BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1
Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymskokatolickiej według
podręcznika nr AZ-12-01/1-12 zgodnego z programem nauczania nr AZ-1-01/1.
Recenzenci
Ks. dr Damian Bryl, Ks. dr Józef Kraszewski
Redakcja
Teresa Czarnecka, Ks. Władysław Kubik SJ
Zespół autorów
Ks. Krzysztof Biel SJ  Kraków Ks. Ryszard Lis  Rzeszów
Teresa Czarnecka  Bolesławiec Agnieszka Myszewska-Dekert  Kraków
Ewa Dybowska  Kraków Ks. Tadeusz Nosek  Kraków
Anna Duka  Katowice Edyta Polak  Rzeszów
Ewa DziaduS
 PrzemyS
l Barbara Rączka  Rzeszów
Beata Głowala  Rzeszów S. Margarita Sondej OSU  Kraków
S. Justyna KaraS
 PrzemyS
l Ks. Józef Stala  Tarnów
Ks. Władysław Kubik SJ  Kraków Iwona Szymusik  Rzeszów
Barbara Lis-Buczek  Rzeszów Beata Wawrzkiewicz  Kraków
Projekt okładki
Joanna i Piotr Panasiewicz
Projekt okładki
Joanna i Piotr Panasiewicz
Nihil obstat: Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego
ks. Krzysztof Dyrek SJ, prowincjał, Kraków, dn. 29 maja 2003 r., l.dz. 107/03.
� Wydawnictwo WAM " Księża Jezuici, Kraków 2003
� Studio INIGO  CD  2003
Wznowienie 2010
ISBN 978-83-7318-162-5
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26 " 31-501 KRAKÓW
tel. [phone] " faks 12 42 95 003
e-mail: [e-mail]
DZIAŁ HANDLOWY
tel. [phone] " faks 12 43 03 210
e-mail: [e-mail]
Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ:
http://WydawnictwoWam.pl
tel. [phone]
faks 12 62 93 261
Druk i oprawa:
Drukarnia Wydawnictwa WAM
ul. Kopernika 26 " 31-501 Kraków
wydawnictwowam.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody wydawcy nie można do podręcznika tworzyć
żadnych materiałów pomocniczych.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1
I
KONFERENCJE DLA RODZICÓW ZE WSTĘPEM
DLA KATECHETY
Konferencje zawarte w tym zeszycie przygotowaliS
my z myS
lą o kate-
chezie parafialnej. Mogą z nich korzystać katecheci i duszpasterze w cza-
sie spotkań i nabożeństw paraliturgicznych, a także potraktować jako ma-
teriały do homilii. Tematyka zgodna jest z programem przygotowania do
sakramentu pokuty i pojednania oraz Pierwszej Komunii S
więtej.
Każdy temat (podobnie jak w klasie pierwszej) zawiera dwie częS
ci:
Wstęp, czyli uwagi dla katechety oraz Konferencję dla rodziców, czyli prak-
tyczne wskazówki, co należałoby przekazać rodzicom dzieci przygotowu-
jących się do przyjęcia sakramentów pojednania i Eucharystii. OczywiS
cie
częS
ci stanowią całoS
ć. Katecheta sam wybiera treS
ci w zależnoS
ci od po-
trzeb.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2
1. W DRODZE DO NAJLEPSZEGO OJCA PRZEZ SYNA
Wstęp
W Jezusie Bóg objawił się w sposób definitywny i całkowity: dając lu-
dziom w darze swego własnego Syna, nie ma już nic, co mógłby sobie zare-
zerwować, ani też nic, co mógłby nam dać. Zasadniczą pewnoS
ć, którą żyje
KoS
ciół, odkrycie rozS
wietlające cały Nowy Testament, stanowi przekona-
nie, że życiem, S
miercią i zmartwychwstaniem Jezusa Bóg uczynił najwięk-
szy gest i że dzięki temu człowiek może mieć do Niego dostęp1.
Każdy może więc dotrzeć do Boga, będącego najlepszym Ojcem2 poprzez
Jego Syna Jezusa. Bóg jest w zasięgu ludzkich możliwoS
ci, dając nieustan-
nie dowody swojej potęgi, dobroci i miłoS
ci, w Osobie Chrystusa ofiaruje
się każdemu, kto tylko chce Go przyjąć3. Przyjęcie to wymaga jednak ze
strony człowieka konkretnego działania, dawania S
wiadectwa obecnoS
ci
Boga w swoim życiu.
Jezus i Ojciec
Jezus poprzez całe swoje życie ukazuje nam swojego Ojca. Jakże mo-
głoby być inaczej, jeS
li Bóg sam ukazał Go jako swego Syna, i to wybrane-
1
Por. hasło: J. BriŁre, Bóg, w: Słownik Teologii Biblijnej, pod. red. X. Leon-Dufour, Poznań
1990, s. 98.
2
Zob. KKK 239.
3
Por. tamże, s. 98.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1. W drodze do najlepszego Ojca przez Syna 3
go, zarówno podczas chrztu jak i przemienienia. Na górze Tabor, podobnie
jak nad Jordanem, rozległ się głos Ojca:  To jest mój Syn umiłowany, w któ-
rym mam upodobanie, Jego słuchajcie! 4.
Jezus objawia ludziom Ojca (np. Łk 10, 22; J 5, 19-47), który Go posłał,
aby każdy, kto w Niego uwierzy, miał życie wieczne i to w obfitoS
ci. Kto
bowiem przyjmuje Jezusa, przyjmuje także Tego, od którego On wyszedł
(por. Mt 10, 40 ). Nie ma zatem innej drogi do Boga, jak tylko przez Jego
Syna.
W Jezusie zaS
każdy człowiek staje się dzieckiem Boga i może w każ-
dej chwili wołać do Niego:  Abba, Ojcze . To synostwo człowieka jest
możliwe dzięki temu, że Jezus wcielił się w łonie Maryi Dziewicy, stając
się tym samym bratem wszystkich żyjących5 .
Różaniec S
wiadectwem życia Jezusa w Ojcu
W kontemplację oblicza Chrystusa nie można wejS
ć inaczej, jak słucha-
jąc w Duchu S
więtym głosu Ojca, bo  nikt nie zna Syna, tylko Ojciec (Mt
11, 27) i tylko Ojciec objawia tożsamoS
ć Syna (Mt 16, 17)6. Lecz, aby móc
przyjąć objawienie z wysoka, człowiek musi przybrać postawę słuchania,
a tylko doS
wiadczenie milczenia i modlitwy stwarza odpowiednie podłoże,
na którym może dojS
ć do prawdziwego i adekwatnego poznania Boga przez
Syna.
Ewangelie ukazują całe życie Jezusa od momentu poczęcia, aż do zmar-
twychwstania. W całej tej ziemskiej wędrówce Jezusa jest obecna także Jego
Matka, Maryja. Wielkim bogactwem dzisiejszego KoS
cioła jest więc dar
modlitwy różańcowej, która w całej swojej treS
ci jest skrótowym i esencjo-
nalnym przedstawieniem wydarzeń ewangelicznych, odnoszącym się do
tajemnicy wcielenia i odkupienia ludzi. Zatem, rozważając w modlitewnym
skupieniu tajemnice różańca (uzupełnione ostatnio tajemnicami S
wiatła),
człowiek pochyla się nad prawdą o Ojcowskiej miłoS
ci objawionej w Jego
Synu poprzez Ducha R
więtego.
4
Por. Anioł Pański z Papieżem Janem Pawłem II , Kraków1983, s. 396.
5
Tamże s. 397.
6
Por. Jan Paweł II: List Apostolski Rosarium Virginis Mariae, Kraków 2002.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4 I. Konferencje dla rodziców
Poprzez różaniec Maryja prowadzi nas do Jezusa
Ta, która powiedziała Bogu  tak , ukazuje ludziom drogę przychodze-
nia do Niego. Powtarzanie słów Modlitwy Pańskiej, a także pozdrowienia
anielskiego i wreszcie doksologii w modlitwie różańcowej, kieruje przecież
myS
li człowieka ku Stwórcy, który posłał swojego Syna i zesłał Ducha
R
więtego. Dokonało się jednak to wszystko dzięki temu, że Maryja przyję-
ła do swojego łona Zbawiciela S
wiata, stając się Błogosławioną między
niewiastami. Każda zatem tajemnica różańca jest przepełniona obecnoS
cią
Maryi. Nie byłoby zwiastowania, a potem wcielenia, gdyby Maryja nie
wyraziła zgody na działanie Boga w Jej życiu.
Różaniec jest modlitwą prostą, ale pełną treS
ci biblijnych, mającą ewan-
geliczny charakter. W niej rozważa się podstawowe wydarzenia zbawcze od
dziewiczego poczęcia, aż po wydarzenia paschalne i ukoronowanie Matki
Bożej. Jest uwielbieniem, a jednoczeS
nie błaganiem zanoszonym do Maryi,
aby wstawiała się za grzesznymi ludx
mi w każdej chwili życia i w godzinie
S
mierci7 .
Klękając wspólnie całą rodziną do modlitwy różańcowej, rodzice uka-
zują, podobnie jak Maryja, na sens i x
ródło oraz cel ludzkiego istnienia.
Konferencja dla rodziców
W zeszłym roku nasze dzieci na katechizacji w szkole i w parafii zapo-
znawały się przede wszystkim z misterium chrztu S
więtego. Mamy nadzie-
ję, że Państwo towarzyszyliS
cie im wówczas. RozważaliS
my wspólnie, czym
jest dar chrztu S
więtego: w jakich znakach się wyraża, w jaką rzeczywistoS
ć
nas wprowadza. Odpowiedzią niejako na tę rzeczywistoS
ć było zagłębianie
się w treS
ć modlitwy  Ojcze nasz . ZastanawialiS
my się także nad tym: do
czego zobowiązaliS
my się przez chrzest? Jaką odpowiedx
chcemy dać, ob-
darowującemu nas przez Syna w Duchu R
więtym Ojcu?
Nasza obecnoS
ć tutaj i teraz S
wiadczy o tym, że chcemy wspólnie pod-
jąć się przygotowania naszych dzieci do przyjęcia sakramentu pokuty i po-
jednania oraz Eucharystii. Pozornie jest oczywiste, dlaczego tu przyszliS
my.
7
Por. Anioł Pański z Papieżem Janem Pawłem II, Kraków 1983, s. 436.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1. W drodze do najlepszego Ojca przez Syna 5
A jednak warto to sobie na początku roku na nowo uzmysłowić, przemy-
S
leć raz jeszcze.
Jest to decyzja, która wynika z naszego przyjęcia daru Bożego. Tym
darem Bożym jest Ewangelia i Jezus Chrystus, który nam Ją przyniósł i dał
siebie samego.
Na co dzień żyjemy zajęci pracą, pochłaniają nas troski, kłopoty, a cza-
sem przeżywamy lepsze chwile... Czy wokół nas dostrzegamy więcej do-
bra, czy zła? Jedni odpowiedzą  zła , drudzy odwrotnie. Z niepokojem pa-
trzymy na nasze dzieci. Pragniemy, by zachowały uczciwoS
ć, dobro w so-
bie, a jednoczeS
nie martwimy się, czy poradzą sobie w tej rzeczywistoS
ci,
w której często przeciwieństwo uczciwoS
ci i dobra zdaje się sprzyjać szczę-
S
ciu i sukcesowi, triumfować. JesteS
my więc tutaj z naszymi dziećmi. Przy-
szliS
my do Chrystusa, jakbyS
my chcieli powiedzieć:  Panie, Ty jesteS
z na-
mi w dobrych i złych chwilach. Nie opuszczaj i tego dziecka, które przyją-
łeS
jako własne w chrzcie S
więtym .
Po co więc przyprowadziliS
my tu nasze dzieci? Kim jest Ten, któremu
je polecamy? Wierzymy, że to On sprawia, iż nasze codzienne trudy, nawet
gdy z powodu zmęczenia, trosk i obaw tego nie widzimy  mają sens. To
On nas chciał i pokochał. Zesłał swojego Syna i nie zostawił sobie niczego.
Przez ludzką drogę Boga, Jego życie, S
mierć i zmartwychwstanie, Bóg Oj-
ciec stał się dla nas dostępny. Nie tylko tutaj, w S
wiątyni, ale wszędzie. Bóg,
który stał się człowiekiem, uS
więcił każdą ludzką czynnoS
ć, potrzebę, pra-
cę, trud i odpoczynek. Ziemska droga Jezusa do Boga, Jego Ojca, uS
więca
nasze ludzkie życie.
Poznajemy tę drogę na kartach Ewangelii. Jest to Nowina o największej
i tak naprawdę jedynej nadziei człowieka, bo sięgającej poza skończone
życie doczesne. Co zrobić, aby nie zbłądzić na tej drodze, nie stracić z oczu
Przewodnika, nie pogubić się w złudnych nadziejach, które zawodzą? Trzeba
nam wpatrywać się w Tego, który prowadzi, w Jezusa Chrystusa. Słuchać
Jego słów uważnie na Mszy S
więtej i sięgać po Pismo R
więte w domu.
Modlić się wspólnie w S
wiątyni i w rodzinie, a także modlić osobiS
cie, w sa-
motnoS
ci. Trzeba otwierać się na potrzeby innych ludzi, bo gdy troszczymy
się o nich pamiętając  opatrujemy rany Chrystusa, Jemu okazujemy miłoS
ć.
I trzeba nam otwierać się na Jezusa, naszego Pana, w sakramentach, w któ-
rych daje siebie, szczególnie w sakramencie Eucharystii i pojednania.
Dzisiaj powiemy sobie krótko o jednej, szczególnej modlitwie, która nieja-
ko  streszcza Ewangelię - o różańcu. Dlaczego ta modlitwa jest taka cenna?
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
6 I. Konferencje dla rodziców
MyS
limy o dobru naszych dzieci i już teraz troszczymy się o to, z kim
się bawią i uczą. Wiemy, że jeS
li z kimS
często przebywamy, przyjax
nimy
się, rozmawiamy  nabieramy jego cech, zaczynamy używać podobnych
słów, naS
ladować jego gesty, postępować podobnie jak on. Dlatego pragnie-
my, by nasze dzieci miały godnych przyjaciół. Podobnie, idąc drogą tajem-
nic różańcowych, wpatrując się w kolejne wydarzenia życia, S
mierci i zmar-
twychwstania Jezusa, słuchając Jego słów i podziwiając Jego czyny  przyj-
mujemy Go niejako  w siebie , uczymy się Jego gestów i słów, stajemy się
podobni do Niego, żyjemy naprawdę z Nim.
Modlitwa różańcowa nie jest modlitwą  do Maryi . Jest modlitwą
 z Maryją . Tak jak Ona była z Jezusem przez całe życie, tak i my w tej mo-
dlitwie, razem z Jego Mamą, towarzyszymy Jezusowi od narodzenia aż po
S
mierć i zmartwychwstanie. Zachwycamy się tajemnicą Betlejem i kłania-
my się Mu przy żłóbku. Dziwimy się słowom starej Anny i Symeona. Szu-
kamy Jezusa i znajdujemy w S
wiątyni, by dowiedzieć się, że On przyszedł
od Ojca. Z wiarą przyjmujemy proroctwo Jana Chrzciciela:  Oto Baranek
Boży, który gładzi grzechy S
wiata , nasze grzechy. Przyjmujemy objawie-
nie Ojca, który pokazuje umiłowanego Syna podczas chrztu w Jordanie.
Radujemy się znakiem danym także nam, w Kanie Galilejskiej. Słuchamy
Jezusa, który naucza:  Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię . Z nadzie-
ją i uwielbieniem wpatrujemy się na górze Tabor w przemienionego Jezu-
sa, który jest naszym Przyjacielem i Panem. Przyjmujemy Jego ofiarę w Wie-
czerniku i na krzyżu. Czuwamy i modlimy się w Ogrójcu, który jakże czę-
sto jest naszym Ogrójcem niepewnoS
ci, zwątpienia i strachu w obliczu nie-
szczęS
ć. Cierpienie Jezusa ma sens, który przewyższa wszystko: wypływa
z miłoS
ci, miłoS
cią zwycięża S
mierć i zło. Stajemy olS
nieni S
wiatłem zmar-
twychwstania. Ufamy, że  choć Chrystus odszedł do nieba - jest tutaj, działa
przez swojego Ducha. Pan jest naszą Mocą, On nas pociesza i daje siły do
dalszej drogi.
To wszystko pokazuje nam Maryja: Ta, która przyjęła poselstwo Pana,
dzieliła się radoS
cią ze S
więtą Elżbietą i jest z Nim w niebie. Jest naszą Mamą
i Królową. Dlatego, jeS
li chcemy nasze dzieci doprowadzić do Boga, mó-
dlmy się razem z nimi modlitwą różańcową, zanurzając nasze nieporadne
słowa w oczyszczającym strumieniu Jej nieustannej modlitwy.
Na następnych spotkaniach mamy nadzieję podzielić się rozważaniami
o modlitwie zawierzenia, modlitwie, w której powierzamy Bogu Ojcu na-
sze kłopoty i radoS
ci. Ta modlitwa jest najlepszym wprowadzeniem do do-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1. W drodze do najlepszego Ojca przez Syna 7
brego rachunku sumienia i przygotowaniem do przyjęcia sakramentu pokuty
i pojednania. Będziemy także starali się zrozumieć, czym jest Msza S
więta
w naszym życiu.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
8
2. POWIERZANIE BOGU RADOR
CI I KŁOPOTÓW
Wstęp
Każdy człowiek, dorosły i dziecko, podejmując się różnych zadań życio-
wych powiązanych z pewnymi niebezpieczeństwami, a także przeżywając
codziennoS
ć z jej wszystkimi radoS
ciami oraz smutkami, odczuwa potrze-
bę oparcia, na które mógłby liczyć8. Tak jak dla małego dziecka pierwszy-
mi osobami, w których ma oparcie, są jego rodzice, opiekunowie, tak dla
chrzeS
cijanina tą Osobą jest Bóg, który w pełni objawia się w swoim Synu.
Zadaniem rodziców jest więc doprowadzenie swojego dziecka do tego
momentu, w którym będzie chciało i czuło potrzebę powierzania swoich
radoS
ci i smutków Jezusowi.
Ewangeliczne obrazy szukania pomocy u Jezusa
Gdy Jezus chodził po ziemi wS
ród ludzi, spotykał się z chorymi, cierpią-
cymi, opętanymi. Przychodzili do Niego z proS
bą, aby ich uwolnił od tego
ciężaru, by mogli normalnie żyć, żeby zaradził ich zmartwieniom. Np. ko-
bieta cierpiąca na krwotok przybliżyła się do Niego, żeby choć dotknąć Jego
płaszcza (Łk 8, 40-48). Setnik posłał do Niego starszyznę żydowską z proS
-
bą o uzdrowienie swojego sługi (Łk, 7, 1-10). Także Maryja zwróciła się do
swojego Syna z proS
bą w Kanie Galilejskiej (J 2, 3.) Tych wszystkich lu-
dzi, o których czytamy w Ewangelii, cechuje wielkie zaufanie do Osoby, od
8
Por. M.F. Lacan OSB, UfnoS
ć, w: Słownik Teologii Biblijnej, pod. red. X. Leon-Dufour,
Poznań 1990.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2. Powierzanie Bogu radoS
ci i kłopotów 9
której oczekują pomocy. Oni wierzą, że tylko Jezus może zaradzić ich ułom-
noS
ci, słaboS
ci. Są zarazem otwarci i gotowi na to, by przyjąć łaskę prze-
miany ich życia, by przyjąć uzdrowienie.
Jezus oczekuje i pragnie, aby każdy człowiek także i dziS
przychodził do
Niego ze wszystkim, co przeżywa  niezależnie od tego, czy są to chwile
radoS
ci, czy też przygnębienia, niezależnie od tego ile ma lat, dziewięć, czy
dziewięćdziesiąt dziewięć, czy jest samotny, czy też żyje w rodzinie, w mał-
żeństwie.
