BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1
Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymskokatolickiej według
podręcznika nr AZ-12-01/1-12 zgodnego z programem nauczania nr AZ-1-01/1.
Recenzenci
Ks. dr Damian Bryl, Ks. dr Józef Kraszewski
Redakcja
Teresa Czarnecka, Ks. Władysław Kubik SJ
Zespół autorów
Ks. Krzysztof Biel SJ  Kraków Ks. Ryszard Lis  Rzeszów
Teresa Czarnecka  Bolesławiec Agnieszka Myszewska-Dekert  Kraków
Ewa Dybowska  Kraków Ks. Tadeusz Nosek  Kraków
Anna Duka  Katowice Edyta Polak  Rzeszów
Ewa DziaduS
 PrzemyS
l Barbara Rączka  Rzeszów
Beata Głowala  Rzeszów S. Margarita Sondej OSU  Kraków
S. Justyna KaraS
 PrzemyS
l Ks. Józef Stala  Tarnów
Ks. Władysław Kubik SJ  Kraków Iwona Szymusik  Rzeszów
Barbara Lis-Buczek  Rzeszów Beata Wawrzkiewicz  Kraków
Projekt okładki
Joanna i Piotr Panasiewicz
Projekt okładki
Joanna i Piotr Panasiewicz
Nihil obstat: Przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego
ks. Krzysztof Dyrek SJ, prowincjał, Kraków, dn. 29 maja 2003 r., l.dz. 107/03.
� Wydawnictwo WAM " Księża Jezuici, Kraków 2003
� Studio INIGO  CD  2003
Wznowienie 2010
ISBN 978-83-7318-162-5
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26 " 31-501 KRAKÓW
tel. [phone] " faks 12 42 95 003
e-mail: [e-mail]
DZIAŁ HANDLOWY
tel. [phone] " faks 12 43 03 210
e-mail: [e-mail]
Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ:
http://WydawnictwoWam.pl
tel. [phone]
faks 12 62 93 261
Druk i oprawa:
Drukarnia Wydawnictwa WAM
ul. Kopernika 26 " 31-501 Kraków
wydawnictwowam.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody wydawcy nie można do podręcznika tworzyć
żadnych materiałów pomocniczych.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1
WPROWADZENIE DO PROPOZYCJI KATECHEZ
Poradnik metodyczny  Bliscy Sercu Jezusa jest S
ciS
le związany
z podręcznikiem do nauczania religii dla ucznia klasy II. Stąd tytuły
jednostek tematycznych podręcznika dla ucznia brzmią tak samo jak tytuły
propozycji katechez.
Zarówno podręcznik dla ucznia dla klasy II jak i poradnik są opracowane S
ciS
le
według programu zatwierdzonego przez Komisję Wychowania Katolickiego
Konferencji Episkopatu Polski w Radomiu w dniu 20 wrzeS
nia 2001 roku.
Struktura treS
ci poradnika  Bliscy Sercu Jezusa jest taka sama jak
poradnika  W domu i rodzinie Jezusa . Przypominamy ją, choć omówiliS
my
ją już w zeszycie 2 w poprzednim poradniku.
Pierwsze cztery punkty (1. Cele katechetyczne; 2. TreS
ci katechezy;
3. Zadania nauczyciela religii; 4. Metody i S
rodki) każdej jednostki
tematycznej oraz umieszczone na jej końcu  Przewidywane osiągnięcia
ucznia , są adresowane bezpoS
rednio do katechety. Uwrażliwiają go na cele
i zadania oraz główne treS
ci, jakie ma realizować podczas konkretnej lekcji
religii. Syntetyczne ujęcie tych samych punktów znajdzie katecheta także
w zeszycie nr  0 na stronie 14-48. Ułatwi mu to orientację w zadaniach,
które stoją przed nim podczas całego roku katechizacji w klasie II.
Punkt 5. każdej jednostki tematycznej przynosi propozycję prze-
prowadzenia katechezy na wskazany temat. Każda katecheza jest
opracowana według jednolitego schematu:
A. Wprowadzenie do katechezy
B. Odkrywamy wezwanie Boże
C. Odpowiadamy na wezwanie Boże
D. Utrwalenie  praca ucznia.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2 I. Jezus zaprasza nas do siebie
Jak już wspominaliS
my, taki układ został podyktowany pragnieniem
otwarcia ucznia na podjęty temat, rozbudzenia w nim zainteresowania da-
nym zagadnieniem, wyzwolenia pozytywnej motywacji (punkt A). Dwa
kolejne działy (punkty B i C) akcentują dialogiczny charakter katechezy. Są
wyrazem troski o przyzwyczajanie ucznia do słuchania słowa, które Bóg
nieustannie do nas kieruje, oraz do zajęcia stanowiska wobec tego słowa,
aby uczeń nie pozostawał  nieczuły , obojętny na wielkie sprawy Boże.
Punkt D ma charakter dydaktyczny i stanowi swego rodzaju  wsparcie dla
punktu C   Odpowiadamy na wezwanie Boże .
Podręcznik dla ucznia klasy II szkoły podstawowej i konsekwentnie po-
radnik metodyczny zawiera podane w sposób przystępny dla ucznia treS
ci,
które mają mu pomóc przede wszystkim w dobrym przygotowaniu się do
spotkania z Jezusem Chrystusem w sakramentach pokuty i Eucharystii.
Zgodnie z życzeniem autorów programu po tematach wprowadzających
w II rok nauczania religii wyeksponowaliS
my przykazania, łącząc ich pre-
zentację z postaciami biblijnymi (Adam i Ewa, Abraham, Mojżesz, Samu-
el), co zresztą było sugerowane w samym programie.
W dalszej częS
ci podręcznika nawiązaliS
my do okresu Adwentu i Boże-
go Narodzenia oraz wyakcentowaliS
my osobę Jezusa Chrystusa, który naj-
pełniej prowadzi nas do Ojca i objawia nam Ojca.
Na okres Wielkiego Postu przewidzieliS
my dokładne przygotowanie do
rozumienia i udziału dzieci w sakramencie pokuty i pojednania, a Euchary-
stię w sensie zasadniczym połączyliS
my z okresem wielkanocnym, choć te-
mat Eucharystii zgodnie z programem powraca wielokrotnie we wszystkich
rozdziałach podręcznika.
Ufamy, ze sam układ treS
ci podręcznika jak i zastosowane słownictwo
nie przerasta możliwoS
ci rozwojowych dziecka oS
mioletniego, lecz przeciw-
nie, stara się je brać pod uwagę. Teksty trudniejsze zostały umieszczone pod
rubryką:  Przeczytajmy razem! , by w ten sposób skłonić katechetę czy
rodziców do zaznajomienia dziecka z nimi. Zastosowane teksty mogą też
wyzwolić rozmowę dziecka z dorosłymi w domu. Mamy też nadzieję, że
zaproponowany materiał ilustracyjny ułatwi dzieciom przyjęcie podawanej
treS
ci.
Na zakończenie każdej katechezy umieszczamy punkt 6. Współpraca
z rodziną i parafią. Podajemy w nim materiały, które szerzej opracowane
znajdzie katecheta w zeszycie nr  1 .
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
3
1. JEZUS ZAPRASZA NAS NA SPOTKANIE
1. Cele katechetyczne
Staramy się tworzyć atmosferę sprzyjającą spontanicznemu dzieleniu się
przeżyciami z wakacji oraz budzić gotowoS
ć radosnego odpowiadania na
zaproszenie Jezusa do spotykania się z Nim w ciągu nowego roku szkolne-
go i katechetycznego.
Ukazujemy znaczenie przygotowania do sakramentu pokuty i pojedna-
nia oraz Eucharystii.
Wychowujemy dzieci do samodzielnego przyjmowania Jezusa Chrystu-
sa w sakramencie pokuty i pojednania oraz Eucharystii.
Uwaga: tematyka Eucharystii oraz sakramentu pokuty i pojednania bę-
dzie się przewijać przez wszystkie katechezy. Trzeba więc tak przedstawiać
poszczególne tematy, by stopniowo wprowadzać ucznia w tajemnice obu
tych sakramentów.
2. TreS
ci katechezy
 Bóg pierwszy wzywa człowieka . On jest tym, który wychodzi nam
naprzeciw.  Zwrócenie się człowieka do Boga jest zawsze odpowiedzią
(KKK 2567). To nie my szukamy Boga, ale On sam nas szuka i On sam nas
zaprasza, byS
my przyłączyli się do Niego przez coraz pełniejsze życie
w Chrystusie. Nasza modlitwa, nasze uczestnictwo w liturgii, nasza wiara
są odpowiedzią na to wezwanie.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4 I. Jezus zaprasza nas do siebie
 Pan kieruje do nas usilne zaproszenie, abyS
my przyjmowali Go w sakra-
mencie Eucharystii: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeżeli nie będzie-
cie spożywali Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego, nie
będziecie mieli życia w sobie (J 6, 53). Aby odpowiedzieć na to zaproszenie,
musimy przygotować się do tej wielkiej i S
więtej chwili ( KKK 1384).
TreS
cią obecnej katechezy jest właS
nie owo zaproszenie, jakie każdy z nas
osobiS
cie otrzymał, zaproszenie do uczestnictwa w R
więcie RadoS
ci,
w Uczcie, którą przygotował dla nas Bóg. Odpowiedx
na to zaproszenie wy-
maga jednak od nas odpowiedniego przygotowania (por. przypowieS
ć
o uczcie weselnej) albowiem przystępujemy do góry Syjon, do miasta Boga
żyjącego, Jeruzalem niebieskiego, do niezliczonej liczby aniołów, na uro-
czyste zebranie, do KoS
cioła pierworodnych, którzy są zapisani w niebio-
sach, do Boga, który sądzi wszystkich, do duchów sprawiedliwych, które już
doszły do celu, do PoS
rednika Nowego Testamentu  Jezusa, do pokropie-
nia krwią, która przemawia mocniej niż [krew] Abla (Hbr 12, 22-24). R
wia-
domoS
ć zaszczytu, jakim jest uczestnictwo w Eucharystii i łaski, jaką jest
sakrament pokuty i pojednania, winien mieć przede wszystkim katecheta,
aby tym bardziej zrozumiał ważnoS
ć roli, którą przyszło mu pełnić. Choć
odpowiedzialnoS
ć za wychowanie dziecka w wierze spoczywa przede
wszystkim na rodzicach, niemniej zadaniem katechety jest tłumaczyć to,
w czym dziecko uczestniczy i wychowywać je do głębszego zrozumienia
wiary, liturgii i sakramentów.
OtrzymaliS
my zaproszenie. Ale od nas zależy, czy je przyjmiemy. I od
nas zależy nasze przygotowanie na spotkanie z żyjącym Bogiem.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie Jezusa jako najważniejszej Osoby w naszym życiu.
Zaproszenie do przygotowania się na przyjęcie Jezusa.
Doprowadzenie do samodzielnej decyzji przyjęcia zaproszenia Jezusa.
4. Metody i S
rodki
Stosujemy zabawę wprowadzającą i zapoznającą:  Imię i nastrój lub
 Zaproszenie Jezusa .
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1. Jezus zaprasza nas na spotkanie 5
I. Imię i nastrój1
Każdy z uczniów mówi swoje imię w okreS
lony przez katechetę sposób,
np.: smutno, wesoło, nieS
miało, krzycząc. Kiedy wszyscy powiedzą swoje
imię, prowadzący zmienia sposób mówienia.
II. Zaproszenie Jezusa
W tej zabawie stosuje się zwykle jakiS
przedmiot, maskotkę. W orygi-
nale zabawa nosi nazwę  Krokodyl . W obecnej katechezie będzie to kart-
ka z zaproszeniem od Jezusa. Dzieci siadają w koło. Zaczynamy zabawę
mówiąc:  To jest �zaproszenie, a ja jestem pani... (siostra, ksiądz) ; następ-
na osoba powtarza  To jest �zaproszenie, dostałam go od pani..., a ja je-
stem... . Każde następne dziecko powtarza imiona swoich poprzedników.
Zabawa trwa dotąd, aż  zaproszenie dojdzie do nas z powrotem. Naszym
zadaniem wówczas jest powiedzenie wszystkich imion:  To jest �zaprosze-
nie, dałem go..., a ona dała go... . Ta zabawa nadaje się do klas z mniejszą
iloS
cią dzieci.
Kolejno stosujemy pogadankę i pracę z podręcznikiem.
Pomoce: kartka z  Zaproszeniem od Jezusa i kartki zaproszenia od
Jezusa lub obrazki  dla każdego ucznia.
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Po powitaniu się z dziećmi, w pierwszym rzędzie należy zaznajomić je
krótko, w jaki sposób będziemy pracować na katechezie. Jest to dobry czas
na podanie dzieciom naszych wymagań odnoS
nie zachowania i pracy w cza-
sie lekcji, aby uczniowie od początku wiedzieli, czego od nich oczekujemy.
Przy podawaniu zasad, które będą obowiązywać, można poprosić dzieci, aby
spróbowały powiedzieć, dlaczego ta czy inna zasada jest potrzebna. Do-
S
wiadczenie pokazuje, że dzieci najlepiej bawią się i uczą wówczas, gdy mają
od początku jasno okreS
lone reguły.
ObjaS
niamy także, w jaki sposób będziemy pracować z podręcznikiem.
Zachęcamy dzieci, by mu się przyjrzały. Informujemy, że będzie on naszą
1
Metody aktywizujące w katechezie, cz. I, Klanza, Lublin 1999.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
6 I. Jezus zaprasza nas do siebie
pomocą w czasie tego roku oraz że będziemy z nim pracować i w szkole i w
domu.
Zaleca się także założenie zeszytu, w którym dzieci będą wpisywać te-
mat, wykonywać niektóre ćwiczenia i rysunki oraz wklejać informacje dla
rodziców. Można już na pierwszej katechezie rozdać dzieciom przygotowa-
ne wczeS
niej kartki zaadresowane do rodziców, z zaproszeniem na spotka-
nie z nami. Dobrze będzie też na samym początku dać dzieciom kartkę z in-
formacją, jakiego materiału pamięciowego i w jakim terminie będziemy od
nich wymagać.
Kiedy zakończymy częS
ć organizacyjną i porządkową, przechodzimy do
właS
ciwego tematu katechezy.
