Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Klasa V
Celebracje
Celebracje
Celebracje
Celebracje
Celebracje
Celebracje
Celebracje
Celebracje
Celebracje
Celebracje
liturgiczne
liturgiczne
liturgiczne
liturgiczne
liturgiczne
liturgiczne
liturgiczne
liturgiczne
liturgiczne
liturgiczne
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
zeszyt
II
II
II
II
II
II
II
II
II
II
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymsko-katolickiej według podręcznika nr AZ-22-01/1-1
zgodnego z programem nauczania nr AZ-2-01/1.
Recenzenci: ks. dr Robert Sarek, ks. dr Robert Rafał Szewczyk.
REDAKTORZY TOMU
ks. Andrzej Hajduk SJ, s. Anna Walulik CSFN
ZESPÓA
AUTORÓW
pod kierunkiem ks. Zbigniewa Marka SJ
Agnieszka Banasiak (Katowice) bp Marek Mendyk (Legnica)
Paweł Barczyński (Kraków) Ewa Miśkowiec (Kraków)
Małgorzata Figuła (Ostrowiec Świętokrzyski) Ewa Modzelewska (Warszawa)
Grażyna Foksa (Elbląg) ks. Janusz Mółka SJ (Kraków)
ks. Andrzej Hajduk SJ (Kraków) ks. Wit Pasierbek SJ (Kraków)
s. Halina Iwaniuk USJK (Warszawa) ks. Grzegorz Puchalski (ElblÄ…g)
Ewa Jaworska (ElblÄ…g) Regina Pych (ElblÄ…g)
Krzysztof Kordylewski (Kraków) Jolanta Strojek (Radom)
ks. Dariusz Kwiatkowski (Kalisz) Małgorzata Suska (Kraków)
ks. Tomasz Lenczewski (Kalisz) s. Anna Walulik CSFN (Kraków)
Małgorzata Mendyk (Legnica) Barbara Wysokińska (Biała Podlaska)
Aneta Żurek (Kraków)
Opracowanie:
ks. Dariusz Kwiatkowski
Redakcja:
Renata Komurka, Anna Królikowska
Projekt okładki:
Tomasz Prażuch
Nihil obstat: Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego
ks. Krzysztof Dyrek SJ, Kraków, 21 marca 2003 r., l.dz. 69/03
© Wydawnictwo WAM " Księża Jezuici, Kraków 2003
©Wyższa SzkoÅ‚a Filozoficzno-Pedagogiczna IGNATIANUM w Krakowie, 2003
© Studio INIGO  CD  2003
ISBN 978-83-7318-156-4 (WAM)
ISBN 978-83-88209-63-5 (WSFP)
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26 " 31-501 KRAKÓW
tel. [phone] " fax [phone]
e-mail: [e-mail]
DZIAA
HANDLOWY
tel. [phone] " fax [phone]
e-mail: [e-mail]
Zapraszamy do naszej KSI
GARNI INTERNETOWEJ
http://WydawnictwoWam.pl
tel. [phone] " fax [phone]
Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody wydawcy
nie można do podręcznika tworzyć żadnych materiałów pomocniczych.
Wznowienie 2005, 2008, 2009
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
1
EWANGELIA  DOBRA NOWINA O JEZUSIE
1. Celebrację należy przeprowadzić w kościele na rozpoczęcie nowego
roku szkolnego i katechetycznego.
2. Celem celebracji jest przedstawienie i wręczenie uczniom Księgi
Ewangelii, która będzie przez cały rok podstawowym z
ródłem do
pracy w salce katechetycznej.
3. Przed celebracją należy przygotować: Ewangeliarz oraz odpowied-
nią ilość egzemplarzy Pisma Świętego Nowego Testamentu lub wy-
danie zawierajÄ…ce tylko Ewangelie (uczniowie przynoszÄ… zakupione
wcześniej księgi), krzyż, paschał oraz scenkę  Ewangeliści . Do scen-
ki potrzebne sÄ…: cztery osoby; symboliczne przedstawienie poszcze-
gólnych Ewangelistów: wół, lew, orzeł, człowiek; cztery zwoje przy-
pominające starożytne księgi oraz tekst charakteryzujący każdego
EwangelistÄ™ i jego EwangeliÄ™.
4. Jeżeli nie ma możliwości przeprowadzenia niezależnej celebracji li-
turgicznej, można wykorzystać jej fragmenty (np. homilię i modlitwę
powszechną) w czasie niedzielnej Mszy Świętej. Warto pamiętać, że
Dyrektorium o Mszach z udziałem dzieci daje wiele możliwości do-
konania odpowiednich adaptacji także w liturgii słowa Bożego.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
2 Celebracje liturgiczne
PRZEBIEG CELEBRACJI LITURGICZNEJ
Obrzędy wstępne
W procesji wejścia niesiony jest krzyż i zapalone świece. W czasie trwania proce-
sji śpiewa się pieśń Jeden jest tylko Pan.
Jeden jest tylko Pan, tutaj jest Jego dom.
Klęknijcie z nami, którzy tu wchodzicie
I razem chwalmy Go.
Miejsce to wybrał Pan, aby wysłuchać nas.
Śpiewajmy, wszyscy słudzy Jego domu,
Bogu oddajmy cześć.
Po dojściu do ołtarza krzyż i świece umieszcza się przy ołtarzu.
K. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
W. Amen.
Przewodniczący pozdrawia zebranych tymi słowami:
K. A
aska i pokój od Tego, który jest i który był, i który przychodzi niech będą
z wami.
W. I z duchem twoim.
Wprowadzenie
Szybko minął czas wakacji  czas odpoczynku, radości, poznawania
nowych miejsc i ludzi. Tyle nowych doświadczeń i znajomości. Jednak
prawdopodobnie w ostatnie dni sierpnia z przerażeniem patrzyliście w ka-
lendarz i liczyliście, ile dni zostało do rozpoczęcia nowego roku szkolnego.
Pojawiały się także obawy i pytania, jaki będzie nowy rok szkolny i co no-
wego przyniesie? Dziś macie już poza sobą uroczyste rozpoczęcie roku
szkolnego, znacie plan lekcji i wydaje się, że chyba nie będzie tak z
le. W koń-
cu jesteście już w V klasie.
Również w tym roku będziemy spotykać się nie tylko na katechezie, ale
także tu w kościele na niedzielnej Mszy Świętej, na różnych nabożeństwach
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Ewangelia  Dobra Nowina o Jezusie 3
kościelnych oraz przynajmniej raz w miesiącu na celebracjach liturgicznych,
które ściśle wiązały się będą z treścią szkolnej katechezy. Prośmy zatem Pana
Boga, aby dał nam pragnienie doświadczenia Jego bliskości i miłości oraz
wytrwałość w poszukiwaniu Jego woli.
Modlitwa
Wszechmogący Boże, nasz najlepszy Ojcze, który w Jezusie Chrystusie,
swoim Synu, objawiłeś nieskończoną miłość do każdego człowieka, daj nam
głębokie pragnienie poznawania Ciebie i Twojego Syna Jezusa Chrystusa,
który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg przez wszyst-
kie wieki wieków. Amen.
Liturgia słowa Bożego
I czytanie
Dz 1, 1-11
Czytanie z Dziejów Apostolskich:
Pierwszą Księgę napisałem, Teofilu, o wszystkim, co Jezus czynił
i czego nauczał od początku aż do dnia, w którym udzielił przez Du-
cha Świętego poleceń Apostołom, których sobie wybrał, a potem zo-
stał wzięty do nieba. Im też po swojej męce dał wiele dowodów, że żyje:
ukazywał się im przez czterdzieści dni i mówił o królestwie Bożym.
A podczas wspólnego posiłku kazał im nie odchodzić z Jerozolimy,
ale oczekiwać obietnicy Ojca:  Słyszeliście o niej ode Mnie  (mówił)
 Jan chrzcił wodą, ale wy wkrótce zostaniecie ochrzczeni Duchem
Świętym . Zapytywali Go zebrani:  Panie, czy w tym czasie przywró-
cisz królestwo Izraela? Odpowiedział im:  Nie wasza to rzecz znać
czasy i chwile, które Ojciec ustalił swoją władzą, ale gdy Duch Świę-
ty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami
w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi .
Po tych słowach uniósł się w ich obecności w górę i obłok zabrał Go im
sprzed oczu. Kiedy uporczywie wpatrywali się w Niego, jak wstępował do
nieba, przystąpili do nich dwaj mężowie w białych szatach. I rzekli:  Mę-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
4 Celebracje liturgiczne
żowie z Galilei, dlaczego stoicie i wpatrujecie się w niebo? Ten Jezus, wzięty
od was do nieba, przyjdzie tak samo, jak widzieliście Go wstępującego do
nieba .
Oto słowo Boże.
Bogu niech będą dzięki.
Piosenka: Otwórz me oczy
Otwórz me oczy,
Chcę widzieć Jezusa,
I być bliżej Niego,
I kochać goręcej.
Otwórz me uszy
I naucz mnie słuchać,
Otwórz me oczy,
Chcę widzieć Jezusa.
Kapłan mówi:
Usłyszeliśmy przed chwilą fragment będący początkiem księgi Dziejów
Apostolskich. Święty A
ukasz, autor księgi, opisuje scenę Wniebowstąpie-
nia Pana Jezusa. Podczas pożegnalnego spotkania Jezus obiecał swoim
uczniom Ducha Świętego oraz wezwał ich, by byli Jego świadkami w Je-
rozolimie, w całej Judei i w Samarii, i aż po krańce ziemi. Świadczyć zna-
czyło mówić o Jezusie, mówić o tym wszystkim, czego On dokonał dla
zbawienia ludzi. Żeby następne pokolenia mogły poznawać Jezusa, Jego
czyny i naukę, trzeba było spisać najważniejsze wydarzenia z Jego życia.
Jak słyszeliśmy Autor Dziejów Apostolskich napisał już jedną księgę, w któ-
rej opisał to, co uczynił Jezus i czego nauczał od początku aż do dnia, w któ-
rym udzielił przez Ducha Świętego poleceń Apostołom, których sobie wy-
brał, a potem został wzięty do nieba. Czy znamy tę księgę?
Wniesienie Ewangeliarza
W tym momencie należy w uroczysty sposób wnieść Ewangeliarz. Powinien być
poprzedzony niesionym zapalonym paschałem. Ewangeliarz umieszcza się na am-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Ewangelia  Dobra Nowina o Jezusie 5
bonie, a paschał w pobliżu ambony. Można przynieść także kadzidło, aby potem
okadzić Ewangeliarz. W czasie uroczystej procesji z Ewangeliarzem można śpie-
wać aklamację Alleluja z wersetem.
Wszyscy wstajÄ….
Alleluja, alleluja, alleluja.
A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas.
I oglądaliśmy Jego chwałę,
Chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca,
Pełen łaski i prawdy.
Alleluja, alleluja, alleluja.
Ewangelia
A
k 1, 1-4
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Początek Ewangelii według św. A
ukasza.
W. Chwała Tobie, Panie.
(Jeśli przyniesiono kadzidło, okadza się Ewangeliarz)
Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które się dokonały
pośród nas, tak jak nam je przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi
świadkami i sługami słowa. Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie
wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu, abyś się
mógł przekonać o całkowitej pewności nauk, których ci udzielono.
K. Oto słowo Pańskie.
W. Chwała Tobie, Chryste.
Homilia
 Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które się dokona-
ły pośród nas... O jakie zdarzenia chodzi? Kim byli ci, którzy je spisywa-
li? Poznajmy ich.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
6 Celebracje liturgiczne
Po kolei wchodzą uczniowie przedstawiający poszczególnych Ewangelistów i ich
Ewangelie. Każdy z nich może nieść zwój symbolizujący napisaną księgę. Inny uczeń
może nieść przedstawienie symboliczne Ewangelisty.
Pierwszy wychodzi  św. Mateusz i osoba niosąca obraz wołu  symboliczne przed-
stawienie św. Mateusza. Przedstawia siebie i swoje dzieło:
Mam na imię Mateusz i jestem jednym z dwunastu apostołów. Zanim Je-
zus powiedział do mnie:  Pójdz
za Mną , nazywałem się Lewi i byłem cel-
nikiem, czyli pobierałem od ludzi podatki i opłaty. Byłem zaskoczony tym,
że Jezus przyszedł do mnie i ze mną rozmawiał, ponieważ wszyscy ludzie
mną gardzili, uważając mnie za zdrajcę narodu i oszusta. Towarzysząc Je-
zusowi w Jego wędrówkach, słuchając Jego słów i oglądając cuda, których
dokonywał, przekonałem się, że On jest zapowiadanym i obiecywanym Me-
sjaszem. Po Jego wniebowstąpieniu i zesłaniu Ducha Świętego postanowi-
łem spisać najważniejsze fakty i słowa Pana Jezusa. Moją wersję Ewange-
lii adresowałem w szczególny sposób do Żydów, którzy stali się chrześcija-
nami.
Po przedstawieniu się, zwój symbolizujący jego Ewangelię kładzie na ambonie i bie-
rze znak wołu. Staje z nim obok ambony.
Jako drugi wychodzi  św. Marek i osoba niosąca obraz lwa  symboliczne przed-
stawienie św. Marka. Przedstawia siebie i swoje dzieło:
Mam na imiÄ™ Marek i jestem autorem najstarszej wersji Ewangelii. Miesz-
kałem w Jerozolimie. Moja matka, Maria, pozwoliła pierwszym chrześci-
janom spotykać się w naszym domu. W póz
niejszym czasie udałem się
z Pawłem i Barnabą na Cypr, na pierwszą wyprawę misyjną Pawła. Następ-
nie razem z Paweł przebywałem w Rzymie. Starałem się towarzyszyć i po-
magać dwom wielkim Apostołom: św. Pawłowi i św. Piotrowi. Św. Piotr
bardzo często opowiadał różne fakty z życia Pana Jezusa. Postanowiłem je
spisać i jeszcze przed rokiem 70 powstała moja wersja Ewangelii. Słowa
Dobrej Nowiny o Jezusie Chrystusie dedykowałem w szczególny sposób
chrześcijanom nawróconym z pogaństwa i mieszkającym w Rzymie.
Po przedstawieniu się, zwój symbolizujący jego Ewangelię kładzie na ambonie i bie-
rze znak lwa. Staje z nim obok ambony.
Trzeci wychodzi  św. A
ukasz i osoba niosąca obraz człowieka (ludzka twarz) 
symboliczne przedstawienie św. A
ukasza. Przedstawia siebie i swoje dzieło:
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Ewangelia  Dobra Nowina o Jezusie 7
Mam na imiÄ™ A
ukasz. Z zawodu jestem lekarzem. Będąc przyjacielem św.
Pawła odbyłem z nim kilka podróży i dzięki temu sam widziałem, czego
nauczał i dokonał Paweł. W czasie tych podróży dowiedziałem się od apo-
stołów i pierwszych chrześcijan o życiu Jezusa i początkach Kościoła. Po-
płynąłem z Pawłem do Rzymu i tam razem z Nim byłem uwięziony. To,
czego dowiedziałem się od św. Pawła i od innych apostołów spisałem w mo-
jej wersji Ewangelii, którą dedykowałem wszystkim poganom nawróconym
na chrześcijaństwo.
Po przedstawieniu się, zwój symbolizujący jego Ewangelię kładzie na ambonie i bie-
rze znak człowieka. Staje z nim obok ambony.
Jako ostatni przedstawia się św. Jan. Towarzyszy mu osoba niosąca obraz orła  sym-
boliczne przedstawienie Ewangelisty.
Mam na imię Jan. Jestem synem Zebedeusza i Salome. Mój młodszy brat
ma na imię Jakub. Jak mój ojciec i brat byłem rybakiem. Zanim Jezus we-
zwał mnie, abym został Jego uczniem, byłem blisko Jana Chrzciciela. Ra-
zem z bratem mieliśmy dość gwałtowny charakter, dlatego Pan Jezus nazy-
wał nas  synami gromu . Byłem zawsze bardzo blisko Jezusa. Widziałem
na własne oczy wskrzeszenie córki Jaira, przemienienie Jezusa i byłem z Nim
w ogrodzie Getsemani tuż przed Jego śmiercią, a w czasie Ostatniej Wie-
czerzy siedziałem najbliżej Mistrza. Do mnie Jezus przemówił z krzyża i zle-
cił mi opiekę nad swoją Matką. Po wstąpieniu Jezusa do nieba razem z Pio-
trem byliśmy zwierzchnikami Kościoła w Jerozolimie. Przebywałem w Je-
rozolimie jeszcze czternaście lat po nawróceniu się Pawła. Ostatnie lata
swego życia spędziłem w Efezie i na wyspie Patmos. Będąc naocznym
świadkiem czynów i słów Jezusa spisałem je w swojej wersji Ewangelii,
którą dedykowałem wszystkim ludziom, aby uwierzyli, że Jezus jest Synem
Bożym i naszym Zbawicielem.
Po przedstawieniu się, zwój symbolizujący jego Ewangelię kładzie na ambonie i bie-
rze znak orła. Staje z nim obok ambony.
Po przedstawieniu się czterech Ewangelistów (wszyscy oni stoją wokół ambony 
przy każdym jej rogu), osoba prowadząca nabożeństwo mówi:
Poznaliśmy czterech autorów, którzy podjęli się opisania wydarzeń z życia
Jezusa Chrystusa. Dzięki ich świadectwu znamy czyny i słowa Pana Jezusa
oraz wiemy, czego dla nas dokonał. Ich dzieło nazywamy Ewangelią, czyli
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
8 Celebracje liturgiczne
 dobrą nowiną o Jezusie Chrystusie, który dla naszego zbawienia stał się
człowiekiem (Pokazujemy Ewangeliarz). Aby pojednać nas z Bogiem Oj-
cem, umarł na krzyżu za nasze grzechy i zmartwychwstał, aby dać nam ży-
cie wieczne. Jest tylko jedna Ewangelia, napisana w czterech wersjach w za-
leżności od tego, przez kogo była pisana i do kogo była adresowana. Auto-
rem pierwszej Ewangelii jest św. Mateusz, symbolicznie przedstawiany na
obrazach jako wół; potem jest św. Marek przedstawiany jako lew; następ-
nie św. A
ukasz przedstawiany jako człowiek i w końcu św. Jan symbolizo-
wany przez orła. W tym roku na lekcjach religii będziemy poznawać słowa
dobrej nowiny o Jezusie Chrystusie. Teraz każdy z was otrzyma egzemplarz
księgi Ewangelii. Wiedząc, co zawiera ta księga, znajdz
my dla niej godne
miejsce w naszym pokoju i w naszej salce katechetycznej.
Przekazanie Ewangelii
Uczniowie podchodzą pojedynczo do osoby prowadzącej nabożeństwo (powinna
stać blisko ambony) i otrzymują księgę Pisma Świętego NT lub zawierającego tyl-
ko Ewangelię. Uczeń, biorąc do ręki księgę, całuje ją. W tym czasie śpiewa się pieśń
Wiele jest serc, które czekają na Ewangelię.
Ref.: Wiele jest serc,
które czekają na Ewangelię.
Wiele jest serc, które czekają wciąż.
1. Napełnij serce swoje
tym kosztownym nasieniem,
a zobaczysz, że Bóg,
poprowadzi ciÄ™ do ludzi.
Ref.
2. Sam zobaczysz, że Bóg,
poprowadzi ciÄ™ do ludzi,
których będziesz mógł,
zaprowadzić do Chrystusa.
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Ewangelia  Dobra Nowina o Jezusie 9
Modlitwa powszechna
Otrzymaliśmy bezcenny dar  księgę Ewangelii, księgę zawierającą dobrą
nowinę o Panu Jezusie. Módlmy się teraz wspólnie, abyśmy z radością
i otwartością serca słuchali Jego słów:
Poszczególne wezwania mogą czytać dzieci.
1. Módlmy się za cały Kościół, aby strzegł Ewangelii jako najcenniejsze-
go daru otrzymanego od Jezusa Chrystusa. Ciebie prosimy...
2. Módlmy się za wszystkich chrześcijan, aby z radością głosili całemu
światu dobrą nowinę o Jezusie, Zbawicielu i Odkupicielu człowieka. Cie-
bie prosimy...
3. Módlmy się za kapłanów, diakonów, siostry zakonne, wszystkich kate-
chetów i katechetki, aby w mocy Ducha Świętego i z miłością przekazywa-
li prawdy Boże. Ciebie prosimy...
4. Módlmy się za naszych rodziców, aby byli dla nas pierwszymi i najważ-
niejszymi świadkami wierności Ewangelii. Ciebie prosimy...
5. Módlmy się za nas samych, abyśmy gorliwie uczestniczyli w lekcjach
religii i w ten sposób poznawali Pana Jezusa i doświadczali Jego miłości.
Ciebie prosimy...
Wszechmogący Boże i nasz najlepszy Ojcze, wejrzyj na modlitwę płynącą
z naszych dziecięcych serc i daj nam wytrwałość w poznawaniu Twojego
słowa i moc do życia tym słowem w naszym codziennym życiu. Przez Chry-
stusa Pana naszego. Amen.
Błogosławieństwo i rozesłanie
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec i Syn, i Duch Święty.
W. Amen.
K. Idz
cie w pokoju Chrystusa.
W. Bogu niech będą dzięki.
Na zakończenie śpiewa się pieśń: Być bliżej Ciebie chcę.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
10 Celebracje liturgiczne
1. Być bliżej Ciebie chcę, o Boże mój.
Z Tobą przez życie lżej nieść krzyża znój.
Ty w sercu moim trwasz,
Z miłością Stwórcy ziem.
Tulisz w ojcowski płaszcz,
ChroniÄ…c mnie w nim.
2. Być bliżej Ciebie chcę, na każdy dzień,
Za Tobą życiem swym iść jako cień.
