scandjvutmp1401

Fryderyk Froebe'. 17

było ono jakieś suche, martwe. W arytmetyce prędko dorównałem prawie nauczycielowi, a tymczasem w dwudziestym roku życia, będąc obecnym na lekcjach Pestalozzi’ego, namyślałem się nad rozwiązaniem przykładów, zadawanych uczniom; z geografji przechodzono poszczególne państwa, ale poznawanych przy tern faktów z krajem rodzinnym zestawić nie mogłem. Wykład języka ojczystego sprowadzano do suchego mechanizowania. Za ten brak życia i zajęcia nienawidziłem szkoły, uciekałem w góry, do lasu. Tam przyroda była mojem gimnazjum, drzewa i kwiaty — nauczycielami. Czyż mogę teraz innych dręczyć tern, co dla mnie samego było tak wstrętne?" Po raz drugi jedzie Froebel do Yverdun, aby lepiej zapoznać się z metodą Pestalozzi’ego, zasilić się u samego źródła; pozostaje tu dłużej niż przedtem, przygląda się urządzeniu całej instytucji, otrzymywanym wynikom i przekonywa się, że do przeprowadzenia zasadniczej reformy w wychowaniu talent nie wystarcza; niezbędną do tego jest nadto poważna wiedza, tej zaś brakowało twórcy metody poglądowej. Uczuwając taki sam brak w sobie, Froebel ponownie wstępuje na uniwersytet, naprzód w Getyndze, później w Berlinie. Zgłębia tam przeważnie fizykę, chemję, mineralogję, dzieje przyrodoznawstwa; przechodzi następnie do historji powszechnej i nauk politycznych. Cel jego główny pozostaje wciąż jednaki; celem tym jest odnalezienie jedności w zjawiskach życia, wyświetlenie ogólnego prawa, rządzącego rozwojem całej przyrody, a najwięcej człowieka. Szczególniej pociąga go świat kryształów, a prawidłowość, dostrzeżona w rozwoju kształtów, prowadzi do stwierdzenia tak pożądanego prawa wszechświata. Prawo to streszcza Froebel w sposób następujący: „Jedność w rozmaitości — pogodzenie przeciwieństw". W Ber-

Metoda wychowania przedszkolnego.    2