Modlitwa jako spotkanie i powierzenie Bogu radoS
ci i trosk
To przychodzenie do Jezusa w każdej chwili ludzkiego życia dokonuje
się na modlitwie. R
w. Teresa od Dzieciątka Jezus, którą cytuje Katechizm
KoS
cioła Katolickiego, pisała:  Modlitwa jest dla mnie wzniesieniem ser-
ca, prostym spojrzeniem ku Niebu, okrzykiem wdzięcznoS
ci i miłoS
ci za-
równo w cierpieniu jak i radoS
ci 9. Modlitwa jest niejako wzniesieniem
duszy do Boga. Podczas niej stoimy przed Jezusem w prawdzie ludzkiej
niemocy, bólu, rozpaczy, a także w porywie radoS
ci i szczęS
cia. Niezależ-
nie od tego, jaki byłby język modlitwy, jakie gesty by jej towarzyszyły, jest
ona spotkaniem Bożego i ludzkiego pragnienia10.
Najpełniejszą zaS
modlitwą, wyrażającą całą głębię powierzania się czło-
wieka Bogu i doS
wiadczania Jego Ojcowskiej MiłoS
ci, jest modlitwa Ojcze
nasz, którą pozostawił ludziom niejako w testamencie sam Jezus (Mt 6,
9-13). Podstawą jej jest prawda, że Bóg jest Ojcem w niebie, a człowiek Jego
dzieckiem. Zatem nieograniczone zaufanie i spontaniczne oddanie Bogu,
ustawiczne obcowanie ze swym Ojcem, szukanie w Nim opieki i pomocy
we wszelkich trudnoS
ciach i pokusach, winno być doS
wiadczeniem każde-
go chrzeS
cijanina11.
Tym bardziej potrzeba, aby rodzice, będący autorytetem dla swoich po-
ciech, razem z nimi klękali do modlitwy, dając S
wiadectwo tego, że faktycz-
nie Ojciec Niebieski kocha człowieka, każdy może do Niego bez obawy
przychodzić i powierzać mu swoje życie.
9
KKK 2559.
10
Por. tamże, 2559  2562.
11
Por. ks. J. Drozd SDS, Ojcze Nasz. Modlitwa Pańska, Katowice 1983, s.23.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
10 I. Konferencje dla rodziców
SkutecznoS
ć modlitwy
Rodzice pragną dla swojego dziecka wszystkiego tego, co w ich rozu-
mieniu jest najlepsze, pragną dla niego dobra. Jakże więc Bóg, który jest
najwspanialszym Ojcem, mógłby chcieć inaczej? Jezus, nawołując do wier-
noS
ci w modlitwie, mówił:  ProS
cie, a będzie wam dane (por. Łk 11, 9-11).
Jednakże w tej ojcowskiej miłoS
ci spełniania człowieczych próS
b jest wielka
Boża mądroS
ć. Ziemscy rodzice, kiedy dziecko zwraca się do nich z jakąS

proS
bą, której spełnienie w ich przekonaniu mogłoby przynieS
ć dziecku
skutek przeciwny ich dobru, odmawiają jej realizacji. Podobnie i Pan Bóg
czasem nie spełnia ludzkich próS
b, wie bowiem, że ich wypełnienie przy-
niosłoby człowiekowi szkodę, wbrew temu, co sam proszący o tym sądzi.
Nie znaczy to jednak, że proS
by nie zostały przez Boga wysłuchane. Poja-
wia się tutaj kolejne poważne zadanie dla rodziców, polegające na ukaza-
niu swoim dzieciom, że można i powinno się zwracać do Boga jako najlep-
szego Ojca w każdej sytuacji. Bóg pomaga, choć nie zawsze człowiek do-
strzega Jego działanie i nie musi być ono zgodne z oczekiwaniami człowie-
ka. Zwracanie się do Boga jest wyrazem ufnoS
ci, zawierzenia Jemu, a ta
relacja Ojca i dziecka potrzebuje zgody ze strony człowieka na to, by wy-
pełniała się Jego wola. Dlatego każdego dnia są powtarzane słowa: Bądx

wola Twoja jako w Niebie tak i na ziemi.
Bycie dzieckiem Bożym jest x
ródłem wszelkiej radoS
ci i szczęS
cia. Po-
jawiają się jednak momenty smutku zakłócające relację dziecięctwa. Ich
przyczyną jest grzech. Trzeba zatem, aby doroS
li i dzieci czuli potrzebę
przychodzenia do Boga wówczas, kiedy odejdą od Ojca, kiedy upadną. A jest
to możliwe wtedy, gdy w człowieku kryje się ta wewnętrzna pewnoS
ć, prze-
S
wiadczenie i wiara, że Bóg kocha całego człowieka, ze wszystkimi jego
problemami, grzechami, radoS
ciami i pragnie, aby to wszystko Mu powie-
rzył, tak jak to miało miejsce za życia Jezusa.
Konferencja dla rodziców
Modlitwa12 jest na pewno wyrazem naszej wiary, czyli naszego związ-
ku z Bogiem. Bez modlitwy nie ma mowy o  byciu chrzeS
cijaninem . Pod-
12
Patrz: G. Hansemann, Wychowanie religijne, Warszawa 1988.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2. Powierzanie Bogu radoS
ci i kłopotów 11
stawowe znaczenie dla modlitwy dziecka (bo o tym chcemy dzisiaj mówić)
ma to, czy modliło się w domu rodzinnym. Napomnienia katechety nie po-
mogą. Dziecko nie ma złej woli, ale żyje daną chwilą a wieczorem zapomi-
na o tym, co było rano na katechezie. Tylko wspólna wiara i modlitwa w ro-
dzinie może pomóc i niejako uzupełniać słabe jeszcze osobiste zaangażo-
wanie dziecka.
We wczesnym dzieciństwie trudno mówić o S
wiadomej modlitwie dziec-
ka. Ale gdy słyszy modlitwę bliskiej osoby, najczęS
ciej matki, np. przed za-
S
nięciem, gdy matka po tej modlitwie czyni gest znaku krzyża na czole dziec-
ka  łączy potem modlitwę z czymS
dobrym, z poczuciem bezpieczeństwa.
Gdy dzieci wyrosną z wieku niemowlęcego, trzeba podjąć wspólną
modlitwę. W niektórych rodzinach ktoS
z bliskich opiekunów, mama lub tata,
przychodzą wieczorem przed snem do pokoju dzieci i modlą się z nimi.
Dobrze jest, gdy rodzina wspólnie modli się, np. po kolacji, jeszcze przy
stole, gdyż póx
niej na ogół trudno jest wspólnie się zebrać.
Już dziecko w wieku przedszkolnym i na pierwszym etapie nauki szkol-
nej zdolne jest do medytacji. Być może pamiętamy, jak często dziecko oglą-
dało obrazki w ulubionej książce albo prosiło co wieczór o opowiadanie tej
samej bajki  czasem nawet poprawiając nas.  Wchłaniając jakby w sie-
bie znane obrazy, dziecko wciąż na nowo je odkrywa. Warto więc dać dziec-
ku Biblię z obrazami, opowiadać wydarzenia biblijne i historie z życia S
wię-
tych. Jest to prawdziwa modlitwa dziecka.
Dziecko modli się także przez działanie: gdy zapala S
wiecę, przygoto-
wuje miejsce modlitwy przynosząc Pismo R
więte, a wieku szkolnym czy-
tając je, przygotowując wieniec adwentowy itp. Trzeba jednak zawsze tłu-
maczyć sens tych działań, tak by dziecko było S
wiadome, że działania te są
jego  zwróceniem się do Boga.
Również ustna modlitwa w młodszych latach życia jest ważna. DoroS
li
mogą formułować jej treS
ć, a dziecko na wzór litanii może odpowiadać sta-
łymi wezwaniami. Nie wolno jednak nigdy zmuszać dziecka do mówienia
formuł na pamięć, gdy ono nie chce. Modlitwa gotowymi, stałymi wzorami
niesie niebezpieczeństwo bezmyS
lnoS
ci, która prowadzi do nudy. Należy
więc zachować odpowiednie proporcje między różnymi formami modlitwy.
Także modlitwa przed i po jedzeniu może być spontaniczna, niekoniecznie
z zachowaniem wyuczonej formuły.
JeS
li chodzi o treS
ć modlitw, najczęS
ciej popełnianym błędem w rodzi-
nach jest stosowanie prawie wyłącznie modlitwy proS
by. Na dodatek dziecko
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
12 I. Konferencje dla rodziców
uczy się tej  modlitwy w magicznej formie i zanosi takie proS
by, które
często są jego pragnieniami lub zachciankami, nie autentycznymi potrze-
bami. Dla dziecka młodszego nie są one szkodliwe, ale już dziecko w wie-
ku wczesnoszkolnym uważa, że taka modlitwa  nic nie daje i zostaje w nim
ten fałszywy obraz  nieskutecznoS
ci tak rozumianej, interesownej modli-
twy. Problemem takiej modlitwy nie jest jej jednostronnoS
ć  to znaczy brak
obok proS
by np. pozdrowienia, podziękowania, przeproszenia  ale zupeł-
ne niezrozumienie istoty modlitwy błagalnej. Zapewnienia Jezusa o wysłu-
chaniu zanoszonych modlitw rozumie się często jako danie człowiekowi
pewnego  S
rodka do spełniania jego własnych pragnień. Jest to fałszywe
rozumienie słów Jezusa. Powiedział On bowiem także:  Na modlitwie nie
bądx
cie gadatliwi jak poganie. Oni myS
lą, że przez wzgląd na swe wielo-
mówstwo będą wysłuchani. Nie bądx
cie podobni do nich. Albowiem wie
Ojciec wasz, czego wam potrzeba, wpierw zanim Go poprosicie (Mt 6, 7-
8). Możemy Go z ufnoS
cią prosić zgodnie z naszymi pragnieniami, nie za-
pominając o tym, że Ojciec wie, czego potrzebujemy naprawdę.
Imię w Biblii oznacza samą Osobę. Prosząc więc w imię Jezusa zawsze
będziemy wysłuchani, bo taka modlitwa oznacza wolę wypełnienia Jego
nauki i życia zgodnego z Jego posłannictwem, którego istotą jest wielbie-
nie Boga Ojca i wyzwolenie nas z grzechu, prowadzenie ku dobru. Modli-
twa błagalna jest więc szczerym przedstawianiem, a raczej  oddawaniem
z ufnoS
cią Bogu naszych potrzeb, lęków, niepokojów, win i bezradnoS
ci.
Wierzymy, że Bóg  bierze je w swoje ręce .
Taka modlitwa osobistej rozmowy z Bogiem jest bardzo ważna dla dziec-
ka. Dzieci potrafią z dużą łatwoS
cią modlić się w formie swobodnej rozmo-
wy z Bogiem. Od początku trzeba uczyć je, by opowiadały Bogu o tym, co
przeżywają, by dzieliły się radoS
ciami i kłopotami, swoimi sukcesami i klę-
skami, tym co się im nie udało. Jedną z najważniejszych potrzeb człowieka
jest poczucie, że jest akceptowany, kochany. Mówiąc Jezusowi o sobie,
dziecko uczy się, odkrywa, że jest przez Niego przyjmowane takie, jakie jest.
Że On może i chce mu pomóc, nawet gdy dziecko popełni coS
złego. Taka
relacja z Jezusem Chrystusem pomoże w przygotowaniu się do przyjęcia
Jego przebaczenia w sakramencie pojednania.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
13
3. PRZYGOTOWANIE DO RACHUNKU SUMIENIA
Wstęp
 Spowiadać się to przyjąć sakrament pokuty. A przyjąć sakrament po-
kuty, to spotkać Chrystusa i połączyć się z nim w tajemnicy Jego S
mierci
i Zmartwychwstania 13.
UroczystoS
ć pierwszego pełnego uczestnictwa we Mszy S
więtej poprze-
dza przystąpienie dziecka, także po raz pierwszy, do sakramentu pokuty i po-
jednania. Z tym faktem wiąże się wiele przeżyć i emocji. Dorosły człowiek
ma niejednokrotnie problem z wyznaniem swoich grzechów, bo przecież nie
jest łatwo przyznać się do swoich błędów i potknięć, mimo iż w sakramen-
cie tym spotyka miłującego Boga i otrzymuje przebaczenie. Tym bardziej
dziecko może mieć pewne opory i dylematy, gdyż pierwszy raz w życiu
będzie doS
wiadczać takiego spotkania z Jezusem. Jest więc bardzo ważne,
jak dziecko zostanie przygotowane do niego, a nieodzowną i niezastąpioną
pomocą w tym względzie jest postawa rodziców i ich osobiste S
wiadectwo.
Obraz w przypowieS
ci o synu marnotrawnym
Znana jest zapewne przypowieS
ć o miłosiernym ojcu. Obrazuje ona po-
stawę Boga, który spotyka się z człowiekiem w sakramencie pojednania.
Spotkanie to jest więc relacją osób na płaszczyx
nie miłoS
ci, przebaczenia
i prawdy. Syn marnotrawny opuS
cił swojego ojca, aby szukać szczęS
cia
13
Michel Quoist , Modlitwa i czyn, Warszawa 1990, s. 356.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
14 I. Konferencje dla rodziców
w S
wiecie. Jednakże wszystkie jego plany runęły w gruzach. Wtedy zasta-
nowił się nad swoim życiem i dokonał gruntownej refleksji, która dopro-
wadziła go do decyzji o powrocie. Zapewne wiele musiała go ona koszto-
wać, bo wymagała stanięcia w pokorze, ze S
wiadomoS
cią, po ludzku rzecz
biorąc, przegranej. Jakież było jego zdziwienie, gdy zobaczył na drodze ojca.
Strach i wszelkie obawy minęły, mógł wyznać swoje winy, bo w osobie ojca
spotkał się z przebaczającą miłoS
cią. Każdy dorosły człowiek, a tym bar-
dziej dziecko, tak jak ów syn  z przekonaniem i wiarą w miłoS
ć Bożą  wi-
nien podążać na spotkanie z Jezusem .
Do tego spotkania trzeba się jednak przysposobić, podobnie jak uczynił
to syn. Tym przygotowaniem jest rachunek sumienia
Rachunek sumienia
Rozrachunku dokonuje się zazwyczaj po skończeniu jakiejS
czynnoS
ci,
pracy. Rachunek sumienia winien mieć miejsce w każdym człowieku w ci-
szy wieczoru, przed zaS
nięciem, po przebytych doS
wiadczeniach minione-
go dnia14. Bardzo ważna jest wówczas atmosfera otoczenia, w którym się
go czyni. Potrzebne jest wyciszenie, możliwoS
ć skupienia, poczucie bezpie-
czeństwa, akceptacji. Rodzice powinni się więc postarać o to, aby dziecko
miało wówczas zapewniony spokój, przyjazne miejsce. Ważnym jest fakt
ich obecnoS
ci w pobliżu, ażeby dziecko w razie jakiS
wątpliwoS
ci mogło się
do nich zwrócić o pomoc. Istotna jest też wczeS
niejsza rozmowa rodziców
z dzieckiem na temat potrzeby, sposobu i ważnoS
ci przeprowadzania rachun-
ku sumienia. Mogą się tutaj oprzeć na własnym doS
wiadczeniu, wówczas
dziecko będzie mogło mieć poczucie zrozumienia i wsparcia z ich strony.
Sakrament pojednania
Jest to wyjątkowy moment, kiedy człowiek po raz pierwszy podchodzi
do kratek konfesjonału, aby tam powiedzieć Jezusowi, którego uobecnia
kapłan, wszystkie swoje przewinienia, grzechy. Towarzyszy temu bardzo
duże napięcie emocjonalne (choć podobnie jest za każdym razem), bo prze-
cież wypowiadane jest to, co człowiek x
le czyni, co nie pokazuje go w do-
14
Por. Gerard W Huges, Rachunek sumienia - codzienne nawracanie, W drodze (1995) nr 9
(265) s. 106.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
3. Przygotowanie do rachunku sumienia 15
brym S
wietle. Syn z przypowieS
ci także przeżywał lęk, obawę. Musiał prze-
cież uznać swoją ułomnoS
ć i grzesznoS
ć. Jednakże w spotkaniu z ojcem
doS
wiadczył uzdrowienia, przebaczenia, uwolnienia i miłoS
ci bez granic.
Podobne uczucia towarzyszą dziecku i dorosłemu po spotkaniu z Jezusem
w sakramencie pojednania. Ważne jest więc, aby dziecko wczeS
niej widziało
najbliższe mu osoby przystępujące do tego sakramentu, a gdy jest to możli-
we, aby razem w nim uczestniczyły. Sakrament pokuty jest wyrazem miło-
S
ci Boga do człowieka, ma przy tym charakter wspólnotowy, bo przez grzech
oddalamy się od Boga i tym samym zrywamy więzi łączące nas ze współ-
braćmi15.
Ojciec czekał na syna marnotrawnego, żeby mu przebaczyć, ale trzeba
było, aby syn zechciał przyjS
ć16. Podobnie Bóg czeka na każdego człowie-
ka, gdyż szanuje jego wolnoS
ć, ale trzeba, aby ludzie przychodzili do Nie-
go, tym bardziej dzieci, ze wszystkimi troskami, smutkami, z tym co ich
przygniata, boli  i wypowiadali to wszystko z głębi serca, mając tę pew-
noS
ć, ufnoS
ć oraz głębokie przeS
wiadczenie, że spotykają się z najlepszym
Ojcem, który pragnie przytulić swoje dzieci do serca.
Kiedy człowiek zostaje uwolniony od wszelkiego ciężaru, grzechu, prze-
pełnia go pokój, miłoS
ć i radoS
ć mająca swe x
ródło w spotkaniu z miłosier-
nym Ojcem  pozostaje wspólne S
więtowanie, tak jak to miało miejsce
w przypowieS
ci. Jaki przebieg to rodzinne S
więtowanie będzie miało, zale-
ży w dużym stopniu, a raczej przede wszystkim, od rodziców dziecka.
Konferencja dla rodziców
Co jest najważniejsze w przygotowaniu bezpoS
rednim do sakramentu
pokuty i pojednania? Wiemy, że najważniejszym warunkiem przystąpienia
do spowiedzi jest żal za grzechy. Nie chodzi tu tylko o stan uczuciowy, choć
żal łączy się z uczuciem smutku, poczuciem jakiejS
przegranej z powodu
zawodu, jaki sprawiamy Bogu, innym i sobie. W podejS
ciu do własnej winy
chodzi o nasze ogólne nastawienie, o naszą postawę względem grzechu:
żałujemy, czyli jesteS
my gotowi odwrócić się od grzechu, brzydzimy się nim
i pragniemy wrócić do Boga.
15
Por. KKK 545
16
Por. M. Quoist, Modlitwa i czyn, dz.cyt. s.358.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
16 I. Konferencje dla rodziców
Być może sami z doS
wiadczenia wiemy, jak różnie ludzie podchodzą do
swoich grzechów. Są tacy, którzy poddają się złym skłonnoS
ciom, przeko-
nani, że to oni sami decydują o tym, co jest dobre, a co złe, i nie odnoszą
swojego postępowania do relacji z innymi ludx
mi i Bogiem. Wielu uS
wia-
damia sobie grzesznoS
ć, ale nie daje sobie rady ze skłonnoS
cią do grzechu
i popada w rezygnację, sądząc, że nic się nie da zrobić. W pewnym sensie
godzą się z grzechem. I są tacy, którzy nie poddają się, zawsze chcą na nowo
podjąć wysiłek walki z grzechem, próbę odwracania się od złych skłonno-
S
ci. Ci ostatni mają w sobie dyspozycję do przystąpienia do sakramentu po-
kuty. Idą po pomoc do Chrystusa. Wiedzą, że zawsze mogą na Niego liczyć,
że On zawsze na nowo ich przyjmie i będzie swoją łaską towarzyszył ich
wysiłkom, wspierał je. WłaS
nie ten podstawowy wybór dobra, gotowoS
ć do
ciągłego odwracania się od zła, jest gotowoS
cią do przystąpienia do sakra-
mentu pojednania. Podtrzymywaniu tej gotowoS
ci służy codzienny rachu-
nek sumienia, wieczorne przemyS
lenie dnia i przeproszenie Boga. Do takiej
wieczornej modlitwy z dzieckiem serdecznie Państwa namawiamy. Jest to
najlepsze przygotowanie do rachunku sumienia przed spowiedzią. Pamię-
tajmy, że rachunek sumienia jest przede wszystkim modlitwą. Samo wyli-
czanie grzechów nie stanowi o jego wartoS
ci.
