klsti325

.154

. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA

z właściwą im ornamentacją, złożoną z wielokrotnych linij prostych i falistych, w zachodniej Serbochorwacji (fig. 327, 2 i 3). Wcale zajmujące są też wazy bez kołnierza lub z kołnierzem, zredukowanym do ledwo zaznaczonej wypukłej pręgi (fig. 327, 4). Spotykamy je dośó pospolicie na północnej Białorusi w Wileńskiem, oraz na Litwie kowieńskiej; one to właśnie bywają często zdobione w jarzębate plamy,

0    których mówiliśmy przed chwilą (ob. § 365). Małe polewane wazki

328. Naczynia beczułkowate. — 1. Poto-łycz, pow. Rawa ruska, Małoruś (Polska). Zbiór L. Sawickiego. - 2. Remete pod Zagrzebiem, Jugosławja. — 3. Powiat Koprivnica, Jugosławja. Muz. etn. w Zagrzebiu. Rys. autor.

tegoż kształtu, znane są i z niektórych okolic Małorusi (np. z Hu-culszczyzny).

329. Naczynie dzieżkowate. Stopnica, Małopolska. Zbiór L. Sawickiego. Rys. autor.

367. Bardzo obszerną i bogatą w formy jest grupa naczyń J^eczułkowatych i dzieżkowa^ t y c h.' Beczułkowate (fig. 328; tabl. XIli,24)sąscharakteryzowaneprzez brzusiec, położony mniej więcej w połowie wysokości naczynia. Od nich do naczyń dzieżkowatych, których brzusiec znajduje się powyżej połowy wysokości (fig. 329), prowadzi cały szereg form przejściowych. Niektóre z naczyń beczułkowatych i dzieżkowatych bywają nazywane w Polsce oraz na Bałkanach garnkami, garczkami i t. p.,; do nich też najczęściej stosują Śerbochorwaci pospolitą u nich nazwę garnka: lónac. Naczynia beczułkowate i dzieżkowate bywają bądź bez uch, bądź z jednem albo z dwoma uchami. Szczególnie rozpo-, wszechnione są na Słowiańszczyźnie zachodniej

1    południowej; na Rusi należą do mniej pospolitych, a w niektórych okolicach nie używają ich tam zupełnie.

368.Naczynia dzbankowate (fig.330—332. tabl. XIII,22,XVII,8,10,11 i XVIII, 1—4,10,17,18) \ różniące się od poprzednich względną wysmuk-łością szyjki i mniej obszerną gardzielą, są rozpowszechnione wszędzie, ale nie wszędzie w jednych i tych samych formach. Tak naprzykład gładyszki o bardzo szerokiej i długiej, równo-wąskiej szyjce (tabl. XVIII, 1 i 18) są charakterystyczne przedewszystkiem dla Ukrainy, a poniekąd i dla innych ziem ruskich, natomiast pozostałe kraje słowiańskie, o ile mi wiadomo, ich nie używają. Garnki, w rodzaju wyobra-¹ Naczynia wyobrażone na fig. 332, e i na tabl. XVII, 12 stanowią formy pośrednio między dzbankowatemi a beczułkowatemi.