JeS
li jest to klasa, którą zaczynamy uczyć, można przeprowadzić zaba-
wę zapoznającą np.:  Imię i nastrój lub  Zaproszenie Jezusa . Należy
uwzględnić liczebnoS
ć klasy, niektóre zabawy nadają się tylko dla klas
mniejszych, poniżej 20 osób.
Obydwie zabawy możemy dostosować do tematu katechezy i uczynić
z nich wprowadzenie. W przypadku zabawy nr 1 prosimy dzieci, by pomy-
S
lały, jak się czują, kiedy np. otrzymują zaproszenie i wyraziły te uczucia,
mówiąc swoje imię, potem jak czują się, gdy zabawa zostanie odwołana, a jak
gdy ktoS
przyjdzie nie przygotowany lub gdy sami się nie przygotują itd. Po
zakończonej zabawie zapisujemy na tablicy uczucia dzieci w podanych sy-
tuacjach, do wykorzystania w dalszej częS
ci katechezy.
W drugiej zabawie S
wiadomie zastępujemy maskotkę przygotowanym
 zaproszeniem lub  zaproszeniem od Jezusa . Przedmiotem, który dzieci
będą sobie podawać, będzie wówczas przygotowane przez nas Jezusowe za-
proszenie do uczestnictwa w Eucharystii. Po zakończonej zabawie także
pytamy o odczucia dzieci, co czułyby, gdyby otrzymały zaproszenie od Je-
zusa.
JeS
li znamy klasę, wprowadzeniem w temat może być pierwsza zabawa
w jej zmienionej wersji. Naszym celem nie będzie wówczas poznanie imion,
ale uS
wiadomienie dzieciom odczuć związanych z faktem bycia zaproszo-
nym.
Po skończonej zabawie prosimy, aby dzieci zajęły swoje miejsca w ław-
kach.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1. Jezus zaprasza nas na spotkanie 7
B. Odkrywamy wezwanie Boże
Tę częS
ć katechezy dostosowujemy do wybranej przez nas we wprowa-
dzeniu zabawy. Będziemy w niej chcieli przedstawić dzieciom fakt, że są
zaproszone przez Jezusa na spotkanie i przebywanie z Nim. Może się to
odbywać w sposób podany niżej.
Uwaga: należy kontrolować czas, szczególnie przy licznych klasach
i w razie potrzeby zrezygnować z niektórych pytań lub ograniczyć odpowie-
dzi dzieci.
 Opowiedzcie mi o swoich wakacjach. Gdzie je spędziliS
cie?
 Czy może ktoS
was do siebie zaprosił?
 A wy, czy goS
ciliS
cie kogoS
u siebie?
 Kto mi może powiedzieć, co to znaczy  zaprosić kogoS
 ?
Dzieci powinny odkryć, że zaprosić kogoS
, to przyjąć go u siebie, w swoim
domu. Dać coS
z siebie. Nawiązujemy tutaj do uczuć, o których dzieci opo-
wiadały i które zapisaliS
my na tablicy.
 Gdy ktoS
nas zaprasza do siebie, jesteS
my zwykle radoS
ni, bo to zna-
czy, że jesteS
my dla niego ważni, że chce się z nami podzielić swoim cza-
sem, że lubi być z nami.
W celu uzupełnienia tej częS
ci katechezy, prosimy, aby dzieci wykonały
ćwiczenie na stronie 9 w podręczniku, uzupełniły przygotowaną tam kart-
kę. Mają zastanowić się, kto jest dla nich ważny i kogo by one zaprosiły.
W czasie gdy dzieci pracują, możemy przejS
ć między ławkami i spraw-
dzić, czy wS
ród  ważnych osób pojawiło się imię Boga lub Jezusa. Następ-
nie prosimy, aby dzieci odłożyły podręcznik i spróbowały odpowiedzieć na
pytanie:
 W jaki sposób przygotowujemy się, gdy jesteS
my zaproszeni? Dlaczego
to robimy?
Albo:
 Co to znaczy odpowiedzieć na zaproszenie?
Zwracamy uwagę, że chcąc dobrze przeżyć jakieS
S
więto, np. urodziny,
trzeba się przygotować. JeS
li nie jest się przygotowanym, to S
więto jest  byle
jakie . Pomysły podawane przez dzieci jak się przygotować można zapisać
albo jeszcze lepiej, narysować na tablicy. Gdy zbierzemy dostateczną iloS
ć
pomysłów, zadajemy następne pytanie:
 Jak powinien zachowywać się gospodarz?
 Co może robić a czego mu nie wolno czynić?
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
8 I. Jezus zaprasza nas do siebie
Wprowadzamy pojęcie  goS
cinnoS
ci . Można dzieci wprost zapytać, czy
wiedzą, co ono znaczy. Przypuszczalnie potrafią odpowiedzieć na swój spo-
sób. Człowiek goS
cinny to taki, w którego domu każdy goS
ć czuje się dobrze.
Prowadzimy dalej naszą rozmowę.
 Jak byS
my się czuli, gdyby nikt nie odpowiedział na nasze zaprosze-
nie?
Ukazujemy  przykroS
ć , jakiej doS
wiadczamy, kiedy inni nie chcą z na-
mi spędzać swojego czasu. Czasami jest to spowodowane tym, że jesteS
my
 niegoS
cinni .
 A czy wy zawsze odpowiadacie na zaproszenie? A może komuS
spra-
wiliS
cie przykroS
ć swoją odmową? Zastanówcie się.
 Jak staraliS
cie się być  goS
cinni ?
Wysłuchujemy odpowiedzi dzieci.
Jest jeszcze jedna Osoba, która nas nieustannie zaprasza. Jezus.
JeS
li przeprowadzaliS
my zabawę II można pokazać zrobione przez nas
zaproszenie i przeczytać je.
JesteS
my dla Niego ważni, On nas kocha i chce z nami przebywać.
Możemy się z Nim spotykać w czasie Mszy S
więtej, w czasie modlitwy,
kiedy pomagamy innym.
Zastanówcie się: czy na wakacjach zawsze odpowiadaliS
cie na zaprosze-
nie Jezusa? Czy nie sprawiliS
cie Mu przykroS
ci, opuszczając Mszę S
więtą,
nie modląc się lub zamykając swoje serce przed innymi? Czy zawsze byli-
S
cie  goS
cinni dla Jezusa? Jak On się u was czuł? Czy miał miejsce w wa-
szym sercu? Czy modliliS
cie się w skupieniu w domu i na Mszy S
więtej? Czy
w czasie zabawy postępowaliS
cie właS
ciwie? StaraliS
cie się być dobrzy dla
innych? Czy po tych wakacjach Jezus wie, że wam na Nim zależy?
C. Odpowiadamy na wezwanie Boże
 Jezus nas ciągle zaprasza. Ale was w tym roku zaprasza szczególnie.
Kto może powiedzieć do czego?
Odpowiedzi dzieci.
 Przez ten rok będziecie przygotowywać się do przyjęcia Jezusa w sa-
kramencie Eucharystii (Komunii). Gdy przyjmiecie ten sakrament, Jezus
będzie bardzo blisko was, w waszym sercu, a wy będziecie w Jego sercu.
OpowiedzieliS
cie mi wczeS
niej, jak przygotowujecie się, gdy jesteS
cie za-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
1. Jezus zaprasza nas na spotkanie 9
proszeni (wskazujemy na tablicę). Teraz zaS
powiedzcie mi, jak można przy-
gotować się na przyjęcie Jezusa? Jak można odpowiedzieć na Jego zapro-
szenie?
Słuchamy propozycji dzieci, można posłużyć się przykładami z podręcz-
nika umieszczonymi na stronie 11.
Przed ukończeniem lekcji możemy (w zależnoS
ci od liczby i liczebnoS
ci
klas) rozdać dzieciom przygotowane wczeS
niej obrazki lub zaproszenia od
Jezusa. Na koniec, w czasie modlitwy, przepraszamy Jezusa w imieniu dzieci
za to, że byliS
my dla Niego niegoS
cinni i że nie odpowiadaliS
my na Jego
zaproszenie (jeS
li jest więcej czasu, dzieci mogą zrobić to same), po czym
razem z dziećmi odmawiamy  Modlitwę Pańską .
D. Utrwalenie  praca ucznia
W zeszycie dzieci mają przykleić na pierwszej stronie obrazek o treS
ci
religijnej i napisać temat lekcji: Jezus zaprasza nas na spotkanie. Wklejają
także kartki z informacjami dla rodziców, o których była mowa we wprowa-
dzeniu do katechezy.
Prosimy uczniów, by w domu przeczytali z kimS
starszym opowiadanie
ze strony 10 podręcznika ucznia i uzupełnili tekst na stronie 11. Zapowia-
damy, że na następnej katechezie będziemy rozmawiać o tym tekS
cie. Prosi-
my także, aby uczniowie narysowali na kartkach swoje pomysły: jak dobrze
przygotować się do przyjęcia Pana Jezusa.
Przewidywane osiągnięcia ucznia
Wiedza  co uczeń wie?
Uczeń zna różne sposoby zaproszeń i rozumie ich znaczenie. Zna poję-
cie  goS
cinnoS
ci .
UmiejętnoS
ci  co uczeń potrafi?
Uczeń potrafi powiedzieć, jak można dobrze przygotować się na spotka-
nie z Jezusem.
Interioryzacja wartoS
ci  co uczeń ceni?
Uczeń dostrzega potrzebę przyjęcia zaproszenia Jezusa. Pragnie przygo-
tować się jak najlepiej do przyjęcia sakramentu pojednania i Eucharystii.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
10 I. Jezus zaprasza nas do siebie
6. Współpraca z rodziną i parafią
Należy spotkać się z rodzicami dzieci, aby ukazać im znaczenie wspól-
nego (całej rodziny) przygotowania się do przyjęcia przez dziecko sakra-
mentu pokuty i pojednania oraz Eucharystii.
W czasie spotkania prosimy rodziców, aby w miarę możliwoS
ci sami
korzystali z tych sakramentów oraz modlili się z dziećmi.
Należy im przypomnieć, że to oni są pierwszymi nauczycielami wiary
swoich dzieci oraz uS
wiadomić im, jak ważne jest dawanie S
wiadectwa.
Można zaprosić rodziców do uczestnictwa wraz z dziećmi w specjalnej li-
turgii, w czasie której dziecko oficjalnie rozpocznie swoje przygotowanie
(np. rozdajemy dzieciom  zaproszenie od Jezusa, a dzieci na przygotowa-
nie darów mogą złożyć narysowane przez siebie swoje  sposoby dobrego
przygotowania).
Najlepszym wyjS
ciem byłaby cotygodniowa niedzielna Msza S
więta,
w czasie której łączyłoby się katechezę szkolną z katechezą liturgiczną
(wprowadzanie dzieci w liturgię, włączenie rodziców w przygotowanie
swoich dzieci itp.). Nie miałaby to być jakaS
dodatkowa Msza S
więta, ale
jedna z już istniejących (przygotowanie do Komunii powinno odbywać się
we wspólnocie KoS
cioła, tak by innych parafian też wprowadzić w oczeki-
wanie), na którą specjalnie zapraszało by się dzieci komunijne i ich rodzi-
ców. Podczas Mszy S
więtej są dwa momenty, w których można, wraz z po-
stępującym przygotowaniem, szczególnie odnieS
ć się do dzieci: pierwszy
po Ewangelii i homilii, drugi w chwili przygotowania darów (dzieci mogą
składać zadane wczeS
niej na katechezie prace). W ten sposób uczniowie włą-
czeni byliby przez własne działanie w liturgię. Dostrzegliby też ważnoS
ć
swojego przygotowania.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
11
2. JEZUS ZAPRASZA, BYR
MY GO SŁUCHALI
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoS
ci Chrystusa w KoS
ciele. Chrystus
jest obecny w swoim słowie (Pismo R
więte).
Wychowujemy do uważnego słuchania oraz umiłowania Pisma R
więte-
go i do jego samodzielnej lektury.
2. TreS
ci katechezy
Pismo R
więte zaczyna się powoli upodabniać do innych książek. Wię-
cej, staje się niepotrzebne w codziennym życiu. Dawniej można było usły-
szeć, że Biblia jest  książką najczęS
ciej posiadaną i najrzadziej czytaną .
Teraz i to się zmienia. Są chrzeS
cijańskie domy, w których nie ma Pisma
R
więtego. Niektórzy przez całe życie pozostają przy  Biblii dla najmłod-
szych lub  Biblii w obrazkach . Są jeszcze tacy, którzy co prawda czytają
Pismo, ale już dawno przestało ono być dla nich R
więte. Dzieci, z którymi
się zetkniemy podczas katechezy zapewne wywodzą się z takich właS
nie
rodzin.
A przecież znaczenia Pisma R
więtego nie sposób przecenić. Jest ono
x
ródłem Słowa: wiara rodzi się z tego, co się słyszy, tym zaS
, co się słyszy,
jest słowo Chrystusa (Rz 10, 17). Nie wszystkie dzieci zrozumieją to od razu.
Dlatego wiele rzeczy ukazujemy im w obrazach, opowiadaniach i zabawach.
Chcemy ukazać, że Pismo R
więte mówi o miłoS
ci, miłoS
ci Boga do czło-
wieka. Gdy uczniowie będą starsi, przyjdzie czas na wyjaS
nienie, że ta mi-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
12 I. Jezus zaprasza nas do siebie
łoS
ć może być czasem trudna. Bóg, choć tak ku człowiekowi nachylony,
pozostaje Bogiem, więc nie zawsze rozumiemy Jego słów i Jego postępo-
wania. Ale mamy pewnoS
ć, że tak Bóg umiłował S
wiat, że Syna swego Jed-
norodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie
wieczne (J 3, 16). Mamy pewnoS
ć miłoS
ci. Pismo R
więte jest darem Ojca,
który miłuje. Bóg dał nam Pismo, bo Mu na nas zależy i chce byS
my podą-
żali Jego drogą. Prowadzi nas do Krainy MiłoS
ci. W PiS
mie R
więtym ukry-
ty jest Jezus. Całe Pismo mówi o Nim. Bowiem Jezus jest Słowem Ojca.
Ludzie jednak nie słuchają Boga. Mając mapę, idą po omacku i błądzą.
