050

COACHING1 MENTORING W PRAKTYCE

CZĘSC L CELE I EFEKTY

skryte lub jawne narzucanie swoich poglądów, stylu pracy, a co gorsza wartości. Mechanizm niebezpieczny, zwłaszcza dla młodych pracowników. W coachingu to poważny błąd, gdyż zamiast pomagać w rozwoju niezależnych poglądów' i poszukiwaniu osobistych rozwiązań, buduje kalkę osobistych przekonań lub co gorsza ograniczeń i fobii.

Ukryte teorie osobowości - stereotypy⁴²

Opinia na temat drugiego człowieka lub jego zachowania zostaje sformułowana na podstawie stereotypów wiążących cechy zewnętrzne z osobow'ościow^rymi lub uogólnień zbudowanych na podstawie szczegółowych, marginalnych cech (np. młody = niedoświadczony; rudy = fałszywy; okularnik = intelektualista; gruby = śmieszny fajtłapa).

Efekt przypodobania się

Zjawisko to zachodzi wówczas, gdy obie strony są ze sobą powiązane towarzysko, rodzinnie lub występuje zależność służbowa. Wtedy w celu utrzymania relacji nieformalnej staną się wzajemnie pobłażliwe albo jeśli zależy im na sobie, będą bardziej dbały o sympatyczną atmosferę niż na przykład o asertywny feedback.

Dostrojenie i aktywne słuchanie

Znakomitym narzędziem pracy coachingowej, którego twórcą jest Carl Rogers⁴', są tak zwane techniki aktywnego słuchania i budowanie raportu psychologicznego. To dość znane i powszechnie używane metody, dlatego skupimy się tylko na kilku najbardziej użytecznych.

Pierwszą jest parafraza lub redagowanie. Jest to sekwencja kilku zachowań, dzięki którym klient może poczuć się słuchany i rozumiany, a jednocześnie dostaje szansę na udzielenie feed-backu, jeśli jest rozumiany źle lub niedokładnie.

•    Powtórz własnymi słowami znaczące fragmenty wypowiedzi klienta, tak by oddać ich sens.

•    Wychwyć słowa klucze, czyli takie zwroty, czasowniki, rzeczowniki, a także przymiotniki, które klient szczególnie akcentował, powtórzył kilkakrotnie lub w inny sposób podkreślił.

•    Wypowiedz się krótko.

•    Wypowiedź twoja niech dotyczy zarówno treści, jak i emocji, które wyraził klient.

•    Nie dyskutuj, nawet jeśli klient sprostuje swoją wypowiedź lub skoryguje twoją. O to przecież chodziło, żeby sam siebie lepiej usłyszał, zrozumiał świadomie czy też nieświadomie.

Efektem parafrazy jest zatem lepsze zrozumienie klienta, uruchomienie pętli feedbacku, a także sygnał dostrojenia ze strony coacha [uważnie cię słucham, wyciągam wnioski, podążam za twoim tokiem myślenia).

¹¹ ftrcwYij Mże Orrec. s. 705

*^ł CMtolJ J C . CzyriruWfccftjc* wpsycM*>W« • W.rsz.w.i?000, PWN. s. 38-49. pcrcfen.ij l,*te McDwmełl I., JaooW.MU? S«v*sj teorii ckm, Gdańsk 2006. Gdartstoe Wydawnictwo Psytłictoglczne, s. 21.

99