Bez nazwy

EDUKACJA REGIONALNA

własnych korzeni kulturowych. a przez co poczucie własnej tożsamości kulturowej ł narodowej".

Zatem jednym z zaiadniczych celów edukacji regionalnej jest ukształtowanie w młodych jednostkach poczucia własnej tożsamości regionalnej jako postawy zaangażowania się w funkcjonowanie własnego środowiska oraz autentycznego otwar cla się na Inne społeczności i kultury. Edukacja regionalna, będąc składową całego procesu edukacyjnego, czy szerzej wychowawczego, ma do spełnienia ię samą Istotną funkcję, co cały proces wychowania - zapewnienie ciągłości kulturowej grupy, wspólndt^śpółcczhóśćl.'społeczeństwa wreszcie. O ważkim zadaniu -edukacji regionalnej można mówić pracz analogię do refleksji nad kształtowaniem się wyższych emocji, zwanych uczuciami: nie pokochasz w pełni mkogo.jeśli najpierw nic pokochasz samego siebie. Jest zatem edukacja regionalna procesem kształtowania nte tylko poczucia własnej odrębności, lecz nade wszystko postawy otwartości i tolerancji⁶⁴. Tilk patrząc na cele 1 zadania edukacji regionalnej możemy wyraźnie dostrzec ich istotność wobec specyfiki i złożoności otaczającej nas rzeczywistości współczesnej i formułując co do niej perspektywiczne prognozy.

W dokumencie jako cel edukacji regionalnej w procesie dydaktyczno-wychowawczym określono .ukształtowanie w uczniach poczucia własnej tożsamości regionalnej jako postawy zaangażowania się w funkcjonowanie własnego środowiska ł autentycznego otwarcia się na Inne społeczności 1 kultury*".

Zgodnie z metodycznymi regułami ten ogólny cel został uszczegółowiony; zatem w procesie edukacji regionalnej sugeruje się następujące cele szczegółowe: „1. Wyposażenie ucznia w zasób podstawowej wiedzy o własnym regionie. Jest ona bowiem podstawą akceptacji rodzimego dziedzictwa kulturowego. Dotyczy to wszystkich elementów konstytuujących pojęcie regionu: geograficznego, społecznego i kulturowego; 2. Wydobycie w całym procesie edukacji wielorakich wartości tkwiących we własnym regionie. Wszystkie bowiem elementy kształtujące pojęcie regionu: kultura, społeczność, terytorium, są nośnikami wartości; 3. Przygotowanie ucznia do identyfikacji z tymi wartościami. Nic może to być jednak proces narzucania na

"Ił. Skofomil, op.clt., i. 19.

*• P. Peu-jkowskl. Rigimatni toutrzyitM kuUury..., Ciechanów 2000. s. 41.

** Por. Ł KtodolcU, Diiediktuo kultonu* w kalaitfniu opSnym. [icJ HVi taprilannn. Kontynuuje i tmiena. Łódzkie Studia Etnograficzne, t. XXXVII. ŁOdt 1996. ł 116. H. Skorowstl. op.clt.. *. 21. Ukle O edukacji mglamalmf.-, ». 17.

siłę. Przekaz wiedzy, wydobycie wartości to propozycje systemu wartości, które miody człowiek może zaakceptować, dokonując własnej Identyfikacji. Dlatego lei wartości własnego środowiska należy traktować niejako dctcrmlnlztn, ale Jako propozycję, na podstawie której człowiek kształtuje własną hierarchię wartości; 4. Kształtowanie tzw. tożsamości pluralistycznej, jej istota polega na tym, że młody człowiek, poznając siebie i własne zakorzenienie w bliskiej sobie społeczności, kulturze ł ce-rytorium, uczy się trafniej odczytywać ł Interpretować zachowanie innych, uczy się równie! szanować Ich odmienność"". Obszerne przytoczenie celów szczegółowych za'oficjahvrm-dokumentem, ale I zgodnie zfCTTprezćńtaljąprMŻ jednego zczłon" ków zespołu - Henryka Skorowsktego^,7ma swoje istotne uzasadnienie. Na pozór bardzo podobnie prezentuje te cele łnny członek tego samego zespołu - Zygmunt Kłodnicki. Opisuje on bowiem, źc główny cel edukacji reglonaluej winien być realizowany poprzez: .1. Wyposażenie ucznia w zasób wiedzy o własnym regionie (okolicy) w powiązaniu z szerszą rzeczywistością narodową, państwową, a nawet międzynarodową (...] Istotnym elementem wiedzy, w którą powinien być wyposażony uczeń. Jest tradycja; 2. Wydobycie w procesie edukacji wielorakich wartości tkwiących we własnym regionie w kontekście wartości narodowych, państwowych 1 ogólnoludzkich (...] Chodzi tu o wydobycie wartości tak zwanego etosu (stylu życia) wspólnoty. Podobnie wydobywać należy całą sferę wartości, których nośnikiem jest kultura regionalna; 3. Wprowadzanie ucznia w świat wartości środowiska; 4. Kształtowanie tzw. świadomości pluralistycznej [...] Kształtowanie poczucia własnej tożsamości niejako postawę separacji, ale fundamentu tworzenia postaw otwartych. liberalnych, tolerancyjnych, nastawionych na pluralizm różnych ludzkich kultur l Ich zrozumienie"". Do dostrzeżenia także istotnej różnicy warto dopowiedzieć deklarację terminologiczną Z. Kłodnickicgo ujmującego dziedzictwo kulturowe Jako kulturę tradycyjną, tę, która w większym stopniu zachowała się na wsi aniżeli w środowisku miejskim. Wyraźnie to zresztą podkreśla także 1 w Innym miejscu. proponując uznać za zasadne, ł£ dziedzictwo kulturowe odnosi się do tzw. kultury tradycyjnej, .a więc głównie ludowej cechą bowiem charakterystyczną

“ 0 tduiacH rrporutJruj. .. $. 17; także Ei utaja ngimoina. DiUdiiituo kuJtwttt* w tnfimouaruf sAjfc, re<L S. Bednarek. Wrocław 1990.

** Por. ro.in H. Skorowtki, op.clt. ». 21.

“ Por. Z. Kłodnlckl. DutćzKtuo Kuiturou*... ł. 116.