Przygotowanie do rachunku sumienia jest więc procesem. Wielką rolę
w nim odgrywa kształtowanie postawy człowieka, który nie boi się praw-
dy. Także prawdy o sobie. Czasem nam dorosłym trudno przyznać się do
popełnionych przewinień. Jednak prawda wyzwala z nich. Prawda ma to do
siebie, że niejako żyje własnym życiem, ma w sobie moc Boską i do Boga
zmierza. Nie trzeba jej  podtrzymywać przy życiu, tłumaczyć się z niej.
Jezus powiedział o sobie:  Ja jestem drogą i prawdą i życiem (J 14, 6b).
Kłamstwo natomiast jest czymS
przeciwnym. Kłamstwo trzeba karmić ko-
lejnymi kłamstwami i oszustwami, by mogło żyć. Kłamstwo jest martwe
samo w sobie. Bez  pożywienia , jakim jest zło, kłamstwo umiera. Im bar-
dziej zabrniemy w oszustwo, tym trudniej się od niego wyzwolić. Trudniej
się przyznać do prawdy. Człowiek przestaje być wolny  kieruje się zamy-
słem dalszego karmienia kłamstwa, karmienia zła.
Do rachunku sumienia potrzebna jest postawa życia w prawdzie. Jest to
 rachunek duszy , zastanowienie się nad tym, co jest nieprawdą, fałszem
w nas samych. Przyznanie się do winy jest bolesne. Jeżeli dziecko podej-
muje wysiłek życia w prawdzie, odkrywa na nowo życiodajną moc, życie
w Bogu. Jezus wyzwala nas z zakłamania. Jezus nie jest w sakramencie
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
3. Przygotowanie do rachunku sumienia 17
pokuty sędzią ani katem, nie chce nas poniżyć ani ukarać. Jest naszym Pa-
nem, ale i najlepszym Przyjacielem, Opiekunem, który w pełni nas rozumie
i w pełni wybacza nam nasze grzechy. Pomóżmy zatem dzieciom bez lęku
stanąć przed konfesjonałem.
Możemy także pomóc dziecku w przygotowaniu rachunku sumienia
bezpoS
rednio przed spowiedzią. Dążmy do tego, by nie było to wyliczanie
grzechów, lecz raczej opis tego, w czym poczuwają się do winy. Sama spo-
wiedx
jest wtedy rozmową, w której dziecko swoimi słowami opowie, co
złego uczyniło i jakie dobro zaniedbało. Już przed przystąpieniem do spo-
wiedzi można wskazać dziecku, jak może czynić pokutę: za lenistwo  może
wykonać szczególnie dokładnie jakąS
pracę, np. bardzo starannie odrobić
lekcje lub odkurzyć pokój, za kłótnię  porozmawiać serdecznie z daną
osobą, za sprawienie przykroS
ci  prosić o wybaczenie. Jest to już próba
zadoS
ćuczynienia Bogu i blix
niemu, która wyraża postawę nawrócenia.
Warto, by dziecko swoimi słowami poprosiło Boga o pomoc w rachun-
ku sumienia. Taka modlitwa jest wyznaniem naszej wiary w to, że On cze-
ka na nas jak kochający ojciec na syna marnotrawnego, że chce nas przyjąć
i wziąć radoS
nie w swoje objęcia, bez wypominania i pretensji. Jest wyra-
żeniem naszej ufnoS
ci, że w sakramencie pojednania Bóg przebacza nam
i gładzi nasze grzechy, puszcza je w niepamięć.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
18
4. WIARA W OBECNOR
Ć JEZUSA POD POSTACIAMI
CHLEBA I WINA
Wstęp
Spotkanie człowieka z Bogiem jest możliwe jedynie wtedy, gdy człowiek
potrafi zawierzyć Bogu. WłaS
nie dzięki wierze S
w. Elżbieta potrafiła roz-
poznać przebywającego w łonie Maryi Jezusa i przyjąć jego łaskę. Również
dzięki wierze pasterze i Mędrcy ujrzeli w małym Dziecięciu Zbawiciela
S
wiata oddając Mu głęboki hołd. Wiara Elżbiety, pasterzy oraz Mędrców
sprawiła, że ci ludzie spotkali się z Jezusem Zbawicielem i to spotkanie miało
wpływ na ich życie. Dzisiaj człowiek najpełniej może się spotkać z Jezu-
sem w Eucharystii. Warunkiem umożliwiającym to spotkanie jest również
wiara. Dlatego trzeba tę sprawę bardzo uS
wiadamiać dziecku przygotowu-
jącemu się do pierwszego pełnego uczestnictwa we Mszy S
więtej i poma-
gać mu kształtować postawę wiary.
Eucharystia jako obecnoS
ć Chrystusa
Eucharystia jako x
ródło i szczyt całego życia chrzeS
cijańskiego zajmuje
centralne miejsce w historii zbawienia. Jest sakramentalnym przeżywaniem
Ostatniej Wieczerzy, S
mierci, zmartwychwstania i wniebowstąpienia Chry-
stusa. To nie tylko pamiątka, ale przede wszystkim żywa rzeczywistoS
ć
zapraszająca do udziału. Nie jest łatwo człowiekowi, a tym bardziej dziec-
ku, pojąć wielkoS
ć tej tajemnicy. Wymaga ona wiary i to mocnej wiary, która
rodzi się z bliskoS
ci bycia z Panem Jezusem17.
17
Por. E. Staniek, W trosce o umiłowanie Eucharystii, Kraków 1998, s. 28.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4. Wiara w obecnoS
ć Jezusa 19
Ojciec R
więty Jan Paweł II, nauczając o Eucharystii, okreS
la ją jako  ta-
jemnicę wiary, przed którą można jedynie uklęknąć w uwielbieniu, milcze-
niu i podziwie18.
Człowiek nie może inaczej uczestniczyć w tej tajemnicy, jak tylko przez
dogłębne poznanie Jezusa Chrystusa i otwarcie się na to, co przekracza jego
zmysły. Katecheza przychodzi dziecku z pomocą, ukazując Eucharystię jako
sakrament bliskoS
ci Boga, który zapragnął wejS
ć w historię człowieka.
Rodzice, współpracując z katechetą, mogą na co dzień pomagać dziecku
w kształtowaniu wiary koniecznej do przyjęcia tej tajemnicy.
Kształtowanie wiary w obecnoS
ć Jezusa pod postaciami chleba
i wina
Jezus dając siebie jako duchowy pokarm domaga się wiary. Powiedział
bowiem sam o sobie:  Jam jest chleb życia. Kto do mnie przychodzi nie
będzie łaknął, a kto we mnie wierzy nigdy pragnąć nie będzie (J 6, 35).
Wiara polega na tym, że wierzy się w to, czego się nie widzi. Dlatego Pan
Jezus powiedział do S
w. Tomasza:  Błogosławieni [szczęS
liwi], którzy nie
widzieli, a uwierzyli (J 20,29). Katechizm KoS
cioła Katolickiego stwier-
dza, że  Przez wiarę człowiek poddaje Bogu całkowicie swój rozum i swo-
ją wolę. Całą swoją istotą człowiek wyraża przyzwolenie Bogu Objawicie-
lowi. Pismo R
więte odpowiedx
człowieka objawiającemu się Bogu nazywa
�posłuszeństwem wiary 19.
WłaS
ciwe wprowadzenie w S
wiadome i czynne uczestnictwo we Mszy
S
więtej musi być poprzedzone budzeniem i kształtowaniem wiary w obec-
noS
ć Pana Jezusa pod postaciami chleba i wina. JeS
li dziecko uwierzy, że
Pan Jezus prawdziwie jest obecny podczas sprawowania Eucharystii, to nie
będzie miało większych trudnoS
ci, aby właS
ciwie zachować się na Mszy
S
więtej i nie będzie z niecierpliwoS
cią oczekiwało na wyjS
cie z koS
cioła.
Budzenie i rozwijanie wiary nie jest zadaniem łatwym, ani też nie jest ak-
tem jednorazowym, lecz procesem wymagającym wysiłku zarówno od
wychowawców, jak i od samego dziecka. Należy stopniowo wprowadzać
dzieci w S
wiat znaków widzialnych, aby poprzez nie prowadzić dziecko do
rzeczywistoS
ci niewidzialnej  do Jezusa Chrystusa ukrytego w tych zna-
18
Jan Paweł II naucza, Ciało i Krew Chrystusa, wybór: A. Sujka, Kraków 1997, s. 29.
19
KKK 143.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
20 I. Konferencje dla rodziców
kach. W tym celu trzeba często rozmawiać z dzieckiem o tym, co się dzie-
je, czego Jezus dokonuje podczas Mszy S
więtej. Dobrze jest odwoływać się
do znanych dziecku tekstów Pisma R
więtego przybliżających Ostatnią Wie-
czerzę Jezusa z uczniami i uS
wiadamiać, że Pan Jezus w czasie Mszy S
wię-
tej również przemienia chleb w swoje Ciało i wino w swoją Krew. O tej
obecnoS
ci Jezusa w Eucharystii pisze Ks. J. GrzeS
kowiak powołując się na
papieża Pawła VI. OkreS
la on Eucharystię jako dar osoby Jezusa dla czło-
wieka. Chleb i wino na skutek przemiany stają się nową rzeczywistoS
cią 
są wypełnione osobową obecnoS
cią Jezusa Chrystusa20. ObecnoS
ć ta, jak już
wspomniano powyżej, jest wielką tajemnicą, którą można przyjąć tylko
w wierze. WłaS
nie postawa rodziców uczestniczących we Mszy S
więtej,
nacechowana wiarą i czcią wobec Jezusa ukrytego pod postaciami chleba
i wina, pomoże dziecku rozwijać i umacniać podobną postawę. US
wia-
domienie obecnoS
ci Jezusa pod postaciami chleba i wina pobudza człowie-
ka do wiary, dziękczynienia i uwielbienia.
Wprowadzając dziecko do pierwszego pełnego uczestnictwa we Mszy
S
więtej trzeba je uwrażliwić nie tylko na niezbędnoS
ć wiary, ale także po-
trzebę wdzięcznoS
ci i uwielbienia Boga za Jego obecnoS
ć.
Eucharystia  dziękczynieniem i uwielbieniem
Już od II wieku Pamiątkę Ostatniej Wieczerzy nazywano Eucharystią 
dziękczynieniem, bo ona w sposób najpełniejszy wyraża miłoS
ć Boga i to
wszystko, co Bóg dla ludzi czyni21. Niedzielna Msza S
więta jest godziną
wspólnego dziękczynienia Bogu za Jego dary i dlatego udział w niej stano-
wi ważny wykładnik kultury religijnej człowieka i wspólnoty, która gromadzi
się wokół ołtarza22.
Papież Jan Paweł II stwierdza, że wdzięcznoS
ć ma być cechą charaktery-
styczną każdego chrzeS
cijanina. Jej brak w życiu człowieka jest czymS
bar-
dzo smutnym, jest swego rodzaju niesprawiedliwoS
cią, zamknięciem serca23.
Najważniejszym powodem do składania Bogu wdzięcznoS
ci jest Jezus
Chrystus. To radosne dziękczynienie w sposób szczególny wyraża się pod-
20
Por. J. GrzeS
kowiak, Oto wielka tajemnica wiary, Poznań 1987, s. 143.
21
Por. M. Nowak, Żyć Mszą R
więtą, Kalwaria Zebrzydowska 1993, s. 102.
22
E. Staniek, Bogactwo i piękno S
wiata łaski, Kraków 2003, s. 84.
23
Por. Jan Paweł II naucza, dz. cyt., s. 98.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4. Wiara w obecnoS
ć Jezusa 21
czas sprawowania Eucharystii, poprzez którą najpełniej okazywana jest
wdzięcznoS
ć Bogu za Jego obecnoS
ć. Wyraża ją hymn mszalny  Chwała na
wysokoS
ci Bogu .
Motyw uwielbienia Boga i dziękczynienia zawarty został w darach skła-
danych podczas Mszy S
więtej. Jezus do swojej bezkrwawej ofiary użył chle-
ba i wina  owocu ziemi i pracy ludzkiej. W ten sposób włączył w swoją
ofiarę pracę ludzką, czyniąc ją doskonałym uwielbieniem Boga. Dziękczy-
nienie osiąga swój szczyt w Modlitwie eucharystycznej. Rozpoczyna ją
prefacja, w której wyrażamy wdzięcznoS
ć za całe dzieło zbawienia doko-
nujące się w Eucharystii.
Trzeba uS
wiadamiać dzieciom, że Msza S
więta jest ofiarą dziękczynie-
nia. Uczestniczący we Mszy S
więtej łączą się z ofiarą Jezusa przez pracę nad
sobą zmierzającą do upodobnienia się do Jezusa. Troska o to, aby w codzien-
nym życiu naS
ladować Pana Jezusa, będzie najpiękniejszym dziękczynie-
niem i uwielbieniem Boga. Każda prefacja włącza w uwielbienie Boga niebo
i ziemię: człowiek niejako użycza swego głosu całemu S
wiatu i wysławia
Stwórcę, S
piewając:  R
więty, R
więty, R
więty .
Msza S
więta jest najdoskonalszym uwielbieniem Boga, bo w niej sam
Jezus Chrystus razem ze zgromadzonym ludem oddaje czeS
ć Ojcu. Dobre,
owocne uczestniczenie we Mszy S
więtej domaga się zatem mocnej wiary
w obecnoS
ć Jezusa pod postaciami chleba i wina oraz S
wiadomoS
ci, że
uczestniczący we Mszy S
więtej mogą razem z Jezusem dziękować Bogu za
Jego MiłoS
ć i uwielbiać wielkoS
ć i S
więtoS
ć Boga. Gdy umiemy dziękować
Bogu, potrafimy także okazywać wdzięcznoS
ć ludziom, a to pogłębia wza-
jemną miłoS
ć. JeS
li członkowie rodziny umieją sobie nawzajem dziękować,
ich kultura roS
nie i promieniuje daleko poza progi ich domu24 . Kształtowa-
nie postawy wiary i wdzięcznoS
ci jest ważnym zadaniem katechety i rodzi-
ców, a zarazem istotnym warunkiem właS
ciwego przeżywania Eucharystii.
Konferencja dla rodziców
Wiemy na ogół, czego potrzebuje nasze dziecko, aby mogło godnie przy-
jąć Komunię S
więtą. Warunkiem jest wiara i wola przyjęcia Komunii,
24
Tamże.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
22 I. Konferencje dla rodziców
a u dzieci trochę starszych i zdolnych do rozeznania, S
wiadomoS
ć, że nie po-
pełniły grzechu ciężkiego.
Wiara dotyczy podstawowej S
wiadomoS
ci, rozumienia, że pod postacią
chleba i wina, w Ciele i Krwi, obecny jest cały, żywy, zmartwychwstały
Jezus Chrystus. Wola, to pragnienie dziecka, choć jeszcze na poziomie opar-
tym na uczuciu ( bo ja kocham Pana Jezusa ), przyjęcia Chrystusa pod
postacią eucharystyczną.
Dziecko przystępujące do Komunii S
więtej ma też wiedzę, że są grze-
chy ciężkie i lekkie. Wie, że Komunia S
więta gładzi lekkie grzechy, jednak
regularnie trzeba się z nich spowiadać, by nie pogrążyły nas w zniechęce-
niu i nie oddaliły od Boga. Ważne, by dziecko praktykowało wieczorny ra-
chunek sumienia, przepraszało Boga za złe postępowanie, starało się prze-
prosić tych, których skrzywdziło albo niesłusznie sprawiło przykroS
ć 
i wyrażało w ten sposób swoją gotowoS
ć do życia blisko Jezusa Chrystusa
i przyjmowania Go w Komunii. Nie może być tak, że dziecko zaraz po Pierw-
szej Komunii S
więtej przestaje przystępować do tego sakramentu, przestra-
szone, że popełni blux
nierstwo, bo np. użyło brzydkiego wyrazu albo pod-
stawiło nogę koledze. Trzeba od początku zwracać uwagę dziecka na akt
pokuty na początku Mszy S
więtej, by było S
wiadome, że przez słowa tej
modlitwy przepraszamy Boga i blix
nich i prosimy o wybaczenie, którym sam
Jezus obdarza nas w Komunii.
Warunkiem godnego udziału w Eucharystii jest więc rozumienie i współ-
udział w liturgii. Praktyka wykazuje, że dzieci lepiej rozumieją i chętniej
uczestniczą w liturgii słowa. Liturgia eucharystii jest dla nich trudniejsza
do zrozumienia, a przede wszystkim do S
wiadomego uczestnictwa w niej.
Co może zrozumieć dziecko, które w pełni uczestniczy w Eucharystii,
a co sprawia mu trudnoS
ć?
Trudno zrozumieć dziecku, że Msza S
więta jest ofiarą. Przede wszyst-
kim dlatego, że nie rozumie słowa  ofiara , nie ma pojęcia o znaczeniu ofiary
kultycznej. Samo słowo kojarzy mu się z wysiłkiem, który wzbudza niechęć,
a w każdym razie z czymS
ciemnym i mrocznym. Niemniej można dziecku
tłumaczyć, że Jezus, obecny pod postacią chleba i wina, w momencie prze-
mienienia jest niejako podniesiony, jak na krzyżu. Można i trzeba nawiązy-
wać do Ostatniej Wieczerzy, jako wspólnej uczty pożegnalnej, która zapo-
wiada mękę, S
mierć i zmartwychwstanie. Msza S
więta jest pamiątką, uobec-
nieniem tej Ostatniej Wieczerzy oraz miłoS
ci zwycięskiej okazanej w S
mierci
i zmartwychwstaniu. Jezus jest obecny wS
ród nas.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4. Wiara w obecnoS
ć Jezusa 23
Łatwiej zrozumieć i przyjąć dziecku Mszę S
więtą jako Eucharystię, czyli
ucztę dziękczynną, S
więtowanie zmartwychwstania Pana Jezusa. R
więtowa-
nie jest wyrazem radoS
ci i wdzięcznoS
ci Bogu za Jego dary: zbawienie,
Komunię S
więtą.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
24
5. UROCZYSTOR
Ć PIERWSZEGO PEŁNEGO
UCZESTNICTWA WE MSZY R
WIĘTEJ
PRZEŻYWANA W RODZINIE
Wstęp
Uczestniczenie dziecka po raz pierwszy w sposób pełny we Mszy S
wię-
tej jest dla całej rodziny, a zwłaszcza dla rodziców, bardzo doniosłą uroczy-
stoS
cią. Samo dziecko również powinno przeżywać to S
więto jako wyjąt-
kowe w jego życiu. Także przystąpienie pierwszy raz do spowiedzi, na ogół
krótko przed dniem Pierwszej Komunii S
więtej, jest wielkim przeżyciem,
które trzeba w rodzinie zaznaczyć.
Dla stworzenia prawdziwie religijnego klimatu przeżycia przez dziecko
i jego rodzinę uroczystoS
ci pierwszego pełnego uczestnictwa we Mszy S
wię-
tej potrzebne jest staranne przygotowanie, które może przebiegać w różny
sposób. W tej konferencji podam jedną z wielu propozycji. Pragniemy, aby
ona pobudziła inicjatywy rodziców do znalezienia jak najlepszych sposo-
bów, aby uroczystoS
ć pierwszego pełnego uczestnictwa dziecka we Mszy
S
więtej była dla niego samego i dla całej rodziny wspaniałym S
więtowaniem
oddziaływującym na dalsze życie.
Konferencja dla rodziców
Proponowane w tej konferencji przygotowanie do uroczystoS
ci Pierw-
szej Komunii S
więtej w rodzinie (a także do przystąpienia dziecka po raz
pierwszy do spowiedzi) obejmuje kilka etapów.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
5. UroczystoS
ć pierwszego pełnego uczestnictwa we Mszy S
więtej 25
Tworzenie klimatu religijnego w codziennym życiu rodziny
Zagadnienie zawarte w tym temacie jest bardzo szerokie i nie da się go
wyczerpać w ciągu kilku minut. Będą to znowu pewne sugestie pobudzają-
ce do poszukiwań innych rozwiązań, może bardziej owocnych.
