Bielsko
Historia
Najstarszym śladem osadnictwa na terenie Bielska jest grodzisko w Starym Bielsku, datowane na XII-XIII wiek. Osada na terenie dzisiejszego centrum Bielska została założona w II poł. XIII wieku. Pierwsza wzmianka o Bielsku pochodzi z 1312 roku. Trzy lata później doszło do rozdzielenia księstwa Cieszyńskiego i Oświęcimskiego, a Bielsko stało się miastem granicznym. W 1327 roku oba księstwa stały się lennem Czech. W 1457 roku ziemia oświęcimska wróciła do Polski, a rzeka Biała stała się granicą polsko-czeską. W 1526 roku Czechy wraz ze Śląskiem stały się częścią monarchii Habsburgów. Szczególną rolę w historii Bielska odegrał cech sukienników, który w 1548 roku otrzymał swój pierwszy przywilej. Kolejnymi właścicielami miasta byli: książę cieszyński Wacław III Adam (do 1572 r.), Promnitzowie (do 1582 r.), Schaffgotschowie (do 1592 r.), Sunneghowie (do 1728 r.) oraz Sułkowscy (do 1945 r.).
W czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) do Bielska przybyło wielu protestanckich sukienników. W 1742 r. Śląsk został podzielony między Austrię i Prusy, a Bielsko pozostało w granicach monarchii Habsburgów. W okresie wojen napoleońskich znacząco wzrosła produkcja sukiennicza. Pierwsze maszyny włókiennicze sprowadzono do miasta w 1806 roku, wtedy też zaczęły powstawać pierwsze fabryki. Kilkadziesiąt lat później Bielsko wraz z Białą stały się trzecim ośrodkiem przemysłu wełnianego w Austro-Węgrzech. Bielsko od początku swego istnienia było miastem wielonarodowościowym - żyli tu obok siebie Niemcy, Polacy i Żydzi. Na przełomie XIX i XX wieku ośrodkiem polskości w mieście zdominowanym przez Niemców był „Dom Polski” założony przez ks. Stojałowskiego. Podczas II wojny światowej po raz pierwszy, na kilka lat, połączono Bielsko z Białą. W 1945 roku z miasta wysiedlono ludność niemiecką. W 1951 roku Bielsko połączono z Białą, a w 1975 roku utworzono województwo bielskie. Od 1999 roku Bielsko-Biała nie jest już siedzibą województwa, tylko powiatu grodzkiego.
Bibliografia
„Bielsko-Biała. Dziedzictwo kulturowe” Stowarzyszenie Olszówka