0642

612 Schorowany tygrys, 1949-1953

końca. Zachowując dla siebie pozycję najwyższego kapłana międzynarodowego komunizmu, Stalin uznał wiodącą rolę Mao w Azji.

Czternastego lutego, na bankiecie w hotelu Metropol po podpisaniu traktatu, Stalin ciskał gromy na Titę, a Mao nadal się dąsał. Dwaj giganci prawie się nie odzywali: „sporadycznie” rzucane uwagi przedzielało „nieznośnie długie milczenie”. Gromyko ze wszystkich sił starał się podtrzymać rozmowę. Stalin mógł nie lubić Mao, ale chiński przywódca wywarł na nim wrażenie: „W świecie marksistowskim najwybitniejszą postacią jest Mao [...]. Całe jego życie marksisty-leninisty świadczy o zasadach i uporze konsekwentnego bojownika”. Sojusz został natychmiast poddany próbie na polach bitewnych Korei.³

* * *

Kim Ir Sen, młody przywódca komunistycznej Korei Północnej, zjawił się w Moskwie, by poprosić Stalina o zgodę na zaatakowanie Korei Południowej. Stalin udzielił poparcia Kimowi, ale zręcznie odbił piłeczkę do Mao, mówiąc Koreańczykowi, iż może „podjąć działania” tylko po skonsultowaniu się „osobiście z towarzyszem Mao Tse-tungiem”. W Pekinie zdenerwowany Mao zwrócił się ponownie do Stalina. 14 maja Stalin odparł przebiegle: „Ostateczną decyzję powinni podjąć wspólnie towarzysze chińscy i koreańscy”. W ten sposób zachował dominującą rolę, ale uchylił się od odpowiedzialności. Mimo to palatyni byli zaniepokojeni jego lekkomyślnie prowokującą postawą wobec Ameryki i słabnącą zdolnością do oceny sytuacji. O 4.00 w niedzielę 25 czerwca 1950 roku Korea Północna zaatakowała południe. Wojska południowokoreańskie stawiły słaby opór i komuniści szybko posuwali się do przodu.

Piątego sierpnia zmęczony, starzejący się Stalin wyjechał specjalnym pociągiem na swoje najdłuższe jak dotąd wakacje. Przez cztery i pół miesiąca generalissimus przetrawiał sprawę antyżydowską, swój gniew na Mo-łotowa i Mikojana, nieufność wobec Berii i niezadowolenie z porządków panujących w MGB Abakumowa - a w tym czasie świat balansował na skraju przepaści w odległej o tysiące kilometrów Korei.

Nim Stalin udał się na odpoczynek, wydarzenia na odległym półwyspie przybrały dramatyczny obrót. Związek Radziecki wycofał się z ONZ na znak protestu przeciwko odmowie uznania władz komunistycznych Chin Mao za legalny rząd zamiast rządu Czang Kaj-szeka, ale prezydent Tru-man zdezawuował bluff, zwołując posiedzenie Rady Bezpieczeństwa, aby uzyskać aprobatę dla interwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko Korei Północnej. Można było tego uniknąć, lecz Stalin upierał się przy zbojkotowaniu sesji wbrew radom Gromyki. „W tym przypadku Stalin dał się