klsti637

667

ROZDZIAŁ 20, TRANSPORT I KOMUNIKA

jest pochodzenia obcego; zastąpiliśmy nim dawny nasz piet, posiadający dokładne odpowiedniki w językach wszystkich, czy prawie wszystkich, niepolskich Słowian północnych.

532. Tratwa na rz. Łań między wsiami Chock i Pużycze, pow. Łuniniec, Polesie (Polska). Fot. prof. L. Sawicki.

Nietylko jednak flisacy posługują się tratwami. Używane są one i przez pospolite włościaństwo na północy i południu Słowiańszczyzny do przeprawy przez rzeki. Przytem tam, gdzie —jak naprzykład w niektórych okolicach nad dolną Łanią na Polesiu — brzegi są porośnięte puszczą, błotniste i dostępne dla wozów tylko w nielicznych punktach, przewożący się podróżni zmuszeni są nieraz płynąć tratwą stosunkowo dość znaczną odległość wgórę, względnie wdół, rzeki (fig.532). Z drugiej znów strony w górach na płytkich bystrych wodach, gdzie czółno narażone byłoby na ciągłe obijanie się o głazy podwodne lub stawanie na mieliźnie, tratwa niekiedy stale zastępuje jego miejsce, służąc wogóle do pływania po rzece (fig. 533). Wreszcie, zarówno z południa Słowiańszczyzny (z Hercegowiny) jak

533. Tratwa używana przez rybaków etc. na rzece Stryj w górach S od m. Borysław, Karpaty ruskie (Polska). Rys. autor.

i z północy (z witebskiej Białorusi), mamy wiadomości o stałem używaniu małych tratewek przez, nieposiada-jących czółen, rybaków.

Większą tratwę, służącą wyłącznie do przepraw przez rzeki, zaopatrzoną często we wjazdowe mostki i w poręcze, a nieraz ciągnioną na linie i nawet umieszczoną na łodziach, nazywają Słowianie północni promem (fig. 534). Tak samo nazywają wielkie, płaskodenne statki do przepraw. Wyraz to prastary, znany i na Bałkanach. Od Słowian przejęli go Germanie, i rozszedł się u nich daleko, wędrując aż do Skandynawji, Danji i Anglji. Rozmaitego rodzaju promy, znane są na całym obszarze słowiańskim, poczynając od Czarnogórza i Czech, a kończąc na wschodniej Wielko-i Małorusi.