A przecież  jak już, napisaliS
my  wiara rodzi się z tego, co się słyszy, tym
zaS
, co się słyszy, jest słowo Chrystusa (Rz 10, 17). Trzeba je słyszeć. Trze-
ba o nim opowiadać.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie dzieciom Pisma R
więtego jako wielkiego daru od miłującego
Boga.
Ukazanie słuchu jako daru Boga, przez który możemy Go poznawać.
US
wiadomienie, że słuchanie słowa Bożego jest odpowiedzią, jaką mo-
żemy dać Bogu.
4. Metody i S
rodki
Stosujemy metodę opowiadania, pogadanki, pracy z podręcznikiem oraz
ćwiczenie.
Pomoce: karteczki z tekstem Pisma R
więtego dla każdego ucznia. Przy-
kłady cytatów podajemy w punkcie C.
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Zawsze staramy się rozpocząć katechezę od rozmowy o przeczytanym w do-
mu tekS
cie  Przeczytajmy razem! . Jest to sposób na mobilizowanie dzieci
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2. Jezus zaprasza, byS
my Go słuchali 13
do wysłuchania w domu tekstu. Nie karcimy, jeS
li dziecku nikt opowiadania
nie przeczytał, ale pozytywnie oceniamy (chwalimy) za to, że wie, o czym tekst
mówił. Następnie przechodzimy to bieżącej katechezy.
Proponuję, byS
my wykonali pewne ćwiczenie. Nie jest ono trudne. Wa-
szym zadaniem będzie po prostu słuchać. Za chwilę powiem słowa:  uwa-
ga, teraz , a wtedy wszyscy zamilkniecie i przez jedną minutę będziecie się
starali usłyszeć wszystkie odgłosy, które nas otaczają. ZrozumieliS
cie? Uwa-
ga. Teraz!
Gdy upłynie wyznaczony czas, pytamy dzieci, co usłyszały.
Być może zdarzy się, że któreS
dziecko nie usłyszy naszego polecenia
dotyczącego milczenia. Można to wykorzystać w dalszej częS
ci katechezy.
 Jak myS
licie, dlaczego N. (imię dziecka) nie usłyszał polecenia?
Naszym celem nie jest piętnowanie dziecka, ale zwrócenie uwagi na fakt
 słuchania bądx
 nie słuchania kogoS
. Omawiamy problem  nie przy-
padek.
Przechodzimy do rozmowy na temat dobrego słuchania.
 Co nam pomaga słuchać?
 Co nam przeszkadza w słuchaniu?
 Co znaczy dobrze słuchać?
 Co znaczy słuchać sercem?
B. Odkrywamy wezwanie Boże
Jako następny etap katechezy można odczytać lub odtworzyć z płyty CD
podane niżej opowiadanie. Jest ono nieco długie, ale dzięki niemu można
ukazać dzieciom, czym jest Pismo R
więte i jak jest ono dla nas ważne.
 Przeczytam wam teraz opowiadanie. Słuchajcie bardzo uważnie. Tak
jak przed chwilą mówiliS
cie, że powinno się słuchać. Kiedy skończę, bę-
dziemy rozmawiać o tej historii. Siądx
cie wygodnie.
Opowiadanie  Głos Muszli 2
Bogaty i potężny król Ziem Cienistych miał trzech synów. Wraz z upły-
wem lat wzrastali oni dumni, mocni i szlachetni, ale bardzo różnili się od
siebie.
2
Bruno Ferrero, Historie  Katecheza w opowiadaniach, Warszawa 1997.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
14 I. Jezus zaprasza nas do siebie
Pierworodny miał na imię Walenty. Obdarzony był ogromną siłą fizycz-
ną i posiadał zdecydowany charakter, ale czasami był wyniosły i aroganc-
ki. Drugi miał na imię Felek. Był inteligentny i bystry, ale również chciwy
i bezwzględny w swoich poczynaniach.
Trzeci, najmłodszy, nazywał się Janek. Miał długie jasne włosy okalają-
ce sympatyczną, trochę piegowatą twarz, w której błyszczały oczy o kolo-
rze dojrzałych kasztanów. Janek, choć miły, zwinny i sprytny, ciągle nara-
żony był na różne psikusy, jakie płatali mu starsi bracia, którzy mając go za
dziecko, nie liczyli się z nim wcale.
Król Ziemi Cienistych był już stary i zdawał sobie sprawę z tego, że
powinien wyznaczyć następcę. Ale dobry król nie wiedział, którego z trzech
synów ma wybrać. Kochał ich wszystkich i przez całe życie nigdy nie fa-
woryzował żadnego.
Pewnego dnia zawezwał ich do sali tronowej:
 Synowie moi  powiedział patrząc na nich.  Jeden z was będzie moim
następcą, ale kocham was wszystkich jednakowo i nie wiem, którego wy-
brać. Zrobię więc tak: na tronie Ziem Cienistych zasiądzie ten z was, który
przyniesie mi Zielony Szmaragd, strzeżony w Żelaznej Grocie w Północnej
Krainie.
Trzej bracia oniemieli. Zielony Szmaragd był marzeniem wszystkich
rycerzy i wojowników Ziem Cienistych. Ale nikt z tych, którzy wybrali się
na poszukiwanie kamienia, nigdy dotąd nie powrócił.
 Wiem, że jest to trudne przedsięwzięcie  ciągnął stary król.  Ale wiem
także, że może wam się udać. Dam wam trzy dary, które wam pomogą.
Wypowiedziawszy te słowa, król uniósł tkaninę, która przykrywała trzy
przedmioty, ułożone na stole. Były to: miecz o błyszczącym ostrzu, spora
garS
ć złotych monet i muszla o skręconych spiralnie zwojach, dwa razy
większa od dłoni ludzkiej.
 Oto moja siła, moje bogactwo i moje słowa  powiedział król.  Ostrze
tego miecza nie da się złamać. Ten, kto posiądzie złote monety, będzie naj-
bogatszy na ziemi, a w tej muszli zawarte są wszystkie słowa, jakie powie-
działem do was od chwili waszego urodzenia aż po dzień dzisiejszy. Wy-
bierajcie.
Walenty i Felek spojrzeli na siebie porozumiewawczo i wybrali zgodnie
ze swymi upodobaniami, nie zwracając uwagi na Janka. Walenty gwałtow-
nym ruchem ujął błyszczący miecz, a Felek zabrał worek z monetami. Ja-
nek wziął muszlę i przywiązał ją sobie na szyi. Potem wszyscy wyjechali.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2. Jezus zaprasza, byS
my Go słuchali 15
Walenty na swoim ognistym rumaku, Felek w złocistej karecie, a Janek
ruszył pieszo wesoło pogwizdując.
Pierwszą przeszkodę stanowił Mroczny Bór, w którym królował okrut-
ny Malak. Walenty przybył tam pierwszy. Gdy rozbójnicy z bandy Malaka
zobaczyli go, zagrodzili mu drogę, ale młody książę wyciągnął miecz i roz-
począł straszliwą walkę.
Felek nadjechał wkrótce potem i kazał zaprowadzić się do Malaka.
 JeS
li pozwolisz mi przejechać, dam ci 100 złotych monet  zapropo-
nował zbójcy.
 Chcę sto pięćdziesiąt  zażądał Malak.
 sto trzydzieS
ci  targował się Felek.
Sprawa zaczęła się przedłużać.
Janek doszedł do Boru pod wieczór. Walenty ciągle jeszcze walczył, a Fe-
lek pertraktował usilnie. Janek podniósł muszlę do ucha. Usłyszał ciepły
i pełen dobroci głos swego ojca:  Pamiętaj synu, że więcej much można
złapać w jedną kroplę miodu niż w beczkę octu!
Janek zrozumiał. Przygotował orzex
wiający i pachnący napój z malin i ja-
gód i serdecznym gestem ofiarował go Malakowi. Krwawy zbójca nigdy
w całym swym życiu nie otrzymał żadnego daru (i może dlatego był taki nie-
dobry). Spróbował napoju, otarł sobie wąsy i potem powiedział do Janka
trochę podejrzliwie:
 Dlaczego to uczyniłeS
?
 Ponieważ powiedziano mi, że pan jest najodważniejszym rycerzem
w okolicy.
 JesteS
bystrym chłopcem. PoproS
mnie o to, co tylko chcesz, a ja ci dam!
 Pozwól mnie i moim braciom, możny i szlachetny rycerzu, przejS
ć
przez las.
Nikt nigdy nie powiedział Malakowi, że jest szlachetny, dlatego prawie
rozpłynął się we łzach. I tak trzej bracia przebyli mroczny Bór. Walenty i Fe-
lek, zmęczeni wielkim wysiłkiem, rzucili się na ziemię i pogrążyli w głę-
bokim S
nie. Janek znów przyłożył muszlę do ucha.  Pamiętaj, że wczesne
ranne godziny posiadają złoto w ustach  powiedział głos ojca.
Była jeszcze noc, gdy Janek wyruszył. Drugą przeszkodę stanowiło Je-
zioro Burz, ale gdy Janek tam dotarł, było jeszcze zamarznięte. Młodzie-
niec mógł więc szybko je przebyć. Jego dwaj bracia przybyli natomiast do
brzegu, gdy słońce stało już wysoko, lód się stopił, a fale ogromnego jezio-
ra grzmiały grox
nie. Walenty i Felek byli więc zmuszeni rozpocząć bardzo
długą i usianą niebezpieczeństwami wędrówkę dokoła jeziora.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
16 I. Jezus zaprasza nas do siebie
I tak Janek dotarł jako pierwszy do trzeciej decydującej przeszkody: do
przerażającego Bagna Smutku.
Bagno Smutku było bezkresnym obszarem wstrętnego lepkiego błota.
Mógł je przebyć jedynie ktoS
odważny, uparty, posiadający ogromną siłę
woli. Janek zaczął je pokonywać. Korzenie uschłych drzew wydawały się
wciągać go na dno. Każdy krok wymagał ogromnego wysiłku.
Póx
niej dotarli tu również Walenty i Felek. Dla nich sprawy od razu x
le
się ułożyły. Koń Walentego zaczął grzęznąć, młodzieniec próbował iS
ć da-
lej pieszo, ale miecz i zbroja bardzo mu przeszkadzały. Co krok zanurzał się
w błocie po pas.
Kareta Felka przewróciła się, wypadł z niej worek ze złotem, wysypały
się wszystkie monety i jedna po drugiej zaczęły znikać w błotnistej ziemi,
która je pochłonęła. Felek na próżno próbował uratować choć jedną.
Po pewnym czasie Walenty i Felek spotkali się, usiedli na butwiejącym
pniu, płacząc żałoS
nie. Byli bardziej smutni niż Bagno Smutku.
A Janek?
I dla niego nadeszły chwile trudne. Wędrował już cały dzień, a nie widać
było końca bagna. Ale gdy podstępne wiry błotne otaczały jego nogi, przy-
kładał do ucha muszlę:  Bardzo ufam tobie, synu. JesteS
wszystkim, co po-
siadam na S
wiecie. Jestem dumny z twojej odwagi.  mówił głos ojca. Kie-
dy indziej szeptał:  Nigdzie nie można dojS
ć bez trudu i wytrwałoS
ci. Jeżeli
chcesz dobrze przeżyć swoje życie, coS
osiągnąć, zdobyć, musisz nauczyć się
pokonywać przeszkody. Odwagi mój synu, wielkie marzenia rodzą wielkie siły.
Poszukaj w twej duszy, a znajdziesz tam wiele sił i energii .
Janek ilekroć słyszał głos ojca, nabierał otuchy. I tak przeszedł Bagno
Smutku i znalazł się u wejS
cia do Żelaznej Groty, w której błyszczał Zielo-
ny Szmaragd. Wówczas pełen radoS
ci przyłożył muszlę do ust i z całych sił
zawołał:
 Dzięki ci ojcze!
Po skończeniu opowiadania zachęcamy dzieci do podzielenia się swo-
imi odczuciami.
 Jak myS
licie, dlaczego król postępuje tak dziwnie? Dlaczego wysyła
swoich synów w niebezpieczną podróż?
Tłumaczymy, że królować może tylko ten najbardziej wytrwały, ten, któ-
ry jest najbardziej podobny do ojca.
 Czy Walenty i Felek popełnili jakiS
błąd? Jaki?
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2. Jezus zaprasza, byS
my Go słuchali 17
Ich błąd polegał na tym, że wszystko chcieli uczynić  sami . MyS
leli, że
dojdą do szmaragdu, posługując się własną siłą i bogactwem.
Można zapytać dzieci, czy mogą wymienić jakieS
skarby, których nie da
się osiągnąć za pomocą siły i bogactwa, np. niebo, Komunia S
więta, rodzi-
na itp.
 Dlaczego muszla pomagała Jankowi?
Tam były wszystkie słowa ojca, które on wypowiedział od chwili naro-
dzin swoich synów. A w tych słowach była zawarta cała jego mądroS
ć i mi-
łoS
ć.
Następnie, aby uczniowie dobrze zrozumieli symbolikę opowiadania,
pytamy:
 Co oznacza poszukiwanie Zielonego Szmaragdu?
Odpowiedzi mogą być różne. Dzieci rozumieją, że chodzi o zdobycie
czegoS
niezmiernie ważnego. Mogą rozumieć, że chodzi np. o niebo (królo-
wanie z Chrystusem), lub Eucharystię (przygotowanie do przyjęcia Pierw-
szej Komunii).
 Dlaczego muszla ze słowami ojca okazuje się ważniejsza od miecza
i pieniędzy?
Jak wspomnieliS
my wyżej, są bogactwa (np. niebo, Komunia, miłoS
ć,
przyjax
ń, rodzina), których nie można sobie kupić, ani nie zdobędzie się ich
siłą. Te bogactwa są ukryte i aby do nich dojS
ć i nie zabłądzić potrzeba nam
przewodnika. Tym przewodnikiem są słowa ojca.
 W jakim przypadku muszla okazałaby się bezużyteczna?
Pomagamy dzieciom odkryć, że muszla pomogła Jankowi, ponieważ jej
słuchał, a nie tylko ją posiadał.
Nawiązujemy teraz do słów ojca, które obrazują Pismo R
więte.
 My także otrzymaliS
my słowa od naszego Ojca. Czy ktoS
może powie-
dzieć, gdzie one są zapisane? A gdzie możemy je usłyszeć?
