Klasa IV
Klasa IV
Klasa IV
Klasa IV
Klasa IV
Klasa IV
Klasa IV
Klasa IV
Klasa IV
Klasa IV
VIb. Bóg pragnie
VIb. Bóg pragnie
VIb. Bóg pragnie
VIb. Bóg pragnie
VIb. Bóg pragnie
VIb. Bóg pragnie
VIb. Bóg pragnie
VIb. Bóg pragnie
VIb. Bóg pragnie
VIb. Bóg pragnie
naszego szczęścia
naszego szczęścia
naszego szczęścia
naszego szczęścia
naszego szczęścia
naszego szczęścia
naszego szczęścia
naszego szczęścia
naszego szczęścia
naszego szczęścia
VII. Bóg zawsze
VII. Bóg zawsze
VII. Bóg zawsze
VII. Bóg zawsze
VII. Bóg zawsze
VII. Bóg zawsze
VII. Bóg zawsze
VII. Bóg zawsze
VII. Bóg zawsze
VII. Bóg zawsze
wierny swojemu
wierny swojemu
wierny swojemu
wierny swojemu
wierny swojemu
wierny swojemu
wierny swojemu
wierny swojemu
wierny swojemu
wierny swojemu
przymierzu
przymierzu
przymierzu
przymierzu
przymierzu
przymierzu
przymierzu
przymierzu
przymierzu
przymierzu
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
katechezy
40-51
40-51
40-51
40-51
40-51
40-51
40-51
40-51
40-51
40-51
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
Poradnik metodyczny do podręcznika nr AZ-21-01/1-1 do nauczania religii rzymsko-katolickiej na
terenie całej Polski, z zachowaniem praw biskupów diecezjalnych, przeznaczonego dla klasy IV
szkoły podstawowej, zgodnego z programem nauczania nr AZ-2-01/1.
Recenzenci: ks. dr Józef Kraszewski, ks. prof. dr hab. Kazimierz Misiaszek SDB.
REDAKTORZY TOMU
ks. Andrzej Hajduk SJ, s. Anna Walulik CSFN
ZESPÓA
AUTORÓW
pod kierunkiem ks. Zbigniewa Marka SJ
Agnieszka Banasiak (Katowice) ks. Tomasz Lenczewski (Kalisz)
Paweł Barczyński (Kraków) Małgorzata Mendyk (Legnica)
Dorota Cieślik (Olkusz) bp Marek Mendyk (Legnica)
Aneta Czerenecka (Skawina) Ewa Miśkowiec (Kraków)
Piotr Ćwik (Skawina) s. Ewa Modzelewska SAC (Warszawa)
Małgorzata Figuła (Ostrowiec Świętokrzyski) ks. Janusz Mółka SJ (Kraków)
s. Halina Iwaniuk USJK (Warszawa) Jolanta Strojek (Radom)
Krzysztof Kordylewski (Kraków) Małgorzata Suska (Kraków)
ks. Andrzej Krasiński (Płock) s. Anna Walulik CSFN (Kraków)
Anna Królikowska (Kraków) Barbara Wysokińska (Biała Podlaska)
Redakcja:
Dorota Cieślik, Anna Królikowska
Projekt okładki:
Tomasz Prażuch
Nihil obstat: Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego
ks. Adam Żak SJ, Kraków, 9 maja 2002 r., l.dz. 81/02
� Wydawnictwo WAM Księża Jezuici, Kraków 2002
� Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna IGNATIANUM w Krakowie, 2002
� Studio INIGO  CD  2002
ISBN 978-83-7097-957-7 (WAM)
ISBN 978-83-88209-39-0 (WSFP)
WYDAWNICTWO WAM
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26 " 31-501 KRAKÓW
ul. Kopernika 26; 31-501 Kraków
tel. [phone] " fax [phone]
e-mail: [e-mail]
tel. [phone]; fax [phone]; e-mail: [e-mail]
DZIAA
HANDLOWY
DZIAA
HANDLOWY
tel. [phone] " fax [phone]
tel. [phone] wew. 322, 348, 366; (012) 423 75 00; fax [phone];
e-mail: [e-mail]
e-mail: [e-mail]
Zapraszamy do naszej KSI
GARNI INTERNETOWEJ:
Zapraszamy do naszej KSI
GARNI INTERNETOWEJ
http://WydawnictwoWam.pl
http://WydawnictwoWam.pl
tel. [phone] " fax [phone]
Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody wydawcy
nie można do podręcznika tworzyć żadnych materiałów pomocniczych.
Wznowienie 2005, 2008, 2009
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
1
40. LUDZIE BOŻEJ NADZIEI
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Pokazanie, że biblijni bohaterowie mogą być nazwani ludx
-
mi Bożej nadziei, bo pozostali wierni Bogu nawet wówczas,
gdy przeżywali w życiu zmagania i trudnoS
ci. Prowadzenie do
spotkania Boga w konkretnych wydarzeniach swojego życia.
TreS
ć orędzia zbawczego
Protoewangelia, obietnica Mesjasza wypowiedziana w ra-
ju przez Boga zaraz po upadku pierwszych ludzi, rozbrzmie-
wa echem na kartach Starego Testamentu. Nie jest to przypa-
dek, że swój zbawczy plan Bóg odsłania człowiekowi na sa-
mym początku, choć na jego wypełnienie będzie trzeba czekać
jeszcze kilka tysięcy lat.
Ta wzmianka  mglista zapowiedx
jest fundamentalna dla
wiary i nadziei ludzi oczekujących na zbawczą interwencję
Boga w dzieje człowieka. To, co jeszcze jest niezrozumiałe i do
końca nie objawione, tchnie już ogromną siłą i mocą, stając się
proroczym przeczuciem dla wielu, którzy swe życie i trud
S
wiadczenia o Bogu podjęli jako życiowe powołanie. Na kar-
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
2 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
tach Starego Testamentu znajdziemy wielu ludzi zdetermino-
wanych dla Boga, oddających Mu swe życie w sposób zawsty-
dzający niejednego współczesnego chrzeS
cijanina, który zna
już sens historii zbawczej i wypełnienie Bożych obietnic
w Chrystusie.
Tę heroiczną postawę, często okupioną wielkim zmaganiem
i trudem, chcemy w tej katechezie przedstawić na przykładzie
życia kilku wybranych postaci, które dzieci już wczeS
niej po-
znały na katechezie. Trud Abla, który musiał się zmagać z obo-
jętną postawą swego brata na sprawy Boże, samotnoS
ć Abra-
hama w podejmowaniu życiowych decyzji dla całej rodziny
wobec zaskakujących obietnic Bożych, wytrwałoS
ć Noego
podczas budowy arki, otoczonego nieprawoS
cią ludzi, albo
Maryi, która zgadzając się na zrodzenie Jezusa, zrezygnowała
całkowicie ze swych życiowych planów. Naraziła się na wzgar-
dę i niezrozumienie ziomków, a przecież za jej sprawą proto-
ewangelia stała się Ewangelią.
Metody i S
rodki dydaktyczne
pogadanka;
praca z tekstem;
słoneczko;
ilustracje z zadania domowego;
teksty do pracy w grupach;
tabela dla każdej grupy.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
W pogadance wstępnej, nawiązując do zadania domowego,
zwracamy uwagę na związek postaci starotestamentalnych
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
40. Ludzie Bożej nadziei 3
z współczesnymi S
wiadkami Boga
B. Rozwinięcie
Przedstawiamy trudne fakty z życia bohaterów biblijnych
jako wyraz niezłomnej wiary w obietnice i słowo Boże.
C. Zakończenie
Poszukujemy wydarzeń z życia uczniów, które wymagają
wiernoS
ci Bogu.
2. Katecheza
A. Wstęp
Prosimy, aby dzieci wymieniły osoby z zadania domowego,
które jak Noe opierają się złu i grzechowi, walcząc z nim
w S
wiecie (np. papież, kapłani, zespoły i piosenkarze chrzeS
ci-
jańscy itp., ale też rodzice, nauczyciele, sąsiedzi). Chodzi o to,
aby pokazać, że ci, co walczą ze złem, wcale nie muszą być
znani i widoczni w TV, lecz bez rozgłosu, każdego dnia wyko-
nują swoje zadania. Stawiamy pytanie, co takiego łączy dzisiej-
szych głosicieli Ewangelii, tych co ostrzegają S
wiat przed złem
i grzechem, z tymi, którzy żyli jeszcze przed narodzeniem
Chrystusa?
B. Rozwinięcie
Dzielimy klasę na grupy. Każda otrzymuje krótką charak-
terystykę poznanych już postaci biblijnych i na jej podstawie
wypełnia tabelę.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
4 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
Wydarzenie Jak zachowuje się Jak zachowuje się
Postać
z życia biblijny bohater? otoczenie wobec
niego?
Grupa I
PoznaliS
cie już historię Kaina i Abla. Mieli na pewno inne
Abel
charaktery. Sądząc po tym, jaką ofiarę złożył Abel, można przy-
puszczać, że był człowiekiem dokładnym, dbałym, wkładają-
cym serce w to, co robił, natomiast z Kainem zapewne było
inaczej, skoro jego ofiara nie podobała się Bogu. Rywalizacja
z bratem ze strony Kaina, chęć dorównania mu albo pragnie-
nie bycia lepszym nie mogło się Bogu podobać. Bóg nie ocze-
kuje od nas rzeczy ponad nasze siły i talenty. Dla Abla też nie
było to łatwe, skoro kochał Boga, tym bardziej musiało mu
zależeć na bracie, a ten nie myS
lał w kategoriach braterskich,
ale egoistycznych.
Wybudował on arkę na polecenie Boga, aby uniknąć zagła-
Grupa II
dy wodami potopu. Czy myS
licie, że takie przedsięwzięcie, jak
Noe
budowa potężnego statku (miał pomieS
cić nie tylko rodzinę
Noego, ale mnóstwo zwierząt), uszło uwadze innych ludzi? Czy
Noe miał łatwe życie wobec tych, którzy nie pomagali mu, ale
będąc ludx
mi nieprawymi, jak ich nazywa Biblia, na pewno
przyglądali się ciekawej  inwestycji i robili złoS
liwe uwagi?
Przecież na pustkowiu, gdzie mieszkali, nie było morza, gdzie
mógłby pływać tak potężny statek. Noe musiał mieć wielką
wiarę i niezłomną nadzieję, że Bóg nie wystawił go na poS
mie-
wisko ludzi, ale wypełni swe obietnice i zapowiedzi. Musiał
bardzo wierzyć Bogu.
To wielka postać Starego Testamentu. Jako stary człowiek,
Grupa III
nie mający syna, zostaje wezwany do opuszczenia swego mia-
Abraham
sta Ur i wyrusza w nieznane, do kraju Kanaan. To niewiarygod-
ne, zwłaszcza dla ludzi starych, którzy przywiązani są do swo-
ich rodzinnych miejsc i trudno ich namówić na zmianę. Nadzie-
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
40. Ludzie Bożej nadziei 5
ja, że Bóg realizuje swe zbawcze plany w jego życiu, jest na-
prawdę godna podziwu.
Maryja zgodziła się być matką Syna Bożego w chwili, kie- Grupa IV
dy nie miała jeszcze męża, a była narzeczoną Józefa. W takiej
Maryja
sytuacji prawo żydowskie mogło ją skazać na S
mierć za cudzo-
łóstwo. Maryja musiała mieć wielką wiarę i nadzieję, że Bóg
wie, co robi, skoro daje jej to zadanie w takiej chwili. Musiała
liczyć się z tym, że ludzie, sąsiedzi nie uwierzą jej i będą my-
S
leć swoje. To wielka rzecz słuchać bardziej Boga niż ludzi.
Zbierając wyniki pracy w grupach, tworzymy na tablicy
tabelę, która może wyglądać następująco
Jak zachowuje
Wydarzenie Jak zachowuje się
Postać
się otoczenie
z życia biblijny bohater?
wobec niego?
Abel Składa ofiary Jest wierny ZazdroS
ć brata
Bogu w wypełnianiu
prawa
Noe Buduje arkę Jest posłuszny Szyderstwo lu-
poleceniu Boga dzi nieprawych
Abraham Zostawia swój Trud wędrówki Drwina
dom. na stare lata
Maryja Zwiastowanie Przyjęcie Syna Mogła być
Bożego do swe- skazana na
go życia jeszcze S
mierć za cu-
przed małżeń- dzołóstwo
stwem z Józefem
W podsumowaniu uzupełniamy, że Abel, Noe, Abraham,
Maryja, ludzie żyjący nadzieją Bożą, nie mieli łatwego życia,
ale musieli się zmagać z różnymi trudnoS
ciami. Bóg wcale nie
usuwał przeszkód z ich życia i nie czynił go łatwiejszym przez
to, że ich wybrał na swych S
wiadków i wykonawców planu
zbawienia.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
6 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
Następnie prosimy, by uczniowie w podobny sposób scha-
rakteryzowali postaci wymienione we wstępie katechezy. Koń-
czymy tę rozmowę pytaniem, co jest wspólnego w zachowa-
niu postaci biblijnych i tych współczesnych? Uczniowie powin-
ni dostrzec, że każda z nich wierzy Bogu i ufa, że Jego obiet-
nice będą spełnione. Dlatego możemy ich nazwać LUD" MI
NADZIEI. WyjaS
niamy, że od chwili naszego chrztu my rów-
nież zostaliS
my zaproszeni, by być ludx
mi nadziei, bo dzięki
łącznoS
ci z Jezusem, w którym Bóg wypełnił swoje obietnice,
możemy nawet w trudnych wydarzeniach naszego życia oka-
zać się wiernymi Bogu.
C. Zakończenie
Moja na- Prosimy, by uczniowie w zeszycie na S
rodku strony napisali
dzieja
swoje imię, a następnie, tworząc słoneczko, narysowali wyda-
rzenia ze swojego życia, które są dla nich trudne i wymagają
wiary, że Bóg zwycięży zło i jego skutki. Kończymy tę częS
ć
katechezy modlitwą z podręcznika, zwracając się do Maryi, by
pomogła nam być ludx
mi nadziei.
