Biała hist, Opisy miejscowości


Biała

Od początków należała do księstwa oświęcimskiego, które zostało w latach 1563-64 inkorporowane do Polski. Pojawiła się około 1560 r. jako przysiółek polskich tkaczy (13 chat). W połowie XVII w. przybyła do Białej duża liczba rzemieślników-protestantów uciekających ze Śląska przed prześladowaniami religijnymi.

W 1669 r. Król Michał Korybut Wiśniowiecki zakazał starostwu lipnickiemu podwyższania i nakładania nowych podatków na Białą. Król August II Mocny tu ustanowił
w 1710 r. komorę celną, a w 1723 przyznał Białej prawa miejskie. August III przyznał Białej tzw. wielki przywilej miejski, na podstawie którego założone zostały cechy rzemieślnicze.

Przed pierwszym rozbiorem Polski miasto stało się zamożnym i najsilniejszym ośrodkiem sukienniczym i płócienniczym w zachodniej Małopolsce. Słynęło także z tranzytu
i uboju wołów ruskich wysyłanych do krajów cesarskich oraz z przemytu soli i tytoniu na Śląski i Morawy.

Biała była bardzo ważnym miejscem podczas trwania konfederacji barskiej. W jej ratuszu odbył się w 1769 zjazd marszałków i konsyliarzy ruchu, na którym podpisano akt utworzenia Generalnej Rady Stanów Skonfederowanych, tzw. Generalności czyli naczelnej władzy konfederackiej. Niektórzy uczestnicy konfederacji barskiej osiedlili się w Bielsku
i Białej, zamieniając się później w fabrykantów.

W wyniku I rozbioru Polski miasto znalazło się w granicach Austrii. W 1778 r. uruchomiono „cesarską” szosę pocztową, a 6 lat później zniesiono granice celna na rzece Białej. W 1789 r. Biała stała się wolnym miastem cesarskim.

W latach 1820-1850 Biała wraz z dawnym księstwem oświęcimskim została wyłączona przez Austriaków z Galicji i wcielona do tzw. Związku Niemieckiego. W 1855 stała się siedzibą powiatu. Była jednym z ośrodków przemysłowo-handlowych Galicji
i najważniejszym punktem galicyjskiego handlu przewozowego. Bogacące się miasto rozbudowywało się według wzorca Bielskiego, ale pozostawało w jego cieniu.

Pod koniec XIX w. zgermanizowano Białą (urzędowy język niemiecki, szkolnictwo niemieckie i nazwy ulic). W 1869 usiłowano oderwać miasto od Galicji i wcielić je do Śląska. W obronie polskości Białej stanął polski ruch narodowy. W 1873 r. powstała Czytelnia Polska, która położyła ogromne zasługi w szerzeniu kultury polskiej oraz budzeniu świadomości narodowej Polaków.

W odrodzonej Polsce Biała weszła w skład województwa krakowskiego, zmieniając nazwę na „Białą Krakowską”. Podejmowano kilkakrotnie próby jej połączenia z Bielskiem. Natomiast w 1925 r. Przyłączono do niej gminę Lipnik, przez co postała „wielka Biała”.
W 1919 r. władza polityczna w mieście przeszła w ręce Polaków. Po 1918 r. miasto szybko się polonizowało.

W okresie okupacji niemieckiej Biała była włączona w skład miasta Bielska, Na jej terenie znajdowały się główne lokale konspiracyjne polskich organizacji podziemnych.

W 1951 r. połączono Bielsko i Biało i powstało miasto Bielsko-Biała.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
biała zabytki, Opisy miejscowości
zator1, Opisy miejscowości
bielsko, Opisy miejscowości
SUCHA BESKIDZKA2, Opisy miejscowości
Kęty, Opisy miejscowości
myślenice, Opisy miejscowości
Żywiec1, Opisy miejscowości
Wadowice, Opisy miejscowości
jordanów, Opisy miejscowości
SUCHA BESKIDZKA1 ZABYTKI, Opisy miejscowości
szczyrk, Opisy miejscowości
ANDRYCHÓW1, Opisy miejscowości
Wilamowice, Opisy miejscowości
bielsko zabytki, Opisy miejscowości
CIESZYN2, Opisy miejscowości
DOBCZYCE, Opisy miejscowości
Oświęcim, Opisy miejscowości
Wisła, Opisy miejscowości
cieszyn, Opisy miejscowości

więcej podobnych podstron