Gdyby dzieci miały trudnoS
ci z odpowiedzią, można posłużyć się podręcz-
nikiem na stronie 13.
C. Odpowiadamy na wezwanie Boże
Przygotowujemy Pismo R
więte i opowiadamy.
 Wy także otrzymaliS
cie od Ojca słowa, które mogą was poprowadzić.
JeS
li będziecie szli za nimi znajdziecie największy skarb na ziemi  miłoS
ć.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
18 I. Jezus zaprasza nas do siebie
One pomogą wam w trudnoS
ciach, pocieszą w smutku, upomną, kiedy będzie-
cie się oddalać od właS
ciwej drogi. Te słowa zapisano w PiS
mie R
więtym.
Pokazujemy Pismo R
więte  jeS
li klasa jest nieliczna można dać dzieciom
Pismo do rąk, aby mogły mu się uważniej przyjrzeć.
Jest to Książka inna od wszystkich książek. Książka nad książkami.
Albowiem w niej są słowa Boga, który nas miłuje. A ponieważ my także
jesteS
my w drodze do Zielonego Szmaragdu  Komunii S
więtej, każdy z was
otrzyma kilka słów Ojca, aby was prowadziły, dodawały otuchy i pomaga-
ły przezwyciężyć trudnoS
ci.
Następnie rozdajemy dzieciom przygotowane wczeS
niej na kartkach cyta-
ty z Pisma R
więtego (mogą być dla wszystkich takie same lub dla każdego inne).
Dzieci czytają tekst po cichu. JeS
li jest to ten sam cytat, można poprosić
któreS
dziecko, by go przeczytało na głos. Następnie uczniowie piszą w ze-
szycie temat i wklejają pod tematem otrzymane kartki.
Przykłady cytatów, które można rozdać dzieciom:
Bądx
mężny i mocny, nie lękaj się, nie bój się ich, gdyż Pan, Bóg twój,
idzie z tobą, nie opuS
ci cię i nie porzuci (Pwt 31, 6).
Sam Pan, który pójdzie przed tobą, On będzie z tobą, nie opuS
ci cię i nie
porzuci. Nie lękaj się i nie drżyj! (Pwt 31, 8).
Nie lękaj się, bo Ja jestem z tobą; nie trwóż się, bom Ja twoim Bogiem.
Umacniam cię, jeszcze i wspomagam, podtrzymuję cię moją prawicą spra-
wiedliwą (Iz 41, 10).
Drogi jesteS
w moich oczach, nabrałeS
wartoS
ci i Ja cię miłuję (Iz 43, 4).
Oto stoję u drzwi i kołaczę: jeS
li kto posłyszy mój głos i drzwi otworzy,
wejdę do niego i będę z nim wieczerzał, a on ze mną (Ap 3, 20).
Oto Ja posyłam anioła przed tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi
i doprowadził cię do miejsca, które ci wyznaczyłem (Wj 23, 20).
Przyjdx
cie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteS
cie, a Ja
was pokrzepię (Mt 11, 28).
JeS
li Mnie kto miłuje, będzie zachowywał moją naukę, a Ojciec mój umi-
łuje go, i przyjdziemy do niego, i będziemy u niego przebywać (J 14, 23).
Kiedy dzieci wkleją cytat, opowiadamy.
 SpostrzegliS
my, że muszla nie pomogłaby Jankowi, gdyby on jej nie
słuchał. Nie wiedziałby, co zrobić i zgubiłby się zaraz na początku. Podob-
nie i my: jeS
li nie będziemy uważnie słuchali słów Pisma R
więtego, też
możemy się zgubić. Kto mi powie, jak należy słuchać Pisma R
więtego?
Wysłuchujemy odpowiedzi dzieci.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
2. Jezus zaprasza, byS
my Go słuchali 19
D. Utrwalenie  praca ucznia
W zeszycie dzieci mogą wykonać ilustracje do opowiadania lub do cyta-
tu, który otrzymały. Można także polecić, aby dzieci wykonały te rysunki na
kartkach bloku i przyniosły (po sprawdzeniu w szkole) do koS
cioła .
Następnie dzieci rysują siebie, jak otrzymują księgę Pisma R
więtego
(w podręczniku ucznia strona 12).
Prosimy, by w domu wraz z rodzicami przeczytali opowiadanie ze stro-
ny 14.
Przewidywane osiągnięcia ucznia
Wiedza  co uczeń wie?
Uczeń wie, że Pismo R
więte jest słowem Boga do ludzi.
UmiejętnoS
ci  co uczeń potrafi?
Uczeń potrafi ukazać różnicę między Pismem R
więtym a innymi książ-
kami.
Interioryzacja wartoS
ci  co uczeń ceni?
Uczy się szanować Słowo Boga. Pragnie je uważnie słuchać.
6. Współpraca z rodziną i parafią
Można przygotować celebrację, w czasie której dzieci otrzymają Nowy
Testament lub którąS
z Ewangelii. JednoczeS
nie można zachęcić rodziców
do wspólnego czytania Pisma R
więtego razem z dziećmi np. w niedzielę.
Może to być podany wczeS
niej przez nas fragment (fragment musi być prze-
myS
lany. Najlepiej, gdyby był związany z tematami katechez lub samym
przygotowaniem dzieci do sakramentów). Dzieci można zachęcić do wyko-
nywania ilustracji do danego fragmentu.
Inna możliwoS
ć: Dzieci słuchają niedzielnych czytań i wykonują do nich
ilustracje (wskazana pomoc rodziców w zapamiętaniu i wykonaniu pracy).
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
20
3. JEZUS ZAPRASZA NAS DO ROZMOWY
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoS
ci Chrystusa w KoS
ciele. Chrystus
jest obecny we wspólnej modlitwie dzieci Bożych.
Ukazujemy zdolnoS
ć porozumiewania się jako dar, który ma moc łącze-
nia ludzi. Wychowujemy do samodzielnej i wspólnotowej modlitwy.
2. TreS
ci katechezy
Modlitwa jest odpowiedzią człowieka na miłoS
ć Boga. Jest tym spotka-
niem, w którym Bóg i człowiek odnajdują się nawzajem. Jest też darem
Boga, dzięki któremu człowiek, sam S
miertelny i ograniczony, może się
łączyć z Nim: stworzenie ze Stwórcą, słaboS
ć z Mocą, czas z WiecznoS
cią.
W nas samych nie ma żadnego zmysłu, który pozwoliłby nam dotknąć
Boga. Dlatego On sam nas obdarza możliwoS
cią spotkania się z Nim. Stąd
S
w. Paweł napisze: Duch przychodzi z pomocą naszej słaboS
ci. Gdy bowiem
nie umiemy się modlić tak, jak trzeba, sam Duch przyczynia się za nami
w błaganiach, których nie można wyrazić słowami. Ten zaS
, który przenika
serca, zna zamiar Ducha, [wie], że przyczynia się za S
więtymi zgodnie z wolą
Bożą (Rz 8, 26-27). To Bóg chce, abyS
my się modlili i dzięki Niemu może-
my się modlić. Dlatego modlitwa nie jest łaską, jaką my czynimy Bogu, ale
łaską Boga względem nas. Rozumiemy to dopiero w chwili, gdy uS
wiado-
mimy sobie, jak jest niepojęte, że stworzony człowiek może się  przecha-
dzać w obecnoS
ci Wiekuistego. A w modlitwie możemy łączyć się z Nie-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
3. Jezus zaprasza nas do rozmowy 21
skończonoS
cią, możemy przekraczać swoje ograniczenie i wstępować ku
Temu, który jest ponad aniołami. Dlatego nie wolno zapominać, czym jest
modlitwa, bo grozi to spowszednieniem, wpisaniem tak wielkiego zaszczy-
tu na listę obowiązków. A chrzeS
cijanin to człowiek poddany nie prawu lecz
łasce. Wszystko, co może ofiarować Bogu, jest wyS
wiadczoną mu wczeS
niej
łaską, zaszczytem. ChrzeS
cijanin to człowiek, który ma S
wiadomoS
ć, jak
bardzo został przez Boga obdarowany, do jakiej godnoS
ci został dopuszczo-
ny. I dlatego jest człowiekiem wdzięcznym i szczęS
liwym, w którym nie ma
lęku bowiem doskonała miłoS
ć usuwa lęk (1 J 4, 18). Skoro bowiem Bóg,
nawet własnego Syna nie oszczędził, ale Go za nas wszystkich wydał, to jakże
miałby nam wraz z Nim i wszystkiego nie darować? (Rz 8, 32). Bóg otwo-
rzył swą rękę i karmi nas do syta. Dał nam modlitwę, abyS
my mogli z Nie-
go czerpać jak ze x
ródła żywej wody.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie znaczenia rozmowy w budowaniu bliskoS
ci między ludx
mi
(zwrócenie uwagi na zasady dobrej rozmowy).
US
wiadomienie, że modlitwa jest rozmową z Bogiem, że łączy nas z Bo-
giem.
Zapoznanie z warunkami modlitwy.
Powiązanie modlitewnego doS
wiadczenia dzieci z tematem.
4. Metody i S
rodki
Stosujemy pogadankę, medytację, pracę plastyczną.
Pomoce: kartki formatu A0 lub A1, kredki, farby itp.
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
 Spróbujcie mi powiedzieć, dlaczego ludzie rozmawiają ze sobą?
 Kiedy wam się x
le rozmawia?
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
22 I. Jezus zaprasza nas do siebie
Spodziewamy się, że dzieci zwrócą uwagę na problem słuchania. Tak czy
inaczej poruszamy ten temat.
 MówiliS
my na ostatniej lekcji o dobrym słuchaniu. Kto może mi po-
wiedzieć, co to znaczy dobrze słuchać?
Dzieci odpowiadają, przypominając sobie poprzednią katechezę.
 Kiedy my możemy słuchać Boga?
(Msza R
więta, wspólne czytanie Pisma R
więtego, modlitwa). Po wysłu-
chaniu odpowiedzi dzieci nawiązujemy do nich w podsumowaniu.
 Bóg nie tylko do nas mówi. Bóg także nas słucha. Gdy się modlimy,
On pochyla się nad nami i uważnie słucha. Słucha nie tylko naszych słów,
ale także naszego serca. Możemy z Nim rozmawiać o wszystkim. Możemy
powierzać Mu najskrytsze pragnienia, bo On nie zdradza tajemnic. Może-
my zwracać się do Niego zawsze, gdziekolwiek jesteS
my, bo Bóg jest przy
nas i nigdy nas nie opuszcza. Chce się z nami spotykać, bo nas kocha. Chce
z nami rozmawiać i słuchać nas.
B. Odkrywamy wezwanie Boże
 Teraz opowiem krótką historię. Waszym zadaniem jest wyobrazić ją
sobie.
Pytamy, czy wszyscy zrozumieli, na czym polega ćwiczenie. Następnie
prosimy dzieci, aby zamknęły oczy. OpowieS
ć może przebiegać w podany
niżej sposób.
Opowiadamy powoli, poważnie.
Przechodzisz ulicą swego miasta (wsi). Z oddali dobiega cię szum. GdzieS

szczeka pies. KtoS
obok ciebie rozmawia. Czujesz ciepło słońca na twarzy.
Słyszysz S
miech małego dziecka. Z oddali dobiega cię cicha muzyka. Za-
trzymujesz się, by jej posłuchać. Muzyka staje się coraz głoS
niejsza i coraz
piękniejsza. A wokół ciebie pojawia się jasne S
wiatło. Próbujesz przyjrzeć
się temu S
wiatłu. Widzisz, jak przybiera ono postać anioła. Anioł mówi, że
został posłany do ciebie, albowiem Jezus chciałby z tobą porozmawiać. Co
czujesz, gdy to słyszysz? Jezus prosi, abyS
wybrał miejsce spotkania. Jakie
to będzie miejsce? Wyobrax
sobie, że przychodzisz na miejsce spotkania.
Rozglądasz się dookoła. A gdy się tak rozglądasz, dostrzegasz, że Jezus jest
przy tobie. Co czynisz, kiedy Go widzisz? O czym rozmawiacie? Co takie-
go mówi ci Jezus? Co ty mówisz Jezusowi? W końcu nadchodzi czas roz-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
3. Jezus zaprasza nas do rozmowy 23
stania. Co Jezus powie ci na pożegnanie? Co ty Mu powiesz? Czujesz, że
Jezus chciałby się jeszcze z tobą spotkać. Kiedy chciałbyS
się znowu spo-
tkać z Jezusem? W jakim miejscu? Mówisz o tym Jezusowi. Widzisz Jego
uS
miech. W chwilę potem nie widzisz już Jezusa. Znowu idziesz ulicą. Co
się zmieniło w tobie?
Historia powinna być czytana lub opowiadana powoli, z małymi prze-
rwami, aby dzieci mogły sobie wyobrazić przebieg akcji. JeS
li istnieje taka
możliwoS
ć, można opowiadać na tle cichej muzyki.
Gdy skończymy opowiadanie, prosimy, aby dzieci otworzyły oczy. Zada-
jemy im pytania np.: jak się czuły, kiedy spotkały anioła, a jak kiedy zoba-
czyły Jezusa? Gdzie się spotkali? O czym rozmawiali? Co Jezus powiedział
im na koniec? Kiedy znów chcieliby spotkać Jezusa? Co zmieniło się w nich
po tym spotkaniu?
Następnie przypominamy, że modlitwa jest spotkaniem z Jezusem, z Bo-
giem. Jest bardzo ważna. Ukazuje nam miłoS
ć Boga do nas i pozwala nam
pokazać Bogu, że Go kochamy.
C. Odpowiadamy na wezwanie Boże
Prosimy dzieci, aby wyciągnęły kartki i spróbowały narysować teraz
swoje spotkanie z Jezusem. Rysowanie trochę trwa, więc trzeba dobrze ob-
liczyć czas. Można zastosować metodę plakatu. Do tego potrzebne są białe
kartki formatu A0 lub A1 (ich iloS
ć zależy od liczebnoS
ci klasy  przy jednej
kartce A1 może pracować ok. 6 dzieci). Na S
rodku umieszczamy napis:
 Moja rozmowa z Jezusem , albo  Moje spotkanie z Jezusem . Potem dzie-
limy dzieci na grupy i polecamy, aby usiadły dookoła kartki i spróbowały
zilustrować to, co zobaczyły i przeżyły w czasie  spotkania w wyobrax
ni .