3. Zeszyt ucznia
Temat: LUDZIE BOŻEJ NADZIEI
Rysunek z trzeciej częS
ci katechezy.
4. Praca domowa
Prosimy, by uczniowie przeprowadzili wywiad z najbliższymi,
stawiając pytanie: Po co ludziom nadzieja?
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
7
41. BÓG PRZEZ JEZUSA WYZWALA
CZŁOWIEKA
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
WyjaS
nienie pojęcia  ofiarować się za innych , przypo-
mnienie wydarzeń biblijnych zapowiadających ofiarę Jezusa.
Kształtowanie postawy służby wobec innych ludzi i kontaktu
z Bogiem poprzez ofiarowanie Bogu swojego życia, gotowoS
ć
do wspólnej ofiary z Jezusem.
TreS
ć orędzia zbawczego
Ostateczne wyzwolenie człowieka było przygotowywane
przez wieki, wiele wydarzeń historii zbawienia S
wiadczy o tym,
że Bóg pragnął wyzwolenia człowieka, aż do tego największego
wydarzenia, jakim była S
mierć Syna Bożego na krzyżu i Jego
zmartwychwstanie. Jezus nadal ofiarowuje się za nas. Czyni to
w każdej Eucharystii, która jest uobecnieniem ofiary krzyżo-
wej. Każdy człowiek wierzący powinien wspólnie z Jezusem
składać Bogu ofiarę z całego swojego życia.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
8 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
Metody i S
rodki dydaktyczne
pogadanka;
praca z podręcznikiem;
praca z tekstem biblijnym;
odtworzenie fragmentu filmu  Quo vadis ;
medytacja;
ilustracje przedstawiające ludzi oddających życie za innych lub
składających ofiarę za innych;
tabela do pracy w grupach;
kartki A 4 dla każdego ucznia;
obraz Jezusa ukrzyżowanego;
film.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Nawiązujemy rozmowę z klasą na temat, co znaczy ponieS
ć
ofiarę. Opieramy się na ilustracjach i fragmencie z podręczni-
ka.
B. Rozwinięcie
Przypominamy informacje o wydarzeniach z Pisma R
wię-
tego, które są poprzedzeniem ofiary Jezusa, ukazujemy cel
ofiary Jezusa. Wskazujemy na Eucharystię, w której uobecnia
się ofiara Jezusa.
C. Zakończenie
Zachęcamy katechizowanych do współofiarowania się Bo-
gu z Jezusem.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
41. Bóg przez Jezusa wyzwala człowieka 9
2. Katecheza
A. Wstęp
Prezentujemy wczeS
niej przygotowane zdjęcia lub slajdy Żyć dla
innych
ludzi przy pracy, żołnierzy walczących za ojczyznę lub grobów
żołnierzy z II wojny S
wiatowej, ratowników, lekarzy i innych
ludzi, których praca S
ciS
le kojarzy się z ofiarą. Kończymy pre-
zentację pytaniem: Co właS
ciwie znaczy słowo ofiara? Wypo-
wiedzi uczniów możemy podsumować odczytaniem fragmen-
tu z katechizmu (akapit  Mamo, co to znaczy&  ). Z przeczy-
tanego tekstu uczniowie mają wyszukać, czego na temat pono-
szenia ofiary dowiedział się Tomek? Kończymy pytaniem: Po
co ludzie ponoszą ofiary?
B. Rozwinięcie
Jako ludzie wierzący odpowiedzi szukamy w historii zba-
wienia.
Tę częS
ć rozpoczynamy od pracy w grupach. Rozdajemy Praca
w grupach
poszczególnym grupom kartki z przygotowaną tabelą, według
schematu przedstawionego poniżej:
Wydarzenie, które było
przygotowaniem do przyjS
cia Skąd się o nim dowiadujemy?
Mesjasza
Chodzi o to, by katechizowani wypisali  na podstawie już
posiadanych informacji zdobytych na wczeS
niejszych kateche-
zach (katechezy w podręczniku dla ucznia nr 33, 38, 39, 40)
wydarzenia, które były przygotowaniem wyzwolenia, (Proto-
ewangelia, Abraham, Noe, Maryja) uwieńczonym przez Jezu-
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
10 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
sa. Druga częS
ć tabeli  skąd się o danym wydarzeniu dowia-
dujemy  ma pokazać, że wszystkie te informacje pochodzą z
Pisma R
więtego, by podkreS
lić jego ważnoS
ć.
Praca Po odczytaniu treS
ci tabeli przez poszczególne grupy pod-
z tekstem
sumowujemy stwierdzeniem, że ostateczne wyzwolenie czło-
biblijnym
wieka było przygotowywane przez wieki, wiele wydarzeń
Iz 53, 2-9
z historii zbawienia S
wiadczy o tym, że Bóg pragnął wyzwole-
nia człowieka, aż do tego największego wydarzenia, jakim była
S
mierć Syna Bożego na krzyżu. W tym celu eksponujemy ob-
raz Jezusa na krzyżu lub podczas drogi krzyżowej i zwracamy
uwagę, że zapowiedx
wyzwolenia przez Jezusa Chrystusa znaj-
dujemy już w Starym Testamencie. Prosimy, by uczniowie
przeczytali tekst Iz 53, 2-9 (znajduje się on w podręczniku dla
ucznia) i wypisali na arkuszu A4 zwroty, które można by umie-
S
cić obok obrazu Jezusa na krzyżu. Każdy uczeń wypisuje je-
den, który jego zdaniem jest najbardziej odpowiedni.
Oczekujemy, że uczniowie wybiorą tytuły:.
 Wzgardzony i odepchnięty przez ludzi,
 Mąż boleS
ci, oswojony z cierpieniem, obarczył się na-
szym cierpieniem,
 On dx
wigał nasze boleS
ci,
 MyS
my Go za skazańca uznali, chłostanego przez Boga
i zdeptanego,
 Był przebity za nasze grzechy,
 Zdruzgotany za nasze winy,
 W Jego ranach jest nasze zdrowie,
 Pan zwalił na Niego winy nas wszystkich,
 Nawet nie otworzył ust swoich, został usunięty;
 Kto się przejmuje Jego losem?
 Zgładzono Go z krainy żyjących;
 Za grzechy mego ludu został zbity na S
mierć...
Napisy umieszczamy obok obrazu i podsumowujemy
stwierdzeniem, że Jezus nawiązując do tej zapowiedzi, sam
nazywa siebie Synem Człowieczym, który musi wiele wycier-
pieć. Przypominamy, że właS
nie ta ofiara złożona przez Jezu-
sa na krzyżu raz jeden dała ludziom wyzwolenie z grzechu i zła.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
41. Bóg przez Jezusa wyzwala człowieka 11
Ale czy po ukrzyżowaniu Jezus już więcej nie ofiarowuje się
za ludzi?
Teraz proponujemy uczniom obejrzenie fragmentu filmu Fragment
filmu  Quo
 Quo vadis przedstawiającego spotkanie uciekającego Piotra
vadis
z Jezusem. Przed projekcją dobrze będzie w kilku słowach
przedstawić okolicznoS
ci, w których S
w. Piotr ucieka z Rzymu.
W rozmowie z uczniami doprowadzamy do odkrycia, że Eucharystia
 uobecnie-
Jezus nadal ofiarowuje się za nas. Czyni to w każdej Euchary-
nie ofiary
stii, która jest uobecnieniem ofiary krzyżowej. Jezus wciąż
Jezusa
ofiarowuje się za nas, za wszystkich ludzi, na wszystkich ołta-
rzach S
wiata, także wtedy, gdy sami nie jesteS
my gotowi do
ofiary, podobnie jak S
w. Piotr  Jezus jest wtedy gotowy ofia-
rować się za nas.
C. Zakończenie
Pomagamy uczniom zrozumieć, że oni również mogą pono- Moja ofiara
sić ofiary. W tym celu przypominamy tych ludzi, których hi-
storię poznaliS
my na początku katechezy. Ojciec rodziny, żoł-
nierz, ratownik GOPR, pokonując strach, lenistwo, egoizm
uczestniczą w wyzwoleniu, jakie Bóg daje człowiekowi przez
Jezusa. WyjaS
niamy, że od ucznia klasy IV nikt nie oczekuje
ofiary na miarę dorosłych, ale słuchając słowa Bożego o tym,
jak Bóg przygotowuje lud Starego Testamentu na ostateczne
wyzwolenie dokonane przez Jezusa Chrystusa, uS
wiadamiamy
sobie, że już teraz możemy uczyć się ofiarnoS
ci. Proponujemy
refleksję opartą na fragmentach Pisma R
więtego wybranych
przez uczniów i umieszczonych obok obrazu. Mogą to być
pytania typu: Jezus odepchnięty przez ludzi, a ja  czy nie
odpycham kolegów, których mniej lubię? Jezus mąż boleS
ci, a
ja  czy o najmniejsze popchnięcie muszę zrobić awanturę na
pół szkoły? Jezus nie otworzył ust swoich, a ja  czy muszę być
skarżypytą?&
TreS
ci poznane dzisiaj pokazują nam, powinniS
my być go-
towi do ponoszenia ofiar. OdkryliS
my również i to, że to wca-
le nie takie łatwe. JesteS
my w stanie ponosić ofiarę tylko dla-
tego, że Jezus nas wyzwolił przez swoją ofiarę. Podziękujmy
Bogu za to, że w trudzie ponoszenia ofiar nie jesteS
my sami.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
12 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
Możemy to zrobić modlitwą-S
piewem. Tekst jest w podręcz-
niku ucznia.
3. Zeszyt
Temat: BÓG PRZEZ JEZUSA WYZWALA CZŁOWIEKA
JEZUS ...... (Uczniowie kończą zdanie, wybierając jeden z na-
pisów umieszczonych obok krzyża).
4. Praca domowa
Zastanów się i napisz, w jaki sposób w swoim codziennym
życiu dajesz S
wiadectwo gotowoS
ci do ponoszenia ofiary za
innych?
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
13
42. JEZUS ODPUSZCZA GRZECHY
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie miłosierdzia Boga, który jest gotowy przyjąć każ-
dego człowieka. Kształtowanie postawy ufnoS
ci wobec Boga
i nawrócenia poprzez sakrament pokuty.
TreS
ć orędzia zbawczego
Bóg w swoim miłosierdziu daje ludziom możliwoS
ć popra-
wy i nawrócenia. O koniecznoS
ci powrotu do Boga przypomi-
nają słowa proroków. Towarzyszy im myS
l, że to sam Bóg za-
chęca ludzi, by wrócili do Niego. Wezwaniu Boga do nawró-
cenia towarzyszy obietnica Choćby wasze grzechy były jak
szkarłat, jak S
nieg wybieleją (Iz 1, 18). Tę obietnicę uleczenia
z niewiernoS
ci Bóg wypełnił przez Jezusa Chrystusa. Jezus
Chrystus odpuszczał grzechy, przebywając wS
ród ludzi, a po
swoim zmartwychwstaniu dał Apostołom i ich następcom pole-
cenie i władzę, aby w Jego imieniu odpuszczali grzechy mocą
Ducha R
więtego. Sakrament pokuty jest niezgłębionym x
ró-
dłem Miłosierdzia Bożego. Bóg tak umiłował człowieka, że
posłał Swego Syna, aby przez Jego mękę, S
mierć i zmartwych-
wstanie otworzyć każdemu drogę powrotu.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
14 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
Metody i S
rodki dydaktyczne
pogadanka;
test luk;
praca z podręcznikiem;
medytacja;
materiały: treS
ć  testu luk dla każdego ucznia.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Prowadzimy pogadankę, w trakcie której rozważamy, w jaki
sposób ludzie reagują w sytuacjach odmowy, odrzucenia, zawodu.
B. Rozwinięcie
Zwracamy uwagę katechizowanych na fakt, że Bóg nie po-
zostawia człowieka samego w sytuacji niewiernoS
ci, a przez
Jezusa Chrystusa uwalnia z grzechów. Spotkanie z Bogiem w sa-
kramencie pokuty jest spotkaniem z Bogiem przebaczającym.
C. Zakończenie
Prowadzimy refleksję na temat różnicy w reakcjach ludzi
i Boga w sytuacji niewiernoS
ci.
2. Katecheza
A. Wstęp
Nasze reak-
Katechezę rozpoczynamy powiedzeniem znanym z ucz-
cje na od-
niowskiego S
rodowiska:  Nie to nie, łaski bez . Prowadzimy
rzucenie
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
42. Jezus odpuszcza grzechy 15
rozmowę, zastanawiając się, w jakich sytuacjach posługujemy
się takim powiedzeniem? Co chcemy wyrazić tymi słowami?
Kończymy pogadankę stwierdzeniem, że w okolicznoS
ciach,
w których czujemy, że ktoS
odrzucił naszą przyjax
ń, życzli-
woS
ć, jakąS
ofertę, często odchodzimy urażeni, nawet mówi-
my, że nie chcemy mieć z tym kimS
do czynienia. Jak w sytu-
acji odrzucenia przyjax
ni, odmówienia wiernoS
ci przez czło-
wieka działa Bóg? Zobaczmy dziS
, jakie  powiedzenia kieruje
do człowieka, który zgrzeszył.
B. Rozwinięcie
Prosimy, by uczniowie znalex
li w tekstach biblijnych z pod- Analiza
tekstów
ręcznika to, co Bóg mówi do ludzi dotkniętych grzechem.
biblijnych
W tym celu rozdajemy test luk i zaznaczamy, na podstawie
którego tekstu biblijnego uczeń ma go uzupełnić.
(Am 5, 4) W sytuacji niewiernoS
ci człowieka ................... nie
pozostawia go samego lecz przez proroka ..................... mówi:
............................................................................................