Wydaje się, że bardzo ważną rolę odgrywają rozmowy dotyczące ocze-
kiwanej uroczystoS
ci. Matka może np. uS
wiadomić dziecku, że przyjęcie
Pana Jezusa pod postaciami chleba i wina jest największym darem dla czło-
wieka. Nie należy w rozmowie z dzieckiem mówić skrótami  np.  przyj-
mujemy Jezusa w chlebie i winie , ale przyjmujemy Pana Jezusa pod po-
staciami chleba i wina. Przy tej okazji można powiedzieć dziecku, że ono
już miało udział w tym wielkim darze, kiedy było w łonie Mamusi, wów-
czas, gdy przyjmowała ona Komunię S
więtą. I dobrze będzie, jeS
li rodzice
z dzieckiem podziękują Bogu za ten dar.
Bardzo ważną rolę w tworzeniu klimatu wiary stanowi wspólna modli-
twa rodzinna, która pomaga dziecku kształtować właS
ciwy obraz Boga.
Dziecko widząc, jak jego rodzice modlą się, proszą Boga, wielbią, dziękują
i przepraszają  najlepiej poznaje wspaniałoS
ć oraz miłoS
ć Boga.
Podobną rolę spełnia wspólna lektura religijna, zwłaszcza Pisma R
wię-
tego, połączona z wyjaS
nieniem i odniesieniem do życia.
Uczestnictwo we Mszy R
więtej
Dziecko, które widzi swoich rodziców uczestniczących w pełni we Mszy
S
więtej, najlepiej przygotowuje się do własnego uczestnictwa, gdyż ze swej
natury pragnie naS
ladować rodziców. Ważną rolę odgrywa w tym względzie
przygotowanie rodziców i dziecka do udziału we Mszy S
więtej, np. przez za-
poznanie się z czytaniami mszalnymi, przygotowanie darów w sensie ducho-
wym i materialnym itp. Dobrze jest też po powrocie do domu porozmawiać
z dzieckiem na temat czytań, homilii, S
piewanych pieS
ni oraz innych gestów
i znaków liturgicznych. JeS
li dziecko chodzi samo na Mszę S
więtą szkolną, to
ta troska rodziców o jego uczestnictwo powinna być jeszcze większa.
Przygotowanie dziecka do przyjęcia sakramentu pokuty
Przede wszystkim dokonuje się ono przez uS
wiadomienie dziecku wiel-
koS
ci tego sakramentu i jego istoty, ale o tym mówiliS
my już na poprzed-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
26 I. Konferencje dla rodziców
nich spotkaniach. DziS
zastanowimy się tylko, jak przeżyć ten dzień razem
z dzieckiem.
Omawiając temat przeżywania pierwszego pełnego uczestnictwa we
Mszy S
więtej trzeba mocno podkreS
lić, że dziecko nie może być pozosta-
wione sobie samemu w przygotowaniu do przyjęcia sakramentu pokuty i po-
jednania. Rodzice winni mu pomagać przez codzienną refleksję nad jego
życiem.
Dzień przystąpienia przez dziecko do spowiedzi powinien być dla całej
rodziny S
więtem. Wskazane jest, aby rodzice i rodzeństwo również przyję-
li ten sakrament. Po powrocie do domu (zwykle są to godziny popołudnio-
we) dobrze jest zorganizować uroczystą kolację (wieczerzę) z akcentem
radoS
ci i wdzięcznoS
ci za dar pojednania z Bogiem i z braćmi. Trzeba bo-
wiem przy okazji przyjmowania sakramentu pokuty kształtować w dziecku
postawę przepraszania za swe przewinienia nie tylko Boga, ale i ludzi,
zwłaszcza najbliższych. RównoczeS
nie trzeba podkreS
lać, że pojednanie
zawsze jest x
ródłem wielkiej radoS
ci.
Dzień przyjęcia Chrystusa podczas Mszy S
więtej
W tym dniu dziecko winno przeżywać największą radoS
ć z tego, że Je-
zus, nasz Pan, przychodzi do niego, aby w nim zamieszkać. Rodzice muszą
dołożyć wszelkich starań, aby nic nie przysłoniło dziecku tej radoS
ci.
W związku z tym trzeba omówić z najbliższymi rodzaj prezentów, które
mogą dziecku w tym dniu wręczyć oraz charakter całej uroczystoS
ci po
powrocie z KoS
cioła.
Trzeba również dziecko starannie przygotowywać do godnego przyję-
cia Pana Jezusa pod postaciami chleba i wina. Należy starać się uS
wiado-
mić mu, że Pan Jezus jest największym, najpiękniejszym i najcenniejszym
darem i dlatego cała rodzina wspólnie przeżywa ten dzień w wielkiej rado-
S
ci. Trzeba zrobić wszystko, aby dziecko było w centrum całej uroczysto-
S
ci. Rozmowy winny być dla niego zrozumiałe, pobudzające do wdzięcz-
noS
ci Bogu za to, że dał ludziom Pana Jezusa. GoS
cie mogą dzielić się wspo-
mnieniami związanymi z ich pierwszym pełnym uczestnictwem we Mszy
S
więtej.
JeS
li jest organizowane nabożeństwo popołudniowe starsi winni towa-
rzyszyć dziecku w tej modlitwie i cieszyć się razem z nim otrzymanym
obrazkiem pamiątkowym. Można też podkreS
lić, że piękny wystrój KoS
cioła,
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
5. UroczystoS
ć pierwszego pełnego uczestnictwa we Mszy S
więtej 27
S
wiąteczne stroje dzieci są wyrazem miłoS
ci do Pana Jezusa całej rodziny
parafialnej.
Byłoby bardzo dobrze, gdyby po odejS
ciu goS
ci rodzice porozmawiali
z dzieckiem o tym wszystkim, co się wydarzyło w ciągu minionego dnia.
Chodzi o to, aby podsumować z dzieckiem jego przeżycia i uS
wiadomić mu,
że najpierw w ciągu całego białego tygodnia, a póx
niej w całym życiu bę-
dzie mogło przyjmować Pana Jezusa i żyć z Nim w przyjax
ni. Rodzice mogą
powiedzieć dziecku, że przez uczestniczenie w jego uroczystoS
ci oni sami,
cała rodzina i goS
cie odnowili swoją miłoS
ć do Pana Jezusa. Chodzi o to,
aby było ono S
wiadome, że jego radoS
ć jest radoS
cią wszystkich bliskich,
bo Pan Jezus, którego przyjęło do serca jest największym darem Boga dla
wszystkich ludzi.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
28
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
29
II
PROPOZYCJE SPOTKAŃ KATECHEZY PARAFIALNEJ
Zgodnie z postulatem Programu Nauczania Religii proponujemy, podob-
nie jak w klasie I, osiem scenariuszy spotkań dla parafialnej katechezy ini-
cjacji w sakrament pokuty i pojednania oraz Eucharystii. Dotyczą one tre-
S
ci, które dzieci poznają na katechezie szkolnej. W czasie nabożeństwa tre-
S
ci te będą mogły być niejako asymilowane przez całą osobę dziecka.
Uczniowie będą mieli możliwoS
ć doS
wiadczenia ich w czasie liturgii sło-
wa Bożego (Nabożeństwo 1.:  Z Bogiem zaczynamy nowy rok szkolny i ka-
techetyczny ) oraz w czasie adoracji NajS
więtszego Sakramentu (pozosta-
łe nabożeństwa). Podczas drugiego nabożeństwa dzieci mają otrzymać ró-
żaniec. Może ono być przeprowadzone pod koniec wrzeS
nia, tak by dzieci
na nabożeństwa pax
dziernikowe miały już swoje różańce. Podczas kolej-
nych nabożeństw dzieci otrzymają także książeczki do modlitwy, S
wiece
(najlepiej, by dzieci przyniosły swoje S
wiece z chrztu lub otrzymały nowe
 na Pierwszą Komunię S
więtą) oraz medaliki z wizerunkiem Matki Bożej.
Pamiętajmy, że katechezy te dają dziecku możliwoS
ć wyznania wiary we
wspólnocie parafialnej, a jest to istotny moment przygotowania do przyję-
cia sakramentów pokuty i Eucharystii.
Uwaga!
Zaproponowane pieS
ni może Katecheta zamieniać na inne bardziej zna-
ne w danej parafii.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
30
NABOŻEŃSTWO SŁOWA BOŻEGO
1. Z BOGIEM ZACZYNAMY NOWY ROK SZKOLNY
I KATECHETYCZNY
Spotkanie połączone z poS
więceniem podręczników
R
piew
1. Jezusa ukrytego mam w Sakramencie czcić,
Wszystko oddać dla Niego, Jego miłoS
cią żyć.
On się nam daje cały, z nami zamieszkał tu;
Dla Jego Boskiej chwały życie poS
więćmy Mu.
Wiarą ukorzyć trzeba zmysły i rozum swój,
Bo tu już nie ma chleba, to Bóg, to Jezus mój!
2. Tu Mu ciągle Hosanna S
piewa anielski chór,
A ta czeS
ć nieustanna, to dla nas biednych wzór.
Dzielić z nami wygnanie Jego rozkosze są:
Niechże z Nim przebywanie będzie radoS
cią mą!
On wie, co udręczenie, On zna, co smutku łzy;
Powiem Mu swe cierpienie, bo serce z bólu drży.
Wprowadzenie
Minęły piękne wakacje. Zapewne każde dziecko miało okazję zobaczyć
wiele pięknych widoków, koS
ciołów, dzieł sztuki i innych wspaniałych rze-
czy. Okres wakacji był z pewnoS
cią czasem dobrego odpoczynku, pozna-
nia wielu ludzi i zacieS
niania przyjax
ni z najbliższymi osobami, a szczegól-
nie z Dobrym Bogiem.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1. Z Bogiem zaczynamy nowy rok szkolny i katechetyczny 31
W obecnoS
ci Pana Jezusa w NajS
więtszym Sakramencie podziękujmy
Bogu za wszystkie dary, których nam udzielał podczas minionych wakacji.
Katecheta przygotowuje wczeS
niej ilustracje przedstawiające różne dary
Boże. Kilkoro dzieci wylosowuje po jednej ilustracji, następnie wychodzą
kolejno na S
rodek, pokazują, co ilustracja przedstawia i formułują modli-
twę dziękczynną, np.:
Dziękujemy Ci, Boże, za wodę
Dziękujemy Ci, Boże, za kwiaty.
Dziękujemy Ci, Boże, za trawę.
Dziękujemy Ci, Boże, za zwierzęta.
Dziękujemy Ci, Boże, za chleb.
Dziękujemy Ci, Boże, za piękne łąki.
Dziękujemy Ci, Boże, za słońce itp.
Po każdym wezwaniu dzieci S
piewają refren:
Dzięki, o Panie, składamy dzięki, o Wszechmogący nasz Królu w niebie.
Po wakacjach powróciliS
my znowu do naszej szkoły, aby rozpocząć nowy
rok szkolny i katechetyczny. Cieszymy się ze spotkania z koleżankami i ko-
legami, z naszymi nauczycielami i katechetą.
Dzisiaj zebraliS
my się, aby wspólnie przed Panem Jezusem zastanowić
się, jak powinniS
my przeżyć ten rok, abyS
my stali się lepszymi, mądrzej-
szymi i bardziej radosnymi. Pomocą mogą być słowa piosenki, które teraz
zaS
piewamy. Wsłuchajmy się uważnie w ich treS
ć:
R
piew
Budujemy KoS
ciół Boży
między nami, między ludx
mi.
Budujemy KoS
ciół Boży
na całym S
wiecie.
KoS
ciół na ziemi jest zaczątkiem królestwa Bożego. Pan Jezus opowie-
dział kilka przypowieS
ci o królestwie Bożym zapisanych w PiS
mie R
więtym.
Teraz przeczytamy sobie jedną z tych przypowieS
ci, która bardzo łączy się
z zaS
piewaną przed chwilą pieS
nią.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
32 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
Czytanie Ewangelii:
 Pan z wami.
 I z Duchem twoim.
 Słowa Ewangelii według S
więtego Mateusza.
 Chwała Tobie, Panie.
[Jezus powiedział:]  Królestwo niebieskie podobne jest do ziarnka gor-
czycy, które ktoS
wziął i posiał na swej roli. Jest ono najmniejsze ze wszyst-
kich nasion, lecz gdy wyroS
nie, jest większe niż inne jarzyny i staje się drze-
wem, tak że ptaki przylatują z powietrza i gnieżdżą się na jego gałęziach .
(Mt 13, 31-32).
 Oto Słowo Pańskie.
 Chwała Tobie, Chryste.
Rozważanie
KoS
ciół, który jest zapoczątkowaniem królestwa Bożego na ziemi  to
rodzina Jezusa. Wszyscy ludzie, którzy wierzą Panu Bogu, należą do Jego
rodziny Bożej. Wy również zostaliS
cie włączeni w tę rodzinę przez chrzest
S
więty. SłyszeliS
cie, jak Pan Jezus mówił, że królestwo Boże ma się rozwi-
jać jak ziarnko gorczycy. Zastanówmy się wspólnie, co wy możecie zrobić
w ciągu roku szkolnego, aby przyczynić się do rozwoju królestwa Bożego?
Katecheta zachęca dzieci, aby dawały odpowiedzi na postawione pyta-
nia. Przykładowe odpowiedzi: dobrze się uczyć, być pomocnym w domu i dla
ludzi, szanować nauczycieli, kochać rodziców itp.
Następnie katecheta zachęca, aby dzieci poprosiły Boga o pomoc ko-
nieczną do wypełnienia wyrażonych pragnień. Katecheta formułuje wezwa-
nia, a dzieci modlą się refrenem, np.:
K.: Dobry Boże, prosimy Cię, udzielaj nam zdolnoS
ci i chęci do nauki.
Dz.: Prosimy Cię, wysłuchaj nas.
K.: Dobry Boże, umacniaj naszą wolę, abyS
my potrafili czynić dobro
w szkole i na podwórku.
Dz.: Prosimy Cię, wysłuchaj nas.
K.: Dobry Boże, wlewaj w nasze serca miłoS
ć, abyS
my byli dobrymi dla
rodziców, nauczycieli, koleżanek, kolegów i wszystkich ludzi.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1. Z Bogiem zaczynamy nowy rok szkolny i katechetyczny 33
Dz.: Prosimy Cię, wysłuchaj nas.
K.: Dobry Boże, udzielaj nam swojego S
wiatła, abyS
my w tym roku szkol-
nym starali się tak postępować, aby się Tobie podobać.
Dz.: Prosimy Cię, wysłuchaj nas.
R
piew
My jesteS
my na ziemi S
wiatłem Twym, (2x)
aby ludzie widzieli dobre czyny w nas
i chwalili Ojca, który w niebie jest.
Do realizacji wyrażanych przez was postanowień służą między innymi
podręczniki do nauki religii i innych przedmiotów. Aby te podręczniki bar-
dziej wam pomagały, zostaną teraz poS
więcone i pobłogosławione. Dlate-
go wyciągnijcie teraz swoje podręczniki i w wielkim skupieniu proS
cie Pana
Boga, aby was pouczył, jak macie z nich korzystać i pomagał wam w na-
uce i w zachowaniu.
Następuje poS
więcenie podręczników.
Podczas poS
więcenia lub bezpoS
rednio po nim dzieci słowami pieS
ni
proszą, aby Chrystus był ich nauczycielem, drogą i życiem.
R
piew
Naucz nas żyć Twoim życiem Panie,
naucz, że drogą jesteS
właS
nie Ty.
Naucz, że prawdy w Tobie trzeba szukać,
bo drogą, prawdą, życiem jesteS
Ty.
Nie odbierze nam nikt już Twej miłoS
ci,
gdy jej ducha tchnąć zechciałeS
w nas.
Uweselasz dni naszej młodoS
ci,
drogowskazem jesteS
w każdy czas.
Naucz nas żyć&
Refleksja
Podczas dzisiejszego spotkania zrozumieliS
my, że przez naukę w szko-
le, solidne wypełnienie obowiązków, przez uczynki miłoS
ci Boga i blix
nie-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
34 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
go możemy przyczyniać się do rozwoju królestwa Bożego. Przewodnikiem
na tej drodze naszego życia jest Jezus Chrystus. Jego prosiliS
my w słowach
pieS
ni, aby nauczył nas żyć tak jak On i wypełniać wszystko to, co się Bogu
podoba.
Teraz Pan Jezus obecny w NajS
więtszym Sakramencie pod postacią chle-
ba umocni nas swym błogosławieństwem, byS
my potrafili naS
ladować Go
w naszym codziennym życiu.
Kapłan udziela błogosławieństwa NajS
więtszym Sakramentem.
R
piew
Jezus jest tu, Jezus jest tu
O, wznieS
my ręce wielbiąc Jego Imię
Jezus jest tu.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
35
2. JEZUS POMAGA LUDZIOM POZNAĆ
DOBREGO BOGA
Koniec wrzeS
nia  rozdanie dzieciom różańców
PrzyszliS
my tutaj, do Boga, który jest blisko nas: uklęknijmy przed Je-
zusem ukrytym w NajS
więtszym Sakramencie.
Kapłan wystawia NajS
więtszy Sakrament w monstrancji.
R
piew
Wielbię Ciebie w każdym momencie
o Żywy Chlebie nasz, w tym Sakramencie. (x 3)
Wprowadzenie
Nikt z nas nie wie, jak wygląda Bóg, ponieważ On jest niewidzialny. Mo-
żemy jednak dowiedzieć się o Bogu, kim On jest i jaki jest dla ludzi poznając
Jezusa Chrystusa  Jego Syna. W PiS
mie R
więtym czytamy o tym, jak Pan Jezus
żył, czego nauczał i co powiedział nam o swoim Ojcu. Powiedział, że Bóg jest
również naszym Ojcem, który zawsze i wszędzie jest blisko nas. Choć nam się
czasem wydaje, że Pan Bóg przebywa gdzieS
daleko wS
ród chmur i blasku
gwiazd, to jednak On jest tuż. Każdego z nas kocha jak Ojciec, mocniej niż
wszyscy rodzice na S
wiecie zdolni są kochać swoje dzieci. Wspiera nas, daje
dobre natchnienia, błogosławi i przebacza, gdy popełniamy zło.
Czasami  marzymy o tym, żeby Boga zobaczyć. MyS
limy, że to rozwiąza-
łoby wszystkie nasze problemy. Tak samo myS
lał Apostoł Filip. Jezus powie-
dział mu bardzo ważną prawdę o swoim Ojcu, gdy Filip chciał Boga zobaczyć.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
36 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
Czytanie Ewangelii:
 Pan z wami.
 I z Duchem twoim.
 Słowa Ewangelii według S
więtego Jana.
 Chwała Tobie, Panie.
 Rzekł do Niego Filip: �Panie pokaż nam Ojca, a to nam wystarczy.
Odpowiedział mu Jezus: �Filipie, tak długo jestem z wami, a jeszcze Mnie
nie poznałeS
? Kto Mnie zobaczył, zobaczył także i Ojca. Dlaczego więc
mówisz: Pokaż nam Ojca? Czy nie wierzysz, że Ja jestem w Ojcu, a Ojciec
we Mnie? (J 14, 8-10).
 Oto słowo Pańskie.
 Chwała Tobie, Chryste.
Rozważanie
Po wysłuchaniu słów z Ewangelii S
w. Jana, postaramy się odpowiedzieć
na następujące pytania:
 O co Filip prosił Pana Jezusa?
Filip prosił Jezusa, aby pokazał mu Ojca.
 Co odpowiedział Pan Jezus na proS
bę Filipa?
Pan Jezus odpowiedział:  Kto Mnie zobaczył, zobaczył także i Ojca .