Daj tylko, Boże dusz,
Obecność Twoją czuć,
Myśl moją pośród burz,
Na Ciebie zwróć.
3. Choć jak wędrowiec sam idę przez noc,
W Tobie niech siłę mam i w Tobie moc.
Gdy czuwam i wśród snu,
Czy słońce jest, czy mrok,
Niechaj mnie strzeże Twój,
O Panie wzrok.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
11
OJCZE NASZ, KTÓRYŚ JEST W NIEBIE
1. Celebracja ta rozpoczyna cykl spotkań dotyczących modlitwy  Oj-
cze nasz . W kolejnych celebracjach rozważane będą poszczególne
prośby Modlitwy Pańskiej.
2. Celem tej celebracji liturgicznej jest ukazanie prawdy, że Bóg jest
naszym Ojcem. Przez chrzest staliśmy się przybranymi dziećmi Bo-
żymi. Dla uświadomienia sobie wagi chrztu celebrację należy prze-
prowadzić przy chrzcielnicy lub (jeśli jest) w kaplicy chrzcielnej.
Można ją udekorować kwiatami lub dodatkowymi symbolami
chrzcielnymi. Przy chrzcielnicy należy umieścić zapalony paschał
i przygotować ambonę lub pulpit na księgę Pisma Świętego. Wcze-
śniej trzeba poprosić dzieci, aby zapytały rodziców o datę swojego
chrztu.
3. Należy przygotować inscenizację przypowieści o synu marnotrawnym
(A
k 15, 11-32). W miarę możliwości w oparciu o tekst przypowieści
stworzyć własny scenariusz, np. bohaterowie obecnych czasów, sy-
tuacje z życia dzieci. Odpowiednio przygotować rekwizyty, dekora-
cje oraz podkład muzyczny.
4. Przed celebracją należy przygotować duży arkusz białego lub ozdob-
nego kartonu, na którym stopniowo, po każdej celebracji, będą pisa-
ne kolejne wezwania Modlitwy Pańskiej.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
12 Celebracje liturgiczne
PRZEBIEG CELEBRACJI LITURGICZNEJ
Obrzędy wstępne
W procesji wejścia niesione jest Pismo Święte i krzyż. W czasie trwania procesji
śpiewa się piosenkę Wejdz
my do Jego bram z dziękczynieniem.
Wejdz
my do Jego bram z dziękczynieniem,
U Jego tronu oddajmy cześć.
Wejdz
my do Jego bram z uwielbieniem,
Radosną Bogu śpiewajmy pieśń!
Rozraduj siÄ™ w Nim, twym Stworzycielu,
Raduj się w Nim, Światłości twej!
Rozraduj siÄ™ w Nim, twym Zbawicielu,
Rozraduj się w Nim i wywyższać Go chciej.
Po dojściu do kaplicy chrzcielnej lub chrzcielnicy, Pismo Święte umieszcza się na
ambonie (pulpicie), a krzyż obok paschału przy chrzcielnicy.
K. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
W. Amen.
Przewodniczący pozdrawia zebranych tymi słowami:
Miłość Boga Ojca, który dał nam życie i przez sakrament chrztu uczynił nas
swoimi dziećmi niech będzie z wami wszystkimi.
I z duchem twoim.
Wprowadzenie
Zebraliśmy się dziś przy chrzcielnicy. Znacie to miejsce  tutaj udzie-
lany jest sakrament chrztu świętego. Także wielu z was w tej chrzcielnicy
przyjęło sakrament chrztu. Tutaj wypełniły się wobec was słowa napisane
przez św. Pawła Apostoła: Czyż nie wiadomo wam, że my wszyscy, którzy-
śmy otrzymali chrzest zanurzający w Chrystusa Jezusa, zostaliśmy zanurzeni
w Jego śmierć? Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy
razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my wkroczyli w nowe życie  jak
Chrystus powstał z martwych dzięki chwale Ojca (Rz 6, 3-4). Chrzest jest
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Ojcze nasz, któryś jest w niebie 13
zanurzeniem w śmierć i zmartwychwstanie Pana Jezusa. Przypominają nam
to krzyż i paschał umieszczony przy chrzcielnicy. Są to znaki przedstawia-
jące Jego śmierć i zmartwychwstanie. Dzięki zjednoczeniu z Chrystusem
w chrzcie staliśmy się także dziećmi Bożymi. Przypomina nam o tym Duch
Święty, którego wtedy otrzymaliśmy: Sam Duch wspiera swym świadectwem
naszego ducha, że jesteśmy dziećmi Bożymi (Rz 8, 16).
Jesteśmy zjednoczeni z Panem Jezusem  jesteśmy dziećmi Bożymi.
Możemy do Boga mówić  Abba , to znaczy  Tatusiu . Każdy z was dosko-
nale zna datę swoich urodzin. Wielu z was każdego roku świętuje swoje
urodziny. To dobrze. Ale jako chrześcijanie powinniśmy także znać datę
swojego chrztu, ponieważ wtedy dokonały się nasze drugie narodziny i sta-
liśmy się dziećmi Bożymi. W ciszy podziękujmy Panu Bogu, który jest
naszym Ojcem, za nasz chrzest.
(Po chwili ciszy) Nasze dziękczynienie wyraz
my radosnym śpiewem pio-
senki Oto jest dzień (można śpiewać: Oto był dzień).
Oto jest dzień, oto jest dzień,
Który dał nam Pan, który dał nam Pan,
Weselmy siÄ™, weselmy siÄ™
I radujmy siÄ™ w nim, i radujmy siÄ™ w nim.
Oto jest dzień, który dał nam Pan.
Weselmy siÄ™ i radujmy siÄ™ w nim.
Oto jest dzień, oto jest dzień,
Który dał nam Pan.
Liturgia słowa Bożego
Jesteśmy dziećmi Bożymi! Bóg jest naszym Ojcem! Co to oznacza dla nas?
Jakim Ojcem jest Bóg? By odpowiedzieć na te pytania, posłuchajmy słowa
Bożego.
I czytanie
1 J 3, 1-3; 4, 9-10
Czytanie z Pierwszego Listu świętego Jana Apostoła.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
14 Celebracje liturgiczne
Bracia!
Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dzieć-
mi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. Świat zaś dlatego nas nie zna, że
nie poznał Jego. Umiłowani, obecnie jesteśmy dziećmi Bożymi, ale jeszcze
się nie ujawniło, czym będziemy. Wiemy, że gdy się objawi, będziemy do Nie-
go podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest. Każdy zaś, kto pokłada w Nim
tę nadzieję, uświęca się, podobnie jak On jest święty.
W tym objawiła się miłość Boga ku nam, że zesłał Syna swego Jednorodzo-
nego na świat, abyśmy życie mieli dzięki Niemu. W tym przejawia się mi-
łość, że nie my umiłowaliśmy Boga, ale że On sam nas umiłował i posłał Syna
swojego jako ofiarę przebłagalną za nasze grzechy.
Oto słowo Boże.
Bogu niech będą dzięki.
Psalm responsoryjny
Ps 8
Można śpiewać tylko refren, a poszczególne zwrotki powoli recytować przy
podkładzie muzycznym.
Ref.: Dzięki Ci Ojcze za to, żeś mnie stworzył.
O Panie, nasz Boże,
jak przedziwne Twe imiÄ™ po wszystkiej ziemi!
Tyś swój majestat wyniósł nad niebiosa.
Sprawiłeś, że nawet usta dzieci i niemowląt oddają Ci chwałę,
na przekór Twym przeciwnikom,
aby poskromić nieprzyjaciela i wroga.
Ref.
Gdy patrzę na Twe niebo, dzieło Twych palców,
księżyc i gwiazdy, któreś Ty utwierdził:
czym jest człowiek, że o nim pamiętasz,
i czym  syn człowieczy, że się nim zajmujesz?
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Ojcze nasz, któryś jest w niebie 15
Uczyniłeś go niewiele mniejszym od istot niebieskich,
chwałą i czcią go uwieńczyłeś.
Obdarzyłeś go władzą nad dziełami rąk Twoich;
złożyłeś wszystko pod jego stopy:
owce i bydło wszelakie,
a nadto i polne stada,
ptactwo powietrzne oraz ryby morskie,
wszystko, co szlaki mórz przemierza.
Ref.
O Panie, nasz Panie,
jak przedziwne Twe imiÄ™ po wszystkiej ziemi!
Ref.
Bóg jest moim Ojcem, ponieważ mnie stworzył, dał mi życie. To On spra-
wił, że zostałem poczęty w łonie mojej mamy jako owoc miłości moich
rodziców. Jego miłość nie ogranicza się tylko do tego pierwszego momentu
mojego życia. Ona towarzyszy mi zawsze, a szczególnie jest ze mną w naj-
trudniejszych chwilach mojego życia. Posłuchajmy (zobaczmy insceniza-
cjÄ™) opowiadania Jezusa.
Ewangelia
W tym miejscu należy przedstawić przygotowaną wcześniej inscenizację przypo-
wieści o synu marnotrawnym.
Scenka rozpoczyna się od przedstawienia atmosfery domu ojca: musi być
radośnie, wszyscy są razem, razem pracują, w domu nie brakuje niczego
(może to obrazować zastawiony stół). W pewnym momencie jeden z synów
prosi ojca:
 Daj mi tę część majątku, która mi się należy. Chcę spróbować samodziel-
nego życia.
Ojciec ze smutkiem wręcza chłopcu sakiewkę z pieniędzmi (nic nie mówi).
Po przyjęciu pieniędzy chłopiec wychodzi z domu ojca. Po wyjściu z domu
można włączyć kasetę z piosenką Syn marnotrawny. Będzie to tło dalszych
wydarzeń. Gdzieś z tyłu pozostaje ojciec, który  wygląda powrotu swoje-
go syna. Tymczasem młody człowiek odchodząc bardzo się cieszy i krzy-
czy:
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
16 Celebracje liturgiczne
 Wreszcie będę mógł robić to na co przyjdzie mi ochota. Nikt mnie nie
będzie sprawdzał, przed nikim nie będę musiał się tłumaczyć! Niech żyje
wolność!
Chłopiec idzie po drodze i spotyka różnych ludzi (chłopcy i dziewczęta),
których zabiera ze sobą. Wszystkim pokazuje sakiewkę pełną pieniędzy.
Razem wchodzą do gospody, gdzie zaczynają się bawić. Chłopiec wydaje
rozrzutnie pieniądze. W pewnym momencie nie ma już czym zapłacić.
Wszyscy go opuszczajÄ…, a on zostaje wyrzucony z gospody. Przez jakiÅ› czas
leży bez ruchu. Potem podnosi się i zbliża się do swoich dotychczasowych
towarzyszy zabaw. Wszyscy się od niego odwracają. Następnie udaje czło-
wieka żebrzącego o chleb. Też go nie dostaje. Jest załamany. W pewnym
momencie siedząc smutny mówi:
 W domu mojego ojca nawet niewolnicy i słudzy mają lepiej niż ja tu-
taj. Co mam robić? Straciłem majątek ojca, wystawiłem na pośmiewisko jego
imię. Nie ma dla mnie żadnych nadziei. A jednak spróbuję. Ojciec zawsze
był dobry. Wrócę i przyznam się, że zrobiłem z
le, przeproszę, niech chociaż
uczyni mnie jednym ze swoich sług.
Chłopiec powoli wstaje i udaje się w stronę ojca. W tym czasie można po-
głośnić tekst piosenki. W pewnym momencie ojciec, stale wyglądający
swojego syna, zaczyna biec w jego stronÄ™. Rzuca mu siÄ™ na szyjÄ™, przytula,
otula płaszczem, daje synowski pierścień i prowadzi do zastawionego sto-
Å‚u. Bardzo siÄ™ cieszy.
Można także dodać dalszą część o starszym synu, ale nie jest to konieczne.
Jeśli nie ma możliwości przygotowania inscenizacji, należy odczytać fragment
Ewangelii według św. A
ukasza 15, 11-32.
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Słowa Ewangelii według świętego A
ukasza.
W. Chwała Tobie, Panie.
Jezus powiedział:
Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy z nich rzekł do ojca:  Ojcze,
daj mi część majątku, która na mnie przypada . Podzielił więc majątek mię-
dzy nich. Niedługo potem młodszy syn, zabrawszy wszystko, odjechał w da-
lekie strony i tam roztrwonił swój majątek, żyjąc rozrzutnie. A gdy wszyst-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Ojcze nasz, któryś jest w niebie 17
ko wydał, nastał ciężki głód w owej krainie i on sam zaczął cierpieć niedo-
statek. Poszedł i przystał do jednego z obywateli owej krainy, a ten posłał
go na swoje pola, żeby pasł świnie. Pragnął on napełnić swój żołądek strą-
kami, którymi żywiły się świnie, lecz nikt mu ich nie dawał. Wtedy zastano-
wił się i rzekł:  Iluż to najemników mojego ojca ma pod dostatkiem chle-
ba, a ja tu z głodu ginę. Zabiorę się i pójdę do mego ojca, i powiem mu:
Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Bogu i względem ciebie; już nie jestem godzien
nazywać się twoim synem: uczyń mię choćby jednym z najemników . Wy-
brał się więc i poszedł do swojego ojca. A gdy był jeszcze daleko, ujrzał go
jego ojciec i wzruszył się głęboko; wybiegł naprzeciw niego, rzucił mu się
na szyję i ucałował go. A syn rzekł do niego:  Ojcze, zgrzeszyłem przeciw
Bogu i względem ciebie, już nie jestem godzien nazywać się twoim sy-
nem . Lecz ojciec rzekł do swoich sług:  Przynieście szybko najlepszą szatę
i ubierzcie go; dajcie mu też pierścień na rękę i sandały na nogi. Przypro-
wadz
cie utuczone cielę i zabijcie: będziemy ucztować i bawić się, ponieważ
ten mój syn był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się . I zaczęli się
bawić.
Tymczasem starszy jego syn przebywał na polu. Gdy wracał i był blisko
domu, usłyszał muzykę i tańce. Przywołał jednego ze sług i pytał go, co to
ma znaczyć. Ten mu rzekł:  Twój brat powrócił, a ojciec twój kazał zabić
utuczone cielę, ponieważ odzyskał go zdrowego. Na to rozgniewał się i nie
chciał wejść; wtedy ojciec jego wyszedł i tłumaczył mu.
Lecz on odpowiedział ojcu:  Oto tyle lat ci służę i nigdy nie przekroczyłem
twojego rozkazu; ale mnie nie dałeś nigdy koz
lęcia, żebym się zabawił z przy-
jaciółmi. Skoro jednak wrócił ten syn twój, który roztrwonił twój majątek
z nierządnicami, kazałeś zabić dla niego utuczone cielę . Lecz on mu od-
powiedział:  Moje dziecko, ty zawsze jesteś przy mnie i wszystko moje do
ciebie należy. A trzeba się weselić i cieszyć z tego, że ten brat twój był
umarły, a znów ożył, zaginął, a odnalazł się.
K. Oto słowo Pańskie.
W. Chwała Tobie Chryste.
Komentarz do inscenizacji
Bóg jest dobrym Ojcem, który troszczy się o nas. Jemu zależy na nas. On
chce, żebyśmy byli szczęśliwi. Jednak szanuje naszą wolność i do niczego
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
18 Celebracje liturgiczne
nas nie zmusza. Niekiedy nie potrafimy zrobić właściwego użytku z naszej
wolności i chcemy ułożyć sobie życie po swojemu, według własnych pla-
nów. Jest to wyraz naszego zwątpienia w miłość Boga. Wtedy odwracamy
się od Boga i odchodzimy. Skutkiem odrzucenia miłości Boga jest grzech,
który prowadzi do cierpienia i samotności. Jednak Bóg, jako dobry i troskli-
wy Ojciec, nigdy nie odrzuca człowieka i nie obraża się na niego. Jeśli tyl-
ko człowiek zapragnie wrócić do  domu Ojca , zawsze znajdzie przebacze-
nie. Bóg czeka na każdego człowieka i raduje się z Jego powrotu. W tym
wyraża się Jego ojcowska miłość.
Tę prawdę przeżywamy żyjąc na ziemi. Właściwie przez całe życie czło-
wiek odchodzi od Boga, a Bóg go poszukuje. Jego ojcowskiej miłości mo-
żemy doświadczyć w sakramencie pojednania. Jest to sakrament naszego
powrotu do Ojca i sakrament Jego ojcowskiej miłości. On nieustannie od-
puszcza nasze grzechy i przygarnia nas do siebie.
Celem Jego ojcowskiej troski jest doprowadzenie nas do życia wiecznego.
Jezus zapewnia nas:  Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Bo-
ga? I we Mnie wierzcie. W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby
tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miej-
sce. A gdy odejdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę powtórnie i zabiorę was
do siebie, abyście i wy byli tam, gdzie Ja jestem (J 14, 1-3). W domu Boga
Ojca, czyli w niebie, jest miejsce dla każdego z nas. Dziecko powinno prze-
bywać razem ze swoim Ojcem i dlatego Bóg, jako dobry Ojciec, każdemu
człowiekowi przeznaczył miejsce w niebie. Tylko od nas zależy czy przyj-
miemy ten wspaniały dar Boga, naszego Ojca.  Popatrzcie, jaką miłością
obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście
nimi jesteśmy . Przyjmijmy z radością i dziękczynieniem tę wspaniałą no-
winę, że Bóg jest naszym Ojcem.
Modlitwa dziękczynna
Jesteśmy wdzięczni Bogu za dar chrztu, przez który staliśmy się dziećmi
Bożymi. Cieszymy się, że mamy tak dobrego i troskliwego Ojca, który przy-
gotował nam mieszkanie w niebie. Naszą wdzięczność wyrazimy we wspól-
nej modlitwie:
Po każdym wezwaniu wszyscy odpowiadają:
Dziękujemy Ci, Ojcze, który jesteś w niebie.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Ojcze nasz, któryś jest w niebie 19
 Za wszystko, co stworzyłeś, Boże.
 Za wspaniały i piękny świat.
 Za to, że jesteś naszym Ojcem.
 Za to, że jesteś początkiem mojej historii.
 Za to, że stworzyłeś nas na swój obraz i swoje podobieństwo.
 Za naszych rodziców.
 Za to, że troszczysz się o nas.
 Za Twoją nieskończoną miłość do nas i do każdego człowieka.
 Za to, że możemy Cię poznawać.
 Za Twoje słowo, które jest dobrą nowiną.
 Za to, że przygotowałeś nam mieszkanie w niebie.
Można dodać inne wezwania, spontanicznie wypowiedziane przez dzieci.
Teraz wyrazimy naszą ufność Bogu, naszemu Ojcu śpiewem piosenki Li-
czÄ™ na Ciebie, Ojcze.
Ref.: LiczÄ™ na Ciebie, Ojcze,
Liczę na miłość Twą,
LiczÄ™ na Ciebie, Ojcze,
Na Twą Ojcowską dłoń.
LiczÄ™ na Ciebie, Ojcze,
Liczę na każdy dzień,
LiczÄ™ na Ciebie, ufam Tobie
I nie zawiodÄ™ siÄ™.
1. Zbyt dobrze wiem, kim jestem,
Pyłkiem i liściem na wietrze,
I wiem, Kim jesteÅ›,
Ty wielki Boże,
Więc wołam w dzień i w noc.
Ref.
2. Będziemy zawsze razem,
Będziemy zawsze blisko,
Z Tobą mój Panie, osiągnę wszystko,
Zdobędę cały świat.
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
20 Celebracje liturgiczne
Modlitwa Pańska
Bóg, który mieszka w niebie, jest naszym Ojcem. Przypominamy sobie tę
prawdę, ilekroć odmawiamy modlitwę, której nauczył nas Pan Jezus. Mó-
wimy:  Ojcze nasz, któryś jest w niebie... Zapiszmy to wezwanie, którego
treść i znaczenie rozważaliśmy dzisiaj. (Można zapisać to wezwanie na
wcześniej przygotowanym kartonie). Na zakończenie słowami modlitwy,
której nauczył nas Pan Jezus, zwróćmy się do Boga, jak do naszego najlep-
szego Ojca:
Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
Święć się imię Twoje,
Przyjdz
królestwo Twoje,
BÄ…dz
wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj
I odpuść nam nasze winy,
Jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
I nie wódz
nas na pokuszenie,
Ale nas zbaw ode złego. Amen.
Błogosławieństwo i rozesłanie
Przyjmijcie teraz Boże błogosławieństwo. Niech ono was strzeże na wszyst-
kich ścieżkach waszego życia.
K. Pan z wami.
W. I z duchem Twoim.
K. Niech was błogosławi Bóg wszechmogący: Ojciec i Syn, i Duch Święty.
W. Amen.
K. Idz
cie i trwajcie w miłości Boga Ojca.
W. Bogu niech będą dzięki.
Na zakończenie można śpiewać piosenkę z repertuaru Arki Noego: Tato (Nie boję
siÄ™, gdy ciemno jest).
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Ojcze nasz, któryś jest w niebie 21
Ref.: Nie bojÄ™ siÄ™, gdy ciemno jest
Ojciec za rękę prowadzi mnie. /x2
Dziękuję ci Tato za wszystko, co robisz,
Że bawisz się ze mną, na rękach mnie nosisz.
Dziękuję ci Tato i wiem to na pewno 
Przez cały dzień czuwasz nade mną.
Ref.
Czasem siÄ™ martwiÄ™, czegoÅ› nie umiem
Ty mnie pocieszasz i mnie rozumiesz.
Śmieję się głośno, kiedy żartujesz.
Bardzo ciÄ™ kocham i potrzebujÄ™.
Ref.
Nasz Ojciec mieszka w niebie,
Kocha mnie i ciebie.
On nas kocha, kocha mnie i ciebie.
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
22
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
23
ÅšWI
Ć SI
IMI
TWOJE
1. Trzecia celebracja liturgiczna może mieć charakter spotkania modli-
tewnego przeprowadzonego w kościele przy wystawionym Najświęt-
szym Sakramencie.
