322
XI. Szeregi nieskończone o wyrazach stałych
Ponieważ
/l"+1)(x) = m (m —1) ... (m — n + l)(m — n)(l + x)m-"_1 ,
mamy
1-2* ... -n
Przegrupujemy czynniki i przedstawimy tę resztę w postaci
r„(x)
(m — l)(m —2)... [(m-l)-n + l]
1-2-
xnJ • [mx (1 + 0x)‘
n
Pierwszy z tych trzech nawiasów przedstawia wyraz ogólny szeregu dwumiennego odpowiadającego wykładnikowi potęgi m— 1. Ponieważ szereg dwumienny jest dla |x| < 1 zbieżny przy każdym wykładniku, wyrażenie to dąży do zera, gdy n -* co. Co do dwóch pozostałych, to bezwzględna wartość drugiego jest zawarta między liczbami
|mx| (1 - IjcI)1”-1 i |mx| (t + |x|)m-1
niezależnymi od n, a trzeci — tak samo, jak w ustępie 405 — jest mniejszy od jedności. Tak więc r„(x) -* 0, tzn. dla |x| < 1 jest prawdziwe rozwinięcie
(1 +x)m = 1 + hjx+
łączone również z nazwiskiem Newtona.
Nie rozpatrywaliśmy zagadnienia stosowalności tego rozwinięcia dla wartości x — ± 1. Łatwo dostrzec, że szereg dwumienny jest szczególnym przypadkiem szeregu hipergeometrycznego i powstaje z niego, gdy przyjmie się <x = — »»i, fi = y i gdy zastąpi się x przez —x. Wobec tego na podstawie tablicy z ustępu 402, 8) można łatwo zestawić podobną tabliczkę opisującą zachowanie się szeregu dwumiennego na końcach x = ± 1 jego przedziału zbieżności
m> 0 |
bezwzględnie zbieżny | |
X = 1 |
0>m>—1 |
warunkowo zbieżny |
m< — 1 |
rozbieżny | |
X = -1 |
m> 0 |
bezwzględnie zbieżny |
m< 0 |
rozbieżny |
Można udowodnić, że za każdym razem, kiedy szereg dwumienny jest zbieżny, suma jego jest równa (1 +x)“. Nie zatrzymujemy się tutaj na tym, aby uniknąć mozolnego badania reszty, gdyż wynik ten jest prostym wnioskiem z pewnego ogólnego twierdzenia, które zostanie niżej udowodnione [patrz 437, 6°].
Wypiszemy niektóre szczególne przypadki szeregu dwumiennego odpowiadające, na przykład, wykładnikom m — — I, -i, — ~ :
—i-= l-x+xł- ... +(-l),-x,,+ ... (-1 < x < 1)
1 +x
(zwykły szereg geometryczny), dalej
031 ^ -1+1'- T*‘+ T7*‘- -
(-1 <x< 1)