Pan Jezus w całym swoim życiu na ziemi pragnął ukazać ludziom Oso-
bę Boga Ojca. Często mówił o Nim w swoim nauczaniu. US
wiadamiał, że
Pan Bóg jest miłosierny, to znaczy, że przebacza ludziom wszystkie grze-
chy, że potrafi usłyszeć i zrozumieć każdego, kto się do Niego zwraca 
w różnych miejscach i w wielu językach. Potrafi zwrócić uwagę na każdą
osobę z osobna, gdyż On nie jest niczym ograniczony: ani czasem, ani prze-
strzenią, nie ma początku ani końca, zawsze był i zawsze będzie. I ten wiel-
ki, nieograniczony, niepojęty Bóg pragnie, abyS
my byli Jego najbliższymi
przyjaciółmi. Wiele uczynił, aby zdobyć sobie naszą przyjax
ń  stworzył nas
i pragnie nas zbawić przez swojego Syna. Jak to możliwe?
MyS
lę, że choć trochę to zrozumiemy, gdy pomyS
limy, że my też lubimy
tworzyć i dzielić się. Pewna dziewczynka ułożyła bardzo wesołą piosenkę.
Pragnęła zaS
piewać ją mamusi i tatusiowi, babci i dziadkowi, ciociom i wuj-
kom. I wszyscy uS
miechali się, bo piosenka naprawdę była wesoła. W koń-
cu dziewczynka zaS
piewała swoją piosenkę na podwórku i nawet w szkole
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2. Jezus pomaga ludziom poznać Dobrego Boga 37
na lekcji. Pani, koleżanki i koledzy cieszyli się z piosenki i chętnie S
piewa-
li ją razem z dziewczynką.
Pewien chłopiec narysował wielki i piękny obraz, na którym widniał
kolorowy zamek, rycerze, przedziwne stwory zwane elfami, tajemnicze
pojazdy, ciągnione przez dzikie bestie, smoki kryjące się wS
ród mgieł i kra-
snoludy między drzewami bujnego, zielonego lasu. Wszyscy zachwycali się
barwnym obrazem: rodzice, brat i siostra, cała rodzina. Koledzy także oglą-
dali obraz, byli pod jego wrażeniem, a niektórzy nawet zaczęli malować to,
co ich interesowało: statki kosmiczne, planety, mgławice i chętnie pokazy-
wali swoje obrazy innym. Dziewczynki z zachwytu zaczęły czytać baS
nie
o dziwnych stworach, które narysował kolega.
O czym jest ta historyjka?
O tym, że każdy z nas pragnie podzielić się tym, co robi dobrze. Bo je-
steS
my podobni do Boga. On stworzył niebo i ziemię, zwierzęta i roS
liny,
ale także dx
więki i kolory, których użyli dziewczynka i chłopiec. Stworzył
także człowieka i podzielił się z nim całym S
wiatem. Czym podzielił się
z ludx
mi? Dzieci wymieniają przykłady.
A w końcu Bóg podzielił się tym, co ma najcenniejszego: sobą i swoją
miłoS
cią, posyłając do ludzi swojego Syna, Jezusa Chrystusa.
R
piew
Ref. Dzięki, o Boże Ojcze, składamy dzięki za miłoS
ć Twoją.
1) Ty z miłoS
ci Ojcowskiej stworzyłeS
człowieka.
Ref. Dzięki, o Boże Ojcze, składamy dzięki za miłoS
ć Twoją.
2) Ty z miłoS
ci zesłałeS
nam Syna na ziemię.
Ref. Dzięki, o Boże Ojcze, składamy dzięki za miłoS
ć Twoją.
3) Ty z miłoS
cią przygarniesz nas kiedyS
do siebie.
Ref. Dzięki, o Boże Ojcze, składamy dzięki za miłoS
ć Twoją.
Ludzie wyrażają swoją przyjax
ń Bogu poprzez modlitwę. WS
ród wszyst-
kich znanych modlitw odmawianych w KoS
ciele i w domu szczególne miej-
sce zajmuje modlitwa różańcowa. Tajemnice tej modlitwy przedstawiają
najważniejsze momenty z życia Pana Jezusa i Matki Bożej, a tym samym
ukazują nam, jak bardzo Pan Bóg nas kocha i jak wiele dla nas uczynił.
Każde z was otrzyma w tej chwili różaniec, który za moment zostanie
uroczyS
cie poS
więcony. Jest on znakiem łącznoS
ci z wszystkimi dziećmi
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
38 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
Bożymi, które odmawiają tę modlitwę. Być może słyszałyS
cie o Madzi,
waszej chorej koleżance, która zachęca do odmawiania różańca i tworze-
nia dziecięcych, podwórkowych kółek różańcowych.
Nasz Ojciec R
więty Jan Paweł II szczególnie umiłował tę modlitwę,
napisał specjalny list o różańcu i w każdą pierwszą sobotę miesiąca poprzez
radio watykańskie odmawia ją z całym S
wiatem.
Dzieci otrzymują poS
więcony różaniec
W zależnoS
ci od tego, w jaki sposób będą rozdawane różańce, każdy
opiekun może wręczyć go swojemu dziecku lub katecheta rozda sam wszyst-
kim dzieciom. W tym czasie S
piewamy pieS
ń.
R
piew
Ref. Jak paciorki różańca przesuwają się chwile,
nasze smutki radoS
ci i blaski,
a Ty Bogu je zanieS
połączone w różaniec
R
więta Panno Maryjo pełna łaski.
1. My także mamy małe zwiastowania,
my też szukamy Twego Nawiedzenia,
my też Jezusa z drżeniem serc szukamy,
w tajemnicach radosnych módl się za nami.
W naszej obecnoS
ci przed NajS
więtszym Sakramentem mieliS
my oka-
zję doS
wiadczyć wielkiej miłoS
ci Boga, która wyraża się najpełniej w ze-
słaniu Jezusa Chrystusa na ziemię. Odmówmy teraz jeden dziesiątek różańca
rozważając tajemnicę narodzenia Pana Jezusa.
Katecheta przypomina dzieciom, jak odmawiać różaniec. Może zapro-
ponować, aby poszczególne dzieci odmawiały pojedyncze  ZdrowaS
Mary-
jo . Można też odmówić  Ojcze nasz , a  ZdrowaS
Maryjo S
piewać. Po
odmówieniu tajemnicy różańca następuje błogosławieństwo NajS
więtszym
Sakramentem.
Kończymy nabożeństwo pieS
nią:
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2. Jezus pomaga ludziom poznać Dobrego Boga 39
R
piew
Zobaczcie jak wielką miłoS
ć Ojciec ofiarował nam. (2x)
ByS
my dziećmi Boga mogli być. (2x)
oraz
R
piew
Gdy idziemy poprzez S
wiat, chwalmy Boga.
W każdym miejscu, w każdy czas chwalmy Boga.
Nie ma w życiu zbędnych dni,
każda chwila ważna jest,
w każdej zobacz Bożą myS
l.
Ref. Bo Bóg naszym Ojcem,
bo Bóg kocha nas.
On szlak nam wyznacza i sam prowadzi nas.
Gdy nam szumi górski las, chwalmy Boga.
Gdy widzimy dobry film, chwalmy Boga.
Gdy przychodzą miłe dni,
to radosne dobro chwal,
które Bóg przeznaczył ci.
Ref. Bo Bóg naszym Ojcem...
Gdy cierpienia przyjdzie czas, chwalmy Boga.
Kiedy wszystko złoS
ci nas, chwalmy Boga.
Gdy przychodzą smutne dni,
przyjmij trudne dobro też,
które Bóg wyznaczył ci.
Ref. Bo Bóg naszym Ojcem...
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
40
3. W JEZUSIE DOZNAJEMY DOBROCI BOGA
Kapłan wystawia NajS
więtszy Sakramanet w monstrancji.
R
piew
1. Kłaniam się Tobie, przedwieczny Boże,
którego niebo objąć nie może.
Ja proch mizerny, przed Twą możnoS
cią,
Z wojskiem Aniołów klękam z radoS
cią.
2.Tu Stwórcę swego wiarą wyznaję,
kocham serdecznie, pokłon oddaję.
Cieszę się wielce z twej boskiej chwały.
Niech Ci się kłania z niebem S
wiat cały.
Wprowadzenie
Pan Jezus w swoim nauczaniu mówił o tym, że mamy miłować wszyst-
kich ludzi. Wiemy z codziennego życia, że to jest bardzo trudne. My zwy-
kle miłujemy tych, którzy są dla nas dobrzy, sympatyczni, obdarzają nas
prezentami i zawsze są dla nas mili. Tymczasem Pan Jezus uczy, że trzeba
miłować również nieprzyjaciół, to znaczy tych ludzi, którzy czasem wyrzą-
dzają nam zło. Nierzadko zdarza się, że kolega koledze podstawi nogę, ko-
leżanka koleżance zniszczy potrzebną jej rzecz. Zdarza się także, że ktoS
nas
okłamie, powie x
le o nas lub wyrządzi nam inną krzywdę. Czujemy wtedy,
że trudno jest nam miłować te osoby. Pan Jezus, mówiąc o takiej trudnej
miłoS
ci, daje za wzór swojego Ojca.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
3. W Jezusie doznajemy dobroci Boga 41
Czytanie Ewangelii:
 Pan z wami.
 I z duchem twoim.
 Słowa Ewangelii według S
więtego Mateusza.
 Chwała Tobie, Panie.
 A ja wam powiadam: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za
tych, którzy was przeS
ladują; tak będziecie synami Ojca waszego, który jest
w niebie; ponieważ On sprawia, że słońce Jego wschodzi nad złymi i nad
dobrymi, i On zsyła deszcz na sprawiedliwych i niesprawiedliwych (Mt 5,
44-45).
 Oto słowo Pańskie.
 Chwała Tobie, Chryste.
Rozważanie
Przeczytany przed chwilą fragment z Ewangelii S
w. Mateusza mówi nam,
że Pan Bóg jest dobry i dlatego kocha wszystkich ludzi. Powiedzcie mi, które
słowa mówią nam o tym, że Pan Bóg kocha wszystkich ludzi i jest dla nich
dobry?
Bóg sprawia, że słońce wschodzi dla sprawiedliwych i niesprawiedli-
wych, tak samo deszcz spada na wszystkich ludzi.
Teraz posłuchajcie krótkiego opowiadania.
KiedyS
na lekcji religii ksiądz poprosił dzieci, aby narysowały Pana Boga.
Jeden z chłopców narysował starca z długą siwą brodą. Zaznaczył czarnym
flamastrem Jego czarne brwi. Drugi chłopiec narysował wysokiego młode-
go Jezusa w płaszczu i sandałach, bo takiego widział na obrazku. Pewna
dziewczynka długo myS
lała, ale nie umiała niczego wymyS
lić. Pokazała tylko
księdzu czystą kartkę z napisem  Duch R
więty . Dzieci chciały narysować
jak najlepiej, ale na żadnym rysunku Bóg nie był podobny do Pana Boga,
bo Jego nie możemy narysować, ani namalować, ani wyobrazić sobie jak
wygląda. Kiedy kreS
limy znak krzyża S
więtego mówimy: w Imię Ojca i Sy-
na, i Ducha R
więtego. Wyznajemy, że Bóg jest w trzech Osobach, ale nikt
na ziemi zrozumieć tego nie potrafi. Możemy tylko dziękować Bogu za to,
że jest dobry i nas kocha. Uczynimy to słowami pieS
ni.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
42 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
R
piew
Bóg mnie kocha,
Ja to wiem,
Dlatego raduję się.
On mnie tuli w ramiona swe.
Bezpiecznie czuję się.
Na początku naszego nabożeństwa uS
wiadomiliS
my sobie, że Jezus po-
wiedział nam o tym, że Pan Bóg jest dobry i kocha wszystkich ludzi. Jezus
nie tylko nam powiedział o dobrym Bogu. Gdy przyszedł na ziemię i żył
wS
ród nas, czynił samo dobro dla nas i przez Niego poznaliS
my dobroć Boga
Ojca.
Przypomnijcie sobie, co Pan Jezus czynił dla ludzi podczas swojego
życia?
 Przemienił wodę w wino, uzdrowił wielu chorych, wskrzesił zmarłych,
nakarmił chlebem ludzi głodnych, uciszył burzę na morzu, przebaczał grze-
chy przemienił chleb w swoje Ciało i wino w swoją Krew.
Po wypowiedziach dzieci katecheta zachęca, aby dzieci pieS
nią wyrazi-
ły Panu Jezusowi swoją ufnoS
ć.
R
piew
Jezus jest naszą siłą
i nadzieją na lepszy dzień.
Z Nim nie będzie ci nigdy x
le,
bo On nie opuS
ci Cię.
Jezus był dobry dla wszystkich, ale miał też swoich przyjaciół. Ewange-
lia tak serdecznie wspomina Łazarza  brata Marii i Marty  przyjaciela
Jezusa. Jezus był stale zajęty, bardzo zapracowany, pomagał chorym, kar-
mił głodnych, całe godziny spędzał na rozmowie z Ojcem. Chociaż miał tyle
zajęć, zawsze znalazł czas, aby przyjS
ć do Betanii, gdzie mieszkał Łazarz
i goS
cić w jego domu. Kiedy się dowiedział, że Łazarz umarł, smucił się,
płakał, modlił się i przywrócił życie swemu przyjacielowi.
Pan Jezus jest również naszym przyjacielem. W chwili ciszy zastanów-
my się i odpowiedzmy w głębi serca na zadane pytania.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
3. W Jezusie doznajemy dobroci Boga 43
 Czy mam czas dla mojego przyjaciela, Jezusa Chrystusa?
 Jak często odwiedzam Go w koS
ciele?
 Czy rozmawiam z Panem Jezusem jak z przyjacielem o wszystkich
moich radoS
ciach i troskach?
 Czy dziękuję Jezusowi, memu Panu i przyjacielowi, za to, że mnie
kocha tak bardzo jak nikt na S
wiecie ?
R
piew
Ref. Jezus jest mym Przyjacielem,
Jezus jest Obrońcą mym.
Jezus jest mym Zbawicielem.
Zawsze chcę przebywać z Nim.
1. Jezus przez życie mnie wiedzie,
Daje mi silne swe dłonie.
Kroczy przede mną na przedzie
I drogę wskazuje mi wciąż.
Pan Jezus  nasz przyjaciel, pozwala nam w swej miłoS
ci doS
wiadczyć
dobroci Boga. My, będąc przyjaciółmi Pana Jezusa, powinniS
my się starać
upodabniać do Niego i starać się być coraz bardziej dobrymi.
Zapewne każde z was pragnie naS
ladować Jezusa w czynieniu dobra,
poprzez które doS
wiadczamy dobroci Pana Boga. Dlatego każde dziecko
otrzyma teraz wycięte z papieru serce i napisze w nim, co jeszcze dzisiaj
dobrego zrobi, aby naS
ladować dobrego Boga.
Po napisaniu swoich postanowień dzieci procesjonalnie podejdą do oł-
tarza i na przygotowanej tacy złożą swoje serca. W czasie procesji S
piewa-
ją pieS
ń.
R
piew
Ref. Miłujcie się wzajemnie,
jak Ja was umiłowałem.
1. To jest nowe przykazanie,
abyS
cie się wzajemnie miłowali.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
44 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
Ref. Miłujcie się wzajemnie,
jak Ja was umiłowałem.
2. Nikt nie ma większej miłoS
ci,
jak oddać życie za przyjaciół swoich.
Ref. Miłujcie się wzajemnie,
jak Ja was umiłowałem.
3. Nie nazywam was sługami,
ale przyjaciółmi.
Ref. Miłujcie się wzajemnie,
jak Ja was umiłowałem.
Podczas dzisiejszego nabożeństwa uS
wiadomiliS
my sobie, że Pan Bóg
jest dobrym Ojcem kochającym wszystkich ludzi. Z wielkiej miłoS
ci do nas
przysłał na ziemię Swojego Syna Jezusa Chrystusa, który nam ukazał do-
broć Boga Ojca. Pan Jezus przez swoją mękę, S
mierć i zmartwychwstanie
wybawił nas od grzechu i uczynił swymi przyjaciółmi.
PostanowiliS
my także starać się upodabniać do dobrego Jezusa i już
dzisiaj zobowiązaliS
my się uczynić coS
dobrego .
PoproS
my Pana Jezusa, aby pobłogosławił nasze wysiłki i pieS
nią uwiel-
biajmy Go.
Kapłan udziela błogosławieństwa.
R
piew
Ref. Jezusowi czeS
ć i chwała
za miłoS
ci cud.
Niech Mu S
piewa ziemia cała,
niech Go wielbi lud.
1. On nam wskazał nieomylną drogę,
On za owce swoje życie dał,
On przez S
mierć zwyciężył S
mierci trwogę,
nam nadzieję zmartwychwstania dał.
Ref. Jezusowi czeS
ć i chwała
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
3. W Jezusie doznajemy dobroci Boga 45
za miłoS
ci cud.
Niech Mu S
piewa ziemia cała,
niech Go wielbi lud.
2. Więc dziękujmy Jemu z całej duszy,
że się dla nas w małej Hostii skrył.
Niech ta miłoS
ć serca nasze wzruszy,
byS
my Go kochali z wszystkich sił.
Ref. Jezusowi czeS
ć i chwała...
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
46
4. DOBREMU BOGU POWIERZAM SWOJE RADOR
CI
I KŁOPOTY
Dzieci otrzymują książeczki do nabożeństwa
Kapłan wystawia NajS
więtszy Sakrament w monstrancji.
R
piew
Niechaj będzie pochwalony PrzenajS
więtszy Sakrament
teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen. 3x
Wprowadzenie
O, jak dobrze jest mieć kogoS
, komu można w zupełnoS
ci zaufać. Ale czy
można całkowicie zaufać człowiekowi? Do pewnego stopnia tak, ale nie
zupełnie. Człowiek jest S
miertelny i nie jest wszechmocny. Choćby chciał,
nie zawsze może spełnić nasze proS
by i oczekiwania. Bóg jest najlitoS
ciw-
szy i najbardziej kochający, a przy tym wszechmocny, dlatego można mu
w pełni zaufać.
Ufam Ci, Boże, że mi dopomożesz we wszystkich moich trudnoS
ciach
i przeciwnoS
ciach. Kłopoty, troski, bóle, niepowodzenia  jak również
wszystkie radoS
ci  Tobie powierzam; nie lękam się, bo Ty jesteS
przy mnie.
Ufam, że zaopiekujesz się moją przyszłoS
cią.
Czytanie Ewangelii
 Pan z wami.
 I z duchem twoim.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4. Dobremu Bogu powierzam swoje radoS
ci i kłopoty 47
 Słowa Ewangelii według S
więtego Mateusza.
 Chwała Tobie, Panie.
 Przyjdx
cie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteS
cie, a Ja
was pokrzepię. Wex
cie moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie, bo je-
stem cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych. Albo-
wiem jarzmo moje jest słodkie, a moje brzemię jest lekkie (Mt 11, 28-30).
 Oto słowo Pańskie.
 Chwała Tobie, Chryste.
Rozważanie
Pan Jezus, który prowadzi nas do dobrego Boga Ojca, zachęca nas, by-
S
my przychodzili do Niego ze wszystkimi swoimi sprawami  radoS
ciami
i troskami. On daje siłę, pokrzepienie i pokój wszystkim tym, którzy się do
Niego zwracają.
My też możemy się zwracać do Boga ze wszystkimi radoS
ciami i smut-
kami. PomyS
lcie teraz przez chwilę jakie są wasze radoS
ci? Przedstawcie je
Bogu w modlitwie swoimi słowami.
JeS
li dzieci zechcą wypowiadać kolejno swoje radoS
ci, to po każdym
wezwaniu dzieci chórem odpowiedzą:  Dziękujemy Ci Boże . JeS
li dzieci
nie potrafią formułować takich modlitw, to katecheta je wypowiada, a dzieci
powtarzają wezwanie.
Przykładowe wezwania podane przez dzieci klasy II.
Za dobroć mamy i taty 
Za cały piękny S
wiat 
Za dobrych kolegów i koleżanki 
Za zdrowie 
Za rodziców i za moje rodzeństwo 
Za całą rodzinę 
Za miłoS
ć Jezusa do nas 
Za to, że jesteS
my Dziećmi Bożymi 
Za nauczycieli i katechetów 
R
piew
Za każdy dzień,
za każdy dzień,
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
48 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
za nocy mrok,
za nocy mrok,
za radoS
ć mą,
za radoS
ć mą,
szczęS
liwy rok,
szczęS
liwy rok.