2. Celem poniższej celebracji jest uwielbienie Boga, który objawia nam
swoje święte imię.
3. Celebracji powinien przewodniczyć kapłan lub diakon.
4. Wcześniej należy przygotować dzieci do czytania fragmentów Pisma
Świętego oraz wezwań modlitewnych. Nie wszystkie czytania trzeba
wykorzystać. W prezbiterium należy także umieścić duży arkusz bia-
łego lub ozdobnego kartonu, na którym po celebracji zostanie wpisa-
ne kolejne wezwanie Modlitwy Pańskiej:  Święć się imię Twoje .
Wystawienie Najświętszego Sakramentu
W czasie wystawienia Najświętszego Sakramentu śpiewa się pieśń Przyjdz
cie do
mnie wszyscy lub inną pieśń eucharystyczną.
1. Przyjdz
cie do mnie wszyscy  głos przybytku woła,
We mnie z
ródło szczęścia. Ja orzez
wiÄ™ was.
I ocierać będę pot płynący z czoła,
I ziemskiego znoju wam osłodzę czas.
Ref.: O, pójdz
my wszyscy z pokłonem,
Ofiarę serc naszych nieść!
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
24 Celebracje liturgiczne
Przed Jego padajÄ…c tronem,
Miłosną złóżmy Mu cześć.
2. Przyjdz
cie do mnie wszyscy, o biedni grzesznicy;
Ja dla was tu jestem, by łańcuchy te,
Które ciążą na was, grzechu niewolnicy,
Zdjęło z duszy waszej miłosierdzie Me!
Ref.
3. Przyjdz
cie do mnie wszystkie zbłąkane owieczki;
Jam jest Pasterz dobry: Tu w objęciu Mym,
W sercu moim dla was, miejsce jest ucieczki;
SÅ‚odko i bezpiecznie odpoczniecie w nim.
Ref.
Wprowadzenie
Panie Jezu, Ty powiedziałeś  Kto Mnie zna, zna także mojego Ojca . Wie-
my także, że Ty i Ojciec jedno jesteście. Ucząc modlitwy  Ojcze nasz ka-
załeś swoim uczniom mówić:  Święć się imię Twoje . Dlatego przyszliśmy
dziś do kościoła, aby razem z Tobą uwielbić i oddać chwałę najświętszemu
imieniu Boga. Chcemy, aby święciło się Jego święte imię. Panie Jezu, Ty
jesteś teraz z nami, ukryty w Najświętszym Sakramencie pod postacią chle-
ba. Z wiarą wpatrujemy się w Ciebie i dzięki temu łatwiej nam modlić się
do Boga, Twojego i naszego Ojca. Trwając na modlitwie chcemy poznać
Jego imię i oddać Mu cześć.
1. Bóg objawia swoje imię  JESTEM
Czytanie
Wj 3, 13-14
Lektor 1:
Mojżesz zaś rzekł Bogu:  Oto pójdę do Izraelitów i powiem im: Bóg ojców
naszych posłał mię do was. Lecz gdy oni mnie zapytają, jakie jest Jego imię,
to cóż im mam powiedzieć ? Odpowiedział Bóg Mojżeszowi:  JESTEM,
KTÓRY JESTEM . I dodał:  Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał
mnie do was . Mówił dalej Bóg do Mojżesza:  Tak powiesz Izraelitom:
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Święć się imię Twoje 25
JESTEM, Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba
posłał mnie do was. To jest imię moje na wieki i to jest moje zawołanie na
najdalsze pokolenia .
Katechizm Kościoła Katolickiego
Lektor 2:
Bóg objawił się Izraelowi, swemu ludowi, pozwalając mu poznać swoje imię.
Imię wyraża istotę, tożsamość osoby i sens jej życia. Bóg ma imię; nie jest
jakąś anonimową siłą. Ujawnić swoje imię oznacza pozwolić, by inni mo-
gli nas poznać, w jakiś sposób ujawnić siebie, stając się dostępnym, możli-
wym do głębszego poznania i do bycia wzywanym po imieniu (203).
Lektor 3:
Bóg przywołuje Mojżesza z krzewu, który płonął, ale się nie spalał. Bóg
mówi do Mojżesza:  JESTEM Bogiem ojca twego, Bogiem Abrahama,
Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba . Bóg jest Bogiem ojców; Tym, który
wzywał i prowadził patriarchów w ich wędrówkach. Jest Bogiem wiernym
i współczującym, który pamięta o nich i o swoich obietnicach; przychodzi,
by wyzwolić ich potomków z niewoli. Jest Bogiem, który ponad czasem
i przestrzenią może i chce to urzeczywistnić oraz posłuży się swoją wszech-
mocą w spełnieniu tego zamysłu (205).
Lektor 4:
Objawiając swoje tajemnicze imię JAHWE,  Ja Jestem Tym, Który Jest (...),
Bóg mówi, kim jest i jakim imieniem należy Go wzywać. To imię Boże jest
tajemnicze, tak jak Bóg jest tajemnicą. Jest ono imieniem objawionym, a za-
razem w pewnej mierze uchyleniem się od ujawnienia imienia, i właśnie
przez to wyraża ono najlepiej, kim jest Bóg, który nieskończenie przekra-
cza to wszystko, co możemy zrozumieć lub powiedzieć o Nim; jest On
 Bogiem ukrytym . Jego imiÄ™ jest niewymowne, a zarazem jest On Bogiem,
który staje się bliski ludziom (206).
Kapłan lub diakon:
Uwielbiajmy imię Boga wspólnym śpiewem.
Wszyscy razem śpiewają piosenkę Chcę uwielbiać Twoje imię  por. Ps 22, 4.29.
Można także zaśpiewać cały psalm na sposób responsoryjny.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
26 Celebracje liturgiczne
Chcę uwielbiać Twoje Imię
Pośród ludów Twych,
Bo Ty sam jesteś Święty,
Wielbi CiÄ™ Izraela hymn!
Dziś wysławiam Twoją dobroć,
Twoją świętą moc!
Chwała Twemu Imieniu w niebie,
Na ziemi, w sercu mym.
Kapłan:
Bóg jest. To wspaniała prawda. On objawił swoje imię, abyśmy mogli Go
poznać i do Niego się zwracać. Jego imię jest tajemnicze, a jednocześnie
takie bliskie. Uwielbiajmy Boga, który JEST, powtarzając: Wielbimy Cię,
Boże.
 BÄ…dz
uwielbiony, Boże, w Twoim istnieniu.
 BÄ…dz
uwielbiony, Boże, w Twoim imieniu.
 BÄ…dz
uwielbiony, Boże, za to, objawiłeś człowiekowi swoje imię.
 BÄ…dz
uwielbiony, Boże, za to, że Twoje imię oznacza wyzwolenie i zba-
wienie.
2. Bóg jest Wszechmogący
Czytanie
A
k 1, 26-37
Kapłan lub diakon. Może czytać także wyznaczony lektor:
W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwa-
nego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu
Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł:
 BÄ…dz
pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między
niewiastami . Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby zna-
czyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej:  Nie bój się, Maryjo, znala-
złaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz
imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan
Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jaku-
ba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca . Na to Maryja rzekła do
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Święć się imię Twoje 27
anioła:  Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? Anioł Jej odpowiedział:
 Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też
Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krew-
na Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym mie-
siącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemoż-
liwego .
Po odczytanym fragmencie Ewangelii można zaśpiewać na sposób responsoryjny
Psalm 135 (134), 1-7.21.
Ref.: Bóg wszechmogący króluje nad nami.
Chwalcie imię Pańskie,
chwalcie, słudzy Pańscy,
wy, którzy stoicie w domu Pańskim,
na dziedzińcach domu Boga naszego.
Ref.
Chwalcie Pana, bo dobry jest Pan,
śpiewajcie Jego imieniu, bo łaskawe.
Pan bowiem wybrał sobie Jakuba,
Izraela  na wyłączną swoją własność.
Ref.
Wiem, że Pan jest wielki
i że Pan nasz jest nad wszystkimi bogami.
Cokolwiek Panu siÄ™ spodoba,
to uczyni na niebie i na ziemi, na morzu
i we wszystkich głębinach.
Ref.
Sprowadza chmury z krańców ziemi,
wywołuje deszcz błyskawicami
i dobywa wiatr ze swoich komór.
Niech będzie błogosławiony Pan ze Syjonu.
Ref.
Katechizm Kościoła Katolickiego
Lektor I:
Spośród wszystkich przymiotów Bożych Symbol wiary wymienia tylko
wszechmoc Bożą; wyznanie jej ma wielkie znaczenie dla naszego życia.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
28 Celebracje liturgiczne
Wierzymy, że wszechmoc Boża jest powszechna, ponieważ Bóg wszystko
stworzył, wszystkim rządzi i wszystko może; jest miłująca, ponieważ Bóg
jest naszym Ojcem; jest tajemnicza, ponieważ tylko wiara może ją uznać,
gdy w słabości się doskonali (268).
Lektor II:
Pismo Święte wielokrotnie wyznaje powszechną moc Boga. Nazywa Go
 potężnym Bogiem Jakuba ,  Panem Zastępów ,  Panem dzielnym i potęż-
nym w boju . Bóg jest wszechmogący  na niebie i na ziemi , ponieważ On
sam je stworzył. Dla Niego nic nie jest niemożliwe i rozporządza On swo-
im dziełem zgodnie ze swoją wolą. Bóg jest Panem wszechświata, którego
porządek sam ustalił i który jest Mu całkowicie poddany i uległy. Jest On
Władcą historii; rządzi sercami i wydarzeniami według swego upodobania
(269).
Lektor III:
Bóg jest Ojcem wszechmogącym. Jego ojcostwo i Jego wszechmoc wyja-
śniają się wzajemnie. Istotnie, On okazuje swoją ojcowską wszechmoc, gdy
troszczy siÄ™ o nasze potrzeby; przez przybrane synostwo, jakiego nam udziela
 Będę wam Ojcem, a wy będziecie moimi synami i córkami, mówi Pan
wszechmogący (2 Kor 6, 18); a wreszcie przez swoje nieskończone miło-
sierdzie, ponieważ On najbardziej okazuje swoją wszechmoc, dobrowolnie
odpuszczajÄ…c grzechy (270).
Kapłan lub diakon:
Podziwiając imię Boga wszechmogącego, śpiewajmy razem Pan ma wiel-
kÄ… moc.
Pan ma wielkÄ… moc, Pan ma wielkÄ… moc!
W Nim cała nasza siła,
Alleluja, alleluja, cała nasza siła, alleluja!
Kapłan lub diakon:
Bóg jest wszechmogący; dla niego nie ma rzeczy niemożliwych. Dziękuj-
my Mu teraz za Jego opiekę nad światem i nad każdym człowiekiem. Bę-
dziemy powtarzać: Dzięki Ci, wszechmogący Boże.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Święć się imię Twoje 29
 Za cudowne dzieło stworzenia całego wszechświata.
 Za stworzenie na swój obraz i podobieństwo każdego człowieka.
 Za historię zbawienia, którą zapoczątkowałeś i którą nieustannie kie-
rujesz.
 Za to, że posłałeś na świat Jezusa Chrystusa, swojego Syna, aby do-
konał dzieła odkupienia człowieka.
 Za to, że przez sakrament chrztu włączyłeś nas w tę historię.
 Za to, że kierujesz losami świata i człowieka.
 Za to, że Twoja wszechmoc najbardziej objawia się w Twoim miło-
sierdziu.
3. Bóg jest miłością
Czytanie
1 J 3, 1-3; 4, 9-10
Lektor I:
Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dzieć-
mi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. Świat zaś dlatego nas nie zna, że
nie poznał Jego. Umiłowani, obecnie jesteśmy dziećmi Bożymi, ale jeszcze
się nie ujawniło, czym będziemy. Wiemy, że gdy się objawi, będziemy do Nie-
go podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest. Każdy zaś, kto pokłada w Nim
tę nadzieję, uświęca się, podobnie jak On jest święty. W tym objawiła się
miłość Boga ku nam, że zesłał Syna swego Jednorodzonego na świat, aby-
śmy życie mieli dzięki Niemu. W tym przejawia się miłość, że nie my umiło-
waliśmy Boga, ale że On sam nas umiłował i posłał Syna swojego jako ofiarę
przebłagalną za nasze grzechy.
Katechizm Kościoła Katolickiego
Lektor II
Miłość Boga do Izraela jest porównana do miłości ojca do syna. Ta Boża
miłość jest mocniejsza niż miłość matki do dzieci. Bóg miłuje swój lud
bardziej niż oblubieniec swoją oblubienicę; miłość ta będzie zwyciężać
nawet największe niewierności, aż do udzielenia najcenniejszego daru:  Tak
bowiem Bóg umiłowała świat, że Syna swego Jednorodzonego dał (219).
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
30 Celebracje liturgiczne
Lektor III:
Miłość Boża jest wieczysta:  Bo góry mogą ustąpić i pagórki się zachwiać,
ale miłość moja nie odstąpi od Ciebie .  Ukochałem cię odwieczną miło-
ścią, dlatego też zachowałem dla ciebie łaskawość (220).
Kapłan lub diakon:
Bóg jest miłością. To wspaniała nowina. Imię Boga to nie tylko potęga, ta-
jemnica, ale to także miłość. Napełnieni pewnością Bożej miłości śpiewaj-
my z radością  Miłość Bożą w sercu swym dzisiaj mam .
Miłość Bożą w sercu swym dzisiaj mam,
Tą miłością coraz bardziej kocham Cię,
W tobie widzę też wspaniałość Króla Chwał,
Bo miłość Bożą w sercu swym dzisiaj mam.
4. Bóg jest święty
Czytanie
Iz 6, 1-3
Lektor I:
W roku śmierci króla Ozjasza ujrzałem Pana siedzącego na wysokim i wy-
niosłym tronie, a tren Jego szaty wypełniał świątynię. Serafiny stały ponad
Nim; każdy z nich miał po sześć skrzydeł; dwoma zakrywał swą twarz, dwo-
ma okrywał swoje nogi, a dwoma latał. I wołał jeden do drugiego: Święty,
Święty, Święty jest Pan Zastępów. Cała ziemia pełna jest Jego chwały.
Katechizm Kościoła Katolickiego
Lektor II:
Świętość Boga jest niedostępną siedzibą Jego wiecznego misterium. Jej
objawienie w stworzeniu i w historii Pismo święte nazywa chwałą, promie-
niowaniem Jego majestatu. Bóg stwarzając człowieka  na swój obraz i po-
dobieństwo ,  chwałą i czcią go uwieńczył , ale człowiek przez grzech został
 pozbawiony chwały Bożej . Odtąd Bóg będzie ukazywał swoją świętość,
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Święć się imię Twoje 31
objawiając i dając swoje imię, aby odnowić człowieka  na obraz Tego, który
go stworzył (2809).
Lektor III:
Od naszego życia i od naszej modlitwy zależy nierozłącznie to, czy imię Boże
będzie święcone wśród narodów:  Prosimy Boga, by święcił swoje imię,
gdyż przez świętość zbawia On i uświęca wszelkie stworzenie. Chodzi
o imię, które daje zbawienie upadłemu światu, ale prosimy, by to imię Boże
było uświęcone w nas przez nasze życie. Bo jeśli dobrze żyjemy, imię Boże
jest błogosławione; ale jeśli z
le żyjemy, jest ono znieważane (2814).
Kapłan lub diakon:
Uwielbiajmy Boga, który jest święty i odpuszczając nasze grzechy daje nam
udział w swojej świętości.
Wszyscy śpiewają piosenkę Święty, Święty
Święty, Święty, Święty,
Święty, Święty, Święty, Pan Bóg Zastępów.
Dziś wznosimy nasze ręce,
Uwielbiając miłość Twą,
Święty, Święty, Święty.
Dobry Ojcze, Dobry Ojcze,
Jak jest dobrze być Twym dzieckiem, Dobry Ojcze.
Dziś wznosimy nasze ręce uwielbiając miłość Twą,
Dobry Ojcze, Dobry Ojcze.
Kapłan lub diakon:
Jeden z wielkich Ojców Kościoła, św. Cyprian, żyjący w III wieku powie-
dział:  Kto mógłby uświęcić Boga, skoro to On sam uświęca? Natchnieni
słowami: Bądz
cie święci, bo Ja Święty jestem, prośmy, abyśmy  uświęce-
ni przez chrzest  wytrwali w tym, czym zaczęliśmy być. Prosimy o to co-
dziennie, bo codziennie popełniamy grzechy i powinniśmy zmywać nasze
przewinienia przez nieustannie podejmowane uświęcanie. Uciekamy się
więc do modlitwy, by ta świętość w nas trwała (cyt. za KKK 2813). W mo-
dlitwie  Ojcze nasz prosimy, aby  święciło się imię Boga . Ono w najdo-
skonalszy sposób uświęca się poprzez nasze życie, a zwłaszcza wtedy, gdy
wypełniamy wolę Bożą i czynimy dobro dla innych. Na tablicy wypisuje-
my dziś pierwszą prośbę zawartą w Modlitwie  Ojcze nasz (wybrana oso-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
32 Celebracje liturgiczne
ba wypisuje prośbę  Święć się imię Twoje ). Wszyscy razem prośmy teraz
Boga, który jest naszym Ojcem i mieszka w niebie, aby Jego imię święciło
się także w naszym życiu.
Wszyscy śpiewają lub odmawiają modlitwę  Ojcze nasz .
Po modlitwie prowadzący mówi:
Jeszcze przez chwilę trwajmy w adoracji Chrystusa obecnego pośród nas
w Najświętszym Sakramencie. W ciszy naszych serc powiedzmy, że bardzo
chcemy, aby imię Boga, naszego Ojca było czczone w naszym codziennym
życiu, w domu, w szkole i w zabawie. Poprośmy Go w ciszy naszych serc,
by On sam pomagał nam w realizacji tych pragnień. Rozmawiajmy z Nim
jak z Przyjacielem. Nie lękajmy się, On jest z nami jako Zbawiciel, który
dziś mówi do każdego z nas:  Przyjdz
cie do Mnie wszyscy, którzy utrudze-
ni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię .
Zakończenie
Po chwili adoracji w milczeniu śpiewa się pieśń Przed tak wielkim Sakramentem.
W tym czasie okadza się Najświętszy Sakrament. Po zakończeniu pieśni kapłan
wstając mówi:
Módlmy się.
Boże, Ty przez paschalne misterium Chrystusa odkupiłeś wszystkich ludzi,
zachowaj w nas dzieło swojego miłosierdzia, abyśmy nieustannie czcząc
tajemnicę naszego zbawienia, mogli osiągnąć jego owoc. Przez Chrystusa
Pana naszego. Amen.
Po modlitwie kapłan, włożywszy welon, przyklęka, wstaje, bierze monstrancję i w
milczeniu czyni znak krzyża nad ludem. Po błogosławieństwie chowa Najświętszy
Sakrament do tabernakulum. W tym czasie można śpiewać piosenkę Jak dobrze jest
dziękować Ci, Panie.
Jak dobrze jest dziękować Ci, Panie,
I śpiewać psalm Twojemu imieniu,
I opowiadać rano Twoje miłosierdzie,
A w nocy wierność Twoją przy dziesięciostrunnej
Harfie, i lutni, i dz
więcznej cytrze.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
33
PRZYJDy
KRÓLESTWO TWOJE
1. Celem celebracji liturgicznej jest ukazanie królestwa Bożego jako
rzeczywistości już obecnej, ale jeszcze nie do końca zrealizowanej.
2. Celebrację należy przeprowadzić w kościele przed ołtarzem lub
w kaplicy chrzcielnej, jeśli taka istnieje.
3. Przed celebracją przygotować scenkę zatytułowaną  Uczta . Przed
ołtarzem ustawić nakryty stół i cztery krzesła: talerze, sztućce,
filiżanki, mogą być ciastka, cukierki, owoce itp. Do scenki będą
potrzebne cztery osoby: Gospodarz i zaproszeni goście. Zaproszeni
goście muszą mieć na sobie bardzo brudne ubrania. Należy tak
przygotować dzieci, aby mogły szybko zdjąć brudne ubrania i założyć
czyste. W pobliżu miejsca celebracji umieścić konfesjonał
z przewieszoną stułą.
PRZEBIEG CELEBRACJI LITURGICZNEJ
Obrzędy wstępne
W procesji wejścia niesione jest Pismo Święte i świece. W czasie trwania
procesji śpiewa się piosenkę Bliskie jest królestwo Boże.
Ref.: Bliskie jest królestwo Boże. Nawracajmy się i wierzmy w Ewangelię.
Bóg jest światłością i nie ma w Nim żadnej ciemności.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
34 Celebracje liturgiczne
Ref.
Jeżeli chodzimy w światłości, wtedy mamy łączność między sobą.
Ref.
Krew Jezusa, Jego Syna, oczyszcza nas z wszelkiego grzechu.
Ref.
Jeżeli mówimy, że nie mamy grzechu, to samych siebie oszukujemy.
Ref.
Jeżeli wyznajemy nasze grzechy, Bóg oczyści nas z wszelkiej nieprawości.
Ref.
Jeśliby nawet ktoś zgrzeszył, mamy Rzecznika wobec Ojca  Jezusa
Chrystusa. Ref.
On jest ofiarą przebłagalną za nasze grzechy, a także za grzechy całego
świata. Ref.
Dostępujemy odpuszczenia grzechów ze względu na Jego Imię.
Ref.
Po dojściu do ołtarza Pismo Święte umieszcza się na ambonie, a obok świece.
W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Amen.
Przewodniczący pozdrawia zebranych tymi słowami:
K. A
aska i pokój od Tego, który jest i który był, i który przychodzi, niech
będą z wami.
