maistre o papiezu012001

120

albo zgromadzenie narodowe i t. p. bo Papieże nie wiele wymagają od monarchów— a sanie tylko ważne sprawy ściągałyby na siebie ich uwagę 1).

*

Rozdział V.

*

CHARAKTER ODRĘBNY WŁADZY WYKONYWANEJ

PRZEZ PAPIEŻÓW.

* * •

Papieże walczyli niekiedy z władcami, a nigdy z władzą. Ten sam akt, który rozwięzywał poddanych od przysięgi na wierność, ogłaszał nietykalność władzy. Papieże ostrzegali narody, że żadna potęga ludzka nie może dosięgnąć panującego, którego powaga tylko od powagi Boskiej bierze początek i od niej jest zawisłą; tak, że klątwy kościoła zamiast uwłaczać kiedykolwiek prawdzie zasad katolickich pod względem nietykalności panujących, służyły przeciwnie ku temu, ażeby im w oczach ludów nowe nadać potwierdzenie.

Jeżeliby kto uw^Taźał tę różnicę pomiędzy władcą a władzą za subtelność, chętnie poświęcę mu te nazwy, na których mi wcale nie zależy. Pow^riem po prostu, że napomnienia stolicy apostolskićj uderzają w małą liczbę panujących znienawidzonych, i niekiedy przynoszących zgorszenie, w skutek spełnianych zbrodni, a wtenczas ta klątwa mogła ich czasem powstrzymać, albo przestraszyć, nie naruszając w umyśle narodu wysokiego i szczytnego wyobrażenia, jakie o swoich władcach mieć byli powinni. Papieźów u-ważano powszechnie za wysłanników Boga, z którego płynie wszelka władza, a najznakomitsi monarchowie szukali w namaszczeniu swego potwierdzenia i źe tak powiem, uzupełnienia praw swoich. Pierwszy z tych władców, (a takim wedle starożytnych wyobrażeń był cesarz niemiecki) powinien był być namaszczony rękami samego Papieża. Wierzono, iż on od niego przyjmuje wysoką godność swoją, i dopiero przez pomazanie prawdziwie cesarzem

1) Gdyby stany państwa Francuzkiego podały były Ludwikowi XIV prośbę podobną do tej* jaką gminy angielskie wzniosły w końcu XIV wieku przed tron Edwarda III, (Horn. Ed. III 1377 Po/d. XVI in 4o str. 332) jestem przekonany że duma jego bardziejby się tćm była oburzyła , aniżeli bullą pod pierścieniem rybaka w tym samym wystosowaną celu.