Nawet za chmurne, deszczowe dni,
za wszystko, Panie, dziękuję Ci.
Nawet za chmurne deszczowe dni,
za wszystko, Panie, dziękuję Ci.
PodziękowaliS
my Panu Bogu za wszystkie radoS
ci, ale w naszym życiu
pojawiają się również troski, kłopoty i problemy. Pan Jezus zachęca nas,
abyS
my te trudne sprawy także powierzali Panu Bogu. On dał nam swojego
Syna, który tak wiele cierpiał, aby nas zbawić  dlatego rozumie wszystkie
nasze cierpienia i daje nam moc byS
my przeżywali je razem z Jezusem.
We wspólnej modlitwie powierzmy Bogu nasze troski!
Tę częS
ć nabożeństwa realizujemy jak wyżej. Odpowiedzi dzieci:  Po-
wierzamy Ci Boże .
Chorą mamę powierzam Ci, Panie 
Powierzam całą moją rodzinę 
Powierzam Ci, Boże, moje koleżanki 
Powierzam Ci, mojego dziadzia i babcię 
Powierzam Ci, wszystkich ludzi i proszę dla nich o miłoS
ć 
Powierzam Ci, pokój na S
wiecie, aby nie było wojny 
R
piew
Wszystko tobie oddać pragnę i dla Ciebie tylko żyć.
Chcę Cię, Jezu, kochać wiernie, dzieckiem Twoim zawsze być.
Serce moje wex
,
niech Twą S
piewa czeS
ć,
serce moje, duszę moją , Panie Jezu, wex
.
Wszystko tobie oddać pragnę od najmłodszych moich lat!
Pomóż, Jezu, by mnie nie zwiódł pokusami swymi S
wiat.
Serce moje wex
,
niech Twą S
piewa czeS
ć...
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4. Dobremu Bogu powierzam swoje radoS
ci i kłopoty 49
Za chwilę zostaną poS
więcone książeczki do nabożeństwa, które każde
z was otrzyma dla własnego użytku. Są w nich zawarte różne pieS
ni i mo-
dlitwy, które mogą być pomocne w wyrażaniu tego, co chcielibyS
my powie-
dzieć Panu Bogu podczas spotkania z Nim w KoS
ciele, na katechezie i w
domu.
Następuje poS
więcenie książeczek i wręczenie ich dzieciom. Podczas
rozdawania książeczek dzieci S
piewają pieS
ń.
R
piew
RadoS
cią naszą jesteS
Ty.
RadoS
cią naszą jesteS
Ty.
O, Panie, TyS
zgromadził nas.
O, Panie, TyS
zgromadził nas.
To Ty jednoczysz nas
w miłoS
ci Twej.
Po S
piewie wskazane jest, aby katecheta razem z dziećmi zaS
piewał wy-
braną pieS
ń albo odmówił modlitwę zawartą w tej książeczce, którą dzieci
otrzymały. Chodzi o to, aby dzieci doS
wiadczyły użytecznoS
ci tej książeczki.
Po wspólnej modlitwie kapłan udziela błogosławieństwa NajS
więtszym
Sakramentem.
R
piew
1. Wszystkie moje troski i kłopoty
w Twoje ręce składam, Panie mój.
Bardzo cieszę się, że właS
nie nas wybrałeS
,
byS
my idąc nieS
li Imię Twe.
2. Zawsze chciałem zostać apostołem,
było to pragnienie w sercu mym.
Gdy odejdziesz, to napiszemy Ewangelię,
aby Imię Twe znał cały S
wiat.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
50
5. PRZEPRASZAM DOBREGO BOGA
ZA POPEŁNIONE ZŁO
Nabożeństwo pokutne
i odnowienie przyrzeczeń chrztu S
więtego (ze S
wiecami
Kapłan wystawia NajS
więtszy Sakrament w monstrancji.
R
piew
Zbliżam się w pokorze i niskoS
ci swej,
wielbię Twój majestat, skryty w Hostii tej.
Tobie dziS
w ofierze serce daję swe.
O utwierdzaj w wierze, Jezu, dzieci Twe.
Wstęp
Pan Bóg kocha człowieka, ponieważ jest MiłoS
cią. Nie kocha nas, dla-
tego, że jesteS
my dobrymi czy też miłymi ludx
mi. Nikt nigdy nie będzie doS
ć
dobry, aby sam z siebie zasługiwał na miłoS
ć doskonałego Boga. Pan Bóg
kocha nas, chociaż my czasami Go lekceważymy, nie jesteS
my Mu posłuszni,
popełniamy grzechy, czynimy zło. Pan Jezus chce, abyS
my zaprosili Go do
swojego życia, by On nim kierował. Zachęca nas też do tego, aby mówić
Mu o swoich grzechach, o tym, że jest nam przykro, jeS
li coS
x
le zrobimy,
kogoS
skrzywdzimy, a także abyS
my prosili Go o przebaczenie i szczerze
obiecywali poprawę, starając się postępować tak, jak Jezus nakazuje.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
5. Przepraszam dobrego Boga za popełnione zło 51
Czytanie Ewangelii
 Pan z wami.
 I z duchem twoim.
 Słowa Ewangelii według S
więtego Łukasza.
 Chwała Tobie, Panie.
[Jezus] Powiedział też:
 Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy z nich rzekł do ojca:
�Ojcze, daj mi częS
ć majątku, która na mnie przypada. Podzielił więc
majątek między nich. Niedługo potem młodszy syn, zabrawszy wszystko,
odjechał w dalekie strony i tam roztrwonił swój majątek, żyjąc rozrzutnie.
A gdy wszystko wydał, nastał ciężki głód w owej krainie i on sam zaczął
cierpieć niedostatek. Poszedł i przystał do jednego z obywateli owej krainy,
a ten posłał go na swoje pola, żeby pasł S
winie. Pragnął on napełnić swój
żołądek strąkami, którymi żywiły się S
winie, lecz nikt mu ich nie dawał.
Wtedy zastanowił się i rzekł: Iluż to najemników mojego ojca ma pod do-
statkiem chleba, a ja tu z głodu ginę. Zabiorę się i pójdę do mego ojca i po-
wiem mu: Ojcze zgrzeszyłem przeciw Bogu i względem ciebie; już nie je-
stem godzien nazywać się twoim synem: uczyń mię choćby jednym z na-
jemników. Wybrał się więc i poszedł do swojego ojca. A gdy był jeszcze
daleko, ujrzał go jego ojciec i wzruszył się głęboko; wybiegł naprzeciw
niego, rzucił mu się na szyję i ucałował go. A syn rzekł do niego: �Ojcze
zgrzeszyłem przeciw Bogu i względem ciebie. Już nie jestem godzien na-
zywać się twoim synem. Lecz ojciec rzekł do swoich sług: �PrzynieS
cie
szybko najlepszą szatę i ubierzcie go; dajcie mu też pierS
cień na rękę i san-
dały na nogi! Przyprowadx
cie utuczone cielę i zabijcie: będziemy ucztować
i bawić się, ponieważ ten syn mój był umarły, a znów ożył; zaginął a odna-
lazł się. I zaczęli się bawić (Łk 15, 11-24).
 Oto słowo Pańskie.
 Chwała Tobie, Chryste.
Rozważanie (w formie rozmowy z dziećmi).
Co rzekł młodszy syn do swojego Ojca ?
Ojcze, daj mi częS
ć majątku, która na mnie przypada.
Co zrobił Ojciec ?
Spełnił proS
bę swego syna.
Co zrobił Syn z otrzymanym majątkiem?
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
52 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
Odjechał w dalekie strony. Żył rozrzutnie. Stracił majątek.
Jak się syn czuł po stracie majątku ?
Był głodny, odczuwał smutek, cierpiał niedostatek.
Co zrobił syn w tej sytuacji?
Postanowił wrócić do swego ojca.
Co zamierzał powiedzieć ojcu, gdy go spotka?
Zamierzał przeprosić swojego ojca i poprosić, aby przyjął go jako na-
jemnika.
Jak wyglądało spotkanie syna z ojcem?
Ojciec wybiegł naprzeciw syna. Ucałował go.
Syn przeprosił ojca podkreS
lając, że zgrzeszył przeciw Bogu i swemu ojcu.
Powiedział, iż nie jest godzien być jego synem.
Co zrobił ojciec po wyznaniu syna ?
Dał mu najlepszą szatę, pierS
cień, sandały i wyprawił uczę, ponieważ się
bardzo ucieszył, że syn powrócił do domu.
Ten dobry ojciec jest obrazem dobrego Boga. Bóg zawsze nas kocha,
serdecznie przyjmuje każdego grzesznika, pragnącego do Niego powrócić.
Jego miłoS
ć jest większa niż nasze grzechy. Dobry Ojciec nadal przebacza
nam grzechy w sakramencie pokuty. Spowiadać się, to nie tylko wyznawać
księdzu swe grzechy, ale przede wszystkim uznać, że Bóg nas kocha i chce
byS
my zawsze byli Jego dziećmi.
Do spotkania z Bogiem Ojcem, który przebacza grzechy, trzeba się sta-
rannie przygotować. Trzeba zastanowić się nad swoim postępowaniem, tak
jak zrobił to syn z przypowieS
ci, którą słyszeliS
my przed chwilą.
ZaS
piewajmy teraz pieS
ń, która jeszcze raz przybliży nam historię syna
powracającego do Ojca
R
piew
1. Pustą, samotną drogą, z sercem ciężkim od win
i ze spuszczoną głową, szedł marnotrawny syn.
Ref. Wróć synu, wróć z daleka. Wróć, synu, wróć, Ojciec czeka.
2. I wychodzi na drogę i wygląda stęskniony,
czy nie wracasz do domu.
Tyle razy odchodzisz i powracasz skruszony,
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
5. Przepraszam dobrego Boga za popełnione zło 53
a On zawsze dla ciebie ma otwarte ramiona.
Ref. Wróć synu...
3. RoztrwoniłeS
swą miłoS
ć, z pustym sercem powracasz,
a On tobie przebacza.
I wychodzi naprzeciw Ojca serce zbolałe,
 Synu, wróciłeS
, tak czekałem .
Ref. Wróć synu, wróć z daleka! Wróć synu, wróć, Ojciec czeka!
Wróć, jeszcze czas, nie zwlekaj! Jak długo jeszcze każesz czekać?
Propozycja rachunku sumienia
Katecheta, korzystając z zaproponowanych pytań, postara się pomóc
dzieciom zrobić rachunek sumienia. Pytania są przykładowe, katecheta
wybiera niektóre lub uzupełnia je według własnego uznania. Może je czy-
tać sam lub rozdać dzieciom po jednym pytaniu. Po przeczytaniu każdego
pytania powinna być chwila ciszy.
Przypomnij sobie przykazanie miłoS
ci Boga.
Co robisz, aby być blisko Boga? Co robisz, aby być prawdziwym przy-
jacielem Pana Jezusa? Czy modlisz się codziennie? Przepraszasz Boga za
popełnione zło i zaniedbane dobro? Jak wypełniasz swoje dobre postano-
wienia?
Jak uczestniczysz we Mszy S
więtej w niedzielę? O kim lub o czym wte-
dy myS
lisz? Czy starasz się ze zrozumieniem wypowiadać słowa modlitwy?
Opowiedz o swoim zachowaniu Panu Jezusowi. Kiedy wzywasz imienia
Boga? Czy wymawiasz je z szacunkiem?
Czy dziękujesz Jezusowi za życie, za rodziców i chrzest S
więty?
Przypomnij sobie przykazanie Pana Jezusa o miłoS
ci.
Kogo w życiu słuchasz najbardziej? Opowiedz Bogu, kiedy i jak nie słu-
chasz tych, których powinieneS
słuchać. Co zrobisz teraz w podobnej sytu-
acji?
Czy nie sprawiasz przykroS
ci rodzicom? Jak im pomagasz? Czy robisz
samodzielnie to, co potrafisz, czy czekasz na rodziców?
Jak odnosisz się do innych członków rodziny? Co robisz, aby żyć z nimi
w zgodzie?
Czy w modlitwie powierzasz Bogu życie swoje i najbliższych?
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
54 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
Czy nie krzywdzisz kogoS
, np. kłamstwem lub obmową? Nie zabierasz
cudzych rzeczy, np. w szkole lub ze sklepu?
Dzielisz się z tymi, którzy mają mniej niż ty?
Czy nie wynosisz się nad innych z powodu tego, co posiadasz? Nie nisz-
czysz niepotrzebnie rzeczy? Szanujesz pracę innych ludzi np. rodziców,
nauczycieli, sprzątaczek w szkole?
Jak dzielisz się radoS
cią (uS
miechem) z innymi?
Jak traktujesz koleżanki i kolegów, także tych, których nie lubisz? Czy
powstrzymujesz się od bicia i przezywania? Zastanów się, kiedy twoje sło-
wa sprawiły komuS
przykroS
ć.
Czy starasz się, aby twoje zabawy były dobre? Czy nie krzywdzisz in-
nych? JeS
li postępujesz niewłaS
ciwie, to powiedz Bogu, jak to się dzieje.
Jak możesz to naprawić?
Przypomnij sobie sytuacje, w których nie mówisz prawdy. Dlaczego to
robisz?
Czy przepraszasz za wyrządzone zło? Jak je naprawiasz?
Czy starasz się przebaczyć wielkodusznie innym, jak Bóg przebacza
tobie?
Jak wypełniasz polecenie Pana Jezusa: Bądx
cie doskonali jak Bóg
Ojciec?
Czy odrabiasz lekcje najlepiej, jak potrafisz? Czy próbujesz przezwycię-
żyć w sobie lenistwo?
Czy ustępujesz w czasie kłótni? Czy nie życzysz komuS
x
le? Komu?
Może masz ochotę zemS
cić się na kimS
? Dlaczego? Pan Jezus kocha ciebie
i twoich znajomych: jak myS
lisz, czego od Ciebie oczekuje?
Jak dbasz o zdrowie i higienę?
Czy unikasz nieprzyzwoitych i wulgarnych słów? Czy filmy, które oglą-
dasz i twoje zabawy są dozwolone dla dziecka?
Czy szanujesz wszystkie stworzenia?
Czy potrafisz przyznać się do winy?
Z jakich błędów i wad udało ci się ostatnio poprawić?
Opowiedz Panu Jezusowi, nad jakim niewłaS
ciwym pragnieniem trud-
no ci jest zapanować. PrzeproS
Go za chwile słaboS
ci i poproS
o pomoc
w opanowaniu siebie.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
5. Przepraszam dobrego Boga za popełnione zło 55
Po rachunku sumienia katecheta przypomina dzieciom, że najważniej-
szym aktem sakramentu pokuty jest żal za grzechy połączony z mocnym
postanowieniem poprawy. Dobrze jest, jeS
li żal za grzechy wyraża się swo-
imi słowami, gdyby jednak dzieci miały z tym trudnoS
ci, można im pomóc
poniższą pieS
nią i refleksją.
R
piew
Przepraszam Cię Boże skrzywdzony w człowieku,
Przepraszam dziS
wszystkich was,
Żałuję za wszystko, to moja wina jest.
Postanawiam mocno, że będę lepszym, że nie będę obrażał Ciebie i zro-
bię wszystko, abym mógł o każdej porze, każdego dnia powiedzieć: Tak,
Panie, Ty wiesz, że Cię kocham.
Wprowadzenie do odnowienia przyrzeczeń Chrztu
Dzieci powinny przynieS
ć na to spotkanie swoje S
wiece od chrztu. Kate-
cheta uS
wiadamia im, że pierwszy raz spotkały się z Panem Jezusem w sakra-
mencie chrztu. Przyjęcie sakramentu pokuty jest szczególnym spotkaniem z Pa-
nem Jezusem na drodze prowadzącej do całkowitego z Nim zjednoczenia.
Katecheta zachęca dzieci, aby w celu lepszego przygotowania się do tego
spotkania, odnowiły swoje przyrzeczenia chrzcielne. Podczas przyrzeczeń
dzieci trzymają w ręku zapalone S
wiece.
Kapłan wprowadza dzieci do odnowienia przyrzeczeń poniższą refleksją.
Panie Jezu, wiem jak bardzo mnie kochasz. Na chrzcie dałeS
mi S
wię-
toS
ć, jasnoS
ć mojej duszy, białą szatę i zapaloną S
wiecę. ProsiłeS
mnie, abym
strzegł S
więtoS
ci i ją rozwijał. Otrzymałem od ciebie dar wiary. Mam ten dar
stale rozwijać. Dlatego chcę wyrzekać się zła i wyznać wiarę w Boga Ojca
i Syna, i Ducha R
więtego.
Następuje odnowienie przyrzeczeń chrztu
Katecheta: Czy wyrzekasz się grzechu, aby żyć w wolnoS
ci dzieci Bożych?
Dzieci: Wyrzekam się.
K.: Czy wyrzekasz się wszystkiego, co prowadzi do zła, aby ciebie grzech
nie opanował?
Dz.: Wyrzekam się.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
56 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
K.: Czy wyrzekasz się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu?
Dz.: Wyrzekam się.
K.: Czy wierzysz w Boga Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi
Dz.: Wierzę
K.: Czy wierzysz w Jezusa Chrystusa, Syna Jego Jedynego, a naszego
Pana, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego,
który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca?
Dz.: Wierzę.
K.: Czy wierzysz w Ducha R
więtego, S
więty KoS
ciół powszechny, obco-
wanie S
więtych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i ży-
cie wieczne?
Dz.: Wierzę.
K.: Bóg wszechmogący, Ojciec naszego Pana Jezusa Chrystusa, który nas
odrodził z wody i Ducha R
więtego, i który udzielił nam odpuszczenia
grzechów, niech nas strzeże łaską swoją w naszym Panu, Jezusie Chry-
stusie, na życie wieczne.
Dz.: Amen.
R
piew
1. Com przyrzekł Bogu przy chrzcie raz,
Dotrzymać pragnę szczerze.
KoS
cioła słuchać w każdy czas,
I w S
więtej wytrwać wierze.
O Panie Boże dzięki Ci,
ŻeS
mi KoS
cioła otwarł drzwi,
W Nim żyć, umierać pragnę.
2. W KoS
ciele tym jest z ciałem, krwią,
Bóg pod osłoną chleba,
Swym ciałem karmi duszę mą,
By żyła w Nim dla nieba.
W to wierzyć zawsze mocno chcę,
bo tego KoS
ciół uczy mnie.
W Nim żyć, umierać pragnę.
Kapłan udziela błogosławieństwa NajS
więtszym Sakramentem.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
5. Przepraszam dobrego Boga za popełnione zło 57
R
piew
1. MiłoS
ć Bożą w sercu mym dzisiaj mam.
Tą miłoS
cią coraz bardziej kocham Cię.
W Tobie widzę też wspaniałoS
ć Króla Chwał,
bo miłoS
ć Bożą w sercu swym dzisiaj mam
2. Wielką wiarę w sercu mym dzisiaj mam.
Sercem swoim tak gorąco służę Ci.
Bratu, siostrze chcę dziS
prawdę swoją dać.
Wielką wiarę w sercu swym dzisiaj mam.
3. Dziecka radoS
ć w sercu mym dzisiaj mam
I jak dziecko bardzo pragnę cieszyć się.
Swego Ducha moc dziS
Jezus daje nam.
Dziecka radoS
ć w sercu swym dzisiaj mam.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
58
6. WIERZĘ W OBECNOR
Ć JEZUSA
POD POSTACIĄ CHLEBA
Kapłan wystawia NajS
więtszy Sakrament w monstrancji.
R
piew
Zróbcie Mu miejsce, Pan idzie z nieba,
pod przymiotami ukryty chleba.
Zagrody nasze widzieć przychodzi
i jak się Jego dzieciom powodzi.
Otocz Go wkoło rzeszo wybrana,
przed Twoim Bogiem zegnij kolana.
PieS
ń chwały Jego S
piewaj z weselem:
On Twoim Bogiem, On przyjacielem.
