scandjvutmp2c01

Fryderyk Froebel. 39

w trzech początkowych paragrafach „Menschenerziehung“ ; podajemy je tutaj w skróceniu, uzupełniając myślami, wy-powiadanemi w innych artykułach tegoż dzieła, oraz w „Pedagogik des Kin de rga r(ens“.

We wszystkiem tkwi, działa, panuje odwieczne prawo. Jasno i w sposób określony wypowiada się ono tak w zewnętrznych zjawiskach, jak i w wewnętrznych — w przyrodzie i w duchu. Podstawą tego prawa jest żywa, mądra, wiekuista Jedność — Bóg.

Wszystko bierze początek z jedności i w istnieniu swem zdradza pierwiastek boski. Taki jest cel i przeznaczenie wszystkiego; takie w szczególności jest przeznaczenie człowieka jako istoty rozumnej.

Powołać w człowieku pierwiastek boski; skierować człowieka ku wolnemu, świadomemu spełnianiu jego powołania ziemskiego, wskazać drogę i środki do tego prowadzące — oto jest ogólny cel wychowania; celem szczególnym jest dać społeczeństwu pożytecznego członka; drogą umysłowego i moralnego rozwoju podnieść go do miłości bratniej, która jedynie wiedzie nas ku urzeczywistnieniu myśli, zaleconej nam przez Zbawiciela.

Zasadą wychowania — samorzutna działalność dziecka, skierowana ku samodzielnemu kształceniu się, powściągająca złe popędy własnemi usiłowaniami dziecka, własnem doświadczeniem.

Metodą — praca kształcąca. Wychowanie zapomocą słowa zastąpionem być winno przez wychowanie do pracy zapomocą pracy.

Droga jest tutaj dwojaka: od rzeczy wewnętrznych ku zewnętrznym i napowrót.

Nasz świat myśli, uczuć i pragnień wyraża się w słowach, postępkach; z objawów tych sądzimy o zawartości