(Oz 14, 2-3) W sytuacji niewiernoS
ci człowieka ................... nie
pozostawia go samego lecz przez proroka .................................
mówi: ................................................................................
(Iz 1, 16-18) W sytuacji niewiernoS
ci człowieka ................... nie
pozostawia go samego lecz przez proroka ..................................
mówi: ...............................................................................
(Oz 14, 5-7) W sytuacji niewiernoS
ci człowieka ................... nie
pozostawia go samego lecz przez proroka ..................................
mówi: ...............................................................................
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
16 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
Kursywą podano przewidywane odpowiedzi uczniów:
W sytuacji niewiernoS
ci człowieka ........ /Bóg/ nie pozostawia
go samego, lecz przez proroka ............... /Ozeasza, Amosa lub
Izajasza/ mówi: ....................................................................
 Szukajcie Mnie, a żyć będziecie (Am 5, 4)
 Wróć, Izraelu, do Pana Boga twojego (Oz 14, 2-3).
 Choćby wasze grzechy były jak szkarłat, jak S
nieg wy-
bieleją; choćby czerwone jak purpura, staną się jak
wełna (Iz 1, 16-18).
 Uleczę ich niewiernoS
ć i umiłuję ich z serca (Oz 14, 5-
7).
Ustalamy po raz kolejny, że Pan Bóg nie zostawia człowie-
Chrystus
wypełnie-
ka samego, lecz daje obietnicę uleczenia i wypełnia ją przez
niem obiet-
swojego Syna  Jezusa Chrystusa. Zobaczmy na przykładzie
nicy
wydarzenia zapisanego przez S
w. Łukasza, jak Bóg w Jezusie
wypełnia swoją obietnicę.
Uroczyste Proponujemy uroczyste odczytanie tekstu Łk 7, 37-38.
odczytanie
47-50 (jest w podręczniku).
Łk 7, 37- Próbujemy z kolei tę sytuację zestawić z naszym życiem.
38.47-50
Pytamy uczniów, z czym kojarzą im się słowa Jezusa: Twoje
grzechy są odpuszczone. Idx
w pokoju.
W podsumowaniu stwierdzamy, że Pan Jezus po swoim
Sakrament
pokuty i po-
zmartwychwstaniu dał Apostołom i ich następcom polecenie, by
jednania
w Jego imieniu, mocą Ducha R
więtego odpuszczali ludziom
grzechy. Dokonuje się to w sakramencie pokuty. Jezus, który
odpuszcza grzechy, daje zadanie: Idx
w pokoju. Co ono oznacza?
C. Zakończenie
Odpowiedzi na to pytanie szukamy, zestawiając nasze
myS
lenie wyrażone w powiedzeniu:  Nie to nie, łaski bez
do kogoS
, kto nas zawiódł, z reakcją Boga wobec człowie-
ka, który odmówił Mu wiernoS
ci i przyjax
ni. Rozmowę koń-
czymy refleksją. Prosimy, by uczniowie zastanowili się,
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
42. Jezus odpuszcza grzechy 17
jakie są ich dotychczasowe reakcje na tych, którzy zawinili
wobec nich. Zachęcamy, by spróbowali ułożyć nowe powie-
dzenie na te sytuacje, opierając się na usłyszanym dziS
sło-
wie Bożym.
3. Zeszyt ucznia
Temat: JEZUS ODPUSZCZA GRZECHY
Uczniowie wklejają uzupełniony test luk i zapisują ułożone
przez siebie powiedzenie, którego chcą używać zamiast  Nie
to nie, łaski bez .
4. Praca domowa
Napisz odpowiedx
na pytanie: Dlaczego spotkanie z Bogiem
w sakramencie pokuty możemy nazwać spotkaniem z Bogiem
przebaczającym?
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
18
43. CZYNY POKUTNE
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie uczniom modlitwy, postu i jałmużny jako form
pokuty za popełnione grzechy. Zachęcenie do stosowania róż-
nych czynów pokutnych w drodze do nawrócenia.
TreS
ć orędzia zbawczego
Każde zło popełnione przez człowieka wierzącego często
powoduje wyrzuty sumienia prowadzące do pragnienia popra-
wy i nawrócenia. Człowiek kieruje swe myS
li ku Panu Bogu
z przeproszeniem i proS
bą o siłę w poprawie. W historii istniały
różne formy pokuty, np. modlitwa przebłagalna skierowana do
Pana Boga, jałmużna, która od wielu wieków stanowiła istotę
postu i nawrócenia, pokuta w formie długiego przebywania
w odosobnieniu (przykład pustelników lub  słupników ), pu-
bliczne wypowiadanie swoich grzechów, przebywanie w wo-
rach pokutnych, rezygnacja z pożywienia, biczowanie i wysta-
wianie ciała na różne cierpienia fizyczne. Te działania udosko-
nalają człowieka i wprowadzają w stan autentycznego nawró-
cenia.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
43. Czyny pokutne 19
Metody i S
rodki dydaktyczne
gra dydaktyczna;
praca z podręcznikiem;
list;
urozmaicony wykład;
napisy czynów pokutnych do umieszczenia na tablicy;
kartki z napisanymi pionowo nazwami czynów pokutnych do
pracy w grupach.
Literatura pomocnicza
Słownik Teologii Biblijnej, red. Xavier L�on-Dufour, Pallotti-
num, Poznań 1994.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Szukamy skojarzeń do znanych już dzieciom czynnoS
ci:
modlitwa, post, jałmużna. Wprowadzamy nowe pojęcie, nazy-
wając je czynami pokutnymi.
B. Rozwinięcie
Pomagamy uczniom odkryć nowe wiadomoS
ci na temat
różnych czynów pokutnych dokonywanych w historii KoS
cioła.
C. Zakończenie
Podsumowując pracę uczniów, zachęcamy do napisania
krótkiego listu, w którym znajdą się odpowiedzi na problemy
postawione w toku katechezy.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
20 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
2. Katecheza
A. Wstęp
Z czym ci Dzielimy klasę na grupy i rozdajemy napisane pionowo
się koja-
wyrazy: modlitwa, post, jałmużna. Każda grupa otrzymuje je-
rzy&
den napisany w ten sposób wyraz. Prosimy, by uczniowie na-
pisali poziomo słowa, które im się kojarzą z umieszczonym na
kartce wyrazem, tak by każde z nich zawierało literę z napisa-
nego pionowo słowa. Podsumowując pracę w grupach, umiesz-
czamy kolejno na tablicy wyrazy, do których uczniowie szukali
skojarzeń, a przedstawiciele grup odczytują dopasowane sło-
wa. Następnie stwierdzamy, że modlitwa, post i jałmużna na-
zywane są czynami pokutnymi. To wyrażenie umieszczamy
poS
rodku. Plansza na tablicy powinna wyglądać następująco:
CZYNY POKUTNE
MODLITWA POST JAŁMUŻNA
Dlaczego modlitwa, post i jałmużna zostały nazwane czy-
nami pokutnymi? Czym różnią się one od innych czynów?
B. Rozwinięcie
Praca z pod- Uczniowie szukają odpowiedzi, pracując indywidualnie
ręcznikiem
z podręcznikiem. Zatrzymują się nad tym czynem pokutnym,
do którego szukali skojarzeń. Wskazujemy odpowiedni tekst
do przeczytania. Uczniowie powinni odkryć, że czynem pokut-
nym jest modlitwa, gdyż w modlitwie człowiek może powie-
dzieć Panu Bogu o tym, czego od Niego potrzebuje. Uzupeł-
niamy wypowiedzi uczniów, odwołując się do pokuty sakra-
mentalnej, którą najczęS
ciej jest modlitwa. Zauważamy, że nie
należy jej traktować jako kary, ale jako sposób wyrażenia na-
szej miłoS
ci do Boga, który przebacza grzechy.
W odniesieniu do jałmużny uczniowie powinni wyjaS
nić,
że słowo to znaczy przede wszystkim okazywanie, czynienie
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
43. Czyny pokutne 21
dobra przez Boga. Tak więc wszelka jałmużna  pomoc udzie-
lana drugiemu człowiekowi  wyraża pomoc udzielaną ze
względu na Boga, którego kochamy, któremu służymy, w któ-
rego wierzymy. Dlatego też jałmużny nie można łączyć z sa-
mym tylko dawaniem komuS
pieniędzy, lecz z wszelkimi ozna-
kami życzliwoS
ci i pomocy okazywanej innym.
W rozumieniu postu jako czynu pokutnego uczniowie po-
winni dostrzec, że prawdziwy post wymaga wysiłku do tego,
aby stawać się lepszym, aby pomagać innym w stawaniu się
lepszym. W tym miejscu mamy podstawę, by wyjaS
nić, że post
to nie tylko powstrzymanie się od pokarmów mięsnych i dla-
czego taki post nie wystarczy.
Jako ciekawostkę możemy metodą urozmaiconego wykła- Wykład 
czyny pokut-
du przybliżyć formy pokutne praktykowane w historii: np.
ne w historii
pokuta w formie długiego przebywania w odosobnieniu (przy-
kład pustelników lub  słupników ), publiczne wypowiadanie
swoich grzechów, przebywanie w worach pokutnych, rezygna-
cja z pożywienia, biczowanie i wystawianie ciała na różne cier-
pienia fizyczne. Należy jednak dzieciom zaznaczyć, że takie
formy pokuty nie są dzisiaj konieczne w życiu chrzeS
cijanina.
W podsumowaniu treS
ci dotyczących czynów pokutnych Adresaci
czynów
stwierdzamy, że każde zło, które jest udziałem człowieka, po-
pokutnych
woduje w nim ranę i dobrze, jeżeli szybko pojawia się chęć
nawrócenia i pokuty. Zauważamy, że czyny pokutne mogą mieć
trojaki charakter: są adresowane do Pana Boga, do blix
niego
oraz do samego siebie. Najprostszym czynem pokutnym skie-
rowanym do Boga jest modlitwa, najczęS
ciej stanowi ona prze-
proszenie za popełnione zło, jak też proS
bę o rzeczywistą po-
prawę. Czyny pokutne adresowane do blix
niego wyraża ofia-
rowana drugiemu człowiekowi jałmużna oraz wszelkie formy
pomocy czy to materialnej czy też duchowej. Trzecim wymia-
rem czynów pokutnych są te skierowane wobec samego siebie
prowadzące do samodoskonalenia, zwalczania własnego ego-
izmu i walki z osobistymi wadami. Wszystkie trzy rodzaje
czynów pokutnych są bardzo ważne dla głębokiego i trwałego
nawrócenia.
Tymi treS
ciami uzupełniamy planszę na tablicy. Wygląda
ona teraz następująco:
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
22 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
CZYNY POKUTNE
Skierowane do Skierowane do
Skierowane do Boga
samego siebie blix
niego
POST JAŁMUŻNA
MODLITWA
C. Zakończenie
List W ramach podsumowania poznanych treS
ci zachęcamy
uczniów do zredagowania listu, w którym napiszą, jakie treS
ci
z dzisiejszej katechezy zaskoczyły ich, o których chcieliby
powiedzieć komuS
bliskiemu. Dobrze będzie, jeżeli przypomni-
my dzieciom ogólne zasady pisania listów (formy grzecznoS
cio-
we do adresata oraz pozdrowienie i podpis).
3. Zeszyt ucznia
Temat: CZYNY POKUTNE
Zapis stanowi list napisany przez uczniów w podsumowaniu
katechezy.
4. Praca domowa
Zastanów się, jakie czyny pokutne stosujesz w swoim nawró-
ceniu i jak one wpływają na twoją drogę do Pana Boga?
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
23
44. BÓG PRAGNIE SZCZĘR
CIA CZŁOWIEKA
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Umocnienie przekonania, że Bóg nie zostawia człowieka sa-
mego nawet w sytuacji grzechu, niewiernoS
ci i odrzucenia
Bożej przyjax
ni.
TreS
ć orędzia zbawczego
Tajemnica grzesznoS
ci człowieka to tajemnica stwierdzo-
nego przez niego samego rozdarcia i napięcia pomiędzy ujaw-
nionym w stworzeniu zamysłem Boga wobec niego, a stanem,
w jakim człowiek znajduje sam siebie wobec Boga, drugiego
człowieka i siebie samego. Wybranie samowolnej wolnoS
ci to
przyczyna zła, cierpienia i smutku człowieka. Bóg nie pozosta-
wia jednak człowieka bez pomocy. Objawia się na kartach Pi-
sma R
więtego jako Bóg życzliwy człowiekowi, okazujący mu
swą przyjax
ń. To Bóg obietnic, których pełna realizacja doko-
nuje się w Chrystusie-Mesjaszu, wyzwalającym człowieka
z kręgu zła. DziS
uzdrawia człowieka z grzechu w sakramen-
cie pokuty, zapraszając do współpracy w naprawianiu zła po-
przez czyny pokutne.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
24 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
Metody i S
rodki dydaktyczne
gra dydaktyczna na bazie teleturnieju;
plansze z odpowiedziami uczniów.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Katechezę rozpoczynamy okreS
leniem klasowych zasad
proponowanego teleturnieju.
B. Rozwinięcie
Według ustalonych zasad powtarzamy treS
ci katechez 33-
44. Jako kluczowe treS
ci przyjmujemy prawdę, że ludzie przez
grzech odmówili Bogu wiernoS
ci i przyjax
ni, a Bóg nie pozo-
stawia człowieka bez pomocy w odnajdywaniu nowych sposo-
bów przyjax
ni z Nim.