W. I z duchem twoim.
Wprowadzenie
Pan Jezus, rozpoczynając swoją publiczną działalność, powiedział:  Czas
się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie
w Ewangelię (Mk 1, 15). Potem w swoim nauczaniu bardzo często mówił
o królestwie Bożym. Ucząc swoich uczniów modlitwy kazał im mówić:
 Przyjdz
królestwo Twoje . O królach i królestwach uczymy się na lekcjach
historii, czytamy w bajkach i w baśniach. Jak pokazuje historia, królowie
często byli ludz
mi okrutnymi i niesprawiedliwymi, a ich królestwa były
zbudowane na zaborczych, krwawych wojnach. O jakim królestwie mówi
Pan Jezus? Czym charakteryzuje się to królestwo, o którego przyjście
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Przyjdz
królestwo Twoje 35
modlimy się w modlitwie  Ojcze nasz ? Abyśmy mogli odpowiedzieć na
te pytania, wsłuchajmy się najpierw w słowo Boże. Prośmy Boga, aby
otworzył nasze uszy i serca na objawioną prawdę.
Można zaśpiewać piosenkę: Otwórz me oczy
Otwórz me oczy,
Chcę widzieć Jezusa,
I być bliżej Niego,
I kochać goręcej.
Otwórz me uszy
I naucz mnie słuchać,
Otwórz me oczy,
Chcę widzieć Jezusa.
Liturgia słowa Bożego
Czytanie I
Iz 2, 1-5
Czytanie z Księgi Proroka Izajasza
Widzenie Izajasza, syna Amosa, dotyczÄ…ce Judy i Jerozolimy:
Stanie się na końcu czasów, że góra świątyni Pańskiej stanie mocno na
wierzchu gór i wystrzeli ponad pagórki. Wszystkie narody do niej
popłyną, mnogie ludy pójdą i rzekną:  Chodz
cie, wstąpmy na Górę Pańską
do świątyni Boga Jakubowego! Niech nas nauczy dróg swoich, byśmy
kroczyli Jego ścieżkami. Bo Prawo wyjdzie z Syjonu i słowo Pańskie 
z Jeruzalem . On będzie rozjemcą pomiędzy ludami i wyda wyroki dla
licznych narodów. Wtedy swe miecze przekują na lemiesze, a swoje włócznie
na sierpy. Naród przeciw narodowi nie podniesie miecza, nie będą się więcej
zaprawiać do wojny. Chodz
cie, domu Jakuba, postępujmy w światłości
Pańskiej!
Oto słowo Boże.
Bogu niech będą dzięki.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
36 Celebracje liturgiczne
Psalm responsoryjny
Ps 24 (23), 1-10
Ref.: Pan Bóg Zastępów, On jest Królem chwały.
Do Pana należy ziemia i to, co ją napełnia,
świat i jego mieszkańcy.
Albowiem On go na morzach osadził
i utwierdził ponad rzekami.
Ref.
Kto wstąpi na górę Pana,
kto stanie w Jego świętym miejscu?
Człowiek o rękach nieskalanych i o czystym sercu,
który nie skłonił swej duszy ku marnościom
i nie przysięgał fałszywie.
Ref.
Taki otrzyma błogosławieństwo od Pana
i zapłatę od Boga, Zbawiciela swego.
Takie jest pokolenie tych, co Go szukajÄ…,
co szukajÄ… oblicza Boga Jakubowego.
Ref.
Bramy, podnieście swe szczyty
i unieście się, prastare podwoje,
aby mógł wkroczyć Król chwały.
Któż jest tym Królem chwały?
Pan, dzielny i potężny, Pan, potężny w boju.
Ref.
Bramy, podnieście swe szczyty
i unieście się, prastare podwoje,
aby mógł wkroczyć Król chwały!
Któż jest tym Królem chwały?
To Pan Zastępów: On sam jest Królem chwały.
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Przyjdz
królestwo Twoje 37
Czytanie II
Ga 5, 16-26
Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Galatów.
Oto, czego uczę: postępujcie według ducha, a nie spełnicie pożądania ciała.
Ciało bowiem do czego innego dąży niż duch, a duch do czego innego niż
ciało, i stąd nie ma między nimi zgody, tak że nie czynicie tego, co chcecie.
Jeśli jednak pozwolicie się prowadzić duchowi, nie znajdziecie się w niewoli
Prawa. Jest zaś rzeczą wiadomą, jakie uczynki rodzą się z ciała: nierząd,
nieczystość, wyuzdanie, uprawianie bałwochwalstwa, czary, nienawiść, spór,
zawiść, wzburzenie, niewłaściwa pogoń za zaszczytami, niezgoda, rozłamy,
zazdrość, pijaństwo, hulanki i tym podobne. Co do nich zapowiadam wam,
jak to już zapowiedziałem: ci, którzy się takich rzeczy dopuszczają, królestwa
Bożego nie odziedziczą. Owocem zaś ducha jest: miłość, radość, pokój,
cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie. Przeciw
takim (cnotom) nie ma Prawa. A ci, którzy należą do Chrystusa Jezusa,
ukrzyżowali ciało swoje z jego namiętnościami i pożądaniami. Mając życie
od Ducha, do Ducha się też stosujmy. Nie szukajmy próżnej chwały, jedni
drugich drażniąc i wzajemnie sobie zazdroszcząc.
Oto słowo Boże.
Bogu niech będą dzięki.
Alleluja, alleluja, alleluja.
Przyjdz
cie do Mnie wszyscy,
którzy utrudzeni i obciążeni jesteście,
A Ja was pokrzepiÄ™.
Alleluja, alleluja, alleluja.
Ewangelia
A
k 14, 15-24
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Słowa Ewangelii według świętego A
ukasza.
W. Chwała Tobie, Panie.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
38 Celebracje liturgiczne
Jeden ze współbiesiadników rzekł do Jezusa:  Szczęśliwy jest ten, kto będzie
ucztował w królestwie Bożym . Jezus mu odpowiedział:  Pewien człowiek
wyprawił wielką ucztę i zaprosił wielu. Kiedy nadszedł czas uczty, posłał swego
sługę, aby powiedział zaproszonym:  Przyjdz
cie, bo już wszystko jest goto-
we . Wtedy zaczęli się wszyscy jednomyślnie wymawiać. Pierwszy kazał mu
powiedzieć:  Kupiłem pole, muszę wyjść, aby je obejrzeć; proszę cię, uważaj
mnie za usprawiedliwionego . Drugi rzekł:  Kupiłem pięć par wołów i idę
je wypróbować; proszę cię, uważaj mnie za usprawiedliwionego . Jeszcze inny
rzekł:  Poślubiłem żonę i dlatego nie mogę przyjść . Sługa powrócił i oznaj-
mił to swemu panu. Wtedy rozgniewany gospodarz nakazał słudze:  Wyjdz

co prędzej na ulice i zaułki miasta i wprowadz
tu ubogich, ułomnych, niewi-
domych i chromych . Sługa oznajmił:  Panie, stało się, jak rozkazałeś, a jesz-
cze jest miejsce . Na to pan rzekł do sługi:  Wyjdz
na drogi i między opłotki
i zmuszaj do wejścia, aby mój dom był zapełniony. Albowiem powiadam wam:
żaden z owych ludzi, którzy byli zaproszeni, nie skosztuje mojej uczty .
K. Oto słowo Pańskie.
W. Chwała Tobie, Chryste.
Homilia
Na początku homilii można przeprowadzić rozmowę z dziećmi, zadając im
pytania: Z jakich okazji ludzie organizują przyjęcia? Jakie warunki należy
spełnić, aby uczestniczyć w przyjęciu? Należy kierować rozmowę na
potrzebę zaproszenia i odpowiedniego przygotowania: strój, upominek.
Następnie zachęcamy do obejrzenia scenki.
Scenka:
Gospodarz, używając telefonu, dzwoni do swoich przyjaciół, aby ich
zaprosić na ucztę. Mówi:
 Cześć. Dziś są moje imieniny. Mama pozwoliła mi zorganizować przyjęcie.
Przygotowała same dobre rzeczy. Chciałbym, abyście wszyscy przyszli.
Powiadom naszych przyjaciół i przyjdz
cie na godzinÄ™ 18.00.
Gospodarz odkłada telefon, siada na krześle i czeka na swoich gości. Od
czasu do czasu spoglÄ…da na zegarek, podnosi siÄ™ i wyglÄ…da.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Przyjdz
królestwo Twoje 39
Tymczasem przychodzą zaproszeni goście. Wyglądają strasznie. Mają
brudne i podarte ubrania, brudne twarze i ręce. Prowadzący celebracje
zatrzymuje ich i pyta:
 A wy dokÄ…d siÄ™ wybieracie?
 Idziemy na imieniny do naszego kolegi (koleżanki).
 Jesteście pewni, że idziecie na imieniny. (Ogląda ich ubrania, patrzy
ze zdziwieniem na ich brudne twarze i ręce).
 Tak, idziemy na przyjęcie.
W tym momencie prowadzÄ…cy podejmuje rozmowÄ™ ze zgromadzonymi
dziećmi:
 Czy oni mogą iść na przyjęcie?
 Dlaczego nie mogą iść?
 Czyli nie wpuszczamy ich na to przyjęcie?
 Ale zobaczcie minę gospodarza. (Gospodarz jest smutny i już
nerwowo spogląda na zegarek). Jak on będzie się czuł, gdy przyjaciele
nie przyjdÄ…?
 No właśnie, będzie mu przykro, będzie smutny. Słuchajcie, a może
można coś podpowiedzieć zaproszonym gościom, aby mogli iść na
to przyjęcie.
Dzieci odpowiadają, że mogliby się przebrać i umyć. Prowadzący mówi do
zaproszonych gości:
 Jeśli chcecie iść na przyjęcie musicie się przebrać i umyć. Co wy na
to?
Dwoje dzieci mówi:
 Nie ma sprawy. Możemy się przebrać i umyć.
Natomiast trzecie dziecko mówi:
 Mnie się nie chce. W takim razie ja nie idę na to przyjęcie.
Dwoje dzieci myje siÄ™ i przebiera siÄ™. Natomiast trzecie dziecko odchodzi.
Po umyciu i przebraniu się dzieci kładą miskę z brudną wodą i brudne
ubrania przy konfesjonale. Jeśli nie ma w pobliżu konfesjonału, należy
umieścić blisko ołtarza konfesjonał przenośny i przewiesić na nim fioletową
stułę. Następnie dzieci idą do gospodarza, witają się z nim, zasiadają do stołu
i wszyscy bardzo siÄ™ cieszÄ….
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
40 Celebracje liturgiczne
Komentarz do scenki:
Scenka, którą przed chwilą zobaczyliście w pewnym stopniu nawiązuje
do fragmentu Ewangelii, którą dzisiaj słyszeliśmy. Tam gospodarzem jest
Bóg. To On zaprasza wszystkich ludzi na wspaniałą ucztę, która jest obrazem
Jego królestwa. Taką ucztę zapowiadał już prorok Izajasz w Starym
Testamencie, kiedy mówił, że Bóg dla wszystkich ludzi przygotuje ucztę
z najwspanialszych potraw. O królestwie Bożym bardzo często mówił także
Pan Jezus. On dał początek królestwu Bożemu na ziemi. On także w imieniu
Boga Ojca zaprosił wszystkich ludzi do udziału w tym królestwie. Jezus
porównywał królestwo Boże do ziarnka gorczycy, które choć najmniejsze
z wszystkich ziaren, wsiane w ziemiÄ™ wyrasta na ogromne drzewo. Jest ono
podobne do zaczynu, który wrzucony w mąkę nadaje smak ciastu. Królestwo
Boże ma ogromną wartość  Jezus porównał je do bezcennej perły i skarbu
znalezionego w roli. W końcu podobne jest do uczty, na którą zaproszeni
zostali wszyscy ludzie. Jezus mówił także, że to królestwo już przyszło, już
zaczęło działać w świecie i w ludzkich sercach, ale trzeba jeszcze czekać
na jego ostateczne zwycięstwo i wypełnienie. Dzień zwycięstwa przyjdzie
nagle i niespodziewanie, dlatego trzeba czuwać i zawsze być gotowym. Tym,
co opóz
nia przyjście królestwa Bożego na ziemię jest grzech. Chociaż
wszyscy ludzie są zaproszeni na ucztę w królestwie Bożym, to jednak nie
wszyscy odpowiadają na to zaproszenie. Człowiek odrzuca Boże zaproszenie
przez grzech. Grzeszne czyny, jak słyszeliśmy w drugim czytaniu, blokują
wejście do królestwa Bożego.
Pan Bóg zaprasza nas do swojego królestwa, tak jak gospodarz zapro-
sił swoich przyjaciół na przyjęcie imieninowe. By wziąć udział w uczcie
zastawionej przez Boga, trzeba być przygotowanym. Nie można przyjść
w brudnych ubraniach. Ale jeśli zdarzy się, że nasze chrzcielne ubranie
zostanie zabrudzone przez grzech możemy się oczyścić. Symbolicznie
dokonali tego zaproszeni na imieniny  przebrali siÄ™ i umyli siÄ™, a pozo-
stałe  brudy zanieśli do konfesjonału, który jest miejscem naszego
oczyszczenia.
Już teraz możemy smakować uczestnictwa w uczcie przygotowanej dla
nas w królestwie Bożym. Zapowiedzią tej wspaniałej uczty jest każda Msza
Święta, podczas której Bóg obficie zastawia dla nas stół słowa Bożego i Eu-
charystii. Ołtarz jest stołem prawdziwej uczty, która daje dam życie wiecz-
ne, czyli włącza nas na stałe do królestwa Bożego. Uczestnicząc w niedziel-
nej Mszy Świętej pamiętajmy, że jesteśmy zaproszeni na ucztę i że Gospo-
darz czeka z zastawionym stołem. Pamiętajmy także, że uczestnictwo w tej
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Przyjdz
królestwo Twoje 41
uczcie wymaga przygotowania. Niech nasze serca będą zawsze czyste i go-
towe na spożywanie pokarmu, który daje dam niebo.
Modlitwa powszechna
W ufnej modlitwie prośmy dobrego Boga, aby każdego dnia przybliżało
się do nas Jego królestwo. Będziemy powtarzać: Przyjdz
królestwo Twoje.
 Módlmy się za wszystkich ochrzczonych, aby swoim życiem potwier-
dzali obecność królestwa Bożego na ziemi.
 Módlmy się za Ojca Świętego, wszystkich biskupów i pasterzy Ko-
ścioła, aby głosili całemu światu dobrą nowinę o królestwie Bożym.
 Módlmy się za ludzi, którzy utracili wiarę i nadzieję, aby spotkali
Jezusa i uwierzyli, że także oni są zaproszeni na ucztę w królestwie
Bożym.
 Módlmy się za ludzi trwających w grzechu, aby dzięki miłosierdziu
Bożemu potrafili znalez
ć drogę do królestwa Bożego.
 Módlmy się za wszystkich zmarłych, aby dobry Bóg przyjął ich do
swoje królestwa.
 Módlmy się za nas samych, abyśmy przez nasze dobre uczynki przy-
bliżali innym królestwo Boże i w ten sposób byli zawsze gotowi na
jego przyjście.
Każdego dnia wołajmy do Boga, aby przyszło Jego królestwo. Niech nam
to przypomina kolejna prośba z modlitwy  Ojcze nasz , którą wypiszemy
teraz na naszej tablicy (Ktoś pisze na wcześniej przygotowanym arkuszu
kartonu:  Przyjdz
Królestwo Twoje ). A my wszyscy już teraz wołajmy do
Boga, naszego Ojca, mieszkajÄ…cego w niebie, aby jeszcze bardziej przybli-
żyło się do nas Jego królestwo.
Wszyscy śpiewają lub recytują modlitwę  Ojcze nasz :
Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
Święć się imię Twoje,
Przyjdz
królestwo Twoje,
BÄ…dz
wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj
I odpuść nam nasze winy,
Jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
42 Celebracje liturgiczne
I nie wódz
nas na pokuszenie,
Ale nas zbaw ode złego. Amen.
Błogosławieństwo i rozesłanie
Przyjmijcie teraz Boże błogosławieństwo. Niech ono umocni was
w codziennym poszukiwaniu Jego królestwa.
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Bóg, Ojciec miłosierdzia, który zaprasza was do swojego królestwa, niech
was nieustannie prowadzi i strzeże.
W. Amen.
K. Jezus Chrystus, Syn Boży, który dał początek królestwu Bożemu na ziemi,
niech umacnia was swojÄ… Å‚askÄ….
W. Amen.
K. Duch Święty, który przypomina i uczy czym jest królestwo Boże, niech
uzdolni was do podejmowania dobrych czynów świadczących o przynależ-
ności do tego królestwa.
W. Amen.
K. Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec i Syn, i Duch Święty.
W. Amen.
K. Idz
cie i z radością głoście, że przybliżyło się królestwo Boże.
Bogu niech będą dzięki.
Na zakończenie można zaśpiewać piosenkę Szukajcie wpierw królestwa Bożego.
Szukajcie wpierw królestwa Bożego
I Jego sprawiedliwości,
A wszystko inne będzie wam przydane.
Alleluja, alleluja.
Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
43
B
Dy
WOLA TWOJA JAKO W NIEBIE,
TAK I NA ZIEMI
1. Przewodniczką tej celebracji liturgicznej będzie Maryja, która jest
wzorem wypełniania woli Bożej. Przykład życia i postępowania Naj-
świętszej Maryi Panny pokazuje, jak trzeba rozumieć i wypełniać sło-
wa  bÄ…dz
wola Twoja .
2. Celebrację należy przeprowadzić w kościele lub w salce katechetycz-
nej, którą trzeba odpowiednio przygotować. W kościele na widocz-
nym miejscu należy umieścić ikonę, obraz lub figurę przedstawiają-
cą Maryję. Można je wnieść w uroczystej procesji wejścia.
3. Przed celebracją przygotować dzieci do czytania tekstów biblijnych,
tekstu z KKK oraz do scenki  Wypełnić wolę ojca . Należy także
przygotować i przećwiczyć zaproponowane śpiewy. W widocznym
miejscu umieścić arkusz papieru, na którym wpisujemy kolejne we-
zwania Modlitwy Pańskiej.
PRZEBIEG CELEBRACJI LITURGICZNEJ
Obrzędy wstępne
W procesji wejścia niesiona jest ikona, obraz lub figura Najświętszej Maryi Panny
i świece. Jeśli nie niesie się obrazu Maryi, można wnieść uroczyście Pismo Święte.
W czasie trwania procesji śpiewa się pieśń: Archanioł Boży Gabryjel.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
44 Celebracje liturgiczne
1. Archanioł Boży Gabryjel, posłan do Panny Maryjej,
Z Majestatu Trójcy Świętej, tak sprawował poselstwo k Niej:
Zdrowaś Panno, łaskiś pełna, Pan jest z Tobą, to rzecz pewna.
2. Panna się wielce zdumiała z poselstwa, które słyszała;
Pokorniuchno się skłoniła, jako Panna świątobliwa;
Zasmuciła się z tej mowy, nic nie rzekła Aniołowi.
3. Ale poseł z wysokości, napełnion Boskiej mądrości,
Rzekł Jej:  Nie bój się Maryja, najszczęśliwszaś, Panno miła;
Nalazłaś łaskę u Pana, oto poczniesz Jego Syna.
4.  Jezus nazwiesz imię Jego, będzie Synem Najwyższego;
Wielki z strony człowieczeństwa, a niezmierny z strony Bóstwa,
Wieczny Syn Ojca wiecznego, Zbawiciela świata całego
Po dojściu do ołtarza niesioną w procesji ikonę, obraz, figurę NMP lub Pismo Święte
umieszcza się na ołtarzu lub na odpowiednio przygotowanym miejscu; obok usta-
wia się świece. Można także przygotować kwiaty lub inne dekoracje.
K. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
W. Amen.
Przewodniczący pozdrawia zebranych tymi słowami:
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
Wprowadzenie
Pieśń na wejście wprowadziła nas w scenę zwiastowania. Przed chwilą
pozdrowiłem was słowami, którymi Anioł Gabriel pozdrowił Maryję. Te sło-
wa w liturgii wskazują na obecność Pana Jezusa. On nas zgromadził na tym
miejscu i On jest teraz z nami. Chcemy dziś rozważać kolejne wezwanie
modlitwy  Ojcze nasz :  BÄ…dz
wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi .
Ponieważ ze wszystkich ludzi w najdoskonalszy sposób wolę Boga wypełni-
ła Maryja, dziś również ona jest z nami i będzie naszą przewodniczką. Od
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
BÄ…dz
wola Twoja... 45
Maryi będziemy się uczyć, co to znaczy poznawać i wypełniać wolę Ojca.
Razem z Maryją wsłuchajmy się w słowo, które dziś kieruje do nas Bóg.
Liturgia słowa Bożego
I czytanie
Rdz 3, 1-13
Czytanie z Księgi Rodzaju.
A wąż był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg
stworzył. On to rzekł do niewiasty:  Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie
jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu? Niewiasta odpowiedziała
wężowi:  Owoce z drzew tego ogrodu jeść możemy, tylko o owocach z drze-
wa, które jest w środku ogrodu, Bóg powiedział: Nie wolno wam jeść z nie-
go, a nawet go dotykać, abyście nie pomarli . Wtedy rzekł wąż do niewia-
sty:  Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego
drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło .
Wtedy niewiasta spostrzegła, że drzewo to ma owoce dobre do jedzenia, że
jest ono rozkoszą dla oczu i że owoce tego drzewa nadają się do zdobycia
wiedzy. Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu mężowi,
który był z nią: a on zjadł. A wtedy otworzyły się im obojgu oczy i poznali,
że są nadzy; spletli więc gałązki figowe i zrobili sobie przepaski. Gdy zaś
mężczyzna i jego żona usłyszeli kroki Pana Boga przechadzającego się po
ogrodzie, w porze kiedy był powiew wiatru, skryli się przed Panem Bogiem
wśród drzew ogrodu. Pan Bóg zawołał na mężczyznę i zapytał go:  Gdzie
jesteś? On odpowiedział:  Usłyszałem Twój głos w ogrodzie, przestraszy-
łem się, bo jestem nagi, i ukryłem się . Rzekł Bóg:  Któż ci powiedział, że
jesteś nagi? Czy może zjadłeś z drzewa, z którego ci zakazałem jeść?
Mężczyzna odpowiedział:  Niewiasta, którą postawiłeś przy mnie, dała mi
owoc z tego drzewa i zjadłem . Wtedy Pan Bóg rzekł do niewiasty:  Dla-
czego to uczyniłaś? Niewiasta odpowiedziała:  Wąż mnie zwiódł i zja-
dłam .
Oto słowo Boże.
Bogu niech będą dzięki.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
46 Celebracje liturgiczne
Psalm responsoryjny
Ps 40(39), 7-8a. 8b-11
Ref.: Przychodzę, Boże, pełnić Twoją wolę.
Nie chciałeś ofiary krwawej ani płodów ziemi,
lecz otwarłeś mi uszy;
całopalenia i żertwy za grzech nie żądałeś.
Wtedy powiedziałem: Oto przychodzę.
Ref.
W zwoju księgi jest o mnie napisane:
Jest moją radością, mój Boże, czynić Twoją wolę,
a Prawo Twoje mieszka w moim wnętrzu.
Głosiłem Twoją sprawiedliwość w wielkim zgromadzeniu;
oto nie powściągałem warg moich, o czym Ty wiesz, o Panie.
Ref.
Sprawiedliwości Twojej nie kryłem w głębi serca.
Głosiłem Twoją wierność i pomoc.
Nie taiłem Twej łaski ani Twej wierności
przed wielkim zgromadzeniem.
Ref.
Alleluja, alleluja, alleluja.
Słowo stało się ciałem i zamieszkało między nami,
I widzieliśmy Jego chwałę.
Alleluja, alleluja, alleluja.
Ewangelia
A
k 1, 26-38
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Słowa Ewangelii według świętego A
ukasza.
W. Chwała Tobie, Panie.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
BÄ…dz
wola Twoja... 47
W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwa-
nego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu
Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł:  Bądz

pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewia-
stami . Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to
pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej:  Nie bój się, Maryjo, znalazłaś
bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię
Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg
da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na
wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca . Na to Maryja rzekła do anio-
ła:  Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? Anioł Jej odpowiedział:
 Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też
Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również
krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym
miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic nie-
możliwego . Na to rzekła Maryja:  Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się
stanie według twego słowa! Wtedy odszedł od Niej anioł.
K. Oto słowo Pańskie.
W. Chwała Tobie, Chryste.
Katechizm Kościoła Katolickiego
Na zapowiedz
, że porodzi  Syna Najwyższego , nie znając męża, mocą
Ducha Świętego, Maryja odpowiedziała  posłuszeństwem wiary (Rz 1, 5),
pewna, że  dla Boga nie ma nic niemożliwego :  Oto ja służebnica Pańska,
niech mi się stanie według twego słowa (A
k 1, 37-38). W ten sposób, zga-
dzając się na słowo Boże, Maryja stała się Matką Jezusa i przyjmując ca-
łym sercem Bożą wolę zbawienia, w czym nie przeszkodził jej żaden grzech,
oddała się całkowicie osobie i dziełu swego Syna, by dzięki łasce Bożej, pod
zwierzchnictwem Syna i w zjednoczeniu z Nim, służyć tajemnicy Odkupie-
nia. Jak powiada św. Ireneusz,  będąc posłuszną, stała się przyczyną zba-
wienia zarówno dla siebie, jak i dla całego rodzaju ludzkiego . Toteż nie
mało Ojców starożytnych w swoim nauczaniu chętnie wraz z nim stwier-
dza:  Węzeł splątany przez nieposłuszeństwo Ewy rozwiązany został przez
posłuszeństwo Maryi; co związała przez niewierność dziewica Ewa, to dzie-
wica Maryja rozwiązała przez wiarę ; przeprowadziwszy zaś to porówna-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
48 Celebracje liturgiczne
nie z Ewą, nazywają Maryję  matką żyjących i niejednokrotnie stwierdzają:
 śmierć przez Ewę, życie przez Maryję (494).
Homilia
Rozważając kolejne wezwanie modlitwy, której nauczył nas Pan Jezus,
odwołujemy się do Maryi. Ona najpełniej z ludzi zrealizowała w swoim ży-
ciu wezwanie  BÄ…dz
wola Twoja, jako w niebie, tak i na ziemi . DziÅ› wi-
dzimy jÄ… w scenie zwiastowania, gdzie wyraz
nie odpowiada Bogu:  Oto ja
służebnica Pańska, niech mi się stanie według Twego słowa . Na pewno nie
była to łatwa decyzja, ponieważ Maryja nie rozumiała, w jaki sposób mogą
się wypełnić słowa anioła Gabriela. Zapytała go:  Jak się to stanie, przecież
nie znam męża? Wyjaśnienie Gabriela wystarczyło, aby Maryja przyjęła
wolę Bożą.
Scena zwiastowania ukazuje, jak bardzo Maryja potrafiła rozpoznawać
wolę Bożą. Była osobą otwartą i wsłuchaną w słowo Boże. Potrafiła także
zaufać i być wierną Bogu do końca, nawet w najtrudniejszych chwilach jej
życia. Jej wiara i zaufanie często były wystawiane na ciężką próbę. Przez
całe życie była posłuszna woli Bożej. Zobaczmy chociaż niektóre wydarzenia
z jej życia:
 musiała urodzić swego Syna w stajence i złożyć Go w żłobie;
 musiała uciekać z kraju, ponieważ na życie Jezusa czyhał król Herod.
Uciekała do Egiptu, opuszczając swój kraj i swoją rodzinę;
 nie zawsze potrafiła zrozumieć zachowanie swojego dorastającego Syna
 dwunastoletni Jezus został w świątyni jerozolimskiej, a szukającym Go
Rodzicom odpowiedział:  Dlaczego mnie szukaliście? Czy nie wiecie, że
powinienem być w tym, co należy do mego Ojca?
 gdy Jezus opuścił już rodzinny dom i zaczął nauczać, powiedział, że Jego
matką, ojcem i krewnymi są wszyscy, którzy słuchają słowa Bożego;
 w Kanie Galilejskiej Maryja prosiła Jezusa o pomoc dla gospodarzy
wesela;
 wraz z Synem przeżywała odrzucenie, jakiego Jezus doznał w rodzin-
nym mieście Nazarecie, w którym Maryja mieszkała;
 była obecna przy pojmaniu, męce i śmierci swojego Syna;
 była także świadkiem zmartwychwstania i wniebowstąpienia Jezusa;
 trwała na modlitwie z uczniami oczekującymi na zesłanie Ducha Świę-
tego.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
BÄ…dz
wola Twoja... 49
Nie ma takiej sytuacji, w której Maryja powiedziałaby Bogu  NIE . Za-
wsze na Bożą wolę odpowiadała  FIAT   TAK, Niech mi się stanie . Mo-
gliśmy zobaczyć, że nie zawsze były to przyjemne doświadczenia. Często
przyjęcie i wypełnienie woli Bożej wymagało ogromnego wysiłku, a przede
wszystkim zaufania. Wystarczy pomyśleć, co Maryja, jako Matka mogła
czuć i myśleć, kiedy widziała Jezusa cierpiącego i ukrzyżowanego. Umiała
wypełnić wolę Bożą we wszystkim i do końca. Dziś uczy nas, jak należy
poznawać i wypełniać wolę Bożą. A
atwo jest mówić Panu Bogu  TAK ,
kiedy wszystko jest proste, przyjemne i po naszej myśli. Zdecydowanie trud-
niej, kiedy czegoś nie rozumiemy, nie akceptujemy i gdy to wymaga wysił-
ku, a nawet ofiary. Jednak chcąc wypełnić wolę Bożą, trzeba być zawsze na
 TAK  jak Maryja.
W tym miejscu można zaśpiewać piosenkę Kiedy ci smutno i nic nie wychodzi
1. Kiedy ci smutno i nic nie wychodzi
Mów: Amen, jak Maryja,
Amen, jak Maryja,
Amen  widocznie Bóg tak chce.
Tak jak Maryja
Wypełniaj wolę Boga,
I zanieś tam swój uśmiech,
Gdzie często płyną łzy.
2. Gdy z ciebie szydzą i kiedy się śmieją,
Mów: Amen, jak Maryja...
3. Kiedy w twym sercu, nic więcej prócz bólu,
Mów: Amen, jak Maryja...
Po piosence można przedstawić scenkę:  Kto wypełnił wolę ojca?
W scence biorą udział cztery osoby: rodzic i troje dzieci.
Pierwsze dziecko modli się w postawie klęczącej. Podchodzi do niego ro-
dzic i prosi o pomoc. Dziecko jest  pochłonięte modlitwą. Po drugiej proś-
bie odpowiada, że zaraz pójdzie, ale po odejściu ojca szybko kończy mo-
dlitwÄ™ i zaczyna zabawÄ™.
Drugie dziecko siedzi z książką i uczy się. Również do tego dziecka ojciec
zwraca się z prośbą o pomoc. Dziecko odpowiada, że musi się uczyć, po-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
50 Celebracje liturgiczne
nieważ ma klasówkę, ale obiecuje, że pomoże. Jednak po wyjściu ojca zaraz
odkłada książkę i zaczyna się bawić.
Trzecie dziecko bawi siÄ™. Kiedy ojciec prosi o pomoc, buntuje siÄ™ i nie chce,
ale po chwili zastanowienia się odkłada zabawki i idzie pomóc ojcu. Potem
wraca i klęka do modlitwy. Jest wyraz
nie szczęśliwe.
Pytamy dzieci, kto wypełnił wolę ojca.
W wypełnianiu woli Bożej nie wystarczą słowa i zapewnienia. Wolę Bożą
należy wypełniać w działaniu, podejmując konkretne czyny. Jezus powie-
dział:  Nie każdy, kto mi mówi Panie, Panie, wejdzie do królestwa Bożego,
ale ten, kto słucha i wypełnia wolę Bożą . Nie można także usprawiedliwiać
się, że mamy ważniejsze sprawy do zrobienia, bo czymś najważniejszym
jest zawsze posłuszeństwo Panu Bogu. Jest to gwarancja wejścia do króle-
stwa Bożego. Prośmy dziś Maryję, Matkę Pana Jezusa i naszą, aby nam
pomagała rozpoznawać i wypełniać wolę Boga.
Modlitwa
W tej celebracji w miejsce modlitwy powszechnej można zaśpiewać wybrane zwrotki
Litanii do Matki Boga i ludzi.
Ref.: Matko, która, nas znasz,
Z dziećmi Twymi bądz
,
Na drogach nam nadzieją świeć,
Z synem Twym z nami idz
.
1. Z wszystkich niewiast wybrana  Przyjdz
i drogę wskaż.
Córko ludu Bożego  Do Syna Twego nas prowadz
.
Służebnico pokorna  Pokój światu daj.
Ref.
2. Królowo narodu naszego 
Uciśnionych nadziejo 
Światło łaknących prawdy 
Ref.
3. Pociecho ludu biednego 
Pani wszelkiej radości 
Matko tkliwego serca 
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
BÄ…dz
wola Twoja... 51
4. Matko przez Syna nam dana 
Matko, która nas słuchasz 
Ty nas zawsze rozumiesz 
Ref.
5. Matko z nami idÄ…ca 
Historii świata promieniu 
Pośredniczko najlepsza 
Ref.
6. Matko dzieci cierpiÄ…cych 
Matko z sercem przeszytym 
U stóp krzyża stojąca 
Ref.
Modlitwa  Ojcze nasz
Wraz z Maryją rozważaliśmy dzisiaj kolejne wezwanie modlitwy  Ojcze
nasz . Wypiszemy je teraz na naszej tablicy i będziemy je jeszcze bardziej
zgłębiać w tym miesiącu. (Wybrana osoba wypisuje na przygotowanym
wcześniej arkuszu:  Bądz
wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi )
Chcemy wypełniać wolę Bożą całym naszym życiem, tak jak Maryja. Na-
sze pragnienie wyrazimy teraz odmawiając modlitwę, której nauczył nas
Jezus Chrystus.
Wszyscy mówią lub śpiewają  Ojcze nasz .
Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
Święć się imię Twoje,
Przyjdz
królestwo Twoje,
BÄ…dz
wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj
I odpuść nam nasze winy,
Jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
I nie wódz
nas na pokuszenie,
Ale nas zbaw ode złego. Amen.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
52 Celebracje liturgiczne
Błogosławieństwo i rozesłanie
Przyjmijcie teraz Boże błogosławieństwo. Niech ono was strzeże na wszyst-
kich ścieżkach waszego życia.
K. Pan z wami.
W. I z duchem Twoim.
K. Niech was błogosławi Bóg wszechmogący: Ojciec i Syn, i Duch Święty.
W. Amen.
K. Idz
cie i trwajcie w poznawaniu i wypełnianiu woli Boga.
W. Bogu niech będą dzięki.
Na zakończenie można zaśpiewać pieśń Zdrowaś Maryja
1. ZdrowaÅ› Maryja, Bogarodzico!
Błagamy Ciebie, Święta Dziewico,
Niech Å‚aska Twoja zawsze nam sprzyja,
Módl się za nami, Zdrowaś Maryja!
2. Wśród czystych duchów, w obliczu Pana,
Ty przenajświętsza Niepokalana,
Jak pośród kwiatów wonna lilija,
Jak wśród gwiazd zorza, Zdrowaś Maryja!
3. Ty, coś karmiła świata Zbawienie,
Ty nam jak Matka daj pożywienie,
Niech brak żywności nas nie zabija,
Broń nas od głodu, Zdrowaś Maryja!
4. Ty, coś płakała nad śmiercią Syna,
Przez te Å‚zy gorzkie, Matko jedyna,
Oddal śmiertelność, co lud zabija,
Broń nas od moru, Zdrowaś Maryja!
5. Ty, coś płomieni innych nie znała,
Tylko miłością Bożą pałała.
Spraw, niechaj pożar dom nasz omija,
Broń nas od ognia, Zdrowaś Maryja!
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
BÄ…dz
wola Twoja... 53
6. Ty, w całym życiu, łagodna cicha,
Daj, niech pokojem kraj nasz oddycha,
Niech duch niezgody nas nie rozbija,
Broń nas od wojny, Zdrowaś Maryja!
7. Królowo nasza wśród Cherubinów,
Usłysz pokorny głos ziemi synów,
Co siÄ™ do tronu Twojego wzbija,
Ratuj nas Matko, ZdrowaÅ› Maryja!
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
54
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
55
CHLEBA NASZEGO POWSZEDNIEGO
DAJ NAM DZISIAJ
1. Celem celebracji liturgicznej jest uczenie modlitwy ufności. Na pod-
stawie tekstów biblijnych oraz Katechizmu Kościoła Katolickiego
ukazujemy fundament i przedmiot chrześcijańskiej modlitwy prośby.
2. Prosząc Boga o powszedni chleb, chrześcijanin jest świadomy, że
wokół niego żyje wielu ludzi, którzy tego chleba nie mają i w związ-
ku z tym musi być gotowy do dzielenia się z nimi. Celebrację można
zakończyć symbolicznym dzieleniem się chlebem. Należy przygoto-
wać odpowiednią ilość chleba, aby wszyscy uczestnicy mogli się nim
podzielić.
3. Ponieważ  nie samym chlebem żyje człowiek, lecz każdym słowem,
które pochodzi z ust Bożych (Mt 4, 4), chrześcijanin jest wezwany,
by  głosić Ewangelię ubogim . Celebracja ukazuje także misyjną
odpowiedzialność chrześcijanina. Człowiek karmi się pokarmem
Bożym w czasie Mszy Świętej.
4. Przed celebracją należy przygotować plansze do napisania kolejnej
prośby Modlitwy Pańskiej. Należy także przygotować klęcznik przy-
kryty materiałem. Klęcznik nie może być widoczny (tylko mały frag-
ment). Na klęczniku ustawiamy różne zabawki, książki, gry itp. Przy
każdym przedmiocie musi być widoczna cena. Chodzi o zrobienie
wrażenia półki sklepowej. Tak przygotowany klęcznik należy usta-
wić przed ołtarzem w taki sposób, aby był widoczny dla wszystkich.
5. Przed celebracją przygotować z dziećmi odpowiednie śpiewy. Propo-
zycje śpiewów podano w konspekcie celebracji.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
56 Celebracje liturgiczne
PRZEBIEG CELEBRACJI LITURGICZNEJ
Obrzędy wstępne
W procesji wejścia niesione jest Pismo Święte, świece i kosze z chlebem. W czasie
trwania procesji śpiewa się pieśń: Gdzie miłość wzajemna i dobroć, tam znajdziesz
Boga żywego.
Ref.: Gdzie miłość wzajemna i dobroć, tam znajdziesz Boga żywego.
Zgromadziła nas tu razem miłość Chrystusa,
Weselmy siÄ™ w Nim i radujmy.
Ref.
Z pokorÄ… szczerÄ… kochajmy Boga
I czystym sercem miłujmy się nawzajem.
Ref.
Skoro wszyscy tu siÄ™ gromadzimy,
Strzeżmy się tego, co nas rozdziela.
Ref.
Niech ustanÄ… gniewy i spory,
A pośrodku nas niech będzie Chrystus.
Ref.
Obyśmy oglądali Twoje oblicze, Chryste Boże,
Razem ze świętymi w chwale Twego Królestwa.
Ref.
To będzie naszą radością czystą i bez granic
Przez nieskończone wieki wieków. Amen.
Ref.
Po dojściu do ołtarza Pismo Święte umieszcza się na ambonie i obok świece. Ko-
sze z chlebem należy ustawić przed ołtarzem.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj 57
K. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
W. Amen.
Przewodniczący pozdrawia zebranych tymi słowami:
K. A
aska i pokój od Tego, który jest i który był, i który przychodzi, niech
będą z wami.
W. I z duchem twoim.
Wprowadzenie
Pan Jezus zachęcał swoich uczniów do wytrwałej modlitwy:  Proście,
a będzie wam dane, szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam (Mt
7, 7). W innym miejscu mówił:  O cokolwiek prosić Mnie będziecie w imię
Moje, Ja to spełnię (J 14, 14). W naszych codziennych modlitwach nie bra-
kuje próśb skierowanych do Pana Boga. Prosimy o zdrowie dla najbliższych,
o dobre oceny, o powodzenie w napisaniu sprawdzianu, o spełnienie naszych
marzeń. Niekiedy wydaje nam się, że Pan Bóg jest głuchy na nasze prośby
i nie wysłuchuje ich. Dlaczego tak jest? Czy z
le się modlimy? A może pro-
simy o niewłaściwe rzeczy? By odpowiedzieć na nasze pytania, wsłuchaj-
my się w słowa Jezusa, który uczył modlitwy i wiele o niej mówił. Najpierw
poprośmy Ducha Świętego, aby pomógł nam dziś zrozumieć, co jest istotą
modlitwy uczniów Pana Jezusa. Prośmy Go, aby nauczył nas modlić się.
Wszyscy razem śpiewamy: Duchu żyjącego Boga.
Duchu żyjącego Boga, dziś na mnie zstąp.
Duchu żyjącego Boga, dziś na mnie zstąp.
ZÅ‚am mnie, skrusz mnie, natchnij mocÄ….
Duchu żyjącego Boga, dziś na mnie zstąp.
Ewangelia
Prowadzący lub przygotowany lektor czyta fragment z Ewangelii według św. Ma-
teusza 6, 25-34.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
58 Celebracje liturgiczne
Jezus powiedział swoim uczniom:
Nie troszczcie się zbytnio o swoje życie, o to, co macie jeść i pić, ani o swo-
je ciało, czym się macie przyodziać. Czyż życie nie znaczy więcej niż pokarm,
a ciało więcej niż odzienie? Przypatrzcie się ptakom w powietrzu: nie sieją
ani żną i nie zbierają do spichlerzy, a Ojciec wasz niebieski je żywi. Czyż
wy nie jesteście ważniejsi niż one? Kto z was przy całej swej trosce może
choćby jedną chwilę dołożyć do wieku swego życia? A o odzienie czemu się
zbytnio troszczycie? Przypatrzcie siÄ™ liliom na polu, jak rosnÄ…: nie pracujÄ…
ani przędą. A powiadam wam: nawet Salomon w całym swoim przepychu
nie był tak ubrany jak jedna z nich. Jeśli więc ziele na polu, które dziś jest,
a jutro do pieca będzie wrzucone, Bóg tak przyodziewa, to czyż nie tym
bardziej was, małej wiary? Nie troszczcie się więc zbytnio i nie mówcie: co
będziemy jeść? co będziemy pić? czym będziemy się przyodziewać? Bo o to
wszystko poganie zabiegają. Przecież Ojciec wasz niebieski wie, że tego
wszystkiego potrzebujecie. Starajcie się naprzód o królestwo Boga i o Jego
sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane. Nie troszczcie się więc
zbytnio o jutro, bo jutrzejszy dzień sam o siebie troszczyć się będzie. Dosyć
ma dzień swojej biedy.
Katechizm Kościoła Katolickiego
 Daj nam : słowa te wyrażają głęboką ufność dzieci, które oczekują wszyst-
kiego od swego Ojca.  On sprawia, że słońce Jego wschodzi na złymi i nad
dobrymi, i On zsyła deszcz na sprawiedliwych i niesprawiedliwych (Mt 5,
45), On  daje pokarm w swym czasie (Ps 104, 27). Jezus uczy nas tej proÅ›-
by; w rzeczywistości wysławia ona Ojca, ponieważ uznaje, że jest On do-
bry ponad wszelką dobroć (2828).