JeS
li jest w klasie na to miejsce, ukończone prace można umieS
cić na wi-
docznym miejscu, np. przypinając je pineskami do ramy tablicy albo prze-
zroczystą taS
mą do S
ciany. Gdyby dzieci skończyły pracować doS
ć szybko,
prosimy by opowiedziały treS
ć rysunków.
JeS
li pozostało trochę czasu, czytamy przykłady różnych modlitw ze strony
20. Można zapoznać dzieci z modlitwą przed nauką. Zwracamy uwagę dzieci,
że są takie modlitwy, które odmawiamy razem i takie, które można odma-
wiać samemu.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
24 I. Jezus zaprasza nas do siebie
Jako modlitwę można zaproponować jeszcze jedną  medytację , albo
zaproponować dzieciom, by razem z nami spróbowały własnymi słowami
podziękować Bogu za Jego miłoS
ć i za wszystko, co od Niego otrzymujemy.
D. Utrwalenie  praca ucznia
W zeszycie dzieci wpisują temat. W domu polecamy wykonać ćwiczenie
z podręcznika ucznia na stronie 16 i przypominamy o wysłuchaniu tekstu
 Przeczytajmy razem! .
Przewidywane osiągnięcia ucznia
Wiedza  co uczeń wie?
Uczeń wie, że modlitwa jest spotkaniem z Bogiem. Wie też, że modlitwa
może być indywidualna i wspólnotowa; że modlitwa to nie tylko proS
ba, ale
także mówienie Bogu o wszystkich ważnych sprawach i dziękowanie Mu.
UmiejętnoS
ci  co uczeń potrafi?
Uczeń potrafi ułożyć swoją modlitwę.
Interioryzacja wartoS
ci  co uczeń ceni?
Zależy mu na rozmowie z Bogiem. Chce się modlić.
6. Współpraca z rodziną i parafią
Można zachęcić dzieci, by poprosiły rodziców o wspólną modlitwę np.
na różańcu (nie należy traktować tego polecenia jako zadania  ze względu
na różną sytuację domową dzieci).
Uwaga!
Do obecnej jednostki tematycznej dołączyliS
my w podręczniku dwie
strony (18 i 19) tekstu o różańcu, pod tytułem :  W �szkole Maryi uczy-
my się modlić i żyć z Panem Jezusem . Nazwy tajemnic są dostosowane do
mentalnoS
ci dziecka. Dla celów dydaktycznych (łatwiejszego zapamiętania)
przedstawiamy je jako  pięć RadoS
ci ,  pięć R
wiateł ,  pięć BoleS
ci i  pięć
Chwał . Sformułowania tajemnic oparte są na słowach Jana Pawła II z Li-
stu Apostolskiego  Rosarium Virginis Mariae .
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
3. Jezus zaprasza nas do rozmowy 25
Tematowi różańca trzeba poS
więcić specjalną katechezę w miesiącu
pax
dzierniku. Można nawiązać do treS
ci katechezy umieszczonej w podręcz-
niku ucznia dla klasy I  W domu i rodzinie Jezusa (s. 29-31) i skorzystać
z propozycji katechezy w paralelnym poradniku metodycznym. W obecnej
katechezie szczególną uwagę należy poS
więcić zapoznaniu uczniów z ko-
lejnymi Tajemnicami: Radosnymi, R
wiatła, Bolesnymi i Chwalebnymi.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
26
4. JEZUS ZAPRASZA NAS DO POMOCY
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoS
ci Chrystusa w swoim KoS
ciele,
z Jego obecnoS
cią w blix
nich i potrzebujących.
Uwrażliwiamy na obecnoS
ć Jezusa w ludziach potrzebujących pomocy.
Wychowujemy do wrażliwoS
ci na innych i do czynu dobroci.
2. TreS
ci katechezy
JesteS
my obrazem Boga. A to oznacza więcej, niż myS
limy. Nie tylko
jesteS
my stworzeni na obraz i podobieństwo, ale w nas samych odbija się
to, w co wierzymy. Kiedy uważniej przypatrzymy się ludziom, spostrzeże-
my ich zagubienie lub szczęS
cie, spokój lub zaniepokojenie, nadzieję lub
rozpacz, to co noszą w głębi. Ludzie bowiem odbijają swego Boga, odbija-
ją to, w co naprawdę wierzą. Czasem jest to prawdziwy Bóg, a czasem zu-
pełnie od Niego odmienny bożek.
R
więty Jan pisze, że obecnie jesteS
my dziećmi Bożymi, ale jeszcze się
nie ujawniło, czym będziemy. Wiemy, że gdy się objawi, będziemy do Niego
podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest (1 J 3, 2). Teraz jeszcze nie wi-
dzimy Boga, takim jakim jest. Widzimy Go bardziej lub mniej podobnym
do nas samych. I w zależnoS
ci od tego, jakim Go widzimy, takim Go odbi-
jamy w sobie. JesteS
my Jego obrazem. R
wiadczymy o naszym Bogu. R
wia-
dectwo bowiem to nie tylko dobry przykład i wysoki poziom moralny. R
wia-
dectwo to przede wszystkim S
wiatło Boże, które przeze mnie przeS
wieca.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4. Jezus zaprasza nas do pomocy 27
Dlatego katechezy nie mogą uczyć niewierzący, choćby byli lepszymi pe-
dagogami i mieli większą wiedzę. JeS
li w nich samych nie będzie S
wiatła,
to nie przekażą tego, co najważniejsze: radoS
ci i ufnoS
ci, która jest udzia-
łem każdego, kto nauczył się żyć w obecnoS
ci Boga.
Nie można kochać Boga, którego się nie widzi, jeS
li nie kocha się czło-
wieka, którego się widzi. Katecheza to coS
więcej niż nauka. Katecheza to
ukazywanie miłoS
ci. I uczenie miłoS
ci. Każdy z nas  odbija to, w co wie-
rzy, czemu zaufał i powierzył swoje życie. Przez chrzeS
cijanina ma przeS
wie-
cać Chrystus. Aby się tak stało trzeba wpierw ukazać Chrystusa, powiedzieć
gdzie jest, ukazać Jego wieloraką obecnoS
ć począwszy od Eucharystii, po-
przez blix
nich i na mnie samym skończywszy. Nie możemy domagać się od
dzieci, by były grzeczne, jeS
li nie ukażemy dzieciom najpierw tego, że zosta-
ły one ukochane przez Boga i stały się Jego dziećmi. JeS
li nie będziemy im
opowiadać o Wszechogarniającej miłoS
ci, której są obrazem. Nie możemy
wymagać od nich poszanowania dla innych, jeS
li wpierw nie wprowadzimy
ich w tajemnicę Boga, który ukochał każdego, nawet najmniejszego i najbar-
dziej pogardzanego człowieka, który przejmuje się losem ludzi i który pamięta
zarówno tych, co ich krzywdzą, jak i tych, co się o nich troszczą.
Ci, co są ze S
wiatła, pełnią czyny S
wiatła. Ci, co są z ciemnoS
ci, pełnią
czyny ciemnoS
ci. Mamy być ze S
wiatła, bo S
wiatło nas ukochało i wykupi-
ło od ciemnoS
ci. Jestem odbiciem Boga, odbiciem S
wiatła.
Bóg jest obecny w nas wszystkich. W głodnych, spragnionych, przyby-
szach, nagich, chorych, uwięzionych. Jest obecny w otaczających nas lu-
dziach: naszych bliskich, naszych kolegach, w nas samych. We wszystkich
jest podobieństwo. I dani zostaliS
my sobie, aby to podobieństwo ukazywać,
aby je w sobie nawzajem szanować. Każdy z nas może ukazywać prawdzi-
wego Boga. Każdy z nas bowiem może kochać. Każdy jest dobrem. Każdy
jest niezbędny. Podobieństwo jest we wszystkich nas. Możemy się nawza-
jem ubogacać. Możemy się miłować.
MiłoS
ć to słowo  klucz do zrozumienia tajemnicy naszego życia i na-
szego szczęS
cia.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie, że każdy człowiek należy do Boga. Bóg kocha wszystkich i
o wszystkich się troszczy.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
28 I. Jezus zaprasza nas do siebie
US
wiadomienie, że tym, czego najbardziej potrzebuje od nas drugi czło-
wiek, jest nasza miłoS
ć, nasz czas  a nie tylko pieniądze.
Zapoznanie z postacią Matki Teresy z Kalkuty.
4. Metody i S
rodki
Stosujemy metodę pracy z podręcznikiem, pogadanki, opowiadania.
Pomoce: kartki formatu A6 z kolorowego brystolu lub bloku technicz-
nego dla każdego z dzieci.  Buzie dla każdego z dzieci do wklejenia do
zeszytu (wzór zamieszczony przy końcu katechezy).
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Prosimy dzieci, by otworzyły swoje podręczniki na stronie 23 i przyjrza-
ły się obrazkom.
 Co robią ludzie na tych obrazkach?
Chodzi nam o słowo  pomoc .
Po uzyskaniu odpowiedzi pytamy dalej.
 Dlaczego ludzie sobie pomagają?
Odpowiedzi mogą być różne; prowadzimy do uS
wiadomienia sobie przez
dzieci, że pomaganie jest znakiem, okazaniem i przejawem miłoS
ci.
B. Odkrywamy wezwanie Boże
Korzystamy z tekstu Pisma R
więtego (Mt 25, 35-36. 40b), której znajdu-
je się na stronie 22 podręcznika ucznia. Chcemy zwrócić uwagę dzieci, że
w drugim człowieku jest Chrystus. I cokolwiek czynimy innym, czynimy Je-
zusowi.
UroczyS
cie czytamy Pismo R
więte.
 Pan z wami.
 I z duchem twoim.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4. Jezus zaprasza nas do pomocy 29
 Słowa Ewangelii według S
więtego Mateusza.
 Chwała Tobie, Panie.
Jezus powiedział:
 Byłem głodny, a daliS
cie Mi jeS
ć;
byłem spragniony, a daliS
cie Mi pić;
byłem przybyszem, a przyjęliS
cie Mnie;
byłem nagi, a przyodzialiS
cie Mnie;
byłem chory, a odwiedziliS
cie Mnie;
byłem w więzieniu, a przyszliS
cie do Mnie.
[...] Wszystko, co uczyniliS
cie jednemu z tych braci moich najmniejszych,
MnieS
cie uczynili (Mt 25, 35-36. 40b).
 Oto słowo Pańskie.
 Chwała Tobie, Chryste.
Na S
wiecie jest dużo ludzi, którzy kochają innych tak bardzo, że często
poS
więcają im swoje życie. Ludzi, którzy potrafią dostrzec w każdym czło-
wieku Jezusa, i którzy wszystko czynią tak, jakby czynili to dla Jezusa. Ta-
kich ludzi nazywamy S
więtymi. R
więtym może być misjonarz pracujący
w Afryce, może być to pani ze sklepu, nauczycielka w szkole, mama czy tata
w domu. Każdy z nas może być S
więtym. Bo każdy z nas może kochać in-
nych. Posłuchajcie teraz o jednej osobie, która właS
nie tak kochała innych.
Ale najpierw otwórzcie podręczniki na stronie 26.
Z kolei zapoznajemy dzieci z historią Matki Teresy z Kalkuty, zamiesz-
czoną w podręczniku, a potem uzupełniamy wiadomoS
ci o niej.
 A teraz posłuchajcie kilka historii związanych z Matką Teresą, histo-
rii prawdziwych. Opisała je sama Matka Teresa.
Można przeczytać wszystkie opowiadania lub wybrać tylko jedno z nich3.
Mała dziewczynka przygotowywała się do swojej pierwszej Komunii.
Powiedziała swoim rodzicom:  Nie chcę, żebyS
cie mi coS
kupowali. Przyj-
mę swoja pierwszą Komunię S
więtą w moim mundurku szkolnym. Ale daj-
cie mi pieniądze, które byS
cie wydali na suknię i prezent, a ja wyS
lę je Matce
Teresie . Wtedy ojciec powiedział:  JeS
li moje dziecko robi coS
takiego, to
ja także z czegoS
zrezygnuję . Przestał więc pić. Matka powiedziała:  JeS
li
moje dziecko robi coS
takiego, ja się też czegoS
wyrzeknę. Rzucę palenie .
3
Matka, Teresa z Kalkuty, MiłoS
ć  owoc który dojrzewa w każdym czasie, Warszawa 1991.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
30 I. Jezus zaprasza nas do siebie
Tak więc między ojcem, matką i dzieckiem narodził się dar [...] Dzielili się
z tak daleka, dzielili radoS
ć miłoS
ci. To była piękna ofiara. W domu, w ro-
dzinie, dziecko, małe dziecko sprawiło, że dzielona była radoS
ć miłoS
ci.
Chłopczyk z bogatej rodziny w Kalkucie obchodził urodziny. Jego ro-
dzice zawsze dawali mu dużo prezentów i urządzali wielkie przyjęcie. Tego
roku synek poprosił ich, aby wszystkie pieniądze, jakie mieli na niego wy-
dać, oddali Matce Teresie. Rano w dniu jego urodzin rodzice przywiex
li go
samochodem i wręczyli mi kopertę z pieniędzmi. To dziecko wiele nauczy-
ło swoich rodziców. To była miłoS
ć wcielona w życie. Powiedzcie to dzie-
ciom. Powiedzcie im także, że w Kalkucie wiele dzieci nie zaprasza teraz
na przyjęcie urodzinowe swoich przyjaciół, ale że dzieci przychodzą do
naszego domu dla dzieci i tam urządzają swoje przyjęcie, a nasze dzieci są
goS
ćmi.
Nigdy nie zapomnę, jak małe hinduskie dziecko nauczyło mnie, jak ko-
chać wielką miłoS
cią. Nie miałyS
my cukru w Kalkucie. Pewne hinduskie
dziecko  czteroletni chłopczyk  dowiedział się, że Matka Teresa nie ma
cukru. Chłopczyk ten poszedł do domu i powiedział rodzicom:  Przez trzy
dni nie będę jadł cukru. Dam mój cukier Matce Teresie . Po trzech dniach
rodzice przywiex
li chłopca do naszego domu. Trzymał w rączce buteleczkę
z cukrem [...], cukrem małego dziecka. Wymówienie mojego imienia spra-
wiało mu trudnoS
ć, ale wiedział, że kocha wielką miłoS
cią, ponieważ kocha
aż do bólu. Wyrzeczenie się cukru przez trzy dni sprawiało mu ból. Ale to
małe dziecko nauczyło mnie, że gdy chodzi o kochanie wielką miłoS
cią, nie
liczy się to, jak wiele dajemy, ale jak wiele miłoS
ci wkładamy w dawanie.