C. Zakończenie
Wyrażamy naszą radoS
ć z faktu, że Bóg pragnie naszego
szczęS
cia
2. Katecheza
A. Wstęp
Proponujemy przeprowadzenie jednostki powtórkowej
w formie teleturnieju. Projekt przygotowany jest na wzór tele-
wizyjnych  Milionerów . Przypominamy zasady obowiązujące
w wersji telewizyjnej i uzupełniamy tymi, które wydają się ko-
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
44. Bóg pragnie szczęS
cia człowieka 25
nieczne, by dostosować teleturniej do katechezy. W elimina-
cjach bierze udział cała klasa. Zwycięzca eliminacji ma tylko
jedno koło ratunkowe  pytanie do publicznoS
ci. Z klasy-pu-
blicznoS
ci odpowiada osoba, która pierwsza się zgłosiła. Ona
też jest następnym kandydatem w dalszej grze. Zajmuje miej-
sce odpowiadającego, gdy tamten nie zna odpowiedzi na ko-
lejne pytanie. Tylko publicznoS
ć może korzystać z podręczni-
ka. Stawki punktowe są tylko za odpowiedzi bez podręcznika.
B. Rozwinięcie
W ramach eliminacji uczniowie rozwiązują rebus z podręcz- Turniej
nika. Prawidłowo odczytany brzmi: LUDZIE ODMÓWILI
BOGU WIERNOR
CI I PRZYJA" NI. Uczeń, który pierwszy
rozwiąże, rozpoczyna następny etap turnieju. Informujemy, że
rozwiązanie rebusu to odpowiedx
na pytania, które stawialiS
my
sobie na kolejnych katechezach częS
ci podręcznika zatytułowa-
nej:  Dlaczego zło, smutek, cierpienie? . DziS
natomiast przy-
pomnimy sobie, co robi Bóg, gdy człowiek odrzuca Bożą przy-
jax
ń i wybiera zło.
Przypinamy do tablicy hasło turnieju:
Co robi Bóg, gdy człowiek odrzuca Bożą przyjax
ń?
Rozpoczynamy drugi etap turnieju. Są to pytania kierowa-
ne do zwycięzcy eliminacji. Uczeń odpowiada samodzielnie,
jeżeli nie zna odpowiedzi, klasa-publicznoS
ć szuka ich w pod-
ręczniku. Zapisujemy je na arkuszach i umieszczamy na ta-
blicy:
1. Gdy człowiek zgrzeszył Bóg nie zostawia go samego. Co
daje Bóg ludziom po grzechu pierworodnym? (W razie
potrzeby publicznoS
ć szuka odpowiedzi w katechezie
38) Na tablicy przypinamy planszę:
BÓG DAJE OBIETNICĘ
2. Jak nazywamy tę pierwszą Dobrą Nowinę? (W razie po-
trzeby publicznoS
ć szuka odpowiedzi w katechezie 38)
Na tablicy przypinamy planszę:
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
26 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
PROTOEWANGELIA
3. Do czego zaprosił Bóg ludzi Starego Testamentu, którzy
swoim życiem pokazali, że wierzą Bożym obietnicom?
(W razie potrzeby publicznoS
ć szuka odpowiedzi w ka-
techezach 33, 35, 39, 40) Na tablicy przypinamy plan-
szę:
BÓG ZAPRASZA DO WSPÓŁPRACY
4. Jak nazwaliS
my ludzi, którzy swoim życiem pokazali, że
wierzą Bożym obietnicom? (W razie potrzeby publicz-
noS
ć szuka odpowiedzi w katechezie 40) Na tablicy przy-
pinamy planszę:
LUDZIE BOŻEJ NADZIEI
5. Po co Bóg wypełnia swoje obietnice? (W razie potrze-
by publicznoS
ć szuka odpowiedzi w katechezie 41) Na
tablicy przypinamy planszę:
BÓG WYZWALA CZŁOWIEKA
6. Kto stoi w centrum realizacji Bożych obietnic? (W ra-
zie potrzeby publicznoS
ć szuka odpowiedzi w kateche-
zie 41) Na tablicy przypinamy planszę:
JEZUS
7. Co ty otrzymujesz przez realizację Bożych obietnic?
(W razie potrzeby publicznoS
ć szuka odpowiedzi w ka-
techezie 42) Na tablicy przypinamy planszę:
BÓG UWALNIA Z NIEWIERNOR
CI
8. Co nam zostawił Jezus, abyS
my mogli być uwolnieni z nie-
wiernoS
ci? (W razie potrzeby publicznoS
ć szuka odpowie-
dzi w katechezie 42) Na tablicy przypinamy planszę:
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
44. Bóg pragnie szczęS
cia człowieka 27
SAKRAMENT POKUTY
9. W czym Bóg pomaga człowiekowi poprzez sakrament
pokuty? (W razie potrzeby publicznoS
ć szuka odpowie-
dzi w katechezie 43) Na tablicy przypinamy planszę:
BÓG POMAGA NAPRAWIĆ ZŁO
10. Jak nazwaliS
my akty zadoS
ćuczynienia (naprawiania
zła) względem Boga, blix
niego i siebie? (W razie po-
trzeby publicznoS
ć szuka odpowiedzi w katechezie 43)
Na tablicy przypinamy planszę:
CZYNY POKUTNE
W efekcie klasowego turnieju zapis na tablicy powinien wy-
glądać następująco:
BÓG DAJE OBIETNICĘ
BÓG ZAPRASZA DO WSPÓŁPRACY
BÓG WYZWALA CZŁOWIEKA
BÓG UWALNIA Z NIEWIERNOR
CI
BÓG POMAGA NAPRAWIĆ ZŁO
PROTOEWANGELIA
LUDZIE BOŻEJ NADZIEI
JEZUS
SAKRAMENT POKUTY
CZYNY POKUTNE
C. Zakończenie
Ucieszmy się, że Bóg pragnie naszego szczęS
cia. Wyrax
my
ją wspólnym S
piewem: Chrystus to nadzieja cała nasza (Tekst
w podręczniku ucznia  katecheza 37).
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
28 VI. Bóg pragnie naszego szczęS
cia
3. Zeszyt ucznia
Temat: BÓG PRAGNIE SZCZĘR
CIA CZŁOWIEKA (ucznio-
wie samodzielnie odnajdują temat, kończąc zdanie Bóg pragnie
............... człowieka  ostatni akapit jednostki w podręczniku
ucznia).
4. Praca domowa
Rozwiąż zadanie 2 z podręcznika.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
29
VII
MyS
lą przewodnią obecnej grupy tematycznej jest uporząd-
kowanie zgromadzonych dotąd przez dzieci informacji odno-
szących się do związków Boga z ludx
mi. Można tu mówić, że
jest to najbardziej podstawowe przedstawienie historii zbawie-
nia. Chodzi przy tym o pokazanie udziału w niej człowieka.
Udział ten obrazują napięcia, trudne sytuacje życiowe, w któ-
rych człowiek sprawdza swoją postawę wobec Boga: zaufanie,
jakim chce Go darzyć, ale i posłuszeństwo Bogu. Odkrywając
i poznając różne sytuacje ludzi Biblii katechizowani odkrywa-
ją własne miejsce oraz uczą się osobistego uczestniczenia
w zbawczych dziełach Boga. Katecheza uczy ich przy tym, że
uczestniczenie to wyraża się przede wszystkim w wiernoS
ci
i posłuszeństwie Bogu. Nadto zostaje podkreS
lone, że okazy-
wana Bogu wiara i zaufanie czynią człowieka szczęS
liwym.
Wiary tej dziecko uczy się od Abrahama, Józefa, Mojżesza,
a także od Maryi.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
30
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
31
45. ABRAHAM I IZAAK
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie, że wiara jest podstawą uznania Boga za najważ-
niejszą wartoS
ć w życiu. Budzenie przekonania o konieczno-
S
ci rozwijania wiary.
TreS
ć orędzia zbawczego
Bóg stawiając człowieka w konkretnych sytuacjach, kształ-
tuje jego człowieczeństwo. Kiedy dopuszcza, aby człowiek
doS
wiadczył jakiegoS
zła, to tylko po to, by z tego wyrosło jesz-
cze większe dobro. Wydarzenia zapisane na kartach Starego
Testamentu, które dotyczą historii Narodu Wybranego pokazu-
ją, jak wielka jest troska Boga o jego lud. Człowiek nigdy nie
jest pozostawiony samemu sobie. Nieustannie towarzyszy mu
opieka i miłoS
ć samego Boga. Wszelkie sytuacje, których do-
S
wiadcza, mają prowadzić go do kształtowania właS
ciwej po-
stawy wobec Boga, pełnej ufnoS
ci i wiary.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
32 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
Metody i S
rodki dydaktyczne
diagram diamentowy;
pogadanka;
czytanie tekstu biblijnego;
(słuchowisko);
synektyka;
kartki do przygotowania diagramu diamentowego.
Literatura pomocnicza
A. L�pple, Od Księgi Rodzaju do Ewangelii, Kraków 1983, s.
167-188.
Biblia dla dzieci. Fascynujący S
wiat Biblii. Opowiadania bi-
blijne w formie słuchowiska. Wrocław 1991.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Szukamy osób z najbliższego otoczenia i okreS
lamy ich
znaczenie w życiu uczniów.
B. Rozwinięcie
Pokazujemy na przykładzie Abrahama, że wiara jest ko-
nieczna do uznania Boga za najważniejszego w życiu.
C. Zakończenie
Wskazujemy na koniecznoS
ć rozwijania wiary.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
45. Abraham i Izaak 33
2. Katecheza
A. Wstęp
Ważne oso-
Katechezę rozpoczynamy od przygotowania diagramu dia-
by w moim
mentowego. Każdy uczeń otrzymuje 9 małych kartek, na któ-
życiu
rych wypisuje osoby ze swojego najbliższego otoczenia. Na-
stępnie porządkuje je według ważnoS
ci, tworząc diagram. Taki
sam diagram przygotowujemy na tablicy. Do niego uczniowie
będą wklejać swoje kartki na odpowiednich poziomach. Może
on wyglądać następująco:
1
22
333
22
5
Podsumowujemy stwierdzając, że to od każdego z nas za-
leży, kogo uznamy za najważniejszego w życiu. Przyjrzyjmy
się znanej nam już postaci biblijnej, jaką jest Abraham. Zoba-
czymy go w nowym wydarzeniu. Spróbujmy odkryć, kto dla
niego jest najważniejszy.
B. Rozwinięcie
Ofiara
Tę częS
ć katechezy rozpoczynamy od zapoznania uczniów
Abrahama
z biblijnym opowiadaniem o ofierze Abrahama. Tekst zamiesz-
czony jest w podręczniku dla ucznia. Opowiadanie może być
również przedstawione w formie słuchowiska (por.  Literatu-
ra pomocnicza , słuchowisko trwa 15 min.).
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
34 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
Następnie prowadzimy krótką pogadankę, w wyniku któ-
rej uczniowie powinni odkryć, że dla Abrahama najważniejszy
jest Bóg. Żeby człowiek mógł uznać Boga za najważniejszego
w życiu, potrzebna jest wiara. Zobaczmy, jaka jest nasza wia-
ra, żebyS
my i my mogli Boga uznać za najważniejszego w ży-
ciu. Proponujemy, by dokonać tego metodą synektyki.
Do czego
Wiara człowieka podobna jest do ...
podobna
 wspinaczki wysokogórskiej;
jest wiara?
 budowania domu;
 zdobywania wiedzy w szkole;
 jazdy samochodem;
 wędrówki żółwia.
Wg scenariusza z: Metody aktywizujące w katechezie, cz. II,
Lublin 1999, s. 89. Przy rysunku przedstawiającym żółwia
wspieramy dzieci, stawiając pomocnicze pytania. Pomiędzy
wiarą człowieka a wędrówką żółwia próbujemy odnalex
ć po-
dobieństwa.
Przykładowe propozycje:
Wędrówka żółwia żywa, autentyczna wiara
Żółw długodystansowy człowiek
Trasa, czas życie człowieka
Kamienie na drodze, spaliny trudne sytuacje w życiu
człowieka
Czapeczka z daszkiem łaska Boża, sakramenty
Pokarm dla żółwia Eucharystia
Mapa, kompas przykazania, Pismo R
więte,
rodzice
Początek wędrówki żółwia chrzest
MiejscowoS
ć, do której zmierza zbawienie, niebo, Bóg
C. Zakończenie
Podsumo- Analizujemy wybrane elementy synektyki. Mogą to być: ży-
wanie
cie człowieka, sakramenty, przykazania, Pismo R
więte, rodzi-
ce. W trakcie pogadanki dochodzimy do przekonania, że wia-
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
45. Abraham i Izaak 35
rę trzeba rozwijać i dzięki temu będziemy mogli uznać, że Bóg
jest w naszym życiu najważniejszy, gdyż to On daje nam pew-
noS
ć odniesienia zwycięstwa nad każdym złem.
3. Zeszyt ucznia
Temat: ABRAHAM I IZAAK
Wpisujemy do zeszytu odnalezione podobieństwa pomiędzy
wędrówką żółwia a autentyczną, żywą wiarą.
4. Praca domowa
WyjaS
nij, dlaczego temat dzisiejszej katechezy brzmi: Abraham
i Izaak.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
36
46. JAKUB I JÓZEF
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie na przykładzie historii Jakuba i Józefa, że Bóg za-
wsze jest blisko człowieka i ma wobec niego szczególny plan.
Pobudzanie do postawy ufnoS
ci Bogu we wszystkich sytu-
acjach życia; poddania się planom Bożej OpatrznoS
ci.
TreS
ć orędzia zbawczego
Opisując dowody opieki Boga w życiu potomków Abraha-
ma, Księga Rodzaju okazuje się księgą stopniowego wypełnia-
nia obietnic danych Abrahamowi. Widać to najwyrax
niej
w opowiadaniu o losach rodziny Jakuba i o Józefie sprzedanym
przez braci do Egiptu. Dla spełnienia swoich obietnic zbaw-
czych Bóg wyzyskuje nawet grzechy ludzkie. Bracia mszczą
się na Józefie. On jednak po latach zamiast się mS
cić  przeba-
cza. Nieustannie wierzy swemu Bogu i dzięki temu potrafi od-
czytać w swoim życiu znaki Jego działania. Braciom obawia-
jącym się zemsty odpowie: Nie smućcie się, i nie wyrzucajcie
sobie, żeS
cie mnie sprzedali. (...) Nie wyS
cie mnie tu posłali lecz
Bóg (Rdz 45, 5. 8). Wy niegdyS
knuliS
cie zło przeciw mnie, Bóg
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
46. Jakub i Józef 37
jednak zamierzył to jako dobro, żeby sprawić to, co jest dzisiaj,
że przeżył wielki naród (Rdz 50, 20). Historia Józefa może po-
móc zrozumieć, że Bóg sprawdza wiernoS
ć również ludzi do-
brych i bogobojnych, by w ten sposób dopomóc im w trudno-
S
ciach i rozczarowaniach własnego życia zaufać Bogu, które-
go intencje są zawsze dobre, nawet jeżeli ludzie nie potrafią ich
przeniknąć ani zrozumieć.
