560 Zarządzanie ryzykiem finansowym
finansowych pojawią się problemy prowadzące do „systemowych” trudności z rozliczeniem. Prawdopodobieństwo każdego z takich zdarzeń jest bardzo nikle, ryzyko jednak jest realne i trzeba się z nim liczyć.
Problem ten wykracza poza zwykłą kwestię ryzyka kredytowego. W transakcjach takich jak kursowe kontrakty' forward każda ze stron może wymagać podjęcia specjalnych kroków mających ochronić kwotę główną na wypadek słabości finansowej kontrahenta. Jeśli do bankructwa dojdzie przed rozliczeniem i nie można dokonać wymiany płatności, ryzykowaną kwotą jest koszt zastąpienia transakcji zabezpieczającej po bieżących cenach rynkowych, lecz nie jest nią wartość kontraktu. Jednak z chwilą nadejścia terminu rozliczenia każda ze stron jest narażona na ryzyko utraty całej transferowanej wartości (chyba że ma gwarancję, iż kontrahent ze swej strony dokonał już transferu). Jeśli w tym momencie dojdzie do bankructwa kontrahenta, można utracić całą kwotę objętą transakcją. Kontrolowanie tej ekspozycji wymaga zarówno zarządzania ryzykiem kredytowym kontrahenta, jak i uwalniania funduszy tylko po potwierdzeniu, że druga strona wywiązała się ze swych zobowiązań.
Jeśli struktura kontraktu na instrumenty pochodne przewiduje wymianę wartości czy papierów za pomocą pośrednika, strony umowy powinny monitorować jego kondycję finansową. Firmy maklerskie, banki, izby rozrachunkowe i giełdy-wszystkie te podmioty pełnią funkcję „pośredników wymiany”. Ostatnimi laty większość giełd i oficjalnych izb rozrachunkowych uściśliła zasady i praktykę postępowania w taki sposób, by zminimalizować ryzyko pojawienia się sytuacji, w których nie byłyby one w stanie rozliczyć wszystkich powierzonych im transakcji. Amerykańskie giełdowe izby rozrachunkowe stosują w tym celu kombinację wymagań kapitałowych stawianych ich członkom, deponowania papierów wartościowych, dziennych ograniczeń na ekspozycję w kontraktach z jednym partnerem, wezwań do uzupełnienia depozytów, linii kredytowych oraz innych rozwiązań służących do ograniczenia i rozkładania ryzyka -wszystko po to, by zagwarantować sobie zdolność terminowego rozliczania wszystkich transakcji.
Kiedy natychmiastowe, nieodwolywalne rozliczenie każdego kontraktu nie jest możliwe, izby rozrachunkowe często rozliczają transakcje z danego dnia roboczego na koniec tego dnia. W celu ograniczenia ryzyka rozliczenia trans-