 Chleba naszego . Ojciec, który daje nam życie, nie może nam nie dać po-
karmu koniecznego do życia,  stosownych dóbr materialnych i duchowych.
W Kazaniu na Górze Jezus podkreśla tę synowską ufność współdziałającą
z Opatrznością naszego Ojca. Nie zachęca nas do jakiejś bierności, lecz chce
nas wyzwolić od wszelkich niepokojów i kłopotów. Takie jest synowskie
zdanie się dzieci Bożych na Ojca:  Tym, którzy szukają Królestwa i spra-
wiedliwości Bożej, przyrzeka On udzielić wszystkiego w nadmiarze. W rze-
czywistości wszystko należy do Boga: temu kto posiada Boga, nie bra-
kuje niczego, jeśli sam należy do Boga (2830).
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj 59
Po chwili ciszy wszyscy razem Å›piewajÄ… przynajmniej trzy razy kanon z Taizé Pan
jest mocÄ….
Pan jest mocÄ… swojego ludu,
Pieśnią moją jest Pan.
Moja tarcza i moja moc,
On jest mym Bogiem,
Nie jestem sam.
W Nim moja siła,
Nie jestem sam.
Komentarz prowadzÄ…cego:
Wie Bóg, nasz Ojciec, czego nam potrzeba. Ważne, abyśmy potrafili za-
ufać, czyli całkowicie zdać się na Boga. Czy potrafimy w taki sposób przed-
stawiać Panu Bogu nasze prośby?
Przechodzimy teraz do przygotowanych rekwizytów. Pytamy dzieci:
 Co my tutaj mamy?
Różne przedmioty: zabawki, książki, gry. Do każdego przedmiotu przycze-
piona jest kartka z cenÄ….
 Co wam to przypomina?
Sklep. Półkę sklepową.
 Co robi siÄ™ w sklepie?
W sklepie handluje siÄ™. Jedni sprzedajÄ…, a inni kupujÄ….
 Na czym polega ten proces handlowania?
Za określoną sumę pieniędzy można kupić określony towar.
Następnie zwracamy uwagę na odsłonięty element klęcznika i z zaintereso-
waniem pytamy:
 Co to może być? Powoli usuwamy wszystkie elementy i odkrywamy klęcz-
nik. Pytamy dzieci, co to jest i do czego służy?
To jest klęcznik i służy do modlitwy.
Wyjaśniamy dzieciom, że przedstawione rekwizyty są obrazem naszej
modlitwy. Często na modlitwie chcemy handlować z Panem Bogiem. Jeśli
On spełni naszą prośbę, np. dobrze napiszemy sprawdzian, dostaniemy do-
brÄ… ocenÄ™, otrzymamy upragnionÄ… zabawkÄ™, to my w zamian pomodlimy siÄ™,
czyli odmówimy jakąś modlitwę (Różaniec, litanię) lub pójdziemy  dodatko-
wo do kościoła na Mszę Świętą. W naszej modlitwie jest coś za coś. Trak-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
60 Celebracje liturgiczne
tujemy Pana Boga jak supermarket, w którym można coś kupić. Niekiedy
też traktujemy Go jak pogotowie ratunkowe, czyli wzywamy Go w  nagłej
sytuacji . To nie jest modlitwa dziecka Bożego, które całkowicie ufa swo-
jemu Ojcu.
W modlitwie  Ojcze nasz prosimy Boga Ojca, aby dał nam chleba na-
szego powszedniego. Modlimy się o najbardziej podstawowy pokarm dla ży-
cia każdego człowieka. Chleb oznacza tutaj to, co do życia jest niezbędne
i konieczne. Modlimy się także o pokarm potrzebny do otrzymania życia
wiecznego. Posłuchajmy, co Jezus mówi sam o sobie.
Ewangelia 2
ProwadzÄ…cy albo przygotowany lektor odczytuje fragment z Ewangelii
według św. Jana 6, 48-58.
Jezus powiedział:
Jam jest chleb życia. Ojcowie wasi jedli mannę na pustyni i pomarli. To jest
chleb, który z nieba zstępuje: kto go spożywa, nie umrze. Ja jestem chlebem
żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli kto spożywa ten chleb, będzie żył na wie-
ki. Chlebem, który Ja dam, jest moje ciało za życie świata. Sprzeczali się
więc między sobą Żydzi mówiąc:  Jak On może nam dać swoje ciało do
spożycia? Rzekł do nich Jezus:  Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam:
Jeżeli nie będziecie spożywali Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili
Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie. Kto spożywa moje Ciało i pije
moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Ciało
moje jest prawdziwym pokarmem, a Krew moja jest prawdziwym napojem.
Kto spożywa moje Ciało i Krew moją pije, trwa we Mnie, a Ja w nim. Jak
Mnie posłał żyjący Ojciec, a Ja żyję przez Ojca, tak i ten, kto Mnie spoży-
wa, będzie żył przeze Mnie. To jest chleb, który z nieba zstąpił  nie jest on
taki jak ten, który jedli wasi przodkowie, a poumierali. Kto spożywa ten
chleb, będzie żył na wieki .
Komentarz prowadzÄ…cego
Jezus nazywa samego siebie  chlebem, który z nieba zstąpił . Warunkiem
otrzymania życia wiecznego jest spożywanie Jego Ciała i picie Jego Krwi.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj 61
Mamy możliwość spożywania Ciała i Krwi Pana Jezusa podczas Euchary-
stii w Komunii świętej. Św. Piotr Chryzolog mówi, że,  Ojciec niebieski
zachęca nas, abyśmy jako dzieci nieba prosili o Chleb z nieba. Chrystus  sam
jest tym chlebem, który  zasiany w Dziewicy, wyrosły w ciele, ukształto-
wany w męce, wypieczony w piecu grobu, przechowywany w Kościele,
przynoszony na ołtarze  codziennie udziela wiernym owego niebieskiego
pokarmu .
Dziękując Bogu za dar Jezusa Chrystusa, który przychodzi do nas jako po-
karm pod postacią chleba, wspólnie śpiewajmy: Chrystus Pan karmi nas
swoim świętym Ciałem.
Ref.: Chrystus Pan karmi nas swoim świętym Ciałem,
chwalmy Go na wieki.
Duchem całym wielbię Pana, Boga Zbawcę Jedynego,
Bo w Nim samym odnajduję wszystką radość życia mego.
Ref.
Wielbię, bo chciał wejrzeć z nieba, na swą sługę uniżoną,
By mnie odtąd wszyscy ludzie, mogli zwać błogosławioną.
Ref.
Sprawił we mnie wielkie dzieła, w swej dobroci niepojętej.
On Wszechmocny, On Najwyższy, On sam jeden zawsze święty.
Ref.
On, który przez pokolenia, pozostaje miłosierny,
Wobec tego, kto Mu służy, i chce zostać Jemu wierny.
Ref.
On, który swą moc objawia, gdy wyniosłość serc uniża,
Każdy zamiar może zburzyć, który pychą Mu ubliża.
Ref.
W mocy Jego odjąć władzę, a wydz
wignąć pokornego,
Wszystkich głodnych zaspokoić, głodem wstrząsnąć bogatego.
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
62 Celebracje liturgiczne
On się ujął za swym ludem, dziećmi wiary Abrahama,
Pomny na swe miłosierdzie, obietnicy swej nie złamał.
Ref.
Komentarz prowadzÄ…cego
Bóg spełnia prośby swoich dzieci, tych, którzy proszą z całkowitym za-
ufaniem. On daje chleb powszedni i chce, aby nie zabrakło go nikomu.
Chrześcijanie prosząc o chleb powszedni swojego Ojca, który jest w nie-
bie, wyrażają jednocześnie gotowość dzielenia się nim ze wszystkimi ludz
-
mi. Posłuchajmy, czego naucza Katechizm Kościoła Katolickiego.
Katechizm Kościoła Katolickiego
Przygotowany lektor czyta:
Obecność na świecie tych, którzy głodują z braku chleba, ukazuje jeszcze
inny wymiar tej prośby. Dramat głodu w świecie wzywa chrześcijan modlą-
cych się w prawdzie do czynnej odpowiedzialności wobec braci, zarówno
w postawie osobistej, jak i w ich poczuciu solidarności z całą rodziną ludz-
ką. Tej prośby Modlitwy Pańskiej nie można oddzielić od przypowieści
o ubogim A
azarzu i o SÄ…dzie Ostatecznym (2831).
Dzielenie siÄ™  chlebem powszednim jest konkretnÄ… realizacjÄ… przykazania
miłości, które pozostawił nam Jezus jako największe przykazanie. Wyraz
-
my naszą otwartość i gotowość dzielenia się dobrem z naszymi bliz
nimi,
śpiewając pieśń To przykazanie.
To przykazanie Ja dziÅ› dajÄ™ wam,
Byście się miłowali, jak Ja miłuję was,
A wtedy wszyscy poznają, żeście moi,
Gdy miłość wzajemną mieć będziecie.
Wierzymy, Panie, że nadejdzie czas,
Kiedy nastanie miłość wśród ludzi wszystkich ras.
I kiedy wszyscy uwierzÄ… razem z nami,
A miłość wzajemna nas ocali.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj 63
Pokoju wtedy dasz nam, Panie, dar,
Który nam obiecałeś, obfity ze wszech miar.
A wtedy poznasz, o Panie, żeśmy Twoi,
Bo miłość wzajemną mieć będziemy.
Modlitwa  Ojcze nasz
Napiszmy na naszej planszy kolejną prośbę modlitwy  Ojcze nasz . Jed-
nak jeszcze bardziej wypiszmy ją w naszych sercach, abyśmy potrafili
modlić się do Boga  naszego Ojca  z wielką ufnością o chleb powszedni
oraz o  chleb, który z nieba zstąpił . Prośmy także o wrażliwość i otwartość
na ludzi będących w potrzebie i żyjących blisko nas.
Jedna osoba wypisuje na planszy prośbę:  Chleba naszego powszedniego daj nam
dzisiaj . Następnie wszyscy razem mówią lub śpiewają Modlitwę Pańską.
Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
Święć się imię Twoje,
Przyjdz
królestwo Twoje,
BÄ…dz
wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj
I odpuść nam nasze winy,
Jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
I nie wódz
nas na pokuszenie,
Ale nas zbaw ode złego. Amen.
Błogosławieństwo
Udzielę wam teraz błogosławieństwa. Błogosławić to dobrze czynić. Tym,
który błogosławi, czyli dobrze czyni jest przede wszystkim Bóg, nasz Oj-
ciec. Przyjmując Jego błogosławieństwo i my możemy stać się błogosławień-
stwem dla innych, czyniąc im dobro. Na zakończenie dzisiejszego spotka-
nia podzielimy się chlebem. Gest ten niech będzie znakiem naszej gotowo-
ści do dzielenia się chlebem ze wszystkimi potrzebującymi.
K. Pan z wami.
W. I z duchem Twoim.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
64 Celebracje liturgiczne
K. Idz
cie z Chrystusem i dzielcie się miłością oraz chlebem.
W. Bogu niech będą dzięki.
Dzielenie siÄ™ chlebem
Po błogosławieństwie dzielimy przygotowany wcześniej chleb, dajemy go dzieciom
i zachęcamy do dzielenia się nim. W trakcie dzielenia się chlebem można śpiewać
lub odtworzyć z magnetofonu pieśń: Przykazanie nowe.
Ref.: Przykazanie nowe dajÄ™ wam,
byście się wzajemnie miłowali.
Gdybym mówił językami ludzi i aniołów,
A miłości bym nie miał,
Stałbym się jak miedz
brzęcząca,
Albo cymbał brzmiący.
Ref.
Gdybym posiadał wszelką wiedzę
I wiarę taką, iżbym góry przenosił,
Lecz miłości bym nie miał,
Byłbym niczym.
Ref.
I gdybym rozdał ubogim całą swoją majętność,
A ciało swe wystawił na spalenie,
Lecz miłości bym nie miał,
Nic mi nie pomoże.
Ref.
Miłość jest cierpliwa,
Miłość jest łaskawa,
Miłość nie zazdrości,
Nie szuka poklasku.
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj 65
Miłość nie unosi się pychą,
Ale jest pokorna,
Miłość nie szuka swego,
Gniewem siÄ™ nie unosi.
Ref.
Miłość nie pamięta złego,
Nie cieszy się z niesprawiedliwości,
Lecz współweseli się z prawdą.
Miłość wszystko znosi i przetrzyma.
Ref.
Miłość nigdy nie ustaje,
Zniknie to, co jest tylko czÄ…stkowe,
Teraz trwa wiara, nadzieja i miłość,
Z nich największa jest miłość.
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
66
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
67
I ODPUŚĆ NAM NASZE WINY
1. Ta celebracja liturgiczna ma strukturę nabożeństwa pokutnego z moż-
liwością spowiedzi indywidualnej, stąd powinien być obecny kapłan
(lub kilku kapłanów w zależności od ilości uczestniczących).
2. Celebrację można przeprowadzić podczas rekolekcji wielkopostnych.
3. Celem celebracji jest ukazanie Boga jako miłosiernego i przebacza-
jącego Ojca. Podkreślić należy, że warunkiem uzyskania przebacze-
nia od Boga jest konieczność wybaczenia bliz
nim.
4. Przed celebracją należy przygotować: planszę z wezwaniami Modli-
twy Pańskiej, odpowiednie śpiewy oraz inscenizację przypowieści
o nielitościwym dłużniku (Mt 18, 23-35).
PRZEBIEG CELEBRACJI LITURGICZNEJ
Obrzędy wstępne
Celebracji przewodniczy kapłan. W procesji wejścia niesiony jest krzyż, świece i Pi-
smo Święte. W czasie trwania procesji śpiewa się pieśń Bóg nad swym ludem zmi-
łował się.
1. Bóg nad swym ludem zmiłował się
I Zbawiciela nam zesłał,
Miłość nam daje, usuwa grzech,
Prowadzi w bramy Królestwa.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
68 Celebracje liturgiczne
Ref.: Chryste króluj! Chryste zwyciężaj!
Swoją miłość odnów w nas!
2. Miłość Chrystusa przemienia świat,
Wyznacza szlaki wciąż nowe,
Kruszy nienawiść, wprowadza ład,
Jednoczy z ludz
mi i z Bogiem.
Ref.
3. W miłości swojej zachowaj nas
Chryste, Zwycięzco i Panie,
Niech upragniony nadejdzie czas
Odnowy i pojednania.
Ref.
Po dojściu do ołtarza krzyż umieszcza się przy ołtarzu, a świece i Pismo Święte na
ambonie.
K. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
W. Amen.
Kapłan pozdrawia dzieci tymi słowami:
K. Miłość Boga Ojca, łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa i dar jedności
w Duchu Świętym niech będą z wami wszystkimi.
W. I z duchem twoim.
Wprowadzenie
Zgromadziliśmy się dzisiaj w naszym kościele, aby rozważać kolejną
prośbę modlitwy  Ojcze nasz . Po prośbie o chleb powszedni prosimy, aby
Bóg Ojciec odpuścił nam nasze winy. Prośba ta poparta jest naszą obietni-
cą, ponieważ mówimy:  jako i my odpuszczamy naszym winowajcom .
Bóg, który jest Ojcem pełnym miłości i miłosierdzia odpuszcza nasze
winy, gdy je wyznajemy i żałujemy za nie. W szczególny sposób doświad-
czamy Jego miłosierdzia w sakramencie pokuty i pojednania. Przy kratkach
konfesjonału po wyznaniu grzechów słyszymy słowa kapłana, który mówi
w imieniu Pana Boga:  odpuszczam ci twoje grzechy .
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
I odpuść nam nasze winy 69
Na początku tego nabożeństwa pokutnego prośmy Boga, aby napełnił na-
sze serca swoim światłem, abyśmy umieli zobaczyć nasze winy względem
Niego i względem naszych bliz
nich. Niech napełni nas także swoją miłością,
abyśmy byli zdolni do przebaczenia naszym winowajcom.
Modlitwa
Boże, nasz najlepszy Ojcze, który nieustannie pozwalasz nam doświadczać
Twojego miłosierdzia, otwórz oczy naszego serca, abyśmy widzieli wszyst-
kie grzechy popełnione przeciw Tobie i przeciw naszym bliz
nim; spraw
także, abyśmy szczerze i ufnie je wyznali przed Tobą oraz potrafili przeba-
czyć wszystkim, którzy nam zawinili. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Liturgia słowa Bożego
Czytanie pierwsze
Iz 1, 10-18
Czytanie z Księgi proroka Izajasza:
Słuchajcie słowa Pańskiego, wodzowie sodomscy, daj posłuch prawu na-
szego Boga, ludu Gomory! Co mi po mnóstwie waszych ofiar?  mówi Pan.
Syt jestem całopalenia kozłów i łoju tłustych cielców. Krew wołów i bara-
nów, i kozłów mi obrzydła. Gdy przychodzicie, by stanąć przede Mną, kto
tego żądał od was, żebyście wydeptywali me dziedzińce? Przestańcie skła-
dania czczych ofiar! Obrzydłe Mi jest wznoszenie dymu; święta nowiu, sza-
baty, zwoływanie świętych zebrań... Nie mogę ścierpieć świąt i uroczysto-
ści. Nienawidzę całą duszą waszych świąt nowiu i obchodów; stały Mi się
ciężarem; sprzykrzyło Mi się je znosić! Gdy wyciągniecie ręce, odwrócę od
was me oczy. Choćbyście nawet mnożyli modlitwy, Ja nie wysłucham. Ręce
wasze pełne są krwi. Obmyjcie się, czyści bądz
cie! Usuńcie zło uczynków
waszych sprzed moich oczu! Przestańcie czynić zło! Zaprawiajcie się w do-
brem! Troszczcie się o sprawiedliwość, wspomagajcie uciśnionego, oddaj-
cie słuszność sierocie, w obronie wdowy stawajcie! Chodz
cie i spór ze Mną
wiedz
cie!  mówi Pan. Choćby wasze grzechy były jak szkarłat, jak śnieg
wybieleją; choćby czerwone jak purpura, staną się jak wełna.
Oto słowo Boże.
Bogu niech będą dzięki.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
70 Celebracje liturgiczne
Psalm responsoryjny
Ps 64, 2-11
Ref.: Zmiłuj się Panie, bo jesteśmy grzeszni.
Słuchaj głosu mego, Panie, gdy się żalę;
zachowaj me życie od strachu przed wrogiem.
Chroń mnie przed gromadą złoczyńców
i przed zgrajÄ… z
le postępujących.
Ref.
Ostrzą jak miecz swoje języki,
a gorzkie słowa kierują jak strzały,
by ugodzić niewinnego z ukrycia,
znienacka strzelajÄ…, wcale siÄ™ nie bojÄ….
Ref.
Umacniają się w złym zamiarze,
zamyślają potajemnie zastawić sidła
i mówią sobie: Któż nas zobaczy
i zgłębi nasze tajemnice?
Ref.
Lecz Bóg strzałami w nich godzi,
nagle odnoszÄ… rany,
własny język gotuje im upadek:
wszyscy, co ich widzą, potrząsają głowami.
Ref.
Ludzie zdjęci bojaz
nią sławią dzieło Boga
i rozważają Jego zrządzenia.
Sprawiedliwy weseli siÄ™ w Panu i do Niego siÄ™ ucieka.
Wszyscy prawego serca siÄ™ chlubiÄ….
Ref.
Alleluja, alleluja, alleluja (w Wielkim Poście: Chwała Tobie, Słowo
Boże)
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
I odpuść nam nasze winy 71
Przykazanie nowe dajÄ™ wam,
Abyście się wzajemnie miłowali,
Jak Ja miłuję was.
Alleluja, alleluja, alleluja (w Wielkim Poście: Chwała Tobie, Słowo Boże)
Ewangelia
Mt 18, 21-22
Inscenizacja Mt 18, 23-35
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Słowa Ewangelii według świętego Mateusza.
W. Chwała Tobie Panie.
Piotr zbliżył się do Jezusa i zapytał:  Panie, ile razy mam przebaczyć, jeśli
mój brat wykroczy przeciwko mnie? Czy aż siedem razy? Jezus mu odrzekł:
 Nie mówię ci, że aż siedem razy, lecz aż siedemdziesiąt siedem razy .
K. Oto słowo Pańskie.
W. Chwała Tobie Chryste.
Kapłan mówi:
Komentarzem do tego krótkiego, ale bardzo ważnego fragmentu Ewangelii
według św. Mateusza niech będzie inscenizacja przypowieści o nielitości-
wym dłużniku.
(Należy dobrze przygotować tę inscenizację, aby przemawiała do wyobraz
ni dzie-
ci. Warto wykorzystać odpowiednią muzykę, stroje; można także dostosować wy-
darzenie do obecnej rzeczywistości. Jeśli nie ma możliwości przygotowania insce-
nizacji, można przypowieść przeczytać z podziałem na role.)
Tekst przypowieści
Dlatego podobne jest królestwo niebieskie do króla, który chciał rozliczyć
się ze swymi sługami. Gdy zaczął się rozliczać, przyprowadzono mu jedne-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
72 Celebracje liturgiczne
go, który mu był winien dziesięć tysięcy talentów. Ponieważ nie miał z cze-
go ich oddać, pan kazał sprzedać go razem z żoną, dziećmi i całym jego
mieniem, aby tak dług odzyskać. Wtedy sługa upadł przed nim i prosił go:
 Panie, miej cierpliwość nade mną, a wszystko ci oddam . Pan ulitował się
nad tym sługą, uwolnił go i dług mu darował. Lecz gdy sługa ów wyszedł,
spotkał jednego ze współsług, który mu był winien sto denarów. Chwycił go
i zaczął dusić, mówiąc:  Oddaj, coś winien! Jego współsługa upadł przed
nim i prosił go:  Miej cierpliwość nade mną, a oddam tobie . On jednak
nie chciał, lecz poszedł i wtrącił go do więzienia, dopóki nie odda długu.