Metody i S
rodki dydaktyczne
pogadanka;
ilustrowanie tekstu biblijnego;
duże arkusze papieru;
przybory do malowania.
Literatura pomocnicza
A. L�pple, Od Księgi Rodzaju do Ewangelii, Kraków 1983.
A. L�pple, Od egzegezy do katechezy, Warszawa 1985.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Zastanawiamy się nad trudnymi sytuacjami życiowymi.
B. Rozwinięcie
Poznajemy, jak Bóg działa w życiu Józefa.
C. Zakończenie
Kształtujemy postawę zaufania wobec Boga nawet w trud-
nych sytuacjach życiowych.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
38 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
2. Katecheza
A. Wstęp
Prosimy, by uczniowie przywołali trudne sytuacje ze swo-
Dlaczego
Bóg dopusz-
jego życia lub inne znane im problemy życiowe. W rozmowie
cza zło?
pokazujemy, że są one dla nas często niezrozumiałe. Kończy-
my pytaniem: Czy człowiek zostaje w tych sytuacjach sam?
B. Rozwinięcie
Dzielimy klasę na grupy i prosimy, by każda z nich zilustro-
wała fragment biblijny opowiadający o życiu Józefa. Prosimy,
by uczniowie zwrócili uwagę, jak w tych wydarzeniach działa
Bóg.
Grupa I
Jakub mieszkał w kraju, w którym zatrzymał się jego ojciec,
Rdz 37, 1-24 czyli w Kanaanie (...) Izrael miłował Józefa najbardziej ze
wszystkich swych synów, gdyż urodził mu się on w podeszłych
jego latach. Sprawił mu też długą szatę z rękawami. Bracia
Józefa widząc, że ojciec kocha go bardziej niż ich wszystkich,
tak go znienawidzili, że nie mogli zdobyć się na to, aby przy-
jax
nie z nim porozmawiać (...) Kiedy bracia Józefa poszli paS
ć
trzody do Sychem, Izrael rzekł do niego: Wiesz, że bracia twoi
pasą trzodę w Sychem. Chcę cię więc posłać do nich. Józef udał
się więc za swymi braćmi i znalazł ich w Dotain (...) Oni ujrzeli
go z daleka i zanim się do nich zbliżył, postanowili podstępnie
go zgładzić, mówiąc między sobą: Oto nadchodzi ten, który
miewa sny! Teraz zabijmy go i wrzućmy do którejkolwiek studni,
a potem powiemy: Dziki zwierz go pożarł. Zobaczymy, co bę-
dzie z jego snów! Gdy to usłyszał Ruben, [postanowił] ocalić
go z ich rąk; rzekł więc: Nie zabijajmy go! I mówił Ruben do
nich: Nie doprowadzajcie do rozlewu krwi. Wrzućcie go do
studni, która jest tu na pustkowiu, ale ręki nie podnoS
cie na
niego. Gdy Józef przybył do swych braci, oni zdarli z niego jego
odzienie  długą szatę z rękawami, którą miał na sobie (...) I po-
chwyciwszy go, wrzucili do studni: studnia ta była pusta, po-
zbawiona wody.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
46. Jakub i Józef 39
Wtedy Juda rzekł do swych braci: Cóż nam przyjdzie z tego, gdy
Grupa II
zabijemy naszego brata i nie ujawnimy naszej zbrodni? Chodx
-
Rdz 37, 26-28
cie, sprzedamy go Izmaelitom! Nie zabijajmy go, wszak jest on
naszym bratem! I usłuchali go bracia. I gdy kupcy madianic-
cy ich mijali, wyciągnąwszy spiesznie Józefa ze studni, sprze-
dali go Izmaelitom za dwadzieS
cia [sztuk] srebra, a ci zabrali
go z sobą do Egiptu.
Józef został uprowadzony do Egiptu. I kupił go od Izmaelitów, Grupa III
którzy go tam przyprowadzili, Egipcjanin Potifar, urzędnik
Rdz 39, 1-5
faraona, dowódca straży przybocznej. Pan był z Józefem i dla-
tego wiodło mu się dobrze i był w domu swego pana, Egipcja-
nina. Ten jego pan spostrzegł, że Bóg jest z Józefem i sprawia,
że mu się dobrze wiedzie, cokolwiek czyni. Darzył więc on
Józefa życzliwoS
cią, tak iż stał się jego osobistym sługą. Uczy-
nił go zarządcą swego domu, oddawszy mu we władanie cały
swój majątek. A odkąd go ustanowił zarządcą swego domu
i swojego majątku, Pan błogosławił domowi tego Egipcjanina
przez wzgląd na Józefa. I tak spoczęło błogosławieństwo Pana
na wszystkim, co [Potifar] posiadał w domu i w polu.
[Józef został niewinnie oskarżony i Potifar] polecił schwytać Grupa IV
Józefa i oddać go do więzienia, gdzie znajdowali się więx
nio-
Rdz 39, 20-21
wie faraona. Gdy Józef przebywał w tym więzieniu, Pan był
z nim okazując mu miłosierdzie, tak że zjednał on sobie naczel-
nika więzienia.
Grupa V
W dwa lata póx
niej faraon miał sen (...) Wtedy faraon kazał
wezwać Józefa. Wyprowadzono go więc pospiesznie z lochu, Rdz 41, 1-37
a on, ogoliwszy się oraz zmieniwszy szaty, przyszedł do fara-
ona. Faraon rzekł do Józefa: Miałem sen, którego nikt nie umie
wytłumaczyć. Ja zaS
słyszałem, jak mówiono o tobie, że skoro
usłyszysz sen, zaraz go wytłumaczysz (...) Józef rzekł do fara-
ona: Sen twój, o faraonie, jest jeden. To, co Bóg zamierza uczy-
nić, zapowiedział tobie, faraonie. Siedem krów pięknych  to
siedem lat, i siedem kłosów pięknych  to też siedem lat; jest
to bowiem sen jeden. Siedem zaS
krów chudych i brzydkich,
które wyszły za tamtymi, i siedem kłosów pustych i zniszczonych
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
40 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
wiatrem wschodnim  to też siedem lat  głodu. To, o czym
mówię faraonowi, Bóg uczyni tak, jak pokazał faraonowi. Bo
nadejdzie siedem lat obfitoS
ci wielkiej w całym Egipcie. A po
nich nastanie siedem lat głodu; i pójdzie w niepamięć cała ta
obfitoS
ć w Egipcie, gdy głód będzie niszczył kraj. Teraz więc
niech faraon upatrzy sobie kogoS
roztropnego i mądrego i usta-
nowi go zarządcą Egiptu. Słowa te podobały się faraonowi
i wszystkim jego dworzanom.
Grupa VI Rzekł więc faraon do swych dworzan: Czyż będziemy mogli
znalex
ć podobnego mu człowieka, który miałby tak jak on du-
Rdz 41, 38-49
cha Bożego? A potem faraon rzekł do Józefa: Skoro Bóg dał ci
poznać to wszystko, nie ma nikogo, kto by ci dorównał rozsąd-
kiem i mądroS
cią! Ty zatem będziesz nad moim dworem i two-
im rozkazom będzie posłuszny cały mój naród. Jedynie godno-
S
cią królewską będę cię przewyższał. I powiedział faraon Jó-
zefowi: Oto ustanawiam cię rządcą całego Egiptu! (...) Józef
miał lat trzydzieS
ci, gdy stanął przed faraonem, królem egip-
skim. Józef wyszedłszy od faraona objeżdżał cały kraj. I gdy
ziemia rodziła przez siedem lat w wielkiej obfitoS
ci, gromadził
wszelką żywnoS
ć w tych siedmiu latach [urodzaju], które na-
stały w Egipcie, i składał ją w miastach; w każdym mieS
cie
gromadził żywnoS
ć z pól okolicznych. Nagromadził więc Józef
tyle zboża, ile jest piasku morskiego; takie mnóstwo, że już
przestano mierzyć, bo nie można było zmierzyć.
Grupa VII
Gdy Jakub dowiedział się, że jest zboże w Egipcie, rzekł do
swoich synów: Czemu się ociągacie? I dodał: WłaS
nie słysza-
Rdz 42, 1-24
łem, że w Egipcie jest zboże, idx
cie tam i zakupcie dla nas zbo-
ża, abyS
my przetrwali i nie pomarli. Dziesięciu braci Józefa
udało się zatem do Egiptu, aby tam kupić zboża (...) Józef spra-
wował władzę w kraju i on to sprzedawał zboże wszystkim
mieszkańcom tego kraju. Bracia Józefa, przybywszy do niego,
oddali mu pokłon twarzą do ziemi. Gdy Józef ujrzał swoich
braci, poznał ich; jednak udał, że jest im obcy. Mówili między
sobą: Ach, zawiniliS
my przeciwko bratu naszemu, patrząc na
jego strapienie, kiedy nas błagał o litoS
ć, a nie wysłuchaliS
my
go! Dlatego przyszło na nas to nieszczęS
cie. Nie wiedzieli zaS
,
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
46. Jakub i Józef 41
że Józef to rozumie, bo rozmawiał z nimi przez tłumacza. Od-
szedłszy więc od nich, rozpłakał się.
Józef nie mógł opanować swego wzruszenia i wobec wszystkich, Grupa VIII
którzy tam byli, zawołał: Niechaj wszyscy stąd wyjdą! Nikogo
Rdz 45, 1-8
nie było z nim, gdy Józef dał się poznać swym braciom. Wybuch-
nąwszy głoS
nym płaczem, tak że aż usłyszeli Egipcjanie oraz
dworzanie faraona, rzekł do swych braci: Ja jestem Józef! Czy
ojciec mój jeszcze żyje? Ale bracia nie byli w stanie mu odpo-
wiedzieć, gdyż się go zlękli. On zaS
rzekł do nich: Zbliżcie się
do mnie! A gdy oni się zbliżyli, powtórzył: Ja jestem Józef, brat
wasz, to ja jestem tym, którego sprzedaliS
cie do Egiptu. Ale
teraz nie smućcie się i nie wyrzucajcie sobie, żeS
cie mnie sprze-
dali. Bo dla waszego ocalenia od S
mierci Bóg wysłał mnie tu
przed wami. Oto już dwa lata trwa głód w tym kraju, a jeszcze
zostało pięć lat, podczas których nie będzie orki ani żniwa. Bóg
mnie wysłał przed wami, aby wam zapewnić potomstwo na zie-
mi i abyS
cie przeżyli dzięki wielkiemu wybawieniu. Zatem nie
wyS
cie mnie tu posłali, lecz Bóg, który też uczynił mnie dorad-
cą faraona, panem całego jego domu i władcą całego Egiptu.
Po zakończeniu pracy w grupach uczniowie przedstawiają Prezentacja
ilustracji
swoje propozycje. Chodzi o to, by uczniowie pokazali, jak w ilu-
strowanych wydarzeniach działa Bóg. W podsumowaniu stwier-
dzamy, że Józef cierpiący i zapomniany zachował i pogłębił
swoją bezgraniczną ufnoS
ć w pomoc i OpatrznoS
ć Bożą. Czuł się
osłaniany łaskawą ręką Pana Boga, który wszystko obrócił w do-
bro. Zdał się całkowicie na wskazania Boże.
C. Zakończenie
Podsumo-
Odwołujemy się do początku katechezy, kiedy uczniowie
wanie pracy
opowiadali o swoich trudnych sytuacjach życiowych. W roz-
w grupach
mowie podkreS
lamy, że niegodziwe czyny ludzkie nie są w sta-
nie udaremnić planu Bożej OpatrznoS
ci. Nawet złe zamiary
człowieka Bóg potrafi obrócić w dobro. Bóg wierny swoim
obietnicom jest cierpliwy, wszystko kieruje ku dobremu.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
42 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
Cierpienie uszlachetnia człowieka i czyni go bliskim Bogu.
Przyjęcie cierpienia (upokorzenia, trudnej sytuacji) to możliwoS
ć
pokuty, znak miłoS
ci, warunek dojrzałoS
ci osoby. Józef i jego
bracia stali się przez cierpienie naprawdę innymi ludx
mi.
3. Zeszyt ucznia
Temat: JAKUB I JÓZEF
Bóg zawsze jest wierny swoim obietnicom. Zwłaszcza w trud-
nych sytuacjach objawia swoją wiernoS
ć, bo kocha człowieka.
Wyprowadza z nieszczęS
cia, obdarza dobrem. JeS
li nawet do-
puszcza na człowieka jakąS
trudną sytuację, to tylko dlatego,
aby z tego było jeszcze większe dobro.
4. Praca domowa
Po zapoznaniu się z historią Jakuba i Józefa spróbuj zastano-
wić się i napisać: Co twoim zdaniem znaczą słowa, które co-
dziennie wypowiadasz: Bądx
wola Twoja, jako w niebie, tak
i na ziemi?
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
43
47. MOJŻESZ I IZRAELICI
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie postaci Mojżesza jako poS
rednika między Naro-
dem Wybranym a Bogiem. Zachęcenie do wyznania wiary, że
w Komunii S
więtej Pan Jezus staje się dla nas prawdziwym
pokarmem.