Nie dosyć było to dla człowieka,
że na ołtarzu co dzień go czeka,
sam ludu swego odwiedza S
ciany,
bo pragnie bawić między ziemiany.
Wprowadzenie
Podczas każdej Mszy S
więtej kapłan wypowiada słowa, które Jezus
wypowiedział podczas Ostatniej Wieczerzy. Gdy wypowiada te słowa, Pan
Jezus  ten sam, który urodził się w Betlejem, który nauczał ludzi i poma-
gał im w życiu, a potem umarł na Krzyżu i zmartwychwstał  niezauważo-
ny przychodzi pod postacią białego chleba. Kapłan podnosi Go wysoko,
a wszyscy klękają z szacunkiem i oddają Mu czeS
ć.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
6. Wierzę w obecnoS
ć Jezusa pod postacią chleba 59
JeS
li ktoS
kocha Pana Jezusa, często przychodzi do Niego nawet wtedy,
gdy pada S
nieg lub jest wielki mróz.
Pewien człowiek, który ciężko pracował, może jak wasi rodzice, często
klęczał przed tabernakulum, gdzie przebywa Pan Jezus pod postacią chleba
i mówił, że po prostu patrzy na Pana Jezusa, a Pan Jezus na niego.
Rozalia Celakówna  służebnica Boża, pielęgniarka pracująca w Krako-
wie w szpitalu S
w. Łazarza, bardzo lubiła się modlić, chętnie pozostawałaby
całymi godzinami przed NajS
więtszym Sakramentem. Zachęcała innych lu-
dzi, aby kochali Pana Jezusa.
Pan Jezus przyszedł pod postacią chleba, bo chciał zostać z nami i być
naszym pokarmem. Chce być stale obecny wS
ród nas.
Czytanie Ewangelii:
 Pan z wami.
 I z Duchem twoim.
 Słowa Ewangelii według S
więtego Jana.
 Chwała Tobie, Panie.
 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeżeli nie będziecie spożywali
Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego, nie będziecie mie-
li życia w sobie. Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wiecz-
ne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Ciało moje jest prawdziwym
pokarmem, a Krew moja jest prawdziwym napojem. Kto spożywa moje
Ciało i Krew moją pije, trwa we Mnie a Ja w nim (J 6, 53-56).
 Oto słowo Pańskie.
 Chwała Tobie, Chryste.
Słowami pieS
ni powiedzmy Panu Jezusowi, że wierzymy w Jego obec-
noS
ć pod postaciami chleba i wina.
R
piew
Oto S
więte Ciało Pana
pod postacią chleba,
żywa manna ludziom dana
na drogę do nieba.
Witaj Jezu, Panie nasz!
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
60 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
Jakże wielką miłoS
ć masz!
Oto S
więta Krew Przymierza,
łask krynica żywa.
Ona boski gniew uS
mierza,
z grzechów nas obmywa.
Witaj Jezu, Panie nasz!
Jakże wielką miłoS
ć masz!
Modlitwa dzieci przed NajS
więtszym Sakramentem
Zapewne każde z was  podobnie jak Rozalia Celakówna  chciałoby
dzisiaj panu Jezusowi wyrazić i okazać wielką miłoS
ć. Dlatego teraz zwróć-
my się wprost do Pana Jezusa ukrytego w NajS
więtszym Sakramencie
i obecnego wS
ród nas.
Na początku przeprosimy Pana Jezusa za to wszystko, co Mu się w nas
nie podobało (wezwania mogą mówić poszczególne dzieci lub katecheta).
K.: Panie Jezu, przepraszamy Cię za wszystkie brzydkie słowa.
Dz.: Przepraszamy Cię, Jezu.
K.: Panie Jezu, przepraszamy Cię za to, że nie zawsze słuchaliS
my naszych
rodziców, nauczycieli i wychowawców.
Dz.: Przepraszamy Cię, Jezu.
K.: Panie Jezu, przepraszamy Cię za wszystko, czym sprawiliS
my Ci przy-
kroS
ć i zasmucili Twoje Serce.
Dz.: Przepraszamy Cię, Jezu.
Spróbujcie jeszcze przeprosić Pana Jezusa za to, co wam podpowie wasze
serce (chwila ciszy).
R
piew
1. JeS
li Pana Boga kochać chcę,
tak z całego serca, z wszystkich sił,
to dla drugich dobry muszę być,
bo tak sam Pan Jezus uczył nas.
2. Gdy pomogę mamie sprzątać dom,
choremu koledze lekcje dam,
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
6. Wierzę w obecnoS
ć Jezusa pod postacią chleba 61
gdy potrafię z bratem w zgodzie żyć,
czynię, co Pan Jezus zlecił nam.
Pan Jezus przebaczył nam nasze przewinienia. On chce byS
my byli za-
wsze z Nim. Teraz podziękujmy Panu Jezusowi za to, że pozostał z nami pod
postacią chleba i jest dla nas dobry.
Po każdym wezwaniu dzieci S
piewają:
 Dzięki, o Panie, składamy dzięki o wszechmogący nasz Królu w nie-
bie.
 Panie Jezu, dziękujemy Ci za to, że pragniesz przyjS
ć do naszego ser-
ca w Komunii S
więtej .
 Panie Jezu, dziękujemy Ci za to, że bardzo nas kochasz i zawsze jesteS

obecny wS
ród nas.
 Panie Jezu, dziękujemy Ci za naszych rodziców, siostry, braci, dziad-
ków, babcie, ciocie, wujków, nauczycieli, katechetów, wychowawców
i wszystkich ludzi, których spotykamy.
W chwili ciszy niech każde dziecko powie jeszcze Panu Jezusowi, za co
szczególnie pragnie Mu podziękować.
R
piew
Ref. Panie mój, cóż Ci oddać mogę
za bezmiar nieskończonych łask?
W każdy dzień sławić będę Cię,
wielbić Cię, alleluja!
1. Byłem słabym dzieckiem Twym,
TyS
mnie w ramiona wziął.
Gdy ubogim byłem Panie,
TyS
wzbogacił mnie.
Ref. Panie mój, cóż Ci oddać mogę...
2. Tak jak Ojciec wiedziesz mnie
i chronisz mnie od łez.
Ty znasz wszystkie kroki moje,
próżny więc mój lęk.
Ref. Panie mój, cóż Ci oddać mogę...
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
62 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
Pan Jezus ukryty pod postacią chleba jest prawdziwym Bogiem i praw-
dziwym człowiekiem. Jemu oddają czeS
ć aniołowie i wszyscy S
więci. Po-
myS
lcie przez chwilę, jak my możemy uwielbić Pana Jezusa, który jest te-
raz tak blisko nas.
Po chwili ciszy prowadzący mówi:
Jest taka piękna pieS
ń, którą można uwielbić Pana Jezusa. ZaS
piewajmy
ją wspólnie, rozważając jej treS
ć.
R
piew
1. O milcząca Hostio biała, na kolanach wielbię Cię.
TyS
tak nikła, taka mała, a w Twym cieniu kryje się
Ten, co rządzi całym S
wiatem, Bóg wszechmocny Stwórca nasz,
Przed którego majestatem, aniołowie kryją twarz.
2. O S
wiatłoS
ci tak zakryta, rzuć mi Twój promienny blask.
O dobroci nieskończona, rozlej na mnie zdroje łask.
Chlebie życia przeobfity, nasyć duszy mojej głód,
Boski ogniu tu zakryty, rozgrzej serca mego chłód.
Do Pana Jezusa możemy przychodzić z wszystkimi naszymi troskami
i kłopotami. On sam nas do tego zachęca w słowach: Przyjdx
cie do mnie
wszyscy, proS
cie, a otrzymacie. Z ufnoS
cią więc powierzmy Panu Jezusowi
nasze troski. Dzieci powtarzają wezwanie:
 Wysłuchaj nas.
 Panie Jezu, prosimy Cię spraw, aby pokój zapanował w całym
S
wiecie.
 Panie Jezu, miej w opiece naszych rodziców, bliskich, ludzi bez miesz-
kania i bez pracy.
Na pewno każde dziecko nosi w sercu jakąS
specjalną proS
bę, którą chcia-
łoby powierzyć Panu Jezusowi. Niech spróbuje teraz wyrazić tę proS
bę
swoimi słowami tak cichutko, żeby ją tylko Pan Jezus usłyszał (chwila
ciszy)
Nasza modlitwa przed Panem Jezusem w NajS
więtszym Sakramencie
S
wiadczy o tym, że wierzymy mocno, iż jest On obecny pod postacią chleba.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
6. Wierzę w obecnoS
ć Jezusa pod postacią chleba 63
R
piew
Ja wiem w kogo ja wierzę, stałoS
cią duszy mej:
mój Pan w tym Sakramencie pełen potęgi swej.
To ten, co zstąpił z nieba, co życie za mnie dał
i pod postacią chleba pozostać z nami chciał.
Obecne nabożeństwo przygotowuje nas do przyjęcia Pana Jezusa w Ko-
munii S
więtej i pięknego tygodnia, w którym codziennie będziecie mogli Go
przyjmować. Ten tydzień nazywa się biały, ponieważ będziecie na biało
ubrani i wasze serca będą czyste, dobre, bo będzie w nich mieszkał Pan Jezus.
Wkrótce będzie również uroczystoS
ć Bożego Ciała. Wtedy Pan Jezus
w pięknej złotej monstrancji  tak jak w tej chwili stoi na ołtarzu  wyjdzie
na nasze ulice i pola. Będziemy razem z innymi ludx
mi cieszyć się, że Pan
Jezus jest z nami i będziemy oddawać Mu czeS
ć.
PoproS
my teraz Pana Jezusa, aby nas pobłogosławił i pomagał jak naj-
lepiej przygotować się do tych wielkich i ważnych uroczystoS
ci
Błogosławieństwo NajS
więtszym Sakramentem.
R
piew
1. Pobłogosław Jezu drogi
tym, co serce Twe kochają.
Niechaj skarb ten cenny, drogi,
na wiek wieków posiadają
2. Za Twe łaski dziękujemy,
co nam Serce Twoje dało.
W dani duszę Ci niesiemy,
by nas Serce Twe kochało.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
64
7. DZIĘKUJEMY PANU BOGU ZA JEZUSA I ZA MOŻNOR
Ć
PRZEBYWANIA Z NIM
Złożenie przyrzeczeń abstynenckich
Kapłan wystawia NajS
więtszy Sakrament w monstrancji.
R
piew
1. Bóg nad swym ludem zlitował się
i Zbawiciela nam zesłał.
MiłoS
ć nam daje, usuwa grzech,
prowadzi w bramy królestwa.
Ref. Chryste Króluj, Chryste zwyciężaj.
2. Swoją miłoS
ć odnów w nas.
MiłoS
ć Chrystusa przemienia S
wiat,
wyznacza szlaki wciąż nowe,
kruszy nienawiS
ć, wprowadza ład,
jednoczy z ludx
mi i Bogiem.
Wprowadzenie
Każdy z was na pewno się cieszy, gdy dostanie jakiS
piękny prezent albo
kiedy odwiedzi was jakaS
osoba, którą bardzo kochacie i długo na nią ocze-
kiwaliS
cie. RadoS
ć wasza jest tak wielka, że pragniecie podzielić się nią
z innymi ludx
mi, a czasem nawet skaczecie z radoS
ci. W momentach takiej
radoS
ci dobre dziecko nie zapomina o podziękowaniu temu, kto podarował
mu prezent lub przyjechał do niego w odwiedziny.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
7. Dziękujemy Panu Bogu za Jezusa 65
Wasz kolega Andrzej przygotowywał się do pierwszego pełnego uczest-
nictwa we Mszy S
więtej. Miał on bardzo kochającą go babcię, która miesz-
kała daleko. Andrzej bardzo pragnął porozmawiać z babcią, o tym co prze-
żywa w związku z nadchodzącą uroczystoS
cią. Ale myS
lał, iż babcia jest za
słaba i nie da rady do niego przyjechać. Było mu z tego powodu smutno.
Tymczasem babcia zrobiła mu wielką niespodziankę. W pewną słoneczną
niedzielę zapukała do mieszkania swojego wnuczka. Gdy Andrzej zobaczył
babcię, oniemiał z radoS
ci. Babcia podarowała Andrzejowi piękną Biblię
z obrazami, aby mógł jeszcze bardziej poznać i pokochać Pana Jezusa.
Andrzej, z uS
miechniętą buzią, uS
ciskał babcię i podziękował za jej dobroć,
za to, że podjęła tak wielki trud, aby sprawić mu radoS
ć.
PomyS
lcie, kto jest dla nas taki dobry i ciągle nas obdarowuje?
Dzieci mogą podać przykłady ludzi, wtedy prowadzimy je do wniosku, że
to Bóg dał ludziom zdolnoS
ć obdarowywania i to On obdarza nas wszystkim.
Co Pan Bóg nam daje?
Dzieci mogą wyliczyć: piękny S
wiat, rodziców, zdrowie itp. JeS
li dzieci
nie wymienią, że Pan Bóg dał nam Pana Jezusa, to prowadzący nabożeń-
stwo stawia dodatkowe pytania.
Jaki największy dar otrzymaliS
my od Pana Boga?
Jeżeli dzieci same wymienią Pana Jezusa, to prowadzący z całą mocą
podkreS
la, że właS
nie Pan Jezus jest największym darem Boga dla ludzi.
Pismo R
więte mówi, że Pan Bóg z miłoS
ci do nas dał nam Pana Jezusa.
Czytanie Ewangelii
 Pan z wami.
 I z Duchem twoim.
 Słowa Ewangelii według S
więtego Jana.
 Chwała Tobie, Panie.
 Tak bowiem Bóg umiłował S
wiat, że Syna Swego Jednorodzonego dał,
aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne (J 3, 16).
 Oto słowo Pańskie.
 Chwała Tobie, Chryste.
R
piew
Bóg tak umiłował S
wiat,
że Syna Swego Jednorodzonego dał,
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
66 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
aby każdy, kto w Niego wierzy
nie zginął, ale życie wieczne miał.
O, Jezus, Jezus, Jezus.
Rozważanie
Pan Jezus, przysłany przez Ojca, przyszedł na S
wiat jako małe dziecko.
Narodził się w stajence w mieS
cie Betlejem. Potem przez wiele lat miesz-
kał w Nazarecie. Nikt, poza Maryją i Józefem, nie domyS
lał się nawet prze-
dziwnego pochodzenia Jezusa, nikt nie wiedział, że jest On Synem Bożym,
Zbawicielem. Bo Bóg, gdy przyszedł na S
wiat jako człowiek, żył zwyczaj-
nie, tak jak my, jak każde dziecko w rodzinie  pomagał rodzicom, modlił
się z nimi, bawił się z rówieS
nikami i dorastał. W ten sposób ukazał, jak
ważne dla Niego jest nasze zwykłe, ludzkie życie. Ono ma Bożą wartoS
ć!
Każdy dzień jest nam dany po to, byS
my w tym dniu starali się żyć tak,
jak On. Dlatego często, szczególnie w trudnoS
ciach, np. wtedy kiedy się
przewróciłem i mocno skaleczyłem albo ktoS
niechcący wyrządził mi jakąS

krzywdę, trzeba zadawać sobie pytanie: jak Jezus zachowałby się na moim
miejscu?
Podziękujmy teraz Bogu za to, że dał nam Jezusa, który jest nam tak bliski
i jest naszym wzorem.
R
piew
Dziękujemy Ci, Ojcze nasz, za S
więty winny krzew Dawida,
Który nam poznać dałeS
przez Jezusa Syna Twego.
Tobie chwała na wieki!
Dziękujemy Ci, Ojcze nasz, za życie i za wiarę,
którą nam poznać dałeS
przez Jezusa Syna Twego.
Tobie chwała na wieki!
Dziękujemy Ci, Ojcze nasz, za wiarę i za nieS
miertelnoS
ć,
którą nam poznać dałeS
przez Jezusa Syna Twego.
Tobie chwała na wieki!
Kiedy Jezus urósł i stał się dorosłym człowiekiem, rozpoczął nauczanie.
Mówił o Bogu  swoim Ojcu, uzdrawiał chorych, przebaczał grzechy, po-
cieszał tych, którym było smutno, wskrzeszał umarłych, karmił głodnych,
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
7. Dziękujemy Panu Bogu za Jezusa 67
a także upominał tych, którzy nie postępowali dobrze. Błogosławił też dzieci,
brał je na kolana i mówił o tym, aby nikt nie zabraniał dzieciom przycho-
dzić do Niego.
Teraz w ciszy pomyS
lcie przez chwilę, czy chętnie przychodzicie na
spotkanie z Panem Jezusem obecnym w NajS
więtszym Sakramencie?
Następuje chwila ciszy na osobistą refleksję.
JeS
li czasem nie chciało wam się przyjS
ć do Niego, to przeproS
cie Go za
to i od dziS
zawsze z radoS
cią do Niego biegnijcie, S
piewając Mu całym
sercem. DziS
zaS
piewamy także.
R
piew
KiedyS
o Jezu, chodził po S
wiecie,
brałeS
dziateczki w objęcia swe.
Patrz tu przed Tobą stoi Twe dziecię:
do serca swego przytul i mnie.
ByłeS
Dzieciątkiem, Ty wielki Boże!
W żłóbku płakałeS
nad S
wiatem złym.
Nie płacz, Dzieciątko, ja Ci w pokorze
serce me daję, Ty mieszkaj w nim.
Pan Jezus przed swoją S
miercią zebrał wszystkich uczniów w Wieczer-
niku i z wielkiej miłoS
ci do człowieka przemienił chleb w swoje Ciało, a wi-
no w swoją Krew. Pozostał tak już na zawsze z ludx
mi. Możemy być z Nim
razem, chociaż Go nie widzimy. Pan Jezus pozostaje z nami w tabernaku-
lum pod postacią chleba.
DziS
wyrax
my swoją radoS
ć i podziękowanie Panu Bogu za ten wielki dar
przebywania Pana Jezusa wS
ród nas, za to, że jest ciągle przy nas, że nas
wspiera, pociesza i pragnie, byS
my zawsze przychodzili do Niego ze wszyst-
kimi naszymi sprawami  czy to z radoS
ciami, bo dostaliS
my piątkę w szko-
le, czy też ze smutkami, gdy coS
przykrego nam się przydarzyło. Pamiętajmy
o tym, że Jezus jest obecny w każdej chwili naszego życia, niezależnie od tego
czy pada deszcz, czy też S
wieci słońce, czy się bawimy, czy też odrabiamy
zadania domowe. On czeka na nas tu w koS
ciele w tabernakulum.
Teraz przygotowujecie się drogie dzieci do pierwszego pełnego uczest-
nictwa we Mszy S
więtej. Pan Jezus zamieszka w waszych sercach. On bar-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
68 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
dzo tego pragnie, by zawsze były one czyste i gotowe do przyjmowa-
nia Go.
Wyrazem waszej miłoS
ci do Pana Jezusa będzie też postanowienie, iż nie
będziecie pić alkoholu i palić papierosów. Dlatego teraz przed Panem Jezu-
sem złożycie swoje przyrzeczenia, że do osiemnastego roku życia nie bę-
dziecie używać alkoholu ani palić papierosów.
Następuje złożenie przyrzeczeń (ten punkt pozostawiamy inwencji ka-
techety).
Na zakończenie naszego spotkania z Panem Jezusem obecnym w Naj-
S
więtszym Sakramencie poprosimy Go o błogosławieństwo i pomoc, aby-
S
cie wytrwali w złożonym przyrzeczeniu.
Błogosławieństwo NajS
więtszym Sakramentem
R
piew
Panie Jezu, zabierzemy Cię do domu.
Panie Jezu, nie oddamy Cię nikomu.
W dzień i w nocy, Panie Jezu, będziesz z nami,
bo gorąco, Panie Jezu, Cię kochamy.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
69
8. ODDAJEMY CZER
Ć BOGU RAZEM Z MATKĄ JEZUSA
NABOŻEŃSTWO MAJOWE
Dzieci otrzymują medalik z wizerunkiem
NajS
więtszej Maryi Panny
Kapłan wystawia NajS
więtszy Sakrament w monstrancji.
