  zmierza do nieba. Dlatego tajemnice
różańca rozważamy w różnych okolicznościach naszego życia.
C. Zakończenie
Prosimy uczniów, aby wyobrazili sobie, że są uczestnika- Rozważanie
i kontempla-
mi wydarzenia, które przed chwilą prezentowali, a następnie 
cja
w formie telegramu  podzielili się swoimi wrażeniami z te-
go spotkania z kimś bliskim. Podkreślamy, że forma telegramu
wymaga lakoniczności  w niewielu słowach trzeba zawrzeć
to, co najważniejsze. Podsumowujemy pracę uczniów, zwra-
camy uwagę na kontemplację tajemnic życia Jezusa wyrażoną
w modlitwie różańcowej i jej związek z naszym życiem.
3. Zeszyt ucznia
Wpisujemy treść telegramu.
4. Praca domowa
Pomódl się na różańcu, rozważając tajemnicę, którą ilustrowa-
Å‚eÅ› na dzisiejszej lekcji.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
82
57. DOBRA NOWINA  OJCZE NASZ
I. ZAA
OŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Odkrywanie treści Dobrej Nowiny w modlitwie  Ojcze
nasz . Wspieranie postawy zaufania wobec Boga  naszego
Ojca.
Treść orędzia zbawczego
Modlitwa  Ojcze nasz , której Jezus uczy swoich uczniów,
ukazuje człowiekowi to, co w wierze jest najważniejsze: za-
ufanie do Pana Boga. Tego zaufania nauczył nas Pan Jezus
zachęcając do nazywania Boga naszym Ojcem. Jezus wyja-
śnił też, że żyć w zaufaniu wobec Boga oznacza troszczyć się
o wypełnianie Jego woli, a przez to oddawać Mu należną cześć.
Wypełnianie woli Boga Ojca zawsze powinno dotyczyć sze-
rzenia w świecie i wśród ludzi królestwa Bożego. Jezusowa
Ewangelia o zbawieniu zawiera też wezwanie do nawrócenia,
do odwracania się od zła i czynienia dobra. Takie postępowa-
nie, według Jezusa, domaga się kierowania miłością, troską
o dobro innych. Także i to nauczanie Jezusa znajduje swoje
echo w Modlitwie Pańskiej:  Chleba naszego powszedniego
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
57. Dobra Nowina  Ojcze nasz 83
daj nam dzisiaj . Jezus wyjaśniał też, czym dla ludzi jest ów
 chleb powszedni . Tym chlebem  pokarmem dającym życie
z Bogiem  jest sam Jezus Chrystus. On stał się dla całej ludz-
kości Chlebem, który podtrzymuje nasze życie z Bogiem. Co
więcej, tym Chlebem Jezus karmi nas ciągle: podczas każdej
Eucharystii. Jezus ucząc miłości przypominał potrzebę kocha-
nia również i tych, którzy nas krzywdzą  uczył i domagał się
kochania nawet nieprzyjaciół. Z takim postępowaniem łączy
siÄ™ potrzeba przebaczania i darowania doznanych krzywd. Od
tej postawy uzależnione jest i to, czy sami otrzymamy od Boga
przebaczenie własnych win i grzechów. Dlatego w Modlitwie
Pańskiej Jezus nauczył nas prosić:  Przebacz nam nasze winy
jako i my przebaczamy naszym winowajcom .
Słusznie mówimy, że modlitwa  Ojcze nasz zawiera stresz-
czenie przyniesionej nam przez Jezusa Dobrej Nowiny o zba-
wieniu. Wiedząc o tym, łatwiej zrozumieć, jak ważna jest dla
nas znajomość tej modlitwy.
Metody i środki dydaktyczne
pogadanka;
puzzle plakatowe;
skojarzenia;
kartki z rozpisanÄ… modlitwÄ…  Ojcze nasz .
Literatura pomocnicza
H. Pietras, Odpowiedz
na słowo, Najstarsi mistrzowie chrze-
ścijańskiej modlitwy, Kraków 1993.
Metody aktywizujÄ…ce w katechezie, Lublin 1998.