Współsłudzy jego widząc, co się działo, bardzo się zasmucili. Poszli i opo-
wiedzieli swemu panu wszystko, co zaszło. Wtedy pan jego wezwał go przed
siebie i rzekł mu:  Sługo niegodziwy! Darowałem ci cały ten dług, ponie-
waż mnie prosiłeś. Czyż więc i ty nie powinieneś był ulitować się nad swo-
im współsługą, jak ja ulitowałem się nad tobą? I uniesiony gniewem pan
jego kazał wydać go katom, dopóki mu całego długu nie odda. Podobnie
uczyni wam Ojciec mój niebieski, jeżeli każdy z was nie przebaczy z serca
swemu bratu.
Kapłan mówi:
Pewien uczony w Piśmie zapytał kiedyś Pana Jezusa, które przyka-
zanie jest najważniejsze? W odpowiedzi usłyszał, że najważniejsze jest
miłowanie Boga i bliz
niego. Rzeczywiście całe nauczanie Jezusa można
streścić w tych dwóch przykazaniach: należy kochać Boga i kochać drugiego
człowieka.
Każdy grzech niszczy naszą przyjaz
ń z Bogiem oraz z drugim człowie-
kiem. W szczególny sposób te przyjacielskie relacje niszczą grzechy niepo-
słuszeństwa, egoizmu, nienawiści, zazdrości, złośliwości, obmawiania czy
też wyśmiewania się z innych. Bóg jest dobry i miłosierny, dlatego przeba-
cza wszystkie te grzechy. Oczekuje jednak, że również my przebaczymy lu-
dziom, którzy w jakikolwiek sposób nas skrzywdzili. Aby pojednanie z Bo-
giem było pełne, trzeba przebaczyć i prosić o wybaczenie. Musimy być
świadomi, że także my czynimy zło wobec innych ludzi i wyrządzamy im
krzywdÄ™. StÄ…d przed pojednaniem siÄ™ z Bogiem w sakramencie pokuty i po-
jednania powinniśmy najpierw pojednać się z bliz
nimi. Bóg skierował dziś
do nas bardzo mocne słowa:  Podobnie uczyni wam Ojciec mój niebieski,
jeżeli każdy z was nie przebaczy z serca swemu bratu .
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
I odpuść nam nasze winy 73
Niech rachunek sumienia, który teraz zrobimy pomoże nam zobaczyć na-
sze grzechy popełnione przeciw Bogu i przeciw człowiekowi. Zastanówmy
się także, komu powinniśmy wybaczyć i kogo prosić o przebaczenie.
Rachunek sumienia
 Czy kocham Pana Boga?
 Czy szukam Jego woli w moim życiu?
 Czy potrafię wypełniać Jego wolę w moim życiu?
 W jaki sposób spotykam się z Panem Bogiem?
 Jaka jest moja modlitwa?
 Czy kocham moich rodziców?
 W jaki sposób okazuję im miłość i szacunek?
 Czy jestem posłuszny rodzicom i nauczycielom?
 Czy uczciwie wykonujÄ™ ich polecenia?
 Czy modlę się za moich rodziców i nauczycieli?
 Czy mam do nich zaufanie?
 Czy mówię o nich z szacunkiem?
 Czy mówię rodzicom prawdę?
 Czy nie zabierałem im pieniędzy bez ich zgody?
 Czy pomagam moim rodzicom?
 Czy moim zachowaniem, słowami nie sprawiam im przykrości?
 Jakie są moje relacje z rodzeństwem?
 Czy kocham moje rodzeństwo?
 W jaki sposób okazuję im miłość i szacunek?
 Czy potrafię bawić się z moim rodzeństwem?
 Czy jestem dla nich wyrozumiały?
 Czy potrafię im przebaczyć?
 Czy potrafię słuchać rad i poleceń starszego rodzeństwa?
 Czy pomagam młodszemu rodzeństwu?
 Jakie są moje relacje z kolegami i koleżankami?
 Czy modlę się za moich przyjaciół, kolegów i koleżanki z klasy?
 Czy jestem wrażliwy na najbiedniejszych i potrzebujących kolegów i ko-
leżanki?
 Czy chętnie im pomagam?
 Czy potrafię być szczery i prawdomówny wobec moich bliskich?
 Czy nie obmawiam moich kolegów i koleżanek?
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
74 Celebracje liturgiczne
 Czy potrafię zerwać ze złymi kolegami lub koleżankami?
 Czy potrafię ich napomnieć, że z
le czyniÄ…?
 Czy mam własne zdanie w gronie rówieśników?
 Czy nie jestem zazdrosny wobec kolegów i koleżanek?
 Jak odnoszÄ™ siÄ™ do ludzi starszych, biednych i chorych?
 Czy jestem gotowy, aby im pomóc?
 Czy szanujÄ™ wszystkich ludzi, spotykanych w szkole i na ulicy?
 Czy nie wyśmiewam się z innych?
 Czy mam odwagę stanąć w obronie słabszych?
 Czy umiem przebaczać ludziom, którzy wyrządzili mi krzywdę?
 Czy potrafię przyznać się do popełnionego zła i prosić o wybaczenie?
Spowiedz
powszechna
Zachowujemy chwilę ciszy. Potem kapłan mówi:
Przeprośmy teraz Pana Boga za wszystkie popełnione grzechy. Pomyśl-
my także, kogo z ludzi powinniśmy przeprosić i komu wybaczyć. Obiecaj-
my Bogu, że przy najbliższej okazji przeprosimy i wybaczymy. Módlmy się
także jedni za drugich, abyśmy otrzymali przebaczenie.
Spowiadam się Bogu wszechmogącemu i wam, bracia i siostry, że bardzo
zgrzeszyłem myślą, mową, uczynkiem i zaniedbaniem:
moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina.
Przeto błagam Najświętszą Maryję, zawsze Dziewicę, wszystkich Aniołów i Świę-
tych, i was, bracia i siostry, o modlitwÄ™ za mnie do Pana Boga naszego.
Kapłan mówi:
K. Niech się zmiłuje nad nami Bóg wszechmogący i odpuściwszy nam grze-
chy, doprowadzi nas do życia wiecznego.
W. Amen.
Modlitwa Pańska
Możemy dziś na naszej planszy napisać kolejne wezwanie Modlitwy Pań-
skiej. (Wyznaczona osoba pisze prośbę:  Odpuść nam nasze winy jako i my
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
I odpuść nam nasze winy 75
odpuszczamy naszym winowajcom ). A teraz wszyscy razem wołajmy do
Boga, Ojca nieskończonego miłosierdzia, który przebacza nasze winy i wzy-
wa nas do przebaczania naszym winowajcom:
Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
Święć się imię Twoje,
Przyjdz
królestwo Twoje,
BÄ…dz
wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj
I odpuść nam nasze winy,
Jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
I nie wódz
nas na pokuszenie,
Ale nas zbaw ode złego.
Po zakończeniu Modlitwy Pańskiej kapłan kończy:
Boże, nasz Ojcze, wychwalamy Cię za Twoją nieskończoną miłość wyra-
żającą się w darze zbawienia; wysłuchaj pokorne modlitwy Twoich dzieci,
pragnących wypełniać Twoją wolę i cieszyć się Twoją obecnością w świe-
cie. Przez Chrystusa Pana naszego.
Amen.
Spowiedz
indywidualna
Po Modlitwie Pańskiej następuje spowiedz
indywidualna. W tym czasie można
śpiewać pieśni lub psalmy pokutne oraz pieśni wielbiące Boga zwłaszcza za Jego
miłość i miłosierdzie. Można także na tle refleksyjnej muzyki odczytywać fragmenty
Pisma Świętego o podobnej tematyce.
Modlitwa dziękczynienia
Po zakończeniu spowiedzi indywidualnej wszyscy gromadzą się na wspólnym dzięk-
czynieniu. Kapłan mówi:
Bóg w swoim nieskończonym miłosierdziu przebaczył nasze winy. Jego
przebaczenie i miłość wypełniają nasze serca. Dzięki temu jesteśmy zdolni
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
76 Celebracje liturgiczne
do przebaczenia naszym winowajcom i do proszenia o wybaczenie tych lu-
dzi, którym wyrządziliśmy krzywdę. Dziękujmy Bogu za dar miłości, miło-
sierdzia i pokoju.
Zaprawdę, godne to jest, abyśmy Tobie składali dziękczynienie i Ciebie
wysławiali, Boże wszechmocny i wieczny, za przedziwne dzieło odkupie-
nia w Chrystusie, naszym Zbawicielu.
Poznajemy Twoją miłość ojcowską, gdy kruszysz twarde ludzkie serca, i w
świecie rozdartym przez walki i niezgodę czynisz człowieka gotowym do
pojednania. Ty mocą Ducha działasz w głębiach serca, aby nieprzyjaciele
szukali zgody, przeciwnicy podali sobie rękę i ludy doszły do jedności. Twój
dar, Ojcze, sprawia, że szczere szukanie pokoju gasi spory, miłość zwycię-
ża nienawiść, a pragnienie zemsty ustaje przez przebaczenie.
I my zjednoczeni z Aniołami śpiewającymi Twą chwałę, zanosimy z rado-
ścią hymn dziękczynienia i uwielbienia:
(Prefacja z II Modlitwy Eucharystycznej o Tajemnicy Pojednania)
Wszyscy śpiewają:
Święty, Święty, Święty, Pan Bóg Zastępów.
Pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej.
Hosanna na wysokości.
Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie.
Hosanna na wysokości.
Kapłan kończy:
Boże, nasz najlepszy Ojcze, byliśmy umarli z powodu grzechu, ale Ty w swo-
im nieskończonym miłosierdziu przywróciłeś nam życie. Wdzięczni za tak
wielki dar Twojej dobroci, pokornie prosimy o moc Twojego Ducha, aby-
śmy byli zawsze gotowi do przebaczenia i pojednania z naszymi bliz
nimi.
Przez Chrystusa Pana naszego.
Amen.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
I odpuść nam nasze winy 77
Błogosławieństwo
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Niech was błogosławi Bóg wszechmogący: Ojciec i Syn, i Duch Święty.
W. Amen.
K. Idz
cie z radością i bądz
cie świadkami pojednania i przebaczenia.
W. Bogu niech będą dzięki.
Na zakończenie wszyscy śpiewają pieśń: Abba, Ojcze.
1. Ty wyzwoliłeś nas Panie
Z kajdan i samych siebie,
A Chrystus stajÄ…c siÄ™ bratem
Nauczył nas wołać do Ciebie:
Ref.: Abba, Ojcze! Abba, Ojcze!
Abba, Ojcze! Abba, Ojcze!
2. Bo Kościół jak drzewo życia
W wieczności zapuszcza korzenie
Przenika naszą codzienność
I pokazuje nam Ciebie.
Ref.
3. Bóg hojnym Dawcą jest życia
On wyswobodził nas z śmierci
I przygarniajÄ…c do siebie
Uczynił swoimi dziećmi.
Ref.
4. Wszyscy jesteśmy braćmi
Jesteśmy jedną rodziną.
Tej prawdy nic już nie zaćmi
I teraz jest jej godzina.
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
78
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
79
NIE WÓDy
NAS NA POKUSZENIE, ALE NAS ZBAW
ODE ZA
EGO
1. Celem celebracji jest ukazanie prawdy o istnieniu szatana jako ku-
siciela i przeciwnika Boga i człowieka. Przez pokusy szatan chce
doprowadzić do zwątpienia w miłość Boga i w konsekwencji do
odrzucenia Go jako miłującego Ojca.
2. Bóg, szanując wolność człowieka, dopuszcza do niego pokusę, ale
nie pozwala kusić ponad siły. Bóg daje człowiekowi łaskę i siły do
odrzucenia każdej pokusy. Ostatecznie jednak człowiek sam doko-
nuje wyboru.
3. Przed celebracją należy przygotować teksty biblijne, wezwania
modlitwy błagalnej, arkusz z poszczególnymi wezwaniami Modli-
twy Pańskiej oraz scenkę  Pokusa .
PRZEBIEG CELEBRACJI LITURGICZNEJ
Obrzędy wstępne
W procesji wejścia niesiony jest krzyż, Pismo Święte i świece. W czasie trwania
procesji śpiewa się pieśń: Kto się w opiekę.
Kto siÄ™ w opiekÄ™ odda Panu swemu,
A całym sercem szczerze ufa Jemu,
Śmiele rzec może: mam obrońcę Boga,
Nie przyjdzie na mnie żadna straszna trwoga,
Żadna straszna trwoga.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
80 Celebracje liturgiczne
Ciebie On z łowczych obieży wyzuje
I w zaraz
liwym powietrzu ratuje;
W cieniu swych skrzydeł zachowa cię wiecznie,
Pod Jego pióry uleżysz bezpiecznie,
Uleżysz bezpiecznie.
Po dojściu do ołtarza krzyż i Pismo Święte umieszcza się na ołtarzu lub na odpo-
wiednio przygotowanym miejscu; obok ustawia się świece.
K. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
W. Amen.
K. A
aska wam i pokój od Boga Ojca i od Jezusa Chrystusa, który nas umi-
łował i w swojej krwi obmył z naszych grzechów.
W. I z duchem twoim.
Wprowadzenie
Zło istnieje naprawdę. Doświadczamy go niemal każdego dnia i pytamy
skąd ono się bierze? Kto jest ojcem zła? Jest nim szatan  przeciwnik Boga
i człowieka, ojciec wszelkiego kłamstwa. Człowiek, który ulega pokusom
szatana, szybko staje się niewolnikiem zła i grzechu. Módlmy się wspólnie,
abyśmy w świetle słowa Bożego potrafili zobaczyć, kim jest szatan i umie-
li rozpoznawać jego kuszące propozycje. Módlmy się także o łaski i siły
potrzebne do odrzucania pokus.
Modlitwa
Wszechmogący Boże, Ty z miłości stworzyłeś człowieka na swój obraz
i swoje podobieństwo; jednak człowiek  idąc za kuszącymi propozycjami
diabła  odwrócił się od Ciebie i przez to utracił swoją pierwotną szczęśli-
wość. Prosimy Cię, miłosierny Ojcze, ukaż nam wszystkie fałszywe drogi
i zdradliwe podszepty złego ducha i nie pozwól, abyśmy ulegli pokusom,
ale wybaw nas od wszelkiego zła. Przez Chrystusa Pana naszego.
Amen.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Nie wódz
nas na pokuszenie... 81
Liturgia słowa Bożego
I Czytanie
Rdz 3, 1 13
Czytanie z Księgi Rodzaju:
Wąż był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg
stworzył. On to rzekł do niewiasty:  Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie
jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu? Niewiasta odpowiedzia-
ła wężowi:  Owoce z drzew tego ogrodu jeść możemy, tylko o owocach
z drzewa, które jest w środku ogrodu, Bóg powiedział: Nie wolno wam jeść
z niego, a nawet go dotykać, abyście nie pomarli . Wtedy rzekł wąż do nie-
wiasty:  Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z te-
go drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro
i zło . Wtedy niewiasta spostrzegła, że drzewo to ma owoce dobre do jedze-
nia, że jest ono rozkoszą dla oczu i że owoce tego drzewa nadają się do
zdobycia wiedzy. Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu
mężowi, który był z nią: a on zjadł. A wtedy otworzyły się im obojgu oczy
i poznali, że są nadzy; spletli więc gałązki figowe i zrobili sobie przepaski.
Gdy zaś mężczyzna i jego żona usłyszeli kroki Pana Boga przechadzające-
go się po ogrodzie, w porze kiedy był powiew wiatru, skryli się przed Pa-
nem Bogiem wśród drzew ogrodu. Pan Bóg zawołał na mężczyznę i zapytał
go:  Gdzie jesteś? On odpowiedział:  Usłyszałem Twój głos w ogrodzie,
przestraszyłem się, bo jestem nagi, i ukryłem się . Rzekł Bóg:  Któż ci po-
wiedział, że jesteś nagi? Czy może zjadłeś z drzewa, z którego ci zakazałem
jeść? Mężczyzna odpowiedział:  Niewiasta, którą postawiłeś przy mnie,
dała mi owoc z tego drzewa i zjadłem . Wtedy Pan Bóg rzekł do niewiasty:
 Dlaczego to uczyniłaś? Niewiasta odpowiedziała:  Wąż mnie zwiódł i zja-
dłam .
Oto słowo Boże.
Bogu niech będą dzięki.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
82 Celebracje liturgiczne
Psalm responsoryjny
Ps 140
Ref.: Wybaw mnie, Panie, od pokusy ZÅ‚ego.
Wybaw mię, Panie, od człowieka złego,
strzeż mnie od gwałtownika:
od tych, którzy w sercu knują złe zamiary,
i każdego dnia wzniecają spory.
Ref.
Od rąk grzesznika ustrzeż mię, Panie,
zachowaj mnie od gwałtownika i od tych,
co zamyślają z nóg mnie powalić.
Pyszni sidło na mnie skrycie zastawiają:
złoczyńcy rozciągają powrozy i umieszczają pułapki na mojej drodze.
Ref.
Mówię Panu: Jesteś moim Bogiem;
usłysz, o Panie, moje głośne błaganie.
Panie, mój Panie, potężna moja pomocy,
osłaniasz w dniu walki moją głowę.
Ref.
Nie dawaj tego, Panie, czego pragnie niegodziwiec,
nie spełniaj jego zamiarów!
Niech nie podnoszą głowy ci, którzy mnie otaczają,
niech dzieło ich warg przygniecie ich samych!
Ref.
Wiem, że Pan oddaje sprawiedliwość ubogiemu,
I biednemu słuszność.
Tylko sprawiedliwi będą sławili Twe imię,
prawi mieszkać będą przed Twoim obliczem.
Ref.
Alleluja, alleluja, alleluja.
Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon
I Jemu samemu służyć będziesz.
Alleluja, alleluja, alleluja.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Nie wódz
nas na pokuszenie... 83
Ewangelia
Mt 4, 1-11
K. Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Słowa Ewangelii według świętego Mateusza.
W. Chwała Tobie, Panie.
Duch wyprowadził Jezusa na pustynię, aby był kuszony przez diabła.
A gdy przepościł czterdzieści dni i czterdzieści nocy, odczuł w końcu głód.
Wtedy przystąpił kusiciel i rzekł do Niego:  Jeśli jesteś Synem Bożym, po-
wiedz, żeby te kamienie stały się chlebem . Lecz on mu odparł:  Napisane
jest: Nie samym chlebem żyje człowiek, lecz każdym słowem, które pocho-
dzi z ust Bożych . Wtedy wziął Go diabeł do Miasta Świętego, postawił na
narożniku świątyni i rzekł Mu:  Jeśli jesteś Synem Bożym, rzuć się w dół,
jest przecież napisane: Aniołom swoim rozkaże o tobie, a na rękach nosić
cię będą, byś przypadkiem nie uraził swej nogi o kamień . Odrzekł mu Je-
zus:  Ale jest napisane także: Nie będziesz wystawiał na próbę Pana, Boga
swego . Jeszcze raz wziął Go diabeł na bardzo wysoką górę, pokazał Mu
wszystkie królestwa świata oraz ich przepych i rzekł do Niego:  Dam Ci to
wszystko, jeśli upadniesz i oddasz mi pokłon . Na to odrzekł mu Jezus:  Idz

precz, szatanie! Jest bowiem napisane: Panu, Bogu swemu, będziesz odda-
wał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz . Wtedy opuścił Go diabeł, a oto
aniołowie przystąpili i usługiwali Mu.
Oto słowo Pańskie.
Chwała Tobie, Chryste.
Kapłan mówi:
Od stworzenia świata istnieje ktoś, kto staje między Bogiem a człowie-
kiem, ktoś, kto chce zniszczyć przyjaz
ń Boga z człowiekiem. Jest to szatan,
którego pierwsze czytanie przedstawia symbolicznie jako węża. Bardzo pod-
stępnie i sprytnie szatan nawiązuje rozmowę z Ewą. Najpierw zasiewa
wątpliwość w dobroć i miłość Boga, a potem wspaniale reklamuje zakaza-
ny owoc jako coś bardzo dobrego. Kobieta uległa pokusie szatana i namó-
wiła także swojego męża. Jednak zamiast obiecanego szczęścia, wielkości
i siły Adam i Ewa spostrzegli, że są nadzy. Oznacza to, że odkryli prawdę
o swojej słabości i kruchości. Poza tym pojawił się strach, który spowodo-
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
84 Celebracje liturgiczne
wał ucieczkę i ukrywanie się przed Bogiem, który był Stwórcą ludzi. To, co
miało dać szczęście i zadowolenie przyniosło rozczarowanie i gorycz. Sza-
tan kusił także Jezusa. Jednak Jezus odpowiadał bardzo zdecydowanie i nie
uległ pokusie. W ten sposób pokonał szatana.
Szatan również dzisiaj kusi i wabi człowieka swoimi propozycjami. Czyni
to bardzo sprytnie i inteligentnie. Jego pokusy wydajÄ… siÄ™ niewinne i przede
wszystkim bardzo atrakcyjne. Niekiedy wydaje się, że jeśli człowiek uczy-
ni to, do czego namawia go szatan, będzie naprawdę szczęśliwy. Jednak
uległość szatańskim pokusom zawsze prowadzi do rozczarowania, smutku,
a niekiedy do jeszcze poważniejszych konsekwencji.
Zobaczmy przygotowaną scenkę, która ukaże nam działanie różnych
pokus i konsekwencje ulegania im.
Przedstawiamy scenkę  Pokusa . Występuje pięć osób. Cztery osoby, któ-
re będą kusicielami, muszą mieć dość gruby sznurek, długości około 1,5 m.
