16. Postępowanie w chorobach towarzyszących 331
11 AIDS.............................406
11.1 Definicja ..........................406
11.2 Częstość występowania oraz zachowania
stwarzające ryzyko...................406
11.3 Drogi przenoszenia zakażenia...........406
11.4 Patogeneza.........................406
11.5 Objawy............................407
11.6 Rozpoznanie........................407
11.7 Leczenie...........................407
11.8 Postępowanie anestezjologiczne.........407
Piśmiennictwo...........................408
Często, niezależnie od rodzaju planowanego zabiegu operacyjnego, choroby towarzyszące wymagają szczególnego postępowania w okresie przed operacją i w czasie jej trwania, kiedy konieczna jest ścisła współpraca anestezjologa z chirurgiem
1 konsultantami z dziedziny interny i pediatrii. Dotyczy to przede wszystkim:
- chorób układu krążenia,
- chorób układu oddechowego,
- schorzeń wątroby,
- chorób nerek,
- zaburzeń gospodarki wodnej, elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej (zob. rozdz. 13),
- zaburzeń hormonalnych,
- chorób układu nerwowego,
- zaburzeń krzepnięcia krwi (zob. rozdz. 14 i 28).
2.1 Ocena przedoperacyjna
Choroby układu krążenia, zależnie od stopnia ciężkości, zwiększają znacznie ryzyko związane ze znieczuleniem i operacją.
Najważniejsze, groźne dla żyda powikłania ze strony układu krążenia w okresie okołooperacyj-nym to:
- zawał mięs'nia sercowego,
- niewydolność serca lub obrzęk płuc wywołany przyczyną związaną z sercem,
- wstrząs kardiogenny,
- zaburzenia rytmu serca, przede wszystkim częstoskurcze komorowe,
- zatorowość płucna,
- nagła śmierć sercowa.
Pozostałe, również istotne powikłania ze strony układu krążenia to:
- nadciśnienie tętnicze,
- hipotonia,
- zaburzenia rytmu serca.
Dlatego też, ze względu na te różnorodne zagrożenia, u pacjenta z chorobami układu krążenia konieczna jest szczególnie staranna ocena przedoperacyjna przeprowadzona przez anestezjologa i internistę lub kardiologa. Jest ona podstawą do postępowania zmniejszającego ryzyko czynności przedoperacyjnych, wyboru sposobu znieczulenia, stosowanych w okresie okołooperacyjnym metod nadzoru oraz zaplanowania, być może koniecznego, intensywnego leczenia po operacji.
Szczególna ocena przedoperacyjna opiera się na:
- zebraniu danych dotyczących przeszłości chorobowej,
- wyniku badania przedmiotowego,
- wynikach badań dodatkowych,
- wynikach specjalistycznych badań diagnostycznych.
2.1.1 Historia choroby
Od pacjenta należy uzyskać informacje dotyczące występowania objawów subiektywnych i obiektywnych chorób układu krążenia oraz stopnia wydolności fizycznej. Trzeba ustalić czy występują:
- dławica piersiowa,
- duszność (także napadowa duszność nocna), duszność w pozycji leżącej (ortopnoe),
- napady kaszlu, krwioplucie,
- sinica,
- obrzęki, nocne oddawanie moczu (nycturia),
- kołatania serca, przyspieszone bicie serca,
- utraty przytomności, zaburzenia świadomości,
- uczucie zmęczenia, gorsza tolerancja wysiłku,
- niewydolność serca lub przebyty zawał mięśnia sercowego.
Następnie należy ustalić, jakie pacjent aktualnie przyjmuje leki. Szczególnie ważne dla anestezji są:
- preparaty naparstnicy,
- leki (3-adrenolityczne,
- antagoniści kanału wapniowego,
- azotany,
- leki obniżające ciśnienie tętnicze,