Image035 2

Katechetyka materialna i porównawcza - Ks. prof. US dr hab. A. Offmański _ Rok Akademicki 2005/2006, Semestr II_

licznych, eksponując ideę wspólnoty (koinonia), służby {diakonia) i świadectwa {martyria), które stanowią syntezę Ewangelii. One z "kolei, w połączeniu z liturgią, są widzialnym znakiem uobecniania się Królestwa Bożego na ziemi, co jest szczególną misją Kościoła.

Podejmując obecnie dzieło wychowania moralnego dzieci i młodzieży, nie sposób pominąć bardzo bogate w swej treści nauczania Jana Pawła II. Ojciec Święty, jakkolwiek nie poświęcił bezpośrednio temu zagadnieniu odrębnego dokumentu, jednak przy wielu okazjach, omawiając kwestie pedagogiczne, do tego nawiązuje. Dokonując syntezy tego nauczania można powiedzieć, że wychowanie moralne jest integralnie złączone z innymi płaszczyznami wychowania. Winno być ukieninkowane na pełny rozwój osoby w płaszczyźnie naturalnej i nadprzyrodzonej, indywidualnej i społecznej, gdyż katolicka edukacja jest naprawdę, zainteresowana całą osobą, jego czyjej wiecznym przeznaczeniem i wspólnym dobrem społeczeństwą które Kościół stara się popierać.

Podmiotowe traktowanie wychowanka nie eliminuje jednali z wychowania wychowawcy. Jego obecność staje się nawet niezbędna. W ujęciu Jana Pawła II rola wychowawcy polega na udostępnianiu, przybliżaniu podmiotowi, który posiada swą autonomię, szeregu wartości stanowiących trwały dorobek społeczności. Towarzysząc młodemu człowiekowi, ma pomagać w osiąganiu jasności osądu i we wzmacnianiu woli, aby umiał dokonywać wyborów opartych na prawdzie i wolności, na dobru i na ofiarności (...). Współczesny wychowawca musi ponadto umieć uważnie odczytywać znaki czasu, czyli dostrzegać pojawiające się wartości, które pociągają młodzież. W ten sposób ukaże to, co ma również istotne znaczenie dla samych wychowawców' - respekt wobec duszy i ciała wychowanka.

3. Moralny wymiar katechezy

Katecheza jako nauka o obowiązkach moralnych chrześcijanina

Od Soboru Tiydenckiego, przez epokę Oświecenia i wiek. XIX, w katechezie coraz większego znaczemtKnabierała wiedza teologiczna. Katecheza stawiała się. bardziej lekcją~rgligjty^_na^_któ'rej przekazuje się wiedzę, dogmatyczną i moralną. U podstaw znajdowało się, założenie, że poprzez przekaz treści teologicznych zostanie rozwinięty intelekt człowieka, a w konsekwencji zostanie ukształtowane jego chrześcijańskie spojrzenie na świat. Nie chodziło tu jednak o zwykle kształtowanie mentalności, ale raczej o kształcenie serca, które warunkuje właściwe odniesienia do Boga i bliźniego i inicjuje czyny chrześcijańskie. Równocześnie zwrócono uwagę na konieczność kształcenia woli, która zapewnia konkretyzację i kontynuacją zainicjowanych w sercu czynów chrześcijańskich.

W katechezie ukierunkowanej głównie na pizekaz informacji, najczęściej stosowano metodę pamięciowego opanowywania wiadomości religijnych, przyzwyczajania i moralizowania. Zwłaszcza w XIX wieku panowało przekonanie, że zasób wiedzy religijnej wpływa na moralność człowieka, jego postępowanie i działanie. Ważną sprawą było też przyzwyczajanie do dobrego postępowania. Uważano, że powtarzanie dobiych działań sprzyja zdobywaniu wprawy, czyli osiągnięciu ideału moralnego. Wielkie usługi oddawała też metoda moralizowania, która miała ustizec katechizowanego pized złem i przyzwyczajać do dobra.

Katecheza jako religijno - moralne wychowanie

Pizy końcu XIX wieku i na początku XX zauważa się zmianę uwarunkowań społeczno-politycznych i ekonomiczno-kulturalnych. Rodzą się nowe problemy i rozwiązania, w które włącza się także katecheza. Pragnie przyczynić się do odnowy życia ludzkiego, wartości, które znacząco zostały zniszczone przede wszystkim poprzez toczone wojny. Katecheza otrzymuje jednak wymiar dydaktyczno-pedagogiczny. Zmiana w podejściu do katechezy jest uwarunkowana w znacznym stopniu powstaniem nowych dyscyplin naukowych, przede wszystkim zaś psychologii, pedagogiki, socjologii i dydaktyki, które