Nowy słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 2002.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
84 VIII. W modlitwie jesteśmy blisko Boga i ludzi
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Wyjaśniamy pojęcie: streszczenie.
B. Rozwinięcie
Pogłębiamy rozumienie Modlitwy Pańskiej.
C. Zakończenie
Szukamy związków modlitwy  Ojcze nasz z treścią Ewangelii.
2. Katecheza
A. Wstęp
Co to jest
Odczytujemy z Nowego słownika języka polskiego hasło:
streszczenie
STRESZCZENIE. Zgodnie z podaną definicją wyjaśniamy, że
na poprzedniej katechezie uznaliśmy, że w Różańcu Ewangelia
została ujęta krótko, zwięz
le, czyli że Różaniec stanowi jej skrót.
Czy możemy znalez
ć jeszcze inne streszczenie Ewangelii?
B. Rozwinięcie
RozwiÄ…zania tego problemu dokonamy za pomocÄ… puzzli
plakatowych. Dzielimy uczniów na mniejsze grupy, każdej da-
jemy kredki, pisaki lub farby oraz duży arkusz papieru z wy-
pisanymi na nim słowami. Arkusze powinny być odpowiednio
pocięte, aby tak jak puzzle po złożeniu pasowały do siebie sty-
kając się odpowiednimi ramionami. Zadaniem uczniów jest
zilustrować zawartą na kartce treść.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
57. Dobra Nowina  Ojcze nasz 85
Ewangelia
Grupa 1 Ojcze nasz
w  Ojcze
Grupa 2 któryś jest w niebie
nasz
Grupa 3 święć się Imię Twoje
Grupa 4 przyjdz
Królestwo Twoje
Grupa 5 bÄ…dz
wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi
Grupa 6 chleba naszego daj nam dzisiaj
Grupa 7 i odpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy na-
szym winowajcom
Grupa 8 i nie wódz
nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego
Po wykonanej pracy składamy puzzle i odczytujemy całość.
Uczniowie opowiadają, jaką treść zawarli w swojej pracy,
pozostałe grupy uzupełniają wypowiedzi, dzieląc się tym, na
co zwróciły szczególną uwagę. W podsumowaniu wskazujemy,
że do poszczególnych wezwań modlitwy  Ojcze nasz może-
my dopasować wydarzenia albo słowa Jezusa z Ewangelii.
C. Zakończenie
Piszemy na tablicy pionowo  Ojcze nasz , a następnie dopi-
sujemy poziomo kolejne wydarzenia i słowa poznane w ciągu
całego roku, które można odnalez
ć w Ewangelii. Mogą to być:
Królestw O Boże
Mes J asz
Nawra C ajcie siÄ™
Pr Z ebaczajcie
Narodz E nie Jezusa
Przemie N nienie
Jerozolim A
Chrze S t
Wiec Z ernik
Zrozumieliśmy, jak ważna jest dla nas znajomość modlit-
wy  Ojcze nasz . Spróbujmy dzisiaj pomodlić się jej słowami
ze szczególną uwagą.
3. Zeszyt ucznia
Temat: DOBRA NOWINA  OJCZE NASZ
Zapis stanowi tabela wypełniona w trakcie katechezy.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Notatki
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Notatki
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Notatki
86
Spis treści
41. Chrystus naszym zmartwychwstaniem i życiem . . . . . . . . . . . . 1
42. Obietnice zmartwychwstałego Chrystusa . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
43. Dobra Boga powierzone człowiekowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
44. Uwierzyć w Ewangelię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
45. Żyć w Duchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
46. Zaproszenie na ucztę Króla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
47. W szkole Jezusa Chrystusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
48. Postępować jak uczeń Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
49. Nauka wybierania  sumienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
50. Rozmowa z Ojcem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
51. W sprawach Ojca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
52. Zgoda na wolÄ™ Ojca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59
53. Dziękczynienie za dary Ojca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
54. Oddawanie czci Bogu w Duchu i prawdzie . . . . . . . . . . . . . .69
55. Trwanie w Duchu Świętym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
56. Obdarowani przez Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78
57. Dobra Nowina  Ojcze Nasz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82