Jedna osoba staje przed ołtarzem tak, aby była dobrze widoczna.
Przychodzi pierwsza  pokusa . Witają się po koleżeńsku, pytają: co słychać,
jak siÄ™ powodzi. Rozpoczyna siÄ™ kuszenie:
Pokusa: Zapalisz papierosa?
Kuszona: Nie, dziękuję. Nie palę.
Pokusa: Coś ty, dzisiaj wszyscy palą. To modne. Nie wygłupiaj się, spró-
buj, zobacz, że to dobre.
Kuszona: Nie, boję się, tyle się mówi o szkodliwości palenia, a poza tym
jestem jeszcze młoda.
Pokusa: To głupie gadanie. Tyle ludzi pali i żyją. Bądz
wreszcie dorosła.
Jeden ci nie zaszkodzi.
Kuszona: Właściwie masz rację, tego jednego mogę spróbować. (bierze
papierosy).
Pokusa wiąże jej nogę sznurkiem, a jego drugi koniec trzyma w ręce. Sznu-
rek musi być naciągnięty.
Wchodzi druga pokusa. WitajÄ… siÄ™ jak poprzednio.
Pokusa: Skoczymy na małe piwko.
Kuszona: No wiesz, w naszym wieku alkohol, to chyba lekka przesada.
Pokusa: (śmiejąc się) Ty chyba jesteś nie z tego świata. Zobacz, co dzieje
siÄ™ w naszej szkole, na naszych imprezach. Wszyscy pijÄ… i to nie tylko piwo.
Kuszona: No tak, ale ja sobie obiecałam.
Pokusa: Przestań być dzieckiem. Jedno piwko jeszcze nikomu nie zaszko-
dziło.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Nie wódz
nas na pokuszenie... 85
Kuszona: No dobrze, to chodz
my, jedno piwko to nic złego.
Pokusa wiąże drugą nogę kuszonej sznurkiem, a jego drugi koniec trzyma
w ręce. Sznurek musi być naciągnięty.
Wchodzi trzecia pokusa. WitajÄ… siÄ™ jak poprzednio.
Pokusa: Wiesz, byłem wczoraj na takiej małej imprezie. Było odlotowo.
Kolega przyniósł coś dla pokrzepienia. To wspaniałe na chwilę zapomnieć
o otaczającej rzeczywistości, poczuć się silnym, niezależnym. Chcesz spró-
bować, mam jeszcze dwie tabletki.
Kuszona: Narkotyki!!! Coś ty zwariował? Wiesz, czym to może się skończyć.
Pokusa: Daj spokój. Dzięki temu mogę zapomnieć o moich problemach
w domu, w szkole. A co, ty masz tak kolorowo?
Kuszona: No, nie, ale...
Pokusa: Spróbuj, zobaczysz, będzie pięknie.
Kuszona: Daj.
Pokusa wiąże rękę kuszonej sznurkiem, a jego drugi koniec trzyma w ręce.
Sznurek musi być naciągnięty.
Wchodzi czwarta pokusa. WitajÄ… siÄ™ jak poprzednio.
Pokusa: Wyskoczymy dziÅ› wieczorem gdzieÅ› do kina.
Kuszona: Fajna propozycja, ale wiesz, jutro klasówka, muszę się pouczyć.
Pokusa: No chyba żartujesz. Przez jakąś tam klasówkę nie pójdziesz do kina?
Przecież już dawno wynaleziono ściągi i koleżeńską pomoc.
Kuszona: Tak, ale to nie jest uczciwe. To nie w porzÄ…dku.
Pokusa: Ty chyba nie mówisz tego poważnie. To normalna droga, aby przejść
przez szkołę. Chodz
my, nie wygłupiaj się.
Kuszona: A właściwie, ten jeden raz nic się nie stanie...
Pokusa wiąże drugą rękę kuszonej sznurkiem, a jego drugi koniec trzyma
w ręce. Sznurek musi być naciągnięty.
Kapłan mówi:
Ten jeden raz nic się nie stanie. Ile razy tak mówiliśmy. A jednak stało
się, bo dziś jesteśmy niewolnikami. Nie potrafimy żyć bez tego, co miało
być  tylko jeden raz . Wpadliśmy w sidła pokusy i grzechu. Zło stało się
naszą koniecznością. Przedstawiona scena ukazała nam dość drastyczne
niewole młodego człowieka i ktoś może powiedzieć: mnie to nie dotyczy.
Rzeczywiście, nie wszyscy piją, nie wszyscy palą, biorą narkotyki, oszuku-
ją. Wszyscy jednak popełniamy zło i wpadamy w jakąś niewolę. To tylko
niektóre pokusy, na które jest narażony młody człowiek. Pomyślmy, czy i my
nie staliśmy się niewolnikami innych pokus.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
86 Celebracje liturgiczne
Codziennie odmawiając modlitwę  Ojcze nasz prosimy Boga, abyśmy
nie ulegali pokusom i aby On wybawił nas od wszelkiego zła. Bronimy się
w ten sposób przed działaniem diabła. Pan Bóg daje nam łaskę, abyśmy od-
rzucili pokusę i tak jak Jezus opowiedzieli się za służbą tylko Bogu. Jezus
uczy nas, że trudnych chwilach ogromną pomocą jest modlitwa. Potrzeba
nam wiary i zaufania w nieskończoną miłość Boga, aby w chwilach poku-
sy i zwątpienia wołać: Ojcze, nie pozwól, abym uległ pokusie! Wybaw mnie
od zła wszelkiego!
Świadomi naszych słabości oraz tego, że często ulegamy różnym pokusom,
prośmy Boga, naszego Ojca, o pomoc w walce ze złem:
Módlmy się za wszystkich chrześcijan, aby napełnieni łaską Bożą mężnie
zwalczali pokusy złego ducha. Ciebie prosimy...
Módlmy się za wszystkich ludzi doświadczanych ciężkimi pokusami, aby
nie utracili wiary i nadziei oraz aby w Bogu szukali zbawienia. Ciebie
prosimy...
Módlmy się za ludzi odpowiedzialnych za telewizję, prasę i wszelką roz-
rywkę, aby byli zwiastunami Dobrej Nowiny i dobrych wartości ogól-
noludzkich oraz aby nie ulegali pokusie kłamstwa, łatwizny i braku
moralności. Ciebie prosimy...
Módlmy się za ludzi pogrążonych w niewoli różnych grzechów i nałogów,
aby w Jezusie Chrystusie odnalez
li swojego Wybawiciela. Ciebie prosi-
my...
Módlmy się za nas samych, abyśmy w chwilach pokus pamiętali o blisko-
ści Boga i jego łasce, która pomaga przezwyciężyć każdą pokusę. Cie-
bie prosimy...
Módlmy się za nas, abyśmy nie szukali okazji do złego, abyśmy umieli roz-
różniać dobro od zła i zawsze wybierać dobro. Ciebie prosimy...
Kapłan mówi:
Wszyscy jesteśmy słabi i grzeszni; ulegamy różnym pokusom. Nasze chrze-
ścijańskie życie ma być przeniknięte walką z pokusami oraz ufnością w Boże
miłosierdzie. Nie możemy się zniechęcać pojedynczymi upadkami. Bóg
w swoim miłosierdziu nieustannie podnosi nas z upadku i wyzwala z niewoli
grzechu. Wdzięczni i pełni ufności zaśpiewajmy wspólnie pieśń: Ciągle
zaczynam od nowa.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Nie wódz
nas na pokuszenie... 87
1. Ciągle zaczynam od nowa, choć czasem w drodze upadam,
Wciąż jednak słyszę te słowa: kochać to znaczy powstawać.
Chciałem Ci w chwilach uniesień życie poświęcić bez reszty,
Spójrz moje ręce są puste, stoję ubogi ja grzesznik.
Przyjm jednak małość mą Panie, wez
serce me, jakie jest.
2. Jestem jak dziecko bezradny, póki mnie ktoś nie podniesie,
Znów wraca uśmiech na twarzy, gdy mnie Twa miłość rozgrzeszy.
Wiem, że wystarczy Ci, Panie, dobra, choć słaba ma wola,
Z Tobą mój duch nie ustanie, z Tobą wszystkiemu podołam.
Szukam codziennie twej twarzy, wracam w tę noc pod Twój dach.
Teraz już wiem, jak Cię kochać, przyjm moje  teraz o Panie,
Dziś rozpoczynam od nowa, bo kochać to znaczy powstawać.
Rozważaliśmy dzisiaj ostatnie prośby Modlitwy Pańskiej. Zapiszemy je
na planszy (wybrana osoba pisze na wcześniej przygotowanej planszy:
 I nie wódz
nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego ). Przez nasze cele-
bracje liturgiczne pogłębialiśmy rozumienie tej modlitwy. Niech ona stanie
się najpiękniejszą modlitwą naszego życia. Starajmy się także żyć treścią mo-
dlitwy  Ojcze nasz .
Ufni w nieskończoną miłość Boga, która wyraża się w pomocy okazywanej
w walce ze złem zakończmy nasze dzisiejsze spotkanie wspólnie wołając:
(Można wybrać uroczystą formę śpiewu Modlitwy Pańskiej)
Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
Święć się imię Twoje,
Przyjdz
królestwo Twoje,
BÄ…dz
wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj
I odpuść nam nasze winy,
Jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
I nie wódz
nas na pokuszenie,
Ale nas zbaw ode złego. Amen.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
88 Celebracje liturgiczne
Błogosławieństwo
K. Bóg bogaty w miłosierdzie niech wam udzieli swojego błogosławieństwa.
Pan z wami.
W. I z duchem twoim.
K. Niech was błogosławi Bóg wszechmogący Ojciec i Syn, i Duch Święty.
W. Amen.
K. Pan niech będzie zawsze z wami. Idz
cie w pokoju Chrystusa.
W. Bogu niech będą dzięki.
Na zakończenie wszyscy śpiewamy pieśń: Abba, Ojcze.
1. Ty wyzwoliłeś nas Panie
Z kajdan i samych siebie,
A Chrystus stajÄ…c siÄ™ bratem
Nauczył nas wołać do Ciebie:
Ref.: Abba, Ojcze! Abba, Ojcze!
Abba, Ojcze! Abba, Ojcze!
2. Bo Kościół jak drzewo życia
W wieczności zapuszcza korzenie
Przenika naszą codzienność
I pokazuje nam Ciebie.
Ref.
3. Bóg hojnym Dawcą jest życia
On wyswobodził nas z śmierci
I przygarniajÄ…c do siebie
Uczynił swoimi dziećmi.
Ref.
4. Wszyscy jesteśmy braćmi
Jesteśmy jedną rodziną.
Tej prawdy nic już nie zaćmi
I teraz jest jej godzina.
Ref.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
89
OTO MATKA TWOJA
1. Celebrację należy przeprowadzić w kościele najlepiej w miesiącu paz
-
dzierniku w ramach nabożeństwa różańcowego.
2. Celem celebracji jest przybliżenie osoby Maryi i jej udziału z zbaw-
czym dziele Chrystusa, ukazanie Maryi jako Matki Boga i człowie-
ka i Jej postawy wobec Boga. Sceny były dobierane pod kątem naj-
ważniejszych wydarzeń z życia Maryi i Jej udziału w Bożym planie
zbawienia.
3. Dobór poszczególnych tajemnic: Zwiastowanie  wybór Maryi na
MatkÄ™ Boga i Jej odpowiedz
pełna oddania i miłości do Boga poprze-
dzona ludzkimi wątpliwościami. Nawiedzenie  Maryja, mimo że
stanie się Matką Boga, jako pokorna służebnica spieszy z pomocą
drugiemu człowiekowi. Narodzenie  nie wystarczy piękny żłóbek,
cudowna atmosfera. Maryja daje nam Jezusa, który jest świa-
tłem, przychodzi na ziemię, by dawać siebie ludziom. Czy oni jednak
korzystają z tej ogromnej łaski? Ukrzyżowanie  Maryja jako Matka
Boga staje pod krzyżem, od tej pory nie jest tylko Matką Boga, ale
staje siÄ™ MatkÄ… wszystkich ludzi. Ukoronowanie  Maryja zostaje
Królową Nieba i Ziemi, Błogosławiona między niewiastami zostaje
uwielbiona w blasku chwały.
4. Przed celebracją należy przygotować: tron dla matki Bożej, świece,
paschał, krzyż, odpowiednie stroje dla osób grających poszczególne
sceny, reflektor punktowy. Do scenki potrzebne są: Maryja, głos Boga,
głos Jezusa, Elżbieta, Anioł Gabriel, Józef, Jan, aniołowie, którzy po
przedstawieniu każdej sceny mówią krótką refleksję.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
90 Celebracje liturgiczne
PRZEBIEG CELEBRACJI LITURGICZNEJ
Przed rozpoczęciem nabożeństwa można zaśpiewać pieśń Zawitaj Kró-
lowo Różańca Świętego... Ksiądz wygłasza krótkie wprowadzenie do nabo-
żeństwa różańcowego, które tym razem będzie nieco różniło się od codzien-
nych nabożeństw, ponieważ rozważania do poszczególnych tajemnic będą
przekazane w formie inscenizowanej. Po tym krótkim wprowadzeniu kościół
zostaje wygaszony, a światło reflektora skierowane na Anioła Gabriela, który
rozpoczyna nabożeństwo.
GÅ‚os Boga: Gabrielu, Gabrielu, Gabrielu....
Gabriel: Oto jestem, Panie.
GB: Ciemności kryją świat. Dość napatrzyłem się na udrękę i cierpienie tych,
których stworzyłem. Oto nadszedł czas, aby wypełniło się dane przeze mnie
słowo: Pójdziesz do miasta zwanego Nazaret, do Dziewicy imieniem Ma-
ryja i powiesz Jej, że stanie się Matką Zbawiciela.
G.: Lecz czy tak krucha i niedoskonała istota będzie mogła wypełnić Twój
wielki zamysł?
GB: Znam twą obawę. Dlatego też ona sam musi powiedzieć: tak. Teraz idz

i zapal tę pochodnię, która będzie Matką Boga, Matką wszystkich.
Taka jest wola Moja.
G.: Tak, Panie.
Ksiądz rozpoczyna modlitwę różańcową (Ojcze nasz, 3 razy Zdrowaś Maryjo
i Chwała Ojcu), po czym zapowiada pierwszą tajemnicę.
Po odegraniu każdej sceny kapłan odmawia z ludem kolejną tajemnicę.
SCENA I: ZWIASTOWANIE
Osoby: Gabriel, Maryja, Anioł  refleksja
G.: BÄ…dz
pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą. Błogosławiona jesteś mię-
dzy niewiastami... Nie bój się Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto
poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki
i będzie nazwany Synem Najwyższego!
M.: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?
A.: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. A oto rów-
nież krewna Twa Elżbieta poczęła w swej starości syna. Dla Boga bowiem
nie ma nic niemożliwego.
M.: Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego!
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Oto Matka twoja 91
REFLEKSJA ANIOA
A
Nie bój się! Bo Pan zawsze jest z tobą! Naśladuj Maryję w służbie i wiel-
kiej miłości do Boga. Dla Niego nie ma nic niemożliwego. Zaufaj mu, tak
jak Maryja mów: Amen. W codziennym trudzie twojego życia, powierz się
Tej, która uwierzyła, że spełnią się słowa anioła. Nie rezygnuj z miłości!
SCENA II: NAWIEDZENIE
Osoby: Elżbieta, Maryja,
M.: Witaj Elżbieto!
E.: BÄ…dz
pozdrowiona Maryjo. Błogosławiona jesteś między niewiastami
i błogosławiony jest owoc Twojego łona... A skądże mi to, że Matka mojego
Pana przychodzi do mnie... Oto skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał
w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie. Błogosła-
wiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana.
M.: Wielbi dusza moja Pana i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy.
Bo wejrzał na uniżenie służebnicy swojej. Oto bowiem błogosławić mnie
będą odtąd wszystkie pokolenia, gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszech-
mocny, święte jest Jego imię, a swoje miłosierdzie na pokolenia i pokole-
nia zachowuje dla tych, co siÄ™ Go bojÄ…. On przejawia moc ramienia swego,
rozprasza ludzi pyszniących się zamysłami serc swoich. Strąca władców
z tronu, a wywyższa pokornych. Głodnych nasyca dobrami, a bogatych
z niczym odprawia. Ujął się za sługą swoim Izraelem, pomny na miłosier-
dzie swoje, jak przyobiecał naszym ojcom. Na rzecz Abrahama i Jego po-
tomstwa na wieki.
REFLEKSJA
Błogosławiony jesteś, gdy starasz się pełnić wolę Ojca. On ci będzie błogo-
sławił, nie zostawi cię samego. Masz Matkę, która cię kocha i otacza swoją
opieką. Codziennie składaj Bogu uwielbienie za każde tchnienie życia. Mów
razem z MaryjÄ…: Wielbi dusza moja Pana!
SCENA III: NARODZENIE
Osoby: Józef, Maryja, Bóg
GÅ‚os Boga:
Wybrałem Niewiastę, aby przyniosła Wam zbawienie.
Przez Nią daję wam Światłość, lecz wy wolicie ciemność!
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
92 Celebracje liturgiczne
Przez NiÄ… dajÄ™ wam DrogÄ™, lecz wy niÄ… nie idziecie!
Przez Nią daję wam Życie, lecz wy Go nie przyjmujecie!
Przez NiÄ… dajÄ™ wam Syna, lecz wy Go nie adorujecie!
Przez NiÄ… dajÄ™ wam Przyjaciela, lecz wy Go nie kochacie!
Jeżeli więc jesteście nieszczęśliwi, to bardziej mi zaufajcie i nie bójcie się
kochać i nieść moje światło innym.
W tej scenie osoby rozdają zapalone od Paschału świece ludziom zebranym na na-
bożeństwie na znak obecności Jezusa, który w Betlejem przyniósł nam światło i ca-
ły czas oświeca nasze życie.
REFLEKSJA
Maryja daje ci Jezusa. Wez
Go.
Jesteś godzien tego, by mieć w sercu Boga. On na ciebie czeka i jest gotów,
by w każdej chwili przyjść do ciebie. Nie zwlekaj, zabierz Go do swojego
życia, do swoich trudów, cierpień i radości. Nie rezygnuj z Jego światła.
Pozwól Mu działać w twoim życiu i w twoim domu.
SCENA IV: UKRZYŻOWANIE
Osoby: Jan, Maryja, Jezus na krzyżu (symbol)
M.: Synu!
Jezus: Niewiasto, oto Syn Twój!
(zwraca siÄ™ do Jana)
Oto matka twoja!
REFLEKSJA
Jezus daje ci swoją Matkę. Czyż potrzeba ci większego dowodu miłości. Nie
dość, że umiera i zmartwychwstaje dla ciebie, to jeszcze dzieli się z tobą
największym skarbem na ziemi. Maryja nie pozostała Matką tylko Jana, lecz
wszystkich. Możesz do Niej przyjść z każdym problemem. Ona zawsze jest
gotowa cię wysłuchać.
SCENA V: UKORONOWANIE
Osoby: Maryja, Anioły, Głos Jezusa
GÅ‚os Jezusa:
Mam Matkę, prawdziwą, Jej dusza jest przeczysta i pełna łaski, Jej ciało jest
dziewicze i cała jest tak świetlana, że gdy byłem na ziemi, nigdy nie mogłem
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Oto Matka twoja 93
się Jej dość napatrzyć, dość nasłuchać, nigdy dość napodziwiać. Moja Matka
jest tak piękna, że gdy porzuciłem wspaniałości nieba, nie czułem się przy
Niej obco. Moja Matka Maryja. Odkąd znów wstąpiłem do nieba, brakowało
mi Jej i Ja Jej byłem potrzeby. Więc powróci do Mnie z duszą i ciałem. Nie
mogę uczynić inaczej. Tak trzeba, tak wypada. Palce, które dotykały Boga,
nie mogą być nieruchome. Oczy, które kontemplowały Boga, nie mogą trwać
zamknięte. Usta, które całowały Boga, nie mogą zwiędnąć. To, co czynię,
czynię dla moich braci  ludzi, żeby mieli w niebie Matkę. Patrzącą na Mnie
tymi samymi oczami, kochajÄ…cÄ… Mnie tym samym sercem. MojÄ… MatkÄ™.
REFLEKSJA
Dokonało się wniebowzięcie i ukoronowanie Maryi. Matka odnalazła Syna,
a Syn Matkę. Z ciałem i duszą. Jedno obok drugiego na wieki. Gdybyś mógł
przeniknąć piękno tej tajemnicy... Teraz więc korzystaj z tego, że masz w nie-
bie Matkę, która nie spuszcza cię z oczu. Masz w niebie Matkę, która ko-
cha cię pełnym sercem. Przecież Jezus nie może Jej niczego odmówić, to
Jego Matka.
Na zakończenie nabożeństwa kapłan udziela wszystkim błogosławieństwa, śpiewa
się pieśń na zakończenie i w uroczystej procesji wszyscy grający wychodzą do za-
krystii.
W scenariuszu wykorzystano fragmenty z Pisma Świętego oraz: M. Quoist,
Modlitwa i czyn, wyd. Sióstr Loretanek, Warszawa 1987, s. 15-16.
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Notatki
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Notatki
OBDAROWANI PRZEZ BOGA. Podręcznik metodyczny do religii dla klasy V szkoły podstawowej
© Wydawnictwo WAM, 2003
Notatki
94
Spis treści
Ewangelia  Dobra Nowina o Jezusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Ojcze nasz, któryś jest w niebie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Święć się imię Twoje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Przyjdz
królestwo Twoje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
BÄ…dz
wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi . . . . . . . . . . . . . . 43
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj . . . . . . . . . . . . . . 55
I odpuść nam nasze winy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Nie wódz
nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego . . . . . . . . . 79
Oto Matka twoja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89