426
XII. Ciągi i szeregi funkcyjne
A więc
In-
■ = I-i-*- -L **__!_**_ ... 2 12 24
1 —x
2) Znaleźć rozwinięcie tg x w otoczeniu zera, rozpatrując tg x jako iloraz sin x i cos x, których rozwinięcia są znane [404, (12) i (13)].
Istnienie takiego rozwinięcia jest już z góry zagwarantowane przez ogólne twierdzenie. Ponieważ tg x jest funkcją nieparzystą więc jego rozwinięcie zawiera tylko nieparzyste potęgi x. Współczynnik przy
x
lm-l
szukanego rozwinięcia wygodnie jest zapisać w postaci
T.
(2i»—1)!
Mamy więc
dl)
tg*
oraz
Oczywiście Tt = 1. Dla obliczenia pozostałych liczb T, otrzymamy, porównując współczynniki przy jc2"-1 po lewej i prawej stronie, ciąg równań postaci:
T.-i
1
1
(2n—1)!
... =(-D-‘.
(« = 2, 3,...)
(2»—3)! 2! (2«-5)! 4!
lub po pomnożeniu przez (2#i—1)!:
Tm- (J7‘) T.-i + (*7‘) T.-
Ponieważ wszystkie liczby (z*iT') s4 całkowite, więc przekonujemy się kolejno, że współczynniki T, są także liczbami całkowitymi. Oto wartości kilku pierwszych spośród nich:
Ti = 1, r2 = 2, r, = 16, Tm = 272, Ts = 7936, ...
Tak więc
**-*+£*•+£*■+&*’+ £.*+ ...
W następnym ustępie podamy inny sposób obliczenia współczynników tego rozwinięcia i dokładnie ustalimy obszar jego stosowalności.
449. liczby Bernoulliego i rozwinięcia, w których występują. Rozpatrzmy jeszcze jeden przykład dzielenia, który będzie miał ważne zastosowania:
xx 1
ex-\
*+4r+ - +-£r+ -
2! n!
1+JL+ ... +• 2!
n!
Zgodnie z ogólną tezą ustępu 448 iloraz ten, przynajmniej dla dostatecznie małych wartości x, można przedstawić w postaci szeregu potęgowego
(12)
e*—l Z_i u!
O
Jego współczynniki przedstawiliśmy w postaci , co Oak zobaczymy) ułatwi ich kolejne wyznaczanie.
n!