TreS
ć orędzia zbawczego
Wspomnienie o wyjS
ciu przodków z Egiptu i o ich wędrów-
ce przez pustynię napawało potomków Abrahama bezgranicz-
nym zdumieniem. Jak w ogóle było możliwe, że ich przodko-
wie wyzwolili się spod przemocy Egipcjan? Jak udało im się
przeżyć grozę i nędzę pustyni? Na te i wiele innych pytań po-
bożny Izraelita miał tylko jedną odpowiedx
: wyjS
cie i wędrów-
ka przez pustynię były możliwe jedynie dzięki potężnej inge-
rencji Boga! Cud manny polegał na tym, że Izraelici znalex
li
mannę, i to w dużej iloS
ci, będąc w potrzebie. Zawsze ją spo-
tykali, jak długo im była potrzebna. Izraelici mają się nauczyć,
by swe troski składali na Boga, Jemu się zupełnie powierzyli,
od Niego spodziewali się pomocy. Dlatego lud otrzymał tylko
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
44 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
dzienne zapotrzebowanie manny. Miał się nauczyć całkowite-
go zaufania w odniesieniu do dobrego Boga, nie zdawania się
na własne zapasy. Bóg dał im  chleb codzienny . Izraelici
buntujący się z powodu skromnych warunków pustynnych,
otrzymują informację przez Mojżesza: Wieczorem Pan da wam
mięso do jedzenia (Wj 16, 8). Cudowny znak ich obecnoS
ci
polegał na zjawieniu się znacznej iloS
ci ptaków podczas
wiosennych przelotów, co pozwoliło na swobodne korzystanie
z mięsa.
Jahwe jest S
więty oraz wierny narodowi  bez względu na
postawę Izraela okazuje mu swoje miłosierdzie. Wydarzenia
dotyczące wydobycia wody ze skały mają swoją biblijną sym-
bolikę, która składa się na okreS
lenie  Jahwe skałą zbawienia .
Izraelici buntują się przeciwko Mojżeszowi. Karą za brak
subordynacji będzie epidemia spowodowana ukąszeniami jado-
witych wężów. Ratunek przychodzi od Boga. Wybawienie przy-
nosi pokuta narodu oraz modlitewna interwencja Mojżesza.
Metody i S
rodki dydaktyczne
pogadanka;
praca z tekstem;
piosenka;
produkty żywnoS
ciowe;
teksty biblijne;
karty z zadaniami do analizy tekstów biblijnych;
tekst piosenki  Panie dobry jak chleb .
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Ukazujemy koniecznoS
ć pokarmu dla życia.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
47. Mojżesz i Izraelici 45
B. Rozwinięcie
Na podstawie tekstów biblijnych pokazujemy, jak Bóg trosz-
czy się o swój lud.
C. Zakończenie
Wyznajemy wiarę, że Jezus jest pokarmem na życie wieczne
2. Katecheza
A. Wstęp
WczeS
niej przygotowujemy różne pokarmy i napoje i pro- Konieczne
do życia
wadzimy pogadankę, w trakcie której ustalamy, że są one ko-
nieczne do życia. Wskazujemy na ludzi, dzięki którym znajdują
się one na naszym stole. Kończymy pytaniem, jak Bóg trosz-
czy się o swój lud?
B. Rozwinięcie
Pracujemy z partnerem. Przygotowujemy teksty biblijne Praca z tek-
stami biblij-
i do każdego tekstu wyznaczamy cztery zadania:
nymi
1. Nadaj tytuł temu fragmentowi.
2. OkreS
l zachowanie Izraelitów.
3. Opisz zachowanie Mojżesza.
4. OkreS
l działanie Boga.
Od góry Hor szli w kierunku Morza Czerwonego, aby obejS
ć Tekst I
ziemię Edom; podczas drogi jednak lud stracił cierpliwoS
ć.
Lb 21, 4-9
I zaczęli mówić przeciw Bogu i Mojżeszowi: Czemu wyprowa-
dziliS
cie nas z Egiptu, byS
my tu na pustyni pomarli? Nie ma
chleba ani wody, a uprzykrzył się nam już ten pokarm mizer-
ny. Zesłał więc Pan na lud węże o jadzie palącym, które kąsa-
ły ludzi, tak że wielka liczba Izraelitów zmarła. Przybyli więc
ludzie do Mojżesza mówiąc: ZgrzeszyliS
my, szemrząc przeciw
Panu i przeciwko tobie. Wstaw się za nami do Pana, aby od-
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
46 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
dalił od nas węże. I wstawił się Mojżesz za ludem. Wtedy rzekł
Pan do Mojżesza: Sporządx
węża i umieS
ć go na wysokim palu;
wtedy każdy ukąszony, jeS
li tylko spojrzy na niego, zostanie przy
życiu. Sporządził więc Mojżesz węża miedzianego i umieS
cił go
na wysokim palu. I rzeczywiS
cie, jeS
li kogo wąż ukąsił, a uką-
szony spojrzał na węża miedzianego, zostawał przy życiu.
Tekst II Następnie wyruszyli z Elim. Przybyło zaS
całe zgromadzenie
Izraelitów na pustynię Sin, położoną między Elim a Synajem,
Wj 16, 1-4
piętnastego dnia drugiego miesiąca od ich wyjS
cia z ziemi egip-
skiej. I zaczęło szemrać na pustyni całe zgromadzenie Izraeli-
tów przeciw Mojżeszowi i przeciw Aaronowi. Izraelici mówili
im: ObyS
my pomarli z ręki Pana w ziemi egipskiej, gdzieS
my
zasiadali przed garnkami mięsa i jadali chleb do sytoS
ci! Wy-
prowadziliS
cie nas na tę pustynię, aby głodem umorzyć całą tę
rzeszę. Pan powiedział wówczas do Mojżesza: Oto zeS
lę wam
chleb z nieba, na kształt deszczu. I będzie wychodził lud, i każ-
dego dnia będzie zbierał według potrzeby dziennej. Chcę ich
także doS
wiadczyć, czy pójdą za moimi rozkazami czy też nie.
Tekst III Tłum pospolitego ludu, który był wS
ród nich, ogarnęła żądza.
Izraelici również zaczęli płakać, mówiąc: Któż nam da mięsa,
Lb 11, 4-32
abyS
my jedli? Wspominamy ryby, któreS
my darmo jedli w Egip-
cie, ogórki, melony, pory, cebulę i czosnek. Tymczasem tu gi-
niemy, pozbawieni tego wszystkiego. Oczy nasze nie widzą nic
poza manną. (& ) Mojżesz usłyszał, że lud narzeka rodzinami
 każda u wejS
cia do swego namiotu. Wtedy rozpalił się potęż-
nie gniew Pana, a także wydało się to złe Mojżeszowi. Rzekł
więc Mojżesz do Pana:  Czemu tak x
le się obchodzisz ze słu-
gą swoim, czemu nie darzysz mnie życzliwoS
cią i złożyłeS
na
mnie cały ciężar tego ludu? (& ) Podniósł się wiatr zesłany
przez Pana i przyniósł od morza przepiórki, i zrzucił na obóz
z obu jego stron na dzień drogi, i pokryły ziemię na dwa łokcie
wysoko. Ludzie byli na nogach przez cały dzień, przez noc i na-
stępny dzień, i zbierali przepiórki.
Tekst IV Całe zgromadzenie Izraelitów wyruszyło na rozkaz Pana z pu-
styni Sin, aby przebyć dalsze etapy. Potem rozbili obóz w Refi-
Wj 17, 1-7
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
47. Mojżesz i Izraelici 47
dim, gdzie lud nie miał wody do picia. I kłócił się lud z Mojże-
szem mówiąc:  Daj nam wody do picia! Mojżesz odpowie-
dział im:  Czemu kłócicie się ze mną? I czemu wystawiacie
Pana na próbę? Ale lud pragnął tam wody i dlatego szemrał
przeciw Mojżeszowi i mówił:  Czy po to wyprowadziłeS
nas
z Egiptu, aby nas, nasze dzieci i nasze bydło wydać na S
mierć
z pragnienia? Mojżesz wołał wtedy do Pana i mówił:  Co
mam uczynić z tym ludem? Niewiele brakuje, a ukamienują
mnie! Pan odpowiedział Mojżeszowi:  Wyjdx
przed lud i wex

kilku ze starszych Izraela ze sobą. Wex
w rękę laskę, którą ude-
rzyłeS
Nil, i idx
. Oto Ja stanę przed tobą na skale, na Horebie.
Uderzysz w skałę, a wypłynie z niej woda, i lud zaspokoi swe
pragnienie . Mojżesz uczynił tak na oczach starszyzny izrael-
skiej. I nazwał to miejsce Massa i Meriba, ponieważ tutaj kłó-
cili się Izraelici i wystawiali Pana na próbę, mówiąc:  Czy też
Pan jest rzeczywiS
cie wS
ród nas, czy nie?
Każda para otrzymuje jeden tekst i jedno zadanie. Efekty
pracy uczniów zbieramy, tworząc tabelę na tablicy. Powinna
ona wyglądać następująco:
Wydarzenie Zachowanie Reakcja Działanie
ludu Mojżesza Boga
Węże na Buntuje się Wstawia się za Ocala lud
pustyni ludem do Boga
Buntuje się
Przepiórki Wstawia się za Daje pokarm
ludem do Boga
Buntuje się
Woda ze skały
Wstawia się za Daje wodę
ludem do Boga
Buntuje się
Manna na
Wstawia się za Daje pokarm
pustyni
ludem do Boga
W podsumowaniu stwierdzamy, że Izraelici często bunto- Pokarm na
życie wieczne
wali się przeciwko Mojżeszowi i Bogu. Mojżesz jednak był
ciągle S
wiadomy swego powołania przez Boga i dlatego wsta-
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
48 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
wiał się za ludem, prosząc o litoS
ć. Bóg nie pozostawia ludzi
bez opieki. Prowadzi do siebie, ale domaga się zaufania i wia-
ry. KoniecznoS
ć wiary podkreS
la sam Pan Jezus, gdy obiecu-
je dać ludziom swoje Ciało na pokarm. Gdy mówi o tym, na-
wiązuje do wydarzenia, które nazwaliS
my  manną na pusty-
ni . Po co Pan Jezus daje ludziom swoje Ciało na pokarm?
Prosimy, by uczniowie przeczytali z podręcznika dwa teksty
biblijne (J 6, 50 i J 6, 53-54) i znalex
li w nich odpowiedx
na
to pytanie.
C. Zakończenie
Zachęcamy do wyznania wiary, że w Komunii S
więtej Pan
Jezus staje się dla nas prawdziwym pokarmem. Możemy to
uczynić S
piewem hymnu eucharystycznego  Panie dobry jak
chleb .
Panie, dobry jak chleb,
Bądx
uwielbiony od swego KoS
cioła,
Bo TyS
do końca nas umiłował,
Do końca nas umiłował.
1. TyS
na pustkowiu chleb rozmnożył, Panie,
ByS
my do nieba w drodze nie ustali.
TyS
stał się manną wędrowców przez ziemię
Dla tych, co dotąd przy Tobie wytrwali.
2. TyS
za nas życie swe na krzyżu oddał,
A w znaku chleba z nami pozostałeS

I dla nas zawsze masz otwarte serce,
Bo Ty do końca nas umiłowałeS
.
3. Zeszyt ucznia
Temat: MOJŻESZ I IZRAELICI
Zapis do zeszytu może być sporządzony w formie tabelki, która
powstała w czasie lekcji.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
47. Mojżesz i Izraelici 49
4. Praca domowa
Zastanów się i napisz, w jaki konkretny sposób doS
wiadczasz
troski Pana Boga o ciebie.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
50
48. LUD BOŻY
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Pokazanie Dekalogu jako prawa przymierza. Pogłębienie
znajomoS
ci trzech pierwszych przykazań. Budzenie przeS
wiad-
czenia, że przestrzeganie przykazań jest wyrazem wiary i po-
słuszeństwa jedynemu Bogu.
TreS
ć orędzia zbawczego
Izrael nazywa siebie ludem Bożym, ponieważ doS
wiadcze-
nie wiary w wydarzeniu wyjS
cia z Egiptu każe mu zawdzięczać
swoją narodową i religijną egzystencję historycznym czynom
Jahwe. Wyrażona w terminie  lud Boży relacja stanowi pod-
stawę obowiązku wiernoS
ci ludu wobec Boga. Stosunek ten
wyraża się w przymierzu, które jako pojęcie biblijno-teologicz-
ne oznacza łaskawy wybór, na mocy którego sam Bóg stał się
partnerem ludu izraelskiego. Bóg pozostaje Panem przymierza,
a sam ten stosunek nie może być zerwany ani przez jedną, ani
przez druga stronę. Bóg w swojej zbawczej woli powołał lu-
dzi nie jako oddzielne jednostki, ale w kontekS
cie ich historycz-
nych i społecznych uwarunkowań i wzajemnych związków,
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
48. Lud Boży 51
które przynajmniej ze względu na jednoS
ć miłoS
ci Boga i blix
-
niego spełniają również funkcję poS
redniczącą w dziele zba-
wienia.  Dekalog to klasyczne okreS
lenie nadanych ludowi
Starego Przymierza nakazów i zakazów, które z jednej strony
porządkują pod względem społecznym i etycznym życie ludu
izraelskiego, a z drugiej  mają mu jako monoteistycznej
wspólnocie kultowej zapewnić trwałą egzystencję poS
ród po-
liteistycznego otoczenia.
Metody i S
rodki dydaktyczne
słoneczko;
rozsypanka wyrazowa;
parafraza;
pogadanka;
tekst przykazań 1-3 pocięty na osobne wyrazy.
Literatura pomocnicza
A. L�pple, Od Księgi Rodzaju do Ewangelii, Kraków 1983
Metody aktywizujące w katechezie, cz. I-IV, Lublin 1999.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Przypominamy, co rozumiemy pod pojęciem  przymierze .
