p2190427

270

INTEOBACIA OSOBY W CZYNNI

OSOBA I CZYN

znawczy. I któremu ciało staje się przedmiotową treleią. a treli n dociera do świadomości i w niej się odzwierciedla.

Czucie *tmr|o dala a świadomość

Pragniemy ujął możliwie dogłębnie stosunek czucia do iwiadomolci, gdyż dla osobowego dynamizmu ma on podstawowe znaczenie. Chodzi tutaj os pierwszym miejscu o czucie własnego ciała. Własne ciało, jego różne stany i ruchy stają się liódłem czuć. które w zasadniczej mierze omótłiwfoji człowiekowi przeżycie własnego ciała. W przeżyciu tym czucie włącza »i_f | Iwiadomoić i tworzy z nią jakby jedną podstawę przeżycia, chociaż czucie zmysłowe różni się od umysłowej Iwiadomolci.

Zwrócono już kilkakrotnie uwagę na to. że zakres Iwiadomolci ciała bywa jakby na bieżąco wyznaczany polem czuć. I tak cały wewnętrzny dynamizm ciała | organizmu, związany z jego żywotnością wegetatywną, znajduje się jakby poza zasięgiem Iwiadomolci o tyle. o ile nic z niego nic przeniknie w pole czuć. Podkrcilamy w tym miejscu partykułę .Jakby”, gdyż człowiek mając Iwiadomoić swego ciała, ma również jakąl ogólną Iwiadomoić jego wewnętrznolci oraz dynamizmu wewnętrznego. Świadomość ta konkretyzaje się poprzez odnośne czucia, np. czucia bólu cielesnego, które sprawiają, u w«wnętrzność własnego ciała wchodzi równoczelnfe w zasięg Iwiadomolci. Taka konkretyzacja Iwiadomolci za pomocą czucia stanowi też pełną podstawę przeżycia własnego ciała.

Samopoczucie

Habit nalot przeżywanie własnego ciała jest wypadkową wielu czuć związanych z ciałem oraz jego reaktywno-mchowy mi dynamizmami. Czucia te ujawniają każdemu z nas nie jakąl odrębną „podmiotowość ciała**, ale właśnie somatyczną strukturę całego podmiotu „człowiek” - całego ,js Ujawniają mianowicie, w jakiej mierze jest on ciałem i w jakiej mierze ciało - zdam bierze czynny udział w jego bytowaniu i działaniu. Można powie-dziać, że czucie cielesne I bezpośredni refleks ciała, jakby stale tworzony i kształtowany na podłożu jego reaktywności i ruchliwości — ma w tyra zskre*

■ I tir Minuj «M NN^friii * okute ląrrarslaij podndbwwofel osobowej zew—W m r» .MW- 8 H iSwkta (JM Kirtniai, 4t cyt. iwt. a IM. im<ł 2,1¹¹ Jm msHMm nwraiMilt ais Bfigi 4w NUW - s. 617-M5).

m

3 podstawowe znaczenie dla przeżycia własnego ji’ cielesnego Owa hm Idealne przeżycie stanowi, jak powiedziano powyżej, wypadkową widu czuć. która wyraża sic jako pewne „samo-poczacie*'. Jakieś usUfOMll osk towarzyszy człowiekowi, stale tworzy jakby psychiczną mnowę i refleks jego bytowania i działania. Bezpośrednim i właściwym i dacia jest całe J«" somatyczne, nie wyodrębnione 11 osobowego, ■ tajtsiotnMi z nim spójne.

Należy podkreślić fakt. iż samopoczucie przejawia wyraźny ryt kwak* fikatywny. a więc rys wartości: wiadomo przecież, że bywa ono dobie H

tlij a w dranicach Heco		zasadn	•czego rozróżnienia przybiera jerze zr sśb*
norodne odcienie. By	wa i	*icc mi	niej lob bardziej dobra oraz nmicj hb bar*
tacj złe. Temu właśnie daje czl			owiek wyraz w powicdrwiiach typa .czaję
iśę dobrze”, wczuję ai	f tk	i” oraz	w bardzo wicia podobnych, gdy stwierdza
mftj że czuje aię zmę	czon	y. wyczerpany, chory - lob z drugiej strony* gdy
stwierdza, że czuje i	się i	mocny*	zdrowy bp. Czaja się człowiek również
corawny lub niespraw	ny, i	co * poprzez refleks psychiczny s zmśmii nSI
czcoie sprawności dla	reak	żywno*	■ » * m — m-1--- ruchowego dynamizmu ciała Przekooajemy
oę również co krok.	w j	jakiej r	nierze dynamizm ten oraz jego sprawność
warunkują tzw. wyli	on 1	Funkcje	psychiczne, gdy np. zmęczone liryczna
odbija się niekorzyści:	ue n	a prom	mach naszego myślenia, a z drugiej urany
.wypoczęta głowa** pi	rtytf	tarza jz	tsności myśli itp. W ten sposób też 1
dumamy tobie, jak b	zrdz	o spójn	c jest nasze .Ja” somatyczne z całym Hjm
osobowym, jak ścisłą	stan<	owi z nim jedność.

Nadrzędność świadomości wobec czuć warunkiem osobowego dynamłznra

Czucie własnego ciała jest nieodzownym czynnikiem dla przeżycia imo-gralaej podmiotowości człowieka. W przeżyciu tym ciało i świadomość są jakby powiązane z sobą poprzez czacie, które stanowi najelcmcamraicjszy przejaw ludzkiej psychiki, a zarazem najbliższy psychiczny refleks łodekacj lomatyki. Ów czuciowy refleks psychiczny różni się zasadniczo od reflek-tywnej funkcji świadomości, która - jak w swoim miejscu uwydatniono * ma di osobowego przeżycia konkretnego ludzkiego .Ja” znaczenie podstawowo. Wzajemne przenikanie się w tym przeżyciu cncin i świadomości owy dania tę zależność, jaka w dziedzinie ludzkiego poznania istnieje w ogóle pomiędzy zmysłami § umysłem. Jest to zależność dwustronna, gdyż czuci8 włamaga ciała pozwala nawiązać z nim kontakt przedmiotowy, a równocześnie ąmab podmiotowość psychiczną zintegrowaną 9 tymże ciałem - podmiotom mam-