Rozmawiamy z dziećmi.
 O czym mówią nam te historie?
Odpowiedzi dzieci mogą być różne. Należy akcentować słowo  miłoS
ć .
 Powiedzcie mi, co to znaczy kochać kogoS
?
 A jak wy kochacie swoich rodziców? Swoje rodzeństwo?
 Kogo mamy jeszcze kochać?
Dążymy do tego, by dzieci zauważyły, że kochać mamy wszystkich. Al-
bowiem kiedy kochamy, stajemy się podobni do Boga.
Opowiadanie
Pewien chłopiec zapisywał swoje postanowienia, pochylony nad stołem,
podczas gdy jego matka prasowała bieliznę.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4. Jezus zaprasza nas do pomocy 31
 JeS
li zobaczę kogoS
, kto się topi , pisał chłopak,  natychmiast rzucę się
do wody na ratunek. Jeżeli będzie się palić dom, będę ratować dzieci. W cza-
sie trzęsienia ziemi, bez lęku pójdę pomiędzy walące się domy, by ratować
ludzi. Potem poS
wiecę całe moje życie biednym S
wiata .
W pewnej chwili usłyszał głos mamy:
 Synku, proszę cię, zejdx
na dół do sklepu i kup trochę chleba.
 Mamusiu, nie widzisz, że pada?  zapytał z wyrzutem4.
Zadajemy pytania.
 Czy ten chłopiec wiedział, jak należy kochać innych?
Zwracamy uwagę, że mamy i możemy kochać tych, co są przy nas. Trosz-
czyć się o rodziców, rodzeństwo, koleżanki i kolegów, o tych, co nas potrze-
bują.
Następnie rozmowę należy skierować na to, jak ja mogę pomóc innym.
Tu nie chodzi o zrobienie czegoS
wielkiego, ale o miłoS
ć, o to, jak ja mogę
pomóc rodzeństwu, koleżankom i kolegom w klasie.
Można jeszcze porozmawiać na inny temat.
 Czy dawanie pieniędzy jest pomocą?
 W jaki sposób mamy pomagać innym?
Gdyby dzieci miały trudnoS
ci z odpowiedzią, można podać przykład
dziecka, które otrzymywało tylko pieniądze, ale rodzice nie dawali mu nic
więcej: ani miłoS
ci, ani przytulenia, ani rozmowy. Dlaczego to dziecko nie
było by szczęS
liwe?
C. Odpowiadamy na wezwanie Boże
Dzieci zastanawiają się, jak mogą pomóc innym. Można zaproponować
im zabawę w  klasowy dzień miłoS
ci . Umawiamy się z dziećmi, że do na-
stępnej katechezy postarają się być jak najlepsi, być dobrzy dla innych w kla-
sie: że będą sobie pomagać, pożyczać kredki i pisaki, że będą się do siebie
dobrze odnosić, będą też starać się nie niszczyć niczego, co należy do dru-
gich.
Można też zachęcić dzieci do wykonania kartki dla rodziców i rodzeń-
stwa, na której dzieci mogą napisać  Kocham Was bardzo . Możemy wcze-
4
Bruno Ferrero, R
piew S
wierszcza polnego, Warszawa 1997.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
32 I. Jezus zaprasza nas do siebie
S
niej przygotować kartki z bloku technicznego pocięte na cztery prostoką-
ty. Dzieci ozdabiają kartki tak, aby jak najbardziej wyrażały ich miłoS
ć.
Dzieci mogą też wykonać zadanie w podręczniku na stronie 25.
D. Utrwalenie  praca ucznia
W zeszycie dzieci wpisują temat. Rozdajemy karteczki z  buziami . Po-
lecamy, aby dzieci wkleiły je pod tematem. Od tego zadania domowego,
rozpoczniemy następną katechezę.
:& :& :& :&:&:&:&
:& :& :& :&
:& :&:&:&:& :&
:& :& :& :&
:& :& :& :&:&:&:&
Gdy dzieci już to uczynią, polecamy, aby przyjrzały się karteczce, i zo-
baczyły, że buzie są uS
miechnięte lub smutne.
 Zobaczcie, my też możemy czynić rzeczy, które innych smucą lub cie-
szą, a które przede wszystkim cieszą lub smucą Pana Boga. Spróbujcie do
następnej katechezy naznaczać na tych buziach wasze dobre i złe czyny. JeS
li
ktoS
z was zrobi coS
dobrego, niech zamaluje na żółto uS
miechniętą buzię.
A jeS
li zdarzy mu się uczynić coS
złego, to pokoloruje na ciemno smutną
buzię. ZrozumieliS
cie? Nie malujcie wszystkich bux
. Zaznaczcie tylko tyle,
ile uczynicie dobrego lub złego. Nic więcej.
Przewidywane osiągnięcia ucznia
Wiedza  co uczeń wie?
Uczeń wie, że w drugim człowieku obecny jest Chrystus. Wie, że może
innym pomóc i że jego pomoc jest ważna.
UmiejętnoS
ci  co uczeń potrafi?
Uczeń potrafi współczuć drugiemu i pomagać.
Interioryzacja wartoS
ci  co uczeń ceni?
Coraz bardziej pragnie być dobry i otwarty na innych, szczególnie na
tych, którzy go otaczają.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
4. Jezus zaprasza nas do pomocy 33
6. Współpraca z rodziną i parafią
Można zaprosić dzieci do konkretnej pomocy drugim (do pomagania
w lekcjach słabszym, do odwiedzania chorych i pomagania starszym).
Można zaproponować dzieciom i rodzicom dzień miłoS
ci, jeden dzień,
w którym wszyscy w rodzinie starają się szczególnie być dla siebie dobrzy,
rozumieć się, mieć dla siebie czas itp.
Można zorganizować zbiórkę rzeczy dla konkretnych biednych rodzin
lub potrzebujących w parafii. Trzeba wczeS
niej się wywiedzieć, czego po-
trzebują. Należy zwrócić uwagę dzieci, że nasze dary nie mogą być stary-
mi, zużytymi rzeczami  bo są dla Jezusa ukrytego w drugim człowieku.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
34
5. JEZUS CZEKA NA NAS W SAKRAMENCIE
POKUTY I POJEDNANIA
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoS
ci Chrystusa w swoim KoS
ciele.
Jezus jest obecny w sakramencie pokuty i pojednania.
Wychowujemy do przebaczania i do umiejętnoS
ci proS
by o przebacze-
nie.
2. TreS
ci katechezy
Dzieci są wrażliwe na krzywdę. Z drugiej strony potrafią bardzo ranić.
Są troskliwe i jednoczeS
nie okrutne. Cieszą i smucą. Są dobre i złe. Podob-
ne do tej dziewczynki z opowiadania:
Przy jakiejS
okazji pewien kaznodzieja zwrócił się do grupy dzieci:
 Gdyby tak wszyscy dobrzy ludzie byli biali, a x
li ludzie czarni, jakiego
koloru byłybyS
cie wy?
Mała Mary Jane odpowiedziała:
 Ja, proszę księdza, byłabym w paski5.
Dzieci są właS
nie takie.  W paski . Tacy jesteS
my też my. Potrzebuje-
my przebaczenia, potrzebujemy miłoS
ci, potrzebujemy, by nam ktoS
wska-
zał drogę, powiedział, że jeszcze nie wszystko stracone, że można powró-
cić, bo Ojciec ciągle jeszcze czeka na nas.
5
Anthony de Mello SI, R
piew ptaka, Warszawa 1990.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania 35
I to jest treS
cią tej katechezy  te dwie strony prawdy, które połączone
razem mają moc wyzwolenia człowieka. Pierwsza, że potrafimy być x
li, że
postępujemy tak, jakby Boga nigdy nie było. Zło nie rodzi się gdzieS
poza
mną, ale w moim własnym sercu: Z wnętrza bowiem, z serca ludzkiego po-
chodzą złe myS
li, nierząd, kradzieże, zabójstwa, cudzołóstwa, chciwoS
ć,
przewrotnoS
ć, podstęp, wyuzdanie, zazdroS
ć, obelgi, pycha, głupota (Mk 7,
21-22). To powstaje we mnie. I ja mogę rozsiewać zło po S
wiecie. Ale jest
jeszcze druga strona prawdy: Bóg jest miłoS
cią. Jezus umarł za nas na krzy-
żu i przyniósł nam wybawienie. Przyniósł radoS
ć. Stał się drogą do Domu.
JesteS
my kochani i możemy wrócić.
Dwie strony: potrzebuję przebaczenia i mogę to przebaczenie otrzymać.
To ważna katecheza. Po raz pierwszy mówi się wprost o sakramencie
pojednania. A jest to piękny, ale trudny sakrament. Bo jest to sakrament,
w którym stajemy bezbronni. Pokazujemy, jacy jesteS
my naprawdę, że są
w nas cienie. Boimy się oceny. Boimy się odrzucenia. Chcemy, by ktoS
nas
kochał nawet mimo naszych grzechów. I taki ktoS
jest  jest nim Jezus.
On chce nam przebaczyć. Jego nie interesują nasze grzechy, ale to, że
chcemy przyjąć Jego miłoS
ć. Jest obecny. W osobie kapłana chce obdaro-
wać nas przebaczeniem.
Kapłan jest człowiekiem jak inni ludzie, jak dzieci też bywa w  paski ,
ale jest uS
więcony mocą Jezusa i kiedy udziela przebaczenia, Jezus w nim
działa.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie Jezusa jako tego, który ciągle na nowo chce nas przyjmować
z powrotem.
US
wiadomienie wartoS
ci sakramentu pokuty i pojednania.
Zwrócenie uwagi, że każdy z nas może przebaczać innym i prosić o prze-
baczenie zła, które wyrządził.
4. Metody i S
rodki
Stosujemy pogadankę na temat zadania domowego, pracę z podręczni-
kiem, opowiadanie.
Pomoce: kłębek włóczki.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
36 I. Jezus zaprasza nas do siebie
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Na początek pytamy dzieci (jeS
li tak z nimi wczeS
niej się umawialiS
my)
jak wypadł  klasowy dzień miłoS
ci . Czy się udało? Czy było łatwo? Co było
trudne?
W odpowiedziach mogą się pojawić skargi typu  bo on nie chciał itp.
Jest to dobry punkt wyjS
cia do rozmowy o przebaczeniu.
Następnie prosimy, aby uczniowie popatrzyli na swoje karteczki z buziami
(nie pokazują karteczek koleżankom czy kolegom, aby nie dochodziło do
porównywania siebie). Zadajemy pytania.
 Zobaczcie, których bux
macie więcej? Smutnych czy radosnych?
 Czy byliS
cie sprawiedliwi? Czy tak samo zapisywaliS
cie swoje dobre
i złe czyny? A może tylko dobre? Odpowiedzcie samym sobie, jak to było?
 Czy pamiętaliS
cie o zadaniu?
 Czy pisaliS
cie prawdę? Czy też może ktoS
skłamał? Jak myS
licie, dla-
czego ktoS
mógł skłamać i pomalować więcej uS
miechniętych bux
albo nie
pomalować smutnych?
Prosimy, by dzieci na wczeS
niejsze pytania odpowiedziały same sobie 
chyba że któreS
spontanicznie chce coS
powiedzieć. Można wysłuchać reak-
cji dzieci, ale nie wolno zmuszać i nie wolno oceniać wypowiedzi dzieci, ani
dawać im do zrozumienia, że któreS
jest gorsze, jeS
li zapomniało o zadaniu.
Zadanie ma na celu pokazać im ich stosunek do własnych czynów. Nie jest
więc zwykłym zadaniem domowym, za którego brak można byłoby ukarać.
Dzieci mogą odpowiedzieć, że ktoS
się bał albo zapomniał. Może nie
chciał, by inni widzieli, że zrobił coS
złego (odpowiedzi notujemy na tabli-
cy, szczególnie takie, które mogą nam się przydać, gdy będziemy mówić
o sakramencie pokuty i pojednania).
B. Odkrywamy wezwanie Boże
 Specjalnie otrzymaliS
cie takie zadanie. Chodziło o to, abyS
cie zoba-
czyli, że każdy z nas czyni i dobro, i zło. Każdy, kto nie oszukiwał, zobaczy
pewnie, że jego buzie są i wesołe, i smutne. Powiedzcie mi teraz, jakich bux

wolelibyS
cie mieć więcej: wesołych czy smutnych?
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania 37
Odpowiedx
dzieci pewnie padnie, że wesołych, ale być może znajdzie się
ktoS
przekorny, kto powie, że smutnych. Należy wówczas zapytać, czy tak
naprawdę myS
li. A jeS
li potwierdzi  to dlaczego chciałby więcej smutnych?
O to samo pytamy dzieci, które mówią, że wolą wesołe buzie.
 Każdy z nas chce być dobry. I zazwyczaj wstydzi się, kiedy uczyni coS

złego. Nie chce, aby inni o tym wiedzieli i próbuje to ukryć. A jak powinien
postąpić?
Ukazujemy, że więcej korzyS
ci jest z przyznania się do winy, niż z zata-
jenia.
Następnie prosimy, by dzieci otworzyły podręcznik na stronie 27 i czy-
tamy.
 Bywa, że rodzice są smutni z powodu twojego zachowania. Może nie-
raz siostra, brat, kolega lub koleżanka patrzą na ciebie z wyrzutem, bo czu-
ją się przez ciebie skrzywdzeni. Poczucie winy sprawia, że i ty czujesz się
bardzo x
le. Potrzebujesz, by ktoS
ci przebaczył, chcesz przeprosić i się po-
jednać.
Gdy poddajesz się słaboS
ciom, lenistwu, gdy sprawiasz przykroS
ć bliskim,
narażasz się na niebezpieczeństwa  potem żałujesz tego. Kto ci pomoże?