B. Rozwinięcie
Ukazujemy Dekalog jako prawo przymierza. Wskazujemy
na przykazania 1-3 jako wyraz wiary i posłuszeństwa jedyne-
mu Bogu.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
52 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
C. Zakończenie
Ustalamy możliwoS
ci realizacji przykazań 1-3 w codzien-
nym życiu.
2. Katecheza
A. Wstęp
Czym jest Katechezę rozpoczynamy od zgromadzenia informacji na
przymierze?
temat pojęcia  przymierze . Można zastosować tu metodę  sło-
neczka . Podsumowując zwracamy uwagę na fakt, że każde
przymierze opiera się na prawie, z którego wynikają zobowią-
zania dla obydwu stron. Stawiamy pytanie, co jest prawem
w przymierzu Boga z ludx
mi?
B. Rozwinięcie
Praca z pod- Prosimy, by uczniowie przeczytali z podręcznika tekst bi-
ręcznikiem
blijny Wj 20, 1-2 i zastanowili się, skąd znają już te słowa.
Powinni odkryć, że jest to wstęp do Dekalogu. Zwracamy
uwagę, że Dekalog jest prawem przymierza, które Bóg zawarł
ze swoim ludem na Synaju. Następnie opisujemy rysunek ilu-
strujący to wydarzenie umieszczony w podręczniku ucznia.
Kierujemy uwagę uczniów na fakt, że często przykazania
umieszczone są na dwóch tablicach. Warto podkreS
lić, że przy-
kazania Dekalogu odnoszą się nie tylko do Izraelitów, ale rów-
nież do każdego z nas. DziS
zatrzymamy się nad tzw. pierwszą
tablicą.
Rozdajemy uczniom przygotowane wczeS
niej kartki z za-
pisanymi trzema pierwszymi przykazaniami pociętymi na frag-
menty z poleceniem ich poprawnego ułożenia. Następnie po-
sługujemy się metodą  parafrazy , w której chodzi o wyraże-
nie tej samej treS
ci własnymi słowami, tak, jakby ją od nowa
redagowali. Pomocą może służyć akapit z podręcznika  Od
chrztu S
więtego&  do  & Jezusa w Komunii R
więtej? Na-
stępnie umieszczamy na tablicy kolejne przykazania i prosimy,
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
48. Lud Boży 53
by uczniowie odczytali swoje sformułowania. W podsumowa-
niu stwierdzamy, że pierwsze trzy przykazania ukazują naszą
relację do Pana Boga i przez ich przestrzeganie lud Boży nie
tylko wyznaje swoją wiarę, ale też okazuje Bogu swą miłoS
ć
i posłuszeństwo.
C. Zakończenie
Prowadzimy pogadankę na temat: Co jest wyrazem miłoS
ci Pogadanka
Boga, do której jesteS
my wezwani w tych przykazaniach? W jej
wyniku uczniowie powinni odkryć, że poprzez modlitwę,
uczestnictwo w niedzielnej Mszy R
więtej, poznawanie Boga
przez lekturę religijną realizują prawo przymierza. Dlatego
zachowując przykazania, wyrażamy naszą miłoS
ć do Pana
Boga.
3. Zeszyt ucznia
Temat: LUD BOŻY
Zapisem mogą być sformułowania przykazań, które uczniowie
ułożyli podczas katechezy.
4. Praca domowa
Ułóż kilka wezwań modlitwy wiernych, w których zwrócisz się
z proS
bą do Boga, aby wszyscy ludzie potrafili zachowywać
przykazania i w ten sposób okazywali Mu swą miłoS
ć.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
54
49. SŁUCHAMY GŁOSU BOGA
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie przykazań 4-10 jako wyrazu Bożej miłoS
ci i Je-
go troski o szczęS
cie człowieka. Przez nie Bóg uczy, jak praw-
dziwie kochać blix
nich. Wskazanie, że są one również odpo-
wiedzią człowieka na zawarte z Bogiem przymierze. Wspoma-
ganie postawy wiernoS
ci Bogu przez słuchanie Jego głosu i za-
chowywanie przykazań oraz troskę i pomoc blix
nim.
TreS
ć orędzia zbawczego
Pozytywne sformułowanie przykazań pozwala odkryć tro-
skę, z jaką Bóg odnosi się do ludzi, pragnąc ich szczęS
cia i wzy-
wając do ochrony zdrowia, życia, rodziny, dobrego imienia,
własnoS
ci oraz wszelkiego dobra. Religijny wymiar przykazań
broni związku z Bogiem poszczgólnego człowieka, członka
rodziny, społeczeństwa, ale daje także człowiekowi możliwoS
ć
odpowiedzi na ofiarowaną mu miłoS
ć i przyjax
ń Bożą. Bóg
dając przykazania i wzywając do wiernoS
ci, zapewnia człowie-
kowi szczęS
cie. Obiecuje je tym, którzy są Mu posłuszni i słu-
chają Jego głosu.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
49. Słuchamy głosu Boga 55
Metody i S
rodki dydaktyczne
diagram kołowy;
rozmowa i pogadanka;
praca z podręcznikiem;
autorefleksja;
kartki do napisania postanowienia.
Literatura pomocnicza
W. Kubik, Zarys dydaktyki katchetycznej, Kraków 1990, s. 252.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Korzystając z diagramu kołowego, uczniowie okreS
lają, jaki
jest ich stosunek do ludzi, z którymi spotykają się na co dzień,
w domu i w szkole.
B. Rozwinięcie
WyjaS
niamy znaczenie przykazań 4-10, ukazując miłoS
ć
Boga, który uczy, jak kochać blix
nich.
C. Zakończenie
Zachęcamy do konkretnej realizacji w życiu omawianych
przykazań.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
56 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
2. Katecheza
A. Wstęp
Ja i moi Rozpoczynamy narysowaniem w zeszycie koła i zaznacze-
blix
ni
niem jego S
rodka. Prosimy, by uczniowie znalex
li z najbliższe-
go otoczenia kilka bliskich i najczęS
ciej spotykanych osób,
których imiona należy wpisać do S
rodka, między narysowane
w okręgu promienie. RozpiętoS
ć promieni, czyli wielkoS
ć
utworzonych pól, w których wpisane są imiona, powinna być
proporcjonalna do czasu poS
więconego tym osobom w ciągu
minionego tygodnia. Jedno pole uczniowie powinni nazwać
 moje przyjemnoS
ci . Następnie pytamy, co dobrego w ciągu
tego tygodnia zrobili dla jednej lub kilku wypisanych osób,
żeby porównać to z czasem spędzonym dla własnej przyjem-
noS
ci. Nie chcemy krytykować zachowań uczniów, lecz wska-
zać na możliwoS
ci i potrzebę czynienia dobra i przyjmnoS
ci
innym. Stawiamy problem: Jaki powinien być nasz stosunek do
blix
niego w S
wietle zawartego z Bogiem przymierza.
B. Rozwinięcie
Zasady życia Odwołując się do treS
ci poprzedniej katechezy, przypomina-
ludu Bożego
my, że wiara w Jedynego Boga domaga się posłuszeństwa wy-
rażonego w przestrzeganiu przykazań. Czytamy zamieszczone
w podręczniku ucznia polecenie Jezusa zawarte w przykazaniu
miłoS
ci blix
niego. Następnie wymieniamy omawiane na poprzed-
niej katechezie przykazania Dekalogu, wprowadzając dalsze.
Pracując z podręcznikiem, czytamy je i wyjaS
niamy ich znacze-
nie. Poprzez pozytywne ujęcie przykazań, wskazujemy, jak je
wypełniać. Tłumaczymy pojęcie  czcić : kochać, sznować. Za-
pisując je na tablicy, tworzymy Zasady życia ludu Bożego.
IV Kochaj, czcij i sznauj mamę i tatę.
V Kochaj i szanuj siebie i innych, wszelkie dobro, życie
i zdrowie.
VI/IX Szanuj cudze małżeństwo i rodzinę, nie wyrządzaj ni-
komu krzywdy, nie rań.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
49. Słuchamy głosu Boga 57
VII/X Szanuj cudzą własnoS
ć, nie zbieraj tego, co do ciebie
nie należy.
VIII Szanuj dobre imię drugiego, mów o innych z miłoS
cią,
nie kłam, nie oczerniaj.
Pomocą w pozytywnym wyrażeniu przykazań może być
treS
ć akapitu w podręczniku ucznia:  Dlaczego twoi bliscy...
do  ...wyrządzał im szkody?
Prowadząc rozmowę uczymy, że przez czynienie dobra
naszym blix
nim, przestrzegamy Bożych przykazań i okazuje-
my wiernoS
ć zawartemu przymierzu.
C. Zakończenie
W końcowej częS
ci katechezy wracamy do ćwiczeń wyko- Moje posta-
nowienie
nanych na wstępie, szukając możliwoS
ci lepszego służenia
blix
nim. Najpierw rozdajemy karteczki z poleceniem wypisa-
nia na nich imienia jednej z wymienionych w diagramie osób,
potem konkretnej formy spędzenia z nią czasu lub zrobienia dla
niej czegoS
dobrego. Następnie prosimy o wklejenie karteczek
do zeszytu zapisaną stroną do S
rodka. Na odwrocie piszemy
 postanawiam .
3. Zeszyt ucznia
Temat: SŁUCHAMY GŁOSU BOGA
Zapisem jest diagram kołowy, postanowienie i tabelka  Zasa-
dy życia ludu Bożego .
4. Praca domowa
Zilustruj jedno z omawianych przykazań.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
58
50. TRWANIE W PRZYJA" NI Z BOGIEM
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Ukazanie prawdy o tajemnicy Boga  obecnego w życiu
człowieka, najlepszego przyjaciela dochowującego wiernoS
ci.
US
wiadomienie koniecznoS
ci odpowiedzi na tę wiernoS
ć oraz
rozbudzanie postawy wiernoS
ci Bogu.
TreS
ć orędzia zbawczego
Bóg jest nieustannie obecny w życiu człowieka. Jest Bo-
giem wiernym, Bogiem Jedynym. On troszczy się o człowie-
ka, którego miłuje. Wyrazem tej troski są przykazania, które
wskazują człowiekowi, jak dobrze żyć, jak żyć, aby osiągnąć
szczęS
cie. Posłuszeństwo tym przykazaniom jest wyrazem
wiernoS
ci Bogu  przymierzu, które zawarł z ludem. Postacie
biblijne, ukazane w poprzednich katechezach, są przykładem
tej wiernoS
ci, uczą, jak być wiernym. Pokazują jednoczeS
nie
Boga działającego na rzecz człowieka, Boga wiernego człowie-
kowi, ale też Boga oczekującgo od ludzi wiernoS
ci.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
50. Trwanie w przyjax
ni z Bogiem 59
Metody i S
rodki dydaktyczne
opowiadanie;
rozmowa i pogadanka;
puzzle logiczne;
praca z tekstem;
autorefleksja;
karty do ułożenia puzzli logicznych.
Literatura pomocnicza
B. Ferrero, PrzypowieS
ci i opowiadania dla szkoły i kateche-
zy, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2001, s. 52.
Metody aktywizujące w katechezie, CzęS
ć II, Klanza, Lublin
1999, s. 53.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Katechezę rozpoczynamy opowiadaniem pt.  Książę i so-
kół . Omawiając z uczniami treS
ć opowiadania, zwracamy
uwagę na wiernoS
ć jako zasadniczy element przyjax
ni, nawet
za cenę poS
więceń.
B. Rozwinięcie
Zwracamy uwagę, na możliwoS
ć przyjax
ni z Bogiem  naj-
wierniejszym przyjacielem. PodkreS
lamy, że wiernoS
ć to ko-
nieczny warunek prawdziwej przyjax
ni.
C. Zakończenie
Zastanawiamy się, jaka jest nasza przyjax
ń z Bogiem.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
60 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
2. Katecheza
A. Wstęp
 Książę i so- Katechezę rozpoczynamy opowiadaniem.
kół
Pewien książę, będąc na polowaniu, przybył spragniony do
podnóża skały, z której spływała kroplami woda. Zsiadł z ko-
nia i odczepił od siodła złoty, wysadzany drogimi kamieniami
puchar. Chciał się napić. Na ręce, którą trzymał puchar, siedział
skulony sokół, ulubieniec księcia. Powoli, powoli puchar na-
płnił się, ale gdy książę zbliżył go do ust, sokół poderwał się,
jakby chciał ulecieć w górę, i poruszył tak mocno ręką, na któ-
rej siedział, że woda wylała się z pucharu... Książę pogłaskał
ukochanego sokoła i znów zaczął zbierać wodę kropla po kro-
pli, ale gdy znowu zbliżył puchar do ust, sokół wydał przeni-
kliwy krzyk, poruszył skrzydłami i książę znów wylał wodę
zbieraną cierpliwie. Rozgniewał się, ale opanował i rozpoczął
po raz trzeci napełnianie pucharu. Gdy po raz trzeci zbliżył
puchar do ust, sokół znów poruszył się niespokojnie. Woda
rozlała się. Wówczas książę wybuchnął wielkim gniewem. Zła-
pał sokoła i rzucił go o skałę. Ptak upadł martwy z rozpostar-
tymi skrzydłami, jakby jeszcze fruwał. Tymczasem krople
wody, które wypływały ze skały przestały płynąć. Ciągle bar-
dzo zagniewany, ale i smutny książę odczuwał wielkie pragnie-
nie. Posłał służących, aby zobaczyli, czy na szczycie skały jest
x
ródło, z którego sączyła się woda. Znalex
li je, ale stanęli prze-
rażeni. Była to kałuża, w której pływały zdechłe, rozkładające
się zwierzęta. Z pewnoS
cią wypijając wodę, książę otrułby się.
Po powrocie jeden ze służących powiedział:  Panie, gdybyS

wypił tę wodę, musiałbyS
umrzeć . Książę spojrzał na sokoła
leżącego u jego stóp i pochylił głowę. Przeprosił z pokorą so-
koła, wiernego przyjaciela, który poS
więcił się dla niego. Ksią-
żę żałował poniewczasie swego wybuchu złoS
ci (B. Ferrero, dz.
cyt., s. 52).
