038

COACHING1 MENTORING W PRAKTYCE

CZĘSC L CELE I EFEKTY

Sesja druga Cel i efekt

Efekt różni się od celu, tak jak zamiar, od końcowego rezultatu.

Wyznaczenie celu to jedno z podstawowych zadań coachingu i mentoringu. Czym jest cel?²⁰ Jest wewnętrzną właściwością działania polegającą na ukierunkowaniu i na osiągnięciu określonego skutku; jest też przyczyną działania jako jego motyw. Zatem cel sam w sobie daje napęd do działania, uruchamia naszą aktywność i pozwala odblokowywać motywację, czyli chęć do działania.

Pewnego razu w głębi króliczej nory Alicja spotkała kota zChcshirc i taką odbyła z nim rozmowę²¹:

-    Czy mógłbyś mi łaskawie powiedzieć, w którą stronę mam pójść?

-    Zależ)' to w dużym stopniu od tego, w którą stronę zechcesz pójść - powiedział kot.

Nie zależy mi na tym, w którą powiedziała Alicja.

Więc nie ma znaczenia, w którą stronę pójdziesz powiedział kot.

Otóż to. Brak celu to jak błądzenie we mgle. Dopiero ukieninkowanie poprzez cel nadaje naszym myślom, pragnieniom i planom aktywność niezbędną do wyjścia ze Stanu lub wzorca.

Czym jest wzorzec? Wzorzec to utrwalony, automatyczny mechanizm reagowania, który uruchamia zarówno sposób działania, jak i określa to, co jest możliwe lub niemożliwe, słuszne lub zakazane dla osoby stosującej wzorzec. Jest wiele zachowań i reakcji, do których zastaliśmy uwarunkowani. Odkrycie Iwana Pawłowa²² jest już powszechnie znane. Dwie początkowo niezależne sytuacje, dwa bodźce został)' skojarzone ze sobą. Moje koty na dźwięk otwieranego zamrażalnika bądź przesypywania chrupek w słoju przybiegają z najdalszego miejsca w domu. Skojarzyły to zjedzeniem jak pies Pawłowa jedzenie z dzwonkiem, a potem ślinienie z dzwonkiem.

Im popularniejszy i bardziej powszechny jest wzorzec jakiegoś zachowania, tym bardziej bezkrytycznie i ufnie gotowa jesteśmy go realizować w swoim życiu. We wzorcu zło i dobro staje się całkowicie

•" ftaęao ceiu za-owro w psycłtóto>r,i. j*' w pozostałych rtaikach spclncznych icst rozpatrywam w różnych aspektach. Ftodstwowo znaczone termnu oel    niewiele nózn- się od defirieji podawanych w zwykłych stownkaah zazwycza; pojęcie lo rozimiano je® jato pewien kcricowy

•n.nltót lito przedmieł 8ywu czasem tik, że znrf,S)i aę gurioe pomiędzy rzeczywistym, ottetoywnym otfem .1 pewnym sianem motywacyjnym (który psi sł.rim wewnętrznym, sUtiektywnym). Oezyw&c rie mi ceł u bez pewnego Stani mciywacyyrogcy nienrtej jedruk ceł (p\xia*#\ rra charakter wewnętrzny, natomiast cel fe-osO - charakter zewnęfrzny Cel (»rr,) ro2i/n.vry |esł tak2e jako produkt kcfmvy zacho-vun.v Czyniona są tu rozróznenn między ratózywistą osobą, rrzodmotem. zdarzn-«m czy zazhowanem, któro stanowią produkt tartowy. zr.idir.yry sp w swo:.n zownjrznym |cd zcwnętrznyl. a nr.atytł<ustanem psychczrryn ergarizmu doświadczanym wtedy. gdy jakiś CO zewnryvny zostaje OSiągritfy (Ceł wewnętrznyi Refcer A S. RWxr E S.. SPw.iV Ps/chotoyH, Warszawa 2008. SCHCHAR.s. 114.

* Girrol L, /»Vyit w Knni w? Czw)»v, Warszawa 1375. s 03-70-

" Nu początku XX wieku profesor w.m Pawłów nobflsta w dziadzinie medycyny; nruhtkcw.il swo.c praca dotycząca izjdogll kawiema. Ma,.> to atekłam ubocznym ,02,0 praż z zakresu tizpbgi byto odktyoe warunkowania klasycznego. któremu poświęcał kdonn 35 lat z>wa az do smerd w 1320 reku. Badając ■ zjełogię trawienia u psów. stwierdził, żo psy wydziobią śinq nis tyko w trakcie postu ate także w raakcy na bedsos, który poslck peprzodzat Psy byty kamione m sygnał dzwonka lito lampki. Jedzone, któro pcwodawalo ślno-ie nazwano pewrr-nym bodźcem kluczrwym a dzwonek bądź lampkę bodźcem cbcfóttym. Na skutek wietókroinrflo powtarzano eksperymentu psy skojarzyły 2e sobą oba bodZce. a tym samym dawny bodziec obojętny, czyi dzwonek kto Swuto lampki, pnnk&zsatóf s« we wtórny ttozoc. Muezowy. Wrodzony odruch bezwarunkowy - ślno-c na widok jedzema - powiązany z imym bodźcem stół stq bodźcom warunkowym na klery można było wpływać. Kortyn wijąc badania. Pawłów określi podstawowe prawa nabywania odtuahów warunkowych, w &,cyWcpeefo RsycMoyri, Szmwzuk W. (rod.i. Warszawa 1338. WSSE i Fundacja tonowacja, s 325. oraz Aqokfema £/>cyVloped» ftwszecliria, Warszawa - Kraków 2003. Wydawnictwo Gaęa Wydawnicza Bertelsmim Media. Otoyna Wyi1.awncza Fogro. 1.12, j. <ją

75