Pomoże ci Pan Jezus, który powiedział do nawróconej kobiety:
 Twoje grzechy są odpuszczone. [...] Twoja wiara cię ocaliła, idx
w po-
koju! (Łk 7, 48. 50b).
Zadajemy pytania.
 W jaki sposób Jezus może nam pomóc?
Powoli nakierowujemy dzieci na sakrament pokuty i pojednania. JeS
li mają
trudnoS
ci polecamy, by same przeczytały pierwsze zdanie z następnej strony.
Potem czytamy opowiadanie na stronie 29 podręcznika.
Skradziony diament6
O królu Aragonii, jednej z hiszpańskich krain, opowiada się interesują-
cą historię.
Pewnego dnia poszedł ze swymi dworzanami do jubilera. W czasie gdy
rozmawiał ze złotnikiem, dworzanie przyglądali się ozdobom. Kiedy opu-
S
cili sklep, po drodze dogonił ich sklepikarz i poinformował króla, że zgi-
nął mu bardzo cenny diament. Król nakazał swojej S
wicie zawrócić. Popro-
sił złotnika, aby przyniósł dzbanek napełniony solą. Gdy tak się stało, po-
wiedział do swych ludzi, by każdy włożył do dzbanka dłonie zaciS
nięte
w pięS
ć, a wyciągnął otwarte.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
38 I. Jezus zaprasza nas do siebie
Kiedy wszyscy to uczynili, wysypano sól na stół. I diament się znalazł.
Król miał dobre serce. Chciał dać złodziejowi szansę, by mógł naprawić
swój występek bez publicznego wstydu.
Pytania.
 Co nam mówi to opowiadanie?
 Kto jest podobny do tego króla?
 W czym Jezus jest podobny do tego króla?
 W tym opowiadaniu Jezus działał przez mądrego króla. Przez kogo
Jezus działa w koS
ciele?
Tak samo postępuje z nami Jezus. Dopóki jesteS
my na ziemi, dzięki ci-
chej spowiedzi możemy otrzymać przebaczenie.
C. Odpowiadamy na wezwanie Boże
Wyciągamy kłębek włóczki i mówimy:
 Na chrzcie zostaliS
my powiązani z Panem Jezusem (dajemy jednemu
dziecku nić, drugie ma przedstawiać Jezusa), ale przez zło, które czynimy,
zrywamy łączącą nas nić (przerywamy nić). Kiedy jednak przepraszamy
Jezusa i przychodzimy do sakramentu pojednania, Jezus wiąże naszą nić na
nowo. Znowu jesteS
my blisko Niego (związujemy nić).
Zapraszamy dzieci, aby wyszły na S
rodek i stanęły w kole.
Zobaczcie: rzucę teraz kłębek do któregoS
z was, ale zatrzymam sobie
początek nitki. Osoba, która otrzyma kłębek, rzuci go innemu dziecku, ale
też zatrzyma sobie nitkę, tak aby była naprężona. Zrobimy sobie pajęczynę.
Wiecie już jak? No to zaczynamy.
Tworzymy pajęczynę. Dobrze jest mieć na wszelki wypadek drugi kłębek,
gdyby dzieciom coS
nie wyszło i nitka się poplątała. Kiedy już wszystkie dzieci
trzymają włóczkę, wyjaS
niamy sens zabawy.
Zło, które czynimy, dotyka nie tylko nas, ale rani też naszych bliskich.
Zobaczcie. My też jesteS
my połączeni. Ale jeS
li ktoS
z nas puS
ci nitkę (pusz-
czamy nitkę), to nasza pajęczyna się zepsuje. Już nie będzie taka jak wcze-
S
niej. Trzeba ją naprawić. Muszę znowu chwycić swoją nitkę. JeS
li zrobi-
łem coS
złego, muszę to naprawić. Kto mi powie, jak można naprawić zło,
które czynimy?
6
Pierre Lefevre, Jak zmienić swe życie?, Poznań 1994.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania 39
Zwracamy uwagę na dwie sprawy: proS
bę o przebaczenie  sakrament
pokuty i pojednania  naprawienie swojego błędu, pojednanie zarówno z Je-
zusem jak i blix
nimi. Przypominamy proS
bę w modlitwie  Ojcze nasz :  [...]
i odpuS
ć nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowajcom .
Prosimy, aby dzieci wykonały ilustrację do tej proS
by.
D. Utrwalenie  praca ucznia
W zeszycie pod tematem dzieci mogą narysować dwa serca związane
sznureczkami na pętelkę. Rysunek ma im przypominać, że nawet jeS
li zrobi-
my coS
złego i odejdziemy do Jezusa, On w sakramencie pokuty i pojedna-
nia przebaczy nam i na nowo połączy przyjax
nią.
Polecamy także, by uczniowie wykonali wieczorny rachunek sumienia
według wzoru na stronie 28 podręcznika. ObjaS
niamy wczeS
niej, na czym
on polega. Można poprosić, aby dzieci napisały własną krótką modlitwę,
w której przeproszą Jezusa.
Prosimy dzieci, aby na następną lekcję przyniosły ilustracje lub zdjęcia
związane z ucztami. JeS
li posiadają zdjęcia z Mszy S
więtej, niech także przy-
niosą  mogą to być np. zdjęcia z chrztu S
więtego albo Pierwszej Komunii
starszego rodzeństwa itp. Informacje o potrzebnych materiałach możemy
dziecku dać zapisaną na karteczce do wklejenia.
Przewidywane osiągnięcia ucznia
Wiedza  co uczeń wie?
Uczeń wie, że zło rani innych, wie też, że Jezus może nas ze zła uleczyć
w sakramencie pokuty i pojednania.
UmiejętnoS
ci  co uczeń potrafi?
Uczeń potrafi poprosić innych o przebaczenie i potrafi sam przebaczyć.
Interioryzacja wartoS
ci  co uczeń ceni?
Uczeń nie chce czynić zła innym i chce otrzymać od Jezusa przebacze-
nie zła, które popełnił.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
40 I. Jezus zaprasza nas do siebie
6. Współpraca z rodziną i parafią
Można zorganizować dzień pojednania w czasie niedzielnej Mszy S
wię-
tej. Najpierw dzieci zastanawiają się nad tym, co zrobiły złego swoim bli-
skim. Potem przepraszają rodziców i rodzeństwo (można zachęcić rodziców,
by uczynili to samo). Z kolei w czasie mszalnej spowiedzi powszechnej
dzieci przepraszają Jezusa  przez złożenie na ołtarzu kartek z napisem, np.
 Przepraszam Cię, Jezu, i proszę byS
mi przebaczył .
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
41
6. JEZUS ZAPRASZA NAS NA EUCHARYSTIĘ
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoS
ci Chrystusa w swoim KoS
ciele.
Jezus jest obecny w Eucharystii.
Wychowujemy do aktywnego uczestnictwa w Eucharystii i do szacun-
ku dla kapłanów.
2. TreS
ci katechezy
Nawet mój przyjaciel, któremu ufałem i który chleb mój jadł, podniósł
na mnie piętę (Ps 41, 10). Wspólny posiłek był uważany w starożytnoS
ci jako
wyraz braterstwa. Nie wolno było wystąpić przeciw temu, z którym siedziało
się razem przy stole i jadło ten sam chleb. Kto by to uczynił, byłby wiaro-
łomcą.
Chleb i wino. Ciało i Krew. Cały człowiek, cały Chrystus, który staje się
we mnie, abym ja stał się w Nim. Eucharystia jest tym, co najważniejsze,
najpiękniejsze, a przecież i my podnosimy na nią czasem naszą piętę. Jest
ucztą, a my się do niej nie przygotowujemy. I tacy, jacy weszliS
my, wycho-
dzimy, bo nie rozumiemy, nie pojmujemy wagi Eucharystii. Czyż nikt nie
wspomniał o tym, że będąc na niej zawieramy przymierze i spożywamy po-
siłek z samym Bogiem. Jak potem mogę występować przeciw komukolwiek?
Jak mogę być niewdzięczny? A przecież mogę, bo nie rozumiem, bo nie wiem.
Nie umiemy już S
więtować. Nasze życie staje się coraz bardziej i bardziej
szare. A przecież nie umiemy też żyć bez S
więta. Bo S
więto jest tym, co nada-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
42 I. Jezus zaprasza nas do siebie
je sens powszednim dniom, tym, co wynosi nasz czas ponad ziemię i łączy
z wiecznoS
cią Boga, gdzie nic nie przemija. Dlatego trzeba uczyć S
więtować.
Trzeba uczyć także przygotowania do S
więta. JeS
li S
więto przyjdzie, a ja je-
stem nieprzygotowany, to nawet go nie zauważę. Nie przemieni mnie.
Eucharystia to uczta Jezusa. Wielka jest jej moc. Nie wolno jej przeoczyć.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie powiązań między uroczystym posiłkiem a liturgią Mszy S
wię-
tej.
Budzenie wiary, że przemienione podczas Eucharystii chleb i wino to
Ciało i Krew Jezusa  kto Je spożywa jest coraz bliżej Jezusa Chrystusa.
Przedstawienie kapłana jako człowieka, który oddał się na służbę Jezu-
sowi i ludziom.
4. Metody i S
rodki
Stosujemy pogadankę i puzzle plakatowe a także pracę z podręcznikiem.
Pomoce: brystol pocięty w puzzle, kredki lub farby, zdjęcia lub ilustra-
cje z przyjęcia i Mszy S
więtej.
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Katechezę można rozpocząć od rozmowy na temat rysunku przedstawia-
jącego uroczystoS
ć rodzinną (zobacz podręcznik ucznia strona 30). Może-
my też przynieS
ć własne zdjęcia lub wykorzystać zdjęcia przyniesione przez
dzieci.
JeS
li dzieci miały przynieS
ć dwa rodzaje zdjęć, prosimy, aby podzieliły
je na te, które przedstawiają przyjęcie, dom i na te, które ukazują liturgię
w koS
ciele. Te drugie odkładamy na razie na bok.
Prosimy, aby wszyscy przyjrzeli się zdjęciom (można je rozdać na zasa-
dzie  podaj dalej ). Następnie przeprowadzamy z dziećmi rozmowę.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
6. Jezus zaprasza nas na Eucharystię 43
 Co przedstawiają te zdjęcia?
 Jak wyglądają ludzie?
 Co robią?
 Jak są ubrani?
 Co jest jeszcze na zdjęciach?
Odpowiedzi przypuszczalnie będą wskazywać na rzeczy, na które będzie-
my chcieli zwrócić uwagę, a więc na: przyjęcie, radoS
ć, prezenty, ładne lub
eleganckie ubranie, jedzenie, rozmowę przy stole, kwiaty. Te rzeczy można
zapisywać lub rysować na tablicy. Można mieć też wczeS
niej przygotowane
ilustracje do tych elementów.
Kiedy dzieci opiszą już zdjęcia, prosimy, aby przyjrzały się teraz zdjęciom
z Mszy S
więtej (albo zdjęciu w dolnej częS
ci podręcznika na stronie 30). Dzieci
mogą opisać zdjęcia. Następnie prosimy, aby dzieci spróbowały odkryć te
elementy, które znalazły na poprzednich zdjęciach. Możemy podawać im po
jednym wczeS
niej wypisanym lub narysowanym słowie: przyjęcie, radoS
ć,
prezenty, ładne lub eleganckie ubranie, jedzenie, rozmowa przy stole, kwiaty.
 Zobaczcie czy ludzie, którzy są na Eucharystii są ładnie ubrani?
 Czy jest tam jedzenie?
Chleb i wino które staje się Ciałem i Krwią Jezusa  Komunią.
 Czy są kwiaty?
 Czy jest rozmowa?
To pytanie może sprawić trudnoS
ć, ale być może dzieci odgadną, że lu-
dzie rozmawiają z Bogiem  modlą się.
Szukamy jak najwięcej porównań.
 Czy wiecie dlaczego Msza S
więta i przyjęcie są tak do siebie podobne?
Zmierzamy do tego, by dzieci same spostrzegły, że Eucharystia jest ucztą.
 Na przyjęcia zawsze jesteS
my przez kogoS
zaproszeni. Czy możecie
mi powiedzieć, kto nas zaprasza na tę ucztę?
Dzieci powinny bez problemu odpowiedzieć, że Jezus lub Bóg.
Tak, to prawda. Zaprasza nas Jezus. Dlatego każda Msza S
więta to jakby
imieniny Pana Jezusa. Wiecie, że każde przyjęcie ma swego gospodarza. JeS
li
to Jezus zaprasza nas na Mszę S
więtą, to powiedzcie mi, gdzie On jest w cza-
sie tej uczty?
Dzieci powinny domyS
lić się, że Jezus jest ukryty pod postacią chleba
i wina, jednak być może trzeba będzie im to podpowiedzieć. Mówimy po-
tem, że Jezus obecny jest także w kapłanie, który odprawia Mszę S
więtą
i w nas samych, kiedy jesteS
my zgromadzeni razem na Mszy S
więtej.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
44 I. Jezus zaprasza nas do siebie
B. Odkrywamy wezwanie Boże
Prosimy dzieci, by odłożyły zdjęcia. Dzielimy klasę na grupy. Powinno
ich być tyle, ile przygotowaliS
my kartonów z wypisanymi słowami. Byłoby
wskazane, aby grupy siadały w pewnej odległoS
ci od siebie. Każda z nich
otrzymuje jeden karton pocięty na częS
ci z napisanymi słowami. Zadanie
polega na złożeniu częS
ci kartonu, sklejeniu go oraz zilustrowaniu otrzyma-
nego zdania. PodkreS
lamy, że jest to zadanie zespołowe, a na jego wykona-
nie przewidujemy 20 minut.
Propozycje zdań. Każda grupa otrzymuje inne zdanie. UkoS
niki pokazu-
ją, jak dzielić, ciąć zdania.
Jezus / zaprasza nas / na ucztę / miłoS
ci.
Msza S
więta, / to uczta / na którą zaprasza nas / Jezus.
Wszyscy / jesteS
my zaproszeni / przez Jezusa / na Ucztę.
Jezus / jest obecny / pod postacią, chleba i wina.
C. Odpowiadamy na wezwanie Boże
Po zakończeniu pracy grup umieszczamy kartony w widocznym miejscu
obok siebie. Dzieci oglądają wykonane przez siebie plakaty. Można je po-
prosić, aby powiedziały, dlaczego dane zdanie tak właS
nie zilustrowały.
