page0160

152 Summa teologiczna

mają czystego serca, którem jedynie można oglądać Boga. Zatem nie mogą też poznać innych rzeczy.

Zarzut trzeci. Oprócz tego poznanie rzeczy właściwe aniołom jest dwojakie według Augustyna (De Gen. ad Litt. 1. IV), mianowicie ranne i wieczorne. Lecz pozr anie ranne nie jest wła-ściwem dla szatanów, gdyż nie widzą rzeczy w Słowie; nie jest też właściwem poznanie wieczorne, gdyż poznanie wieczorne odnosi rzeczy poznane dc chwały Stwórcy (stąd, jak się mówi w ks. Rodzaju I, po wie:zorze nastaje poranek. Zatem szatani nie mogą mieć poznania o rzeczach.

Zarzut czwarty. Oprócz tego, aniołowie w chwili swego stworzetra poznali tajemnicę królestwa Boga, jak mówi Augustyn w V Super Gen. ai Litt. Lecz szatani są pozbawieni tego poznania, gdyż gdyby byli poznali, nigdyby byli Pana chwały nie ukrzyżował’, jak powiedziano w l Ko". II, 8. Zatem tak samo pozbawieni są wszelkiego innego poznania pra-wdy.

Zarzut piąty. Oprócz tego, jakąkolwiek ktoś zna prawdę, zna ją albo z natury * jak my znamy pierwsze zasady, albo otrzymując ją od drugiego, jak naprzykład te rzeczy, które poznajemy ucząc się, albo przez dośw'adczenie długiego czasu, ja^lk naprzykład te rzeczy, które poznajemy przez odkrycia. Lecz szatani nie mogą poznać prawdy przez swą naturę, gdyż dobrży aniołowie oddzieleni są od nich, jak światłość od ciemności, jak mówi Augustyn (De Civ_r Del lib. XI), każde zaś objawienie dokonuje się przez światło, jak powiedziano w Efez. V, 13. Podobnie także nie mogą poznawać prawdy przez objawienie, ani ucząc Się 'Od dobrych aniołów, gdyż niema zgody światłości z ciemnościami jak powiedziano, w II. Kor. VI, 14. Ani też przez doświadczenie długiego czasu, gdyż doświadczenie powstaję ze zmysłu. Zatem niema w nich żadnego poznania prawdy.

Lecz przeciwne m jest, co mówi Dionizy IV cap. de Qiv. Nom., że o, dara:h anielski h dmy:h szatanom nigdy nie mówimy, by się zmieniały, le:z są całkowite i prze wspaniałe. Wśród tych zaś darów naturalnych jest poznanie prawdy. Zatem jest w nich jakieś poznanie prąwdy. ;    .    , _ ,    ,    ^ a

Odpowiadam, że poznanie prawdy jest dwojakie, jedno

*) Vulg. co za towarzystwo światłości z ciemnościami?

http://rcin.org.pl