scandjvutmp3b01

Fryderyk Froebel. 53

nabyte, utrwala je w pamięci, plastycznie uwydatnia obrazy wewnętrzne. Ślad koła (kolej), rowek — służy jako koryto rzeki, woda płynie, trzeba zastosować jej siłę do koła młyńskiego, puścić na nią czółenko, deseczkę, kawałek kory. Wybór materjału zabaw pada teraz na przedmioty ruchome, łatwo zmieniające kształty: woda, piasek, glina, kamienie, deski, patyki, pręty — oto co przeważnie jest wybierane.

Ale oto powstał w głowie wspaniały plan, wykonanie jego przekracza siły jednostki, trzeba dobrać towarzysza. Zgodniej, weselej idzie wspólna robota. Przyniesiono skrzynkę z klockami, piasek, trociny, jest też mech zielony z ostatniej przechadzki. Mała gromadka bierze się do roboty. W jednym kącie wznosi się kaplicę; w drugim — na krześle, wyobrażającem górę, dwaj budowniczowie zajęci są wystawieniem wielopiętrowego pałacu; pod stołem, na wzgórku zielonym, widać zwaliska twierdzy; dalej rozciąga się cała wioska. Pojedyńcze budowle wykończono, obejrzano i teraz łączy się je w jedną całość, przeprowadzając drogi od wsi do wzgórka, do kaplicy; miejsce ożywia się łąkami, wyniosłościami, rzeczkami.

Dziecko, nauczywszy się ruchów swobodnych, mowy, aż do wieku szkolnego — tak samo, jak i w ciągu 4 lub 5 lat życia należy do rodziny; nie ulega to wątpliwości. Ale przyszły członek społeczeństwa dąży już do towarzystwa równych sobie. Coraz silniej uwydatnia się potrzeba wspólnej zabawy z towarzyszami; w nich i przez nich poznaje dziecko właściwą swą wartość, znajduje miarę własnej swojej osoby. Pośród starszych, przewyższających je wiedzą i doświadczeniem, nieuniknionem jest poczucie zależności i podległości. W kole dzieci, rówieśników, dziecko działa swobodnie, czuje się równouprawnionem z otoczę-