p2190437

222. OSOBA I CZYN

uliTicji świadomości zaś pneszkada w nim. wręcz czaiem je uniemożliwia. Nooniui emocja urna g wzruszenie. podniecenie, uczucie czy namiętność - wskarojąc twoją emotywną treścią poza siebie, i to wialnie na pcwaą watoK, stwarza zarazem okazję do przeżycia wartości, do jej doświadczalnego poznania**.

Baatyew źródło spontanicznego przeżycia wartości

W każdym razie uczucie, budząc się w podmiocie, rozprzestrzeniając lif * aiai i zakorzeniając, wyzwala spontanicznie pewne odniesienie do wartości. Sama spontaniczność tego odniesienia wydaje się na iaój sposób wartościowa: jest to mianowicie swoista wartość psychiczna. czyli wartość ^Ua psychiki**, psychika bowiem na podstawie właściwego sobie dynamizmu emotywnego wykazuje naturalną skłonność do spontaniczności. Psychice ludzkiej odpowiada spontaniczność, a. takie spontaniczne przeżycie wartości - nic tyle może ze względu na swoją łatwość. ze względu na to. że wartość jest wówczas jak gdyby ./lina" | „gotowa* bez trudu, ale ze względu na to specyficzne spełnienie emocjonalne, jakie zawiera się w takim przeżycia. Spełniam rmorjonałor jest zarazem szczególnym spełnieniem samej podmiotowoki łódzkiego „ja", stwarza poczucie całkowitego bycia w sobie, a zaraza największej bliskości z przedmiotem - właśnie z ową wartością, z jaką spontanicznie nawiązujemy wówczas kontakt.

Napięcie między emotywnośdą a samostanowieniem wyrazem palrzrby Integracji

Napięcie pomiędzy cmotywnoicią a sprawczością - napięcie, o klótya UUimie była j*ź mowa - jeżeli jest napięciem dwóch sił czy leź dwćefc władz w cikmieku. to na podstawie dwoistego odniesienia do wartość SprawczoŚĆ. | wraz z nią osobowe samostanowienie kształtują się w rozstrzygnięciu [ wyborze | Ce zaś zakładają stosunek do prawdy, dynamiczne odmetien* do » H samej woli. W ten sposób jednakże w spontaniczne przeżycie wartości oraz związaną z tym przeżyciem dążność do emocjomł-

I NfW B •yn*my Mw B 9 imoMN Sctwlera (por. umie. nrt ,rinM*i—i jśf mwr - • SMSl TMI g£ NWa. U iruN odtóuM anafcfymtoc kodij    w'

MW I nM I m B    wwrS | W wtefcnwfo Nb (MMa*

oego spełnienia własnej podmiotowości wchodzi czynnik tumy, dentny. Czynnik ten kieruje osobę do spełnienia siebie w czynie me I drodze samej emocjonalnej spontaniczności. ale na drodze tramceodcmncfi stosunku do prawdy oraz związanej z tym powinności i W ujęciach tradycyjnych określano 6w dynamiczny czynnik tycia osobowego jako .rozum". Określenie to znajduje twój wyraz | często i potocznie wypowiadanych zdaniach, w których przeciwstawia się g właśnie rozumowi, przy czym jozanT oznacza w tym wypadku nie tamą tylko zdoł* nofć umysłowego poznania.

Oznacza on nadrzędną w stosunku do uczuć, do cmotywnej spontaniczności człowieka, moc i zdolność kierowania się samą prawdą o dobro w rozstrzygania i wyborze. Zdolność u stanowi o autentycznej mocy ducha, która wyznacza jakby pion ludzkiego działania. Sama jednak właściwość lej mocy, jeśli domaga się pewnego dystansu względem wartości iponunifTmc prz* Sytych (jest to jak gdyby -dystans prawdy"), to bynsjmmrj nie wyraka ńę w przekreśleniu samych wartości spontanicznie przezywanych, w jakimi ich odrzuceniu w imię -czystej transcendencji", czego zdawali się domagać moicy czy tet Kant. Autentyczne przyporządkowanie do prawdy j*o zasada rozstrzygnięć i wyborów wolnej ludzkiej woli domaga mb nczq w rłrirdnaig emocji szczególnego wiązania traasceadeacji z integracją. Wszak jut dawniej stwierdziliśmy, te są to dwa aspekty komplementarne, poprzez które tłumaczy się złożoność ludzkiego działania. Szczególnie zaś w dziedzinie ludzkiej emotywnośd wydaje się rzeczą ogromnie ważną, aby było to tłumaczenie złożoność i. nic zaś upraszczająca redukcja.

9. Czyn a emocja. Integracyjna funkcja sprawności

Atrakcja I repukja jako formy apontaalczoego odniesienia de wirtsód

Tutaj właśnie zasługuje na uwagę integracyjaa faakcja sprawności Klasyczną naukę o sprawnościach zawdzięczamy filozofom - ArpMekan Tomaszowi z Akwinu. Zakłada ona całą ich antropologię i psyckotogM. koncepcję duszy ludzkiej oraz jej władz. W studium niniejszym uduulaMmy się do pojęcia sprawności. Badając w poprzednia nadziale integrację osoby 1 czynie na gruncie dynamizmu somatycznego, stwierdziliśmy, jak udak