Pogadanka
Prowadzimy pogadankę, w wyniku której odkrywamy,
czym jest przyjax
ń i jakie stawia wymagania. Na przykładzie
sokoła widzimy bezgraniczną wiernoS
ć przyjacielowi, nawet
za cenę własnego życia. Ono ratuje przyjaciela przed S
miercią.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
50. Trwanie w przyjax
ni z Bogiem 61
Ta S
mierć nie była konieczna, jednak uparte serce księcia i trwa-
nie w pragnieniu napicia się wody, mimo wielokrotnych zna-
ków sokoła, doprowadziło do niej, co jednoczeS
nie ochroniło
księcia przed zatrutą wodą. Zwracamy uwagę, że czasem po-
trzebne są wyrzeczenia drobnych rzeczy  wody w opowiada-
niu, aby przeżyć. Kończymy pytaniem: Dzięki czemu możemy
trwać w przyjax
ni z Bogiem?
B. Rozwinięcie
Dzielimy klasę na małe grupy. Każda otrzymuje kartki z roz- Praca z tek-
stem biblij-
pisanym na nich tekstem biblijnym.
nym  roz-
Proponujemy, by były to następujące teksty:
sypanka
SŁUCHAJ, IZRAELU, PAN JEST NASZYM BOGIEM - PA-
NEM JEDYNYM (Pwt 6, 4).
BĘDZIESZ MIŁOWAŁ PANA, BOGA TWOJEGO, Z CAŁEGO
SWEGO SERCA, Z CAŁEJ DUSZY SWOJEJ, ZE WSZYST-
KICH SWYCH SIŁ (Pwt 6, 5).
NIECH POZOSTANĄ W TWYM SERCU TE SŁOWA, KTÓ-
RE JA CI DZIR
NAKAZUJĘ (Pwt 6, 6).
WPOISZ JE TWOIM SYNOM, BĘDZIESZ O NICH MÓWIŁ
PRZEBYWAJĄC W DOMU, W CZASIE PODRÓŻY, KŁA-
DĄC SIĘ SPAĆ I WSTAJĄC ZE SNU (Pwt 6, 7).
TO JEST MOJE PRZYKAZANIE, ABYR
CIE SIĘ WZAJEM-
NIE MIŁOWALI, TAK JAK JA WAS UMIŁOWAŁEM (J 15,
12).
WY JESTER
CIE PRZYJACIÓŁMI MOIMI, JEŻELI CZYNI-
CIE TO, CO WAM PRZYKAZUJĘ (J 15, 14).
Ćwiczenie można wykonać na dwa sposoby, w zależnoS
ci
od klasy i czasu, którym dysponujemy  albo wszystkim gru-
pom dajemy cały fragment i nagradzamy grupę, która cały tekst
złoży najszybciej, albo każdej grupie dajemy jeden werset ca-
łego tekstu. Po ułożeniu grupy sprawdzają poprawnoS
ć wyko-
nanego zadania, porównując ułożony tekst z tekstem biblijnym
zapisanym w podręczniku. Ułożone teksty przyklejamy na ta-
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
62 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
blicy. Odczytujemy całoS
ć, analizując poszczególne zdania
i odnajdując ukazaną przez autora natchnionego wskazówkę.
Wnioski warto zapisać na szarym papierze umieszczonym
w centrum klasy.
Wnioski  Bóg jest naszym jedynym Panem, Bogiem i Ojcem naszym,
który kocha człowieka. Jest bliski człowiekowi. Jak naj-
lepszy przyjaciel  zawsze obecny i wierny.
PowinniS
my go kochać jak swego Pana i Boga  z całego
serca, z całej duszy i ze wszystkich sił, tak jak każdy umie
najlepiej.
 PowinniS
my zawsze o Nim pamiętać. Kochać Boga, czcić,
zachowywać Jego przykazania i uczyć innych zachowywać
je  przebywając w domu, w szkole, w czasie podróży,
przez cały dzień, od rana do wieczora, codziennie, zawsze.
 WiernoS
ć Bogu, Jego przyjax
ni jest zachowywaniem Jego
przykazań, tych Dziesięciu Słów, które powiedział do
człowieka, przstrzegając go przed złem, grzechem
i S
miercią.
C. Zakończenie
Pogadanka W dalszej częS
ci katechezy prowadzimy pogadankę na te-
mat przyjax
ni. Wskazujemy na takie cechy, jak wiernoS
ć, wza-
jemna życzliwoS
ć, oddanie, trwałoS
ć, zaufanie, dobrowol-
noS
ć, pewien rodzaj miłoS
ci. Następnie pytamy, kto może być
dla człowieka najlepszym i najwierniejszym przyjacielem,
prosimy o podanie biblijnych przykładów przyjax
ni. Staramy
się nawiązać do sytuacji Abrahama oczekującego potomka,
a póx
niej gotowego poS
więcić go Bogu, Noego i Mojżesza 
wiernych przyjaciół Boga. JednoczeS
nie uS
wiadamiamy, że
każdy jest zaproszony do przyjax
ni z Bogiem i może stać się
Jego przyjacielem. Jak tę przyjax
ń realizować, jakie wyma-
gania daje Bóg tym którzy, chcą być Jego przyjaciółmi  od-
kryliS
my z Pisma R
więtego. Zastanówmy się, jak wygląda
nasza przyjax
ń z Bogiem. Prosimy, by uczniowie w ciszy
przeczytali pytania z podręcznika ucznia (akapit:  Czy potra-
fisz coS
powiedzieć... człowiekowi na chrzcie ) i sobie na nie
odpowiedzieli.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
50. Trwanie w przyjax
ni z Bogiem 63
3. Zeszyt ucznia
Temat: TRWANIE W PRZYJA" NI Z BOGIEM
Wpisujemy jeden z tekstów biblijnych układanych przez
uczniów w trakcie katechezy.
4. Praca domowa
Napisz, kiedy można mówić o przyjax
ni człowieka z Bogiem.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
64
51. BÓG ZAWSZE WIERNY
I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY
Cel katechezy
Pokazanie Boga wiernego swojemu przymierzu.
TreS
ć orędzia zbawczego
Wydarzenia zapisane na kartach Starego Testamentu, które
dotyczą historii Narodu Wybranego, pokazują, jak wielka jest
troska Boga o jego lud. Opisując dowody opieki Boga w życiu
potomków Abrahama, Księga Rodzaju okazuje się księgą stop-
niowego wypełniania obietnic danych Abrahamowi. Autorzy
biblijni ukazują realizację tych obietnic w perspektywie przymie-
rza. Przymierze znane było u ludów Wschodu. Przymierze obec-
ne w historii Izraela zawierane było w wobec Jahwe, dzięki cze-
mu miało charakter sakralny. Wychodząc z tego doS
wiadczenia,
Biblia za jego pomocą przedstawia relacje Boga ze swoim ludem.
W ten sposób Bóg jest nie tylko gwarantem i opiekunem przy-
mierza między ludx
mi, lecz również jedną ze stron układu. Ini-
cjatorem przymierza był sam Bóg, ale miało ono charakter wa-
runkowy, to znaczy wymagało wolnej decyzji człowieka. Przez
fakt zawarcia przymierza Jahwe stał się Bogiem Izraela, a Izra-
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
51. Bóg zawsze wierny 65
el Jego ludem. Bóg jako główny partner przymierza obiecuje bli-
skoS
ć i obecnoS
ć wS
ród swego ludu, szczególną pomoc w trud-
noS
ciach, dar Prawa i ziemi. Lud natomiast jako drugi partner
przymierza zobowiązuje się je zachować przez wiernoS
ć Prawu.
Prawo dane przez Jahwe strzegło monoteizmu i domagało się
postawy moralnej, która charakteryzowała religię izraelską.
Skrupulatne przestrzeganie wszystkich żądań Boga było nie tylko
naturalnym obowiązkiem, ale i dumą wiernego Izraelity, który
przyjmował je jako słowa Jahwe  Wyzwoliciela z niewoli egip-
skiej. W tym rozumieniu Dekalog jest kodeksem przykazań
wolnoS
ci. Należy go również uznać za kodeks pielgrzymiego
ludu Nowego Przymierza, którego nakazy i zakazy znalazły
wypełnienie w Chrystusowym przykazaniu miłoS
ci.
Metody i S
rodki dydaktyczne
pantomima;
gra dydaktyczna;
test luk.
II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY
1. Plan katechezy
A. Wstęp
Rozpoczynamy przypomnieniem postaci biblijnych, charak-
teryzując ich sylwetki.
B. Rozwinięcie
Ukazujemy przymierze jako relację między Bogiem a ludx
mi.
C. Zakończenie
Szukamy, co Pismo R
więte mówi o przymierzu.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
66 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
2. Katecheza
A. Wstęp
Kto to jest?
Rozpoczynamy przedstawieniem znanych postaci biblijnych
 pantomi-
w krótkiej pantomimie. Za pomocą mimiki i gestów jeden lub
ma
kilkoro uczniów ukazuje wybraną przez siebie postać tak, aby
wszyscy pozostali mogli ją rozpoznać. Po odgadnięciu pytamy
uczniów, po czym udało im się rozpoznać osoby. Aby odnalex
ć
cechy charakterystyczne postaci, uczniowie mogą powrócić do
jednostek podanych po każdym z opowiadań.
1. Można go nazwać ojcem wszystkich wierzących. Za-
wsze słuchał głosu Boga nawet, gdy musiał oddać mu
swojego syna. (ABRAHAM)  jednostka 45  Abraham
i Izaak .
2. Jego życie S
wiadczy o tym, jak Pan Bóg złe zamiary ludzi
potrafi przemienić w dobro. Mimo złych zamiarów braci
przyniósł im ocalenie od głodu. (JÓZEF)  jednostka 46
 Jakub i Józef .
3. Pan Bóg polecił mu kierowanie swoim narodem. Nie
było to łatwe, bo naród ciągle się buntował i szemrał
przeciwko swojemu Bogu. On jednak słuchał poleceń
Boga i wstawiał się do Niego za ludem. (MOJŻESZ) 
jednostka 47  Mojżesz i Izraelici .
4. Bóg obiecał im, że będą Jego szczególną własnoS
cią.
Swoją obietnicę przypieczętował zawartym z nimi przy-
mierzem. (IZRAELICI)  jednostka 48  Lud Boży .
W podsumowaniu stwierdzamy, że postacie te pokazują, jak
Bóg działa wS
ród ludzi. Poszukajmy, co jest podstawą wspól-
noty między Bogiem i ludx
mi?
B. Rozwinięcie
Rozwiąż Szukamy odpowiedzi na postawione pytanie, rozwiązując
krzyżówkę
krzyżówkę z podręcznika ucznia. Prawidłowe odpowiedzi
umieszczone są w nawiasach.
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
51. Bóg zawsze wierny 67
1. Miejsce wędrówki Izraelitów. (PUSTYNIA)
2. Naród Wybrany. (IZRAEL)
3. Syn Jakuba sprzedany przez braci. (JÓZEF)
4. Pokarm na życie wieczne. (EUCHARYSTIA)
5. Chleb z nieba. (MANNA)
6. Przykazanie (MIŁOR
CI) Boga i blix
niego.
7. 10 przykazań Bożych. (DEKALOG)
8. Góra, na której Abraham składał ofiarę z Izaaka. (MORIA)
9. Pokarm dla Izraelitów. (PRZEPIÓRKI)
10. Państwo, do którego udali się bracia Józefa, gdy zapano-
wał głód. (EGIPT)
Rozwiązaniem krzyżówki jest wyraz: PRZYMIERZE. Pro-
simy, by uczniowie wyjaS
nili sens tego słowa. Pomocą mogą
być jednostki: 48  Lud Boży i 50  Trwanie w przyjax
ni z Bo-
giem .
C. Zakończenie
Jaką prawdę Bóg objawia nam o przymierzu? Odpowiedzią Uzupełnij
luki
będą teksty biblijne umieszczone w teS
cie luk. Sprawdzamy
poprawnoS
ć rozwiązanego zadania, odsyłając uczniów do od-
powiednich jednostek w podręczniku.
 Jam jest (Pan, Bóg Twój ), który cię wywiódł z ziemi
(egipskiej), z domu niewoli  jednostka 48  Lud Boży .
 Wy będziecie mi królestwem kapłanów i ludem (S
więtym)
 jednostka 48  Lud Boży .
 Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew ma życie (wiecz-
ne), a ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym  jednostka 47
 Mojżesz i Izraelici .
 To jest (moje) przykazanie, abyS
cie się wzajemnie miło-
wali, jak (Ja) was umiłowałem  jednostka 50  Trwanie
w przyjax
ni z Bogiem .
3. Zeszyt ucznia
Temat: BÓG ZAWSZE WIERNY
ZAPROSZENI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy IV szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2002
68 VII. Bóg zawsze wierny swojemu przymierzu
Uczniowie wypisują z tekstu jednostki słowa lub wyrażenia,
które S
wiadczą o wiernoS
ci Boga. Powinny się znalex
ć nastę-
pujące: przymierze, manna, przepiórki, wywiódł z niewoli,
będziecie mi królestwem, wskrzeszę w dniu ostatecznym.
4. Praca domowa
Prosimy, by uczniowie zilustrowali jedno z wypisanych na
katechezie okreS
leń.
69
Spis treści
40. Ludzie Bożej nadziei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
41. Bóg przez Jezusa wyzwala człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
42. Jezus odpuszcza grzechy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
43. Czyny pokutne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
44. Bóg pragnie szczęścia człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
45. Abraham i Izaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
46. Jakub i Józef . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
47. Mojżesz i Izraelici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
48. Lud Boży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
49. Słuchamy głosu Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
50. Trwanie w przyjaz
ni z Bogiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
51. Bóg zawsze wierny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64