Niech dostrzegą podobieństwa i różnice.
Podsumowujemy pracę. W modlitwie dziękujemy Jezusowi za Jego obecnoS
ć.
D. Utrwalenie  praca ucznia
W zeszycie pod tematem uczeń rysuje ilustrację do tekstu ks. Twardow-
skiego umieszczonego w podręczniku na stronie 32.
Polecamy także uzupełnić rysunek na stronie 31.
Przewidywane osiągnięcia ucznia
Wiedza  co uczeń wie?
Uczeń wie, że Msza S
więta jest ucztą, na którą zaprasza nas Jezus.
UmiejętnoS
ci  co uczeń potrafi?
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
6. Jezus zaprasza nas na Eucharystię 45
Uczeń potrafi skojarzyć rolę kapłana z Chrystusem obecnym pod posta-
ciami eucharystycznymi.
Interioryzacja wartoS
ci  co uczeń ceni?
Uczeń chce uczestniczyć w pełni w Eucharystii.
6. Współpraca z rodziną i parafią
W czasie Eucharystii należy zwrócić szczególnie uwagę na czas konse-
kracji i ofiarowania Chrystusa Ojcu.
Można zorganizować uroczystą Mszę S
więtą z zaproszeniami dla dzieci
i rodziców tak, jak zapraszamy na imieniny. WczeS
niej można poprosić
rodziców, by przygotowali skromny poczęstunek w salce, który można by
spożyć razem po Mszy S
więtej.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
46
7. JEZUS CZEKA NA NAS W NAJR
WIĘTSZYM
SAKRAMENCIE
1. Cele katechetyczne
Zapoznajemy ze sposobami obecnoS
ci Chrystusa w swoim KoS
ciele.
Jezus jest obecny w NajS
więtszym Sakramencie.
Wychowujemy do odpowiadania miłoS
cią na miłoS
ć Chrystusa, do daru
z samego siebie, do modlitwy i adoracji.
2. TreS
ci katechezy
NajS
więtszy Sakrament. Dar obecnoS
ci. Chrystus jest obecny zawsze,
gdzie dwóch lub trzech spotyka się w Jego imię, ale w NajS
więtszym Sakra-
mencie jest obecny w sposób szczególny. On tu po prostu jest. Potężny i bez-
bronny. Oddany ludziom do końca. Wieczna miłoS
ć w kruchym mieszka-
niu. Król, czekający na uwagę sługi. Bóg wypatrujący błądzącego człowie-
ka. R
wiatło nadziei w ciemnoS
ciach zwątpienia.
Znakiem Jezusa Chrystusa, często umieszczonym na Hostii i na strojach
komunijnych, jest znak IHÓ (IHS). Warto zapoznac dzieci z jego treS
cią.
Znak IHÓ jest monogramem (forma skróconą) greckiego imienia Jezus
(IHÓOUÓ). W KoS
ciele Zachodnim zapisywano go jako IHS. Tę formę za-
pisu starano się uzasadnić, powołując się na dawną wymowę imienia Jezus
 Ihesus. W póx
niejszych czasach te trzy litery zaczęto błędnie uważać za
akrostych (wyraz utworzony z pierwszych liter jakiegoS
wielowyrazowego
okreS
lenia, traktowany zazwyczaj jako jego symboliczny odpowiednik)
i próbowano mu nadać różną interpretację, czytając je jako:
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
7. Jezus czeka na nas w NajS
więtszym Sakramencie 47
In hoc signo (domyS
lnie  vinces)  w tym znaku (zwyciężysz).
Jesus hominum Salwator  Jezus ludzi Zbawiciel (Jezus Zbawiciel ludzi).
Towarzystwo Jezusowe wybrało IHS na swój znak szczególny i wyja-
S
niało jako skrót wyrażenia: Jesu humilis societas  Jezusa ubogie towarzy-
stwo (ubogie Towarzystwo Jezusa).
OczywiS
cie dzieciom mówimy tylko, że ten znak jest skrótem imienia
Jezus.
3. Zadania nauczyciela religii
Ukazanie związku poprzedniej katechezy z tematem: NajS
więtszy Sakra-
ment to chleb, który staje się Ciałem Jezusa w czasie Mszy S
więtej.
Ukazanie miłoS
ci Jezusa, który chce być blisko naszego życia, chce znać
je całe. Zależy Mu na nas, dlatego czeka na nas zawsze obecny w NajS
więt-
szym Sakramencie.
Zapoznanie ze słowami tabernakulum i monstrancja oraz pozdrowieniem
NajS
więtszego Sakramentu.
4. Metody i S
rodki
Stosujemy metodę pogadanki oraz uproszczoną metodę  słoneczka .
Pomoce: szary karton, wycięta Hostia z napisem IH? (lub IHS), paski
papieru dla każdego dziecka do wpisania odpowiedniego słowa, rysunki lub
zdjęcia przedstawiające: monstrancję, tabernakulum, hostię, IHS, adorację,
wystawienie oraz oddzielnie kartki z drukowanymi podpisami do tych ilu-
stracji (albo wspólne dla klasy albo po kilka dla mniejszych grup  w zależ-
noS
ci od liczebnoS
ci klasy).
5. Propozycja katechezy
A. Wprowadzenie do katechezy
Dokończcie teraz kolorowanie waszych bux
, które otrzymaliS
cie podczas
czwartej katechezy. Wszystkie uS
miechnięte buzie pokolorujcie na jasny,
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
48 I. Jezus zaprasza nas do siebie
a smutne na ciemny kolor. Czy ktoS
może mi powiedzieć, jaki  wzór ujawnił
się na rysunku? Jakie to znaki  litery? Gdzie je spotykamy? Czy ktoS
wie,
co te trzy litery znaczą?
Trzeba mieć przy sobie zapas niezamalowanych kartek z  buziami dla
dzieci, które były chore w dniu, kiedy rozdawaliS
my karteczki.
Rysunek z uS
miechniętych bux
wygląda następująco:
:& :& :& :&:&:&:&
:& :& :& :&
:& :&:&:&:& :&
:& :& :& :&
:& :& :& :&:&:&:&
Piszemy na tablicy IHÓ.
Ten znak to imię Jezus napisane po grecku w formie skróconej. Można
go spotkać wyszyty na komunijnym ubraniu, można go spotkać na książecz-
ce, na S
wiecy. Umieszczenie tego znaku mówi, że chcemy, aby te rzeczy były
poS
więcone przez Jezusa i aby nas do Jezusa zbliżały. Ten znak jest też na
Hostii, która staje się w czasie Mszy S
więtej Ciałem Jezusa. Pokazuje, że
tam jest Jezus.
B. Odkrywamy wezwanie Boże
Przypominamy dzieciom, że na poprzedniej katechezie mówiliS
my o obec-
noS
ci Jezusa w czasie Mszy S
więtej.
 Kto zapamiętał, gdzie jest obecny Jezus w czasie Mszy S
więtej?
Pod postacią chleba i wina, w kapłanie, w modlących się.
Pan Jezus jest obecny w koS
ciele nie tylko podczas Mszy S
więtej.
Kiedy w koS
ciele jest pusto i cicho, ludzie często przychodzą się pomo-
dlić. Gdzie jest Pan Jezus?
W NajS
więtszym Sakramencie.
Tak. Jezus jest ukryty w specjalnym miejscu. Kto wie, jak to miejsce się
nazywa?
Wprowadzamy pojęcie tabernakulum.
Słowo tabernakulum oznacza tyle co  namiot ,  dom , bo to jest nieja-
ko dom Jezusa w koS
ciele. Jezus  mieszka w tabernakulum ukryty w Naj-
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
7. Jezus czeka na nas w NajS
więtszym Sakramencie 49
S
więtszym Sakramencie pod postacią Chleba. A kiedy idziecie np. na róża-
niec, ksiądz otwiera tabernakulum i umieszcza NajS
więtszy Sakrament,
w którym ukryty jest Jezus, w monstrancji. Powtórzcie, jak nazywa się ten
przedmiot.
Można wyjaS
nić, że to słowo znaczy tyle, co  pokazywać , bo  pokazu-
je nam Pana Jezusa.
 Czy ktoS
może mi powiedzieć, jak nazywa się modlitwa przed NajS
więt-
szym Sakramentem?
Wprowadzamy pojęcie adoracji.
Następnie prosimy dzieci, by otworzyły podręczniki na stronie 34. Czy-
tamy wraz z nimi pozdrowienie NajS
więtszego Sakramentu. Prosimy, by
nauczyły się tej modlitwy na pamięć.
C. Odpowiadamy na wezwanie Boże
Wykonujemy z dziećmi monstrancję.
Rozkładamy wczeS
niej przygotowany przez siebie arkusz szarego papieru.
Na S
rodku jest naklejony lub narysowany okrąg z literami IHS. Raz jeszcze
dla upewnienia się, pytamy dzieci, co ten skrót znaczy. Wprowadzamy poję-
cie Hostii i wyjaS
niamy, co będziemy robić.
 Zrobimy teraz monstrancję dla Pana Jezusa.
Rozdajemy dzieciom karteczki. Prosimy, by na tych karteczkach napisa-
ły jedno słowo, które kojarzy im się z Hostią (z Panem Jezusem). Dzieciom
mogą się kojarzyć takie słowa jak miłoS
ć, dobroć, mogą pojawić się słowa,
które wprowadzaliS
my. Trzeba być jednak także przygotowanym na niespo-
dzianki. JeS
li pojawi się słowo, które nas zaskoczy albo wyda nam się nie
na miejscu, należy zapytać dziecko, dlaczego wybrało właS
nie takie.
Gdy dzieci zakończą pracę, przyklejamy karteczki do plakatu, tworząc
w ten sposób  promyki naszej monstrancji (karteczki powtarzające się
przyklejamy jedną za drugą). Odczytujemy je dzieciom. Podsumowujemy
pracę mówiąc, że w Hostii jest to, co najważniejsze.
JeS
li w klasie jest na to miejsce, plakat można powiesić.
JeS
li zostało nam trochę czasu możemy nauczyć dzieci pieS
ni  Zbliżam
się w pokorze . Jej tekst znajduje się w podręczniku ucznia na stronie 35.
Czytamy wraz z dziećmi tekst pieS
ni Tomasza z Akwinu. Można im opo-
wiedzieć, że jest ona bardzo stara, ułożył ją w XII wieku czyli 800 lat temu
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
50 I. Jezus zaprasza nas do siebie
pewien Dominikanin, który bardzo kochał Jezusa obecnego w Eucharystii.
Dzięki niemu mamy UroczystoS
ć Eucharystii, którą nazywamy Bożym Cia-
łem (można zapytać, czy dzieci wiedzą, jak obchodzi się to S
więto w koS
cie-
le). W to S
więto urządza się procesję ulicami miast i wiosek, ksiądz niesie
Pana Jezusa w monstrancji, dzieci sypią kwiaty, a przed Jezusem idą dzieci
ubrane na biało, które po raz pierwszy przystąpiły do Komunii. Dzieci z tej
klasy także w tym roku będą mogły pójS
ć przed Jezusem.
Zbliżam się w pokorze i niskoS
ci swej;
Wielbię Twój majestat, skryty w Hostii tej.
Tobie dziS
w ofierze serce daję swe;
O, utwierdzaj w wierze, Jezu, dzieci Twe.
Mylą się, o Boże, w Tobie wzrok i smak;
Kto się im poddaje, temu wiary brak;
Ja jedynie wierzyć Twej nauce chcę,
Że w postaci Chleba utaiłeS
się.
D. Utrwalenie  praca ucznia
Wykonujemy teraz małe ćwiczenie. Dzieci na tej katechezie poznały doS
ć
dużo słów: tabernakulum, monstrancja, Hostia, adoracja, IHS, wystawie-
nie. JeS
li przygotowaliS
my wczeS
niej ilustracje, rysunki bądx
zdjęcia do każ-
dego z tych słów, dzielimy dzieci na grupy i prosimy, by połączyły obrazki
i słowa wypisane na przygotowanych kartkach. Będziemy mieli możliwoS
ć
zorientowania się, czy dzieci właS
ciwie zrozumiały ich znaczenie.
W zeszycie dzieci pod tematem mają narysować Hostię z napisem we-
wnątrz: IHS. Do domu zadajemy do wykonania ćwiczenie w podręczniku na
stronie 34 oraz do przeczytania tekst  Czerwona lampka .
Przewidywane osiągnięcia ucznia
Wiedza  co uczeń wie?
Uczeń wie, że chleb i wino stają się podczas Mszy S
więtej Ciałem i Krwią
Jezusa, wie co znaczą słowa tabernakulum, monstrancja.
UmiejętnoS
ci  co uczeń potrafi?
Uczeń potrafi pozdrowić NajS
więtszy Sakrament.
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
7. Jezus czeka na nas w NajS
więtszym Sakramencie 51
Interioryzacja wartoS
ci  co uczeń ceni?
Uczeń chce się spotykać z Jezusem obecnym w NajS
więtszym Sakra-
mencie.
6. Współpraca z rodziną i parafią
Zapraszamy uczniów i rodziców do udziału w adoracji lub do odwiedza-
nia koS
cioła w tygodniu.
Można zorganizować specjalne wystawienie NajS
więtszego Sakramen-
tu dla dzieci i rodziców (przygotować zrozumiałe dla dzieci teksty modlitw,
zaprosić dzieci do udziału w prowadzeniu modlitwy, a rodziców do czyta-
nia dłuższych tekstów).
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
BLISCY SERCU JEZUSA. Podręcznik metodyczny do nauki religii dla klasy II szkoły podstawowej
� Wydawnictwo WAM, 2003
52
Spis treS
ci
Wprowadzenie do propozycji katechez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1. Jezus zaprasza nas na spotkanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2. Jezus zaprasza, byS
my Go słuchali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
3. Jezus zaprasza nas do rozmowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
4. Jezus zaprasza nas do pomocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
5. Jezus czeka na nas w sakramencie pokuty i pojednania . . . . . . . . . . . 34
6. Jezus zaprasza nas na Eucharystię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
7. Jezus czeka na nas w NajS
więtszym Sakramencie . . . . . . . . . . . . . . . 46