R
piew
Bądx
że pozdrowiona, Hostyjo żywa,
w której Jezus Chrystus Bóstwo ukrywa.
Witaj Jezu, Synu Maryi,
TyS
jest Bóg prawdziwy
w S
więtej Hostyi.
Wprowadzenie
Każdy człowiek potrzebuje mamy. Bez niej nie mógłby się narodzić,
przyjS
ć na S
wiat. Ona jest przy nas, kiedy jest nam smutno, kiedy się cie-
szymy. Kocha nas bardzo, bo jesteS
my jej dziećmi. Opiekuje się nami, trosz-
czy się o nas. Jezus także miał i ma swoją Mamę.
Wiemy z Ewangelii, że Mamą Jezusa jest Maryja. To właS
nie Ją Pan Bóg
wybrał na Matkę Swojego Syna. Poprzez Anioła Gabriela zwiastował Jej,
że pocznie i porodzi Syna, któremu nada imię Jezus. Maryja była wtedy
bardzo młodą dziewczyną i choć tak naprawdę nie wiedziała, co ją czeka,
odpowiedziała Panu Bogu  tak . Dzięki temu stała się Matką Pana Jezusa.
Maryja zawsze była obecna przy swoim Synu, kiedy był małym chłopcem,
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
70 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
ale także wtedy gdy zaczął nauczać i opowiadać ludziom o Ojcu, który jest
w niebie. Była też przy Nim na wzgórzu Golgoty, gdzie z miłoS
ci do nas
oddał na krzyżu życie. Pan Jezus bardzo kochał swoją Matkę, tak jak ko-
chał wszystkich ludzi i chciał, aby Ona była też naszą Matką. Posłuchajcie,
jak się to stało, że Maryja została Matką wszystkich ludzi.
Czytanie Ewangelii
 Pan z wami.
 I z duchem twoim.
 Słowa Ewangelii według S
więtego Jana.
 Chwała Tobie, Panie.
 Kiedy więc Jezus ujrzał Matkę i stojącego obok Niej ucznia, którego mi-
łował, rzekł do Matki: �Niewiasto, oto syn Twój. Następnie rzekł do ucznia:
�Oto Matka twoja. I od tej godziny uczeń wziął Ją do siebie (J 9, 26-27).
 Oto słowo Pańskie.
 Chwała Tobie, Chryste.
Rozważanie
Jezus, tak jak usłyszeliS
my przed chwilą, powierzył swojej Mamie pod
opiekę ukochanego ucznia i zarazem uczniowi dał Mamę. R
w. Jan, spełnia-
jąc życzenie Jezusa z krzyża, wziął Maryję do swego domu. DziS
do nas także
Pan Jezus kieruje te słowa. Pragnie, abyS
my i my przyjęli Ją jako swoją
Mamę. Dla wszystkich ludzi, którzy wierzą w Pana Boga i którzy Go szu-
kają, Maryja jest najlepszą Matką. Choć Pan Jezus wziął Ją do siebie, do
nieba, to jednak pozostaje Ona nadal Matką, która bardzo troszczy się o nas
 swoje dzieci. Tak jak kochała, będąc na ziemi, Pana Jezusa, tak kocha teraz
nas, którzy do Niej i do Jej Syna przychodzimy. Maryja uczy nas także,
abyS
my tak jak Ona przy zwiastowaniu i poprzez całe swoje ziemskie życie
pragnęli wypełniać wolę Pana Boga. ZaS
piewajmy teraz wspólnie tę pieS
ń,
która mówi właS
nie o Matce NajS
więtszej.
R
piew
Była cicha i piękna jak wiosna,
żyła prosto, zwyczajnie jak my.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
8. Oddajemy czeS
ć Bogu razem z Matką Jezusa 71
Ona Boga na S
wiat nam przyniosła
i na ziemi wS
ród łez nowe dni zajaS
niały.
Matka, która wszystko rozumie,
sercem ogarnia każdego z nas.
Matka zobaczyć dobro w nas umie,
ona jest z nami w każdy czas.
MyS
lę, że w domach (a może tutaj z wami) macie swoje mamy. Bywa też
tak, że czyjaS
mama jest już w niebie. To jednak wszyscy, dzieci i doroS
li, mamy
najlepszą Mamę w niebie, którą dał nam Pan Jezus, a która tak samo, jak kie-
dyS
modliła się za Apostołów tak i teraz wstawia się za nami do swego Syna.
PrzyszliS
my tutaj, aby powiedzieć Matce Bożej, jak bardzo i my Ją ko-
chamy. Bo ten kto kocha Pana Jezusa, kocha także i Jego Matkę. Pragnie-
my także podziękować Panu Bogu za Jego miłoS
ć do nas, za to, że zesłał
nam swojego Syna i dał nam Maryję  Matkę.
Powiedzcie mi, jaki to miesiąc, w którym pięknie kwitną kwiaty, S
wiat
się zieleni, jest coraz cieplej, przygrzewa słońce i w tym miesiącu jest szcze-
gólne S
więto poS
więcone naszym mamom.
Jest to miesiąc maj.
A jak tym dniu okazujecie szczególnie swoim mamom, że je kochacie?
Może dzieci odpowiedzą, że dają mamie upominki, laurki, kwiaty, skła-
dają życzenia, starają się wyręczać mamę w domu.
PrzynieS
liS
cie dzisiaj ze sobą właS
nie laurki oraz kwiaty dla Matki Bo-
żej. Bo przecież jak już wiemy, jest Ona także i naszą Mamą. Ale zanim te
nasze dary złożymy przed Jej Obliczem, to powiemy Jej, że Ją kochamy,
odmawiając wspólnie Litanię Loretańską, którą KoS
ciół właS
nie w maju
szczególnie się modli.
Następuje odmawianie Litanii Loretańskiej. Można ograniczyć się tylko
do wezwań, które nawiązują do dzisiejszego tematu i są dla dzieci bardziej
zrozumiałe.
PowiedzieliS
my Matce Bożej, że Ją kochamy i prosiliS
my Ją, aby wsta-
wiała się za Nami u swojego Syna. Teraz złożymy Jej przyniesione poda-
runki S
piewając pieS
ń.
Po skończeniu odmawiania litanii dzieci, zachęcone przez katechetę,
składają przed obrazem Matki Bożej, a także NajS
więtszym Sakramentem
przyniesione przez siebie dary.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
72 II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej
R
piew
Matko, która nas znasz,
z dziećmi Twymi bądx
.
Na drogach nam nadzieją S
wieć,
z Synem Twym, z nami idx
.
MiłoS
ć naszą do Matki Bożej i jej Syna wyrażamy nie tylko słowami
modlitw, które znacie (np., różaniec, Litania Loretańska), ale także tym, że
będziemy starali się Ją naS
ladować w życiu. Ona jest wzorem pobożnoS
ci,
unikania każdego grzechu, pracowitoS
ci, szacunku dla innych ludzi i peł-
nienia tego, co się Bogu podoba.
Widzialnym i zewnętrznym znakiem naszej czci i przynależnoS
ci do
Matki Bożej jest noszenie medalika z Jej wizerunkiem, który za chwilę otrzy-
macie. Nim jednak to nastąpi posłuchajcie opowiadania :
Jeden z misjonarzy katolickich opisuje rozmowę, jaką prowadził dwu-
nastoletni Murzynek, zatrudniony w porcie przy wyładowywaniu statków
z oficerem marynarki francuskiej. Oficer ten pewnego dnia przyglądał się
robotnikom murzyńskim, noszącym na głowie towary ze statków do przy-
stani. Nagle zauważył na piersiach wspomnianego Murzynka medalik szka-
plerzny. Będąc człowiekiem niewierzącym, postanowił zakpić sobie z chłop-
ca. Przywołał go do siebie i zapytał  Po co nosisz ten zabobon na sobie i nie
rzucisz go do morza? Na to Murzynek odparł  A ty po co nosisz ten mun-
dur, złote obszycia na nim i zawieszone na piersiach ordery? Dlaczego nie
wrzucisz ich do morza?   Mój mundur  odrzekł oficer  S
wiadczy, że
jestem w służbie narodu francuskiego, a ordery są dowodem męstwa w cza-
sie walk na wojnie .   A mój szkaplerz  odparł Murzynek  jest S
wiadec-
twem, że jestem w służbie Królowej Niebios. JeS
li ty nie wstydzisz się no-
sić swych odznaczeń, dlaczego ja miałbym się wstydzić znaku, który czyni
ze mnie dziecko Maryi?
Kochane dzieci teraz otrzymacie poS
więcone medaliki, noS
cie je z tą samą
wiarą i miłoS
cią do Matki Bożej i Jej Syna jak czynił to ten Murzynek z opo-
wiadania.
Następuje wręczenie medalików. Forma wręczania zgodna ze zwycza-
jem panującym w danej parafii. Podczas wręczania dzieci S
piewają pieS
ń,
np. dalszy ciąg Litanii do Matki Bożej   Matko, która nas znasz ...
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
8. Oddajemy czeS
ć Bogu razem z Matką Jezusa 73
Po przyjęciu przez dzieci medalika następuje chwila cichej modli-
twy dziękczynnej.
A teraz w swoim sercu podziękujmy Panu Bogu za to, że dał nam swo-
jego Syna i Jego Matkę i za to, że jesteS
my Jej dziećmi, które Ona bardzo
kocha. PoproS
my też, aby Pan Jezus nas pobłogosławił, dając siły, na każ-
dy dzień trwania przy Nim i Jego Mamie.
Błogosławieństwo NajS
więtszym Sakramentem?
R
piew
1. Chwalcie łąki umajone,
góry, doliny, zielone,
chwalcie cieniste gaiki,
x
ródła i kręte strumyki;
2. Co igra z morza falami,
w powietrzu buja skrzydłami 
chwalcie z nami Panią S
wiata,
Jej dłoń nasza wieniec splata.
3. Ona dzieł Boskich korona,
nad Anioły wywyższona.
Choć jest Panią, nieba ziemi,
nie gardzi dary naszymi.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
74
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
75
III
PROPOZYCJE DO MSZY R
WIĘTEJ
PIERWSZOKOMUNIJNEJ
Podajemy propozycje pieS
ni, które można wykorzystać podczas Eucha-
rystii dla dzieci, które pierwszy raz przystąpią do Komunii S
więtej oraz
w białym tygodniu.
Każda parafia ma swoją, znaną duszpasterzowi specyfikę, stąd homilia
w dniu Pierwszej Komunii S
więtej będzie miała zapewne tematykę lokal-
ną. Wątki homilii zależą także od czytań, które przypadają w daną niedzie-
lę. Niemniej proponujemy kilka refleksji, z którymi warto podzielić się
z wiernymi obecnymi podczas Mszy S
więtej dla dzieci pierwszokomunij-
nych.
Msza S
więta pierwszokomunijna
Propozycje pieS
ni
Na wejS
cie
Com przyrzekł Bogu.
Oto jest dzień.
RadoS
cią nasza jesteS
Ty.
Jeden jest tylko Pan.
Jest droga, która wiedzie nas.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
76 Materiały katechezy parafialnej
Na przygotowanie darów
O Panie, Ty nam dajesz Ciało swe i Krew.
Ja wiem, w kogo ja wierzę.
Miłujcie się wzajemnie, jak Ja was umiłowałem.
Jeden chleb.
Czego chcesz od nas Panie.
Bóg tak umiłował S
wiat.
Wszystko Tobie oddać pragnę.
Na Komunię S
więtą
Dziękujemy Ci, Ojcze nasz, za S
więty, winny szczep Dawida.
Dzięki, o Panie, składamy dzięki.
Ja wiem, w kogo ja wierzę.
Pobłogosław Jezu drogi.
KiedyS
, o Jezu, chodził po S
wiecie.
Panie mój, cóż Ci oddać mogę.
Gdzie miłoS
ć wzajemna i dobroć.
Pan Jezus już się zbliża.
Przygotuję Ci serce.
Zbliżam się w pokorze.
Panie mój, cóż Ci oddać mogę.
Zobaczcie, jak wielką miłoS
ć.
Jezus jest naszą siłą.
Na zakończenie
My chcemy Boga.
Abba, Ojcze.
Panie Jezu, zabierzemy Cię do domu.
Jezus jest mym Przyjacielem.
Pobłogosław, Jezu, drogi.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
III. Propozycje do Mszy S
więtej pierwszokomunijnej 77
Dodatkowe propozycje pieS
ni na nabożeństwa z adoracją
NajS
więtszego Sakramentu
Oto S
więte Ciało Pana.
Kłaniam się Tobie.
Jezus jest naszą siłą.
Zróbcie Mu miejsce.
Oto S
więte Ciało Pana.
O milcząca Hostio biała.
Jezusa ukrytego.
Bądx
że pozdrowiona.
Pan jest mocą swojego ludu.
Refleksje do homilii
Zwracam się najpierw do dzieci, które mają przyjąć Chrystusa w Komu-
nii pierwszy raz. Ten dzień może być przełomowy w waszym życiu. Przede
wszystkim wierzę, że każe z was, kochane dzieci, osobiS
cie pragnęło przyjąć
Pana Jezusa. Nawet nie zdajecie sobie spawy, jak wielki to krok w waszym
życiu. DokonałyS
cie wyboru dobra, uwierzyłyS
cie Jezusowi Chrystusowi.
Dotychczasowe wasze życie można porównać do spaceru dziecka, które
jedzie w wózku. Wózek prowadzą rodzice. Oni wiozą dziecko, pokazują mu
S
wiat. Ale któregoS
dnia dziecko schodzi z wózka, zaczyna iS
ć samodziel-
nie. Samo zauważa biedronkę na drodze, liS
cie, samochody, ludzi. Samo
sięga po kwiaty. Jeszcze trzyma się ręki rodziców, poręczy wózka, ale lada
moment pobiegnie samo, już zupełnie bez rodziców: na podwórko, do szkoły,
do pracy.
Tak samo było z waszą wędrówką za Chrystusem. Najpierw rodzice przy-
nieS
li was do koS
cioła, poprosili o chrzest. Potem przyprowadzali was tu-
taj, uczyli pierwszych słów modlitwy. Uczyli was Boga  przede wszystkim
przez to, jak was kochali.
A teraz, tak jakbyS
cie pierwszy raz wyszli z wózeczka: sami przyszliS
cie
do Jezusa. ZrobiliS
cie to, co wasi rodzice zapowiedzieli w czasie chrztu.
UwierzyliS
cie. WeszliS
cie samodzielnie na drogę S
więtoS
ci.
Tak, tak. R
więtoS
ci. Niektórym z nas wydaje się czasem, że nie dla nas
S
więtoS
ć. Że drogę S
więtoS
ci obiera tylko ksiądz, zakonnik, zakonnica, ale
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
78 Materiały katechezy parafialnej
nie my, zwykli ludzie. Nie jest tak. Każdy chrzeS
cijanin wszedł na tę drogę
przez chrzest. Rzecz w tym, czy podjął ją samodzielnie. Wy podjęliS
cie ją
dzisiaj. I cokolwiek będziecie w życiu robić, kimkolwiek będziecie: inży-
nierami, nauczycielami, fryzjerami, aktorami, lekarzami, strażakami, leka-
rzami, policjantami czy wojskowymi... Kim jeszcze chcielibyS
cie być? Kim-
kolwiek będziecie, księżmi czy siostrami zakonnymi, mamusiami i tatusia-
mi  zawsze będziecie służyć innym.
Otrzymujecie dzisiaj Boży pokarm. Zaczynacie nowe życie w takiej bli-
skoS
ci z Jezusem, jakiej nie znali nawet Apostołowie przed Wielkim
Czwartkiem. To jest wasz Wieczernik. Co z tym darem zrobicie? Wielu
dorosłych, może i wy takich znacie, nie uczęszcza na Mszę S
więtą, nie
przystępuje do spowiedzi, przeżywa wątpliwoS
ci i kryzysy wiary. Ciężko
im. Dlaczego? Bo są wygłodniali. Są jak ludzie, którzy nie jedzą, a chcą
zachować siłę. Nie przyjmują sakramentów i nie dowierzają. Od was za-
leży, dzieci, czym będziecie się w życiu karmić. JeS
li nie będziecie przyj-
mować Jezusowego przebaczenia w sakramencie pojednania, nie będzie-
cie się Nim karmić, grozi wam niedożywienie. Nie dopuS
cie do tego. Za-
wsze przychodx
cie do Niego, przyjmujcie Go. Życzę wam tego, abyS
cie
byli z Nim i żyli w pokoju.
Modlitwa powszechna
 Boże, prosimy Cię za KoS
ciół S
więty, naszą wielką rodzinę Jezusa,
abyS
my byli dobrzy dla siebie nawzajem i nieS
li wszystkim nadzieję,
którą daje nam zmartwychwstały Chrystus.
(Wszyscy powtarzamy)
Ufamy Tobie, Ojcze.
 Boże, prosimy Cię za Ojca R
więtego, który nieustannie wzywa nas do
uczciwego życia i modlitwy,
aby nie ustawał w pokazywaniu nam Ciebie.
Ufamy Tobie, Ojcze.
 Panie, błagamy Cię o pokój,
by zwyciężył w nas, a przez nas w S
wiecie.
Ufamy Tobie, Ojcze.
 Ojcze nasz, prosimy Cię za dzieci, które dzisiaj pierwszy raz przyjęł-
mą Komunię S
więtą,
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
III. Propozycje do Mszy S
więtej pierwszokomunijnej 79
aby nie spuszczały z oczu Jezusa Chrystusa i odważnie szły w życie,
zawsze razem z Nim.
Ufamy Tobie, Ojcze.
 Boże, prosimy Cię za rodziców, katechetów i wychowawców, aby ni-
gdy nie tracili nadziei, że dzieci, które są pod ich opieką, wybiorą dobro.
Ufamy Tobie, Ojcze.
 Panie nasz, prosimy Cię za księży, zakonników i siostry zakonne,
aby zgodnie z wolą Boga, całym sercem służyli ludziom i znajdowali
w tej służbie szczęS
cie.
Ufamy Tobie, Ojcze.
 Boże, prosimy Cię za nas wszystkich tu obecnych, pomóż nam tu te-
raz być sobą, czyli Twoimi dziećmi.
Ufamy Tobie, Ojcze.
Uwaga!
Scenariusze liturgiczne przebiegu ceremonii Pierwszej Komunii R
więtej
może katecheta znalex
ć także w opracowaniach Wydziałów Katechetycz-
nych poszczególnych diecezji.
Dla przykładu podajemy:  Pan Jezus już się zbliża . Przygotowanie do
I Spowiedzi i Komunii S
więtej we wspólnocie parafialnej, Wydział Kateche-
tyczny Kurii Diecezjalnej w Tarnowie, Tarnów 1999.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
80
Spis treS
ci
I. Konferencje dla rodziców ze wstępem dla katechety . . . . . . . . . . 1
1. W drodze do najlepszego Ojca przez Syna . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2. Powierzanie Bogu radoS
ci i kłopotów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
3. Przygotowanie do rachunku sumienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
4. Wiara w obecnoS
ć Jezusa pod postaciami chleba i wina . . . . . . . 18
5. UroczystoS
ć pierwszego pełnego uczestnictwa we
Mszy S
więtej przeżywana w rodzinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
II. Propozycje spotkań katechezy parafialnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
1. Z Bogiem zaczynamy nowy rok szkolny i katechetyczny . . . . . . . 30
2. Jezus pomaga ludziom poznać dobrego Boga . . . . . . . . . . . . . . . . 35
3. W Jezusie doznajemy dobroci Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
4. Dobremu Bogu powierzam swoje radoS
ci i kłopoty . . . . . . . . . . . . 46
5. Przepraszam dobrego Boga za popełnione zło . . . . . . . . . . . . . . . . 50
6. Wierzę w obecnoS
ć Jezusa pod postacią chleba . . . . . . . . . . . . . . 58
7. Dziękujemy Panu Bogu za Jezusa i za możnoS
ć
przebywania z Nim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
8. Oddajemy czeS
ć Bogu razem z Matką Jezusa
Nabożeństwo majowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
III. Propozycje do Mszy S
więtej pierwszokomunijnej . . . . . . . . . . . 75